Tiểu luận tn thách thức an ninh phi truyền thống ở việt nam hiện nay quan điểm và giải pháp phòng ngừa, ứng phó

BỘQUỐCPHỊNG
HỌCVIỆNCHÍNHTRỊ

Ngàynộp:24/8/2022
Ngườichấm
(kýghi rõ họvà tên)

Sốphách
(DoBan khảothí ghi)

Điểm
Bằngsố

Bằngchữ

Sốphách
(DoBan khảothi ghi)

TIỂULUẬNTỐT NGHIỆP

Khố:11

Họ và tên: ĐỒN ĐỨC

chỉnh
lýluận

SƠNNgàysinh:19/11/1974

Lớp,
trường:H o à n

chương
t r ì n h caocấp
chínhtrị/TrườngQSQK7.

Lớp,trường:Hồnchỉnhchươngtrìnhcaocấplýluậnchínhtrị/
TrườngQSQK7

Khoa:Lịchsửnghệthuậtqnsự

Khố:11

Chủđề:Thách thứcanninhphitruyềnthống ở
Việt Nam hiện nay - Quan điểm
vàgiảiphápphịngngừa,ứng phó.

Ngàynộp:24/8/2022

TIỂULUẬNTỐT NGHIỆP


MỤCLỤC

Trang
MỞĐẦU
I

NHỮNG VẤNĐỀCHUNGVỀANNINH PHITRUYỀN THỐNG

1

1

Anninhphitruyềnthống
Đặcđiểmchủyếucủn n i n h phitruyền thống

1

2
II

NHỮNGTHÁCHTHỨCANNINHPHITRUYỀNTHỐNGỞ VIỆT
NAMH I Ệ N NAY

4
5

1

Mốiđedọa từanninh kinhtế

5

2

Mốiđedọa từn ninhxãhội

6

3

Mối đedọa từanninhnội bộ

7

4

Mối đedọa từn ninhthông tin

7

5

8

6

Mối đedọa từtranhchấpchủquyềnbiển đảo trênBiểnĐông
Mốiđedọa từ khủng bốquốctế

7

Mối đedọatừbiếnđổikhí hậu tồncầu

8

8

QUANĐ I Ể M , G I Ả I P H Á P Ứ N G P H Ó V Ớ I N H Ữ N G M Ố I Đ E D Ọ A
III ANN I N H P H I T R U Y Ề N T H Ố N G Ở V I Ệ T N A M , T R Á C H N H I
9

Ệ M CỦAQNĐỘIVÀCÁNBỘTRONGQNĐỘI

1

Mộtsốqu nđiểmvàgiảiphápứngphóvớinhữngmốiđedọaan
ninhphi truyềnthống

1.1 Nângcaonhậnthứcvềcácmốiđedọaanninhphitruyềnthống
Chủđộng,tíchcựcphịngngừa,ứngphóvớicácmốiđedọaanninh
1.2
phitruyềnthống
Pháth u y s ứ c m ạ n h t ổ n g h ợ p c ủ a h ệ t h ố n g c h í n h t r ị v à t o à n x ã h ộ i
1.3
trongquảntrịvàkiểmsốt cácmốiđedọaanninhphitruyềnthống
Mởrộngvàtăngcườnghợptácquốctếvềphịngngừa,kiểmsốtvà
1.4
ứngphóvớicácmốiđedọaanninhphitruyền thống
Huyđộngnguồnlựctàichínhbằngnhiềukênhkhácnhauđểđầutưchoh
1.5 o ạ t đ ộ n g p h ò n g n g ừ a , k i ể m s o á t , ứ n g p h ó c á c m ố i đ e d ọ a a n
ninhphitruyềnthống
Tráchn h i ệ m c ủ a Q u â n đ ộ i v à c á n b ộ Q u â n đ ộ i t r o n g t h a m g i
2
a ứngphóvớicác mốiđedọaan ninhphitruyềnthống.

9
9
11
13
15

16
18

KẾTLUẬN

21

DANHMỤCTÀILIỆUTHAMKHẢO

22


MỞĐẦU

Sau khi Chiến tranh lạnhết th c, đặc biệt là thập niên đầu thế kỷ XXI,thế giới có
nhiều biến động phức tạp vượt quahuôn khổ dự báo của giớinghiên cứu về một thế
giới hịa bình, ổn định và thịnh vượng. Trong thế giớiđương đại, bên cạnh các mối
đe dọa về quân sự, vẫn tồn tại và xuất hiện nhiềuyếutốmớiđedọađếnanninhconngườivàanninh
quốc

gia

như:

bố,dịchbệnhlâylannhanhởngườivàđộngvật,biếnđổih í hậu,muabánmat

khủng
y,

mua bán phn ữ v à t r e m , d i c ư u y ê n b i ê n g i ớ i , t ộ i p h ạ m

mạng...

