Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
Chương III: Bài 3. PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG.
I. TÓM TẮT KIẾN THỨC
Tên FB: Đỗ Bảo Châu. Email:
.Dạng 1: Tìm khoảng cách giữa hai đường thẳng chéo nhau
_Tóm tắt lý thuyết cơ bản:
1. Khoảng cách từ M đến đường thẳng :
MM 0 , a
d M ,
a
M
a
0
Đường thẳng đi qua điểm
và có VTCP là
.
2. Khoảng cách giữa hai đường thẳng chéo nhau:
1
M1
M
a
Đường thẳng
đi qua điểm
và có VTCP 1 . Đường thẳng 2 đi qua điểm 2 và có VTCP
a1 , a2 .M 1M 2
d 1 , 2
a1 , a2
a2 , khi đó khoảng cách giữa chúng là:
.
_Phương pháp Casio:
. LỆNH CASIO VỚI CASIO 580 VNX PLUS
Lệnh đăng nhập môi trường vecto MODE 5
Nhập thơng số vecto MODE 5 1 3
Tính tích vơ hướng của 2 vecto : OPTN 3 vectoA OPTN 4 vectoB
Tính tích có hướng của hai vecto : vectoA x vectoB
Lệnh giá trị tuyệt đối SHIFT ( Abs
Lệnh tính độ lớn một vecto SHIFT ( Abs
Dạng 1: Khoảng cách giữa hai đường thẳng chép nhau.
_ Bài tập minh họa trong các đề đã thi của BGD. (5-10 câu) hoặc có thể
tìm thêm.
Câu 1:
Tính
d ':
A.
khoảng
cách
giữa
cặp
đường
thẳng
d:
x 1 y 3 z 4
2
1
2 và
x 2 y 1 z 1
4
2
4
127
4 .
B.
127
4 .
C.
386
3 .
D.
386
3 .
Lời giải
Đường thẳng d đi qua điểm
2;1; 2
phương
M 1; 3; 4
và có vecto chỉ
_Bài học kinh nghiệm
M ' 2;1; 1
Đường thẳng d ' đi qua điểm
và có vecto
Fb: Đỗ Bảo Châu
-- 1--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
chỉ phương
4; 2; 4
Dễ thấy 2 đường thẳng trên song song với nhau
Khoảng
cách cần tìm là khoảng cách tứ M ' đến d
M M 3; 4;5
M ' M ;u
386
6.5489...
3
u
Đáp số chính xác là D
_Quy trình bấm máy.
M M 3; 4;5
Ta nhập vecto
.
Nhập vecto
u 2;1; 2
Thực hiện phép toán
M ' M ;u
386
6.5489...
3
u
Chọn D
Câu 2: Tính khoảng cách giữa cặp đường thẳng
2 7
A. 7 .
4 2
B. 3 .
d:
x 1 y 2 z 3
1
2
3 và
24
D. 11 .
26
C. 13 .
Lời giải
u
1; 2;3
Đường thẳng d đi qua điểm
và có vecto chỉ phương
M
'
2;
1;
0
u
' 1;1;1
Đường thẳng d ' đi qua điểm
và có vecto chỉ phương
M 1; 2;3
Fb: Đỗ Bảo Châu
x 2 t
d ' : y 1 t
z t
-- 2--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
Dễ thấy 2 đường thẳng trên chéo nhau Khoảng cách cần tìm là
MM ' u; u '
26
0.3922...
13
u ; u '
Đáp số chính xác là C
_Bài học kinh nghiệm
Câu 3:
phẳng:
Trong không gian Oxyz cho đường thẳng
P : x 3 y z 0 và Q : x y
12
A. 15
z 4 0
x 3 t
: y 1 2t
z 4
. Gọi ' là giao tuyến của 2 mặt
. Tính khoảng cách giữa , '
25
B. 21
20
C. 21
Lời giải
u ' nP ; nQ 2; 2; 4
Đường thẳng ' có vecto chỉ phương
16
D. 15
_Bài học kinh nghiệm
M ' 0; 2;6
Và ' đi qua điểm
Đường thẳng có vecto chỉ phương
u 1; 2;0
và đi qua điểm
M 3; 1; 4
Ta hiểu: khoảng cách giữa hai đường thẳng chỉ tồn tại khi
chúng song song hoặc chéo nhau.
