TRỒNG TRỌT CÂY ĂN TRÁI MÙA MƯA, BÃO, LŨ ppt

TRỒNG TRỌT CÂY ĂN TRÁI MÙA MƯA,
BÃO, LŨ

Tác động mưa lũ lên vườn cây ăn trái
Do canh tác trên vùng đất thấp, diện tích cây ăn trái
của cả vùng ĐBSCL dễ bị rủi ro do ngập úng, do tần
suất xuất hiện lũ ngày càng cao trong những năm
gần đây. Lũ lụt ĐBSCL thường xảy ra trong ba
tháng 9, 10, 11 hàng năm, với đỉnh lũ thường tập
trung vào cuối tháng 9, 10.
Hầu hết các vườn cây ăn trái đều bị ảnh hưởng và
thiệt hại với mức độ khác nhau do ngập lũ. Nguyên
nhân là do:
Hiện tượng đất bị đóng váng bề mặt do nước mưa
xói mòn, hoà tan các hạt sét nhỏ và phủ kín các
khoảng trống trên mặt đất hoặc do lớp phù sa (từ
ngập lụt) bồi kín mặt đất làm đất không còn thoáng
khí.
Đất bị ngập nước chiếm hết các tế khổng, nên không
còn đủ oxy cung cấp cho rễ hô hấp (chỉ sau 24-48
giờ), đất trở nên bão hoà nước và rễ rất dễ bị huỷ
hoại.
Do cao trình thấp, khả năng thoát lũ kém, mực nước
trong các mương vườn thường rất cao (hiện tượng
úng cục bộ hay từng phần) làm hạn chế và hủy hoại
hệ thống rễ mọc sâu dưới tầng đất mặt.
Các nguyên nhân này làm đất bị thiếu oxy, đồng thời
bị ngộ độc CO2 cùng các độc chất khác, rễ bị
"nghẹt" và sau đó bị thối. Hậu quả này làm các loài
nấm bệnh trong đất (chủ yếu là Fusarium và
Phytophtthora) rất dễ tấn công gây hại cho cây trồng

trong và sau mùa lũ. Hiện tượng nghẹt rễ cũng làm
cho cây bị "stress", tổng hợp ethylenne bên trong
gây ngộ độc, làm lá bị vàng và rụng (triệu trứng này
thường dễ gặp trên nhãn, mít và cam quýt khi cây bị
ngập úng hoặc do mưa làm đất không thoáng), đặc
biệt sau khi nước rút.
Khả năng chịu ngập của các loài cây ăn trái còn thay
đổi tuỳ thuộc vào:
- Giống trồng trọt: Trên cùng loài, nhưng giống xoài
bưởi chịu ngập kém hơn xoài cát Hoà Lộc, cát chu
hay thanh ca, chanh núm chịu ngập kém hơn chanh
giấy
- Tuổi cây: Cây tơ (chưa cho trái) chịu ngập kém
hơn cây trưởng thành hoặc đã trồng lâu năm trên 10
năm.
- Tình trạng cây: Cây đang phát triển sinh khối (ra
đọt, phát triển rễ tơ, ra hoa mang trái) phải tiêu tốn
nhiều năng lượng dự trữ nên khả năng chịu đựng
cũng kém hơn.
- Biện pháp canh tác: Cũng tác động đến khả năng
chịu ngập của các loài cây ăn quả. Bón phân (nhất là
khi thừa N và P) trong khoảng một tháng trước khi
bị ngập hay mưa dầm làm khả năng chịu đựng của
cây rất nhiều