Nghiên cứu khoa học " Hướng dẫn kỹ thuật trồng cây Hông (Paulownia fortunei) " pptx

Hướng dẫn kỹ thuật trồng cây Hông
(Paulownia fortunei)
Lời nói đầu
Cây Hông tên khoa học Paulownia fortunei là một trong 9 loài cây gỗ thuộc chi
Paulownia họ hoa Mỗ chó Scrophulariaceae. Nó thuộc loại cây gỗ lớn lá rộng có
phân bố tự nhiên ở Trung Quốc, Lào và một tỉnh ở Việt Nam. Hông sinh trưởng
nhanh, tán lá thưa, lá dễ phân giải có tác dụng cải tạo đất tốt, rễ phân bố sâu 30-
40cm dưới mặt đất nên ít cạnh tranh với các loài cây ngắn ngày, ít cong vênh là
nguyên liệu tốt trong công nghiệp gỗ ván nhân tạo và các đồ dùng thông thường
trong gia đình.
Do có nhiều đặc tính ưu việt nên Hông đã được chú ý nghiên cứu, phát triển ở
nhiều nước. ở Trung Quốc 1,8 ha các loài thuộc chi Paulownia đã được gây trồng.
Một số nước khác như Mỹ, úc cũng chú ý nghiên cứu phát triển loài cây này. ở
Việt Nam Hông mới được thử nghiệm gây trồng mấy năm gần đây. Cây sinh
trưởng khá nhanh trong mấy năm đầu và tỏ ra có tiềm năng phát triển rộng cho các
mục đích trồng rừng nguyên liệu, tạo cảnh quan môi trường. Hông cũng là một
cây sống rất lâu năm nên còn được sử dụng trồng rừng phòng hộ. Trong tự nhiên
nó thường phân bố xen với một số loài cây tiên phong, nó dễ trồng hỗn giao với
một số loài cây khác như: Tre, Mỡ, trồng xen che bóng cho cây nông nghiệp hoặc
cà phê, chè,v.v
Bản hướng dẫn kỹ thuật này quy định hệ thống biện pháp kỹ thuật liên hoàn từ
chọn cây mẹ lấy giống, gieo tạo cây con, trồng rừng chăm sóc bảo vệ cho đến khi
rừng trồng khép tán.
Chương I
Điều kiện gây trồng
1. Điều kiện khí hậu
Có thể trồng Hông ở các khu vực có độ cáô với mặt biển từ 300-1500m, có lượng
mưa bình quân 1.500-1.884mm, những nơi có nhiệt độ bình quân năm 18-23,5
0
C,
nhiệt độ bình quân tháng nóng nhất 28-30

0
C, nhiệt độ bình quân tháng lạnh nhất 9-
13
0
C và mùa khô kéo dài 3-4 thnág.
2. Đất trồng Hông
* Đất feralit trên các loại đá mẹ granit, gnai, phiến thạch sét, sa phiến thạch, phiến
thạch mica, còn tương đối tốt, tỷ lệ mùn tầng mặt trên 1%, thành phần cơ giới
nhẹ đến trung bình, tấng đất dày trên 50cm, tơi xốp khả năng thấm và thoát nước
tốt.
* Không trồng Hông ở nơi đất chặt bí, có thời gian úng nước, đất đã quá thoái hoá
trống trọc, trơ sỏi đa,
Chương II
Thu hái chế biến bảo quản giống
1. Chọn cây lấy giống
Chọn cây sinh trưởng tốt , không bị sâu bệnh, có tán lá phát triển đều đặn và có
đường kính lớn hơn 30cm để thu hái giống. Trước mùa thu hoạch 2-3 tháng tiến
hành khảo sát lựa chọn cây sẽ tiến hành thu giống. Tuỳ theo khu vực lấy giống vụ
thu hoạch có thể xê xích trong phạm vi 1 tháng từ tháng 12 đến giữa tháng 1 năm
au. Khi gần đến ngày thu hoạch cần theo dõi quan sát thường xuyên để thu hoạch
được kịp thời.
Khi quả từ màu xanh chớm chuyển sang màu nâu ở đầu quản là có thể thu hoạch.
Thu vào thời điểm này, hạt giống đạt chất lượng tốt, tỷ lệ nảy mầm cao. Quả Hông
thường chín không đều nên trên 1 cây vừa có quả chín vừa có quả vỏ đã khô. Có
thể thu cả những quả vỏ đã khô trên cây những chưa bị tách.
Quả thu về cần chế biến ngay, không để quá 3 ngày.
2. Chế biến hạt giống
Dùng dùi đục để đập quả thu lấy hạt. Dựng quả theo chiều thẳng đứng với những
quả còn tươi trên 1 vật kê chắc. Dùng dùi gỗ đập từ trên xuống quả sẽ tách đôi,
dùng tay nhẹ nhàng bửa ra và tuốt lấy hạt dính ở hai giá noãn bên trong. Khi đập

