BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
LÂM THÚY QUYÊN
QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN TÂY SƠN,
TỈNH BÌNH ĐỊNH
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8310110
Ngƣời hƣớng dẫn: TS. HỒ THỊ MINH PHƢƠNG
Tai ngay!!! Ban co the xoa dong chu nay!!!
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan những nội dung trong luận văn “Quản lý thu bảo
hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định” là
do chính tơi thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của TS. Hồ Thị Minh
Phƣơng. Các nội dung nghiên cứu và số liệu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng
và đƣợc thu thập một cách nghiêm túc, trung thực. Tôi cam đoan nội dung luận
văn này chƣa đƣợc cơng bố trên bất kỳ một cơng trình nghiên cứu nào.
Ngƣời cam đoan
Lâm Thúy Quyên
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu, quý
thầy/cô Khoa Lý luận chính trị - Luật và Quản lý nhà nƣớc, Trƣờng Đại học
Quy Nhơn đã tạo mọi điều kiện và truyền đạt những kiến thức tốt nhất để cho
tơi hồn thành chƣơng trình học thạc sĩ và nghiên cứu đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo cơ quan và tập thể cán bộ, viên
chức của cơ quan Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn nơi tôi công tác đã giúp đỡ
tơi hồn thành luận văn. Đặc biệt là TS. Hồ Thị Minh Phƣơng, ngƣời đã tận
tình hƣớng dẫn giúp tơi hồn thành đề tài nghiên cứu của luận văn. Mặc dù đã
có nhiều cố gắng, song trong quá trình học tập và nghiên cứu hồn thành luận
văn khơng tránh khỏi những sai sót, tơi rất mong nhận đƣợc sự góp ý của q
thầy/cơ trong Hội đồng đánh giá luận văn, các bạn học viên để luận văn này
đƣợc hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn.
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC HÌNH VẼ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1
2. Tổng quan nghiên cứu đề tài ......................................................................... 2
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài ....................................................... 4
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 5
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................... 5
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn .......................................................................... 6
7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 7
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ THU BẢO
HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC .......................................................................... 8
1.1. Bảo hiểm xã hội bắt buộc và thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ...................... 8
1.1.1. Khái niệm và vai trò của Bảo hiểm xã hội bắt buộc ....................... 8
1.1.2. Thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ....................................................... 10
1.2. Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ..................................................... 11
1.2.1. Khái niệm và nguyên tắc quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc .. 11
1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ................ 13
1.2.3. Nội dung quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ........................... 14
1.3. Những nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thu bảo hiểm xã hội ................... 23
1.4. Kinh nghiệm quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc của một số đơn vị bảo
hiểm xã hội trong tỉnh Bình Định và bài học kinh nghiệm cho Bảo hiểm xã
hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định ................................................................ 28
1.4.1. Kinh nghiệm quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc của một số đơn
vị bảo hiểm xã hội trong tỉnh Bình Định ................................................ 28
1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh
Bình Định về quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc............................... 30
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT
BUỘC TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI ................................................................ 32
2.1. Khái quát sự hình thành và phát triển Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn,
tỉnh Bình Định ................................................................................................. 32
2.1.1. Lịch sử hình thành ......................................................................... 32
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và tổ chức bộ máy ...................................... 33
2.2. Thực trạng thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Tây
Sơn, tỉnh Bình Định ........................................................................................ 38
2.3. Hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội
huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định ...................................................................... 40
2.3.1. Lập kế hoạch thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện
Tây Sơn .................................................................................................... 40
2.3.2. Tổ chức thực hiện thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã
hội huyện Tây Sơn .................................................................................. 46
2.3.3. Quyết toán thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện
Tây Sơn .................................................................................................... 52
2.3.4. Kiểm tra, thanh tra chấp hành pháp luật thu bảo hiểm xã hội bắt
buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn ............................................... 54
2.4. Đánh giá hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã
hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định ................................................................ 56
2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc ................................................................ 56
2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ................................ 56
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC ....................... 60
3.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo
hiểm xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định .................................................. 60
