Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lý do chọn đề
tài…………………………………………………..
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề
tài……………………………………..
I.3. Đối tượng nghiên
cứu……………………………………………...
I.4. Phạm vi nghiên
cứu………………………………………………..
I.5. Phương pháp nghiên
cứu…………………………………………..
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. Cơ sở lý
luận……………………………………………………...
II.2. II.2. Thực
trạng………………………………………………………...
II.3. a. Thuận lợi, khó
khăn…………………………………………………
b. Thành cơng, hạn chế………………………………………………...
c. Mặt mạnh, mặt yếu………………………………………………….
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động………………………………
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra……
II.3. Giải pháp, biện pháp……………………………………………...
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp………………………………......
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp……………..
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp………………………...
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp…………………………
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu……..

II.4. Kết quả.…………………………………………………………...
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
III.1. Kết luận……………………………………….………………….
III.2. Kiến nghị, đề xuất……………………………………….……….

1 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

Tài liệu tham khảo……………………………………….…………….

I. PHẦN MỞ ĐẦU I. 1. Lý do chọn đề tài
Tiểu học là cấp học đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành, phát triển tồn
diện nhân cách con người. Giáo dục cấp Tiểu học là một giai đoạn giáo dục khó
nhất, đặt nền móng cho giáo dục phổ thơng và cho toàn bộ hệ thống giáo dục quốc
dân. Mục đích của giáo dục Tiểu học là giúp học sinh hình thành những cơ sở ban
đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và
các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở. Mục tiêu chính của
giáo dục Tiểu học là giúp tất cả học sinh biết đọc, biết viết. Tiếng Việt là môn học
có vai trị quan trọng đối với học sinh Tiểu học nói chung và học sinh dân tộc
thiểu số nói riêng. Môn Tiếng Việt nhằm trang bị cho học sinh một công cụ để
giao tiếp, phát triển tư duy, là cơ sở cho việc học tập các môn học. Môn Tiếng
Việt nhằm rèn luyện cho học sinh bốn kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết và được dạy
trong sáu phân mơn khác nhau. Mỗi phân mơn có một tầm quan trọng khác nhau,
nó khơng tách rời mà đan xen, hỗ trợ cho nhau. Đối với phân môn Tập đọc ở lớp
3, nhiệm vụ trọng tâm là rèn kĩ năng đọc thành tiếng cho học sinh. Đọc được coi
là một trong những kĩ năng quan trọng hàng đầu của cấp học.
Trên địa bàn xã Ea Bông dân tộc Ê-đê chiếm phần lớn dân số của xã. Đặc
biệt, trường Tiểu học Võ Thị Sáu là trường đặc thù có học sinh dân tộc Ê-đê chiếm

97,7%. Hầu hết các em còn rất hạn chế về ngơn ngữ nói, viết bằng Tiếng Việt.
Các em nói chưa chuẩn, chưa đúng về một số hoặc nhiều tiếng, từ Tiếng Việt. Kĩ
năng giao tiếp, diễn đạt bằng ngôn ngữ Tiếng Việt còn rất yếu. Các em chỉ giao
tiếp với nhau bằng tiếng mẹ đẻ cịn tiếng phổ thơng các em chỉ sử dụng trong các
tiết học hoặc khi tiếp xúc với thầy, cô giáo. Các em học sinh ở khu vực Bn Sah,
do bản tính rụt rè, ít nói chuyện, ít giao tiếp với người khác nên vốn từ Tiếng Việt
tiếp thu được rất hạn chế. Do vậy, việc học tập, tiếp thu và rèn cho học sinh biết
nghe, nói, đọc, viết là một vấn đề nan giải, nhất là đối với học sinh dân tộc thiểu
số. Do khả năng tiếp thu Tiếng Việt của các em còn ít nên việc dạy cho các em
đọc được rõ ràng, rành mạch, diễn cảm là một việc hết sức khó khăn và mất nhiều
thời gian. Từ năm học …… đến năm học ……, tôi được phân công dạy lớp 3 với
tổng số học sinh dân tộc thiểu số chiếm 100%. Khi mới nhận lớp, chất lượng đọc
Tiếng Việt đạt tỉ lệ rất thấp, đa số các em đọc chưa đúng tiếng từ, đọc sai dấu
thanh, đọc sai vần, ngắt nghỉ câu chưa đúng,… Theo bảng thống kê khảo sát chất
lượng đầu năm học cho thấy tỉ lệ học sinh đọc Tiếng Việt của lớp tơi chủ nhiệm
như sau:
LỚP