T r o n g bốicảnh đó, những nhận thức vềan ninhcũng thay đổi

nhanhc h ó n g . B ê n cạnh những quan niệm đã và đang được sử d ng xung
quanh chủ đề này như:an ninh tập thể, an ninh chung, an ninh toàn diện..., xuất
hiện thuật ngữ anninhphitruyềnthống(non-traditionalsecurity).
Ở nước ta, thực hiện cơng cuộc đổi mới, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóavà hội nhập
quốc tế, trong những năm qua, bên cạnh những thành tựu to lớnthì vấn đề an ninh
phi truyền thống đang nổi lên như là những hiện tượng bứcbách của đời sốngã hội.
Các nguy cơ, thách thức, mối đe dọa an ninh phitruyền thống ở Việt Nam đang có
những biến đổi theo chiều hướng bất lợi đốivớicuộcsốngconngười,đồngthờicũnglàsựtháchthứcđốivới
sự phát triểnbền vững của đất nước. Một khi an ninh đất nước nói chung, an ninh
phitruyềnthốngnóiriênghơngđượcbảođảmthìsẽh ơ n g cósựbảođảmchosựpháttr
iểnbền vữngcủaquốcgiavàchấtlượngcuộcsốngcủaconngười.
Vì vậy nếuh ô n g đ ả m b ả o đ ư ợ c a n n i n h p h i t r u y ề n t h ố n g
t h ì n h ữ n g thảm họa, khủng khoảng sẽ xuất hiện sẽ gây suy yếu nền kinh tế,
gia

tăng

đóinghèo,giatăngbấtổnchínhtrị,trởthànhngịinổchonhữngbấtổnãhội,gây ra
các vb ã i c ơ n g , b i ể u t ì n h , g â y r ố i t r ậ t t ự c ô n g c ộ n g ,
l à m m ấ t l ò n g t i n của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Đây chính là
những nguy cơ, thách thứcvà mối đe dọa an ninh quốc gia, sự tồn vong của chế độ
và nền độc lập chủquyềnlãnh thổ củaTổ quốc.


1

NỘIDUNG
I. NHỮNGVẤN ĐỀ CHUNG VỀAN NINHPHITRUYỀNTHỐNG

1. Anninhphi truyềnthống
Thuật ngữ an ninh phi truyền thống bắt đầu được nói đến vào nhữngnăm 80c ủ a
thế kỷ XX, sử d ngnhiều trong thập niênđầu thế kỷ
X X I , a n ninh phi truyền thống trở thành một thuật ngữ phổ biến trong các hội
nghị,diễn đành u

vực,quốc

tế,

hợp

tác

song

phương,

đa

p h ư ơ n g g i ữ a c á c q u ố c gia, các tổ chức cũng như các chủ thểhác trong
quan

hệ

quốc

tế

đương

đại.Tuyn hi ên , t r ê n t h ế g i ớ i h i ệ n n a y có h á n h i ề u c á c h h i ể u , q ua n n i ệ m về a n ni
nh phi truyền thống. Giới nghiên cứu trong nước và quốc tế hiện nay chưathống
nhất được mộthái niệm hoàn chỉnh xung quanh thuật ngữ này. Tùythuộc vào cách
nhìn nhận, góc độ, lĩnh vực tiếp cận, hoàn cảnh cthể mà từngnhànghiêncứuđưara
quanniệmh á c nhauvềanninhphitruyềnthống.
Trong giới nghiên cứu phương Tây, có quan niệm cho rằng, an ninhquốc giahông
nên hiểu theo nghĩa hẹp là bảo vệ nhà nước trước những cuộctấn công quân sự qua
biên

giới

lãnh

thổ

mà

an

ninh

quốc

gia

cịn

phải

đối

mặtvớinhữngtháchthứcphitruyềnthống,baogồm:khủngbốquốctế,tộiphạm
un quốc gia có tổ chức, an ninh mơi trường, di cư bất hợp pháp, an ninhnăng
lượng và an ninh con người. Hoặc quan niệmhác: An ninh phi truyềnthống là thách
thức đối với sự tồn vong và thịnh vượng của các quốc gia, dântộc, xuất hiện chủ
yếu

trong

các

nguồn

gốc

phi

qn

sự,

chẳng

hạn

như

thayđổihíhậu, suythối m ơ i tr ườnguyên bi êngi ới và nguồntàinguyên c ạ n kiệ
t, bệnh truyền nhiễm, thiên tai, di cư bất hợp pháp, tình trạng thiếu lươngthực,
bn

lậu,

bn

bán

ma

t

và

các

hình

thứch á c

của

tội

p h ạ m u y ê n quốcgia…
Theo Liên Hiệp Quốc, an ninh phi truyền thống bao gồm an ninh
conngười và an ninh cộng đồng. Trong báo cáo “Phát triển con người” năm

1994của Liên Hiệp Quốc, an ninh phi truyền thống bao gồm7lĩnh vực là:kinh
tế,lương thực,sứckhỏe,mơitrường,conngười,cộngđồngvàchính trị.