quả chú ý đập nhẹ vừa phải cho quả vừa đủ tách, nếu đập mạnh vỏ quả dập nát lẫn
vào ẽ làm giảm độ độ thuần của hạt. Với loại quả vỏ đã khô đặt quả nằm ngang để
đập cho quả tách. Quả nào khi đập ra thấy hạt đã bị sẫm màu là những quả đã tách
trên cây bị nước mưa thấm vào làm giảm chất lượng hạt, cần loại bỏ.
Hạt tách xong để trong thúng hoặc mẹt, phía trên che bằng vải màn và phơi dưới
nắng nhẹ buổi sáng và buổi chiều hai đến ba ngày, mỗi ngày 2-3 tiếng, thời gian
còn lại trong ngày hong trong chỗ thoáng mát. Sau 3 ngày hạt đã khô có thể đem
gieo hoặch đưa vào bảo quản.
3. Bảo quản hạt
Hạt đựng trong túi pôlyêtylen hàn kín, bảo quản trong điều kiện nhiệt độ thông
thường trong phòng. Để túi hạt nơi thoáng mát. Bằng cách này có thể giữ sứcnảy
mầm của hạt đến mùa hè. Nếu có điều kiện giữ các túi hạt trong tủ lạnh chuyên
dùng có thể giữ cho hạt vẫn nảy mầm tốt trong 1 năm.
Thông thường 1kg hạt có khoảng 3,7 đến 4 triệu hạt. Nếu thu hái chế biến tốt tỷ lệ
nảy mầm ban đầu có thể đạt tới 90%. Tuy nhiên theo cách gieo ươm thông thường
hiện nay mới đạt được khoảng 250.000 đến 300.000 cây con trên 1kg hạt giống
đem gieo.
Chương III
Gieo tạo cây con
1. Chuẩn bị vườn ươm
Vườn ươm chọn nơi đất bằng phẳng, đất cát pha hoặc thịt nhẹ còn màu mỡ, thấm
nước và thoát nước tốt. Cần chú ý chọn nơi không bị úng nước dù là tạm thời
trong suốt quá trình ươm cây.
Phát dẫy sạch cỏ và thực bì, phơi khô, gom và đốt. Cày hoặc cuốc trước khi gieo ít
nhất 15 ngày cho đất ải. Đất đã ải đập nhỏ hoặc bừa kỹ 2-3 lần. Lên luống theo
chiều cao sao cho khi mưa thoát nước nhanh nhất. Sau khi lên luống đập nhỏ đất
mặt luống cho các hạt đất có kích thước nhỏ đều và bé hơn 1cm là được. Trộn 2-3
kg phân chuồng hoặc 1kg phân vi sinh trên mỗi mét vuông mặt luống. Trộn đèu
với đất mặt độ sâu 5cm và san cho bằng phẳng. Rải đều lên trên một lớp cát sạch
khoảng 1 đến 2 gánh cho một luống 10m

2
rồi dùng thanh gỗ rà lại cho thật phẳng
mặt và tạo gờ luống để hạt không bị trôi ra khỏi luống sau khi gieo.
Trước khi gieo tưới nuớc cho ẩm khắp mặt luống rồi phun phòng nấm bằng benlát
nồng độ 5 phần vạn (5g benlát đã được hoà tan trong cồn pha cho 1 bình phun 10
lít). Phun đều trên khắp mặt luống trước khi gieo hạt.
2. Gieo hạt
Hạt gieo không cần xử lý trước. Dùng tay rải đều hạt trên mặt luống với lượng
gieo 10-12g hạt tốt cho một luống gieo 10m
2
. Nên chia đôi rải hạt làm hai lần cho
đều. Hạt Hông rất dễ gieo đều vì nó có màu trắng nên dễ dàng quan sát lượng hạt
trên mặt luống.
Sau khi gieo dùng sàng sàng thêm một lớp cát sạch đủ để vừa che kín hạt. Chú ý
không lấp quá dày. Tưới bằng bình phun thuốc sâu cho đủ ẩm khắp lượng cát phủ.
Trong 20-25 ngày đầu cần che mặt luống bằng tấm màng polyetylen để tránh mưa
làm trôi hạt, làm dập nát cây mầm đồng thời giữ ẩm cho luống gieo giảm bớt số
lần phun tưới. Dùng thanh tre làm khung thành hình vòm trên mặt luống để đỡ tấm
polyetylen. Hai bên thành luống đè bằng đất cục để giữ cho gió khỏi bay. Khi
phun tưới mở ra và sau khi phun xong lại đậy lại chư cũ.
3. Chăm sóc cây gieo
Thường xuyên quan sat giữ ẩm cho luống gieo, không để cho cát trên mặt khô
trắng. Khoảng 10 ngày sau khi gieo cây mọc, lúc này vẫn phải tiếp tục dùng bình
phun giữ ẩm cho luống gieo. Định kỳ phun phòng nấm 15 ngày một lần bằng
benlát với nồng độ như cũ, cần phun cho đủ ướt đều thân và lá cành cây con. Khi
cây được 4 lá là có thể dỡ bỏ nilông che và tưới bằng thùng tưới có hương sen lỗ
nhỏ.
4. Cấy cây vào bầu
Khi cây được 6 lá thì tiến hành cấy ra bầu. Dùng túi bầu với kích thước 9 x 12cm
để cấy cây. Hỗn hợp ruột bầu gồm 90% đất tầng mặt + 10% phân chuồng hoai đã

