Hướng dẫn chấm và đáp án đề thi số 01 môn sử 2

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BÌNH PHƯỚC
ĐỀ CHÍNH THỨC

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
CẤP TỈNH LỚP 9 NĂM HỌC 2022 – 2023
HƯỚNG DẪN
CHẤM VÀ BIỂU ĐIỂM
MÔN: LỊCH SỬ
Ngày thi: 18/03/2023

( Hướng dẫn chấm gồm 04 trang)
I/ LỊCH SỬ THẾ GIỚI. (6,0 điểm)
Câu 1: (2,0 điểm)
Trình bày những nội dung chính, ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị năm 1868?
Đáp án
Thang điểm
Đầu năm 1868, Thiên hoàng Minh Trị đã tiến hành một loạt cải cách
tiến bộ:
+ Về chính trị: xác lập quyền thống trị của tầng lớp quý tộc tư sản;
ban hành Hiến pháp 1889, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.
0,5 đ
+ Về kinh tế: thống nhất thị trường, tiền tệ, phát triển kinh tế tư bản
chủ nghĩa ở nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống... 0,5 đ
+ Về quân sự: tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu phương
Tây, thực hiện chế độ quân sự, phát triển kinh tế quốc phòng.
0,25 đ
+ Về giáo dục: thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội
dung khoa học – kĩ thuật, cử học sinh ưu tú du học phương Tây.
0,25 đ
Đến cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ

trở thành thuộc địa, phát triển thành một nước tư bản công nghiệp.
0,5 đ
Câu 2: (2,0 điểm)
Bằng kiến thức đã học trong bài 11: Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ
hai, lịch sử 9. Em hãy làm rõ các vấn đề sau:
a. Thời gian thành lập của Liên hợp quốc?
b. Nhiệm vụ chính của Liên hợp quốc là gì?
c. Vai trị của tổ chức Liên hợp quốc từ khi thành lập cho đến nay?
Đáp án
Thang điểm
a. Liên hợp quốc được chính thức thành lập vào tháng 10 -1945.
0,5 đ
b. Nhiệm vụ chính của Liên hợp quốc là duy trì hịa bình và an ninh
thế giới, phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên cơ
sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của các dân tộc, thực hiện sự
hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, xã hội và nhân đạo...
0,75 đ
c. Vai trò của Liên hợp quốc: Trong hơn nửa thế kỉ qua, Liên hợp
quốc đã có vai trị quan trọng trong việc duy trì hịa bình an ninh
thế giới, đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa phân
biệt chủng tộc, giúp đỡ các nước phát triển kinh tế, văn hóa, nhất
là đối với các nước Á, Phi và Mĩ La -tinh
0,75 đ
Câu 3: (2,0 điểm)
Vì sao nước Mĩ lại trở thành nước tư bản giàu mạnh nhất thế giới khi Chiến tranh thế
giới thứ hai kết thúc?
Đáp án
Thang điểm
+ Đất nước không bị chiến tranh tàn phá.
0,5 đ

+ Tài nguyên phong phú, nhân công dồi dào.
0,25 đ
+ Dựa vào thành tựu khoa học –kĩ thuật...
0,25 đ
+ Có nền sản xuất vũ khí phát triển cao (114 tỉ USD nhờ bn bán vũ
khí trong chiến tranh).
0,5 đ


+ Trình độ sản xuất và tập trung tư bản cao.
0,5 đ
II/ LỊCH SỬ VIỆT NAM. (14,0 điểm)
Câu 1: (2,0 điểm)
Trình bày hồn cảnh, nội dung của những đề nghị cải cách ở Việt Nam vào nửa cuối
thế kỉ XIX?
Đáp án
Thang điểm
* Bối cảnh:
- Vào cuối thế kỉ XIX, trong khi thực dân Pháp ráo riết mở rộng chiến
tranh xâm lược Nam Kì, chuẩn bị đánh chiếm cả nước ta. Trong khi
đó, triều đình Huế tiếp tục thực hiện chính sách nội trị, ngoại giao lỗi
thời khiến cho kinh tế xã hội Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm
trọng.
0,5 đ
- Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương trở nên mục
ruỗng; nông nghiệp, thủ công nghiêp, thương nghiệp đình trệ; tài
chính cạn kiệt, đời sống nhân dân khó khăn. Mâu thuẫn dân tộc và
mâu thuẫn giai cấp ngày càng gay gắt.
0,25 đ
- Xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu

mạnh, một số quan lại, sĩ phu yêu nước thức thời đã mạnh dạn đưa ra
những đề nghị, yêu cầu đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế,
văn hóa… của nhà nước phong kiến. Trong bối cảnh đó trào lưu cải
cách duy tân ra đời.
0,25 đ
* Nội dung:
- Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà
Lí (Nam Định). Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh việc khai khẩn ruộng
hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng.
0,25 đ
- Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và
miền Trung để thơng thương với bên ngồi.
0,25 đ
- Từ năm 1863-1871, Nguyễn Trường Tộ đã gửi lên triều đình 30 bản
điều trần, đề cập đến một loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan
lại, phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở
rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục…
0,25 đ
- Vào các năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch dâng hai bản “Thời
vụ sách” lên vua Tự Đức đề nghị chấn hưng dân khí, khai thơng dân
trí, bảo vệ đất nước.
0,25 đ
Câu 2: ( 2,0 điểm)
Tại sao từ giữa thế kỉ XIX, thực dân Pháp xâm lược nước ta?
Đáp án
Thang điểm
- Từ giữa thế kỉ XIX, các nước tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm
lược các nước phương Đông để mở rộng thị trường, vơ vét nguyên 0,5 đ
liệu.
0,5 đ

