TÀI LIỆU ƠN THI THPTQG 2021
Chun đề 31
PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNGNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNGNG THẲNGNG
TÀI LIỆU DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH KHÁ – MỨC 7-8 ĐIỂM
Dạng 1. Xác định phương trình đường thẳng
1. Dạng 1. Viết phương trình đường thẳng d dạng tham số và dạng chính tắc (nếu có), biết d đi qua
điểm M ( x ; y ; z ) và có véctơ chỉ phương ud (a1 ; a2 ; a3 ).
Qua M ( x ; y ; z )
d :
VTCP : ud ( a1 ; a2 ; a3 )
Phương pháp. Ta có:
Phương trình đường thẳng d dạng tham số
x x a1t
d : y y a2t , (t ).
z z a t
3
d:
x x y y z z
, (a1a2 a3 0).
a1
a2
a3
Phương trình đường thẳng d dạng chính tắc
2. Dạng 2. Viết phương trình tham số và chính tắc (nếu có) của đường thẳng d đi qua A và B.
Qua A (hay B)
B
d
d :
A
VTCP
:
u
AB
d
Phương pháp. Đường thẳng
(dạng 1)
3. Dạng 3. Viết phương trình đường thẳng d dạng tham số và chính tắc (nếu có), biết d đi qua điểm
M và song song với đường thẳng .
u
Qua M ( x ; y ; z )
d :
VTCP : ud u
Phương pháp. Ta có
(dạng 1)
4. Dạng 4. Viết phương trình đường thẳng d dạng tham số và chính tắc (nếu có), biết d đi qua điểm
d
M và vuông góc với mặt phẳng ( P) : ax by cz d 0.
u n
d
P M
Qua M
d :
P
VTCP : ud n( P ) (a; b; c) (dạng 1)
Phương pháp. Ta có
d
M
5. Dạng 5. Viết phương trình tham sớ và chính tắc của đường thẳng d là giao tuyến của hai mặt
phẳng ( P) và (Q) cho trước.
A
Qua A ( P ) (Q)
d :
VTCP : ud [n( P ) , n(Q ) ] (dạng 1)
Phương pháp. Ta có
d
6. Dạng 6. Viết phương trình tham sớ và chính tắc (nếu có) của đường thẳng d đi qua điểm M và
vuông góc với hai đường thẳng d1 , d 2 cho trước.
Qua M
d :
VTCP : ud [ud1 , ud2 ]
Phương pháp. Ta có
(dạng 1)
ud1
d1 d 2
ud 2
d
7. Dạng 7. Viết phương trình đường thẳng d qua M và song song với hai mặt phẳng ( P ), (Q).
Qua M
d :
VTCP : ud [nP , nQ ]
Phương pháp. Ta có
(dạng 1)
Facebook Nguyễn Vương Trang 1
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
8. Dạng 8. Viết phương trình đường thẳng d qua M , vuông góc đường d và song song mặt ( P ).
Qua M
d :
VTCP : ud [ud , nP ]
Phương pháp. Ta có
(dạng 1)
9. Dạng 9. Viết phương trình đường thẳng d nằm trong mặt ( P), song song mặt (Q) và qua M .
Qua M
d :
VTCP : ud [nP , nQ ]
Phương pháp. Ta có
(dạng 1)
10. Dạng 10. Viết phương trình đường thẳng d đi qua điểm A, vuông góc và cắt đường thẳng d .
Phương pháp.
d
Viết phương trình mặt phẳng ( P) qua A, vuông góc d .
d
Qua A
( P) :
A
B
P
VTPT : nP ud
Nghĩa là mặt phẳng
Tìm B d ( P). Suy ra đường thẳng d qua A và B (dạng 1)
Lưu ý: Trường hợp d là các trục tọa độ thì d AB, với B là hình chiếu của A lên trục.
11. Dạng 11. Viết phương trình tham sớ và chính tắc (nếu có) của đường thẳng d đi qua điểm M và
cắt đường thẳng d1 và vuông góc d 2 cho trước.
d d1 H , ( H d1 , H d )
d1
d2
Phương pháp. Giả sử
H ( x1 a1t ; x2 a2t ; x3 a2t ) d1.
M
d
H
MH d 2 MH .ud2 0 t H .
Vì
ud 2
Qua M
d :
VTCP : ud MH (dạng 1)
Suy ra đường thẳng
Dạng 12. d đi qua điểm M 0 ( x0 ; y0 ; z0 ) và cắt hai đường thẳng d1 , d 2 :
Cách 1: Gọi M1 d1 , M 2 d 2 Từ điều kiện M, M1 , M 2 thẳng hàng ta tìm được M1 , M 2 . Từ đó
suy ra phương trình đường thẳng d .
P
Q ( M 0 , d 2 )
P
Q
Cách 2: Gọi ( M 0 , d1 ) ,
. Khi đó d , do đó, một VTCP của d có thể
a nP , nQ
chọn là
.
P
Dạng 13. d nằm trong mặt phẳng và cắt cả hai đường thẳng d1 , d 2 :
A d1 P , B d 2 P .
Tìm các giao điểm
Khi đó d chính là đường thẳng AB .
Dạng 14. d song song với và cắt cả hai đường thẳng d1 , d 2 :
P
Q
Viết phương trình mặt phẳng chứa và d1 , mặt phẳng chứa và d 2 .
P
Q
Khi đó d .
Dạng 15. d là đường vng góc chung của hai đường thẳng d1 , d 2 chéo nhau:
MN d1
MN d 2
Cách 1: Gọi M d1 , N d 2 . Từ điều kiện
, ta tìm được M , N .
Khi đó, d là đường thẳng MN .
Cách 2:
a ad1 , ad2
d
d
d
d
1
2
d
– Vì
và
nên một VTCP của có thể là:
.
P
– Lập phương trình mặt phẳng chứa d và d1 , bằng cách:
+ Lấy một điểm A trên d1 .