Ở cấp độhu vực,tạiH ộ i
các

nghị

thượng

đỉnhHiệp

hội

q u ố c g i a ĐôngNam Á lầnthứ sáu giữa ASEAN và TrungQuốc

tạiPhnôm-pênh(Campuchia) ngày 01/11/2002 đã thống nhất:An ninh phi
truyền

thống

đượchiểul à n h ữ n g v ấ n đ ề v ề c á c l o ạ i t ộ i p h ạ m x u y ê n q u ố c g i a , đ ặ c b i ệ
t l à t ộ i phạmkhủngbốvàmatúyđedọaanninhkhuvựcvàthếgiới,đồngthờitạo
ranhữngtháchthứcmớiđốivớihịabình,ổnđịnhtrongvàngồikhuvực.Các nhà lãnh đạo ASEAN và
Trung

Quốc

bày

tỏ

sự

quan

ngại

về

những

vấnđềanninhphitruyềnthốngngàycànggiatăngnhưbuônlậu,maty,buôn
bánp h n ữ v à t r e m , c ư ớ p b i ể n , h ủ n g b ố , b u ô n l ậ u v ũ h í , r ử a t i ề n , t ộ i ph
ạmi n h tế quốc tếvà tộiphạmcôngnghệcao.
Đối với nước ta, trước Đại hội XI, Đảng Cộng sản Việt Nam tuy chưachính thức sử
d nghái niệm an ninh phi truyền thống nhưng đã từng chỉ ranhững dấu hiệu, những
vấn đề của an ninh phi truyền thống. Đại hội VIII củaĐảng cho rằng: “Thế giới
đứng trước nhiều vấn đề có tính tồn cầu (bảo vệmơi trường, hạn chế sự bùng nổ
về dân số, phòng ngừa và đẩy lùi những bệnhtậthiểmnghèo..),hơng một quốc gia nào có
thể tự giải quyết, mà phải có sựhợp tác đa phương” 1. Đại hội X bổ sung và phát
triển:

“Nhiều

vấn

đề

tồn

cầubứccđịihỏicácquốcgiavàcáctổchứcphốihợpgiảiquyết…,híhậudiễnb i ế n n
g à y c à n g ấ u , è m t h e o n h ữ n g t h i ê n t a i h ủ n g k h i ế p ; c á c d ị c h bệnhlớn,các
tộiphạmu y ê n q u ố c g i a c ó chiềuhướngtăng”2.
TạiĐ ạ i h ộ i X I Đ ả n g t a c h í n h t h ứ c s ử d ngh á i n i ệ m a n n i n h p h i truyền
thống với các vấn đề được chỉ ra, như: chống khủng bố, bảo vệ mơitrường và ứng
phó với biến đổih í h ậ u , h ạ n c h ế b ù n g n ổ d â n s ố , p h ị n g
n g ừ a vàhạnchếdịchbệnhhiểmnghèo.ĐạihộiXIIvàĐạihộiXIIIcủaĐảngchỉra
một

số

vấn

đề

tồn

cầu

như:

An

ninh

tài

chính,

an

ninh

năng

lượng,

an

ninhnguồnn ư ớ c , a n n i n h l ư ơ n g t h ự c , b i ế n đ ổ i h í h ậ u , t h i ê n t a i , d ị c h b ệ n h , a n n
inhmạng,u n g

đột

sắc

t ộ c , tôn

giáo,h ủ n g

bố.

Đ ồ n g thời,cólưđến“các
1

ĐảngCộngsảnViệtNam:VănkiệnĐạihộiđạibiểutồnquốclầnthứVIII,Nb.Chínhtrịquốcgia,Hà
Nội, 1996, tr.77.

2

Đảng Cộngsản Việt Nam:VănkiệnĐạihộiđạibiểutồn quốclầnthứX, Nb. Chính
trịquốcgia,HàNội,2006, tr.74.


hình thái chiến tranh kiểu mới” với hàm ýhả năng chuyển hóa giữa an ninhphi
truyền thống và an ninh truyền thống. Có thể liệtê

