Phát triển đổi ngũ giáo viên theo định hướng chuẩn nghề nghiệp ở trung tâm hướng nghiệp và giáo dục thường xuyên huyện đầm hà tỉnh quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
––––––––––––––––––

NGUYỄN VĂN HẢI

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN THEO ĐỊNH HƢỚNG
CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở TRUNG TÂM HƢỚNG NGHIỆP
VÀ GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN HUYỆN ĐẦM HÀ
TỈNH QUẢNG NINH
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60.14.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Hồng Hoa Cƣơng

THÁI NGUN - 2012
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

Tai ngay!!! Ban co the xoa dong chu nay!!!




i
LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa có ai cơng bố trong bất
kỳ một cơng trình nào khác.
Tác giả

Nguyễn Văn Hải

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ii
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và trân trọng nhất, tác giả luận văn xin bày tỏ lòng
biết ơn sâu sắc đến:
Khoa sau Đại học Trường Đại học Sư phạm Đại học Thái Nguyên.
Các Thầy, Cô giáo đã tham gia giảng dạy, quản lý và giúp đỡ lớp học trong
suốt q trình học tập, nghiên cứu.
Tiến sĩ Hồng Hoa Cương - Người hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp
đỡ, chỉ bảo ân cần, hướng dẫn tác giả hoàn thành việc nghiên cứu luận văn này.
Lãnh đạo, cán bộ chuyên viên phòng Giáo dục chuyên nghiệp và Giáo dục
thường xuyên Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh.
Ban Giám đốc, giáo viên, cán bộ, nhân viên và học sinh Trung tâm Hướng
nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi giúp đỡ tác giả trong việc cung cấp số liệu và tư vấn khoa học trong
quá trình nghiên cứu luận văn.
Các bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã quan tâm, chia sẻ động viên, khích lệ
và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Mặc dù tác giả đã hết sức cố gắng trong học tập và đặc biệt trong quá trình
thực hiện luận văn, song chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót.
Tác giả kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của quý thầy, cô giáo và các bạn
đồng nghiệp.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2012

Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Hải

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii
MỤC LỤC ....................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................ viii
DANH MỤC CÁC BẢNG ..............................................................................ix
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ...........................................................xi
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................... 5
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .............................................................. 5
4. Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................... 5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 5
6. Giới hạn nghiên cứu ...................................................................................... 6
7. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 6
8. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 7
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
THEO ĐỊNH HƢỚNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở TRUNG TÂM
HƢỚNG NGHIỆP VÀ GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN........... 8

1.1. Tổng quan lịch sử vấn đề nghiên cứu ........................................................ 8
1.1.1. Trên thế giới......................................................................................... 8
1.1.2. Trong nước........................................................................................... 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản .......................................................................... 11
1.2.1. Đội ngũ .............................................................................................. 11
1.2.2. Đội ngũ giáo viên............................................................................... 11
1.2.3. Phát triển ............................................................................................ 12
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




iv
1.2.4. Phát triển đội ngũ giáo viên ............................................................... 12
1.2.5. Phát triển đội ngũ giáo viên trung tâm giáo dục thường xuyên ........ 13
1.2.6. Chuẩn nghề nghiệp, chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học ............ 17
1.3. Phát triển đội ngũ giáo viên theo định hướng chuẩn nghề nghiệp ở
trung tâm hướng nghiệp và giáo dục thường xuyên cấp huyện ............... 18
1.3.1. Trung tâm hướng nghiệp và giáo dục thường xuyên cấp huyện
trong hệ thống giáo dục thường xuyên ................................................. 18
1.3.2. Đặc trưng của đội ngũ giáo viên trung tâm hướng nghiệp và giáo
dục thường xuyên cấp huyện ................................................................ 21
1.3.3. Những luận điểm cơ bản của quan điểm chuẩn nghề nghiệp ............ 27
1.3.4. Phát triển đội ngũ giáo viên theo định hướng chuẩn nghề nghiệp
tại trung tâm hướng nghiệp và giáo dục thường xuyên cấp huyện ....... 29
1.4. Kết luận Chương 1 ................................................................................... 32
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN THEO THEO ĐỊNH HƢỚNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
Ở TRUNG TÂM HƢỚNG NGHIỆP VÀ GIÁO DỤC THƢỜNG
XUYÊN HUYỆN ĐẦM HÀ TỈNH QUẢNG NINH ................................... 34