TSHS

Đọc đúng,
lưu lốt

Đọc nhỏ,
nhát ngừng

Đọc ngọng,
giật cục

Phát âm

sai
2 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3
ĐẦU NĂM
HỌC

……

3A

29

6

Tỉ lệ
%
20,7

……

3D

17

2

11,8

4

23,5

5

29,4

6

35,3

……

3D

18

3

16,7

4

22,2

5

27,8

6

33,3

SL

SL

Tỉ lệ %

SL

SL

8

Tỉ lệ
%
27,6

8

Tỉ lệ
%
27,6

7

24,1

Để góp phần nâng cao chất lượng đọc Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu
số lớp 3, trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh với ý thức lương tâm,
trách nhiệm nghề nghiệp, bản thân tơi ln suy nghĩ và trăn trở, khơng ngừng tích
lũy kinh nghiệm về rèn kĩ năng đọc để giúp các em dân tộc thiểu số đọc đúng, rõ
ràng, lưu loát, diễn cảm. Vì vậy, tơi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp rèn
kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3”. Với hi vọng một số kinh nghiệm
tôi vận dụng đã giúp cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 có kĩ năng đọc sẽ là những
kinh nghiệm hữu ích cho giáo viên Tiểu học, đặc biệt là giáo viên dạy lớp 3 ở
những vùng có học sinh là người dân tộc thiểu số.
I. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Nghiên cứu đề tài nhằm tìm ra biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân
tộc thiểu số lớp 3, nhằm giúp học sinh đọc đúng, đọc trơi chảy, lưu lốt, ngắt nghỉ
hơi đúng sau các dấu câu, không đọc quá to, quá nhỏ và giật cục trong khi đọc, từ
đó các em đọc được diễn cảm hơn các tác phẩm. Luyện cho học sinh bốn kĩ năng
sử dụng Tiếng Việt trong đó chú trọng đến kĩ năng nghe, nói, đọc.
Nhiệm vụ của đề tài là phân tích thực trạng học sinh đọc chưa đúng, đọc
nhỏ, đọc ngọng,… Vận dụng những cơ sở lí luận và thực tiễn có liên quan đến rèn
kĩ năng đọc Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số để đề xuất những biện pháp
rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3.
I. 3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp rèn đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 trường Tiểu học Võ
Thị Sáu.
I. 4. Phạm vi nghiên cứu
Học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 trong trường Tiểu học Võ Thị Sáu năm học
……; ……và học kì I của năm học …….
I. 5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp quan sát.
Phương pháp thuyết trình, giảng giải.
Phương pháp luyện tập thực hành.
Phương pháp điều tra, thống kê.

3 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
Phương pháp sử dụng trò chơi học tập.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
II. PHẦN NỘI DUNG II. 1. Cơ sở lý luận
Ở Tiểu học môn Tiếng Việt là môn có vị trí hết sức quan trọng: Nhằm giúp
các em phát triển kĩ năng sử dụng Tiếng Việt. Từng bước giúp các em làm chủ
được công cụ ngôn ngữ để học tập trong nhà trường và giao tiếp một cách đúng
đắn, mạch lạc tự nhiên, tự tin trong môi trường xã hội, thuộc phạm vi hoạt động
của lứa tuổi. Môn Tiếng Việt góp phần cùng với mơn học khác rèn luyện các thao
tác tư duy cơ bản cho học sinh. Cung cấp những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự
nhiên và con người Việt Nam hiện đại, có ý thức thấm nhuần truyền thống tốt đẹp
của dân tộc, ưa chuộng lối sống lành mạnh, ham thích làm việc và khả năng rèn
luyện thích ứng với cuộc sống xã hội sau này.
Trường Tiểu học Võ Thị Sáu chiếm đa số là học sinh dân tộc thiểu số.
Những khó khăn trong cuộc sống, sinh hoạt, học tập của các em là: Thiếu điều
kiện học tập, q trình học khơng liên tục, kiến thức nắm không vững chắc, thiếu
động cơ học tập. Biết đọc, biết viết là mục tiêu số một ở học sinh Tiểu học. Vốn
Tiếng Việt là rất cần thiết trước khi học chữ. Khơng biết hoặc biết ít Tiếng Việt là
trở ngại lớn nhất cho học sinh dân tộc thiểu số. Tập nói Tiếng Việt là nhiệm vụ
đầu tiên với các em. Học sinh dân tộc thiểu số cần có vốn Tiếng Việt trước để học
chữ. Bộ Giáo dục đã có nhiều văn bản chỉ đạo như cơng văn số 8114/ BGDDTGDTH về việc nâng cao chất lượng dạy học cho học sinh dân tộc thiểu số ban
hành ngày 15 tháng 9 năm 2009. Nghe – nói – đọc – viết là bốn kĩ năng của Tiếng
Việt, để đạt các yêu cầu so với chuẩn kiến thức – kĩ năng theo quyết định số
16/2006/ QĐ-BGDĐT ban hành ngày 15 tháng 5 năm 2006. Dạy học tăng cường
Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3. Bài tập bổ trợ Tiếng Việt cho học