nhiều

hơn

nữa

c á c quan niệm về an ninh phi truyền thống, nhưng tựu trung, các quan niệm
nêutrên cóthểxếptheohaitrường phái:
Trường phái thứ nhấtquan niệm an ninh phi truyền thống là an ninhtổng hợp, bao
gồm an ninh quân sự, chính trị, kinh tế, xã hội, mơi trường. Anninh phi truyền
thốngh ô n g đ ố i l ậ p v ớ i a n n i n h t r u y ề n t h ố n g m à l à m ở
r ộ n g nộihàm củah ái ni ệm anni nh truyềnt hố ng lấyanni nh quân sựl àm trung
tâm. Căn cứ xuất phát của quan niệm này là do tính tương đối của an ninh
phitruyền thống, một mối đe dọa an ninh phi quân sự có thể chuyển hóa thànhxung
độtvũtrang,chiếntranh.
Trường phái thứ haiquan niệm an ninh phi truyền thống đối lập với anninh truyền
thống,h ô n g b a o h à m a n n i n h q u â n s ự . T r ư ờ n g p h á i t h ứ
h a i r õ ràng hơn về mặt ngữ nghĩa, nhưng cũng thừa nhận, các vấn đề an ninh
phitruyền thống có thể dẫn tới xung đột, chiến tranh. Ở Việt Nam, quan niệm
củaĐảng ta tiếp cận theo trường phái này, tức quan niệm an ninh phi truyềnthống là đối lập với an ninh

truyềnthống,n g h ĩ a l à h ô n g b a o g ồ m c á c l ĩ n h vựcanninhquânsự.
Từ nhữnghái quát trên, có thể hiểu: “An ninh phi truyền thống có
thểhiểu là một loại hình an ninh xuyên quốc gia do những yếu tố phi chính trị
vàphi quân sự gây ra, có ảnh huởng trực tiếp đến sự ổn định, phát triển về
anninh củamỗinước,cảkhuvực vàtoàncầu”3.
Nội đung của an ninh phi truyền thống là những vấn đề bức thiết đangnổi lên
hiện nay như: Tài nguyên, môi trường sinh thái; bùng nổ dân số, xungđột dân tộc,
tôn giáo, nghèo đói bệnh tật, tội phạm... An ninh phi truyền thốngngàycàngcóbiểuhiệnsâu
đậmtrongđờisốngquốctếvàthànhvấnđềtồncầu,anninhtồncầu.
3

Phùng Hữu Ph , Nguyễn Văn Đặng, Nguyễn Viết Thông (Đồng chủ biên):Tìm hiểu một số thuậtngữ
trong Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứcủa Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016,tr.15.


2. Đặcđiểmchủyếucủn n i n h phi truyền thống
Dùc ò n n h i ề u q u a n n i ệ m r ấ t h á c n h a u , s o n g c ó t h ể h i ể u m ộ t s ố đ ặ c điểmchủ
yếucủa anninhphitruyền thốngnhưsau:
- Cácvấnđềanninhphitruyềnthốngdiễnraảnhhưởngtrênphạmvi
hu vực hoặc tồn cầu, mang tính xun quốc gia. Nó có thể phát sinh từ mộtquốc
gia này nhưng cóhả năng lan tỏa với tốc độ nhanh, phạm vi rộng
đếnquốcgiah á c nhưbiếnđổih í hậu,tộiphạmmạng,dịchbệnhlâylannhanhởngư
ời,giasc và câytrồng...
- An ninh phi truyền thống thường do các tác nhân tự nhiên hoặc do
cáctổchứcngồinhànước,nhómngườihoặccánhântiếnhành;cịnanninhtruyền thốnglà xungđộtgiữa
quân độicácnhànước.
- Anninhphitruyềnthốnguyhiếptrựctiếpđếncánhânconngườihoặccộng đồng, rồi
quốc gia - dân tộc; còn an ninh truyền thống uy hiếp trực tiếpđếnchủquyềnlãnhthổquốcgiadântộc,uyhiếpanninhquốcgia.
- An ninh phi truyền thống cóc ả n h ữ n g v ấ n đ ề m a n g t í n h
phi

bạo

l ự c vềk i n h t ế , v ă n h ó a , m ô i t r ư ờ n g , a n n i n h m ạ n g , d ị c h b ệ n h . . . v à n
h ữ n g v ấ n đềmangtínhbạolực,nhưngđólàbạolựcphiqnđộinhư:Khủngbố,tộiphạmcótổchức...
- Giải quyết vấn đề an ninh phi truyền thống cần nhấn mạnh đến
hợptác, sử d ng biện pháp ngoại giao, kể cả ngoại giao giữa quân đội các
nước.Còn giải quyết vấn đề an ninh truyền thống thường lấy biện pháp vũ
trang -qnsựlà chính,cịnngoạigiaolàhỗ trợ.
- Về mặt thời gian, an ninh phi truyền thống xuất hiện muộn hơn
anninh truyền thống. Tuy nhiên, cần phải thấy rằng, nhiều mối đe dọa an
ninhphi truyền thống đã xuất hiện từ rất lâu trong lịch sử như: Dịch bệnh,
khanhiếm lương thực, khủng bố,.. nhưng do diễn ra ở phạm vi nhỏ hẹp, quy
môchưa lớn, truyền thông chưa phát triển hoặc vấn đề quyền con người
chưađược quan tâm, nên ít hoặchơng được nhìn nhận một cách đầy đủ. Cịn
ngàynay,dotácđộngcủatồncầuhóa,mặttráicủasựpháttriểnkhoahọc-cơng