3.1.1. Mục tiêu quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội
huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định .............................................................. 60
3.1.2. Phƣơng hƣớng quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm
xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định ................................................... 61
3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
tại Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định ...................................... 63
3.2.1. Tăng cƣờng quản lý đối tƣợng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc
................................................................................................................. 63
3.2.2. Tăng cƣờng vai trò quản lý nhà nƣớc về thu bảo hiểm xã hội bắt
buộc ......................................................................................................... 64
3.2.3. Tiếp tục phát triển đối tƣợng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc,
tăng nguồn thu bảo hiểm xã hội bắt buộc ............................................... 67
3.2.4. Khắc phục nợ đọng và trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc ........ 68
3.2.5. Nâng cao chất lƣợng nhân lực tại Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn
................................................................................................................. 70
3.2.6. Tăng cƣờng công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức tham gia
bảo hiểm xã hội bắt buộc ........................................................................ 72
KẾT LUẬN .................................................................................................... 77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 79
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (bản sao)
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
VIẾT TẮT
VIẾT ĐẦY ĐỦ
BHXH
Bảo hiểm xã hội
BHTN
Bảo hiểm thất nghiệp
BHYT
Bảo hiểm y tế
DN
Doanh nghiệp
NLĐ
Ngƣời lao động
NSDLĐ
Ngƣời sử dụng lao động
UBND
Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Kết quả thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội
huyện Tây Sơn giai đoạn 2017 - 2021 ............................................ 38
Bảng 2.2. Đơn vị sử dụng lao động tham gia hiểm xã hội bắt buộc tại
Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn giai đoạn 2017-2021 .................. 41
Bảng 2.3. Số ngƣời tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã
hội huyện Tây Sơn giai đoạn 2017-2021 ........................................ 43
Bảng 2.4. Tình hình thực hiện kế hoạch thu giai đoạn 2017 -2021 ................ 44
Bảng 2.5. Tỷ lệ trích đóng các khoản bảo hiểm tại Bảo hiểm xã hội
huyện Tây Sơn ................................................................................ 47
Bảng 2.6. Kết quả công tác thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm tại Bảo hiểm xã
hội huyện Tây Sơn giai đoạn 2017 -2021 ....................................... 55
Bảng 2.7. Số tiền nợ bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện
Tây Sơn giai đoạn 2017 -2021 ........................................................ 57
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1. Mơ hình tổ chức quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc Việt Nam . 14
Hình 2.1. Cơ cấu tổ chức hoạt động của Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn .... 35
Hình 2.2. Các bƣớc thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội
huyện Tây Sơn ................................................................................ 50
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong lao động sản xuất cũng nhƣ trong cuộc sống hàng ngày, con
ngƣời luôn phải đối mặt với các rủi ro: tai nạn, ốm đau bệnh tật, mất việc làm,
tuổi già…Các rủi ro này luôn tồn tại và đe doạ cuộc sống của con ngƣời, hậu
quả mà chúng gây ra là vô cùng lớn, có tác động nhiều mặt tới đời sống của
con ngƣời. Vì vậy, vấn đề mà bất kỳ xã hội nào cũng quan tâm là làm thế nào
để khắc phục đƣợc hậu quả của rủi ro nhằm đảm bảo cuộc sống của con
ngƣời. Trong thực tế, đã có rất nhiều biện pháp đƣợc áp dụng nhƣ: phòng
tránh, cứu trợ, tiết kiệm…nhƣng bảo hiểm luôn đƣợc đánh giá là một trong
những biện pháp hữu hiệu nhất.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những chính sách an sinh xã hội
của Đảng và Nhà nƣớc nhằm chăm lo cho đời sống, sức khỏe của ngƣời dân.
Việc tham gia BHXH cịn mang tính đoàn kết và san sẻ với những ngƣời lao
động (NLĐ) khác trong một quốc gia. Mặt khác, khi NLĐ tham gia BHXH
đảm bảo an tồn thu nhập cho chính mình, góp phần xây dựng xã hội phát
triển bền vững. Chính vì vậy, Luật BHXH quy định ngƣời sử dụng lao động
(NSDLĐ) phải tham gia BHXH bắt buộc cho NLĐ có hợp đồng lao động
(HĐLĐ) từ đủ 3 tháng trở lên và tham gia BHXH bắt buộc cho những NLĐ
có HĐLĐ từ đủ 1 tháng trở lên bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm
2018. Và để thực hiện đƣợc chính sách an sinh xã hội từ BHXH cần phải
quản lý thu BHXH, đặc biệt là BHXH bắt buộc.
BHXH huyện Tây Sơn là đơn vị trực thuộc BHXH tỉnh Bình Định có
chức năng giúp Giám đốc BHXH tỉnh tổ chức thực hiện chế độ chính sách
BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN; quản lý thu, chi BHXH, BHYT,
BHTN, BHTNLĐ- BNN trên địa bàn huyện Tây Sơn theo phân cấp quản lý
của BHXH tỉnh, chịu sự quản lý hành chính về nhà nƣớc của Uỷ ban nhân
2
dân (UBND) huyện Tây Sơn và quy định của Nhà nƣớc.
Trong những năm qua, công tác quản lý thu BHXH nói chung và quản
lý thu BHXH bắt buộc nói riêng đã đƣợc quan tâm, BHXH huyện Tây Sơn
luôn phấn đấu để tăng thu BHXH bắt buộc trên địa bàn, thu đạt và vƣợt để
cân bằng thu chi đảm bảo quyền lợi của ngƣời dân và nguồn quỹ BHXH của
Huyện. Tuy nhiên, cơng tác quản lý thu BHXH vẫn cịn những hạn chế nhƣ:
một số doanh nghiệp, tổ chức và ngƣời dân chậm trễ trong việc nộp BHXH
bắt buộc theo đúng quy định, nợ đọng BHXH vẫn còn,…Vậy làm thế nào để
quản lý thu BHXH bắt buộc theo đúng nguyên tắc, quy định, mang lại hiệu
quả cao góp phần đảm bảo an sinh xã hội, bảo vệ và đảm bảo quyền lợi của
ngƣời dân khi tham tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn trong
thời gian tới, vì vậy nghiên cứu đề tài “Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
tại bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định” vừa có ý nghĩa cả về
mặt lý luận và thực tiễn.