sinh dân tộc thiểu số lớp 1, 2, 3 tại Đăk Lăk của Sở Giáo dục và Đào tạo Đăk Lăk
nhằm bổ trợ cho học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết Tiếng Việt để giúp các
em học tốt môn Tiếng Việt và các mơn học khác.
II. 2. Thực trạng
a. Thuận lợi, khó khăn
* Thuận lợi:
Nhà trường, tổ chuyên môn thường tổ chức chuyên đề, thao giảng,
dự giờ để giáo viên trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau nhằm tháo gỡ những vướng
mắc trong quá trình giảng dạy.

4 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

Đội ngũ giáo viên có nhiều kinh nghiệm, có ý thức tốt về trách nhiệm
người giáo viên và sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp về chun mơn cũng như giúp
nhau tháo gỡ những khó khăn.
Các em học sinh đa số rất ngoan, nghe lời cơ giáo, thích khích lệ
động viên khen thưởng,…
Được sự quan tâm về việc học tập của một số phụ huynh có ý thức
trách nhiệm cùng với giáo viên trong việc học tập của con em mình như: Chuẩn
bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập, thường xuyên nhắc nhở và tạo điều kiện tốt
cho con em mình đến lớp cũng như học tập ở nhà.
* Khó khăn:
Trường thuộc địa bàn của xã có nhiều khó khăn, học sinh dân tộc
thiểu số của lớp tơi chiếm 100% trong đó hơn 50% học sinh đọc, viết rất yếu. Đa
số các em tiếp thu kiến thức còn nhiều hạn chế; kĩ năng nghe, nói, đọc, viết rất
chậm.
Cha mẹ các em phần lớn nằm trong diện lao động nghèo, hồn cảnh

khó khăn và diện xóa đói giảm nghèo lại nhiều. Vì thế, cha mẹ chưa hoặc không
quan tâm, chăm lo đến việc học hành cho con em mình. Cá biệt cịn có trường hợp
học sinh theo cha mẹ đi làm lò gạch, đi nhặt điều, đi mót cà phê,…. làm gián đoạn
việc học tập của các em gây ảnh hưởng đến độ liên tục của bài học trong chương
trình, các em khơng tiếp thu được bài, hổng kiến thức. Đã khiến cho nhiều học
sinh khơng tích cực trong các hoạt động học tập. Nhiều cha mẹ học sinh không
hoặc chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập của con em mình, chưa tạo điều
kiện tốt để các em đến lớp cũng như nhắc nhở các em học bài, đọc bài ở nhà.
Học sinh dân tộc thiểu số khó nhớ, mau quên, nhiều em đọc, viết
chưa thành thạo, đọc sai tiếng từ và dấu thanh cịn nhiều.
Đồ dùng dạy học mơn Tiếng Việt còn hạn chế. Giáo viên mất nhiều
thời gian đầu tư vào đồ dùng dạy học tự làm.
Do điều kiện kinh tế của gia đình các em cịn gặp nhiều khó khăn,
lớp tơi chủ nhiệm có nhiều em thuộc diện hộ nghèo, ngồi giờ lên lớp các em cịn
phải làm việc phụ giúp gia đình. Khả năng giao tiếp và sử dung Tiếng Việt của
các em còn nhiều hạn chế, kĩ năng giao tiếp chưa nhuần nhuyễn, một vài phụ
huynh nói tiếng phổ thơng gặp nhiều khó khăn, thậm chí có phụ huynh không biết
chữ,… nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc đọc, viết và học tập của các em.
b. Thành công, hạn chế
*
Thành công: Sau khi thực hiện các biện pháp rèn kĩ năng đọc cho
học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 đã có dấu hiệu khả thi rõ rệt: Khả năng giao tiếp
bằng tiếng phổ thông của các em được tốt hơn, các em có kĩ năng nghe, nói, đọc,
5 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

