Nghiên cứu khoa học " Hiện tượng thông caribaea ra hoa và kết quả ở đải lải " docx

Hiện tượng thông caribaea ra
hoa và kết quả ở đải lải
Trung tâm KHSXLN Đông Bắc Bộ
Thông là loài cây có tác dụng cải tạo đất đai, khí hậu, cung cấp gỗ và
nhựa có giá trị kinh tế cao. Thông có khả năng mọc được trên những
vùng đất khô cằn, trơ sỏi đá mà các loài cây khác không thể mọc được.
Chính vì vậy mà thông được chọn là một trong những loài cây trồng
chủ yếu trên đất trống đồi núi trọc ở nước ta từ nhiều năm nay. Trong
tương lai cây thông vẫn giữ được vai trò chủ đạo phủ xanh những vùng
đồi núi trọc.
Trên địa bàn Trung tâm Khoa học Sản xuất Lâm nghiệp Đông Bắc Bộ,
các loài thông đã được trồng khảo nghiệm loài và xuất xứ là:
* Thông bản địa: Thông nhựa (Pinus merkusii), thông đuôi ngựa (Pinus
massoniana), thông ba lá (Pinus kesiya)
*Thông nhập nội: Thông P. oocarpa, thông P. elliotti, thông P.caribaea
Riêng thông caribaea đã có khảo nghiệm và trồng các chủng sau:
-Pinus caribaea var caribaea Cuba
-Pinus caribaea var bahamensis
-Pinus caribaea var hondurensis guatema
Hơn chục năm nay, các rừng trồng khảo nghiệm xuất xứ vẫn được bảo
tồn, cây sinh trưởng và phát triển tốt. Riêng chủng hondurensis đã được
trồng trên diện rộng: năm 1986 trồng 27 ha, năm 1987 trồng 15 ha, năm
1993 trồng 50 ha, Thông trồng năm 1986-1987 tới nay đã được 13-14
năm và đã được tỉa thưa lần 1 vào năm 1997, mật độ hiện còn xấp xỉ
700 cây/ha.
Từ năm 1998 trở về trước, nhìn chung các rừng thông caribaea trồng
năm 1979, 1986, 1987 đã lác đác ra hoa và quả, hầu hết tập trung vào
những cây ở bìa rừng hoặc ở rìa những khoảng trống trong rừng. Tuy
nhiên, thông có quả nhưng quả lại không có hạt hoặc có nhưng hạt lép.
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia thì thông caribaea trồng từ vĩ tuyến
17 trở ra sẽ bất thụ.

Năm 1999 hiện tượng ra hoa, đậu quả khá đặc sắc trên toàn rừng trồng
năm 1986-1987. Qua các ô điều tra tỷ lệ ra quả chiếm 51,38%, số quả
bình quân là 9 quả/cây. Những cây ở bìa rừng, cạnh các khoảng trống
trong rừng hoặc ở những nơi có mật độ thưa (400-500 cây/ha) thì tỷ lệ
đậu quả khá cao, có cây đạt tới 300 quả/cây, cá biệt có cây cho tới 0,5
kg hạt chắc. Về chất lượng hạt, qua kiểm tra cho thấy: tỷ lệ nảy mầm
đạt 80,5%, mầm lên khoẻ, đẹp. Những quan sát gần đây nhất cho thấy
năm 2000 thông caribaea lại đã bắt đầu ra hoa với nhiều hứa hẹn. Đây
là những dấu hiệu rất đáng mừng cho triển vọng phát triển loài cây này
ở nước ta vì hiện tại nguồn giống của loài thồng này rất hiếm, giá thành
rất cao mà chất lượng đôi khi không đảm bảo. Như vậy, nếu 40 ha rừng
thông caribaea trồng tại Đại Lải được đầu tư chuyển hoá thành rừng
giống thì có thể cung cấp giống cho công tác trồng rừng ở nước ta trong
những năm tới, đặc biệt là ở những nơi đồi núi trọc.
Hiện nay, Trung tâm KHSXLN Đông Bắc Bộ vẫn đang tiếp tục theo
dõi, thu thập số liệu về ra hoa kết quả của thông caribê và kiểm tra chất
lượng hạt để có những kết luận cuối cùng. Bên cạnh đó, Trung tâm dự
kiến sẽ cho trồng thử nghiệm một số diện tích rừng thông caribaea bằng
nguồn hạt giống đã thu được tại Trung tâm, đồng thời tiến hành tỉa
thưa, nuôi dưỡng những khu rừng có triển vọng chuyển hoá thành rừng
cung cấp giống./.