2. Tổng quan nghiên cứu đề tài
Công tác quản lý thu BHXH là một trong những nhiệm vụ quan trọng và
khó khăn của ngành BHXH. Để cơng tác thu BHXH đạt hiệu quả cao địi hỏi
phải có chính sách phù hợp, quy trình quản lý thu chặt chẽ, hợp lý, khoa học.
Thực tế trong quá trình tổ chức triển khai thu BHXH thƣờng xuyên đƣợc đổi
mới, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn nhƣng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập.
Chính vì vậy, trong những năm qua, đã có nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu
trên các giác độ, lĩnh vực, khía cạnh khác nhau về tổ chức công tác thu BHXH
bắt buộc. Tác giả nhận thấy có một số cơng trình nghiên cứu tiêu biểu nhƣ sau:
Trần Doãn Hùng (2017), tác giả nghiên cứu, Quản lý thu bảo BHXH tại
BHXH Thành phố Việt Trì - Tỉnh Phú Thọ, đã hệ thống hóa những vấn đề lý
luận và thực tiễn về công tác quản lý thu BHXH. Phân tích thực trạng quản lý
thu BHXH tại BHXH thành phố Việt Trì giai đoạn 2014 - 2016. Xác định các
yếu tố tác động tới kết quả công tác quản lý thu BHXH ở BHXH thành phố
3
Việt Trì. Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cƣờng công tác quản lý thu BHXH
ở BHXH thành phố Việt Trì.
Trần lệ Hằng (2017), cơng trình nghiên cứu, Quản lý thu BHXH, BHYT
bắt buộc đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Phú
Bình, tỉnh Thái Nguyên, đã đề cập vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý thu
BHXH, BHYT bắt buộc đối với doanh nghiệp ngồi quốc doanh. Phân tích,
đánh giá thực trạng cơng tác quản lý thu BHXH, BHYT bắt buộc đối với
doanh nghiệp ngồi quốc doanh trên địa bàn huyện Phú Bình. Xác định
nguyên nhân chủ yếu của việc nợ BHXH, BHYT của các doanh nghiệp trên
địa bàn. Đề xuất một số giải pháp tăng cƣờng quản lý thu BHXH, BHYT bắt
buộc đối với các doanh nghiệp, nhằm tháo gỡ tình trạng nợ BHXH, BHYT bắt
buộc đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Phú Bình.
Nguyễn Thị Lợi (2021), cơng trình nghiên cứu, Quản lý thu BHXH bắt
buộc trên địa bàn thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, tác giả đã phân tích đƣợc
những khái niệm về BHXH, BHXH bắt buộc, quản lý thu BHXH bắt buộc,
đặc điểm mục tiêu và ý nghĩa quản lý thu BHXH bắt buộc; đặc biệt đã làm rõ
nội dung quản lý thu BHXH bắt buộc, các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thu
BHXH bắt buộc. Trên sơ sở nguồn dữ liệu sơ cấp và nguồn dữ liệu thứ cấp
tác giả đã phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa
bàn thị xã An Nhơn, rút ra đƣợc những thành công, hạn chế và 7 nguyên
nhân, phản ánh và giải pháp quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa bàn thị xã
An Nhơn hiệu quả hơn.
Hồ Thị Thùy Dƣơng (2022), cơng trình nghiên cứu Quản lý thu BHXH
bắt buộc tại BHXH huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định, đã làm rõ quản lý thu
BHXH bắt buộc nhƣ: Khái niệm, cơ sở pháp lý, nguyên tắc, nội dung, tiêu chí
đánh giá quản lý thu BHXH bắt buộc; chỉ ra những nhân tố tác động đến quản
lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tuy Phƣớc, tỉnh Bình Định; phân
tích đƣợc thực trạng quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tuy
4
Phƣớc, tỉnh Bình Định giai đoạn 2016 – 2020; đã đƣa ra định hƣớng, những
giải pháp và kiến nghị hoàn thiện quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH
huyện Tuy Phƣớc, tỉnh Bình Định trong những năm tiếp theo.
Nguyễn Thị Thùy Dƣơng (2022), cơng trình nghiên cứu, Quản lý thu
BHXH bắt buộc tại BHXH thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, đã làm rõ thêm
những vấn đề lý luận về BHXH bắt buộc và quản lý thu BHXH bắt buộc.
Phân tích đƣợc một số khái cạnh về thực trạng quản lý thu BHXH bắt buộc tại
BHXH thị xã An Nhơn. Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị có tính khả thi
và giá trị thực tiễn.
Lê Thị Trƣng (2022), cơng trình nghiên cứu, Quản lý thu BHXH tự
nguyện tại BHXH huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, đã rõ thêm những vấn đề lý
luận về bảo hiểm tự nguyện và quản lý thu bảo hiểm tự nguyện. Phân tích
thực trạng quản lý thu BHXH tự nguyện tại BHXH huyện Phù Cát, tỉnh Bình
Định giai đoạn 2016 – 2020; đề xuất một số giải pháp và kiến nghị hồn thiện
cơng tác quản lý thu bảo hiểm tự nguyện tại BHXH huyện Phù Cát.
