Chia sẻ ebook : Chiasemoi.com
MỤCLỤC
Lờicảmơn
Lờigiớithiệu.
Lờinóiđầu.
Tìmkiếmconđườngchobảnthân.
PhầnI.Lợinhuận.
Chương1.Hànhtrìnhkiếmtìmlợinhuận.
Chương2.Đượccáinày,mấtcáikia.
Chương3.Đadạnghóa.
PhầnII.Lợinhuậnvàđammê.
Chương4.Củngcốvịthếcủabạn.
Chương5.Tiềnđềchosựpháttriển:thươnghiệu,vănhố,lựclượngnịng
cốt
PhầnIII.Lợinhuận,đammêvàmụctiêu
Chương6.Bướcsangmộtvịthếmới
Chương7.Kếtthúctrịchơi
Lờikết
“ChiasẻnhiềuquanđiểmvàcáchnhìnnhậnkhiếntơivàanhSơn,
ngườisánglậpđồngthờilàgiámđốctrangbánsáchonlineTiki.vn
thânthiếtnhau.HaidoanhnghiệpTiki.vnvàAlphaBookscùngchia
sẻmộtsứmệnhchung:gópphầnxâydựngmộtthếhệdoanhnhântri
thứcvàđemtrithứcnhânloạiđếnvớingườiViệtNam.Trongq
trìnhpháttriểncủamình,chúngtơiđềutrăntrởvớiviệcxâydựngvà
pháttriểngiảipháptốiưuchodịchvụkháchhàng.Sơnvàtơicùng
hâmmộTonyHsiehnênchúngtơiuthíchcuốnsáchnày.Dịchvụ
kháchhàngtuyệtvờimàZappos.comđemlạicũngchínhlàđiềumà
cảTiki.vnvàAlphaBooksđanghướngđến.
AlphaBooksrấtcảmơnanhSơnvàTiki.vnđãdànhthờigianviết
lờigiớithiệuchocuốnsáchmàanhrấttâmđắcnàyvàcùnghợptác
vớichúngtơitrongviệcxuấtbảncuốnsách.”
NGUYỄNCẢNHBÌNH
CEOAlphaBooks
▪Nếubạnđangtìmkiếmmộtcuốnsáchdạylàmgiàu,trởthànhtỷ
phúvới1-2-3bước,thìcólẽcuốnsáchnàysẽkhiếnbạnthấtvọng.
▪Nếubạnmuốnmộtcuốnsáchchỉdẫnnhữngbíquyếtkinhdoanh,
nghệthuậtquảnlý,thìcuốnsáchnàycũngkhơnghẳnsẽchobạnmột
đápándễdàng.
Tuynhiên,nếubạnkhơngtìmkiếmsựdễdàngtrongcuộcsống,và
đơilúcvẫnthườngtựhỏi“Thànhcơnglàgì?”,“Hạnhphúclàgì?”,“Kế
tiếpsẽlàgì?”,“Mìnhđanglàmviệc(cậtlực)đểlàmgì?”thìhãycầm
cuốnsáchnàyvàbắtđầuchuyếnhànhtrìnhtìmrachânlýcủaHạnh
phúc,Đammê&Lợinhuậncùngtácgiả.Vìđâycũnglànhữngcâu
hỏiámảnhTonyngaysaukhibáncơngtyđầutiêncủamình,
LinkExchange,choMicrosoftvớicáigiákhótin,khichỉvừatrịn25
tuổi,vàmãivềsau.
Dĩnhiênnhữngcâuhỏitrênsẽkhơngđượctrảlờidướidạnghỏiđáp.
Bạnsẽđượcthamgiavàohànhtrình27nămvớirấtnhiềuthànhcơng
nhưngcũnglắmthấtbạicủaTonyHsieh,từmộtchúbé9tuổimáumê
kiếmtiềnvớinhững“thươngvụ”kinhdoanhnhưtrangtrạigiunđất,
làmcúcáothủcơng,bánpizzaởHarvard,chođếnchàngthanhniên
khởinghiệpvớicơngtyđầuđờiLinkExchange,vàsaunàylà
Zappos.com…đểrồitựrútracâutrảlờichoriêngmình.Đóchínhlà
điểmthúvịnhấtcủacuốnsáchnày:nhữngchuyệnđờithường,chân
thựccủachàngtraitrẻgốcÁđầyđammê,“hơinổiloạnngầmvàkhơng
chịunổisựnhàmchán”TonyHsieh;nhữngquyếtđịnhtáobạovàtrăn
trởcủaTonytrướcnhữngcơhộicũngnhưthửthách,nhưngvớicáchlý
giảivàsuynghĩrấtđơngiảnnhưngcũngkhơngkémphầnsắcbéncủa
Tony,độtnhiêntrởnênrấtgầngũi,đơilúckhiếnbạncảmthấynếubạn
ởvàotìnhhuốngđó,bạncũngsẽlàmnhưthế.Giúpbạntìmđượccâu
trảlờichomìnhchínhlànhưvậyđấy!
Tơisẽkhơngtiếtlộqnhiềuvềnộidungcuốnsáchđểbạncóthể
tậnhưởng100%bấtngờvàhồihộpdõitheonhữngchặngđườngkinh
doanhcủaTony,vàchắcchắnkhơngítlầnbạnsẽbậtcườitrướcnhững
nhậnxéthàihướccũngnhưnhữngýtưởngsángtạocủaTony.Hàihước
làthế,nhưngTonycũnglàmộtthiêntàibẩmsinhvàkháliềulĩnhtrong
kinhdoanh.Tonytừngphátbiểurằngnếuđếnnăm12tuổi,bạnchưa
bộclộgìvềnăngkhiếukinhdoanh,thìcónghĩalàbạnkhơngcó.Chính
đầuóckinhdoanhcộngvớiniềmtinvàoInternetđãkhiếnTonymạnh
dạnđầutưvàoZappos.com,vàbiếnýtưởngđiênrồ“bángiàytrên
mạng“(ailạimuagiàytrênmạngkiachứ?)trởthànhmộttrongnhững
cơngtythươngmạiđiệntửhàngđầuvớitổngdoanhsốbánra1tỷđơ-la
mỗinăm,vàđượcAmazonmualạivớigiá1,2tỷđơ-lavàonăm2009.
Bíquyếtlàgìvậy?Cựckỳđơngiảnvàcólẽaicũngbiết:Đemđến
dịchvụtốtnhấtkhiếnkháchhàngkhơngchỉhàilịngmàcịnngạc
nhiênđếnmứcgặpaicũngxtxoagiớithiệuvềZappos.Tuynhiên,
đằngsauđólàcảmộtcuộccáchmạngvềvănhóacơngtymàđếnhơm
nayđãtrởthànhkinhđiểntronggiớikinhdoanhthươngmạiđiệntử.
Vớiquanđiểm“vănhóacơngtychínhlàthươnghiệu”vàchỉnhững
nhânviênhếtlịngvớicơngviệcmớicóthểmanglạidịchvụtốtnhất
chokháchhàng,Tonyđãđưaramộthệthốngtuyểndụng,đàotạovà
chínhsáchcơngtycựckỳcụthểnhưngcũngvơcùngtáobạovàphá
cách,nhằmxâydựngmộtmơitrườngmàaicũngvuivẻ,nhiệthuyếtvà
sẵnsànglàmnhữngđiều“khácngười”.Cónhữngvídụnổitiếngvềdịch
vụkháchhàngvàvănhóacơngtycủaZapposđãđượcnhắcnhiềutrên
báochínhưchínhsáchchođổisảnphẩmtrong365ngày,miễnphígiao
hàngvà…trảhàng,sẵnsàngtrả2.000đơ-lachobấtkỳaimuốnnghỉ
việc.Nhưngtrongcuốnsáchnày,Tonycịnđềcậpvàphântíchrất
nhiềuýtưởngđộcđáokháctạiZapposmàítngườibiết,khiếnchocuốn
sáchtrởthànhmộtkhoýtưởng(kèmbảnđồ“khobáu”)chonhữngai
quantâmđếnviệcxâydựngvănhóadoanhnghiệpvuivẻ,độcđáocũng
nhưdịchvụkháchhàngxuấtsắc.
Cóphảnbácchorằngrấtkhóđểchứngminhliệuvănhóacơngtycó
phảilàyếutốchủchốtmanglạithànhcơngchoZappos,hayngượclại,
vìZapposthànhcơngnênmớicóđượcvănhóadoanhnghiệpvững
mạnh?Tuynhiên,cómộtđiềukhơngthểchốicãimàchúngtasẽcảm
nhậnđượctrongcuốnsáchnàylàđammêkinhdoanhcháybỏngtrong
mọiviệclàm,trongtừngcâuchữ.ChínhniềmđammêđóđãgiúpTony
vànhữngngườicộngsựkiêntrìđưaZapposquanhữngthờiđiểmtưởng
chừngnhưkhơngcịnconđườngnàokhácngồiphásản,khimọinhà
đầutưđềuquaylưng,quyếtliệtdốctồnbộtàisảncánhân,bánnhàđể
duytrìsựhoạtđộngcủacơngty,để“chứngminhvớicảthếgiớirằnghọ
đãsai”khikhơngtinvàoZapposvàđộingũ.
HầuhếtnhữngngườiđãđọcTỷphúbángiày(bảntiếngAnh)màtơi
đượcbiếtđềuchiasẻmộtcảmgiácthơithúc“bừngbừng”muốnbật
ngaykhỏighếđểlậptứcbắttaylàmmộtđiềugìđó,theocáchnóicủa
SteveJobs(CEOcủaApple)làướcmơ“đểlạimộtdấuấntrongvũtrụ
này”màaisinhracũngđềucó.Nếuvìnhữngbonchentrongcuộc
sống,màướcmơđódầnmaimột,thìtơitinrằngTỷphúbángiàysẽ
giúpbạnthổibùnglênngọnlửađammêấy.