2.1. Khái quát về Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên
huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh .............................................................. 34
2.1.1. Quá trình phát triển ............................................................................ 34
2.1.2. Về công tác giáo dục hướng nghiệp và dạy nghề phổ thông ............. 36
2.1.3. Về công tác giảng dạy bổ túc THPT.................................................. 37
2.1.4. Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên ................................................. 38
2.2. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên theo định hướng
chuẩn nghề nghiệp ở trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà tỉnh
Quảng Ninh .............................................................................................. 43
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




v
2.2.1. Công tác quy hoạch đội ngũ giáo viên .............................................. 43
2.2.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ................................. 43
2.2.3. Hình thức, phương pháp tổ chức phát triển đội ngũ giáo viên của
Giám đốc trung tâm............................................................................... 50
2.2.4. Đánh giá thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên theo
định hướng chuẩn nghề nghiệp Trung tâm HN&GDTX huyện
Đầm Hà ................................................................................................. 60
2.3. Kết luận Chương 2 ................................................................................... 61
Chƣơng 3: ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN THEO ĐỊNH HƢỚNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở TRUNG
TÂM HƢỚNG NGHIỆP VÀ GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN
HUYỆN ĐẦM HÀ TỈNH QUẢNG NINH ................................................... 63
3.1. Những định hướng đề xuất biện pháp ...................................................... 63
3.1.1. Nâng cao chất lượng dạy học tại trung tâm HN&GDTX .................. 63
3.1.2. Xây dựng ĐNGV theo định hướng chuẩn nghề nghiệp, đảm bảo

về số lượng và chất lượng ..................................................................... 64
3.1.3. Phát huy vai trị chủ động, tích cực của giáo viên trong cơng tác tự
bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm ............ 64
3.1.4. Đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với các quy trình quản lý tại
Trung tâm HN&GDTX ......................................................................... 65
3.1.5. Đảm bảo sự phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương ............... 65
3.2. Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên theo định hướng chuẩn
nghề nghiệp ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên
huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh .............................................................. 66

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vi
3.2.1. Biện pháp 1: Xây dựng quy hoạch ĐNGV của Trung tâm theo
chuẩn nghề nghiệp của giáo viên trung học và phù hợp với chức
năng nhiệm vụ, yêu cầu của Trung tâm ................................................ 66
3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng chính sách, lộ trình tuyển dụng giáo viên
theo quy hoạch đã được xây dựng ........................................................ 70
3.2.3. Biện pháp 3: Xây dựng cơ chế và kế hoạch cử giáo viên của trung
tâm đi đào tạo bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ ............................ 72
3.2.4. Biện pháp 4: Tạo điều kiện về thời gian, CSVC, tài chính cho
ĐNGV của trung tâm tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, chun mơn
nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp ........................................... 76
3.2.5. Biện pháp 5: Chú trọng kiểm tra, đánh giá ĐNGV và công tác
phát triển ĐNGV, kịp thời điều chỉnh công tác phát triển ĐNGV ....... 77
3.2.6. Biện pháp 6: Đề xuất, kiến nghị với Sở GD&ĐT, Sở Nội vụ và
các cấp có thẩm quyền giao chỉ tiêu biên chế đội ngũ giáo viên, tạo

điều kiện về CSVC, tài chính cho cơng tác phát triển đội ngũ giáo
viên phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt ................................... 82
3.2.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................ 85
3.3. Trưng cầu ý kiến về tính cấp thiết và tính khả thi của các nhóm biện
pháp phát triển ĐNGV theo định hướng chuẩn nghề nghiệp ở Trung
tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.................................. 87
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 95
1. Kết luận ....................................................................................................... 95
2. Kiến nghị ..................................................................................................... 96
2.1. Kiến nghị về hướng nghiên cứu tiếp theo............................................. 96
2.2. Kiến nghị về hướng ứng dụng kết quả nghiên cứu luận văn ................ 97
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 99
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




vii

PHỤ LỤC ..................................................................................................... 102

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




viii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

BGĐ
BT THPT
CBQL
CĐ
CM
CNTT
CSVC
CSTĐ
CSTĐCS
DH
ĐH
ĐNGV
ĐMPP
GD&ĐT
GDTX
GĐ
GV
GVDG
GVCN
HĐDH
HN&GDTX
NCKH
PGĐ
PPDH
UBND
SGK
TBDH

Xin đọc là
Ban Giám đốc

Bổ túc trung học phổ thông
Cán bộ quản lý
Cao đẳng
Chuyên môn
Công nghệ thông tin
Cơ sở vật chất
Chiến sĩ thi đua
Chiến sĩ thi đua cơ sở
Dạy học
Đại học
Đội ngũ giáo viên
Đổi mới phương pháp
Giáo dục và Đào tạo
Giáo dục thường xuyên
Giám đốc
Giáo viên
Giáo viên dạy giỏi
Giáo viên chủ nhiệm
Hoạt động dạy học
Hướng nghiệp và giáo dục thường xuyên
Nghiên cứu khoa học
Phó Giám đốc
Phương pháp dạy học
Ủy ban nhân dân
Sách giáo khoa
Thiết bị dạy học