Qua các đề tài nghiên cứu trên cho thấy: về tổ chức công tác thu BHXH
tại đơn vị BHXH rất thiết thực, chỉ số thu nói lên tất cả, nguồn thu, tỷ lệ thu,
tỷ lệ nợ...hƣớng xử lý, giải pháp cũng đƣợc đề ra. Tuy nhiên, Mỗi địa phƣơng,
cơ quan BHXH có những vấn đề riêng cần đƣợc nghiên cứu, phân tích để từ
đó chỉ ra những bất cập và khắc phục. Do vậy, việc chọn đề tài “Quản lý thu
BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định” để nghiên cứu,
đánh giá thực trạng tổ chức công tác thu BHXH bắt buộc và đề xuất giải pháp
hồn thiện tổ chức cơng tác thu tại BHXH bắt buộc cơ quan BHXH huyện
Tây Sơn, tỉnh Bình Định là cấp thiết, có ý nghĩa về mặt thực tiễn và không
trùng với các nghiên cứu ở trên.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Tìm hiểu, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thu BHXH bắt buộc tại
BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. Từ đó đề xuất một số giải pháp tăng
5
cƣờng quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định
đảm bảo đúng quy định, nguyên tắc và hiệu quả.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu cần tiến hành các nhiệm vụ nghiên cứu
nhƣ sau:
Thứ nhất, hệ thống hoá và làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về
quản lý thu BHXH bắt buộc;
Thứ hai, phân tích thực trạng quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH
huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định trong giai đoạn 2017 - 2021, chỉ ra những đạt
đƣợc và những hạn chế cần phải khắc phục;
Thứ ba, đề xuất các giải pháp góp phần hồn thiện công tác quản lý thu
BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động quản lý thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh
Bình Định.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Nội dung: Hoạt động quản lý thu BHXH bắt buộc, bao gồm: Lập kế
hoạch thu, tổ chức thực hiện thu, quyết toán thu, kiểm tra thanh tra chấp hành
pháp luật thu BHXH bắt buộc.
Không gian: Tại cơ quan BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.
Thời gian: Số liệu đƣợc sử dụng để phân tích đánh giá thực trạng quản lý
thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định đƣợc thu thập
từ năm 2017 đến năm 2021; Đề xuất giải pháp đến năm 2025.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích tổng hợp: Nghiên cứu các văn bản, tài liệu
nghiên cứu khác nhau về vấn đề quản lý BHXH bắt buộc, bằng cách phân tích
nội dung vấn đề nghiên cứu thành từng yếu tố, từng mặt để hiểu vấn đề
6
nghiên cứu một cách tồn diện. Từ đó nhằm phát lựa chọn những thông tin
quan trọng phục vụ cho đề tài nghiên cứu của mình.
Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Để thu thập các thông tin nhƣ cơ sở lý
thuyết liên quan đến đề tài, kết quả nghiên cứu liên quan đến đề tài đã đƣợc
cơng bố, chủ trƣơng, chính sách liên quan đến đề tài, số liệu thống kê về quản
lý BHXH bắt buộc nói chung và quản lý BHXH bắt buộc tại BHXH huyện
Tây Sơn nói riêng.
Phương pháp thống kê: Sử dụng để thống kê, phân loại, sắp xếp, chọn lọc
những nội dung liên quan đến đề tài.
Phương pháp logic k t hợp với lịch sử: Nghiên cứu lập luận vấn đề quản lý
BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn theo phát triển kinh tế - xã hội của
địa phƣơng phù hợp với từng giai đoạn.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Về lý luận: Đề tài góp phần hệ thống hóa, làm rõ cơ sở lý luận quản lý thu
BHXH bắt buộc, đặc biệt là tìm hiểu hoạt động quản lý thu BHXH bắt buộc.
Về thực tiễn: Thơng qua việc nghiên cứu, phân tích và đánh giá về thực
trạng tổ chức công tác thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh
Bình Định trong giai đoạn từ năm 2017 – 2021, chỉ ra những ƣu điểm, hạn
chế và nguyên nhân của hạn chế trong công tác thu BHXH bắt buộc tại
BHXH huyện Tây Sơn. Từ đó, đƣa ra các giải pháp nhằm hồn thiện tổ chức
cơng tác thu tại BHXH huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định để đáp ứng yêu cầu về
quản lý thu đúng thu đủ và minh bạch các nguồn thu BHXH theo quy định
của ngành BHXH; đồng thời, qua đó cung cấp thông tin dữ liệu thu để quản lý
cân đối nguồn chi các quỹ BHXH đƣợc kịp thời chính xác.
Những kết luận, giải pháp và kiến nghị trong luận văn có giá trị tham
khảo cho chính quyền địa phƣơng trong quản lý thu BHXH; là tài liệu cho
học tập, nghiên cứu cho các chuyên gia về quản lý BHXH.