Kiểm tra sự đồng phẳng của 2 đường thẳng trên bằng tích hỗn
tạp
MM ' u; u '
Nhập ba vecto MM ' , u , u ' vào máy tính Casio
Fb: Đỗ Bảo Châu
-- 3--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
Xét tích hỗn tạp
MM ' u; u ' 40 0 , '
chéo nhau
Tính độ dài hai đường thẳng chéo nhau , ' ta có cơng
thức:
MM '. u; u '
20
d
4.3640..
21
u; u '
⟹ Đáp án chính xác là C
Câu 4:
Cho hai đường thẳng
x 2 t
d : y 1 t
z 2t
và
x 2 2t '
d ' : y 3
z t '
. Mặt phẳng cách đều hai đường thẳng
d và d’ có phương trình:
A. x 5 y 2 z 12 0
B. x 5 y 2 z 12 0 C. x 5 y 2 z 12 0
D. x 5 y 2 z 12 0
Lời giải
_Quy trình bấm máy.
Đường thẳng d có vecto chỉ phương
qua điểm
_Bài học kinh nghiệm
và đi
M 2;1;0
Đường thẳng d’ có vecto chỉ phương
qua điểm
u 1; 1; 2
u ' 2; 0;1
và đi
M ' 2;3; 0
Dễ thấy hai đường thẳng d,d’ chéo nhau nên mặt phẳng
P
cách đều hai đường thẳng trên khi mặt phẳng đó đi
qua trung điểm MM’ và song song với cả 2 đường thẳng
đó.
Mặt phẳng
P
song song với cả 2 đường thẳng nên
nhận vecto chỉ phương của 2 đường thẳng là cặp
Fb: Đỗ Bảo Châu
-- 4--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
vecto chỉ phương.
nP u; u ' 1; 5; 2
P
lại đi qua trung điểm
I 2; 2;0
của MM’ nên
P : x 5 y 2 z 12 0
⟹ Đáp án chính xác là D
Câu 5:
Tìm điểm M trên đường thẳng
1;1;0
2;1; 1
A.
x 1 t
d : y 1 t
z 2t
A 0; 2; 2
sao cho AM 6 với
1;1; 0
1;3; 4
B.
C.
Lời giải
M 1 t;1 t ; 2t
Gọi điểm M thuộc d có tọa độ theo t là
2
AM 6 AM 6 AM 6 0
Ta có
1;3; 4
2;1; 1
D. Khơng có M thỏa
_Bài học kinh nghiệm
Sử dụng máy tính Casio tìm t
Ta tìm được hai giá trị của t
Với
t 0 M 1;1;0
, với
t 2 M 1;3; 4
⟹ Đáp án chính xác là B
y 2 x 4 1 D
y 8 x 3 y 0 8 x 3 0 x 0 y 0 1
lim y lim y
x
x
Fb: Đỗ Bảo Châu
-- 5--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
0;
_ Bài tập áp dụng rèn luyện trong các đề thi thử năm 2019. (10-15 câu)
3NB
Câu 1:
4TH
Cho hai đường thẳng
d:
2VD
1VDC
x 2 y 1 z 3
x 1 y 1 z 1
d ':
1
2
2 và
1
2
2 . Khoảng cách giữa
hai đường thẳng d, d’ là:
4 2
B. 3
A. 4 2
4
C. 3
D. 2 3
Lời giải
Đường thẳng d có vecto chỉ phương
qua điểm
u 1; 2; 2
và đi
_Bài học kinh nghiệm
M 2; 1; 3
Đường thẳng d’ đi qua điểm
M ' 1;1; 1
Dễ thấy hai đường thẳng d, d’ song song với nhau nên
khoảng cách từ d’ đến d chính là khoảng cách từ điểm
M’ (thuộc d’) đến d.
Gọi khoảng cách cần tìm là h ta có:
MM '; u
4 2
h
1.8856...
3
u
⟹ Đáp án chính xác là B
Câu 2:
Trong khơng gian với hệ tọa độ Oxyz cho hai điểm
Fb: Đỗ Bảo Châu
A 2;3;1
và
-- 6--
B 5; 6; 2
. Đường
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
MA
thẳng AB cắt mặt phẳng (Oxz) tại điểm M. Tính tỉ số MB
MA 1
A. MB 2
MA
2
B. MB
MA 1
C. MB 3
MA
3
D. MB
Lời giải
_Bài học kinh nghiệm
Mặt phẳng (Oxz) có phương trình y=0
MA
Để tính tỉ số MB ta sử dụng cơng thức tỉ số khoảng
cách (đã gặp ở chuyên đề hình học khơng gian)
Ta có:
MA d A; Oxz
MB d B; Oxz
bất kể hai điểm A,B cùng
phía hay khác phía so với (Oxz)
Ta có thể dùng máy tính Casio tính ngay tỉ số này
Ta hiểu cả hai mẫu số của hai phép tính khoảng cách
đều như nhau nên ta triệt tiêu luôn mà không cần cho
vào phép tính của Casio
⟹ Đáp số chính xác là A
Câu 3:
Tính khoảng cách từ điểm
M 2;3; 1
đến đường thẳng d là giao tuyến của hai mặt phẳng
: x y 2 z 1 0 và ' : x 3 y z 2 0 .