ỞViệtNam,trongnhữngnămgầnđâynhờsựpháttriểncủa
Internetvàảnhhưởngxunbiêngiớicủanhữngcơngtykhởinghiệp
làmthayđổithếgiớinhưGoogle,Facebook,Amazon,tinhthầnkinh
doanh(entrepreneurship)củacácbạntrẻđangngàymộtmạnhmẽhơn.
HyvọngsựramắtcuốnTỷphúbángiàysẽgiúpthổibùngngọnlửa
đammê,xâydựngnhữngcơngtykhởinghiệpxuấtsắcvớivănhóa
doanhnghiệpvuivẻ,dịchvụkháchhàngtậntâmhọctậptừZappos,từ
Tonynhiềuhơnnữa.
TRẦNNGỌCTHÁISƠN
Tiki.vn–SáchTruyệnTrựcTuyến
Lờinóiđầu.
Hầuhếtcuộcđờimình,tơilàmộtnhàkinhdoanh.Tơinghĩđólàdo
tơilnthíchsángtạovàthửnghiệm,ápdụngnhữngbàihọcmàtơi
họcđượcvàocảnhữngcơhộilàmănmớicũngnhưcuộcsốngcánhân.
Năm1996,tơiđồngsánglậpraLinkExchangevàđãbánlạicơngty
nàychotậpđồnMicrosoftvàonăm1998vớigiá265triệuđơ-la.
Năm1999,tơithamgiaZapposvớitưcáchlàchungiatưvấnvà
nhàđầutư,vàsaunày,tơitrởthànhTổngGiámđốccủaZappos.Chúng
tơiđãpháttriểncơngtytừconsố0vàonăm1999lênđếnhơn1tỷđơlatổngdoanhthubánhàngmỗinăm.
Năm2009,ZapposđượcAmazonmualạivớimứcgiá1,2tỷđơ-la.
Trongconmắtcủanhữngngườingồicuộc,dườngnhưcảhaicơng
tycủatơiđềurấtthànhcơng,nhưngcũngđãcórấtnhiềusailầmmắc
phảivàbàihọcrútratrongsuốtqtrìnhgâydựngvàpháttriển.Rất
nhiềutriếtlýcũngnhưcáchthứctiếpcậncủatơiđượcđúckếttừnhững
trảinghiệmtrongqtrìnhtrưởngthành.
Tơicũnglàmộtđộcgiảđammêđọcsách.ỞZappos,chúngtơiln
khuyếnkhíchnhânviênđọcsáchtrongthưviệncơngtyđểpháttriểncả
nhâncáchlẫnnănglựcchunmơn.Rấtnhiềucuốnsáchđãảnhhưởng
tớitưduycủanhữngngườiởZapposvàgiúpchúngtơigặtháithành
cơngnhưngàyhơmnay.
Tơiviếtcuốnsáchnàyđểgiúpmọingườitránhmắcphảinhữngsai
lầmnhưtơi.Tơicũnghyvọngcuốnsáchsẽthúcđẩycácbạntrẻthành
lậpdoanhnghiệpcũngnhưkhuyếnkhíchcácdoanhnhânmuốnthách
thứclốisuynghĩthơngthườngvàtạoranhữngconđườngriêngdẫntới
thànhcơng.
Kếtcấucủacuốnsách
Cuốnsáchđượcchiathànhbaphần.
Phầnmộtcótựađề“Lợinhuận”,baogồmnhữngcâuchuyệnvềq
trìnhtrưởngthànhvàconđườngđếnvớiZapposcủatơi.Mộtsốchuyện
kểvềnhữngcuộcphiêulưuđầutiêncủatơivớitưcáchlàmộtnhàkinh
doanh,nhiềucâuchuyệnkháckểlạiviệckhicịnnhỏtơiđãchốnglại
nhữngkỳvọngcủachamẹnhưthếnào.
Phầnhai,“Lợinhuậnvàđammê”,cótínhđịnhhướngkinhdoanh
nhiềuhơn,gồmrấtnhiềutriếtlýsốngquantrọngmàchúngtơiđãtin
tưởngvàápdụngtạiZappos.Tơicũngchiasẻmộtsốemailvàtàiliệu
quốctếmàhiệnnaychúngtơivẫnđangsửdụng.
Phầnbacótựađề“Lợinhuận,đammêvàmụctiêu”.Nópháchọa
tầmnhìncủachúngtơitạiZapposđểđưamọithứpháttriểnlênmột
tầmcaomới,vàhyvọngbạncũngsẽlàmđượcnhưchúngtơi.
CuốnsáchnàykhơngphảilànhữngtrangsửđầyđủvềZapposhay
bấtcứdoanhnghiệpnàotơitừnglàmtrướcđây.Nócũngkhơngphảilà
mộtcuốntiểusửtồndiệnvềtơi.Vềcơbản,tơikhơngnhắctớinhững
ngườiđãđónggóphaycóvaitrịquantrọngtrongcuộcđờitơi.(Nếutơi
cónhắcđếnthìđiềuđócũngchỉnhằmgiúpđộcgiảcóthểtheodõivà
nhớđượcnộidungcuốnsách.)Cuốnsáchnàyđưaranhữngđiểmnổi
bậtcủahànhtrìnhkhámphácáchthứctìmkiếmhạnhphúctrongsự
nghiệpkinhdoanhvàcuộcsốngcủatơi.
Cuốicùng,khiđọccuốnsáchnày,cóthểbạnsẽnhậnthấymộtsố
câuchữkhơnghồnhảovềmặtngữpháptiếngAnh.Ngoạitrừnhững
cốnghiếncủabênthứbachocuốnsáchnày,điềuđặcbiệtlàtơiđãviết
cuốnsáchnàymàkhơnghềsửdụngnghệthuậtchấpbút.Tơikhơng
phảilàmộtnhàvănchunnghiệpvàtrongnhiềutrườnghợp,tơicố
tìnhlàmnhữngviệccóthểsẽkhiếncácgiáoviênngơnngữởphổthơng
củamìnhkhóchịu,chẳnghạnnhưkếtthúcmộtcâubằngmộtgiớitừ.
Tơilàmnhưvậymộtphầnvìmuốnlốiviếtvănphảnánhđượccáchnói
thơngthườngcủatơi,mộtphầnđểchọctứcnhữngngườithầydạyngơn
ngữphổthơngcủamình(nhữngngườitơithậtsựtơntrọng).
Tuytơikhơngsửdụngnghệthuậtchấpbútnhưngcórấtnhiềungười
đãởbêncạnhgiúpđỡtơibằngnhữngphảnhồi,gợiývàkhuyếnkhích.
Tơirấtcảmơnhọvìnhữngđónggópnày.Sẽkhơngcóđủchỗđểliệtkê
hếtnhữngngườiđãhỗtrợtơinhưngtơiđặcbiệtmuốngửilờicảmơntới
JennLim,ngườibạnthânvàlàmộtbộnãodựphịngtuyệtvời.Cơlà
ngườiquảnlývàtổchứctrongsuốtqtrìnhlàmratồnbộcuốnsách,
làngườichủchốtkhơngthểthiếucủacuốnsách,từthờiđiểmbắtđầu
chođếnkhihồntất.Cơcũnglàngườiđãthuthậpvàgiúphiệuđính
nhữngđónggópcủamọingười,mộtsốđượctơiliệtkêtrongcuốnsách
nàyvàcịnrấtnhiềuđónggópkhácđượctơinhắcđếntạitrangweb
www.deliveringhappinessbook.com.
Ồ,tơitựnhủ.
Cănphịngchậtkínngười.Tơiđứngtrênsânkhấutrongbuổigặp
mặtnhânviên,nhìnxuốngđámđơng700nhânviêncủaZapposđang
đứngdướivàvỗtaytánthưởng.Rấtnhiềungườitrongsốhọthậmchícứ
đểmặcnhữnggiọtnướcmắthạnhphúclăndàitrênkhnmặt.
Bốnmươitámgiờtrước,chúngtơithơngbáovớithếgiớirằng
AmazonsẽmualạiZappos.Vớiphầncịnlạicủathếgiới,đóhồntồn
làvấnđềtiềnbạc.Nhannhảnnhữngtítbáoấntượngnhư“Amazon
muaZapposvớigiá1tỷđơ-la”,“Cuộcthumualớnnhấttronglịchsử
Amazon”,hay“NgườitakiếmđượcgìtừthươngvụZappos?”.
Tháng11năm1998,LinkExchange,cơngtydotơiđồngsánglập,đã
đượcTậpđồnMicrosoftmualạivớigiá265triệuđơ-lachỉsauhainăm
rưỡihoạtđộng.Vàbâygiờ,tháng7năm2009,trongvaitrịlàCEOcủa
Zappos,tơivừathơngbáorằngAmazonsẽmualạiZappos,ngaysaulễ
kỷniệmmườinămthànhlập.(Thươngvụchínhthứcđượcdiễnravài
thángsauđó,thơngquagiaodịchchứngkhốnvàtiềnmặtvớigiátrịcổ
phiếuởmức1,2tỷđơ-lavàongàyđóngcửaphiêngiaodịch).Trongcả
haitrườnghợptrên,cácvụgiaodịchcóvẻgiốngnhau:cảhaicơngty
đềutạora100triệuđơ-lamỗinăm.Nhìnbềngồi,dườngnhưlịchsử
đãlặplại,chỉkhácởquymơlớnhơn.