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

ix

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Quy mô học sinh học hướng nghiệp, nghề phổ thông của
Trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh ............. 37
Bảng 2.2: Quy mô học viên bổ túc THPT của Trung tâm HN&GDTX
huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh .................................................... 37
Bảng 2.3: Tổng biên chế đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên ở Trung
tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà ..... 38
Bảng 2.4: Đánh giá của giáo viên về hiệu quả của các hình thức đào tạo,
bồi dưỡng chun mơn, nghiệp vụ ở Trung tâm Hướng
nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà ........................ 44
Bảng 2.5: Thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên qua hoạt động của tổ
chuyên môn..................................................................................... 46
Bảng 2.6: Các yếu tố ảnh hưởng đến việc nâng cao trình độ chun mơn
nghiệp vụ của GV tại Trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà...... 47
Bảng 2.7. Nhu cầu bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên ở Trung tâm
HN&GDTX huyện Đầm Hà ........................................................... 48
Bảng 2.8 .Các hình thức bồi dưỡng giáo viên Trung tâm HN&GDTX
huyện Đầm Hà cần sử dụng............................................................ 49
Bảng 2.9. Tác dụng của các chế độ chính sách hiện nay đối với việc phát
triển ĐNGV Trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà .................... 53
Bảng 3.1. Dự kiến xây dựng quy hoạch số lượng và dự báo trình độ GV
trung tâm cử đi đào tạo trong những năm tới ................................. 68
Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ...... 87
Bảng 3.3: Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất ......... 88
Bảng 3.4: Tổng hợp đánh giá về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của
các biện pháp .................................................................................. 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




x

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




xi
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Tiêu chí đánh giá trình độ phát triển của đội ngũ giáo viên tại
Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện ............................... 27
Sơ đồ 1.2: Qui trình chuẩn nghề nghiệp .......................................................... 29
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................... 86

Biểu đồ 2.1: Cơ cấu đội ngũ giáo viên Trung tâm HN&GDTX huyện
Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh theo hình thức tuyển dụng ................... 40
Biểu đồ 3.2: Sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp ........................................................................................ 93

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 8 của Đảng Cộng Sản Việt Nam
Quyết định đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) và phấn
đấu đến năm 2020 cơ bản nước ta trở thành một nước công nghiệp. Đại Hội
XI Đảng Cộng Sản Viêt Nam đã nêu rõ “Phát triển giáo dục là quốc sách
hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng
chuẩn hoá, hiện đại hố, xã hội hố, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong
đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ
quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo,
coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành,
khả năng lập nghiệp. Đổi mới cơ chế tài chính giáo dục. Thực hiện kiểm
định chất lượng giáo dục, đào tạo ở tất cả các bậc học. Xây dựng môi trường
giáo dục lành mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã
hội.” [15, tr.130].
Điều 2 Luật Giáo dục nêu rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo làm người
Việt Nam phát triển tồn diện có đạo đức, tri thức, sức khỏe. Thẩm mĩ và
nghề nghiệp trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội,
hoàn thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực công dân, đáp
ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ đất nước”. [17, tr.16] Nghĩa là giáo dục,
đào tạo ra những con người có tri thức, có nhân cách, những người có đủ
“đức, trí, thể, mĩ”. Để đạt được mục tiêu giáo dục của Đảng không ai có thể
làm được ngồi những nhà giáo dục và quản lý giáo dục mà đội ngũ giáo
viên trong nhà trường là nhân tố trung tâm của sự phát triển giáo dục. Vì vậy
người lãnh đạo, quản lý phải hết sức coi trọng xây dựng, bồi dưỡng phát
triển đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, hay nói một
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