viết đúng dấu thanh hơn. Các em phát huy được tính tích cực, có ý thức học tập
tốt, hăng hái phát biểu ý kiến xây dựng bài.

*
Hạn chế: Bên cạnh những thành cơng cịn có những hạn chế nhất
định: Tình trạng một số học sinh dân tộc thiểu số tại chỗ lười học hay vắng học
vẫn còn phát âm chưa chuẩn Tiếng Việt đang diễn ra. Tiếp thu chậm, hổng hóc
kiến thức ở những ngày nghỉ học. Lớp học ở điểm phụ, thuộc vùng khó khăn, vẫn
cịn nhiều cha mẹ học sinh khơng biết chữ nên không kèm cặp, dạy thêm ở nhà
cho các em.
c. Mặt mạnh, mặt yếu
* Mặt mạnh:
Ngay từ đầu năm học ……đến nay, khi thực hiện những biện pháp rèn kĩ
năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3 và nhận được sự hưởng ứng của
nhiều đồng chí giáo viên trong trường. Mỗi thầy, cô giáo đều thấy rõ mình phải
làm gì ngay từ đầu năm học, cùng học hỏi, trao đổi kinh nghiệm để hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao.
Đề tài đã giúp cho giáo viên phát hiện những thiếu sót trong q trình giảng
dạy, kịp thời phát hiện những yếu kém trong học tập của các em giúp cho học sinh
có kĩ năng đọc đúng, đọc lưu lốt, đọc to, rõ ràng, phát âm đúng chính tả,… và
học tốt môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác.
* Mặt yếu:
Một số học sinh chưa thực sự hiếu học, hay quên đồ dùng học tập, chưa
chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp. Các em học sinh yếu vừa nhận biết mặt chữ
vừa đánh vần để đọc trơn. Một số học sinh chưa học theo kịp yêu cầu kiến thức kĩ
năng của môn học. Các em chưa hiểu hết được tầm quan trọng của việc đọc hiểu,
mà các em chỉ chú ý đến việc đọc cho xong bài, đọc to. Các em không trả lời được
câu hỏi trong nội dung bài hoặc trả lời còn lúng túng, không diễn đạt được để
người khác hiểu,…
Kĩ năng đọc của học sinh dân tộc thiểu số còn quá yếu. Do đó, giáo viên
khó khăn, vất vả và mất nhiều thời gian để nghiên cứu phương pháp dạy học cũng
như biện pháp rèn đọc cho học sinh.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động đến một số biện pháp rèn kĩ

năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3
Nguyên nhân của một số thực trạng kể trên là do những năm gần đây giáo
viên đã luôn ý thức quan tâm, chăm chút cho học sinh trong từng tiết học, với mỗi
bài học giáo viên đã nghiên cứu kĩ để lựa chọn và tổ chức hình thức rèn kĩ năng
đọc sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đồng thời giáo viên luôn luôn
động viên khuyến khích, khêu gợi cho học sinh lịng ham mê học tập, có thái độ
6 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

