Sử dụng axit humic cho cây trồng docx

Sử dụng axit humic cho
cây trồng


Trong thành phần nhiều loại phân bón gốc và bón lá hi
ện
nay, ngoài chất hữu cơ và các chất đa – trung – vi lư
ợng
thông thường còn có ghi thêm axit humic. Nhiều b
à con
viết thư về tòa soạn báo hỏi axit humic là chất g
ì và tác
dụng cây trồng như thế nào. Bài vi
ết sau đây giải đáp một
phần câu hỏi này.
Trong tự nhiên xác bã thực vật đư
ợc vi sinh vật phân hủy
tạo thành một hợp chất hữu cơ phức tạp là chất mùn, m
ột
nhân tố quan trọng tạo nên dộ phì nhiêu c
ủa đất. Trong
chất mùn chứa nhiều loại acit hữ cơ như ax
it humic, axit
fulvic, axit fugavic…, gọi chung là axit mùn. Trong s
ố đó
axit humic chiếm tỉ lệ nhiều nhất.
Humic là loại axit hữu cơ ph
ức tạp, cấu tạo bởi nhiều
thành phần hóa học, có khối lượng phân tử lớn, m
àu nâu
đen, trung bình chứa 50% cacbon, 40% o

xy, 5% hydro,
3% nitơ còn lại là lân, lưu huỳnh và các nguyên t
ố khác.
Thành phần chính của axit humic l
à các vòng cacbon
thơm có gắn các nhóm chức hoạt động nh
ư các nhóm
cacboxyl, quinon, methoxyl… Ho
ạt tính sinh học của axit
humic phụ thuộc vào hàm lượng của các nhóm chức n
ày
và khả năng trao đổi ion của chúng.
Axit humic cùng với các axit mùn khác bón vào đ
ất có tác
d
ụng kích thích sự phát triển của hệ rễ để hấp thu chất
dinh dưỡng tốt hơn, cây sinh trưởng phát triển mạnh h
ơn.
N
ếu được hấp thu trực tiếp qua lá chúng s
ẽ giúp tăng
cư
ờng sự quang hợp của cây do kích thích sự hoạt động
của các men tham gia trong quá trình quang hợp. Cư
ờng
độ quang hợp mạnh cây sẽ sinh trưởng nhanh. Ngo
ài ra
axit humic còn làm tăng s
ức đề kháng của cây với sâu
bệnh và các điều kiện bất lợi như nóng, rét, h

ạn, úng, chua
phèn. Với các tác dụng trên, axit humic đang đư
ợc khai
thác s
ử dụng phổ biến trong các chế phẩm phân bón gốc
và bón lá, chất kích thích sinh trưởng cây trồng và thu
ốc
trừ bệnh cây.
Bình thường nếu bón các phân hữu cơ tự nhi
ên (như phân
chuồng, phân xanh…) cũng sẽ tạo thành chất m
ùn và axit
humic, ngoài việc tăng độ phì nhiêu cho đ
ất, cung cấp
chất dinh dưỡng cho cây còn có tác d
ụng kích thích sự
sinh trưởng và tăng s
ức đề kháng của cây. Tỉ lệ chất hữu
cơ được phân hủy tạo thành mùn (gọi là hệ số m
ùn hóa)
trong các loại phân chuồng đã ủ hoai trung bình 30
–
50%, phân xanh 20 – 30%. Than bùn là loại phân hữu c
ơ
tự nhiên chứa một khối lượng khá lớn trong lòng đ
ất, tạo
thành các mỏ than bùn.
Ở nước ta đã phát hiện và thăm dò nhiều mỏ than b
ùn,
trong đó Than bùn ở các mỏ này có chất lượng tốt, h

àm
lượng mùn trung bình 40 – 50%, axit humic 20 –
30% và
nhiều chất dinh dưỡng khác. Than bùn trở thành ngu
ồn
nguyên liệu chủ yếu cung cấp chất hữu c
ơ và axit humic
cho công nghệ sản xuất phân hữu cơ hiện nay.
Axit humic không tan trong nước nên cây không h
ấp thụ
trực tiếp được, phải chuyển thành d
ạng muối humat tan
được trong nước và giảm độ chưa m
ới sử dụng cho cây
trồng. Công việc này gọi là s
ự hoạt hóa axit humic, có thể
dùng các loại muối kiềm như mu
ối natri, muối kali,
thường dùng nhất là nước amoniac. Than bùn nghi
ền nhỏ
trộn với 2 -3% nước amoniac rồi ủ khoảng 5 – 6 giờ l
à
phản ứng có thể xảy ra hoàn toàn.
Chất đạm trong nước amoniac gắn với gốc hữu cơ c
ủa
axit humic tạo thành humat amôn, vừa dễ hòa tan v
ừa
thêm chất đạm và giảm độ chua. Một số bà con ủ than b
ùn
với vôi để bón, như vậy chỉ giảm độ chua và cung c

ấp
thên chất hữu cơ cho đ
ất chứ không có tác dụng hoạt hóa
vì tạo thành humat canxi cũng rất khó tan trong nước
, cây
không sử dụng được.
Cũng có thể dùng vi sinh vật để hoạt hóa than b
ùn nhưng
thời gian hoạt hóa lâu hơn dùng các mu
ối kiềm, có thể
phải 2 – 3 tháng.
Than bùn sau khi hoạt hóa có thể d
ùng làm phân bón ngay
hoặc phối trộn thêm với các phân khoáng đa,
trung và vi
lượng để tạo thánh các loại phân hữu cơ – khoáng, ho
ặc
trộn với vi sinh vật có ích tạo thành phân hữu cơ –
vi sinh.
Các loại phân hữu cơ được chế biến từ than bùn đã ho
ạt
hóa không những cung cấp chất hữu cơ, vi sinh vật v
à các
chất dinh dưỡng cho đất mà còn sử dụng đư
ợc tính chất
kích thích sinh trư
ởng vả tăng sức đề kháng cho cây trồng
của axit humic.
Các humat trong than bùn đã hoạt hóa cũng đư
ợc tách

chiết để chế thành các phân bón lá, ch
ất kích thích sinh
trưởng và thuốc phòng trừ bệnh cây. Trong các ch
ế phẩm
phân bón thường ghi hàm lư
ợng axit humic, cần hiểu rằng
đây là humat, tức là muối của axit humic (giống nh
ư
trường hợp thuốc trừ cỏ 2,4D chính là mu
ối của axit
2,4D). Tùy loại chế phẩm mà hàm lư
ợng axit humic khác
nhau. Trong phân hữu cơ Đ
ầu trâu BIORGANIC No1
dùng bón gốc hàm lượng axit humic là 2% cùng v
ới 25%
chất hữu cơ và các chất đa – trung - vi lư
ợng. Trong một
số phân bón lá hàm lượng axit humic thường cao h
ơn,
như phân Đầu trâu MK-Đỏ chứa 18% K.humat