Trang 2 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021
nP a , ad1
P
+ Một VTPT của
có thể là:
.
Q
– Tương tự lập phương trình mặt phẳng chứa d và d1 .
P
Q
Khi đó d .
Dạng 16. Viết phương trình đường thẳng d là hình chiếu vng góc của đường thẳng lên mặt ( P).
Phương pháp: Xét vị trí tương đối của đường thẳng và ( P ).
M
Nếu ( P ).
Chọn một điểm M trên .
Tìm H là hình chiếu của M lên ( P).
Qua H
d :
VTCP : ud u
Hình chiếu
Nếu ( P ) I .
Chọn một điểm M I trên .
Tìm H là hình chiếu của M lên ( P).
Pd H
M
P
I
d H
Hình chiếu vng góc của lên ( P) là d IH .
Dạng 17. Viết đường thẳng d là đường thẳng đối xứng với đường thẳng qua mặt phẳng ( P).
Phương pháp: Xét vị trí tương đối của đường thẳng và ( P ).
M
Nếu ( P ).
Chọn một điểm M trên .
Tìm H là hình chiếu của M lên ( P).
Tìm M đối xứng với M qua ( P ).
Qua M
d :
VTCP : ud u
Đường thẳng đối xứng
Nếu ( P ) I .
Chọn một điểm M trên .
Tìm H là hình chiếu của M lên ( P).
H
P
M
d
M
P
Tìm M đối xứng với M qua ( P ).
Qua M
d :
.
VTCP
:
u
d IM
Đường thẳng đối xứng
H
I
M d
Dạng 1.1 Xác định phương trình đường thẳng khi biết yếu tố vng góc
Câu 1.
(Mã 101 2018) Trong khơng gian
d:
Oxyz
cho điểm
A 1; 2;3
và đường thẳng
x 3 y 1 z 7
2
1
2 . Đường thẳng đi qua A , vng góc với d và cắt trục Ox có phương trình
là
A.
x 1 2t
y 2t
z t
B.
x 1 t
y 2 2t
z 3 3t
x 1 2t
y 2t
z 3t
C.
Lời giải
D.
x 1 t
y 2 2t
z 3 2t
Chọn C
Gọi là đường thẳng cần tìm.
Facebook Nguyễn Vương 3
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
M a; 0; 0
Gọi M Ox . Suy ra
.
AM a 1; 2; 3
.
d có VTCP: ud 2;1; 2 .
AM .ud 0 2a 2 2 6 0 a 1 .
d
Vì
nên
M
1;0;0
AM 2; 2; 3 2; 2;3
Vậy qua
và có VTCP
nên có phương trình:
x 1 2t
y 2t
z 3t
.
Câu 2.
A( 1;0; 2) , B ( 1; 2;1) , C ( 3; 2;0)
(Mã 102 - 2019) Trong không gian Oxyz, cho các điểm
và
D ( 1;1;3) .
( BCD) có phương trình là
Đường thẳng đi qua A và vng góc với mặt phẳng
ïìï x = 1- t
ïìï x = 1 + t
ïìï x = 2 + t
ïìï x =1- t
ï
ï
ï
ï
.
.
í y = 4t
í y =4
í y = 4 + 4t .
í y = 2 - 4t
ïï
ïï
ïï
ïï
ïïỵ z = 2 + 2t
ïïỵ z = 2 + 2t
ïïỵ z = 4 + 2t
ï z = 2 - 2t
A.
B.
C.
D. ïỵ
Lời giải
Chọn C
( BCD) nhận vectơ pháp tuyến của ( BCD) là
Đường thẳng đi qua A và vng góc với mặt phẳng
vectơ chỉ phương
uuu
r
uuu
r
BC = ( 2;0; - 1) , BD = ( 0; - 1; 2)
Ta có
uu
r uuuu
r uuu
r uuu
r
ù= ( - 1; - 4; - 2)
Þ ud = nBCD = é
BC
;
BD
ê
ú
ë
û
Khi đó ta loại đáp án A và B
ïìï 1 = 2 + t
ïìï t =- 1
ïí 0 = 4 + 4t Û ïí t =- 1
ïï
ï
A ( 1;0; 2)
ïỵï 2 = 4 + 2t ïïỵï t =- 1
Thay điểm
vào phương trình ở phương án C ta có
.
Suy ra đường thẳng có phương trình tham số ở phương án C đi qua điểm A nên C là phương án
đúng
Câu 3.
(Đề Tham Khảo 2018) Trong không gian Oxyz , cho hai đường thẳng
d1 :
x 3 y 3 z2
1
2
1 ;
x 5 y 1 z 2
3
2
1 và mặt phẳng P : x 2 y 3 z 5 0 . Đường thẳng vng góc với P ,
d
d
cắt 1 và 2 có phương trình là
x 1 y 1 z
x 2 y 3 z 1
2
1
2
3
A. 3
B. 1
d2 :
x 3 y 3 z2
x 1 y 1 z
2
3 D. 1
2
3
C. 1
Lời giải
Chọn D
Trang 4 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021
x 3 t1
x 5 3t2
d1 : y 3 2t1
d 2 : y 1 2t2
z 2 t
z 2 t
1
2
Phương trình
và
.
Gọi đường thẳng cần tìm là .
d
d
Giả sử đường thẳng cắt đường thẳng 1 và 2 lần lượt tại A , B .
A 3 t1;3 2t1 ; 2 t1 B 5 3t2 ; 1 2t2 ; 2 t2
Gọi
,
.
AB 2 3t2 t1 ; 4 2t2 2t1 ; 4 t2 t1
.
P là n 1; 2;3 .
Vectơ pháp tuyến của
2 3t2 t1 4 2t2 2t1 4 t2 t1
1
2
3
Do AB và n cùng phương nên
.
2 3t2 t1 4 2t2 2t1
1
2
t 2
4 2t2 2t1 4 t2 t1 1
2
3
t2 1 . Do đó A 1; 1;0 , B 2; 1;3 .
