Chương 1 đại cương về tiền tệ và tài chính (3)

Chương 1
Tổng quan về tiền tệ và tài chính

1


Tổng quan về tiền tệ


Tiền là gì?



Chức năng của tiền tệ



Hệ thống tiền tệ

2


Định nghĩa tiền tệ


Tiền (hoặc “lượng cung tiền”) là tất cả những gì được chấp nhận
làm phương tiện trao đổi, thanh tốn & hồn trả các món nợ “Money (money supply)—anything that is generally accepted in
payment for goods or services or in the repayment of debts.”
(Mishkin)



Một số khái niệm có liên quan


Đồng tiền (Currency)



Thu nhập (Income)



Của cải (Wealth)
3


Tiền điện tử, tiền ảo, tiền số


Tiền số theo khái niệm của BIS
là “tài sản thể hiện dưới dạng
số” (BIS, 2015), nghĩa là khơng
có hình dạng vật chất nhất định
như tiền giấy hay tiền xu. Tiền
số được phân thành hai loại là
tiền điện tử (Electronic currency)
và tiền ảo (Virtual currency).

4

 Ngân

hàng

Trung

Ngân

hàng

ương Châu Âu (ECB)

tốn

mơ tả tiền điện tử là

định nghĩa tiền điện

giá trị tiền tệ được

tử là giá trị được lưu

lưu trữ trên một thiết

trữ hoặc sản phẩm trả

bị điện tử được sử

trước, trong đó thơng

dụng

để

tin về khoản tiền hoặc

thực hiện giao dịch

giá trị khả dụng của

thanh toán cho các

khách hàng được lưu

tổ chức khác không

trữ trên một thiết bị

phải là tổ chức phát

điện tử thuộc sở hữu

phổ

biến

quốc

Thanh

tế

(BIS)


 Ngân hàng Trung ương Châu

Sự tiến hóa quá nhanh của các

Âu (ECB) đưa ra khái niệm “tiền

loại tiền ảo, tình hình thực tế

ảo một loại tiền số, khơng có sự

sử dụng và giám sát các loại

quản lý của các cơ quan chức

tiền này tại một số quốc gia đã

năng, do những người phát

buộc ECB điều chỉnh khái niệm

triển loại tiền này phát hành và

về tiền ảo: “tiền ảo là một sự

thường được chính những

thể hiện dưới dạng số của giá

người này quản lý, được các

trị, không do ngân hàng trung

thành viên của cộng đồng tiền

ương, tổ chức tín dụng hay tổ

ảo nhất định chấp nhận và sử

chức tiền điện tử phát hành, và

dụng” (ECB, 2012).

trong một số trường hợp có thể
sử dụng thay tiền” (ECB, 2015).


Tiền điện tử, tiền ảo, tiền số
Ngân hàng Thế giới (WB) đưa

Ủy ban thanh toán và cơ sở hạ

ra khái niệm tiền mật mã

tầng thị trường (Committee on

(Cryptocurrency)

Payments and Market

như

sau:

“Tiền mật mã là một tập hợp

Infrastructures) của BIS xác

con của tiền số, có đơn vị tiền

định ba đặc điểm chính của tiền

tệ riêng, khác với tiền điện tử,

mật mã là:

và dựa trên các kỹ thuật mật

Dựa trên nền tảng số;

mã học để đạt được sự đồng

Không phải là tài sản nợ của

thuận” (World Bank, 2015).

bất kỳ ai; và
Giao dịch ngang hàng.


Tiền điện tử, tiền ảo, tiền số


Tiền số của NHTW (CBDC) là tiền số do NHTW phát hành và nó thể hiện trách
nhiệm pháp lý của NHTW (BIS, 2021).



CBDC ở dạng số khác với tiền xu và tiền giấy.



CBDC khác với các cơng cụ thanh tốn khơng tiền mặt, nó đại diện cho quyền/
yêu cầu trực tiếp với NHTW.



CBDC có hai hình thức:
 CBDC “bán lẻ” hoặc cho “mục đích chung”: hộ gia đình và doanh
nghiệp sử dụng.
 CBDC “bán buôn” tương tự tài khoản dự trữ và tài khoản thanh toán tại
NHTW, được sử dụng cho các thanh toán liên ngân hàng hoặc giao
dịch của các tài sản tài chính số được mã hóa trong các hạ tầng mới.


Quy định về tiền điện tử ở Việt Nam

Nghị định quy định về thanh tốn khơng dùng tiền mặt sửa đổi đã
thống nhất đưa ra định nghĩa rõ ràng về tiền điện tử: “Tiền điện tử
là giá trị tiền tệ lưu trữ trên các phương tiện điện tử được trả trước
bởi khách hàng cho ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài,
tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán để thực hiện giao
dịch thanh toán và được đảm bảo giá trị tương ứng tại ngân hàng,
bao gồm: thẻ trả trước, ví điện tử, tiền di động”.


Chức năng tiền tệ


Tiền là phương tiện trao đổi



Tiền là phương tiện định giá (thước đo
giá trị)



Tiền là phương tiện cất trữ

10


Sự phát triển của hệ thống thanh tốn







Hóa tệ
Tiền pháp định (tiền giấy)
Séc (check)
Thanh toán điện tử (Electronic Payment)
E-Money (Tiền điện tử):




Debit card
Stored-value card (smart card)
E-cash
11


Bitcoin có thể đóng vai trị là tiền tệ
trong tương lai?






Bitcoin là một loại tiền điện tử được tạo ra trong
năm 2009.
Bitcoin được tạo ra thông qua việc sử dụng các
máy tính để “đào”.

Mặc dù Bitcoin có chức năng như một phương
tiện trao đổi nhưng nó khó có thể trở thành loại
tiền tệ trong tương lai do sự biến động (không
thể hiện tốt chức năng định giá và cất trữ giá
trị).


Đo lường tiền tệ


Cung tiền = Lượng tiền trong nền
kinh tế = Lượng cung tiền



Là tổng tất cả các phương tiện thanh toán
trong nền kinh tế

13


Đo lường tiền tệ

14


Tài chính là gì?


Bạn nghĩ gì khi một một người nói từ “tài

chính”

15



Tại sao tài chính lại quan trọng với
cá nhân







Ăn, mặc, ở
Thuế thu nhập cá nhân
Liên quan đến vấn đề hôn nhân – $ gây
ra các bất hịa trong gia đình
Kiến thức về quản lý tiền
Vấn đề hưu trí


Finance: The Art and Science of Managing
Money (Gitman)


Tài chính là gì?




Tài chính bao gồm các quyết định liên
quan đến tiền, hay là các quyết định liên
quan đến dịng tiền.
Tài chính là một hệ thống các quan hệ
phân phối giữa các chủ thể kinh tế thông
qua việc thành lập và sử dụng các quỹ
tiền tệ.
19


Quyết định tài chính của hộ gia đình





Phân chia giữa tiêu dùng và tiết kiệm
Lựa chọn đầu tư cho khoản tiền tiết kiệm
Cách thức tài trợ cho chi tiêu
Quản lý rủi ro

20