7
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
luận văn đƣợc kết cấu gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
Chƣơng 2. Thực trạng quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm
xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định
Chƣơng 3. Phƣơng hƣớng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thu
bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định
8
CHƢƠNG 1.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ THU BẢO
HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC
1.1. Bảo hiểm xã hội bắt buộc và thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
1.1.1. Khái niệm và vai trò của Bảo hiểm xã hội bắt buộc
BHXH là chính sách xã hội quan trọng của mỗi quốc gia, vì BHXH là
sự chia sẻ rủi ro và các nguồn quỹ nhằm bảo vệ NLĐ khi họ khơng có khả
năng làm việc. Do đó, trong thực tế có rất nhiều cách hiểu khác nhau về
BHXH, tùy thuộc vào cách tiếp cận và góc nhìn về BHXH, điển hình nhƣ:
Tổ chức lao động Quốc tế ILO (International Labour Organization) đã
đƣa ra khái niệm về BHXH theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp nhƣ sau:
Theo nghĩa rộng, BHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần
thu nhập cho NLĐ và gia đình họ khi NLĐ tham gia BHXH bị giảm hoặc mất
thu nhập từ lao động do các sự kiện BHXH xảy ra, trợ giúp các dịch vụ việc
làm, chăm sóc y tế cho họ trên cơ sở quỹ BHXH do các bên tham gia đóng
góp, nhằm ổn định đời sống cho NLĐ, đảm bảo an sinh xã hội.
Theo nghĩa hẹp, BHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần
thu nhập cho NLĐ và gia đình họ từ quỹ BHXH do các bên tham gia đóng
góp, khi NLĐ tham gia BHXH bị giảm hoặc mất thu nhập từ lao động do các
sự kiện BHXH xảy ra nhằm đảm bảo ổn định đời sống gia đình NLĐ và đảm
bảo an sinh xã hội.
Cịn theo Bách khoa tồn thƣ mở thì định nghĩa “BHXH là sự đảm bảo
thay thế đƣợc bù đắp một phần thu nhập cho NLĐ khi họ bị mất hoặc giảm
thu nhập do bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, tàn tật,
thất nghiệp, tuổi già, tử tuất, dựa trên cơ sở một quỹ tài chính do sự đóng góp
của các bên tham gia BHXH, có sự bảo hộ của Nhà nƣớc theo pháp luật,
nhằm bảo đảm an tồn đời sống cho NLĐ và gia đình họ, đồng thời góp phần
9
bảo đảm an toàn xã hội. BHXH là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội
ở mỗi nƣớc” [1].
Đồng thời, theo Luật BHXH số 58/2014/QH13 (Quốc hội, 2014) đã xác
định: BHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của NLĐ
khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh
nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết [26].
Từ quan điểm nêu trên, có thể hiểu: BHXH là sự đảm bảo hoặc thay thế
một phần thu nhập do mất hoặc giảm thu nhập trong các trƣờng hợp ốm đau,
thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hƣu trí và tử tuất,
trên cơ sở đóng góp từ các bên tham gia, có sự bảo trợ của nhà nƣớc. Dƣới
góc độ pháp luật thì BHXH là tổng hợp các quy định về điều kiện đóng và hƣởng
BHXH của ngƣời tham gia theo quy định. Theo Luật BHXH của Việt Nam, từ
năm 2015 đến nay thì BHXH gồm BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.
Tại Khoản 2, Điều 3 Luật BHXH, BHXH bắt buộc đƣợc hiểu là loại
hình BHXH do Nhà nƣớc tổ chức mà NLĐ và NSDLĐ phải tham gia. Nhƣ
vậy, BHXH bắt buộc là loại bảo hiểm mà cả NSDLĐ và NLĐ đều phải tham
gia đóng vào quỹ tài chính độc lập với ngân sách do Nhà nƣớc tổ chức. Ngƣời
tham gia BHXH bắt buộc sẽ đƣợc hƣởng các chế độ nhƣ: ốm đau, thai sản,
hƣu trí, tử tuất,...[26].
Từ khi BHXH bắt buộc hình thành và phát triển, ngày càng khẳng định
đƣợc vai trò của BHXH trên nhiều phƣơng diện khác nhau trong thực tế cuộc
sống cũng nhƣ trong phát triển kinh tế xã hội của quốc gia.
Thư nhất, BHXH bắt buộc góp phần ổn định cuộc sống NLĐ khi hết
tuổi lao động hoặc khơng cịn khả năng lao động, trợ giúp NLĐ khi gặp rủi
ro: ốm đau, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, ... sớm trở lại
trạng thái sức khỏe ban đầu cũng nhƣ sớm có việc làm, ....
Thứ hai, BHXH bắt buộc làm tăng thêm mối quan hệ gắn bó giữa NLĐ,
NSDLĐ và Nhà nƣớc.
10
Thứ ba, BHXH bắt buộc góp phần ổn định và nâng cao chất lƣợng lao
động, bảo đảm sự bình đẳng về vị thế xã hội của NLĐ trong các thành phần
kinh tế khác nhau, thúc đẩy sản xuất phát triển.
Thứ tư, BHXH bắt buộc là một công cụ đắc lực của Nhà nƣớc, góp
phần vào việc phân phối lại thu nhập quốc dân một cách công bằng, hợp lý
giữa các tầng lớp dân cƣ, đồng thời giảm chi cho ngân sách nhà nƣớc, bảo
đảm an sinh xã hội bền vững.