A 1; 1;0
n 1; 2;3
Phương trình đường thẳng đi qua
và có vectơ chỉ phương
là
x 1 y 1 z
1
2
3.
Câu 4.
(Mã
101
-
2019)
Trong
không
Oxyz ,
gian
cho
các
điểm
A 1;2;0 , B 2;0;2 , C 2; 1;3 , D 1;1;3 . Đường thẳng đi qua C và vng góc với mặt
ABD có phương trình là
phẳng
A.
x 2 4t
y 4 3t
z 2 t
.
B.
x 4 2t
y 3 t
z 1 3t
.
x 2 4t
y 2 3t
z 2 t
C.
Lời giải
.
D.
x 2 4t
y 1 3t
z 3 t
.
Chọn A
AB 1; 2;2
AD 0; 1;3
AB AD 4; 3; 1
Đường thẳng qua
C 2; 1;3 và vng góc với mặt phẳng ABD có phương trình
x 2 4t
y 1 3t
z 3 t
Facebook Nguyễn Vương 5
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Điểm
E 2; 4;2 thuộc đường thẳng trên, suy ra đường thẳng cần tìm trùng với đường thẳng
có phương trình
x 2 4t
y 4 3t
z 2 t
Chọn đáp án đúng là đáp án C
Câu 5.
A 2; 1;0 B 1; 2;1 C 3; 2;0
(Mã 104 - 2019) Trong không gian Oxyz , cho các điểm
,
,
,
D 1;1; 3
ABC
. Đường thẳng đi qua D và vng góc với mặt phẳng
có phương trình là:
x 1 t
x 1 t
x t
x t
y 1 t
y 1 t
y t
y t
z 2 3t
z 3 2t
z 1 2t
z 1 2t
A.
.
B.
.
C.
.
D.
.
Lời giải
Chọn C
n
AB 1;3;1 AC 1; 1; 0 ABC AB, AC 1;1; 2
Ta có
;
;
.
ABC nên có véc tơ chỉ phương là
Đường thẳng đi qua D và vng góc với mặt phẳng
n ABC 1;1; 2
Câu 6.
, phương trình tham số là:
x 1 t
y 1 t
z 3 2t
(Mã 102 2018) Trong không gian
.
Oxyz , cho điểm
A 2;1;3
và đường thẳng
x 1 y 1 z 2
1
2
2 . Đường thẳng đi qua A , vng góc với d và cắt trục Oy có phương
trình là.
x 2t
x 2 2t
x 2 2t
x 2t
y 3 4t
y 3 3t
y 1 t
y 1 3t
z 3t
z 3 3t
z 3 2t
z 2t
A.
B.
C.
D.
Lời giải
Chọn A
Gọi đường thẳng cần tìm là
d:
x 1 y 1 z 2
1
2
2 có VTCP u 1; 2; 2 .
M 0; m;0 Oy
AM 2; m 1; 3
Gọi
, ta có
d
AM .u 0 2 2 m 1 6 0 m 3
Do
d:
AM 2; 4; 3
Ta có có VTCP
nên có phương trình
x 2t
y 3 4t
z 3t
.
Trang 6 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021
Câu 7.
A 0;0; 2 , B 2;1;0 , C 1; 2; 1
D 2;0; 2
(Mã 103 - 2019) Trong khơng gian Oxyz cho
và
BCD có phương trình là
. Đường thẳng đi qua A và vng góc với
x 3
x 3 3t
x 3t
y 2
y 2 2t
y 2t
z 1 2t
z 1 t
z 2 t
A.
.
B.
.
C.
.
D.
Lời giải
Chọn B
x 3 3t
y 2 2t
z 1 t
.
BCD .
Gọi d là đường thẳng đi qua A và vuông góc với
BC 1;1; 1 ; BD 0; 1; 2
Ta có
.
n BCD BD , BC 3; 2; 1 .
BCD
Mặt phẳng
có vec tơ pháp tuyến là
Gọi u d là vec tơ chỉ phương của đường thẳng d .
d BCD
ud n BCD 3; 2; 1
Vì
nên
.
u 3; 2; 1
Đáp A và C có VTCP d
nên loại B và
D.
A 0;0; 2
Ta thấy điểm
thuộc đáp án C nên loại A.
Câu 8.
A 1;0; 2
(Đề Minh Họa 2017) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz cho điểm
và đường thẳng
x 1 y z 1
d có phương trình: 1
1
2 . Viết phương trình đường thẳng đi qua A , vng góc và
cắt d .
x 1 y z 2
2
1
A. 2
x 1 y z 2
x 1 y z 2
3
1
1
1
B. 1
C. 1
Lời giải
x 1 y z 2
1
1
D. 1
Chọn D
Cách 1:
d:
x 1 y z 1
1
1
2 có véc tơ chỉ phương u 1;1; 2
Đường thẳng
P là mặt phẳng qua điểm A và vuông góc với đường thẳng d , nên nhận véc tơ chỉ phương
Gọi
P :1 x 1 y 2 z 2 0 x y 2 z 5 0
của d là vecto pháp tuyến
P và đường thẳng d B 1 t ;t ; 1 2t
Gọi B là giao điểm của mặt phẳng
B P 1 t t 2 1 2t 5 0 t 1 B 2;1;1
Vì
AB 1;1; 1
Ta có đường thẳng đi qua A và nhận vecto
là véc tơ chỉ phương có dạng
:
x 1 y z 2
1
1
1 .
Cách 2:
d B B 1 t ; t ; 1 2t
Gọi
Facebook Nguyễn Vương 7
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
AB t ; t ; 3 2t
u
d 1;1; 2
d
,Đường
thẳng có VTCP là
AB ud AB.ud 0 t t 2 3 2t 0 t 1
Vì d nên
A
1;0;
2
AB 1;1; 1
AB 1;1; 1
Suy ra
.Ta có đường thẳng đi qua
và nhận véc tơ
là véc
tơ chỉ phương có dạng
Câu 9.