nghệ.. các vấn đề an ninh phi truyềnt h ố n g c ó đ i ề u k i ệ n p h á t t á c
n h a n h , l a n tỏarộng,ảnh hưởnglớn,trởthànhmối quantâmtoànnhânloại.
- An ninh phi truyền thống hủy hoại an ninh quốc gia dần dần và
lâudài, vì nó tác động đến các yếu tố mang tính hạt nhân hoặc bệ đỡ cho ổn
địnhvà phát triển cá nhân con người, cộng đồng xã hội, hệ thống thể chế, hạ
tầngkỹthuậtchiếnlược vàmôitrườngsống.
- An ninh phi truyền thống và an ninh truyền thống là hai mặt của
kháiniệm an ninh tồn diện. Vì vậy, an ninh phi truyền thống và an ninh
truyềnthống cùng tác động đến xây dựng chiến lược an ninh quốc gia,... bảo
đảm ổnđịnhvàpháttriểncủaquốcgia.
II. NHỮNGTHÁCHTHỨC ANNINH PHI TRUYỀN
THỐNGỞVIỆTNAMH I Ệ N NAY

Việt Nam là quốc gia đang phát triển, có vị trí địa lý đặc thù, nằm trêndải khí hậu
xích đạo nhiệt đới, nên chịu tác động rất nặng nề từ an ninh phitruyền thống, nhất
là những mối hiểm họa từ thiên tai, bão l t, sự biến đổi khíhậu, nước biển dâng, các
loại

dịch

bệnh

(SARS,

cúm

gia

cầm

H5N1,

AIDS,Covid-

19…).Cùngvớiđó,nhữngvấnđềvềbnlậu,vậnchuyểntráiphépvũkhí,matúy,cướpbiển,tộiphạmcó
tổ chức xuyên quốc gia, khủng bố, nhậpcưvàdicưtráiphápluật,ônhiễmmôitrường…
đãvàđangtácđộngmạnhmẽđếnanninhcủaViệtNam.Đặcbiệt,trongbốicảnhhộinhậpquốctếngàycàng sâu,
rộng, bên cạnh thời cơ, thuận lợi, chúng ta cũng đang phải đối mặtvới khơng ít
thách thức, trong đó có thách thức từ các mối đe dọa an ninh phitruyền
thốngtrêncáclĩnhvực,ct h ể :
1. Mối đedọatừanninhkinhtế
Trong bối cảnh tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế, an ninh kinh tế có

vaitrịđặc b i ệ t q u a n tr ọngđối vớ i a n ni nh q u ố c gi a. Sa u hơn 3 5 năm đổim ớ i , Việt
Namđãthốtkhỏitìnhtrạngnướcnghèokémpháttriểntrởthànhnướcđang phát triển có thu nhập trung bình
thấp. Tuy nhiên, năng lực điều hành,quản lý vĩ mơ nền kinh tế cịn nhiều yếu kém;
cơ

chế,

chính

sách

cịn

sơhở,tạođiềukiệnchocácloạitộiphạmhoạtđộnggâytổnthấtchocáclợiích

nhiều


kinh tế của đất nước, từ đó gây mất lịng tin của nhân dân; nguy cơ t t hậu xahơn
nữa về kinh tế; nguy cơ tham nhũng vẫn còn tồn tại. Thực tế các cuộckhủng hoảng
kinh tế những năm vừa qua đã chứng minh vai trò của an ninhkinh tếtrong
anninhquốcgia,nhiềuvv i ệ c gâymấtanninhquốc gianhư:
+Sựviệc “giá lươngtiền”ởViệtNamnăm1985trướcthờikỳđổi mới.
+ Sự việc “khủng khoảng “trong hệ thống ngân hàng Việt Nam
nhữngnăm1997-1998…vv
+ Cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ thế giới năm 2008 bắt nguồn từPhố Wall của
Mỹ lan sang các quốc gia trên tồn thế giới mà Việt Nam khơngnằmngoạilệ.
2. Mối đedọatừn ninhxãhội
Hiệnn a y , ả n h h ư ở n g m ặ t t r á i c ủ a c ơ c h ế t h ị t r ư ờ n g đ a n g p h á t s i n h nhiều
vấnđềbấtcậpbêntrongnướctachưathểgiảiquyếtđượcdẫnđếnnhững mâu thuẫn tích ttrong lịng xã hội,