được ủ lẫn với 3-4% phân super lân Sau khi cấy phải che cho cây 2-3 ngày cho
cây phục hồi sau đó dỡ toàn bộ vật che để có đủ ánh sáng cho cây mọc. Trong thời
gia nuôi cây có thể tưới thúc cho cây bằng phân u rê nồng độ 1-2%, hoặc có thể
phun phân vi sinh thiên nông qua lá theo chỉ dẫn.
Thông thường sau khi cây đã phục hồi sẽ sinh trưởng rất nhanh. Kể từ khi gieo
cho đến khi cây đủ tiêu chuẩn đem trồng từ 75-90 ngày tuỳ theo thời vụ gieo và
đất vườn ươm.
5. Tiêu chuẩn cây con
Cây con cao 25-35 đường kính cổ rễ trên 5mm đó là lúc trồng tốt nhất. Cần tính
toán thời vụ gieo sao cho thật khớp với thời vụ trồng vì chỉ cần để quá 1-2 tuần là
cây đã quá tiêu chuẩn, cây Hông con thân rất mềm nếu để cao quá sẽ rất dễ gẫy
khi vận chuyển khi trồng.
Chương IV
Trồng rừng Hông
1. Xử lý thực bì
Hông là loài cây ưa sáng cực đoan, do vậy dù áp dụng phương thức trồng nào xử
lý thực bì cũng là yếu tố phải coi trọng. Cần đảm bảo sau khi trồng Hông không bị
loài cây khác che bóng. Tốt nhất là phát thực bì toàn diện kết hợp trồng các cây
nông nghiệp trong năm đầu. Có thể đốt nếu có các biện pháp đảm bảo không để
lửa cháy lan ra các khu vực xung quanh.
2. Làm đất
ở những nơi đủ điều kiện tiến hành làm đất bằng cơ giới, đất được rà sạch cây bụi,
gốc cây gỗ sau đó tiến hành cày ngầm rạch trồng theo đường đồng mức với độ sâu
40-50cm, rồi đào lấp hố trồng cây trên rạch cày kích thước 30x30x30cm. Có thể
cày máy toàn diện bằng lưỡi cày thường rồi dào hố trồng cây.
Làm đất cục bộ
ở những nơi dốc tiến hành làm đất thủ công. Sau khi xử lý thực bì tiến hành đào
hố với kích thước 40x40x40cm. Hố trồng phải được đào và lấp trước khi trồng ít
nhất 15 ngày.
3. Bón phân