Thứ năm, BHXH bắt buộc góp phần thực hiện mục tiêu tăng trƣởng và
phát triển kinh tế của đất nƣớc, góp phần đảm bảo ổn định chính trị, xã hội…
1.1.2. Thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
BHXH có nội hàm rất rộng và phức tạp, bao gồm thu, chi, thực hiện
các chế độ, chính sách dài hạn, ngắn hạn; đối tƣợng và phạm vi áp dụng rộng
và liên quan đến đời sống của NLĐ làm công ăn lƣơng; thực hiện tốt các chế
độ BHXH là đảm bảo đời sống kinh tế cho NLĐ có tham gia BHXH đƣợc coi
nhƣ là “đầu ra” của BHXH và thu BHXH đƣợc coi là yếu tố “đầu vào” của
BHXH.
Khi nói đến thu BHXH bắt buộc là nói đến mối quan hệ giữa nhà nƣớc,
NSDLĐ, NLĐ và cơ quan BHXH. Trong đó, cơ quan BHXH là cơ quan
chuyên môn đƣợc Nhà nƣớc giao chức năng quản lý thu BHXH bắt buộc, Nhà
nƣớc là chủ thể duy nhất điều tiết và quản lý BHXH vì các bên tham gia có
lợi ích khác nhau thậm chí trái ngƣợc nhau. Để có thể thực hiện việc thu
BHXH bắt buộc, các cơ quan BHXH phải xây dựng biện pháp, kế hoạch, tổ
chức thực hiện các thao tác nghiệp vụ theo đúng quy định, phối hợp với các
bên liên quan thực hiện quy trình khép kín trong thu BHXH bắt buộc.
Nhƣ vậy, có thể thấy thu BHXH bắt buộc phát sinh quyền, trách nhiệm,
nghĩa vụ của ba bên Cơ quan BHXH- NSDLĐ – NLĐ theo quy định của pháp
luật. Các quy định này là căn cứ pháp lý vững chắc để các bên tuân thủ, triển
khai một cách nghiêm túc. Mặt khác, để thu đúng, thu đủ và kịp thời các
11
khoản thu BHXH theo quy định, các cơ quan BHXH cũng phải có những
phƣơng pháp và biện pháp hữu hiệu. Có thể thấy thu BHXH bắt buộc là khái
niệm phức hợp, bao gồm định hƣớng, chủ trƣơng, phƣơng pháp và các biện
pháp nhằm quản lý, chỉ đạo, thực hiện hoạt động thu BHXH bắt buộc.
Thu BHXH bắt buộc là việc Nhà nƣớc dùng quyền lực của mình bắt
buộc các đối tƣợng phải đóng BHXH theo mức phí quy định hoặc cho phép
một số đối tƣợng tự nguyện tham gia, lựa chọn mức đóng và phƣơng thức
đóng phù hợp với thu nhập của mình. Trên cơ sở đó, hình thành nên một quỹ
tiền tệ tập trung nhằm mục đích đảm bảo cho các hoạt động BHXH
1.2. Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
1.2.1. Khái niệm và nguyên tắc quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
Nói đến quản lý là sự tác động có tổ chức có hƣớng đích của chủ thể
quản lý tới đối tƣợng quản lý nhằm đạt mục tiêu đã đề ra. Quản lý bao giờ
cũng là một tác động hƣớng đích, có xác định mục tiêu, thể hiện mối quan hệ
giữa chủ thể quản lý (quản lý, điều khiển) và đối tƣợng quản lý (chịu sự quản
lý) đây là quan hệ giữa lãnh đạo và bị lãnh đạo, khơng đồng cấp và có tính bắt
buộc. Nó diễn ra trong mọi lĩnh vực hoạt động của con ngƣời với nhiều cấp
độ, nhiều mối quan hệ với nhau. Đối với hoạt động BHXH thì quản lý đƣợc
bao gồm cả quản lý các đối tƣợng tham gia và thụ hƣởng, quản lý thu, quản lý
chi trả và quản lý nguồn quỹ đầu tƣ tăng trƣởng.
Quản lý thu BHXH bắt buộc là một quá trình chủ thể quản lý tác động
đến đối tƣợng quản lý thông các hoạt động xây dựng kế hoạch thu thu BHXH
bắt buộc, tổ chức thực hiện thu BHXH bắt buộc, quyết toán thu BHXH bắt
buộc nhằm điều chỉnh và kiểm tra để đạt đƣợc mục tiêu quản lý. Quản lý thu
giữ vai trò quan trọng và quyết định sự thành công trong việc thực hiện
BHXH. Quản lý thu BHXH là khâu đầu tiên trong việc xác lập mối quan hệ
về BHXH giữa NLĐ, NSDLĐ và cơ quan BHXH. Mối quan hệ ấy xác định
quyền và trách nhiệm của các bên; đây là mối quan hệ quan trọng hàng đầu,
12
vì có thực hiện mối quan hệ này thì mới có cơ sở để tổ chức thu BHXH, hình
thành quỹ BHXH, thực hiện chi trả các chế độ BHXH.
Quản lý thu BHXH bắt buộc đƣợc thực hiện theo nguyên tắc:
Một là, thu dựa trên các văn bản pháp luật;
Hai là, thu đúng đối tƣợng, thu đủ số lƣợng và đảm bảo đúng thời gian
quy định;
+ Thu đúng nghĩa là thu đúng đối tƣợng, đúng mức, đúng tiền lƣơng và
đúng thời gian quy định.