A.
215
24
B.
205
C. 15
205
15
215
D. 24
Lời giải
d là giao tuyến của hai mặt phẳng
và
'
nên
_Bài học kinh nghiệm
u
cùng thuộc 2 mặt phẳng này ⟹ vecto chỉ phương
của đường thẳng d vng góc với cả 2 vecto pháp
tuyến của 2 mặt phẳng trên.
u n ; n ' 8; 4; 2
Fb: Đỗ Bảo Châu
-- 7--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
Gọi điểm
N x; y;0
thuộc đường thẳng
5 3
d N ; ;0
2 2
Khoảng cách từ điểm M đến đường thẳng d là
MN ; u
205
h
3.8265...
14
u
⟹ Đáp số chính xác là B
Câu 4:
Cho
A 1;1;3 B 1;3; 2 C 1; 2;3
,
,
. Khoảng cách từ gốc tọa độ O đến mặt phẳng (ABC)
là:
A.
3
3
C. 2
B. 3
3
D. 2
Lời giải
Vecto pháp tuyến của (ABC) là
n AB; AC 1; 2; 2
_Bài học kinh nghiệm
⟹
ABC :1 x 1 2 y 1 2 z 3 0 x 2 y 3z 9 0
Khoảng cách từ O đến mặt phẳng (ABC) là
h
000 9
12 22 22
3
⟹ Đáp số chính xác là B
Câu 5:
Tính khoảng cách giữa cặp đường thẳng
Fb: Đỗ Bảo Châu
d:
x 1 y 2 z 3
1
2
3 và
-- 8--
x 2 t
d ' : y 1 t
z t
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
2 7
A. 7
4 2
B. 3
26
C. 13
24
D. 11
Lời giải
_Quy trình bấm máy.
Đường thẳng d đi qua điểm
u 1; 2;3
phương
Đường thẳng d’ đi qua điểm
u ' 1;1;1
chỉ phương
_Bài học kinh nghiệm
M 1; 2;3
và có vecto chỉ
M ' 2; 1; 0
và có vecto
Dễ thấy 2 đường thẳng trên chéo nhau
⟹ Khoảng cách cần tìm là
MM ' u; u '
26
0.3922...
13
u ; u '
⟹ Đáp số chính xác là C
y 2 x 4 1 D
y 8 x 3 y 0 8 x 3 0 x 0 y 0 1
lim y lim y
x
x
0;
Câu 6:
P : 2 x 2 y z 1 0 và đường thẳng
Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz , cho mặt phẳng
x 1 y2 z 1
:
2
1
2 . Tính khoảng cách d giữa và P .
Fb: Đỗ Bảo Châu
-- 9--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
A.
d
1
3
B.
d
5
3
C.
d
2
3
D. d 2
Lời giải
_Quy trình bấm máy.
_Bài học kinh nghiệm
( P) có vecto pháp tuyến n(2; 2; 1) và đường thẳng
u
có vecto chỉ phương (2;1; 2) thỏa mãn n.u 0 nên
//( P ) hoặc ( P ) .
Do
đó:
lấy
d( ( P )) d( A;( P ))
A(1; 2;1)
ta
có:
2.1 2.( 2) 1 1
2
4 4 1
.
Câu 7: Trong không gian Oxyz , cho hai đường thẳng
Khoảng cách giữa hai đường thẳng đã cho bằng
174
87
A. 6 .
B. 6
C.
Lời giải
_Quy trình bấm máy.
d1 :
x 1 y 2 z
2
1 1 và
174
3
D.
87
3
_Bài học kinh nghiệm
Chọn B
M 1; 2;0
Đường thẳng d1 đi qua điểm
và có một vectơ
u 2; 1;1
chỉ phương 1
.