Nhưnghồntồnkhơngphảinhưvậy.
Tồnbộnhânviêncơngtyđềucómặttrongcănphịngnày,chúng
tơibiếtrằngvấnđềkhơngchỉlàtiềnbạc.Chúngtơiđãcùngnhaugây
dựngmộtdoanhnghiệpkếthợpgiữalợinhuận,niềmđammêvàmục
tiêu.Vàchúngtơibiếtrằng,đókhơngchỉđơnthuầnlàviệcgâydựng
mộtdoanhnghiệp.Đócịnlàviệcxâydựngmộtphongcáchsốngmang
đếnhạnhphúcchotấtcảmọingười,trongđócócảchínhchúngtơi.
Thờigiandườngnhưngừnglạitạikhoảnhkhắctơiđứngtrênsân
khấunày.Lịngnhiệttìnhvàcảmxúccủamọingườitrongkhánphịng
làmtơinhớlạilầnđầuthamgiabuổinóichuyệnvớinhânviênmười
nămvềtrước,cáithờikhắctơiđãchứngkiếnhàngnghìnngườisaymê
nhảymúahếtmìnhtrongnhữngđiệunhạcdudương.Ngàyđó,mộttập
thểđãgắnkếtvớinhaudựatrênbốngiátrịcốtlõi,làPLUR:Peace(hồ
thuận),Love(uthương),Unity(đồnkết)vàRespect(tơntrọng).
ỞZappos,chúngtơiđãđạtđượcmườigiátrịcốtlõidochínhmình
tạora.Nhữnggiátrịđóđãgiúpchúngtơigắnkếtvớinhauvàcũng
chínhlànhữngyếutốquantrọngtrênconđườngdẫnchúngtơiđến
khoảnhkhắcngàyhơmnay.
Nhìnvàođámđơng,tơinhậnrarằngmỗingườiđềuđãđimộtcon
đườngkhácnhauđểđếncáiđíchngàyhơmnay,nhưngởmứcđộnhất
định,nhữngconđườngđãgiaonhauởnhữngđiểmnàođó.Tơinhậnra
rằngconđườngdẫntơiđếnđâybắtđầutừtrướckhicóZappos,vàthậm
chítrướckhicóLinkExchange.Tơinghĩvềtấtcảnhữngcơngviệckinh
doanhkhácnhaumàtơitừnglàm,nhữngngườitơiđãgặptrongđờivà
nhữngcuộcphiêulưumàtơiđãtrảiqua.Tơicũngnghĩvềnhữngsai
lầmtơiđãmắcphảivànhữngbàihọctơirútrađược.Tơinhớlạithờiđại
học,thờiphổthơng,thờitrunghọcvàthờitiểuhọc.
Khimọiánhmắttrongcănphịngđềucùnghướngvềtơi,tơicốgắng
lầnlạidấuvếtconđườngmìnhđãbắtđầu.Tơiđãthựchiệnmộthành
trìnhngượcthờigiantrongtâmtríđểtìmracâutrảlời.Cuộcđờitơicứ
hiệnvụtlướtquatrướcmắttơivậy,chẳngbiếtlàtơicóđangkhóchay
khơng.Tơibịámảnhvềviệcphảitìmracâutrảlờivàtơibiếttơiphải
làmđiềuđóngaylúcnày,trướckhilịngnhiệttìnhtrongcănphịng
lắngxuống,trướckhithờigianlạitiếptụctrơi.Tơichẳngbiếttạisao
nữa.Tơichỉbiếtrằngtơicầnbiếtconđườngcủamìnhbắtđầutừđâu.
Vàcuốicùng,trướckhihiệnthựcquaytrởlạivàthờigianbắtđầu
trơi,tơiđãtìmracâutrảlời.
Conđườngcủatơibắtđầutừmộttrangtrạigiunđất.
PhầnI.Lợinhuận.
Chương1.Hànhtrìnhkiếmtìmlợi
nhuận.
Trangtrạigiunđất
Đầutiênngườitakhơngthèmđểýđếnbạn,sauđóngườitachế
nhạobạn,tiếpđếnngườitatấncơngbạn,rồicuốicùngthìbạnthắng.
GANDHI
TơitinrằngGandhikhơnghềbiếttơilàaikhitơimớichíntuổi.Và
chắcchắntơicũngchẳngbiếtơngtalàai.NhưngnếuGandhibiếtvề
nhữngảotưởngvàướcmơthờithơấucủatơivềviệckiếmthậtnhiều,
thậtnhiềutiềnbằngcáchnivàbángiunđấtvớisốlượnglớnrathị
trường,thìcólẽơngtacũngsẽđưaranhữngcâurăntươngtựthếnày
đểkhíchlệtơitrởthànhngườibángiunđấthàngđầuthếgiới.
NhưngđángbuồnlàGandhilạichẳngghéquanhàtơiđểtraocho
tơilờikhunvàsựthơngtháicủaơng.Thayvàođó,trongngàysinh
nhậtlầnthứchíncủatơi,tơinóivớibốmẹrằngtơimuốnhọláixeđưa
tơitớingơinhàcủachúngtơiởbắcSonoma,tớinơicónhàcungcấp
giunđấtnổitiếngnhấtcảnướclúcbấygiờ.Nhàcungcấpấychẳnghề
biếtrằngtơiđangấpủgiấcmơtrởthànhđốithủlớnnhấtcủahọ.
Bốmẹtơiđãtrả33,45đơ-lachomộtchiếchộpđựngbùnchứa
khoảng100congiunđất.Tơinhớđãđọcmộtcuốnsáchnóirằngkhicắt
đơicongiunthìhaiphầnđósẽtiếptụcsinhtrưởngthànhhaicongiun.
Điềuđónghecóvẻthúvị,nhưngnhưthếcónghĩalàtơisẽphảilàmrất
nhiềuviệc.Vìvậy,thayvàođó,tơivạchramộtkếhoạchtốthơn:Tơitự
tạora“mộthộpgiun”trongvườnnhàmình,chiếchộpvềcơbảngiống
nhưchiếchộpcát,cólướithépmỏngdướiđáy.Thayvìđổcát,tơiđổđầy
bùnvàchohơnmộttrămcongiunđấtvàođó,đểchúngđượcthoảimái
trườnbịvàsinhsơinảynở.
Hàngngày,tơilấymộtchútlịngđỏtrứngrồivùixuốnghộpgiun
đất.Tơichorằngđiềuđósẽgiúpchonhữngcongiunđấtsinhsơi
nhanhhơn,vìtơithấynhiềuvậnđộngviênchunnghiệpthườngăn
trứnggàsốngtrongbữasáng.Bốmẹtơikhơngtinviệcbángiunđấtcó
thểgiúptơitrởnêngiàucónhưtơimơước,nhưnghọvẫnđểtơini
giunđấtbằnglịngđỏtrứng.Tơichorằnglýdoduynhấtchoviệcđólà
vìhọkhơngmuốncácconănlịngđỏtrứngchứanhiềucholesterol.Nếu
nhữngcongiunđấtkiaănlịngđỏtrứngthìcónghĩalàanhemtơisẽ
chỉănlịngtrắngtrứngcólượngcholesterolthấp.Mẹtơilntrơng
chừngđểchúngtơikhơngănnhữngthứcóthểlàmtănglượng
cholesterol.Tơinghĩbàđãđọcđượcbàibáonóivềcholesterolvàđã
khiếnbàlosốtvólên.
Saubamươingàynigiunđấtbằnglịngđỏtrứnggà,tơiquyết
địnhkiểmtrakếtquảcơngviệccủamình.Tơibớilớpbùnlênđểxemcó
congiunconnàorađờikhơng.Nhưngchẳngcócongiunconnàocả.Tệ
hơn,tơicũngchẳngtìmthấybấtcứcongiuntonào.Tơimấtmộtgiờ
đàobớicẩnthậntấtcảcáclớpbùntronghộp.Nhữngcongiunđấtđã
biếnmất.Cóthểchúngđãbịrangồiquacácmắtlướiởdướiđáyhộp.
Cũngcóthểchúngbịchimănmấtkhichúngsàxuốngănlịngđỏtrứng
gà.
Cơngcuộclàmgiàutừgiunđấtcủatơiđãthấtbạihồntồn.Tơinói
vớibốmẹrằngnigiunchẳngcógìthúvị,nhưngsựthậtlàtơirất
buồnvìđãthấtbại.NếuThomasEdisoncịnsống,hẳnơngsẽdừnglại
trướccửanhàtơivàđộngviêntơibằngquanđiểmcủaơngvềthấtbại:
Conđườngdẫntớithànhcơngcủatơicũngđãtrảiquanhiềuthất
bại.
THOMASEDISON
Cóvẻnhươngcịnđangbậnrộnvớinhữngphátminh,sángchếcủa
mình,vìthế,cũnggiốngnhưGandhi,ơngđãkhơngghénhàtơi.hay
cũngcókhihọđangbậnrộnchơivớinhauchăng.
Lớnlên
BốmẹtơiđãdicưtừĐàiLoansangMỹđểhọccaohọctạiĐạihọc
Illinois,nơihọgặpnhauvàkếthơn.MặcdùtơisinhratạiIllinois,
nhưngnhữngkýứcduynhấtđọnglạitrongtâmtrítơivềqngthời
giansốngởđólàtrịnhảycầucaobamétsáuvàtrịbắtđomđóm.