2
cách khác là xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên “vừa hồng, vừa
chuyên”. Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương 2 khóa 8 của Đảng cũng đã
khẳng định “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục, đào tạo
và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đức, tài” [2, tr.28]. Ơng, cha ta
cũng đã nói “không thầy đố mày làm nên”. Như vậy người thầy giáo có một
vai trị hết sức quan trọng.
Để đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt coi
trọng nhân tố tri thức của con người. Coi phát triển con người vừa là động
lực, vừa là mục tiêu của sự phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, trong cơng cuộc
đổi mới đất nước, Đảng ta đã khẳng định giáo dục và đào tạo là quốc sách
hàng đầu, là sự nghiệp của nhà nước và của toàn dân. Với mục tiêu giáo dục
và đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện có đạo đức, có tri thức,
sức khoẻ thẩm mỹ nghề nghiệp cần thực hiện đồng thời hai con đường, đó là
giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên.
Hiện nay, giáo dục thường xuyên là xu thế phát triển tất yếu trên thế
giới, có vị trí chiến lược và vai trị quan trọng không thể thiếu được trong hệ
thống giáo dục quốc dân của mỗi quốc gia.
Việt Nam, giáo dục thường xuyên là một bộ phận quan trọng bên cạnh
giáo dục chính quy trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục thường xuyên
đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao dân trí cho người dân, đào tạo
nguồn nhân lực cho xã hội, đáp ứng nhu cầu học tập cho mọi người. Ngồi ra,
giáo dục thường xun cịn có một vai trị đặc biệt quan trọng, đó là góp phần
xây dựng một xã hội học tập, tạo cơ hội điều kiện thuận lợi cho mọi lứa tuổi,
mọi trình độ học tập thường xuyên, học tập liên tục và học tập suốt đời.
Quảng Ninh là một tỉnh biên giới, trong những năm gần đây đã có
những bước đi lên vững chắc, tồn diện. Đặc biệt, giáo dục thường xuyên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

3
Quảng Ninh đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao dân trí, đào tạo
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài tạo đà cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Các trung tâm Hướng nghiệp và giáo dục thường xun đã góp phần tích cực
trong việc tổ chức dạy học để nâng cao trình độ học vấn cho người dân trên
địa bàn khơng có điều kiện học tập ở cơ sở giáo dục chính quy, chuẩn hố
trình độ cho cán bộ làm việc ở các cơ quan xí nghiệp, lực lượng vũ trang, góp
phần đẩy nhanh tiến độ phổ cập trung học trên địa bàn.
Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà
được thành lập theo Quyết định của UBND tỉnh Quảng Ninh và đi vào hoạt
động từ đầu năm 2007, đến ngày 17/12/2010 UBND tỉnh Quảng Ninh có
quyết định số 3810/QĐ-UBND bổ sung nhiệm vụ dạy nghề cho các trung tâm
HN&GDTX, trong đó có Trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà. Trải qua
hơn năm năm hoạt động, được sự quan tâm giúp đỡ tạo điều kiện của chính
quyền địa phương trong tỉnh, cùng với với sự nỗ lực phấn đấu của mình, trung
tâm vừa xây dựng, vừa củng cố và phát triển, phần nào đã đáp ứng được nhu
cầu học tập của nhân dân trong và ngồi huyện Đầm Hà.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song đến nay cơ sở vật chất của Trung
tâm cũng nhiều khó khăn, thiếu thốn. Đội ngũ cán bộ, giáo viên còn thiếu về
số lượng, chất lượng còn những hạn chế nhất định, chưa đáp ứng được so với
yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của đơn vị về giáo dục hướng nghiệp, dạy nghề
và giáo dục thường xuyên. Vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên theo định
hướng chuẩn nghề nghiệp tại trung tâm HN&GDTX cấp huyện là một nội
dung cấp bách cần được đặt ra, đặc biệt là những trung tâm mới được thành
lập như Trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà. Đội ngũ giáo viên của Trung
tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng
Ninh khơng phải khơng có những người vừa có đức vừa có tài. Song vấn đề

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




4
"chỗ đứng" của họ ở đâu là phù hợp để họ có cơ hội "trổ tài"? Những điều
kiện khách quan về cơ chế có ủng hộ, tạo điều kiện cho họ phát huy sở trường
hay không? Cơ chế chậm đổi mới ở mỗi trung tâm giáo dục thường xuyên sẽ
kìm hãm năng lực cá nhân, không phát huy được những tài năng. Thực trạng
thừa thầy, thiếu thợ, người làm cụ thể thì ít cịn người "chỉ tay năm ngón” thì
nhiều cũng là vấn đề nổi cộm, bất cập đòi hỏi phải khắc phục ngay.
Được phân công làm Giám đốc trung tâm, tôi luôn trăn trở với suy nghĩ:
Làm thế nào để phát triển được đội ngũ giáo viên ở Trung tâm HN&GDTX
huyện Đầm Hà đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, năng lực của mỗi giáo viên
Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng
Ninh được phát huy, tất cả giáo viên tâm huyết với nghề của mình. Điều này
đụng chạm tới việc tuyển chọn, sắp xếp, bố trí nhân sự, cần có những chuẩn
mực, thực sự khách quan, công bằng. Yêu cầu của giáo viên trong cơng cuộc
cơng nghiệp hố, hiện đại hố trong thời hội nhập kinh tế quốc tế không cho
phép ai đó qua loa đại khái với cơng việc, khơng hiểu việc, không biết làm việc.
Năng lực của mỗi giáo viên khi được phát huy sẽ tạo nên chất lượng giáo dục
tồn diện đạt hiệu quả cao. Cần có chiến lược đào tạo chuyên sâu, tạo nên những
con người thực sự tâm huyết với nghề. Đồng thời, việc tuyển dụng phải đạt tối
đa tiêu chuẩn chất lượng công việc yêu cầu. Mỗi cá nhân khi được phát huy sở
trường, nhiều cá nhân hợp thành đội ngũ gắn kết, làm việc có hiệu quả. Mong
mỏi này khơng của riêng tơi mà là của toàn xã hội.
Xuất phát từ những suy nghĩ đó, tơi chọn đề tài “Phát triển đội ngũ
giáo viên theo định hướng chuẩn nghề nghiệp ở Trung tâm Hướng nghiệp
và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh”, để làm luận