:
x 1 y z 2
1
1
1 .
(Đề Tham Khảo 2018) Trong không gian Oxyz , cho hai điểm
A(2; 2;1), B (
8 4 8
; ; )
3 3 3 . Đường
thẳng qua tâm đường tròn nội tiếp tam giác OAB và vng góc với mặt phẳng (OAB ) có phương
trình là:
2
2
5
x
y
z
x 1 y 8 z 4
9
9 9
2
2
2
2
A. 1
B. 1
1
5
11
x
y
z
x 1 y 3 z 1
3
3
6
2
2
2
2
C. 1
D. 1
Lời giải.
Chọn D
OA; OB 4; 8;8
Ta có:
u
1; 2; 2
Gọi d là đường thẳng thỏa mãn khi đó d có VTCP
Ta có OA 3, OB 4, AB 5 . Gọi I ( x; y; z ) là tâm đường tròn nội tiếp tam giác OAB
Áp dụng hệ thức OB.IA OA.IB AB.IO 0
1
4.(OA OI ) 3.(OB OI ) 5.IO 0 OI
4OA 3OB I 0;1;1
12
x t
d : y 1 2t
z 1 2t
Suy ra
cho t 1 d đi qua điểm M ( 1;3; 1)
u
M
(
1;3;
1)
Do đó d đi qua
có VTCP (1; 2; 2) nên đường thẳng có phương trình
x 1 y 3 z 1
1
2
2
Câu 10.
d:
x 1 y z 2
2
1
2 và mặt phẳng
(Mã 103 2018) Trong không gian Oxyz, cho đường thẳng
( P ) : x y z 1 0 . Đường thẳng nằm trong mặt phẳng ( P) đồng thời cắt và vng góc với d có
phương trình là:
x 1 t
x 3 t
x 3 t
x 3 2t
y 4t
y 2 4t
y 2 4t
y 2 6t
z 3t
z 2 t
z 2 3t
z 2 t
A.
B.
C.
D.
Lời giải
Chọn C
Trang 8 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021
x 1 2t
y t
d : z 2 2t
Gọi là đường thẳng nằm trong ( P) vuông góc với d .
u ud ; nP ( 1;4;3)
Gọi A là giao điểm của d và ( P) . Tọa độ A là nghiệm của phương trình:
( 1 2t ) ( t) ( 2 2 t) 1 0 t 2 A(3; 2;2)
u
( 1;4;3) có dạng:
A
(3;
2;
2)
Phương trình qua
có vtcp
Câu 11.
(Mã 123 2017) Trong khơng gian
x 3 t
y 2 4t
z 2 3t
Oxyz cho điểm M 1;1; 3 và hai đường thẳng
x 1 y3 z 1
x 1 y
z
:
3
2
1 ,
1
3 2 . Phương trình nào dưới đây là phương trình đường
thẳng đi qua M và vng góc với và .
:
A.
x 1 t
y 1 t
z 1 3t
B.
x t
y 1 t
z 3 t
x 1 t
y 1 t
z 3 t
C.
Lời giải
D.
x 1 t
y 1 t
z 3 t
Chọn D
r
r
r r
u 3; 2;1
v 1; 3; 2 u , v 7; 7; 7
,
+) VTCP của
lần lượt là
và
;
r
u 1;1;1
+) Vì d vng góc với và nên d
.
x 1 t
d : y 1 t
z 3 t
M 1;1; 3
+) d đi qua
nên
.
Câu 12.
(Mã 104 2018) Trong không gian Oxyz cho đường thẳng
P : x
2 y z 3 0
phương trình là:
x 1 2t
y 1 t
z 2
A.
. Đường thẳng nằm trong
B.
x 3
y t
z 2t
P
x y 1 z 1
1
2
1 và mặt phẳng
đồng thời cắt và vng góc với có
x 1 t
y 1 2t
z 2 3t
C.
Lời giải
:
D.
x 1
y 1 t
z 2 2t
Chọn D
x t
x y 1 z 1 : y 1 2t
:
z 1 t
1
2
1
Ta có
M P M M t ; 2t 1; t 1
Gọi
Facebook Nguyễn Vương 9
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
M P t 2 2t 1 t 1 3 0 4 4t 0 t 1 M 1;1; 2
P
n 1; 2; 1
Véc tơ pháp tuyến của mặt phẳng
là
u
1; 2;1
Véc tơ chỉ phương của đường thẳng là
P đồng thời cắt và vng góc với
Đường thẳng d nằm trong mặt phẳng
1
n, u 0; 1; 2
M 1;1; 2 d
Đường thẳng d nhận 2
làm véc tơ chỉ phương và
Phương trình đường thẳng
Câu 13.
x 1
d : y 1 t
z 2 2t
(Mã 123 2017) Trong không gian với hệ tọa độ
d2 :
Oxyz , cho hai đường thẳng
x 1 3t
d1 : y 2 t
z 2
,
x 1 y2 z
2
1
2 và mặt phẳng P : 2 x 2 y 3z 0. Phương trình nào dưới đây là phương
P , đồng thời vuông góc với d2 ?
trình mặt phẳng đi qua giao điểm của d1 và
2 x y 2 z 13 0 B. 2 x y 2 z 22 0
A.
2 x y 2 z 13 0 D. 2 x y 2 z 22 0
C.
Lời giải:
Chọn C
P là A 4; 1; 2
Tọa độ giao điểm của d1 và
Mặt phẳng cần tìm đi qua
2 x y 2 z 13 0.
Câu 14.
A
và nhận
r
u2 2; 1; 2
làm VTCP có phương trình
(Chun Lương Thế Vinh Đồng Nai -2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz cho
x - 2 y +1 z - 1
x - 4 y +2 z - 1
=
=
,
d
:
=
=
2
A ( 1; - 1; 3)
1
4
- 2
1
- 1
1 . Phương
và hai đường thẳng
trình đường thẳng qua A , vng góc với d1 và cắt d 2 là
d1 :
x 1 y 1 z 3
x 1 y 1 z 3
1
3 . B. 4
1
4 .