tích cực, tự giác luyện đọc. Mạnh dạn phát biểu trước lớp, trước nhóm, trước liên
đội,… để từng bước trau dồi cho các em về kĩ năng đọc và kĩ năng giao tiếp từ đó
các em vui chơi, hịa đồng với các bạn của lớp, của trường.
Trong quá trình truyền thụ kiến thức cho học sinh, giáo viên đã phân hóa
được đối tượng học sinh. Tìm hiểu hồn cảnh của từng học sinh để có biện pháp
hướng dẫn cho các em khả năng học tập tốt nhất. Đầu tư vào việc soạn giảng, gây
hứng thú học tập cho học sinh.
Việc tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa cho học sinh: Tập tổ chức các
trò chơi, thi Giao lưu tiếng Việt, các hoạt động văn nghệ,… Tham gia các hoạt
động của Đội như Trò chơi dân gian, Thi đố vui để học,… nhằm phát triển khả
năng giao tiếp, khả năng biểu cảm, khả năng nói lưu lốt cho học sinh ít được chú
trọng nên cũng ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng giáo dục của học sinh.
Nội dung mơn Tiếng Việt nói chung và mơn Tập đọc nói riêng rất phong
phú, kênh hình ở sách giáo khoa được trình bày đẹp, phù hợp tâm sinh lí lứa tuổi
các em. Học sinh lớp 3 đã được học về kĩ năng đọc, kĩ năng nói, kĩ năng kể chuyện.
Đây là điều kiện để giúp các em học sinh nói chung và nhất là các em học sinh
dân tộc thiểu số phát âm chuẩn Tiếng Việt.
Tuy nhiên một số học sinh chưa xác định động cơ học tập đúng đắn nên
chưa chăm học. Chưa thực sự nắm được phương pháp học tập.

Là trường đặc thù chiếm đa số học sinh người dân tộc thiểu số nên tiếng mẹ
đẻ để lộ khuyết điểm về cách phát âm, học Tiếng Việt của các em học sinh trong
trường. Trình độ dân trí thấp, đời sống nhiều gia đình cịn nghèo đói. Đa số các
em sống trong gia đình có nhiều thế hệ, giao tiếp hàng ngày bằng tiếng mẹ đẻ, cha
mẹ bận rộn với công việc làm ăn hoặc không biết chữ nên rất khó khăn trong việc
rèn đọc cho các em ở nhà, ít quan tâm đến việc học của con mình.
Bên cạnh đó một số em bị chi phối bởi cơng việc gia đình nên thường hay
nghỉ học, thời gian tự học ở nhà cũng như ở trường ít khơng đảm bảo việc hồn
thành các bài tập, bài đọc và luyện đọc. Một số em khi được gọi đọc bài còn mắc
nhiều lỗi phát âm, đọc và trả lời các câu hỏi cịn nhỏ, trả lời khơng đủ câu, đọc sai
hoặc thiếu dấu thanh, không nắm được cách đọc các âm ghép (Ví dụ: th, ch, nh,
ng, ngh, gh, tr, kh, uyu, uych, uyên,…). Đại bộ phận học sinh có khi hiểu nhưng
lại diễn đạt sai dẫn đến hiểu sai nghĩa. (Ví dụ: “Noi gương chú bộ đội” thì học
sinh lại nói: “Nói gương chú bơ đơi” hoặc đọc từ “Cái cầu” thì các em đọc là “Cái
câu”. Có thể nói, đó là nguyên nhân khách quan tác động “vô thức” đến nhiều học
sinh dân tộc thiểu số.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Xuất phát từ quan điểm là rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp
3. Môn Tập đọc là một phân môn mang tính tổng hợp, bởi bên cạnh việc dạy học
7 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

chúng ta còn trau dồi kiến thức về tiếng Việt, kiến thức về văn học, về đời sống,
giáo dục tình cảm, thẩm mĩ cho học sinh. Phân mơn Tập đọc góp phần hình thành
và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh bằng một trong bốn yêu cầu cơ bản mà học
sinh Tiểu học cần phải nắm vững.
Việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh đạt kết quả chưa cao. Tình trạng này do
nhiều nguyên nhân, song nguyên nhân lớn nhất là cách thức về phương pháp rèn