- Việt Nam có vị trí địa lí thuận lợi, giàu tài nguyên thiên nhiên.
0,5 đ
- Chế độ phong kiến Việt Nam khủng hoảng, suy yếu.
- Lấy cớ bênh vực đạo Gia –tô, liên quân Pháp – Tây Ban Nha kéo 0,5 đ
đến Việt Nam.
Câu 3: ( 3,0 điểm)
Dựa vào các mốc thời gian cho sẵn trong cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
Em hãy hoàn thành bảng niên biểu sau:
Thời gian
Sự kiện


Từ ngày 14-8 đến ngày 18 -8 -1945
Ngày 19-8-1945
Ngày 23-8-1945
Ngày 25-8-1945
Ngày 28-8-1945
Ngày 2-9-1945
Đáp án
Thời gian
Từ ngày 14-8 đến
ngày 18 -8 -1945
Ngày 19-8-1945
Ngày 23-8-1945
Ngày 25-8-1945
Ngày 28-8-1945
Ngày 2-9-1945

Sự kiện
bốn tỉnh giành chính quyền sớm nhất cả nước

là Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh và Quảng
Nam.
Khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội.
Khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở
Huế.
Khởi nghĩa giành thắng lợi ở Sài Gịn.
Tổng khởi nghĩa đã thành cơng trong cả
nước.
Tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh
ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Thang điểm

0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

Câu 4: (3,0 điểm)
Trình bày nội dung, ý nghĩa của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng
(2/1951)?
Đáp án
Thang điểm

* Nội dung cơ bản của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II
của Đảng (2/1951):
- Từ ngày 11 đến 19 - 2 - 1951, Đảng Cộng sản Đơng Dương

họp Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ hai tại Chiêm Hoá
(Tuyên Quang).
- Đại hội đã thảo luận và thơng qua Báo cáo chính trị của Chủ
tịch Hồ Chí Minh, nêu nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của Cách
mạng Việt Nam là “tiêu diệt thực dân Pháp và đánh bại bọn can
thiệp Mĩ, giành thống nhất độc lập hồn tồn, bảo vệ hồ bình
thế giới”, báo cáo Bàn về Cách mạng Việt Nam của Tổng Bí thư
Trường Chinh nêu nhiệm vụ chống phong kiến phải được thực
hiện đồng thời với nhiệm vụ chống đế quốc có kế hoạch để vừa
bồi dưỡng lực lượng kháng chiến, vừa giữ vững khối Đại đoàn
kết toàn dân.
- Đại hội quyết định: đưa Đảng ta ra hoạt động công khai với tên
gọi Đảng Lao Động Việt Nam; hai nước Lào và Cam-pu-chia
phải xây dựng ở mỗi nước một Đảng riêng phù hợp với điều
kiện cụ thể của mình để lãnh đạo cách mạng đến thắng lợi.
- Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị của
Đảng do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch và Trường Chinh làm Tổng
Bí thư,

0,5 đ

0,5 đ

0,5 đ
0,5 đ


* Ý nghĩa lịch sử của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II
của Đảng (2/1951):
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II là mốc quan trọng trong 0,5 đ

quá trình lãnh đạo và trưởng thành của Đảng ta.
- Đảng ra hoạt động công khai với cương lĩnh chính trị đúng đắn
đã tăng cường mối quan hệ giữa Đảng với quần chúng, củng cố
niềm tin của quần chúng đối với Đảng, góp phần thúc đẩy cuộc
0,5 đ
kháng chiến chống Pháp đi lên thắng lợi. Đại hội đại biểu lần
thứ II của Đảng có ý nghĩa như “Đại hội kháng chiến thắng lợi”.
Câu 5: (4,0 điểm)
Bước vào thu – đơng 1950, tình hình thế giới và Đơng Dương đã ảnh hưởng đến cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta như thế nào? Tại sao ta mở chiến
dịch Biên giới thu – đông năm 1950?
Đáp án
Thang điểm

Bước, vào thu đơng 1950, tình hình thế giới và Đông Dương
đã ảnh hưởng đến cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
của nhân dân ta:
- Sau chiến thắng Việt Bắc, nhất là sau thắng lợi của cuộc Cách
mạng Trung Quốc (1 - 10 - 1949), nước ta được Trung Quốc,
Liên Xô và các nước dân chủ công nhận và đặt quan hệ ngoại
giao, điều này tạo điều kiện cho cách mạng nước ta thoát khỏi
thế bao vây, đã nối liền cách mạng nước ta với Cách mạng
Trung Quốc, Liên Xô và các nước dân chủ khác.
- Đối với Pháp và Mĩ, đây là mối lo sợ nhất từ khi Trung Quốc
và các nước đặt quan hệ ngoại giao với Việt Nam, buộc Pháp
phải dựa nhiều hơn vào Mĩ, Mĩ ngày càng can thiệp sâu vào
cuộc chiến tranh ở Đông Dương.
Ta mở chiến dịch Biên giới thu - đơng 1950 vì:
- Để phá âm mưu của Pháp (có Mỹ giúp sức), tháng 6 – 1950
Trung ương Đảng và Chính phủ ta quyết định mở chiến dịch

Biên giới nhằm:
+ Tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch.
+ Khai thông đường liên lạc quốc tế giữa nước ta với Trung
Quốc và các nước dân chủ trên thế giới.
+ Mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc.
+ Tạo điều kiện đẩy mạnh cuộc kháng chiến.

0,75 đ

0,75 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

0,5 đ
* Lưu ý: Khi chấm, tùy thuộc vào sự trình bày của học sinh, câu trả lời đáp ứng được
như hướng dẫn chấm hoặc có sự tương đồng thì giám khảo có thể linh hoạt chấm
điểm cho thí sinh; nhưng khơng vượt quá định mức phổ điểm cho ý đó.
………………………HẾT…………………..