A. 2
x 1 y 1 z 3
x 1 y 1 z 3
2
3 . D. 2
1
1 .
C. 1
Lời giải
K ( 2 + t ; - 1- t ; 1 + t )
Gọi d là đường thẳng qua A và d cắt d 2 tại K . Khi đó
.
uuur
AK = ( 1 + t ; - t ; t - 2)
Ta có
.
uuu
r ur
r
u
= ( 1; 4; - 2)
AK
^
d
Û
AK
.
u
=
0
1
1
Đường
, với 1
là một vectơ chỉ phương của d1 .
uuu
r
AK = ( 2; - 1; - 1)
Do đó 1 + t - 4t - 2t + 4 = 0 Û t = 1 , suy ra
.
Trang 10 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021
x - 1 y +1 z - 3
d:
=
=
2
- 1
- 1 .
Vậy phương trình đường thẳng
Câu 15.
M 1;0;1
(Chuyên Lê Quý Đôn Điện Biên 2019) Trong không gian Oxyz , cho điểm
và đường
d:
x 1 y 2 z 3
1
2
3 . Đường thẳng đi qua M , vuông góc với d và cắt Oz có phương
thẳng
trình là
x 1 3t
y 0
z 1 t
A.
.
B.
x 1 3t
y 0
z 1 t
.
x 1 3t
y t
z 1 t
C.
Lời giải
u 1;2;3
.
D.
x 1 3t
y 0
z 1 t
.
Đường thẳng d có một vectơ chỉ phương là
.
Gọi là đường thẳng đi qua M , vuông góc với d và cắt Oz .
N 0;0; t Oz MN 1;0; t 1
Gọi
.
1
4
uuur r
t MN 1;0;
u
3
. Khi đó MN cùng phương với 1 3;0;1
d MN .u 0
3
M 1;0;1
3;0;1 nên có phương
Đường thẳng đi qua điểm
và có một vectơ chỉ phương
Câu 16.
(Kinh Mơn - Hải Dương 2019) Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz cho điểm
A 1; 1;3
và
x 3 y2 z 1
x 2 y 1 z 1
d2 :
3
3
1 ,
1
1
1 . Phương trình đường thẳng d
hai đường thẳng
đi qua A , vng góc với đường thẳng d1 và cắt thẳng d 2 .
d1 :
x 1 y 1 z 3
x 1 y 1 z 3
4
2 . B. 3
2
3 .
A. 5
x 1 y 1 z 3
x 1 y 1 z 3
5
3 . D. 2
1
3 .
C. 6
Lời giải
Chọn C
Gọi
M 2 t ; 1 t ;1 t d d 2
Ta có
AM 1 t ; t ; 2 t
và
với t .
u1 3;3; 1
là vectơ chỉ phương của d1
3.(1 t ) 3.( t ) 1. 2 t 0 t 5
Mặt khác AM .u1 0 nên
AM (6; 5;3) là 1 vectơ chỉ phương của d .
x 1 y 1 z 3
5
3 .
Vậy phương trình đường thẳng d : 6
Facebook Nguyễn Vương 11
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Câu 17.
M 1; 1; 2
(Hội 8 trường chuyên 2019) Trong không gian Oxyz , cho điểm
và hai đường thẳng
x t
d : y 1 4t ,
x y 1 z 2
d :
.
z 6 6t
2
1
5 Phương trình nào dưới đây là phương trình đường thẳng đi
qua M , vng góc với d và d ?
x 1 y 1 z 2
.
14
9
A. 17
B.
x 1 y 1 z 2
.
9
14 D.
C. 17
x 1 y 1 z 2
.
14
17
9
x 1 y 1 z 2
.
14
17
9
Lời giải
Chọn D
u
1; 4;6
Đường thẳng d có một vectơ chỉ phương
.
u 2;1; 5
Đường thẳng d có một vectơ chỉ phương
.
Gọi là đường thẳng qua M , vng góc với d và d nên có một vectơ chỉ phương là:
u u , u 14;17;9
.
x 1 y 1 z 2
.
17
9
Vậy phương trình đường thẳng : 14
x 2 t
d1 : y 1 t
x y 7 z
d2 :
z 1 t
1
3
1 . Đường thẳng là đường vng
Câu 18. Cho hai đường thẳng
và
d
d
góc chung của 1 và 2 . Phương trình nào sau đâu là phương trình của
x 2 y 1 z 1
x 2 y 1 z 2
1
2 . B. 1
1
2 .
A. 1
x 1 y 4 z 1
x 3 y 2 z 3
1
2 . D. 1
1
2 .
C. 1
Lời giải
Chọn A
M d1 M 2 t1 ;1 t1 ;1 t1
Lấy điểm
:
N d 2 : N t2 ; 7 3t2 ; t2
MN t2 t1 2; 3t2 t1 6; t2 t1 1
MN .u1 0
t t 1
2 1
11t2 3t1 19
MN .u2 0
MN
Đường thẳng
là đường vng góc chung
MN 1;1; 2
M 1; 0;0 , N 2;1; 2
Suy ra
và
x 2 y 1 z 2
M
,
N
1
2
Phương trình đường thẳng
đi qua
là: 1
Trang 12 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
t2 2
t1 1
TÀI LIỆU ƠN THI THPTQG 2021
Câu 19. Trong khơng gian với hệ tọa độ Oxyz , cho mặt phẳng
P : 3x y z 0
và đường thẳng
x 1 y z 3
1
2
2 . Gọi là đường thẳng nằm trong P , cắt và vng góc với d . Phương
trình nào sau đây là phương trình tham số của ?
d:
A.
x 2 4t
y 3 5t
z 3 7t
.
B.
x 3 4t
y 5 5t
z 4 7t
.
x 1 4t
y 1 5t
z 4 7t
C.
Lời giải
.
D.
x 3 4t
y 7 5t
z 2 7t
.