Nhữngkýứcthuởnhỏthườngrấtmờnhạtnhưngtơichắcrằnghaikýức
đókhơngliênquanđếnnhau,vìtơikhơngchorằnghồihaituổitơicó
thểbắtđượcmộtchúđomđómkhiđanglơlửnggiữakhơngtrung.
Khitơilênnăm,bốtơixinđượcviệcởCalifornia,vìthế,giađìnhtơi
chuyểntớiquậnMarinCounty,nơicócâycầuCổngVàngbắcqua,phía
bắcSanFrancisco.ChúngtơisốngởthunglũngLucas.Nhàtơicách
trangtrạiSkywalkerRanchhaimươiphútđixe,nơiGeorgeLucas(1)
từngsinhsốngvàlàmviệc.
BốmẹtơilànhữngngườiMỹgốcÁđiểnhình.Bốtơilàkỹsưhốcho
cơngtyChevron,cịnmẹtơilàngườilàmcơngtácxãhội.Họđặtkỳ
vọngrấtlớnvàothànhtíchhọctậpcủatơicũngnhưhaicậuemtrai.
Andykémtơihaituổi,vàbốnnămsaukhichúngtơichuyểntới
California,cậuemútDavidcủatơirađời.
KhơngcónhiềugiađìnhngườichâuÁsinhsốngtạiMarinCounty,
nhưngbằngcáchnàođóbốmẹtơivẫnkếtthânđượcvớimườigiađình
ởđâyvàcácơngbốbàmẹcùngcácconvẫnthườngtụtập,cùngăntối
vàgiảitrí.Nhữngđứatrẻthìxemtivi,cịncácơngbốbàmẹthìtụtập
trongphịngkháchvàtrịchuyệnrơmrảvềthànhtíchcủaconmình.
ĐólàmộtnétvănhốcủangườichâuÁ:thànhtíchcủaconcáiđược
cácbậcphụhuynhsửdụngnhưmộtthướcđothànhcơngvàđịavịcủa
mình.Chúngtơigiốngnhưnhữngconbàitrongtaycácbậcchamẹvậy.
TheocácbậcchamẹngườichâuÁ,thànhtíchđượcchiathànhba
loạikhácnhau.
Loạimộtlàcácthànhtíchhọctập:cóhọchàmhọcvịcao,đượctặng
thưởnghayđượcxãhộicơngnhận,đạtđượcđiểmSATcaohaycótên
trongđộituyểntốncủatrường.Điềuquantrọngnhấtcủatấtcảnhững
loạithànhtíchnàylàconemhọsẽghidanhvàotrườngđạihọcnào.
Harvardlàtrườngđạihọcmanglạiquyền“khoecon”tốithượng.
Loạihailàcácthànhtíchtrongsựnghiệp:trởthànhbácsĩhayđạt
đượchọcvịTiếnsĩđượcxemlàthànhtíchcaonhất,vìtrongcảhai
trườnghợpđóthìcónghĩalàbạnsẽtrởthành“TiếnsĩHsieh”hay“Bác
sĩHsieh”.
Loạibalàsựtinhthơngâmnhạc:đasốtrẻemchâuÁbịbuộcphải
họcpiano,violonhoặccảhai.Vàmỗikhicácgiađìnhtụtập,nhữngđứa
trẻphảichơinhạcchocácơngbốbàmẹnghesaubữatối.Hoạtđộng
nàybềngồicóvẻnhưlàgiúpmọingườithưgiãn,nhưngthựcchất,đó
chínhlàcáchđểcácbậcphụhuynhsosánhconmìnhvớiconngười
khác.
Bốmẹtơi,cũnggiốngnhưnhữngơngbốbàmẹchâuÁkhác,rất
nghiêmkhắctrongviệcnidạytơiđểchiếnthắngtrongcảbaloại
thànhtíchtrên.Tơichỉđượcxemtivimộttiếngmỗituần.ĐạtđiểmA
trongtấtcảcácmơnhọclàđiềuhiểnnhiênvàmuốntơiphảiluyệncác
bàithiSATsuốtnhữngnămhọctrunghọcvàphổthơng.SATlàbàithi
chuẩnphảilàmvàonămcuốiphổthơng,điềukiệnđểvàođạihọc.
Nhưngbốmẹmuốntơisớmchuẩnbịchokỳthiđókhitơimớichỉhọc
lớpsáu.
Ởtrườngtrunghọc,tơichơibốnloạinhạccụ:piano,violon,kènvà
trống.Trongsuốtnhữngnămhọcnày,tơiphảitậpluyệnmỗiloạinhạc
cụbamươiphúttừthứhaiđếnthứsáuvàmộttiếngvàothứbảyvàchủ
nhật.Suốtmùahè,tơiđãphảitậpluyệnmộttiếngmỗingàychomỗi
loạinhạccụ,đếnnỗitơitinrằngđóchínhlàhìnhphạttànácnhấtcho
nhữngđứatrẻmuốnđượchưởngthụphần“nghỉ”trong“nghỉhè”.
Nhưngtơiđãtìmramộtcáchđểvẫncóthểtậnhưởngnhữngngày
nghỉcuốituầnvàkỳnghỉhè.Tơithứcdậyrấtsớm,từ6giờsáng,trong
khibốmẹvẫncịnđangsaygiấc.Tơiđixuốngnhà,nơiđặtchiếcđàn
piano.Rồithayvìchơipianothậtsự,tơibậtbăngghiâmbàinhạctơiđã
chơitừtrước.Đến7giờ,tơitrởlênphịngmình,khốcửalạivàbật
băngghiâmmộttiếngtơitậpviolon.Khơngphảichơiđànnêntơicó
thờigianrảnhđểđọctạpchíBoy’sLife(Cuộcđờicủanhữngcậubé).
Vàchắcbạncóthểhìnhdung,thầygiáodạypianovàvioloncủatơi
khơngthểhiểutạisaotơichẳnghềtiếnbộchútnào.Cólẽhọchorằng
tơilàmộthọcsinhchậmtiến.Cịnvớitơi,tơikhơnghiểuviệchọccách
chơinhữngloạinhạccụnàysẽmanglạilợiíchgì.
(Hyvọngmẹtơikhơngnổiđiênlênkhiđọcđượcnhữngdịngnày.
Cólẽtơinêntrảlạichobàkhoảntiềnbàđãđầutưchoviệchọcpianovà
violoncủatơi).
Bốmẹtơi,đặcbiệtlàmẹtơi,vẫnlnhyvọngtơisẽhọctrườngYhoặc
sẽlấybằngtiếnsĩ.Họtinrằnggiáodụcchínhthốnglàđiềuquantrọng
nhất,nhưngvớitơi,haimươinămđầuđờiđượcvạchsẵndườngnhư
qkiểmsốtvàngộtngạt.
Cịntơilạichỉquantâmtớiviệckinhdoanhvànghĩranhiềucáchđể
kiếmtiền.Khitơilớnlên,bốmẹlnbảotơikhơngphảilonghĩgìvề
tiền,chỉcầntậptrungvàohọchành.Họhứasẽchitrảtồnbộhọcphí
chođếnkhitơitrởthànhbácsĩhoặctiếnsĩ.Họcũnghứasẽmuabấtcứ
loạiquầnáonàotơimuốn.Thậtmaymắnchohọlàtơichẳnghứngthú
gìvớithờitrangnênchẳngbaogiờtơixintiềnmuaquầnáocả.
Tơilnmơmộngtớiviệckiếmtiền,vìvớitơitiềnsẽmanglạisựtự
dođểlàmbấtcứgìmìnhmuốntrongqngđờicịnlại.Cócơngty
riêngcũngđồngnghĩalàtơiđượcthoảimáisángtạovàsốngtheocách
tơimuốn.
Tơiđãtổchứcnhiềuđợtbánhàng“xơn”trongnhàxesuốtthờitiểu
học.Khitơiđãbánhếtnhữngthứđồbỏđicủabốmẹ,tơihỏibạnbè
xemliệuhọcóthứđồgìmuốnbánkhơng.Chúngtơitậphợpnhữngthứ
đólạivàphanướcchanhbánkèm.Ýtưởngcủachúngtơilà,ngaycảkhi
mọingườikhơngmuagì,thìítnhấtchúngtơicũngvẫnbánđượcnước
chanhchohọ.Chúngtơiđãkiếmđượctiềntừviệcbánnướcchanhchứ
khơngphảitừnhữngmónhànglặtvặtkia.
Ởtrườngtrunghọc,tơilạitìmcáchkhácđểkiếmtiền.Tơitìmđược
cơngviệcgiaobáo,nhưngtơinhanhchóngnhậnrarằngcơngviệcnày
chínhlàcáchcáctờbáođịaphươngláchluậtlaođộngtrẻem.Saukhi
tínhtốn,tơithấymìnhchỉkiếmđượccó2đơ-lamỗigiờ.
Tơibỏviệcgiaobáovàquyếtđịnhtựlàmbảntin.Mỗibảntinsẽdày
haimươitrang,gồmnhữngcâuchuyệntơiviết,nhữngtrịgiảiđốơchữ
vàtruyệncười.Tơiinbảntintrênnềngiấyvàngcamsáng,đặttênlà
TheGobbler(Gàtrốngtây)vàbánvớigiá5đơ-la.Tơiđãbánđượcbốn
bảnchobạnbèởtrường.Tơinhậnramìnhcầnphảicónhiềubạnbè
hơn,nhữngngườicóđủtiềnđểmuacácbảntin,hoặctơicầntìmra
doanhthutừnhiềunguồnkhácnữa.Vìthế,khiđicắttóc,tơiđưacho
chúthợcắttócmộttờTheGobblervàhỏiliệuchúcómuốnmuacả
trangquảngcáocủakỳtớivớigiá20đơ-lahaykhơng.