văn tốt nghiệp chuyên ngành cao học quản lý giáo dục, nhằm góp phần nhỏ
vào việc phát triển đội ngũ giáo viên ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục
thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




5
2. Mục đích nghiên cứu
Vận dụng quan điểm chuẩn nghề nghiệp để đề xuất các biện pháp phát
triển đội ngũ giáo viên ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên
huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh trong những năm tới.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
+ Khách thể nghiên cứu: Đội ngũ giáo viên ở Trung tâm HN & GDTX
huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.
+ Đối tượng nghiên cứu: Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên theo
định hướng chuẩn nghề nghiệp ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục
thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.
4. Giả thuyết nghiên cứu
Hiện nay, đội ngũ giáo viên giảng dạy ở Trung tâm Hướng nghiệp và
Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh do nhiều nguyên
nhân, đang thiếu về số lượng, không đồng bộ về cơ cấu, hiệu quả đào tạo
thấp, công tác phát triển đội ngũ giáo viên ở Trung tâm Hướng nghiệp và
Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh chưa đáp ứng yêu
cầu đổi mới trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước.
Nếu xây dựng được hệ thống biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên
theo định hướng chuẩn nghề nghiệp ở Trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà
sẽ tác động trực tiếp đến các thành tố cấu trúc của đội ngũ giáo viên; góp
phần nâng cao uy tín và chất lượng nhà giáo, phát triển đội ngũ giáo viên và

nâng cao chất lượng giáo dục ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường
xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Tổng quan cơ sở lý luận về công tác phát triển đội ngũ giáo viên
theo định hướng chuẩn nghề nghiệp ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục
thường xuyên.
5.2. Đánh giá thực trạng ĐNGV và công tác phát triển đội ngũ giáo
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




6
viên ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà
tỉnh Quảng Ninh.
5.3. Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên theo định hướng
chuẩn nghề nghiệp ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên
huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.
5.4. Thử nghiệm các biện pháp phát triển ĐNGV theo định hướng
chuẩn nghề nghiệp ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên
huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.
6. Giới hạn nghiên cứu
6.1. Về nội dung nghiên cứu: Biện pháp quản lý của chủ thể quản lý ở
Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh
Quảng Ninh.
6.2. Về địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu thực tiễn và nghiên cứu thử
nghiệm được triển khai ở Trung tâm HN&GDTX huyện Đầm Hà tỉnh
Quảng Ninh.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hố, khái

qt hố trong nghiên cứu các nguồn tài liệu và thực tiễn có liên quan tới
phát triển đội ngũ giáo viên Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường
xuyên cấp huyện.
- Phương pháp xin ý kiến chuyên gia góp ý về cách xử lý kết quả điều
tra và biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên Trung tâm Hướng nghiệp và
Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà.
- Phương pháp thống kê số liệu các đề tài nghiên cứu khoa học của các
cán bộ quản lý giáo dục, tổng hợp các báo cáo nhận xét về kết quả nghiên cứu
của đề tài.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




7
- Phương pháp trao đổi, phỏng vấn đối với cán bộ quản lý, giáo viên
giảng dạy ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm
Hà để thu thập những thông tin về thực trạng hoạt động quản lý và phát triển
đội ngũ giáo viên Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện
Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh.
8. Cấu trúc luận văn
Mở đầu
Nội dung
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên theo định
hướng chuẩn nghề nghiệp ở trung tâm giáo dục thường xuyên.
Chƣơng 2: Thực trạng công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh
Quảng Ninh.
Chƣơng 3: Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên theo định
hướng chuẩn nghề nghiệp ở Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường

xuyên huyện Đầm Hà tỉnh Quảng Ninh.
Kết luận và kiến nghị
Danh mục tài liệu tham khảo
Phụ lục