Chọn B
P
Do nằm trong nằm trong và vuông góc với d nên có véctơ chỉ phương là
u n P , ud 4; 5; 7
A P d A 1; 0; 3
Gọi A d thì
Vậy phương trình tham số của là
Câu 20.
x 1 4t
y 0 5t
z 3 7t
hay
x 3 4t
y 5 5t
z 4 7t
A 1; 1;3
Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz , cho điểm
và hai đường thẳng:
x 4 y2 z 1
x 2 y 1 z 1
d1 :
, d2 :
1
4
2
1
1
1 . Viết phương trình đường thẳng d đi qua A ,
vng góc với đường thẳng d1 và cắt đường thẳng d 2 .
x 1 y 1 z 3
x 1 y 1 z 3
1
1 . B. 6
1
5 .
A. 2
x 1 y 1 z 3
x 1 y 1 z 3
4
1 . D. 2
1
3 .
C. 6
Ta có:
u d1 1; 4; 2
Lời giải
x 2 t
d 2 : y 1 t t
z 1 t
x 2 y 1 z 1
1
1
1 nên phương trình tham số của
M 2 t ; 1 t ;1 t
Gọi đường thẳng d cắt đường thẳng d 2 tại
AM 1 t ; t ; t 2
Ta có:
u
d 1 t ; t ; t 2
A
;
M
Đường thẳng d đi qua
nên vectơ chỉ phương
u d u d1 u d .u d1 0 1. 1 t 4 t 2 t 2 0 t 1
d
d
1
Theo đề bài vng góc
u d 2; 1; 1
A 1; 1;3
u d 2; 1; 1
d
Phương trình đường thẳng đi qua
và có
có dạng:
d2 :
Facebook Nguyễn Vương 13
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
x 1 y 1 z 3
2
1
1 .
Câu 21.
Oxyz , cho đường thẳng
Trong không gian
P : x
y 2 z 6 0
. Đường thẳng nằm trong
P
d:
x y 3 z 2
2
1
3
và mặt phẳng
cắt và vng góc với d có phương trình
là?
x 2 y 2 z 5
.
7
3
A. 1
x 2 y 4 z 1
.
7
3
C. 1
x2 y 2 z 5
.
7
3
B. 1
x2 y4 z 1
.
7
3
D. 1
nP 1; 1; 2 , ud 2;1; 3
Lời giải
I d P I d I 2t; 3 t; 2 3t
, Gọi
,
I P 2t 3 t 2 2 3t 6 0 t 1 I 2; 2; 5
Gọi là đường thẳng cần tìm.
u
ud
nP , ud 1; 7; 3
u
u nP
Theo giả thiết
x2 y 2 z 5
.
7
3
Và đường thẳng đi qua điểm I . Vậy : 1
Câu 22. Trong không gian Oxyz , cho mặt phẳng
P : x 2 y 3z 7 0
và hai đường thẳng
x 3 y 2 z 2
x 1 y 1 z 2
; d2 :
2
1
4
3
2
3 . Đường thẳng vng góc mặt phẳng P và cắt
cả hai đường thẳng d1 ; d 2 có phương trình là
x 7 y z 6
x 5 y 1 z 2
2
3
2
3
A. 1
B. 1
d1 :
x 4 y 3 z 1
x 3 y 2 z 2
2
3 D. 1
2
3
C. 1
Lời giải
Gọi là đường thẳng cần tìm
d1 M nên M 3 2t ; 2 t ; 2 4t
d 2 N nên N 1 3u; 1 2u; 2 3u
MN 2 3u 2t ;1 2u t ; 4 3u 4t
Ta có MN cùng phương với
n P
u 2
2 3u 2t 1 2u t 4 3u 4t
1
2
3
Nên
ta giải hệ phương trình tìm được t 1
M 5; 1; 2
MN 2; 4 6 2 1; 2;3
Khi đó tọa độ điểm
và VTCP
Trang 14 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021
x 5 y 1 z 2
2
3
Phương trình tham số là 1
ïìï x =- 1 + t
ï
d 2 : í y =- 1
x - 1 y +1 z
ïï
d1 :
=
=
ïïỵ z =- t
Oxyz
2
1
1
Câu 23. Trong không gian
, cho hai đường thẳng
và
và mặt
phẳng
( P ) : x + y + z - 1 = 0 . Đường thẳng vng góc với ( P) cắt d1 và d 2 có phương trình là
13
9
4
yz5 =
5=
5
1
1
1
A.
.
7
2
xz5 = y +1 =
5
1
1 .
C. 1
x+
1
3
2
y+
z+
5=
5=
5
1
1
1 .
xB.
x y z
= =
D. 1 1 1 .
Lời giải
Chọn B
( d ) vng góc với ( P) cắt d1 và d 2 tai M , N
uuur
M ( 1 + 2a; - 1- a; a ) N ( - 1 + t ; - 1; - t ) NM = ( 2a - t + 2; - a; a + t )
Ta có:
,
,
.
r
( P) có vectơ pháp tuyến là n ( 1;1;1)
Mặt phẳng
Giả sử đường thẳng
uuur
r Û
P)
(
MN
NM
n
Vì
vng góc với mặt phẳng
nên
cùng phương
ỉ
ïìï
2
1 3 2ư
;- ;- ÷
÷
ïï a =- ị M ỗ
ỗ
ữ
ỗ
ố
5
5
5 5ứ
ù
ớ
ùù
4
ùù t =
5
ùợ
ng thng
2a - t - a a + t
=
=
1
1
1
r
( d ) qua điểm M nhận n làm vec tơ chỉ phương
1
3
2
y+
z+
5=
5=
5
1
1
1 .
xPhương trình
Câu 24.
d:
M 0;1;1
Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , cho đường thẳng đi qua điểm
, vng
góc với đường thẳng
của
A.
x t
d1 : y 1 t t
z 1
và cắt đường thẳng
d2 :
x y 1 z
2
1
1 . Phương trình
là?
x 0
y t
z 1 t
.
