TIỂU LUẬN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC: NGUỒN DỮ LIỆU VÀ THU NHẬP DỮ LIỆU

LOGO

MÔN HỌC: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

NGUỒN DỮ LIỆU
VÀ THU THẬP DỮ LIỆU

GVHD: TS. NGUYỄN VĂN TÂN
THỰC HIỆN: NHÓM 1


Thành viên nhóm 1:

STT

Họ và Tên

1

Đỗ Thị Hạnh Dung

2

Hồng Đức Trình

3

Nguyễn Cơng Vinh

4

Nguyễn Thị Trúc Khun

5

Huỳnh Thị Tuyết Mai

6

Nguyễn Thị Mến

7

Lê Thị Cẩm Tú

8

Nguyễn Thị Huyền Trang

9

Phạm Ngọc Ất

Ghi chú
Nhóm trưởng


Nội dung trình bày

I

Nguồn dữ liệu

II

Các phương pháp thu thập dữ liệu

III

Bảng câu hỏi thu thập dữ liệu


I. NGUỒN DỮ LIỆU

Nguồn
dữ liệu

là gì?

Dữ liệu bao gồm những mệnh đề phản ánh thực tại.
Một phân loại lớn của các mệnh đề quan trọng trong
thực tiễn là các đo đạc hay quan sát về một đại lượng
biến đổi. Các mệnh đề đó có thể bao gồm các số, từ
hoặc hình ảnh


I. NGUỒN DỮ LIỆU
1.1. Dữ liệu thứ cấp

-

Là dữ liệu do người khác thu thập, sử dụng cho các mục đích có thể là
khác với mục đích nghiên cứu của chúng ta.

-

Có thể là dữ liệu chưa xử lý (cịn gọi là dữ liệu thô) hoặc dữ liệu đã xử
lý.

 Dữ liệu thứ cấp không phải do người nghiên cứu trực tiếp thu thập.

Ưu điểm

•

Tiết kiệm thời gian và tiền bạc, công sức so với việc thu thập dữ liệu
sơ cấp.

•
•
•

Nhược điểm

Có thể cung cấp các dữ liệu so sánh và dữ liệu theo bối cảnh.
Có thể dẫn đến những khám phá bất ngờ.
Tính đều đặn của dữ liệu

•
•
•

Được thu thập cho một mục đích khơng phù hợp nhu cầu của bạn.
Tiếp cận khó.
Những tổng hợp và các định nghĩa có thể khơng phù hợp.


I. NGUỒN DỮ LIỆU
1.2. Dữ liệu sơ cấp

Là những dữ liệu mà nhà nghiên cứu thị trường thu thập trực tiếp tại
nguồn dữ liệu và xử lý nó để phục vụ cho việc nghiên cứu của mình

Ưu điểm

•
•
•

Các thơng tin thu thập được phù hợp với yêu cầu của chính đơn vị
Dễ dàng thu thập được các thông tin
Các đối tượng nghiên cứu thường có sẵn

Nhược điểm

•
•

Mất nhiều thời gian
Tốn kém chi phí

I. NGUỒN DỮ LIỆU

Nguồn
thu thập dữ liệu

Nguồn dữ liệu thứ cấp:

Nguồn dữ liệu sơ cấp:

-

-

Bên trong
Bên ngoài

Bên trong doanh nghiệp
Bên ngoài doanh nghiệp


I. NGUỒN DỮ LIỆU

So sánh các đặc tính của dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:
Dữ liệu

