Bài 4 ôn tập

CHÀO CẢ LỚP!
CHÀO MỪNG CÁC EM
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!


KHỞI
ĐỘNG
________
Thể loại văn bản em đã
học ở bài 4 là gì? Hãy kể
tên những văn bản đã học
trong chủ đề?


Tiết... 

ÔN TẬP


Bài tập 1: (SGK/tr 95)
Tóm tắt các đặc điểm của thể loại tản văn, tùy bút.
Biểu hiện

Tản văn

Tùy bút

Là loại văn xuôi ngắn gọn, hàm súc

Là một thể trong ký, dùng ghi

có cách thể hiện đa dạng (trữ tình,

chép, miêu tả những hình ảnh,

tự sự, nghị luận, miêu tả,...), nhưng

sự việc mà người viết

Khái

nhìn chung đều mang tính chất

sát, chứng kiến; đồng thời chú

niệm

chấm phá, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ,

trọng thể hiện cảm xúc,

cảm xúc của người viết qua các

cảm, suy nghĩ của tác giả trước

hiện tượng đời sống thường nhật,

các hiện tượng và vấn đề của

giàu ý nghĩa xã hội.

đời sống.

quan
tình


Biểu hiện
Chất
trữ tình

Tản văn

Tùy bút

Chất trữ tình của tản văn và tùy bút là yếu tố được tạo từ vẻ đẹp của
cảm xúc, suy nghĩ, vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật để tạo nên rung
động thẩm mỹ cho người đọc.
Cái tôi trong tản văn, tùy bút là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ

Cái tôi

riêng của tác giả qua văn bản. Thơng thường, có thể nhận biết
cái tơi ấy qua các từ nhân xưng ngôi thứ nhất.

Ngôn
ngữ

Ngôn ngữ tản văn, tùy bút thường tinh tế, sống động, mang hơi thở
đời sống, giàu hình ảnh và chất trữ tình.

Bài tập 2: (SGK/tr 95)
Đọc lại các văn bản trong bài và điền thông tin phù hợp vào phiếu sau
(làm vào vở).

Văn bản

Cốm Vòng
Mùa thu về Trùng
Khánh nghe hạt dẻ hát
Mùa phơi sân trước

Chủ đề

Dấu hiệu nhận biết

Tình cảm, cảm xúc của

cái tôi của

người viết thể hiện qua

người viết

ngôn ngữ văn bản


Dấu hiệu nhận

Văn

Chủ đề

bản

biết cái tơi của
người viết

Tình cảm u

Tình cảm, cảm xúc của người viết thể hiện qua
ngôn ngữ văn bản
• Ăn miếng cốm cho ra miếng cốm; tỏ ra một chút

quý, trân trọng

Tác giả dùng

gì thanh lịch, cao quý; tiếc từng hạt rơi, hạt vãi;

của tác giả đối

nhân xưng “tơi”

ăn từng chút một; nhón từng chút một; nhai

với cốm và

nhỏ nhẹ; ngẫm nghĩ tính chất thơm, tính chất

Cốm

đối với văn háo

ngọt của cốm; ăn một miếng cốm vào miệng là

Vịng

của

nuốt hương thơm của cánh đồng q.

dân

tộc

cũng như cách

• Một ngày đầu tháng Tám, đi dạo những vùng

sống đẹp, giàu

trồng lúa đó, ta sẽ thấy ngào ngạt mùi lúa chín

văn

xen với mùi cỏ, mùi đất của quê hương làm cho

hóa

của

người Hà Nội

ta nhẹ nhõm và đơi khi...phơi phới.


Dấu hiệu nhận

Văn

Chủ đề

bản

biết cái tơi của
người viết

Tình cảm u
q, trân trọng

Tác giả dùng

của tác giả đối

nhân xưng “tôi”

với cốm và
Cốm
Vịng

dân

ngơn ngữ văn bản

• Ta vừa nhau nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến
tính chất thơm của cốm thoang thoảng mùi
lúa địng địng, tính chất ngọt của cốm

đối với văn háo
của

Tình cảm, cảm xúc của người viết thể hiện qua

tộc

phiêu phiêu như khí trời trong sạch và ta sẽ

cũng như cách

thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta

sống đẹp, giàu

nuốt cả hương thơm của những cánh đồng

văn

hóa

của

người Hà Nội

quê của ơng cha ta vào lịng.


Dấu hiệu nhận
Văn bản

Chủ đề

biết cái tơi của
người viết

Tình cảm, cảm xúc của người viết thể
hiện qua ngôn ngữ văn bản

say Tác giả dùng • Trên khắp đất nước ta, khơng đâu có giớng
mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở
mê, tự hào của nhân xưng “tôi”
Tình

cảm

tác giả đối với

Trùng Khánh.

Mùa thu về

hạt dẻ, rừng dẻ

• Cái đó thì ...vưỡn.

Trùng Khánh

và niềm mong

• Cớm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng

nghe hạt dẻ hát muốn được giao
hòa

với

nhiên.

thiên

để khoản đãi quý nhân.
• Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản
nhạc mùa thu ở q tơi không thể nào
quên.


Dấu hiệu nhận
Văn bản

Chủ đề

biết cái tôi của
người viết

Tình

cảm

tác giả đối với
Mùa thu về

hạt dẻ, rừng dẻ

Trùng Khánh

và niềm mong

nghe hạt dẻ hát muốn được giao
hòa với thiên
nhiên.

hiện qua ngôn ngữ văn bản
• Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị

say

mê, tự hào của

Tình cảm, cảm xúc của người viết thể

Tác giả dùng
nhân xưng “tơi”

của tình u.
• Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong
một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.
• Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây
đang là mùa lá nỏ.
• Nắng chiều quê tôi sánh vàng như
bủa lấy rừng vàng.

mật


Dấu hiệu nhận
Văn bản

Chủ đề

biết cái tôi của
người viết

Tác đã đưa đến hình Tác giả dùng
ảnh giàn phơi đặc biệt c biệt t nhân xưng “tôi”
phong phú vào tháng
Chạp của một miền quê t miền quê
Mùa phơi  nghèo ở Nam Bột miền quê , qua
sân trước đó tác giả thể hiệt n tình
u thương sâu sắc đới
với cảnh vật q hương t quê hương

và

thân

người.

phật quê hương n

con

Tình cảm, cảm xúc của người viết thể
hiện qua ngơn ngữ văn bản

• Ch́i phơi đủ nắng có thể ăn tới ra
Giêng, mật lặn vào trong vừa ăn vừa tợp
miếng trà, hoặc ngào qua với khóm,
me,...đem dầm nước đá ́ng cũng ngon
thấu trời.
• Vậy là nước miếng mình ứa ra, trên từng
mét đường về nhà ngoại.
• Tâm hồn mệt nhoài với những món ăn
cực kì mời gọi trong sân thiên hạ.


Dấu hiệu nhận
Văn bản

Chủ đề

biết cái tơi của

người viết

Tình cảm, cảm xúc của người viết thể
hiện qua ngôn ngữ văn bản

Tác đã đưa đến hình Tác giả dùng • Cái hủ mắm tép dầm nắng sát hàng rào làm
mình nhớ nhung chuối chát, khế chua cùng
ảnh giàn phơi đặc biệt c biệt t nhân xưng “tôi”
phong phú vào tháng

với gừng xắt mịn thì mâm mứt tắc đỏ au

Chạp của một miền quê t miền quê

đằng kia làm mình lịm chết một cách lim
dim như tụi kiến.

Mùa phơi  nghèo ở Nam Bột miền quê , qua
sân trước đó tác giả thể hiệt n tình

• Nắng gió khiến mọi niềm vui, nỗi buồn bày

u thương sâu sắc đối

ra như một cuộc diễu hành, không che giấu

với cảnh vật quê hương t quê hương

khách qua đường.

và

thân

người.

phật quê hương n

con

• Bỗng nghe nhẹ nhõm khi nhìn theo bóng
nhỏ đưa chiếc đò về bên kia sớng.