B.
x 0
y 1
z 1 t
.
x 0
y 1 t
z 1
C.
Lời giải
.
D.
x 0
y 0
z 1 t
.
Chọn B
A 2t ;1 t ; t d 2
d
Gọi
là giao điểm giữa đường thẳng và đường thẳng 2
Facebook Nguyễn Vương 15
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
ud1 1; 1; 0 MA 2t ; t ; t 1
Ta có vecto chỉ
phương
,
u .MA 0 2t t 0 t 0
Theo đề bài: d1
A 0;1;0
Suy ra
u AM 0;0;1
Khi đó vecto chỉ phương của đường thẳng là
Phương trình đường thẳng qua
M 0;1;1
có vecto chỉ phương
u 0; 0;1
có dạng:
x 0
y 1
z 1 t
A 1;0; 2
Câu 25. Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz cho điểm
và đường thẳng d có phương trình:
x 1 y z 1
1
1
2 . Viết phương trình đường thẳng đi qua A , vng góc và cắt d .
x 1 y z 2
x 1 y z 2
x 1 y z 2
x 1 y z 2
1
1
1
1
2
1
3
1
A. 1
B. 1
C. 2
D. 1
Lời giải
Chọn B
d:
x 1 y z 1
1
1
2 có véc tơ chỉ phương u 1;1; 2
Đường thẳng
P là mặt phẳng qua điểm A và vuông góc với đường thẳng d , nên nhận véc tơ chỉ phương
Gọi
P :1 x 1 y 2 z 2 0 x y 2 z 5 0
của d là vecto pháp tuyến
P và đường thẳng d B 1 t ;t ; 1 2t
Gọi B là giao điểm của mặt phẳng
B P 1 t t 2 1 2t 5 0 t 1 B 2;1;1
Vì
AB 1;1; 1
Ta có đường thẳng đi qua A và nhận vecto
là véc tơ chỉ phương có dạng
:
Câu 26.
x 1 y z 2
1
1
1 .
(Chuyên Lê Quý Đôn – Điện Biên 2019) Trong không gian Oxyz, cho điểm M (1; 0;1) và đường
d:
thẳng
trình là
A.
x 1 y 2 z 3
.
1
2
3
Đường thẳng đi qua M , vng góc với d và cắt Oz có phương
x 1 3t
y 0
z 1 t
.
B.
x 1 3t
y 0
z 1 t
.
x 1 3t
y t
z 1 t
C.
Lời giải
.
D.
x 1 3t
y 0
z 1 t
Chọn A
Gọi là đường thẳng cần tìm và N Oz.
Ta có N (0;0; c). Vì qua M , N và M Oz nên MN ( 1;0; c 1) là VTCP của .
d có 1 VTCP u (1; 2;3) và d nên
Trang 16 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
.
TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021
4
1
MN u 0 1 3(c 1) 0 c MN ( 1; 0; ).
3
3
Chọn v ( 3; 0;1) là 1 VTCP của , phương trình tham số của đường thẳng là
x 1 3t
y 0
z 1 t
.
Câu 27. Trong không gian với hệ trục Oxyz , đường vng góc chung của hai đường thẳng chéo nhau
x 2 y 3 z4
x 1 y 4 z 4
d2 :
2
3
5 và
3
2
1 có phương trình
x 2 y 2 z 3
x y 2 z 3
3
4 .B. 2
3
1 .
A. 2
x 2 y 2 z 3
x y z 1
2
2 . D. 1 1
1 .
C. 2
d1 :
Lời giải
Chọn D
Gọi là đường thẳng cần tìm.
Gọi
A d1 ; B d 2 A 2 2t ;3 3t ; 4 5t , B 1 3t ; 4 2t ; 4 t
AB 3t 2t 3; 2t 3t 1; t 5t 8
Ta có:
.
u , ud1 2;3; 5 , ud2 3; 2; 1
Gọi
lần lượt là véc tơ chỉ phương của , d1 , d 2 ta có:
u
u
ud1
ud 2
u ud1 , ud2 13; 13; 13 13 1;1;1 13u
.Chọn
.
Vì AB , u đều là véc tơ chỉ phương của nên ta có:
3t 2t 3 k
3t 2t k 3
AB ku 2t 3t 1 k 2t 3t k 1
t 5t 8 k
t 5t k 8
:
Câu 28.
t 1
t 1
k 2 A 0; 0;1
.
x y z 1
1 1
1 .
(Chuyên Nguyễn Huệ- 2019) Trong không gian với hệ trục tọa độ Oxyz , cho mặt phẳng
P : 2x y
2 z 9 0
và đường thẳng
d:
x 1 y 3 z 3
1
2
1 . Phương trình tham số của đường
A 0; 1; 4
P
thẳng Δ đi qua
, vng góc với d và nằm trong là:
Facebook Nguyễn Vương 17
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A.
x 5t
Δ : y 1 t
z 4 5t
.
B.
x 2t
Δ : y t
z 4 2t
.
x t
Δ : y 1
z 4 t
C.
Lời giải
.
D.
x t
Δ : y 1 2t
z 4 t
.
Chọn C
u ud
d
P u n P
ud , n P 5;0;5
u
1;0;1
. Do đó một vectơ chỉ phương của đường thẳng Δ là
x t
: y 1
z 4 t
Câu 29.
(Đại học Hồng Đức –Thanh Hóa 2019) Trong khơng gian Oxyz , cho mặt phẳng
P : x 2 y z
4 0
và đường thẳng
d:
x 1 y z 2
2
1
3 . Phương trình đường thằng nằm
P , đồng thời cắt và vng góc với đường thẳng d là
trong mặt phẳng
x 1 y 1 z 2
x 1 y 3 z 1
1
2 .
1
3 .
A. 5
B. 5
x 1 y 1 z 1
x 1 y 1 z 1
1
3 . D. 5
1
3 .