Đặc tính

Dữ liệu

sơ cấp

thứ cấp

Phù hợp với mục tiêu nghiên cứu

cao

thấp

Tính hiện hữu

cao

thấp

Độ tin cậy

cao

thấp

Tính cập nhật

cao

thấp

Tính kinh tế

thấp

cao

Tốc độ thu thập

chậm

nhanh


II. CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU
2.1. Các tiêu chuẩn đánh giá dữ liệu thứ cấp:

1

2

3

Tính thời sự
Tính cụ thể

Tính chính xác của dữ liệu

4

Mục đích của dữ liệu
được thu thập

II. CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU
Các phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp

Phương pháp quan sát

1

2

3

4

5

6

Phương pháp phỏng vấn bằng thư

Phương pháp phỏng vấn bằng điện thoại

Phương pháp phỏng vấn bằng cá nhân trực tiếp

Phương pháp điều tra nhóm cố định

Phương pháp điều tra nhóm chuyên đề


CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU SƠ CẤP

1. Phương pháp quan sát (Observation)



Quan sát là phương pháp ghi lại có kiểm sốt các sự kiện hoặc
các hành vi ứng xử của con người.





Chất lượng của nghiên cứu phụ thuộc rất nhiều vào khả năng
quan sát.

Nội dung phương pháp quan sát:

- Trực tiếp và gián tiếp
- Ngụy trang và công khai

Ưu điểm

-

Chi phí thấp, đơn giản
Thơng tin khách quan do người được quan sát khơng biết mình đang
bị quan sát.

-

Cho phép thu thập những thơng mà có thể người được quan sát cũng

không biết họ được hỏi.

Nhược điểm

-

Không giúp hiểu sâu
Không trả lời được câu hỏi tại sao
Kết quả không có tính đại diện cho số đơng.
Địi hỏi phải tập huấn rất kỹ cho người quan sát.


CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU SƠ CẤP
2. Phương pháp phỏng vấn bằng thư (mail interview)


•
•

Nội dung phương pháp
Gởi bảng câu hỏi đã soạn sẵn qua đường bưu điện.
Áp dụng : khi rất khó đối mặt, do ở quá xa, hay sống ở khu dành riêng,
hay thuộc giới kinh doanh …; khi vấn đề cần điều tra thuộc loại khó
nói, riêng tư

Ưu điểm

-

Chi phí thấp, dù đối tượng nghiên cứu không tập trung

Nhược điểm

-

Đối tượng sẵn sàng trả lời những vấn đề nhạy cảm
Có thể dùng hình ảnh minh họa kèm với bảng câu hỏi

Không biết được đối tượng trả lời là ai, khơng kiểm sốt được người
trả lời

-

Có thời gian suy nghĩ, trả lời vào lúc rảnh rỗi.

Tỉ lệ người trả lời trong số đối tượng được tiếp cận thấp (khoảng
10%)

-

Người trả lời có thể khơng hiểu đúng câu hỏi
Thời gian chờ đợi thư trả lời lâu.


4. CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU SƠ CẤP
3. Phương pháp phỏng vấn bằng điện thoại (telephone interview)


Là phương pháp dùng điện thoại để phỏng vấn

Nội dung phương pháp:

- Tiến hành phỏng vấn bằng điện thoại theo một bảng câu hỏi

một ứng viên có thể là vì một lý do nào đó mà

được soạn sẵn.

khơng phỏng vấn trực tiếp được hoặc do

- Áp dụng : khi mẫu nghiên cứu gồm nhiều đối tượng là cơ

khoảng cách xa về địa lý

quan xí nghiệp, hay những người có thu nhập cao

Ưu điểm
- Dễ thiết lập quan hệ với đối tượng
- Có thể kiểm sốt được vấn viên do đó nâng cao được chất lượng phỏng
vấn.
- Dễ chọn mẫu
- Tỷ lệ trả lời cao (có thể lên đến 80%).
- Nhanh và tiết kiệm chi phí.
- Linh hoạt trong q trình phỏng vấn

Nhược điểm

-

Do thời gian phỏng vấn bị hạn chế

Khơng thể trình bày các mẫu minh hoạ về mẫu quảng cáo, tài liệu…
để thăm dò ý kiến.


CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU SƠ CẤP
4. Phương pháp phỏng vấn bằng cá nhân trực tiếp (personal interviews)


•

Là phương pháp thu nhận thông tin thông qua hỏi và

Nội dung phương pháp:
Đến gặp trực tiếp đối tượng theo một
bảng câu hỏi đã soạn sẵn.

trả lời miệng giữa người phỏng vấn và người được

•

hỏi.