tiềm ẩn nguy cơ xung đột xã hội.Chúng ta đã thực hiện nhiều chính sách phát triển
kinh tế, tôn giáo, dân tộcnhưng vẫn chưa giải quyết được ổn thoả các vấn đề phức
tạp. Ở một số địaphương đãvàđangxảyracác v khiếukiệnđơngngườiđặcbiệtphứctạp.
Điểnhình như:
+ Sự việc “ khủng khoảng” ở Thái Bình giai đoạn 1996-1997 bắt
nguồntừc á c v i p h ạ m p h á p l u ậ t v ề k i n h t ế v à t h a m n h ũ n g l i ê n q u a n đ ế n
“ đ i ệ n , đường,trường,trạm” ởcơsở.
+ Vấn đề quản lý đất đai còn chưa chặt chẽ đã xảy ra vcưỡng chế ởTiên Lãng, Hải
Phòng năm 2012; hay vthu hồi đất tại Đồng Tâm, Mỹ Đức,HàNội năm2019
+ Vấn đề di cư của đồng bào dân tộc Mông ở Tây Bắc năm 2011, TâyNguyên trong
những năm qua đã làm biến đổi phân bố xã hội và đời sốngngười dân tộc thiểu số ở
n ơ i đ â y đ ặ t r a c h o Đ ả n g , N h à n ư ớ c p h ả i c ó n h ữ n g chủ
trương, chính sách phù hợp để khơng bị các thế lực thù địch lợi d ngchống phá
cáchmạngnước ta.


3. Mối đe dọa từanninhnội bộ
Mặt trái của cơ chế thị trường, mở cửa, hội nhập đã tác động trực tiếpđến tư tưởng
của cán bộ, đảng viên, làm nảy sinh những vấn đề phức tạp mớitrong nội bộ, đe
doạ đến sự ổn định và phát triển của chế độ chính trị và nhànước. Khơng ít cán bộ,
đảng viên bị lung lạc ý chí, bị tác động bởi luận điệuchiến tranh tâm lý, phá hoại tư
tưởng của các thế lực thù địch bộc lộ tư tưởngbăn khoăn, lo lắng về tiền đồ của chủ
nghĩa xã hội, chủ nghĩa Mác - Lênin;phủ nhận thắng lợi của cách mạng; mơ hồ mất
cảnh giác, mất phương hướng,muốn Đảng ta phải “cải cách”, “mở rộng dân chủ”.
Một bộ phận không nhỏcán bộ, đảng viên, thậm chí ở cả cán bộ quản lý cấp cao
suy thối về tư tưởng,chính trị, đạo đức, lối sống, xa rời quần chúng đã và đang làm giảm sút uy
tíncủaĐảng,ảnhhưởngđếnhiệulựcquảnlý,điều hànhcủa chính quyền.
Những vviệcchốngtham nhũng,tiêucực, suy thốit r o n g t h ờ i g i a n gần đây được
Đảng,Nhànướctaquyếttâmlàmtrongsạchbộmáy,đãxửlýmột bộ phận cán bộ thoái hoá, biến chất đã
quay

lại

chống

Đảng,

Nhà

nước.Điểnh ì n h n h ư L u ậ t s ư C ù H u y H à V ũ ; G i á o s ư C h u H ả o …
h a y n h ữ n g U ỷ viênBộChínhtrị,UỷviênTrungươngĐảngbịkỷluậtvàxửlýhìnhsự…đâylànhữngnguycơ đe
doạtừanninhnộibộcủađấtnướcta.
4. Mối đedọa từn ninhthơng tin
Cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại, nhất là sự bùng nổ
củacơngnghệthơngtintồncầuđãchorađờinhữngcơngcvơcùngtiệních,đólàIn
ternetvàcơngnghệliênlạckhơngdây.Tuynhiên,nhìndướigócđộanninh,các cơngcnày
cũng đang trở thành hiểm họa đối với sự ổn định vàphát triển bình thường của các
nước. Internet đang được coi là “chiến trườngthứ 5” trong cuộc tranh đấu vì lợi ích
của con người. Làm cho an ninh thôngtin, nhất là an ninh mạng đang thực sự trở
thành mối lo ngại đối với an ninhquốcgiacủa mỗinước,trong đócó ViệtNam.
Thời gian gần đây, nhiều thơng tin bí mật Nhà nước, bí mật của
cơquan,đơnvịvàbímậtcánhânbịlộlọt,đócũngbắtnguồntừviệcnănglực


quản lý của cơ quan có trách nhiệm và cá nhân cịn thiếu hiệu quả, ý thức tựbảo
vệthơngtincánhâncủangườisửdng Internetcịn chưa cao.
Điểnhìnhl àvvi ệc xảyrat ại hệthốngm ạngđ i ề u hànhtạiSân Bay NộiB ài ,T ân S
ơ n N h ấ t ngày29/7/2014 sau k h i v v i ệ c dànk ho an H D 981 của Trung quốc xâm
nhập trái phép trên vùng Biển của Việt Nam, dư luậntrong nước và Quốc tế đấu
tranh phản đối Trung Quốc về hành động ngangngược thì Nhóm hacker 1937CN