đọc chưa được coi trọng. Trên thực tế, nếu khơng có kĩ năng đọc thì học sinh
khơng có điều kiện học các mơn học khác, khơng thể tiếp thu tri thức của nhân
loại.
Thông qua dạy đọc, tôi đã giúp các em đọc đúng, đọc hay và dạy cho các
em cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Dạy đọc “ngơn ngữ” với dạy đọc “văn học”.
Đó chính là cơ sở dạy học cho học sinh trưởng thành và phát triển cả về trí tuệ và
tâm hồn, nhân cách và tri thức.
Từ đó tơi thấy rõ, xác định được việc rèn đọc cho học sinh Tiểu học nói
chung và học sinh dân tộc thiểu số nói riêng là một việc làm hết sức cần thiết.
Chúng ta phải làm thế nào để thông qua môn Tập đọc giúp học sinh không những
đạt được năng lực đọc mà phải hiểu nội dung của bài. Hay nói một cách khác, tơi
tìm phương pháp tiếp cận làm cho học sinh có cảm tình với bài học đó, thúc đẩy
học sinh biểu lộ tình cảm, thái độ tự nhiên thông qua giọng đọc.
Trong thực tế hiện nay, để thực hiện được vấn đề này, tơi đã thay đổi cách
truyền thụ giúp các em có thể nắm bắt được tri thức, thực hiện việc dạy theo hướng
đổi mới. Mặt khác, việc dạy đọc cho học sinh đã có từ lâu và cũng có nhiều tài
liệu đề cập đến. Tất cả đều khẳng định vai trò của việc dạy đọc, đọc hiểu, đọc diễn
cảm cho học sinh.
Trong quá trình rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số tôi luôn luôn
đổi mới phương pháp dạy học, dạy lồng ghép các hoạt động, các trò chơi bổ ích
để gây hứng thú cho các em khơng chán nản trong học tập, tạo cho các em cảm
giác “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. Từ đó các em sẽ gây hứng thú trong
học tập và thích đến trường, đến lớp để học tập.
Trong quá trình giảng dạy hoặc tiếp xúc nói chuyện với học sinh, với đồng
nghiệp, với tất cả mọi người cũng phải nói chuẩn tiếng Việt khơng được nói tiếng
địa phương để các em bắt chước và học theo.
Trong giờ dạy tôi quan tâm chú ý nhiều hơn đến học sinh đọc, viết sai chính
tả (dấu thanh, các phụ âm đầu, các vần khó) để uốn nắn các em đọc, viết cho chính
xác.
Tơi đã theo học lớp dạy tiếng Ê-đê để hiểu biết vốn ngôn ngữ, phong tục

tập quán của người dân tộc địa phương nơi đang công tác, để phát huy hết khả
8 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

năng của mình trong cơng tác giảng dạy. Phối hợp với lãnh đạo, đồn thể, hội cha
mẹ học sinh trong nhà trường để cùng nhau nắm bắt tình hình, nguyên nhân những
em học sinh có nguy cơ bỏ học hoặc những em đã bỏ học để động viên các em đi
học đầy đủ và vận động các em vào lớp tiếp tục học tập. Đặc biệt cần quan tâm
nhiều hơn đến đối tượng học sinh khó khăn nhằm cảm hố các em để các em coi
thầy, cô giáo là chỗ dựa tinh thần và tạo được mối quan hệ tình cảm thầy-trị, làm
cho các em thích đến trường hơn ở nhà thì các em sẽ đi học chuyên cần và tích
cực học tập do đó giảm thiểu được tối đa các em học yếu môn Tiếng
Việt.
II. 3. Giải pháp, biện pháp a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Mục đích nhằm nâng cao chất lượng dạy học mơn Tiếng Việt nói chung và
rèn kĩ năng đọc cho học sinh tộc dộc thiểu số lớp 3 nói riêng nhằm giúp các em
sử dụng tiếng phổ thông vào trong cuộc sống hằng ngày, giàu vốn Tiếng Việt để
các em hòa nhập với cộng đồng.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Dựa trên tình hình thực tế của nhà trường, dựa vào chất lượng của năm học
trước, là một giáo viên được phân công giảng dạy lớp 3 tôi nhận thấy ở đầu năm
học nhiều em đọc ngập ngừng, các em đọc quá to hoặc quá nhỏ, chỗ ngắt ngứ và
nhất là các em đọc phát âm sai (đọc thêm dấu hoặc thiếu dấu thanh).
Như vậy đối với đặc điểm và khả năng đọc của các em như trên tôi luôn
luôn đặt ra những yêu cầu mình cần làm gì? Học sinh chuẩn bị những gì? Để đạt
được kết quả cao trong giờ Tập đọc và cuối cùng là sự kết hợp giữa giáo viên và
học sinh trong giờ học sao cho hài hòa, gần gũi và đạt hiệu quả.
Từ việc nghiên cứu cơ sở lí luận về dạy học và cơ sở thực tiễn. Tôi nhận