Áp dụng: hiện tượng nghiên cứu phức
tạp; muốn thăm dò ý kiến,…

Ưu điểm
- Do gặp mặt trực tiếp nên nhân viên điều tra có thể thuyết phục đối tượng
trả lời.
- Có thể giải thích rõ cho đối tượng về các câu hỏi.
- Có thể dùng hình ảnh kết hợp với lời nói để giải thích.

- Có thể kiểm tra dữ liệu tại chỗ trước khi ghi vào phiếu điều tra.

Nhược điểm

-

Chi phí cao, mất nhiều thời gian và công sức


CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU SƠ CẤP
5. Phương pháp điều tra nhóm cố định (panels)



Nội dung phương pháp:

Nhóm cố định là một mẫu nghiên cứu cố định gồm các
con người, các hộ gia đình, các doanh nghiệp được thành
lập để định kỳ trả lời các bảng câu hỏi qua hình thức
phỏng vấn bằng điện thoại, bằng thư hay phỏng vấn cá
nhân.

Ưu điểm

Nhược điểm

- Chi phí rẻ do lặp lại nhiều lần một bảng câu hỏi theo mẫu lập sẵn. Giúp

- Hạn chế do biến động trong nhóm.

cho việc phân tích được tiến hành lâu dài và liên tục.

- Hạn chế về thái độ của nhóm cố định.


CÁC PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU SƠ CẤP
6. Phương pháp điều tra nhóm chuyên đề (forcus groups)



Nội dung phương pháp:

_ Nhân viên điều tra tiến hành đặt câu hỏi phỏng vấn từng nhóm,
thường từ 7 đến 12 người có am hiểu và kinh nghiệm về một vấn đề
nào đó.
_ Áp dụng: sử dụng trong nghiên cứu định lượng về sau; làm cơ sở để
tạo ra những giả thiết cần kiểm định trong nghiên cứu.

Ưu điểm
- Thu thập dữ liệu đa dạng, khách quan và khoa học.

Nhược điểm
- Kết quả thu được khơng có tính đại diện cho tổng thể chung, chất lượng
dữ liệu thu được hoàn toàn phụ thuộc vào kỹ năng của người điều khiển
thảo luận, các câu hỏi thường khơng theo một cấu trúc có sẵn nên khó
phân tích xử lý.


III. BẢNG CÂU HỎI THU THẬP DỮ LIỆU

Bảng câu hỏi là công cụ để thu thập dữ liệu sơ

Một bảng câu hỏi phải thỏa mãn hai yêu

cấp. Một bảng câu hỏi tốt sẽ giúp cho nhà

cầu cơ bản sau:

nghiên cứu thu thập được những dữ liệu cần

 Phải có đầy đủ các câu hỏi mà nhà

thiết với độ tin cậy cao.

nghiên cứu muốn thu thập dữ liệu từ
các trả lời

 Phải kích thích được sự hợp tác của
người trả lời


III. BẢNG CÂU HỎI THU THẬP DỮ LIỆU
3.1. Cấu trúc bảng câu hỏi:

 Phần mở đầu
 Phần gạn lọc
 Phần khởi động
 Phần nội dung chính
 Phần kết thúc (câu hỏi phụ)

III. BẢNG CÂU HỎI THU THẬP DỮ LIỆU
3.2. Các yêu cầu đối với một bảng câu hỏi:

 Mục tiêu điều tra cụ thể
 Không hỏi thừa
 Hỏi dễ hiểu
 Sử dụng câu văn ngắn gọn và đơn giản
 Mỗi lần chỉ nên hỏi một khía cạnh của vấn đề
 Hỏi những câu hỏi chính xác
 Đảm bảo những người được hỏi phải có đủ kiến thức cần thiết
 Sắp xếp các câu hỏi
 Phần mở đầu và kết thúc


LOGO

Cảm ơn sự chú ý lắng nghe
của Thầy và các anh chị học viên!