+ Thu đủ nghĩa là thu đủ số ngƣời thuộc diện tham gia BHXH, BHYT,
BHTN và số tiền phải đóng của NLĐ, ngƣời SDLĐ.
+ Thu kịp thời nghĩa là thu kịp thời về thời gian khi có phát sinh lao
động, quan hệ tiền lƣơng.
Ba là, bảo đảm quyền lợi ngƣời tham gia BHXH;
Bốn là, bảo đảm hoạt động thu BHXH ổn định, bền vững, hiệu quả.
Việc quản lý thu BHXH bắt buộc nhằm mục đích:
Thứ nhất, đảm bảo nguồn thu BHXH bắt buộc để chi trả chế độ cho
NLĐ, góp phần ổn định đời sống của NLĐ trong q trình lao động khơng
may bị rủi ro, mất sức lao động,...
Thứ hai, xác lập và thực hiện có hiệu quả quyền và trách nhiệm của các
bên tham gia BHXH bắt buộc, đó là: NLĐ, NSDLĐ và cơ quan BHXH
Thứ ba, quản lý chặt chẽ, đảm bảo nguồn thu, đối tƣợng thu BHXH bắt
buộc và quỹ BHXH bắt buộc đƣợc sử dụng đúng mục đích; đồng thời ngƣời
tham gia đóng BHXH bắt buộc ngày ngày một tăng.
Thứ tƣ, đảm bảo cho các quy định về thu BHXH đƣợc thực hiện
nghiêm túc, hiệu quả, khắc phục đƣợc tính bình qn nhƣng vẫn bảo đảm tính
xã hội thơng qua việc điều tiết, chia sẻ rủi ro. Trong điều kiện hội nhập kinh
tế hiện nay, quản lý thu BHXH bắt buộc cịn góp phần phòng ngừa, ngăn
chặn những lạm dụng của NSDLĐ với NLĐ nhất là việc thuê mƣớn, sử dụng,
13
trả tiền lƣơng, tiền cơng bất bình đẳng và khơng đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.
1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
BHXH Việt Nam là cơ quan nhà nƣớc thuộc Chính phủ, chịu sự quản
lý nhà nƣớc của Bộ Lao động - Thƣơng binh và Xã hội về BHXH, BHTN; của Bộ
Y tế về BHYT; của Bộ Tài chính về chế độ tài chính đối với các quỹ BHXH,
BHYT, BHTN. Hội đồng quản lý BHXH Việt Nam (sau đây gọi là Hội đồng
quản lý) sẽ giúp Chính phủ, Thủ tƣớng Chính phủ chỉ đạo, giám sát hoạt động của
BHXH Việt Nam và tƣ vấn về chính sách BHXH, BHYT, BHTN.
Tại cơ quan BHXH, Tổng Giám đốc là đại diện pháp nhân của BHXH
Việt Nam do Thủ tƣớng Chính phủ bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức theo đề
nghị của Hội đồng quản lý. Tổng Giám đốc chịu trách nhiệm trƣớc Chính
phủ, Thủ tƣớng Chính phủ, Hội đồng quản lý và thành viên Chính phủ đƣợc
phân công phụ trách BHXH Việt Nam. Giúp Tổng Giám đốc có các Phó Tổng
Giám đốc; các Phó Tổng Giám đốc đƣợc Tổng Giám đốc phân công chỉ đạo
một số mặt công tác và chịu trách nhiệm trƣớc Tổng Giám đốc về nhiệm vụ
đƣợc phân công. Khi Tổng Giám đốc vắng mặt, một Phó Tổng Giám đốc
đƣợc Tổng Giám đốc ủy nhiệm lãnh đạo, điều hành hoạt động của BHXH
Việt Nam. Các Phó Tổng Giám đốc do Thủ tƣớng Chính phủ bổ nhiệm, miễn
nhiệm, cách chức theo đề nghị của Hội đồng quản lý và Tổng Giám đốc.
BHXH Việt Nam đƣợc tổ chức và quản lý theo mơ hình hệ thống dọc,
tập trung, thống nhất từ Trung ƣơng đến địa phƣơng theo mơ hình 3 cấp:
(i) Cấp Trung ƣơng là BHXH Việt Nam;
(ii) Cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng là BHXH tỉnh, thành phố
trực thuộc Trung ƣơng (gọi chung là BHXH tỉnh) trực thuộc BHXH Việt Nam;
(iii) Cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh là BHXH quận, thị
xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là BHXH huyện) trực thuộc BHXH tỉnh.
14
Chính Phủ
Hội đồng quản
lý BHXH
BHXH
Việt Nam
Bộ LĐ – TB & XH
BHXH tỉnh, thành phố
Sở LĐTBXH tỉnh,
thành phố
BHXH quận, huyện
Phòng LĐTBXH quận,
huyện
Đại diện BHXH cơ sở
xã, phƣờng, thị trấn
Hình 1.1: Mơ hình tổ chức quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc Việt Nam
Nguồn: BHXH Việt Nam
1.2.3. Nội dung quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
1.2.3.1. Lập k hoạch thu bảo hiểm xã hội bắt buộc
Việc lập kế hoạch thu BHXH bắt buộc là rất quan trọng, nó thể hiện đƣợc
mục tiêu cần đƣợc thực hiện.