Khichúấyđồngýmua,tơibiếtmìnhcóthểlàmđiềugìđóhơnthế.
Tấtcảnhữnggìtơicầnlàmlàphảibánđượcthêmbốntrangquảngcáo
nữađểcó100đơ-la,sốtiềntơichưatừngnhìnthấytrongđời.Đầytựtin
sauvụlàmănđầutiên,tơitớicáccửahiệungaycạnhhiệucắttócvàhỏi
liệuhọcómuốnđăngquảngcáotrêntờbảntinsắptớicủatơihay
khơng-tờtạpchísẽlàmcảnướcchốngváng.
Nhưnghọđềutừchốitheocáchlịchsựnhấtcóthể.Vàituầnsau,tơi
choralịbảntinTheGobblersốthứhai.Lầnnày,tơichỉbánđượchai
bản.
Tơiquyếtđịnhdừngvụkinhdoanhnàylại.
Cơngviệcthìqnhiềumàbạnbètơithìhếtsạchtiềnđểmuarồi.
CậuemAndyvàtơiđãtừngchờđợimỗikỳtạpchíBoy’sLifehàng
thángvàđọcnókhơngsótmộttừ.Mụcuthíchcủatơinằmởgầncuối
cuốntạpchí−mụcraovặtgiúpđặtmuanhữngsảnphẩmthúvịtơi
chưatừngthấy,nhưngtơibiếtmìnhmuốncóchúngvàomộtngàynào
đó.Cóđủthứđồảothuậtvànhữngvậtdụngmới(banđầu,tơiđãnghĩ
kháiniệm“mới”là“thựcsựrấtmới,rấtngầu”),cócảmộtbộdụngcụđể
biếnmộtchiếcmáyhútbụithànhmộtchiếctàuđệmkhínhỏ.
Nhưngđiềukhiếntơithíchthúnhấtlàtrangquảngcáolớnởcuối
cuốntạpchí,trưngbàytấtcảcácphầnthưởngbạncóthểnhậnđược
bằngviệcbánthiệp.Nghecóvẻrấtđơngiản:chỉđidạoquanhnhàhàng
xóm,bánthiệpNoel(loạithiệpmàaicũngcần,kểcảtơi),giànhthật
nhiềuđiểmvàđổiđiểmlấycáivántrượthaymộtthứđồchơinàođótơi
chưatừngcóvàgiờrấtmuốncó.
Vìthế,tơiquyếtđịnhđặtmuamộtsốthiệpvàmộtcuốncatalog.Lúc
nàyvẫnlàkỳnghỉhènêntơicórấtnhiềuthờigianđểgõcửatừngnhà
vàchàohàng.Điểmdừngchânđầutiênlànhàhàngxómngaycạnhnhà
tơi.
TơiđưachobàchủnhàcuốncatalogcótấtcảcácmẫuthiệpNoel.Bà
ấytrảlờitơirằngbâygiờmớilàthángtám,cịnlâubàmớicầnđến
thiệpNoel.Tơinghĩbàấyđúng.TơithậtngungốckhiđibánthiệpNoel
vàothángtám,thếnênđócũngchínhlàđiểmdừngchâncuốicùngcủa
tơi.
Tơitrởvềnhà,cốgắngnghĩramộtýtưởngkinhdoanhnàođóítyếu
tốmùavụhơn.
Ởtrườngtiểuhọc,tơicómộtngườibạnthântênlàGustav.Chúngtơi
thườnglàmmọiviệccùngnhau,tụtậpởnhàvàdiễnkịchchocácbậc
phụhuynhnghe,dạychonhaunhữngngơnngữbímậtvàmậtmã,và
đếnnhànhaungủlạimỗituần.
MỗilầntơiđếnnhàGustavchơi,cậutalạichotơimượnmộtcuốn
sáchcótênFreeStuffforKids(Đồmiễnphíchotrẻ).Đólàcuốnsách
tuyệtnhấttừtrướcđếngiờ.Trongđócóhàngtrămvậtdụngmiễnphí
hoặccógiádưới1đơ-lamàtrẻemcóthểđặthàng,baogồmbảnđồ
miễnphí,giấydántườnggiá50xuhoặcnhữngsảnphẩmdùngthử.Để
cóđượcmộtsảnphẩm,bạnphảiviếtmộtbứcthưbỏtrongphongbìvà
gửiđếnmộtđịachỉ(theotơiđượcbiết,đólàphongbìcódánđịachỉ
riêng),ngaycảđốivớinhữngsảnphẩmcógiádưới1đơ-la,bạncũng
phảilàmnhưvậy.Gustavvàtơiđãxemhếtlượtcuốnsáchvàđặthàng
tấtcảcácvậtdụngmàchúngtơithấyhấpdẫn.
SaumườiphútđứngchàobánthiệpNoel,tơitrởvềnhà,đọclại
nhữngmụcphânloạitrongcuốntạpchíBoy’sLifevànhìnthấymộtbộ
dụngcụlàmkhuyáocógiá50đơ-la.Bộdụngcụđósẽgiúpbạnbiếnbất
cứmộttấmhìnhhoặcmộtmẩugiấynàonàothànhmộtchiếckhuyáo
sơmi.Giáđểlàmmộtchiếckhuylà25xu.
Tơibướctớigiásách,lụcratấtcảnhữngcuốnsáchđãmượncủa
Gustavtừnhữngnămtrướcnhưngchưatrảlạicậuấy,rồitơitìmxem
trongnhữngcuốnsáchđócóviếtvềcơngtynàotừngbánkhuyáolàm
từảnhchưa.Chẳngcócơngtynàocả.
Vớitâmtrạngvơcùnghứngkhởi,tơiđánhmáymộtbứcthưgửitới
nhàxuấtbảncủacuốnsách,vờrằngtơilàmộtdoanhnghiệpsảnxuất
khuyáovàmuốnxuấthiệntronglầnxuấtbảnnămtớicủacuốnsách.
Đểviệcgiảvờnàygiốngthậthơn,tơiđãthêmvàikýhiệu“Dept.FSFK”
vàođịachỉthưcủamình.FSFKlàmậtmãcủatơi,chocụmtừ“Free
StuffForKids”(Vậtdụngmiễnphíchotrẻem).Điềukiệncủatơilàbọn
trẻphảigửimộtbứchình,mộtphongbìghisẵnđịachỉnhàvà1đơ-la.
Tơisẽlàmmộtchiếckhuyáotừtấmhìnhvàgửilạichochúngbằng
chiếcphongbìđãghisẵnđịachỉ.Tơilãi75xuchomỗiđơnđặthàng.
Haithángsau,tơinhậnđượchồiâmcủanhàxuấtbản.Họnóirằng
đềnghịcủatơiđãđượcchọnđểxuấthiệntrongcuốnsáchkỳtới.Tơi
nóivớibốmẹrằngtơiđãđặtmuabộdụngcụlàmkhuyáovớigiá50đơla,cộngthêm50đơ-lanữachocácphụtùngvàtơisẽtrảlạitiềnchobố
mẹsaumộttrămđơnđặthàngđầutiên.
Tơikhơngchorằngbốmẹtơitinvàolờihứađó.Trướcđâyhọcũng
từngnghetơinóisẽkiếmđượcnhiềutiềnnhưthếnàonếubánđượcbản
tinTheGobblerhaysaukhibánđượchàngtrămtấmthiệpNoel.
Nhưngvìtơivẫnđạthọcsinhgiỏinêntơinghĩhọsẽchophéptơiđặt
muabộdụngcụvàphụtùnglàmkhuyáokia,xemnhưlàphầnthưởng
chonỗlựccủatơi.
Haithángsau,tơinhậnđượcmộtcuốnsáchFreeStuffForKids
phiênbảnmới.Cảmxúctràodângkhithấyđịachỉnhàmìnhđượcin
trongcuốnsách.Tơiđưacuốnsáchchobốmẹvàchờđợinhữngđơn
hàngđầutiêntronglolắng.
Ngườiđưathưlnđitrênmộtconđườngquenthuộc.Nhàtơinằm
gầnchânđồivàơngấylnbắtđầuhànhtrìnhcủamìnhtừchânđồi
nhưngởphíabênkiađường,đilênphíatrên,rẽxungquanhvàlại
xuốngchânđồi.Vìthế,mỗilầnnghethấytiếngxecủangườiđưathưở
phíabênkiađường,tơibiếtrằnghaimươiphútsaungườiđưathưsẽđi
đếnnhàtơi,tơiđứngchờsẵnởbênngồiđểnhậnthư.Thơngthường,
thưsẽđếnvàokhoảng1giờ36phútchiều.
Haituầnsaukhicuốnsáchxuấtbản,tơinhậnđượcđơnđặthàng
đầutiên.Tơihồihộpmởphongbìra,bêntronglàbứcảnhcủamộtbé
gáimườihaituổimặcmộtchiếcváysọcvngmàuđỏđangơmmột
chúcúnxinhxắn.Quantrọnghơncảlàbêntrongcịncótờ1đơ-la.Tơi
đãcóvụlàmănđầutiên!Tơibiếnbứchìnhthànhmộtchiếckhuyáorồi
gửilạichocơbébằngchiếcphongbìđãghisẵnđịachỉnhàcơbé.Tối
hơmđó,tơiháohứckểchobốmẹnghevềđơnhàngnày.Tơinghĩhọđã
khángạcnhiênthậmchíkhitơichỉnhậnđược1đơnđặthàngnày.Tơi
đưachohọtờ1đơ-lavàghivàonhậtkýrằngkhoảnnợđãgiảmxuống
chỉcịn99đơ-la.