thấy: Thực tế dạy học chưa đáp ứng được yêu cầu cần dạy Tập đọc ở Tiểu học.
Vì thế, để khắc phục những hạn chế phát huy ưu điểm thường có ở địa phương tơi
đã đưa ra một số biện pháp để rèn đọc cho học sinh lớp 3 dân tộc thiểu số như sau:
Biện pháp 1: Chuẩn bị giờ dạy của giáo viên
Để có một giờ Tập đọc đạt hiệu quả cao điều không thể thiếu được đó là
khâu chuẩn bị bài, chuẩn bị đồ dùng dạy học, tôi soạn kĩ bài ở nhà chọn cách đọc,
giọng đọc hay nhất để phù hợp với nội dung bài đọc.
Tham khảo tài liệu sách giáo viên Tiếng Việt 3, phương pháp dạy học Tiếng
Việt,... để có phương pháp dạy phù hợp nhất với từng đối tượng học sinh của lớp
tôi.
Tùy từng bài Tập đọc khác nhau mà tôi chọn ra những tiếng, từ có vần
khó,... và chọn ra những câu văn luyện đọc cho phù hợp.
9 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

Ví dụ: Để dạy bài “Hai Bà Trưng” tôi đã chuẩn bị: Giáo án cho bài dạy,
giọng đọc cho câu chuyện, tranh minh họa bài tập đọc và kể chuyện trong Tiếng
Việt 3, tập 2. Bảng phụ viết sẵn câu, đoạn văn cần hướng dẫn luyện đọc ngắt nghỉ.
Bản đồ hành chính Việt Nam (hoặc vùng Bắc Bộ).
Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng trực quan
Tranh, ảnh, vật thật khơng chỉ đóng vai trị trong q trình hình thành kiến
thức mới mà nó cịn có vai trị rất lớn trong phần luyện nói ở các tiết Tập đọc.
Như chúng ta biết ở lứa tuổi học sinh Tiểu học nói chung, học sinh dân tộc
thiểu số lớp 3 nói riêng khả năng tư duy trừu tượng kém. Đa số các em tiếp thu
kiến thức phải dựa trên những mơ hình vật thật, tranh ảnh, do vậy việc chuẩn bị,
sử dụng đồ dùng dạy học rất quan trọng trong các giờ học. Nhờ có đồ dùng dạy
học mà tôi đã chuyển tải thông tin, truyền thụ kiến thức giáo dục tư cách, rèn luyện
kĩ năng thực hành cho học sinh một cách khoa học. Nó có tác dụng điều khiển

hoạt động của học sinh từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, kích thích
hứng thú cho học sinh học tập. Nếu một tiết học giáo viên khơng sử dụng đồ dùng
dạy học thì tiết học đó diễn ra rất đơn điệu, các em khơng hứng thú, không tập
trung, tiếp thu bài thụ động, kết quả học tập khơng cao. Vì thế đồ dùng dạy học
đóng vai trị rất lớn quyết định hiệu quả trong mỗi giờ học, môn học nhất là đối
với các em học sinh học chậm.
Ví dụ: Dạy bài “Tiếng đàn” (Tiếng Việt 3, tập 2) tơi sử dụng tranh phóng
to, đủ màu sắc tạo nên tình huống sư phạm để lơi cuốn các em vào học tập, giao
nhiệm vụ nhóm, tổ rõ ràng mang tính vừa sức, cơng bằng giúp các em khai thác
tranh liên quan đến bài học. Hay như khi dạy bài “Chiếc áo len” (Tiếng Việt 3,
tập 1) ngồi việc chuẩn bị tranh để giới thiệu bài thì tơi cịn sử dụng thêm vật thật
là chiếc áo len để khai thác nội dung bài học nhằm giúp các em có hình ảnh thực
tế tạo điều kiện phát triển tư duy, nhận thức về mọi thứ xung quanh.
Biện pháp 3: Chuẩn bị của học sinh
Để giúp các em nắm được kĩ năng đọc đúng, lưu lốt,… tơi hướng dẫn học
sinh cách chuẩn bị bài ở nhà, cụ thể:
-

Đọc trước bài ở nhà nhiều lần.

-

Tự tìm những câu văn dài, tự ngắt nghỉ hơi ở câu văn đó.

-

Tìm và tự giải nghĩa từ theo mục chú giải cuối bài.