N 1; 1; 2
Đường thẳng d 2 đi qua điểm
và có một vectơ
u 4; 2; 2
chỉ phương 2
.
u
u
Do 1 cùng phương với 2 và M d 2 nên d1 // d 2 từ đó
u1 , MN
d d1 ; d 2 d N ; d1
u1
.
MN 0;1; 2 u1 , MN 3; 4; 2
có
,
suy ra
Ta
Fb: Đỗ Bảo Châu
x 1 4t
d 2 : y 1 2t , t
z 2 2t
-- 10--
.
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
u1 , MN
u1
Vậy
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
2
2
3 4 22
2
22 1 1
d d1 ; d 2
174
6
.
174
6 .
P đi qua hai điểm A 2;1;0 , B 3;0;1 và song song với
Câu 8: Trong không gian Oxyz , mặt phẳng
x 1 y 1 z
:
1
1 2 . Tính khoảng cách giữa và mặt phẳng P .
3
A. 2 .
3
B. 2 .
3
D. 2 .
2
C. 2 .
Lời giải
_Quy trình bấm máy.
_Bài học kinh nghiệm
x 1 y 1 z
:
1
1 2 đi qua M 1; 1; 0 và
Đường thẳng
u 1; 1; 2
có vectơ chỉ phương
.
P đi qua hai điểm A 2;1;0 , B 3;0;1 và
Mặt phẳng
BA 1;1; 1
song song với nhận hai vectơ
và
u 1; 1; 2
P nhận
làm cặp vectơ chỉ phương nên
n BA, u 1;1;0
làm vectơ pháp tuyến.
Do đó, mặt phẳng
P
Khoảng cách giữa và mặt phẳng
M 1; 1; 0
P
cách từ
tới mặt phẳng
3
d , P d M , P
2.
Câu 9:
P : x y 3 0
P bằng khoảng
có phương trình:
P : x 2 y 2 z 1 0 và đường thẳng
Trong không gian Oxyz , cho mặt phẳng phẳng
x 1 y 1 z
d:
1
2
1 . Biết điểm A a; b; c c 0 là điểm nằm trên đường thẳng d và cách
P
một khoảng bằng 1. Tính tổng S a b c
2
S
5.
A. S 2 .
B.
C. S 4 .
Lời giải
_Quy trình bấm máy.
Fb: Đỗ Bảo Châu
12
S
5 .
D.
_Bài học kinh nghiệm
-- 11--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
Ta có
Gọi
x 1 t
d : y 1 2t
z t
A 1 t; 1 2t ; t d
d A, P
Mà
1 t 2 1 2t 2 t 1
2
12 2 22
d A, P 1
2 5t
3
2 5t
1
3
2 5t 3
2 5t 3
2 5t 3
Vì
1 A 4 ; 7 ; 1
t
5 5 5 5
A 2;1; 1
t 1
c 0 A 2;1; 1
Vậy S 2 .
x 3 y 2 z 1
d1 :
Oxyz
4
1
1 và
Câu 10:
Trong không gian
, cho hai đường thẳng:
x
y 1 z 2
d2 :
6
1
2 . Khoảng cách giữa chúng bằng
A. 5 .
B. 4 .
C. 2 .
D. 3 .
Lời giải
y 2 x 4 1 D
y 8 x 3 y 0 8 x3 0 x 0 y 0 1
lim y lim y
x
x
0;
Fb: Đỗ Bảo Châu
-- 12--
Cùng luyện Mắt nhanh vui cùng Casio nhanh_Tuyển chọn 110 dạng tốn Ơn thi Quốc Gia
2020.
Thầy Cơ hãy cố gắng làm cho thật đẹp phần lý thuyết và chọn lựa bài tập
hay, mới và phù hợp kiểu bài trắc nghiệm của BGD
_Quy trình bấm máy.
Đường thẳng d1 có vecto chỉ phương
A 3; 2; 1
điểm
.
u1 4;1;1
_Bài học kinh nghiệm
và đi qua
u2 6;1; 2
d
2
Đường thẳng
có vecto chỉ phương
và đi qua
B 0;1; 2
điểm
.
P .
Gọi mặt phẳng chứa d1 và song song với d 2 là
u u ; u 1; 2; 2
Ta có: P 1 2
.
P chứa
Vì
P
d1 nên A P , ta suy ra phương trình mặt phẳng
là:
1 x 3 2 y 2 2 z 1 0 x 2 y 2 z 3 0
.
Ta suy ra:
d d1 ; d 2 d d 2 ; P d B; P
0.1 2.1 2.2 3
Fb: Đỗ Bảo Châu
12 22 22
3
.
-- 13--