Ngàytiếptheo,tơinhậnđượchaiđơnhàng.Quamộtđêmmàdoanh
sốđãnhânđơi.Suốthơnmộtthángsau,cónhiềungàytơinhậnđược
tớihơnmườiđơnhàng.Cuốithángđầutiên,tơiđãkiếmđượchơn200
đơ-la.Tơiđãtrảhếtnợvàkiếmđượckhánhiềutiềnởđộtuổicủamình.
Tuynhiên,tơiphảimấtmộttiếngmỗingàyđểlàmnhữngchiếckhuy
áo.Vàonhữngngàycónhiềubàitậpvềnhà,tơikhơngcóthờigianđể
làmkhuyáonêncókhitơiđãđểđơnhàngdồnđốngtớicuốituần.Suốt
nhữngngàycuốituần,tơiphảidànhđếnbốnnămtiếnglàmkhuyáo.
Kiếmđượcnhiềutiềnthậtlàtuyệt,nhưngphảingồilìtrongnhàthì
chẳngthúvịchútnào.Vìthế,tơiquyếtđịnhđãđếnlúccầnđầutưmua
mộtchiếcmáylàmkhuybántựđộngcógiá300đơ-lađểnângcaohiệu
quảvànăngsuấtlàmviệc.
Cơngviệckinhdoanhkhuyáocủatơiđãmanglạikhoảnthunhập
ổnđịnh200đơ-lahàngthángtrongsuốtnhữngnămtơihọctrunghọc.
Bàihọclớnnhấtmàtơihọcđượclàbạncóthểtạoramộtdoanhnghiệp
thànhcơngquahìnhthứcđặthàngquathư,màkhơngcầngặpmặttrực
tiếp.
Đơilúckhiqbận,tơivẫnnhờtớisựtrợgiúpcủacáccậuem.Tốt
nghiệpcấphai,tơibắtđầucảmthấychánngáncơngviệclàmkhuyáo
mỗingày,vìthếtơiquyếtđịnhnhườngcơngviệckinhdoanhchocậu
emAndy.Lúcđó,tơinghĩrằngtơisẽbắtđầumộtcơngviệckinhdoanh
quathưđặthàngkhácmàtơiđammêhơn
Vàothờiđiểmđó,tơikhơngthểtưởngtượngđượcrằngviệclàm
khuyáosaunàylạitrởthànhcơngviệckinhdoanhcủagiađìnhtơi.Vài
nămsau,Andytruyềnnghềchocậuemútcủachúngtơi,David.Vài
nămsau,chúngtơingừngđăngquảngcáotrêncuốnsáchFreeStuff
ForKidsvàkếtthúccơngviệckinhdoanh.Bốtơiđượcthăngchứcvà
ơngphảichuyểnđếnHồngKơng,vìthếơngđãđưamẹtơivàcậuem
Davidđitheo.ChẳngcịnanhchịemruộtnàođểDavidtruyềnnghề
nữa.
Giờnghĩlại,lẽrachúngtơinêncómộtkếhoạchtruyềnnghềtốt
hơn.
Dịchvụđiệnthoại
Tơinhớtớiýtưởngrằngngàyđầutiêncủacấpbakhơngkhácgì
ngàycuốicùngcủacấphai.Khiđó,tơicảmthấymìnhđãtrưởngthành
hơnvàmọithứcũngkhácsovớitrướcvìgiờđâytơiđãlàhọcsinhcấp
ba.
Mộtngàynọ,khiđanglangthangtrongthưviện,tơipháthiệnra
mộtphịngmáytínhkhuấtbênhơngthưviện.Tơiđếngặpgiáoviêndạy
vitính,cơGore,ngườiđãkhuntơinênđăngkývàolớphọcPascal
củacơ.Trướcđó,tơichưatừngnghenóiđếnPascal.Cơnóivớitơirằng
đólàmộtngơnngữlậptrìnhmáytínhvàviệcthamgialớphọcsẽgiúp
tơichuẩnbịtốtchokỳthikhoahọcmáytínhAPtồnquốc.Tơichẳng
biếtkỳthiAPlàgìngoạitrừmộtđiềurằngnósẽkháấntượngtronghồ
sơvàođạihọccủamình.Hồicấphai,tơiđãtựhọcvềngơnngữlậptrình
BASICvàthấyrấtthúvị,vìthếtơiquyếtđịnhđăngkývàolớphọc
Pascal.
Tơirấtthíchhọclớpnàyvàthườngdànhthờigianăntrưacũngnhư
thờigiansaugiờhọcởphịngmáytính.Hainămsau,tơiđãđứnglớp
dạyPascalngaytạiđâychocáclớphọchè.Chỉcóvàingườithường
xunđếnphịngmáyvàchúngtơiđãcókhoảngthờigiandàihọccùng
nhau.
ChúngtơiđãđượcđếnvớithếgiớicủaBBS.TơibiếtđượcrằngBBS
làcụmtừviếttắtcủa“BulletinBoardSystem”(2).Mộttrongnhữngmáy
tínhtrongphịngđượckếtnốivớimộtmodemquađườngdâyđiện
thoạicốđịnh.Thơngquamodemnày,máytínhnàycóthểgọitới
nhữngmáytínhkhácđểnóichuyệnvớinhau.
Chúngtơicómộtdanhsáchnhữngsốđiệnthoạichocáchệthống
BBSkhácnhaukếtnốivớichúngtơivàchúngtơisẽkếtnốimỗichiếc
BBSmàsinhviênthườngsửdụngtạiphịngtiếptândướikhuvựccầu
thangvớihệthốngBBSđiệntửcơngcộng.Bấtcứaicũngcóthểđểlại
thơngtin,thơngbáo,khởiđầumộtcuộcthảoluận,tảidữliệuhaytham
giatranhluậnvớicácchủđềkhácnhau.Cóthểnóiđâylàmộtphiên
bản“tiềnInternet”củaCraigslist(3).
Chúngtơinhanhchóngkhámphárarằngchiếcmáytínhvàđường
dâyđiệnthoạikhơngchỉdừnglạiởnhữngcuộcgọitrongtrường,vìthế
chúngtơibắtđầutạoranhữngcuộckếtnốiđườngdàitớicáchệthống
BBStrongcảnước.Thậtthúvịkhicóthểthamgiavàocáccuộcthảo
luậnvớinhữngngườilạđếntừSeatle,NewYorkvàMiami.Chúngtơi
đãtiếpcậnđượcvớiphầncịnlạicủathếgiớimộtcáchđầybấtngờmà
trướcđâychúngtơichưatừngnghĩlàcótồntại.
Mộtngàynọ,tronggiờăntrưa,khicơGoređãrangồi,aiđóđã
nghĩraýtưởngrútmodemravàcắmđườngdâyđiệnthoạivào.Chúng
tơikhơngchắclàmnhưthếcóđượckhơng,nhưngkhinhấcđiệnthoại
lên,chúngtơiđãnghethấyâmthanhkếtnối.Bâygiờchúngtơicóthể
gọibấtcứcuộcđiệnthoạinàomìnhmuốnmàkhơngphảitrảtiền.
Chúngtơicũngkhơngbiếtnêngọichoaivớisứcmạnhbíẩnmớimẻ
này.
Tơihỏimọingườixemcóaiđãtừngnghenóitớiconsố976chưa.
Tơiđãnhìnthấycácmụcquảngcáotrêntivivềconsố976vớicácdịch
vụkhácnhau.Vídụ,bạncóthểgọitới976-JOKE,đểđượcnghemột
câuchuyệncườitrongngày,bạnsẽmất99xuchomộtcuộcgọi.Vìvậy,
chúngtơithửgọitớisố976-JOKEvàđượcnghemộtcâuchuyệnchẳng
thúvịchútnào.Chúngtơigọilạisốđólầnnữavàhyvọngsẽđượcnghe
mộtcâuchuyệncườithúvịhơn,nhưngnhữnggìchúngtơingheđược
vẫnnhưthế.Giờnghĩlại,tơiđãhiểuđólàcâuchuyệnchomỗingày,
chứkhơngphảicâuchuyệncườimỗiphút.
Sauđó,chúngtơibắtđầubấmngẫunhiênvàchờđợikếtquả.Một
trongnhữngconsốchúngtơithửlà976-SEXY.Tơinghethấymột
giọngghiâmtựđộngnóirằngphíchomỗiphútcủadịchvụlà2,99đơlavàdịchvụnàychỉdànhchongườitrưởngthành,rằngnếutơidưới21
tuổi,tơisẽphảicúpmáyngaylậptức.
Tấtnhiên,tơiđãkhơngcúpmáy.Điềunàyđãkhơigợitrítịmịcủa
tơi.
Mộtphụnữtrảlờiđiệnthoạivàbắtđầunóichuyệnvớitơibằngmột
giọngkhêugợi:“Anhu,anhcóđangthấyhammuốntìnhdục
khơng?”
Hiểnnhiênđiềunàythúvịhơnhẳnviệckếtnốithơngquamáytính
tớinhữngngườisửdụngBBSởNewYork.Mộtthếgiớihồntồnmới
hiệnratrướcmắttơi.
“Àcó”,tơitrảlờibằngchấtgiọngtrầmnhấtcóthể.
Độtnhiên,giọngnóikhêugợikiabắtđầutrởnênđềuđều,khóchịu,
gợichotơinhớtớigiọngnóicủacơgiáođịalýtừngphạttơivìvàolớp
muộn.