Đọc bài thơ, bài văn cho cha mẹ nghe và nhờ cha mẹ nhận xét
để lên lớp đọc bài tốt hơn.

Khi ở trên lớp học sinh cần:

10 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3

Chú ý lắng nghe cô giáo hướng dẫn đọc phát âm tiếng dễ lẫn,
tiếng có vần khó, cách đọc câu văn dài, đọc theo vai, đọc diễn cảm.
-

Học hỏi một số bạn có giọng đọc lưu lốt, diễn cảm.

Tham gia tất cả các trị chơi, cuộc thi đọc được tổ chức trong
giờ tập đọc một cách tích cực.
Nếu các em có ý thức đọc bài nghiêm túc, tích cực học hỏi và tìm tịi thì
bản thân các em sẽ có kĩ năng đọc tốt môn Tiếng Việt. Kĩ năng đọc của các em
ngày càng tiến bộ khơng những đọc đúng, đọc lưu lốt, đọc hay mà còn đọc được
diễn cảm bài văn, bài thơ.
Biện pháp 4: Đọc mẫu của giáo viên
Đây là một hình thức trực quan sinh động có hiệu quả, có tác dụng làm mẫu
cho học sinh luyện đọc. Đã là công tác làm mẫu thì phải đủ điều kiện chuẩn xác,
kĩ năng cao hơn đặc biệt là học sinh lớp 1, 2, 3 thường hay bắt chước và làm theo
thầy, cô giáo. Do vậy, thầy cơ có phong cách như thế nào thì học sinh mang ảnh
hưởng như thế đó. Chính vì vậy, tơi ln nhắc nhở mình phải là tấm gương sáng
cho học sinh noi theo. Trong giờ Tập đọc, tơi ln đảm bảo việc đọc mẫu của
mình thật chu đáo, thật diễn cảm, nét mặt, nụ cười, điệu bộ,... Nếu đọc mẫu đảm
bảo được 80% của bài đọc đó là sự thành cơng của giờ dạy. Nó tạo được khơng
khí sơi động, gây hứng thú cho học sinh. Nó lôi cuốn học sinh vào áng thơ giúp
các em hiểu được cái hay, cái đẹp của bài văn, bài thơ tùy theo từng bài giáo viên

đọc mẫu.
Ví dụ: Bài “Cuộc chạy đua trong rừng” (Tuần 28 – Sách giáo khoa Tiếng
Việt lớp 3, tập 2). Đọc toàn bài chú ý giọng đọc của mỗi đoạn, cụ thể:
Đoạn 1: Giọng đọc hào hứng, nhấn giọng ở những chi tiết miêu tả
hình ảnh vui thích của ngựa con khi soi bóng mình dưới nước: “sửa soạn”, “mải
mê”, “chải chuốt”,…
Đoạn 2: Giọng đọc âu yếm, ân cần đối với ngựa cha, ngựa con tự tin,
ngúng ngẩy: “cha yên tâm”, “chắc chắn”, “sẽ thắng”.
Đoạn 3: Giọng đọc chậm, nhấn giọng ở các từ ngữ tả mng thú
chuẩn bị cuộc đua: “sốt ruột”, “ngắm nghía”, “giữ trật tự”, “ung dung”.
Đoạn 4: Giọng đọc nhanh, hồi hộp, đoạn cuối đọc chậm thể hiện sự
nuối tiếc vì chủ quan của ngựa con.
Bên cạnh đó, tơi chuẩn bị đồ dùng, tranh ảnh, vật thật cho giờ học, bảng phụ
ghi câu văn, đoạn văn khó cần luyện cho học sinh.

11 /26


Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 3
Hoặc khi dạy bài: “Chú ở bên Bác Hồ” (Tiếng Việt 3, tập 2) cần đọc với giọng trầm lắng pha
chút
trang
nghiêm.
Kết
hợp
với
cách
ngắt
nhịp,
nhấn

giọng

THÔNG TIN HỎI ĐÁP:
-------------------------Bạn cịn nhiều thắc mắc hoặc muốn tìm kiếm thêm nhiều tài liệu sáng kiến kinh nghiệm
mới mẻ khác của Trung tâm Best4Team
Liên hệ dịch vụ viết thuê sáng kiến kinh nghiệm
Hoặc qua SĐT Zalo: 091.552.1220 hoặc email: để
hỗ trợ ngay nhé!

12 /26