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




8
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN THEO
ĐỊNH HƢỚNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở TRUNG TÂM HƢỚNG
NGHIỆP VÀ GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN
1.1. Tổng quan lịch sử vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Trên thế giới
Ngày nay, xu thế tồn cầu hố, quốc tế hố đang phát triển mạnh mẽ.
Đặc biệt sự phát triển như vũ bão về khoa học kỹ thuật và bủng nổ của công
nghệ thơng tin, lồi người thế kỷ của nền kinh tế tri thức, thì giáo dục càng
giữ vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển đất nước của mọi quốc gia.
Sự phát triển người - nhân tố hàng đầu cho sự phát triển KT-XH đang
được Chính phủ các nước đặc biệt quan tâm và đầu tư. Trong bối cảnh đó, vai
trò của nhà trường càng trở nên quan trong. Nhưng, nhân tố làm nền bộ mặt
nhà trường lại chính là ĐNGV, những người đựoc xã hội giao phó trọng trách
đào tạo thế hệ trẻ, người chủ tương lai của đất nước.
Theo sự phát triển chung của thời đại, môi trường giáo dục trên thế giới
biến đổi rất nhanh, kỳ vọng của xã hội đối với nhà trường rất lớn. Do đó,
trách nhiệm của GV ngày càng cao. Cho nên, địi hỏi GV ngày càng hồn
thiện mình, khơng ngừng học tập, rèn luyện cả về phẩm chất đạo đức và trình

độ, năng lực nghề nghiệp. Bởi vì, GV là người quyết định sự thành bại của
giáo duc, người quyết định chất lượng giáo dục.
Nói về tầm quan trọng của GV, ĐNGV trong bối cảnh giáo dục đi vào
thế kỷ XXI. Tiến sỹ Raja Roy Singh, nhà giáo dục nổi tiếng Ấn Độ, chuyên
gia giáo dục nhiều năm ở UNESCO khu vực châu Á-Thái Bình Dương có lời
bình khá ấn tượng: “ GV giữ vai trị quyết định trong q trình giáo dục và
đặc biệt trong định hướng lại giáo dục”. Việc phát triển ĐNGV là yếu tố
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




9
khách quan đối với nhà trường nói chung, GV nói riêng.
1.1.2. Trong nước
Lịch sử phát triển giáo dục Việt Nam hơn 1000 năm qua, từ khi Quốc
Tử Giám được xây dựng tại thành Thăng Long. Trong suốt thời kỳ này, nước
ta hầu như chưa có hệ thống trường lớp theo bậc học, cấp học mà chỉ tổ chức
theo các địa bàn phân bố theo dân cư. Thầy đồ thường tổ chức dạy học tại
nhà, tại làng, xã,… ai có nhu cầu học thì xin học với thầy. Việc tổ chức giáo
dục hầu như theo hình thức khơng chính qui.
Thầy đồ ngày xưa khơng do nhà nước bổ nhiệm, khơng có quy định gì
về trình độ về học vấn, thực hiện việc dạy học thường khơng có chương trình,
khơng có sách giáo khoa cụ thể và cũng chưa nói gì đến phương pháp sư
phạm, khơng có khái niệm giáo dục phổ thông, giáo dục chuyên nghiệp,
GDTX, giáo dục từ xa,… Muốn học để thi thì tìm thầy học chữ, muốn học để
có nghề thì tìm người có tay nghề. André Dazin đã khái quát một nhận định
về giáo dục trong một xã hội nông nghiệp lạc hậu: “ Trong nền kinh tế nơng
nghiệp, muốn học nghề thì theo ơng thợ cả, muốn đi làm ruộng thì theo một
lão nơng”.

Với truyền thống hiếu học của dân tộc, người Việt Nam ta rất coi trọng
người thầy giáo, “ không thầy đố mày làm nên”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh
giá rất cao vai trị của ĐNGV: “Nếu khơng có thầy giáo thì khơng có giáo dục
[1, tr 38]. Người phong cho họ danh hiệu những “ anh hùng vô danh”. Một
danh hiệu mà tượng đồng bia đá nào cũng không bằng”. Nhờ họ mà dân tộc
ta từ chỗ mù chữ đã trở nên có trình độ văn hơn ngày càng cao. Người chỉ rõ:
“ Các thầy giáo có nhiệm vụ nặng nề và vẻ vang là đào tạo cán bộ cho dân
tộc”, “vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải
trồng người”. Chúng ta phải đào tạo công dân tốt và các bộ tốt cho nước nhà.
Nhân dân, Đảng, Chính phủ giao nhiệm vụ đào tạo thế hệ tương lai cho các
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