“Anhđãquatuổi21rồichứ?”,cơtahỏitơiđầynghingờ.Chắcgiọng
nóicủatơichưađủđộtrầm.Tuổidậythìthậtlàmộtgiaiđoạnrắcrối
trongđời.
Tơihítmộthơidài.“Ồ,tấtnhiênrồi”,tơitrảlờiđầytựtin.
“Ồđượcthơi,vậyanhsinhnămnào?”
Tơihồntồnbấtngờ.Hiểnnhiêntơiđãkhơngthểtínhnhẩmđủ
nhanhđểlừacơta.Hếtđườngrồi.
“Haimươimốtnămtrước!”Tơigàolênvànhanhchóngcúpmáy.
Chúngtơicùngcườinghiêngngả.Vàiphútsau,chúngtơitínhtốnlại
vàluyệnnóithậttựtinrằngchúngtơisinhnăm1966.Chúngtơimuốn
chắcchắnrằngchúngtơisẽkhơngphạmphảibấtcứsailầmnàotrong
nhữngcuộcgọitiếptheo.
Suốtvàituầnsau,nhómchúngtơilạitậphợptạiphịngmáytính
suốtgiờăntrưavàtiếptụcgọitớisố976-SEXY.Chúngtơichỉcóthể
gọivàogiờăntrưavìđólàthờigiancơGorekhơngcótrongphịng.
Chúngtơilàthànhviêncủamộtcâulạcbộbímậtvànguntắcđầu
tiêncủacâulạcbộăntrưatạiphịngmáytínhlàbạnkhơngđượcnóigì
vềcâulạcbộcả.
Khơngaibiếtchúngtơiđanglàmgì.
Mộthơm,khiđangtụtậpcùngnhautronggiờăntrưa,chúngtơirất
ngạcnhiênvìcơGorevẫnchưarangồiăntrưa.Cóthểcơcịnviệcgì
đóphảilàmchoxong,vìthếchúngtơichỉsửdụngmáytínhđểkếtnối
vớicácBBSkháctrongkhichờcơrangồi.
“Nàycácchàngtrai!”,cơGorelêntiếng.Chúngtơiđềunhìnvềphía
cơ.“Cóaitrongsốcácemtừnggọiđiệnđếnsố976-7399khơng?Cơ
nhậnđượcbảngkêcướcđiệnthoạithángvừarồivàcókhoảng300cuộc
gọitừmodemtớisốnày.Cơđãthửgọitớisốnàyvàđókhơngphảilà
mộtchiếcmáytính.”
Chúngtơinhìnnhaurồiquaysangnhìncơ.Chắcchắnlàchúngtơi
đềucảmthấytộilỗi,nhưngtấtcảchúngtơiđềunhớđếnnguntắcđầu
tiêncủacâulạcbộlàhãycốgắngtỏrathậtvơcan.
“Hẳnlàđãcónhầmlẫngìđó”,cơGorekếtluận.“Cơsẽgọitớicơng
tyđiệnthoạivàucầuhọkiểmtralạitấtcảcáccướcphínày.Cơkhơng
nghĩcóngườinàolạicóthểgọinhiềuđếnthế.”Cơấyđãkhơngbiếttới
khảnăngsiêuphàmcủachúngtơi.
Vàcâulạcbộăntrưacủaphịngmáytínhchấmdứthoạtđộngtừđó.
Kinhtếhọccơbản
Gạtphịngmáytínhsangmộtbên,tơicốépmìnhphảithíchnhững
điềuthúvịtạitrườngcấpbanàycàngnhiềucàngtốt.Tơinghĩrằng
càngbiếtnhiềulĩnhvựcthìcànghữuích.
Tơithamgianhiềulớphọcngoạingữ,gồmtiếngPháp,tiếngTây
BanNha,tiếngNhậtvàthậmchícảtiếngLatinh.Đốivớimơngiáodục
thểchất,thayvìhọcmộtmơnthểthaotruyềnthống,tơiquyếtđịnhhọc
đấukiếm(mộtphầndomơnnàychỉphảihọcmộtbuổimỗituần).Tơi
thamgialớphọcpianotheophongcáchjazzđểđápứngucầuvềâm
nhạccủacácbậcphụhuynh.Tơicịnthamgiacâulạcbộcờtướngvà
câulạcbộđiệntử,nơitơiđượchọcmãMorsevàđượccấpchứngchỉvận
hànhtrạmradiokhơngchun.
Đểhồnthànhnghĩavụcộngđồng,tơitìnhnguyệnlàmviệctạimột
nhàháttạiđịaphươngvàgiúpbiếnnóthànhmộtcănnhàmakhổnglồ.
TrongsuốttuầnlễtrướcngàylễHalloween,tơitrởthànhmộthướng
dẫnviêntìnhnguyện.Mỗivịkháchđếnsẽphảitrả15đơ-lacho20phút
thamquanngơinhàma.
Tơithựcsựthíchlàmviệcởnhàhát,đặcbiệtlàởhậutrường.Tơi
từnglàngườivậnhànhđènsânkhấuchonhữngbuổibiểudiễntại
trườnghọcvàthậmchícịnbiểudiễnảothuậtcùngvớimộtngườibạn
trongcuộcthitàinăng.Mộttrongnhữngcơngviệcđượctrảlươngcủa
tơikhihọccấpbalàvậnhànhđènsânkhấuchocácnhàhátđịa
phương.Cócáigìđóđãcuốnhúttơithamgiavàmụctiêuduynhấtcủa
tơilàtạorađượcnhữngtrảinghiệmvànhữnghànhtrìnhđầycảmxúc
chomọingười,vàsauđóchẳngcógìngồinhữngkýứctốtđẹpcịn
mãi.
Lịchhọccốđịnhởlớpvàbàitậpvềnhàđãchiếmgầnhếtthờigian
củatơi,vìthếtơiquyếtđịnhchọnlớphọcdựatrêncơsởlớphọcấyảnh
hưởngthếnàotớikếhoạchcủatơi.Cómộtnăm,tơiđãcốgắngsắpxếp
lịchhọcđểngàythứbatơichỉphảihọcmộtlớpvàđượcnghỉgầnnhưcả
ngày.Tơithươngthuyếtvớithầycơđểhọchophéptơikhơngphảiđi
họckhitơiđãhồnthànhtốttấtcảcácbàikiểmtracủahọ.
Vớivấnđềbàitậpvềnhà,tơicốgắngtìmranhữngcáchlàmsángtạo
đểgiảinhữngbàitậpkhó.KhihọcvềShakespeare,mộttrongnhững
nhiệmvụcủachúngtơilàphảisángtácmộtbàixon-nê.Mộtbàixon-nê
gồmmườibốndịngviếttheothểthơnămtiếtnhịpiambơ,nghĩalàmỗi
dịngsẽcónhữngâmtiếtđượcnhấnvàkhơngnhấnthayphiênnhau,
đồngthờiphảitntheonhữngquyluậtnhịpđiệunhấtđịnh.Tấtcả
dườngnhưqkhóđốivớitơi,vìthếtơiquyếtđịnhsẽchỉnộpmườibốn
dịngmãMorsethaychonhữngdịngthơ–lànhữngdấuchấmvà
nhữngdịngkẻlnphiênnhau.
Tuỳthuộcvàotâmtrạngcủagiáoviên,tơibiếthoặctơisẽđượcđiểm
AhoặcsẽđượcđiểmF.Maythay,giáoviêncủatơiđãquyếtđịnhchotơi
mộtđiểmA+++++++++++.Tơinghĩđólàkhitơihọcđượcrằngngay
cảởtrườnghọc,đơilúccũngnênmạohiểmvàsuynghĩvượtrangồi
khnkhổ.
Mộttrongnhữngkỷniệmkhơngvuivẻgìởtrườngcấpbacủatơilà
khitơibịđổtộilấytrộmthẻăntrưacủamộtbạnnàođó,thẻđótương
đươngvớithẻtíndụngchonhữngbữaănởcăng-tin.Tơikhơngbiếtvì
saothẻăntrưacủangườikháclạinằmtrongtúimình.Tơiđốnrằngcó
thểhơmqua,cơthungânđãvơtìnhđưanhầmthẻăntrưacủaaiđócho
tơi.DùlàthếnàođinữathìtơivẫnphảiđứngtrướcHộiđồngxétxử,
giốngnhưmộtBanhộithẩm,gồmcóthầyhiệutrưởngvàmộtvàithầy
cơtrongkhoa.
Tơiđượcchocơhộibiệnhộchomình,nhưngtơithựcsựkhơngbiết
biệnhộthếnàovìtơikhơnghiểutạisaochiếcthẻăntrưađólạinằm
trongtúimình.Thayvàođó,tơibướcvàophịnghộithẩmvớiniềmtin
mùqngrằnglẽphảisẽủnghộtơikhitơinóirasựthật,vàđóchính
xáclàđiềutơiđãlàm.Nhưngthựctế,chẳngaitintơicảvàtơibịđình
chỉhọcmộtngày.Tơiđãphảitrảgiáchomộttộilỗimàmìnhkhơnghề
gâyra.
Tơiđãrútrađượcmộtbàihọctừtrảinghiệmnàyrằng,đơikhichỉsự
thậtthơichưađủ,vàcáchtrìnhbàysựthậtcũngquantrọngnhưsựthật.
Trớtrêuthay,phươngchâmcủatrườngtơilà“Cáiđẹplàchânlý,chân
lýlàcáiđẹp”,dựatheobàiOdeonaGrecianUrn(ThơcangợicáilưHy
lạpcổ)củaKeats.