tấn cơng gây sự cố thông tin xuyên tạc sựthậtvềBiểnĐông trênhệthốngphátthanhtại2
sânbaynày.
5. Mối đedọatừtranhchấpchủquyềnbiểnđảotrênBiểnĐơng
Thời gian gần đây, tình hình tranh chấp Biển Đơng diễn biến hết sứcphức tạp. Các
nước và các bên có liên quan ở Biển Đơng đều có những độngthái để tuyên bố và
khẳng định chủ quyền của mình. Đặc biệt, Trung Quốcthực hiện mưu đồ “độc
chiếm Biển Đông” liên tiếp có những hành động khiêukhích và vi phạm nghiêm trọng
chủquyềncủa ViệtNam.Họn g a n g n g ư ợ c nêu yêu sách về chủ quyền “đường
chữ U 9 đoạn” hay còn gọi là “đường lưỡibò” chiếm hơn 80% diện tích Biển
Đơng. Trong vùng biển và vùng đặc quyềnkinhtếcủaViệtNam,TrungQuốcthườngxuntiếnhànhcác
hoạt động nhưcấm đánh bắt cá, gia tăng các hoạt động khống chế và uy hiếp ngư dân ViệtNamtrênBiển
Đơng,liêntcchotàuhảigiám,ngưchínhtuầntra…
6. Mốiđedọa từkhủng bốquốctế
Đối vớiViệtN a m , h i ệ n n a y c á c h o ạ t đ ộ n g k h ủ n g b ố q u ố c
tế

như

đ ã diễnr at r ên thếgiớichưaxảyra,bởi Vi ệt Namkhơngphảil àm ct iêucủa chủ
nghĩa khủng bố, khơng có xung đột lợi ích, đồng thời các tổ chức khủngbố quốc tế
cũng chưa có cơ sở xã hội tại Việt Nam. Tuy nhiên, mối đe dọakhủng bố tại nước
ta cũng đang hiện hữu, bởi ở trên lãnh thổ Việt Nam đangcó các mc tiêuchínhtrị
củaMỹvà các nướcphươngTây.
7. Mốiđedọa từbiếnđổikhí hậutồncầu
Theo báo cáo về chỉ số rủi ro khí hậu dài hạn năm 2019 của tổ
chứcGermanw a t c h tạiH ộ i nghịt h ư ợ n g đ ỉ n h của L i ê n h ợ p quốcvề b i ế n đ ổ i k h í


hậu năm 2018 (COP 24) diễn ra ở Ba Lan từ ngày 02 đến ngày 14-122018,ViệtNamnằmtrong10nướcbịảnhhưởngnhiềunhấtcủabiếnđổikhíhậu.Số
liệu

của

Viện

Khoa

học

Khí

tượng

Thủy

văn

và

Biến

đổi

khí

hậu

cũng

chothấy,tronghơn30 nămqua,tạiViệtNam , bìnhqnmỗinăm,thiên taiđãlàm

chếtvàmấttíchkhoảng500người,bịthươnghàngnghìnngười,nềnkinhtếthiệthạibìnhqnlêntới1,5%GDPhằngnăm.Bìnhqn
mỗinămViệtNambị ảnhhưởngtrực tiếpbởi6-7cơnbão.
Thực tiễn các vsạt núi, lở đất gây chết nhiều người và làm thiệt hạinghiêm trọng tài
sản Nhà nước xảy ra ở các tỉnh Miền Trung năm 2020. Haytình trạng hạn hán tại
các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ và Tây Ngun; tìnhtrạng triều cường dâng cao
là

những

đe

doạ

trực

tiếp

đến

đời

sống

của

ngườidân

vàchính

sáchcủaĐảngvàNhànướcta.

Ngồi những mối đe dọa của an ninh phi truyền thống trên, còn có cácmối đe dọa
từ an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, an ninh văn hóa, anninhd ị c h b ệ n h …
N h ữ n g m ố i đ e d o ạ n à y đ ã đ ư ợ c N h à n ư ớ c t a t h ố n g n h ấ t quan điểm trong hợp tác với các
nướcASEANvàmộtsốnướckhác(TrungQuốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, EU), đó là: bn bán
ma t, bn người,cướp biển, bn lậu vũ khí, rửa tiền, tội phạm kinh tế quốc tế,
tội phạm côngnghệ cao, cạn kiệt tài nguyên, thiên tai, dịch bệnh... Việc xác định rõ
các mốiđe doạ an ninh phi truyền thống là cơ sở quan trọng để chủ động chuẩn bị
lựclượng,phư ơ ng t i ệ n , bi ện pháp,xâydựngphư ơng á n v à t ăn g cường h ợ p tác
vớicácnước.
III. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ VỚI NHỮNG MỐI
ĐEDỌA