Thứ nhất, xác định đối tượng tham gia BHXH bắt buộc
Việc xác định đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc là nhiệm vụ quan trọng
15
trƣớc tiên trong quản lý thu BHXH bắt buộc. Đối tƣợng tham gia BHXH bắt
buộc gồm: Cả NLĐ và NSDLĐ đều phải tham gia đóng góp. Đối tƣợng tham
gia BHXH bắt buộc đƣợc quy định cụ thể theo các điểm tại Khoản 1 Điều 2
Luật BHXH năm 2014 nhƣ sau:
NLĐ tham gia BHXH bắt buộc là công dân Việt Nam, bao gồm: Ngƣời
làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động
có thời hạn từ đủ ba tháng trở lên; Cán bộ, công chức, viên chức; Cơng nhân
quốc phịng, cơng nhân cơng an; Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội
nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ
thuật công an nhân dân; ngƣời làm công tác cơ yếu hƣởng lƣơng nhƣ đối với
quân đội nhân dân, công an nhân dân; Hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân
và hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; Ngƣời làm việc
có thời hạn ở nƣớc ngồi mà trƣớc đó đã đóng BHXH bắt buộc.
NSDLĐ tham gia BHXH bắt buộc bao gồm cơ quan nhà nƣớc, đơn vị sự
nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân; tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội,
tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức
xã hội khác; cơ quan, tổ chức nƣớc ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh
thổ Việt Nam; DN, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác
và cá nhân có thuê mƣớn, sử dụng và trả công cho NLĐ.
Công tác quản lý đối tƣợng tham gia yêu cầu cơ quan BHXH phải xác
định đƣợc những đơn vị có trách nhiệm phải đăng ký tham gia BHXH bắt
buộc cho NLĐ để thông báo, hƣớng dẫn các đơn vị kịp thời đăng ký tham gia
và đóng đủ tiền BHXH cho cơ quan BHXH theo quy định của pháp luật. Việc
quản lý chặt chẽ đối tƣợng tham gia là một vấn đề quan trọng, giúp tránh
đƣợc thất thu BHXH bắt buộc.
Thứ hai, xác định căn cứ và phương thức thu BHXH bắt buộc
* Căn cứ thu BHXH bắt buộc
Trên cơ sở các văn bản quy định của Nhà nƣớc, Luật BHXH, tiền lƣơng
16
hàng tháng làm căn cứ thu BHXH bắt buộc là tiền lƣơng, tiền công theo
ngạch, bậc hoặc lƣơng theo cấp bậc, chức vụ, lƣơng hợp đồng; các khoản hệ
số chức vụ, thâm niên chức vụ bầu cử, hệ số chênh lệch bảo lƣu (nếu có).
NLĐ hƣởng lƣơng theo chế độ tiền lƣơng thuộc hệ thống thang lƣơng,
bảng lƣơng do Nhà nƣớc quy định, đƣợc tính theo mức tiền lƣơng tối thiểu do
Nhà nƣớc quy định tại thời điểm thu BHXH bắt buộc.
Tiền lƣơng hàng tháng làm căn cứ thu BHXH bắt buộc của NLĐ làm việc
trong các đơn vị liên doanh, DN có vốn ĐTNN theo mức lƣơng ghi trong hợp
đồng lao động, nhƣng không thấp hơn mức lƣơng tối thiểu vùng do Nhà nƣớc
quy định tại thời điểm đóng.
NLĐ làm cơng việc hoặc chức danh có điều kiện lao động nặng nhọc, độc
hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 5%; cơng việc hoặc chức danh có điều
kiện lao động đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 7%
so với mức lƣơng của cơng việc hoặc chức danh có độ phức tạp tƣơng đƣơng, làm
việc trong điều kiện lao động bình thƣờng.
Mức đóng BHXH bắt buộc = Tỷ lệ đóng x Mức tiền lƣơng tháng đóng BHXH.
Quyết định 595/QĐ-BHXH ban hành ngày 14/4/2017 của Tổng Giám đốc
BHXH Việt Nam quyết định tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc nhƣ sau:
Một là, đối với NLĐ
NLĐ hàng tháng đóng bằng 8% mức tiền lƣơng tháng vào quỹ hƣu trí và tử tuất.
Ngƣời hoạt động khơng chun trách ở xã, phƣờng, thị trấn hàng tháng
đóng bằng 8% mức lƣơng cơ sở vào quỹ hƣu trí và tử tuất.
Ngƣời đi làm việc ở nƣớc ngồi mức đóng hàng tháng vào quỹ hƣu trí và
tử tuất bằng 22% mức tiền lƣơng tháng đóng BHXH của NLĐ trƣớc khi đi
làm việc ở nƣớc ngồi, đối với NLĐ đã có q trình tham gia BHXH bắt
buộc; bằng 22% của 02 lần mức lƣơng cơ sở đối với ngƣời lao động chƣa
tham gia BHXH bắt buộc hoặc đã tham gia BHXH bắt buộc nhƣng đã hƣởng
BHXH một lần.