C. 5
Lời giải
Chọn D
x 1 y z 2
M d M d :
M 2t 1; t ;3t 2
2
1
3
Gọi
.
M P M P : x 2 y z 4 0 2t 1 2t 3t 2 4 0 t 1 M 1;1;1
.
u n; u d 5; 1; 3
P
Vì d và
có vectơ chỉ phương
.
Vậy phương trình là
Câu 30.
:
x 1 y 1 z 1
5
1
3 .
(Sở Hà Nam - 2019) Trong không gian Oxyz , cho đường thẳng
phẳng
P : x y 3z 2 0 . Gọi
d:
x 3 y 1 z
2
1
1 và mặt
d ' là đường thẳng nằm trong mặt phẳng P , cắt và vng
góc với d . Đường thẳng d ' có phương trình là
x 1 y z 1
x 1 y z 1
x 1 y z 1
5
1 . B. 2
5
1 . C. 2 5
1 .
A. 2
Lời giải
Chọn C
x 1 y z 1
5
1 .
D. 2
Trang 18 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU ƠN THI THPTQG 2021
Phương trình tham số của
x 3 2t
d : y 1 t
z t
.
P
Tọa độ giao điểm của d và là nghiệm của hệ:
x 3 2t
x 3 2t
y 1 t
y 1 t
z t
z t
x y 3z 2 0
3 2t 1 t 3t 2 0
t 1
x 1
d P M 1;0; 1
y 0
z 1
.
P
Vì d ' nằm trong mặt phẳng , cắt và vng góc với d nên d ' đi qua M và có véc tơ chỉ
u d ' n P u d 2; 5; 1
v
2;5;1
phương
hay d ' nhận véc tơ
làm véc tơ chỉ phương.
x 1 y z 1
5
1 .
Phương trình của d ' : 2
Câu 31. Trong khơng gian với hệ tọa độ Oxyz , cho hai đường thẳng
1 :
x 1 y 2 z 1
2
1
1 và
x 2 y 1 z2
4
1
1 . Đường thẳng chứa đoạn vng góc chung của 1 và 2 đi qua điểm
nào sau đây?
M 0; 2; 5
N 1; 1; 4
P 2; 0;1
Q 3;1; 4
A.
.
B.
.
C.
.
D.
.
2 :
Lời giải
A 1 2t; 2 t;1 t
B 2 4t ;1 t; 2 t
Gọi
và
là hai điểm lần lượt thuộc 1 và 2 .
AB 1 2t 4t;3 t t ; 3 t t 1
u 2;1;1 2
u 4;1; 1
.
có VTCP
;
có VTCP
.
AB.u 0
AB.u 0
AB là đoạn vng góc chung của 1 và 2
2 1 2t 4t 3 t t 3 t t 0
6t 8t 2
t 1
8t 18t 10
t 1
4 1 2t 4t 3 t t 3 t t 0
A 1; 1;2
AB 1;1; 3
Suy ra
và
.
x 1 t1
y 1 t1
z 2 3t
1
Phương trình đường thẳng chứa đoạn vng góc chung của 1 và 2 là:
.
Q 3;1; 4
Chỉ có điểm
có tọa độ thỏa mãn phương trình.
Dạng 1.2 Xác định phương trình đường thẳng khi biết yếu tố song song
Câu 32.
A 1; 2;3
(Mã 110 2017) Trong không gian với hệ toạ độ Oxyz , cho điểm
và hai mặt phẳng
P :
x y z 1 0
,
Q :
x y z 2 0
. Phương trình nào dưới đây là phương trình đường
P và Q ?
thẳng đi qua A , song song với
Facebook Nguyễn Vương 19
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A.
x 1 t
y 2
z 3 t
B.
x 1 t
y 2
z 3 t
x 1 2t
y 2
z 3 2t
C.
Lời giải
x 1
y 2
z 3 2t
D.
Chọn A
n P 1;1;1
n 1; 1;1
Ta có Q
và
n P , n Q 2;0; 2
. Vì đường thẳng d song song với hai mặt phẳng
P và Q , nên d có véctơ chỉ phương u 1;0; 1 .
x 1 t
y 2
z 3 t
A 1; 2;3
Đường thẳng d đi qua
nên có phương trình:
Câu 33.
(Chuyên Nguyễn Tất Thành Yên Bái 2019) Trong không gian với hệ toạ độ Oxyz , cho điểm
M 1; 3; 4
x2 y 5 z 2
3
5
1 và mặt phẳng
, đường thẳng d có phương trình:
P :
2 x z 2 0 . Viết phương trình đường thẳng qua M vng góc với d và song song với P
.
x 1 y 3 z 4
x 1 y 3 z 4
1
2 .
1
2 .
A. : 1
B. : 1
x 1 y 3 z 4
x 1 y 3 z 4
1
2 .
1
2 .
C. : 1
D. : 1
Lời giải
Ta có u d (3; 5; 1) là véc tơ chỉ phương của d .
n ( P ) 2;0;1
P
là véc tơ pháp tuyến của .
ud , n p 5; 5;10
.
u
1;1; 2
P
Do vng góc với d và song song với
nên
là véctơ chỉ phương của .
x 1 y 3 z 4
1
2 .
Khi đó, phương trình của là 1
Câu 34. Trong không gian Oxyz , cho mặt phẳng
d1 :
P : 2x
y 2 z 3 0
và hai đường thẳng
x y 1 z 1
x 2 y 1 z 3
d2 :
3
1
1 ;
1
2
1 . Xét các điểm A, B lần lượt di động trên d1 và d 2
P . Tập hợp trung điểm của đoạn thẳng AB là
sao cho AB song song với mặt phẳng
u 9;8; 5
A. Một đường thẳng có vectơ chỉ phương
u 5;9;8
B. Một đường thẳng có vectơ chỉ phương
u 1; 2; 5
C. Một đường thẳng có vectơ chỉ phương
u 1;5; 2
D. Một đường thẳng có vectơ chỉ phương
Trang 20 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />