ĐỀ TẬP TÍNH
Câu IV (2đ). Dựa vào đặc điểm cấu tạo và sự dẫn truyền tin qua xinap, hãy giải thích tác
dụng của các loại thuốc
1. Thuốc giảm đau atropine
2. Thuốc an thần aminazin
Câu 5. (3 điểm)
1.
Xinap là gì? Trình bày cơ chế truyền tin qua xinap hóa học.
2. Curare là mợt chất có khả năng phong bế thụ thể màng sau xinap. Hãy
giải thích tại sao khi các con thú bị bắn trúng tên mà trên mũi tên có tẩm
chất này thì con thú khơng chạy được nữa?
Câu 4 (2.0điểm):
a) Quá trình truyền tin qua xináp diễn ra như thế nào?
b) Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều từ màng trước, qua
màng sau mà không thể theo chiều ngược lại?
Câu III (3đ). Phân biệt cấu tạo hệ thần kinh dạng lưới, hệ thần kinh dạng chuỗi hạch và
hệ thần kinh dạng ống.
Câu 3.
a) Nêu những điểm khác biệt giữa sự dẫn truyền xung thần kinh trên sợi trục
với sự dẫn truyền xung thần kinh qua xináp hóa học.
CÂU...Cảm ứng ở thục vật là gì cho ví dụ? Phân biệt hướng
động và ứng động ?
Câu 5 (2,0 điểm). Các nhận định sau đây đúng hay sai ? giải
thích ?
a. Những cây trồng dày thường có chiều cao lớn hơn cây trồng
thưa
b. Trung khu điều khiển của phản xạ có điều kiện là tủy sống
và trụ não.
Câu 5: (3 điểm)
1. Tập tính của đợng vật là gì? Phân biệt tập tính bẩm sinh và tập tính học
được, cho ví dụ?
2. Sắp xếp các tập tính cho dưới đây và 2 nhóm tập tính bẩm sinh và tập
tính học được sao cho phù hợp?
a. Người tránh dây điện đường bị đứt khi gió bão.
b. Sáo nói tiếng người.
c. Chim én di cư theo mùa.
d. Vào mùa sinh sản, hươu đực húc nhau để giành bạn tình.
g. Nhện giăng tơ để bắt mồi.
h. Thú non mới được sinh ra có thể tìm vú mẹ để bú.
i. Khỉ đi xe đạp.
k. Chó dị mìn.
3. Ở loài cá bảy màu(cá cờ) người ta thường thấy rằng: con cá đực không
phải giao phối ngẫu nhiên với bất kì con cá cái nào, mà thường thích chọn
những con cá cái to và bỏ qua những con cá cái khác. Hãy cho biết ý nghĩa
tập tính lựa chọn này của các con cá đực.
Câu 2 (1 điểm): Nêu các phương thức truyền tin trong tế bào? Quá trình truyền tin nợi bào
thường
phải trải qua những giai đoạn nào? Vì sao các chuỗi photphoryl hóa liên quan đến mợt loạt
các prơtêin
kinaza có hiệu quả đối với truyền tin trong tế bào?
Câu 1. (2.0 điểm)
a. Hãy so sánh hoạt động của hệ tim, mạch khi lao động và lúc nghỉ nghơi.
Sự sai khác giữa hai trường hợp trên do đâu?
b. Hãy hồn thành sơ đồ cung phản xạ điều hịa tim, mạch sau đây:
Khi huyết áp tăng
Khi huyết áp giảm
1
Dây TK
hướng tâm
?
2
2’
?
?
1’
?
2”
1”
?
?
Câu 2. (4,0 điểm)
Xem sơ đồ thí nghiệm sau:
Khơng
khí
Nối vào
bơm hút
Dung dịch
KOH hấp thụ
CO2
Nước
vôi
Hạt nảy mầm
Nước vôi
vẩn đục
+ Nêu mục đích thí nghiệm.
+ Vì sao ống A chứa KOH.
+ Cho biết hiện tượng xảy ra trong ống C sau thí nghiệm. Giải thích?
+ Kết quả thí nghiệm sẽ thế nào nếu thay bằng hạt đậu khô?
CÂU ... Điểm khác nhau cơ bản về cách lan truyền của xung thần kinh trên sợi thần kinh
có bao miêlin so với sợi thần kinh khơng có bao miêlin. Tại sao xung thần kinh lan truyền
trên sợi thần kinh có bao miêlin lại có đặc điểm như vậy?
CÂU...Giải thích cơ chế truyền tin qua xinap hóa học ở người và đợng vật. Tại sao mặc
dù có cả xinap điện lẫn xinap hóa học, nhưng đại bộ phận các xinap ở động vật lại là
xinap hóa học?
CÂU... Hãy sắp xếp các loại vận đợng cụ thể sau đây đúng với các hình thức vận đợng
của nó?
Hình thức vận động
1. Hướng tiếp xúc
2. Cảm ứng sáng
3. Hướng sáng
4. Cảm ứng tiếp xúc
5. Hướng trọng lực
Loại vận động cụ thể
a. Cây ngủ ( lá cây cụp lại vào ban
đêm )
b. Tua cuốn cây họ đậu cuốn vòng theo
cọc
c. Lá cây xấu hổ cụp lại khi va chạm
d. Hoa hướng dương hướng về phía mặt
trời
e. Rễ cây hướng đất, ngọn cây hướng
ngược lại
Câu VI.
1. Thí nghiệm của Frits Went đã chứng minh auxin có vai trị làm thân cây
cong về phía có ánh sáng như thế nào?
2. Ánh sáng nào có hiệu quả nhất đối với sự vận động theo ánh sáng?
3. Một bạn học sinh phát biểu "hướng động xảy ra chậm và ứng động xảy
ra nhanh hơn". Hãy cho biết điều đó đúng hay sai? Giải thích.
4. Vận đợng của các bẫy bắt mồi của các cây ăn thịt tḥc loại vận đợng gì?
Giải thích.
CÂU...
a) Vì sao khi cơ thể hoạt đợng mạnh thì tim đập nhanh?
b) Các loại phản xạ sau đây tḥc loại phản xạ gì? Hãy mô tả đường đi
của xung thần kinh trong các cung phản xạ đó.
- Da bị tím tái khi trời lạnh.
- Chân co lại khi dẫm phải gai nhọn.
Câu 1:
a) Xinap là gì? Nêu đặc điểm của xinap hóa học.
b) Vì sao trong tiểu phẫu, người ta thường dùng thuốc gây tê? Hãy giải thích cơ chế tác
dụng của thuốc gây tê.
c) Vì sao những người bị hạ canxi huyết (nồng độ canxi trong máu giảm)
lại bị mất cảm giác?
Câu 5:
a. Trình bày những điểm khác nhau giữa 2 hình thức cảm ứng ở thực vật:
hướng động và ứng động.
b. Biết được vận đợng hướng đợng của cây có ứng dụng gì trong thực tiễn?
Câu 6:
Xináp là gì ? Quá trình truyền tin qua xináp diễn ra như thế nào ?
Câu 3:
Các hiện tượng sau đây thuộc kiểu cảm ứng nào?
a) Cây nắp ấm bắt côn trùng.
b) Tua cuốn của bầu, bí quấn quanh giá thể.
c) Cây dạ hương nở hoa vào ban đêm.
d) Rễ cây luôn mọc xuống dưới đất, lan về phía có phân bón.
Câu 6:
a) Trong xináp hóa học, nhờ đâu mà xung thần kinh lan truyền được từ
màng trước ra màng sau mặc dù hai màng này không tiếp xúc trực tiếp
với nhau? Nếu hai màng tiếp xúc trực tiếp với nhau thì sự lan truyền
xung qua xináp sẽ có gì khác so với bình thường?
b) Curare là mợt chất có khả năng phong bế thụ thể màng sau xináp. Hãy
giải thích tại sao khi các con thú bị bắn trúng tên mà trên mũi tên có
tẩm chất này thì con thú không chạy được nữa?