10
cơ, các chú..” [1;44]. Điều đó nhắc nhở mọi người phải quan tâm mọi mặt đến
giáo dục, đến ĐNGV.
Con người là vốn quí, vừa là mục tiêu vừa là động lực phát triển xã hội,
Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến giáo dục, đã khẳng định coi giáo dục
là Quốc sách hàng đầu trong chính sách phát triển đất nước, nó là một hoạt
động khơng thể thiếu được trong sự phát triển của xã hội loài người.
Nghị quyết TW khoá III đã nêu: “Khâu then chốt để thực hiện chiến
lược phát triển giáo dục là phải đặc biệt chăm lo đào tạo, bồi dưỡng và chuẩn
hoá ĐNGV cũng như cán bộ QLGD”. Trong chiến lược phát triển giáo dục
2000-2001 của Chính phủ cũng nêu rõ: “ Phát triển đội ngũ nhà giáo đảm bảo
đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu và chuẩn về chất lượng đáp ứng yêu cầu vừa
tăng quy mô, vừa nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục”. [9]. Trong thời
gian qua Đảng và Nhà nước đã có nhiều Chỉ thị, Nghị quyết, các chế độ chính
sách để quan tâm tới ĐNGV và sắp tới sẽ có Chỉ thị về phát triển đội ngũ nhà

giáo. Điều mong muốn là đất nước ta trở thành một XHHT, trong đó đội ngũ
thầy cơ giáo có năng lực, trình độ ngang tầm với sự phát triển của thời đại.
Xuất phát từ những tư tưởng có định hướng đó, nhiều cơng trình nghiên
cứu về ĐNGV đã được triển khai và gần đây cũng đã có một số đề tài khoa
học nghiên cứu về việc xây dựng, quản lý phát triển và nâng cao chất lượng
ĐNGV của trường và các cơ sở giáo dục.
Để cho giáo dục phát triển bền vững, quan điểm của Đảng và Nhà nước
ta luôn khẳng địn tầm quan trọng của đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD.
Quan tâm xây dựng và phát triển ĐNGV theo hưóng chuẩn hố, đảm bảo đủ
về số lưọng, đồng bộ về cơ cấu, nâng cao chất lượng, đặc biệt chú trọng nâng
cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp và
trình độ chun mơn, nghiệp vụ của nhà giáo, đáp ứng ngày càng cao của sự
nghiệp giáo cục trong công cuộc CNH, HĐH đất nước.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




11
Như vậy, việc quản lý phát triển ĐNGV, xây dựng nguồn nhân lực có
chất lượng cao cho cơng cuộc đổi mới CNH, HĐH đất nước vừa là vinh dự,
vừa là trách nhiệm to lớn của đội ngũ nhà giáo trong giai đoạn hiện nay.
Do việc giảng dạy của đội ngũ giáo viên trong trung tâm GDTX quận,
huyện là vấn đề còn khá mới mẻ, việc nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên
Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên huyện Đầm Hà tỉnh
Quảng Ninh hầu như chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ và hệ thống
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Đội ngũ
Theo từ điển Tiếng Việt - Nhà xuất bản Đà Nẵng-1997: “Đội ngũ là tập
hợp gồm một số đông người cùng chức năng hoặc nghề nghiệp tập thành một

lực lượng”. Hoặc: “Đội ngũ là tập hợp gồm một số đông người cùng chức
năng, nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp, hợp thành lực lượng hoạt động trong một
hệ thống (tổ chức)” [10, tr.1].
Như vậy, chúng ta có thể hiểu đội ngũ là sự gắn kết những cá thể lại
với nhau, có chung mục đích, có lợi ích chung và ràng buộc với nhau bằng
trách nhiệm pháp lý.
1.2.2. Đội ngũ giáo viên
“ĐNGV trong ngành giáo dục là một tập thể người, bao gồm CBQL,
GV và nhân viên, nếu chỉ đề cập đến đặc điểm của ngành thì đội ngũ đó chủ
yếu là ĐNGV và đội ngũ quản lý theo giáo dục”.[34]
ĐNGV theo quan niệm cụ thể riêng cho từng bậc học, cấp học như
ĐNGV mầm non, ĐNGV tiểu học, ĐNGV THCS, ĐNGV THPT, ĐNGV
GDTX, ĐNGV dạy nghề...
Ta có thể hiểu ĐNGV như sau: ĐNGV là một tập hợp những người làm
nghề dạy học, giáo dục, được tổ chức thành một lực lượng, thực hiện các mục
tiêu giáo dục đã đề ra. Làm việc có kế hoạch và gắn bó với nhau thơng qua lợi
ích về vật chất và tinh thần, trong khuôn khổ quy định của pháp luật, thể chế
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