Nếu có điều kiện bón lót cho mỗi gốc Hông 1kg phân chuồng hoặc 100-150g phân
vi sinh. Việc bón phân được thực hiện lúc lấp hố. Phân được trộn đều ở phần đất
từ đáy đến 2/3 độ sâu hố từ đáy lên, sau đó lấp đầy hố chuẩn bị trồng cây.
4. Thời vụ trồng
ở miền Bắc tốt nhất trồng từ tháng 4-6. Không nên trồng Hôngvào vụ thu cây sẽ
mất một mùa sinh trưởng và năm sau cũng phát triển kém. Miền Trung và Tây
Nguyên mùa mưa chậm hơn tiến hành trồng cùng vụ với các loài cây trồng khác.
5. Phương thức và mật độ trồng
Tuỳ theo phương thức trồng mà mật độ có thể thay đổi từ 100-1100 cây/ha. Có thể
trồng Hông với chức năng phòng hộ theo các phương thức sau đây:
* Hồn giao theo hàng
- Trồng Hông hỗn giao với Mỡ theo hàng. Mật độ chung 1.100 cây/ha (Hông 550
cây, Mỡ 550 cây. Cự ly trồng 3x3m)
- Trồng Hông hỗn giao với Sao đen hoặc Dầu nước theo hàng, cứ hai hàng Hông 1
hàng Sao đen hoặc Dầu nước. Mật độ Hông 1.111 cây/ha, kết hợp 555 cây Sao
hoặc Dầu/ha. Mật độ chung 1666 cây /ha (hàng 3m, cự ly cây 2m).
- Trồng Hông xen Luồng. Luồng 200 cây/ha (Cự ly 10mx5m). Giữa hai hàng
Luồng trồng 1 hàng và Hông sẽ có cự ly hàng 10m, cây cách cây 2,5m (400
cây/ha). Mật độ chung 600 cây/ha.
* Trồng tạo cảnh quan môi trường, phòng hộ cho cây nông nghiệp
- Trồng Hông theo hàng cự ly 10m, 20m, 30mét trên hàng trồng cây cách cây
2,5mét, (ứng với mật độ 400 cây, 200 cây, 133 cây/ha). Phương thức này áp dụng
cho vùng đất thấp gần khu dân cư, khu công nghiệp để cải thiện môi trường sinh
thái và vẫn canh tác cây nông nghiệp như Lạc, Ngô, Đỗ,
- Để tạo môi trường làm việc và tạo điều kiện che bóng thích hợp cho chè góp
phần tăng năng suất, trồng Hông trên nương chè rải đều với mật độ 100 cây/ha
(10mx10m). Phương thức giúp cho chè ra búp tốt hơn, không ảnh hưởng đến chất
lượng chè búp và tăng cường khả năng phòng hộ của các đồi chè.
6. Kỹ thuật trồng
Cây trồng đủ tiêu chuẩn quy định, không trồng cây quá lớn. Trước khi trồng 5-7

ngày ngừng tất cả các biện pháp chăm sóc, cắt bớt 1/2 phiến lá của một nửa số lá
phía gốc cây.
Trước khi đem trồng phải tưới vừa đủ ẩm cho bầu. Trồng cây vào những ngày
mưa khi đất trong hố đã đủ ẩm. Khi trồng chú ý lèn chặt đất xung quanh bầu đến
ngang cổ rễ rồi phủ thêm một lớp đất xốp lên cao hơn cổ rễ 2-3cm. Cần chú ý khi
trồng không làm cong gập các rễ thò ra ngoài bầu.
Chương V
Chăm sóc bảo vệ rừng trồng
1. Nghiệm thu
Sau khi trồng 15 ngày tiến hành nghiệm thu. Nếu tỷ lệ sống thấp hơn 85% phải
tiến hành trồng dặm ngay các hố cây bị chết.
2. Chăm sóc rừng trồng
Rừng trồng được chăm sóc 3 năm liên tục:
* Năm thứ nhất
Ba tháng sau khi trồng tiến hành chăm sóc lần thứ nhất. Xới nhẹ xung quanh gốc
sâu 7-10cm thành vòng tròn đường kính 90-100cm. Nhặt hết cỏ rác, phát hết cành
nhánh các cây bụi xung quanh có ảnh hưởng đến cây trồng.
Chăm sóc lần thứ hai: Cuối mùa mưa tiến hành chăm sóc lần thứ hai (6-7 tháng
sau khi trồng). Nội dung gồm xới đất vun gốc, cắt đứt các loại dây leo bám vào
cây trồng, tỉa bớt các cành gần gốc để tạo đoạn thân dưới cành dài và thẳng.
* Năm thứ hai:Chăm sóc hai lần
Lần một: Nội dung chăm sóc như lần đầu năm thứ nhất nhưng mở rộng phạm vi
xới xáo thành vòng tròn đường kính 1-1,2m quanh hố. Trong lần chăm sóc này
bón thúc cho cây 50-100g NPK hoặc 20-30g ure cho một gốc. Xới nhẹ 1 vòng
cách gốc 20-30cm sâu 10cm, rải đều phân vào rãnh rồi lấp đất bằng đất mặt. Bón
thúc vào những ngày râm mát, sau những ngày mưa đất ẩm.
* Năm thứ ba: Chăm sóc hai lần như năm thứ hai.
3. Quản lý, bảo vệ
Cây trồng cần bảo vệ tốt ngay những ngày đầu. Cây Hông rất mềm dễ gẫy nên
tuyệt đối không để trâu bò vào khu vực trồng trong 1-2 năm đầu và ngăn chặn các

hành vi vô ý thức của người như bẻ ngọn và cành nhánh cây.
Sau khi trồng phải lập hồ sơ ghi chép các xử lý kỹ thuật, tình trạng rừng trồng và
các ghi chú cần thiết khác.