Bài tập 3: (SGK/tr 95)
Ghi lại cảm nhận của em về cái tôi của người viết trong văn bản Cốm Vòng và Mùa thu
về Trung Khánh nghe hạt dẻ hát theo mẫu bảng sau:
Văn bản

Cốm Vòng

Mùa thu về Trùng
Khánh nghe hạt dẻ hát

Cảm nhận về cái tôi của người viết
Cái tơi đầy lịng tự hào, trân trọng và nâng niu
món ăn dân dã, bình dị của người dân VN.
Cái tơi hãnh diện, tự hào giới thiệu về đặc sản quê
hương. Đó cũng là cái tơi mộc mạc, chân chất,
giàu kinh nghiệm sống và triết lí nhân sinh.

Bài tập 4: (SGK/tr 95)
Sự khác biệt về ngôn ngữ giữa các vùng miền có ý nghĩa như thế nào? Nêu
một vài ví dụ thể hiện sự khác biệt ấy.

• Sự khác biệt về ngôn ngữ giữa các vùng miền có ý nghĩa:
Góp phần làm cho Tiếng Việt thêm giàu đẹp. Trân trọng sự khác biệt
về ngơn ngữ cũng chính là trân trọng sự khác biệt về văn hóa giữa các
vùng miền.


Bài tập 5: (SGK/tr 95)
Khi viết bài văn biểu cảm về sự việc và tóm tắt ý chính do người khác trình
bày, em cần lưu ý những gì?
• Khi viết bài văn biểu cảm về sự việc cần lưu ý những điều sau:
 Giới thiệu cảm xúc của mình khi viết về một sự việc.
 Bộc lộ tình cảm trong bài văn, kết hợp với các yếu tố hỗ trợ như miêu tả,
tự sự để lí giải cảm xúc đó.
 Khẳng định được tình cảm, cảm xúc về sự việc đó trong bài.
 Rút ra điều đáng nhớ nhất đối với bản thân.


Bài tập 5: (SGK/tr 95)
Khi viết bài văn biểu cảm về sự việc và tóm tắt ý chính do người khác trình
bày, em cần lưu ý những gì?

• Khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày cần lưu ý những điều sau:
 Bài tóm tắt phải đảm bảo đầy đủ, chính xác về nội dung.
 Ghi ngắn gọn các thơng tin chính mà người khác trình bày bằng các từ khóa,

sơ đồ,...
 Các ý chính trong bài cần được tóm tắt rõ ràng, mạch lạc.


LUYỆN TẬP –
VẬN DỤNG


• Ghi lại những món quà mà thiên nhiên đã ban tặng cho em mỗi
ngày và những việc em có thể làm để giúp thiên nhiên tươi đẹp hơn
(làm vào vở).
• Từ những gì đã học trong bài học này, em hãy trả lời câu hỏi: quà
tặng của thiên nhiên có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của
chúng ta?


Quà tặng từ thiên nhiên
Cây và hoa
Các loài động vật

Bãi biển đẹp

Nguồn nước sạch

Khơng khí trong lành

Việc em có thể làm để thiên nhiên tươi đẹp hơn
Bón phân, tỉa cành, tưới nước hằng ngày
Không săn bắt, giết hại
Không xả rác, tham gia các hoạt động tình nguyện dọn rác

ngồi bờ biển
Không đổ dầu ăn trực tiếp vào bồn rửa chén, không sử
dụng thuốc trừ sâu
Trồng cây xanh, hạn chế các hoạt động đốt cháy, sử dụng
các thiết bị tiết kiệm năng lượng


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Hoàn thành bài tập trong
sách bài tập Ngữ văn 7 tập 1.

Soạn bài:
Bài 5. Từng bước hoàn thiện
bản thân