12
xã hội và chính là nguồn lực quan trọng trong lĩnh vực giáo dục. Đồng thời,
có nhiệm vụ giáo dục, rèn luyện học sinh, giúp học sinh hình thành và phát
triển, tạo điều kiện cho học sinh có thể theo học bậc học cao hơn, hoặc theo
học nghề theo hướng phù hợp, tạo nghề nghiệp cho cuộc sống sau này.
1.2.3. Phát triển
Theo từ điển Tiếng Việt, phát triển: “Biến đổi hoặc làm cho biến đổi từ
ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp” [29].

Phát triển là làm cho số lượng và chất vận động theo hướng đi lên trong
mỗi hỗ trợ, bổ sung cho nhau tạo nên một hệ thống bền vững.
1.2.4. Phát triển đội ngũ giáo viên
- Phát triển đội ngũ
Phát triển đội ngũ: “Phát triển đội ngũ là làm sao để cho một lực lượng
đủ về số lượng và đảm bảo chất lượng đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH của
đất nước nói chung và yêu cầu của phát triển giáo dục nói riêng”.[29]
Như vậy, phát triển đội ngũ có thể hiểu là làm sao để có một lực lượng
lao động đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng và phù hợp cơ cấu để đáp
ứng với yêu cầu phát triển KT-XH của đất nước.
- Phát triển đội ngũ giáo viên
Phát triển ĐNGV là công việc hết sức quan trọng, là điều kiện quyết
định để nâng cao chất lượng giáo dục.
Phát triển ĐNGV mang tính tồn diện. Số lượng và cơ cấu của đội ngũ
thích hợp; năng lực của đội ngũ nói chung và của từng thành viên nối riêng
bảo đảm được chất lượng và hiệu quả, nhằm đáp ứng yêu cầu sự phát triển sự
nghiệp giáo dục, tạo điều kiện phát triển KT-XH của đất nước.
Phát triển ĐNGV trong ngành giáo dục, là xây dựng đội ngũ những
người gắn bó với lý tưởng của dân tộc, có phẩm chất đạo đức trong sáng, lành
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




13
mạnh, ý chí kiên định trong cơng cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc, biết giữ
gìn và phát huy các giá trị, bản sắc văn hoá của dân tộc, truyền lại thế hệ trẻ,
và khả năng tiếp thu nền văn hoá của nhân loại, phát huy tiềm năng của người
Việt Nam.
1.2.5. Phát triển đội ngũ giáo viên trung tâm giáo dục thường xuyên

* Tổng quan của GDTX
Theo UNESCO, GDTX bao gồm giáo dục cơ bản và giáo dục tiếp tục
(sau giáo dục trẻ em hoặc sau giáo dục cơ sở), được tiến hành trong suốt cuộc
đời, kể từ lúc con người ra đời cho đến chết. Có thể hiểu giáo dục suốt đời
trong phạm trù GDTX.
Sự phát triển mạnh mẽ của GDTX ở Việt Nam hiện nay, là sự tiếp tục
của phong trào bình dân học vụ và bổ túc văn hóa từ những ngày đầu Cách
mạng 1945, đến năm 1951 phong trào bình dân học vụ chuyển dần thành
phong trào bổ túc văn hóa và đào tạo tại chức từ năm 1959.
Cùng với giáo dục chính quy, GDTX thuộc hệ thống giáo dục quốc
dân, là phương thức giáo dục giúp mọi người vừa làm vừa học, học liên tục,
học suốt đời nhằm hoàn thiện nhân cách, mở rộng hiểu biết, nâng cao trình độ
học vấn, chun mơn, nghiệp vụ để cải thiện chất lượng cuộc sống, tìm việc
làm va thích nghi với đời sống, góp phần phát triển xã hội. Ngày nay GDTX
là một bộ phận quan trọng bên cạnh giáo dục chính quy trong hệ thống giáo
dục quốc dân.
Cùng với sự phát triển chung của cả nước, cùng với giáo dục chính
quy, hệ thống GDTX của tỉnh Quảng Ninh được xây dựng và phát triển mạnh
mẽ. Các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh Quảng Ninh đều có trung tâm
hướng nghiệp và giáo dục thường xuyên thực hiện chức năng, nhiệm vụ như
các trung tâm GDTX trong cả nước.
* Giáo viên trung tâm giáo dục thường xuyên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên