MỘT SỐ LƯU í KHI LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG pdf

Buổi 16: MỘT SỐ LƯU í KHI LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ
MỘT SỰ VIỆC HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG
A. TÓM TẮT KIẾN THỨC.
- Văn nghị luận là đưa ra các lý lẽ dẫn chứng để bảo vệ hoặc làm sáng tỏ
một quan điểm, tư tưởng (luận điểm) nào đó.
- Một bài văn nghị luận đều phải có luận điểm, luận cứ và lập luận. Trong
một văn có thể có một luận điểm chính và các luận điểm phụ.
+ Luận điểm: Là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu
ra dưới Hình thức Câu khẳng định (hay phủ định), được diễn đạt sáng tỏ, dễ hiểu,
nhất quán. Luận điểm là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành
một khối. Luận điểm phải đúng đắn, chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế thỡ mới cú
sức thuyết phục.
+Luận cứ: là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở cho luận điểm. Luận cứ phải
chân thật, đúng đắn, tiêu biểu thỡ mới khiến cho luận điểm có sức thuyết phục.
+ Lập luận là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. Lập luận phải chặt
chẽ, hợp lí thỡ bài văn mới có sức thuyết phục.
* Có dạng nghị luận ở lớp 9.
- Nghị luận xó hội:
+ Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống.
+ Nghị luận về một tư tưởng đạo lý.
- Nghị luận văn học:
+ Nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
+ Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ.
- Văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống là bàn về một sự
việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xó hội, đáng khen hay đáng chê hay có vấn đề
đáng suy nghĩ.
* Yêu cầu chung của bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời
sống.
- Bài nghị luận phải nêu được sự việc, hiện tượng có vấn đề. Phân tích mặt
đúng, mặt sai, nguyên nhân và bày tỏ thái độ của người viết.
- Hình thức phải cú bố cục mạch lạc, rừ ràng, luận điểm rừ ràng, luận cứ xỏc

thực, lập luận phự hợp.
* Cách làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống.
- Muốn làm tốt bài văn phải tuừn theo có bước sau:
+ Đọc kĩ đề (tỡm hiểu đề).
+ Phân tích sự việc, hiện tượng đó để tỡm ý.
+ Lập dàn ý.
+ Đọc bài và sửa chữa.
B. CÁC DẠNG ĐỀ.
1. Dạng đề 2 hoặc 3 điểm.
Đề 1.
Cho có đề sau:
1. Trong trường, trong lớp em cú nhiều tấm gương học sinh nghốo vượt khú
học giỏi. Em hóy trình bày một trong những tấm gương đú và nờu lờn suy nghĩ của
mỡnh.
2. Hiện nay cú tình trạng nhiều bạn học sinh mải chơi trũ chơi điện tử, sao
nhóng việc học hành.Em cú thỏi độ như thế nào trước hiện tượng đú.
3. Trường em vừa phỏt động phong trào xõy dựng quỹ ''Ba đủ '' giỳp đỡ có
bạn học sinh cú hoàn cảnh khú khăn. Em cú suy nghĩ gỡ về việc này.
Em hóy so sỏnh chỉ ra điểm giống và khỏc nhau trong có đề?
Gợi ý:
* Giống nhau:
- Thể loại đều là văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống.
- Có đề yờu cầu người viết phải trình bày được quan điểm, tư tưởng, thỏi độ
của mỡnh đối với vấn đề đặt ra.
* Khỏc nhau:
- Đề 1 và đề 3 đưa ra những nhận xột, suy nghĩ về những việc làm tốt đỏng
biểu dương, nhõn rộng điển Hình.
- Đề 2 cần cú thỏi độ dứt khoỏt lờn ỏn, tuyờn truyền loại bỏ hiện tượng xấu.

Đề 2.

Tỡm hiểu đề và luận điểm cho đề sau: Hỳt thuốc lỏ cú hại cho sức khoẻ.
Gợi ý:
- Thể loại: Nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống đú là vấn đề
hỳt thuốc lỏ.
- Nội dung: Phải nờu bật hỳt thuốc lỏ là hiện tượng đỏng chờ, cần tuyờn
truyền đến mọi người hiểu được Tác hại của thuốc lỏ để cú một mụi trường trong
lành khụng khúi thuốc.
- Yờu cầu học sinh tỡm ra có luận điểm sau:
+ Chỉ ra nguyờn nhõn, biểu hiện của hiện tượng đú.
+ Trình bày được có Tác hại, hậu quả của thuốc lỏ đối với sức khoẻ
người hỳt và sức khoẻ cộng đồng.
+ Bày tỏ thỏi độ và tuyờn truyền đến mọi người.
2. Dạng đề 5 hoặc 7 điểm.
Đề 1.
Em hóy viết bài nghị luận tuyờn truyền đến mọi người từ bỏ thuốc lỏ vỡ sức
khoẻ cộng đồng.
Dàn bài:
* Mở bài.
- Giới thiệu thực trạng của hiện tượng hỳt thuốc lỏ trong xó hội hiện nay.
* Thõn bài.
- Chỉ ra có nguyờn nhõn, biểu hiện, hậu quả, Tác hại của việc hỳt thuốc lỏ
(lấy dẫn chứng tiờu biểu minh hoạ, thuyết phục).
+ Ảnh hưởng tới sức khoẻ của mỗi cỏ nhõn người hỳt thuốc sinh ra có căn
bệnh hiểm nghốo. Ảnh hưởng tới những người xung quanh, sức khoẻ cộng đồng và
vấn đề giống nũi.
+ Ảnh hưởng xấu tới mụi trường sống.
+ Gõy tốn kộm tiền bạc cho người hỳt thuốc lỏ.
- Ảnh hưởng Tác động của thuốc lỏ đến lứa tuổi thanh thiếu niờn như thế
nào ?
- Thỏi độ và hành động của thế giới, cả nước núi chung và của học sinh

chỳng ta núi riờng ra sao?
* Kết bài.
- Lời kờu gọi hóy vỡ sức khoẻ cộng đồng và vỡ một mụi trường khụng cú
khúi thuốc lỏ.
- Liờn hệ bản thõn và rỳt ra bài học kĩ năng sống .
C. BÀI TẬP VỀ NHÀ.
1. Dạng đề 2 hoặc 3 điểm.
Đề 1.
Hóy viết một đoạn văn ngắn(từ 15 đến 20 dũng) về một sự việc, hiện tượng
đáng phê phán ở địa phương em.
Gợi ý:
- HS xỏc định những sự việc, hiện tượng nổi bật, núng bỏng ở địa phương
mỡnh như: Vấn đề rỏc thải, ụ nhiễm nguồn nước, chặt phỏ rừng để viết bài văn
nghị luận.
2. Dạng đề 5 hoặc 7 điểm.
Đề 2.
Một hiện tượng khỏ phổ biến hiện nay là vứt rỏc bừa bói, tuỳ tiện ra đường,
ra nơi cụng cộng. í kiến, thỏi độ của em như thế nào trước hiện tượng này và em
hóy đặt nhan đề cho bài viết của mỡnh.
Dàn bài:
* Mở bài
- Giới thiệu hiện tượng sự việc .
* Thõn bài .
- Trình bày có biểu hiện của hiện tượng.
- Chỉ rừ nguyờn nhõn của việc vứt rỏc bừa bói: Do ý thức của con người tuỳ
tiện, vụ ý, kộm hiểu biết
- Tác hại của việc vứt rỏc bừa bói (Cần đưa ra những dẫn chứng tiờu biểu,
thuyết phục).
+ Làm mất cảnh quan, mỹ quan mụi trường.
+ ễ nhiễm mụi trường sống, lõy lan mầm bệnh, ổ dịch

+ Sinh ra có thúi quờn xấu.
- Thỏi độ, suy nghĩ của em như thế nào? Hành động và nờu ra biện phỏp
khắc phục
* Kết bài.
- Lời kờu gọi cộng đồng hóy chung tay vỡ một mụi trường trong sạch.