Câu 8:( 1 điểm)
Nêu và giải thích sự khác nhau giữa sự dẫn truyền xung thần kinh trong một cung
phản xạ và trên một sợi trục?
Câu 9:( 1 điểm)
Dựa vào đặc điểm cấu tạo và sự dẫn truyền hưng phấn qua xi náp, hãy giải thích tác
dụng của các loại thuốc atropin đối với người và dipteric đối với giun ký sinh trong hệ
tiêu hóa của lợn.
ĐÁP ÁN
Câu
III
- Hệ thần kinh dạng lưới được cấu tạo từ các tế bào thần kinh nằm rải
rác trong cơ thể và liên hệ với nhau bằng các sợi thần kinh tạo thành
mạng lưới tế bào thần kinh.
- Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch: Các tế bào thần kinh tập trung lại tạo
thành hạch thần kinh. Các hạch thần kinh được nối với nhau bởi các dây
thần kinh tạo thành chuỗi hạch thần kinh nằm dọc theo chiều dài cơ thể.
Mỗi hạch thần kinh là trung tâm điều khiển một vùng xác định của cơ
thể.
- Hệ thần kinh dạng ống: Hình thành nhờ mợt số lượng rất lớn các tế bào
thần kinh tập hợp lại thành một ống thần kinh nằm phía lưng cơ thể, các
tế bào thần kinh tập trung ở phía đầu dẫn đến bợ não phát triển.
Khi huyết áp tăng
Khi huyết áp giảm
1
2
Các hóa và áp thụ
quan (ở sung động
mạch chủ và xoang
động mạch cổ)
Dây TK
hướng tâm
Trung ương
giao cảm
Tim
co bóp nhanh và
mạnh - mạch co
2”
2’
Trung khu điều hịa
tim mạch (ở hành
tủy)
1’
Trung ương
đối giao cảm
1”
Tim
co bóp chậm và
yếu - mạch dãn
HƯỚNG DẪN CHẤM
Điể
m
Câu 1 (2đ)
a. Giong nhau: Đều nhờ các xung than kinh từ các thụ quan áp lực và thụ
quan hóa học (áp thụ quan và hóa thụ quan) nằm ở cung chủ đợng mạch và
xoang động mạch cổ (xoang cảnh) theo các sợi hướng tâm về trung khu vận
hành trong hành tủy, từ đó xảy ra sự điều hịa hoạt đợng tim mạch để điều
chỉnh huyết áp, vận tốc máu cho phù hợp với yêu cầu của các cơ quan trong
cơ thể.
Khác nhau:
0.5đ
+ Khi lao động tim đập nhanh, mạch dãn ra để máu đưa oxi và dinh dưỡng
nhiều, cung cấp năng lượng cho hoạt đợng cơ bắp. Đó là do xung thần kinh 0,2
trung ương điều hòa tim mạch theo giây thần kinh giao cảm đến làm tim đập 5 đ
nhanh và mạnh.
+ Ngược lại khi nghỉ nghơi thì tim đập bình thường nhờ tác động đối lập của 0,2
5đ
giây thần kinh đối giao cảm.
1.5đ
0,5
đ
1đ
Câu 2:
+ Nêu mục đích thí nghiệm?
+ Vì sao ống A chứa KOH?
+ Cho biết hiện tượng xảy ra trong ống C sau thí nghiệm. Giải thích?
+ Kết quả thí nghiệm sẽ thế nào nếu thay bằng hạt đậu khô?
+ Mục đích: nhận biết hơ hấp thực vật thải CO2
2đ
+ ống A chứa KOH: hấp thụ hết CO2 có trong khơng khí trước khi tham gia
thí nghiệm.
+ ống C xuất hiện vẫn đục khi bơm hoạt động là do hạt đang nảy mầm thải
CO2. Điều đó chứng tỏ hạt đang nảy mầm (hơ hấp) giải phóng ra CO2.
+ Kết quả thí nghiệm sẽ thay đổi nếu thay bằng hạt đậu khơ: khơng có váng
đục ở ống C.
CÂU...*Điểm khác nhau cơ bản:
Xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin lan truyền theo kiểu nhảy cóc từ eo
Ranvie này sang eo Ranvie khác (tốc độ nhanh). Xung thần kinh trên sợi thần kinh khơng
có bao miêlin lan truyền liên tiếp từ vùng này sang vùng khác kề bên (tốc độ
chậm). .........................................
*Giải thích: - Do bao miêlin có tính chất cách điện nên không thể khử cực và đảo cực ở
vùng có bao miêlin được........................................................
CÂU ...
Giải thích cơ chế truyền tin qua xinap hóa học. Tại sao mặc dù có cả
xinap điện lẫn xinap hóa học, nhưng đại bộ phận các xinap ở động vật
lại là xinap hóa học?
* Cơ chế dẫn truyền xung thần kinh qua xinap: Khi điện thế
hoạt động tới đầu cùng của xinap gây khử cực màng sinh
chất, làm mở kênh điện dẫn đến giải phóng Ca 2+ vào trong
chuỳ xinap. Ca2+ làm bóng tải gắn kết với màng và giải 0.5
phóng chất truyền tin axetincolin vào khe xinap. Chất
truyền tin sau đó được gắn vào thụ thể trên màng sau
xinap làm xuất hiện thế điện động ở tế bào sau xinap.
* Ưu điểm của xinap hoá học:
- Việc truyền thơng tin tại xinap hố học dễ được điều chỉnh
hơn so với ở xinap điện, nhờ điều chỉnh lượng chất truyền 0.25
tin được tiết vào khe xinap. Ngồi ra, mức độ đáp ứng với
tín hiệu ở màng sau xinap cũng dễ được điều chỉnh
hơn. ......................................................................
0.25
- Dẫn truyền xung thần kinh theo một chiều.
- Chất trung gian hóa học khác nhau ở mỗi xinap gây ra các
đáp
ứng
khác
nhau. ....................................................................................
................
- Trong 1 sợi trục thần kinh, nếu kích thích ở 1 điểm bất kì thì xung thần kinh sẽ lan
truyền theo cả 2 chiều.
Vì: Cả 2 bên của điểm bị kích thích, màng vẫn ở trạng thái nghỉ nên dịng điện đợng
xuất hiện sẽ kích thích cả 2 bên màng làm thay đổi tính thấm và nơi này sẽ xuất hiện
điện hoạt động. Cứ như vậy, xung thần kinh được lan truyền theo cả 2 chiều.
- Trong 1 cung phản xạ thì xung thần kinh truyền theo 1 chiều từ cơ quan thụ cảm
theo nơron hướng tâm về trung ương, qua nơron trung gian chuyển sang nơron li tâm
đến cơ quan đáp ứng.
Vì: Khi qua xinap, xung thần kinh chỉ truyền theo 1 chiều nhất định nhờ chất mơi
giới trung gian được giải phóng từ cúc xinapcủa nơron trước, sẽ được các thụ thể ở
màng sau xinap tiếp nhận và xung thần kinh tiếp tục được truyền đi.
- - Dùng thuốc atropin phong bế màng sau xi náp sẽ làm mất khả năng nhận
cảm của màng sau xinap với chất axetylcolin, do đó làm hạn chế hưng phấn và làm
giảm co thắt nên có tác dụng giảm đau
- Thuốc tẩy giun sán dipterec khi được lợn uống vào ruột, thuốc sẽ ngấm vào giun
sán và phá hủy enzim colinesteraza ở các xi náp. Do đó sự phân giải axetylcolin
khơng xảy ra . Axetylcolin tích tụ nhiều ở màng sau xi nap gây hưng phấn liên tục ,
cơ của giun sán co liên tục làm chúng cứng đờ không bám vào được niêm mạc ṛt,
bị đẩy ra ngồi