PHẦN 1: TIẾNG VIỆTN 1: TIẾNG VIỆTNG VIỆTT
TRÒ CHƠI
11/08/23
2
ÔNG NÓI GÀ-BÀ NÓI VỊT
ĐÀN GẢY TAI TRÂU
LỜI NÓI CHẲNG MẤT TIỀN MUA
LỰA LỜI MÀ NÓI CHO VỪA LÒNG NHAU
IM LẶNG LÀ VÀNG
DÙ AI NĨI NGÃ NĨI NGHIÊNG
LỊNG TA VẪN VỮNG NHƯ KIỀNG BA CHÂN
NGƯỜI ĐẸP VÌ LỤA, LÚA TỐT VÌ PHÂN
CHUYÊN ĐỀ 1: HỘI THOẠI
I - LÝ THUYẾT
1. Khái niệm hội thoại
Hội thoại là dùng ngôn ngữ để giao tiếp, trò chuyện với nhau.
2. Vai xã hội trong hội thoại
- Và xã hội: vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc hội thoại.
- Vai xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội, gồm :
+ Vai theo quan hệ thân tộc:
Ví dụ: cuộc hội thoại giữa bé Hồng và cô ruột của mình trong văn bản Trong lịng mẹ.
+ Vai theo quan hệ bạn bè: cuộc hội thoại giữa những người bạn.
+ Vai theo quan hệ tuổi tác:
Ví dụ: cuộc hội thoại giữa Lão Hạc với ông giáo trong truyện Lão Hạc.
+ Vai theo quan hệ chức vụ xã hội:
Ví dụ : cuộc hội thoại giữa Đôn Ki-hô-tê với Xan - chơ trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió.
+ Vai theo giới tính: tùy từng lứa tuổi,quan hệ mà người giao tiếp thể hiện vai trò trong cuộc hội thoại
theo từng cặp như: Anh - em, ông - bà,...
www.trungtamtinhoc.edu.vn
3. Lượt lời trong hội thoại
Lượt lời trong hội thoại: là sự thay đổi luân phiên lần nói giữa những người tham
gia đối thoại với nhau.
I.
CHUYÊN ĐỀ 2
CÁC
PHƯƠNG
CHÂM
HÔI
THOẠI
Phương châm về lượng:
Xét đoạn đối thoại sau.
An: - Cậu có biết bơi khơng ?
Ba: - Biết chứ ,thậm chí cịn bơi giỏi nữa.
An: - Cậu học bơi ở đâu vậy ?
Ba: - Dĩ nhiên là ở dưới nước chứ còn ở đâu.
Khi An hỏi “Học bơi ở đâu”Ba trả lời: “Ở dưới nước thì câu
trả lời có đáp ứng điều mà An muốn biết không ?
Trần Tiến Anh
Bơi có nghĩa là gì ?
Bơi là di chuyển trong nước hoặc trên mặt nước bằng cử động của cơ
thể.
Câu trả lời của An không mang nội dung mà An cần biết. Điều mà An
cần biết là một địa điểm bơi cụ thể nào đó: như bể bơi ,sơng,hồ...
Từ đó ta có thể rút ra bài học gì?
Câu nói phải có nội dung đúng với u cầu giao tiếp,
khơng nên nói ít hơn những gì mà giao tiếp đòi hỏi
Trần Tiến Anh
• Đọc truyện “Lợn cưới, áo mới
Vì sao truyện này lại gây cười ?Lẽ ra anh “lợn cưới” và anh “áo mới” phải hỏi
và trả lời như thế nào để người nghe đủ biết được điều cần hỏi và trả lời ?
Gây cười vì: các nhân vật nói nhiều hơn những gì cần nói.
Chỉ cần hỏi: " Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây không?"
Chỉ cần trả lời: ( nãy giờ) tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả“.
Như vậy cần tuân thủ yêu cầu nào khi giao tiếp ?
GHI NHỚ PHƯƠNG CHÂM VỀ LƯỢNG:
Khi giao tiếp cần nói cho có nội dung;
nội dung của lời nói phải đáp ứng nhu cầu của cuộc giao tiếp,
khơng thiếu ,không thừa.
Trần Tiến Anh
II/ Phương châm về chất.
Đọc truyện cười sau và trả lời câu hỏi.
Truyện phê phán điều gì ?
Truyện phê phán tính nói khốc.
Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh ?
Trong giao tiếp ,khơng nên nói những điều mà mình khơng tin là đúng sự thật
ví dụ: nếu khơng biết chắc vì sao bạn mình nghỉ học thì em có trả lời với thầy
cơ là bạn ấy nghỉ học vì bị ốm khơng ?
khơng nên nói những điều mà mình khơng có bằng chứng xác thực.
G H I N H Ớ PHƯƠNG CHÂM VỀ CHẤT
Trong giao tiếp, đừng nói những điều mà mình khơng
tin là đúng hay khơng
có bằng chứng xác thực.
Trần Tiến Anh
Mỗi người nói về một đề tài khơng ăn
khớp, hịa nhập với nhau.
Người nói ,người nghe khơng hiểu nhau, khơng
giao tiếp được với nhau
www.trungtamtinhoc.edu.vn
II. Phương châm quan hệ
Khi giao tiếp cần nói đúng
vào đề tài giao tiếp,tránh nói lạc đề
(?)
ảnhxi,
trên khiến
tưởng đến thành ngữ nào có
Những
Trốnghình
đánh
kèn em
thổiliên
ngược.
nội dung tương tự thành ngữ ơng nói gà, bà nói vịt?