Ngàyhơmđó,tơicảmthấyvơcùngchánnản.
Ngồinhữnghoạtđộngởtrườnghọc,mốiquantâmlớnnhấtcủatơi
thờitrunghọcvẫnlàlàmthếnàođểkiếmđượctiền.Tơiđượcthlàm
ngườithửnghiệmnhữngtrịchơiđiệntửchocơngtyđiệnảnh
Lucasfilm.Họtrảtơi6đơ-lachomỗigiờchơitrịIndianaJonesvà
Cuộcthậptựchinhcuốicùng.Đólàmộtcơngviệcthúvịnhưngtơichỉ
kiếmđượccó6đơ-lamỗigiờ,vìthếkhitìmđượcmộtcơngviệckhác
lươngcaohơn,tơibỏviệcnàyngaylậptức.
Vàonămcuốitrunghọc,tơiđãtìmđượccơngviệclậptrìnhmáy
tínhtạimộtcơngtycótênGDI.Họtrảtơi15đơ-lamỗitiếng,mộtsố
tiềnkhálớnđốivớimộtcậubéđanghọctrunghọc.Cơngviệcliênquan
đếnviệcxâydựngmộtphầnmềmchophépcáccơquanchínhphủvà
cácdoanhnghiệpnhỏcóthểđiềnvàocácmẫubiểutrênmáytínhthay
vìtrêngiấy.
Đểgiảitrí,thỉnhthoảngtơilạitrêuđùaơngchủ,mộtngườiPháplớn
tuổicómáitócmàubạchkimvàgiọngnóikhánặng.Ơngrấtthích
uốngtràvàcóthóiquenchocốcnướcvàolịvisóngđặtgầnbànlàm
việccủatơi,ấnnútvàđótrởlạiphịngcủaơngvìơngkhơngmuốnphải
chờbaphútchođếnkhinướcđượchâmnóng.Saubaphút,ơngsẽquay
trởlạiđểlấynướcphatrà.
Mộtlần,tơiquyếtđịnhtắtlịvisóngngaykhiơngquayđi.Vàiphút
sau,khiơngquaylại,cốcnướcvẫnnguội.Ơngtưởngmìnhđãqnấn
nút.Ơngđặtlạibaphútvàquayvềphịng.
Ngaykhiơngđikhỏi,tơilạitắtlịvisóng,khiơngquaylạilầnthứ
hai,cốcnướcvẫnnguội.Ơnglầmbầmrằngchiếclịđãhỏng.Tơiphảicố
gắnglắmmớikhơngphìcười.
Ơngtaquyếtđịnhhâmnónglạinướclầncuối.Lầnnày,đểchắcăn,
ơngtađặtnămphútbướcravớivẻmặtđầykhóhiểuvàkhóchịu.
Khiơngquaylại,ơngmởlịvisóngravàhétlên:“Cáigìthếnày?!”,
rồibắtđầucười.Ơngnhìnquanhphịngvàchỉnhìnthấysựvơtộitrên
gươngmặtchúngtơi,bởitấtcảmọingườiđềukhơngbiếtđếntrịđùa
này.Ơnglấycốcnướcravàchỉchomọingườithấyđiềutơiđãlàmnăm
phúttrướcđó.
Táchtràtồnlàđá.
Mọingườitrongphịngđềucườingặtnghẽo.Tơikhơngnghĩcóai
trongchúngtơitừngcườinhiềunhưlầnđó,vàthậttuyệtkhichỉvớimột
trịđùatếunhonhỏtrongvănphịngmàtơicóthểkhiếntâmtrạngmọi
ngườithoảimáiđếnvậy.
Tơirấtvuivìhơmđótơikhơngbịđuổiviệc.
MặcdùviệckiếmtiềntạicơngtyGDIcủatơivẫnổn,nhưngtơivẫn
lnnhớvềqngthờigiankinhdoanhkhuyáoquathưvàcáicảm
giáchàohứng,mongđợingườiđưathưởtrướccửanhà.Tơinghĩcơng
tybánbộdụngcụlàmkhuychotơichắchẳncũngkinhdoanhthành
cơng,vìtơiđặthàngtừtrangquảngcáocủabìacuốntạpchíBoys’Life.
Vìthế,tơiquyếtđịnhmìnhnêncốgắngbánthứgìđótươngtự.Tơi
đãđọcmộtsốcuốnsáchảothuậttrongthờigianrảnhrỗi,vìvậytơicóý
tưởngsẽbiểudiễnmộttrịảothuật,mộtđồngxusẽbiếnmất,lẫnvào
miếngcaosu.Thựcrađólàmộttrịkháhay.Khimọingườixemtơi
biểudiễntrịnày,họrấtngạcnhiênvàmuốnbiếttạisaotơilàmđược
nhưvậy.Ngồimộtđồngxu,mộtchiếccốcvàmộtchiếcdâycaosu,thứ
duynhấtcầnchotrịnàychínhlàmộtmiếngnhựavngmàcácnhasĩ
cũngdùngvàhọgọilà“miếngngănnhakhoa”.
Tơiđãtìmhiểuvàbiếtđượcrằngnếumuanhữngmiếngngănnày
vớisốlượnglớnthìtơicóthểmuavớigiá20xu.Đăngmộtquảngcáoở
trangcuốicuốntạpchíBoys’Lifemất800đơ-la,nếutơiđịnhgiátrịảo
thuậtnàylà10đơ-la,thìtơisẽhồnvốnsau80đơnđặthàngthơi.
Mọithứdườngnhưqđơngiản.Thờicịnkinhdoanhkhuyáo,tơi
đãnhậnđượctừhaiđếnbatrămđơnhàngmỗitháng.Tơichorằng
cuốntạpchíBoys’LifecósốlượngđộcgiảlớnhơncuốnsáchFreeStuff
forKids.Hơnnữa,trịảothuậtkỳdiệunàylàmộttrịhồntồnmớiso
vớinhữngchiếckhuyáokia.Vớihaitrămđơnđặthàng,chiphíđầuvào
củatơichỉlà40đơ-la,màtơisẽthuđượcmónlờitrịgiá1.160đơ-la.
Nếucóbatrămđơnđặthàng,tơisẽthuđượclợinhuận2.140đơ-la.Tơi
đãkhámphárasựthúvịcủaviệcbánđượccácsảnphẩmvớigiábánvà
tỷlệlãigộpcao.
Tơiđãphảitrả800đơ-lachotạpchíBoys’Lifeđểđượcquảngcáo
tronghaituần,nhưngtơicoiđólàmộtvụđầutư.Dùsẽphảimấtmột
thờigianđểbàiquảngcáocủatơiđượcinra,vàvàithángnữađểnhận
đượccácđơnđặthàng,nhưngtơivẫnkiênnhẫnvàsuyngẫmtrongq
trìnhchờđợi.
Saumộtqngthờigiantưởngchừngdàivơtận,thìcuốicùngngười
đưathưcũngxuấthiệncùngvớibàiquảngcáocủatơiđượcđăngtrong
cuốntạpchíBoys’Life.Nóđượcđăngởmộtvịtríđẹpvàmộttuầnsau
đó,tơibắtđầunhậnđượcđơnđặthàngđầutiên.Dườngnhưtơiđãkiếm
được10đơ-labằngconđườngdễdàngnhấttừtrướcđếnnayvàtơiháo
hứcchờđợinhữngđơnđặthàngtiếptheo.
Tuynhiên,điềuđóđãchẳngbaogiờtới.
Đólàđơnđặthàngduynhấttơinhậnđượcchoviệckinhdoanhtrị
ảothuậtkỳdiệuquathư.Từthànhcơngtrongviệckinhdoanhkhuyáo,
tơicứtưởngrằngtơilàơngvuabấtkhảchiếnbạicủanhữngđơnhàng
quathư,nhưngthựctếchothấytấtcảchỉlàvìtơiđãgặpmaymàthơi.
Tơiđãhọcđượcmộtbàihọcvơgiátrongsựảmđạmbuồnrầu.Và
mỉamaithay,tơivừamớihọcđượcthuậtngữhubristrongmơnhọclịch
sửHyLạp.Nócónghĩalà“cảmgiácphóngđạiqmứcniềmtựhào
haysựtựtintháiq”,vànóđãkhiếnnhiềuvịanhhùngHyLạpthất
bạithảmhại.
Tơicũnghọcđượcrằngsẽlàtổnthấtlớnnếuđánhcượctrangtrại
vớimộtcáigìđómàkhơngtínhtốn.Giờnghĩvềđiềunày,tơiđã
khơngchỉđánhcượcvớimộttrangtrại.
Támtrămđơ-latươngđươngvớihaimươitưtrangtrạigiunđất.
Trườngđạihọc
TơiđãnộpđơnvàocáctrườngđạihọcBrown,UCBerkeley,
Stanford,MIT,Princeton,Cornell,YalevàHarvard.Tơiđượcnhậnvào
tấtcảcáctrườngnày.SựlựachọnđầutiêncủatơilàBrownvìtrường
nàycóchunngànhquảngcáo,mộtngànhcóvẻliênquannhiềutới
kinhdoanhhơnbấtkỳngànhhọcnàoởcáctrườngkhác.
Tuynhiên,bốmẹtơilạimuốntơihọctrườngHarvardvìtrườngđó
nổitiếngnhất,đặcbiệtvớicộngđồngngườichâuÁ.Vìthế,tơiquyết
địnhtheohọctrườngnày.
ThứđầutiêntơimuakhitớiHarvardlàtivi.Tơikhơngcịnbịbốmẹ