AN

NINHPHI

TRUYỀNTHỐNGỞ

VIỆTNAM;T R Á C H

N H I Ệ M CỦAQUÂNĐỘIVÀCÁNBỘTRONGQUÂNĐỘI

1. Một số qu n điểm và giải pháp ứng phó với những mối đe
dọnninhphitruyền thống
1.1. Nângcaonhậnthứcvềcácmốiđedọaanninhphitruyềnthống
Trongcác vănkiệncủaĐảng đềcập đếncácmốiđedọaanninhphi truyền
thốnggầnđâycómộtsốđiểm cầnđặcbiệtchúýsau:(1)Đảngtaln


đặt các mối đe dọa an ninh phi truyền thống bên an ninh truyền thống,

trongđócácmốiđedọaanninhtruyềnthốngdùvẫntiềmtàngvàbiểuhiệndướicác
hìnhthức,mứcđộkhácnhau,nhưngxuhướnghịabìnhvẫnlàchủđạo,cịn vấn đề an ninh phi truyền thống
đang

nổi

lên

gay

gắt;

(2)

Các

thách

thứcann i n h p h i t r u y ề n t h ố n g đ a n g d i ễ n b i ế n p h ứ c t ạ p d o m ặ t t r á i c ủ a t o à n c ầ
u hóa,củakinhtếthịtrường,củasửdngthànhtựukhoahọccơngnghệ;(3)Định dạng các mối đe dọa an ninh phi
truyền thống bao gồm: anh ninh conngười, an ninh tài chính, an ninh năng lượng,
an ninh lương thực, biến đổi khíhậu, thiên tai, dịch bệnh... Phạm vi các mối đe dọa
an ninh phi truyền thống sẽcònmởrộngvàdiễnbiếnrấtphứctạp,đòihỏiphảitiếptctheodõi,nghiêncứu và bổ
sung kịp thời; (4) Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống khơngcủa riêngViệt
Nam màmang tính tồn cầu;( 5 ) M ộ t s ố m ố i đ e d ọ a a n n i n h phi
truyền thống có khả năng chuyển hóa thành an ninh truyền thống như:xung độtdân
tộc,tơngiáo,khủngbố,bạoloạnchínhtrị.
Trên cơ sở các quan điểm của Đảng cần làm cho cả hệ thống chính trị,các chủ thể
chịu trách nhiệm quản trị an ninh phi truyền thống, cộng đồngdoanh nghiệp và toàn
thể nhân dân nhận thức đầy đủ các thách thức, tác động,ảnhhưởngcủaanninhphitruyềnthốngđối

vớiđờisốngconngười,cộngđồng và an ninh quốc gia. Trên bình diện an ninh con người, các
mối đe dọaan ninh phi truyền thống tác động đến sức khỏe thể chất và sức khỏe
tinh thầncủacon ngườinhư: dịch bệnh lây lannhanh, buôn bán vàsử d
ngmat ú y , buônbán người(trem, phnữ, nhậpc ư

bấthợp

pháp).

Trên

b ì n h d i ệ n a n ninhc ộ n g đ ồ n g v à a n n i n h q u ố c g i a x u ấ t h i ệ n t ừ c á c m ố i đ e
d ọ a c ủ a t ì n h trạng khan hiếm lương thực, thiếu h t và tranh chấp tài nguyên nước,
nănglượng,t ộ i p h ạ m c ô n g n g h ệ c a o v à a n n i n h m ạ n g , đ ầ u c ơ v à a n n i n h
t à i chính.Trênbìnhdiệnchủquyềnquốcgia,nhiềuvấnđềanninhphitruyềnthống tạomốiuy hiếp trực tiếp, có
khả

năngc h u y ể n h ó a

thànhan

n i n h truyềnt hống. Trênbì nh diệnan ninht ồncầu, cácvấnđ ề anni nhhànghải
và

hàng

khơng,

an

ninh

năng

lượng,

an

ninh

tài

chính,

giới,dịchb ệ n h n g u y h i ể m l â y l a n n h a n h ở n g ư ờ i v à đ ộ n g thựcvật...đềutác

di

cư

xuyên

biên


động mang tính xun quốc gia mà khơng một nước riêng ln à o

có

thể

t ự mìnhgiảiquyếtđược.
Nâng cao nhận thức cho các thành phần trong xã hội về mối đe dọa anninh phi
truyền thống có thể bằng nhiều con đường, cách thức khác nhau.Trước hết là thơng
qua hình thức truyền thơng để tác động đến nhận thức chocộng đồng xã hội, gồm
cả báo nói, báo hình, báo viết và mạng xã hội. Hìnhthức thứ hai là lồng ghép các
biện pháp giáo dục, nâng cao nhận thức chongười dân, doanh nghiệp về các vấn đề
an

ninh

phi

truyền

thống

trong

cácchươngtrình,dựánpháttriểnkinhtế,vănhóa,xãhội,bảovệmơitrườngsinhthái.
1.2. Chủ động, tích cực phịng ngừa, ứng phó với các mối đe dọa
anninhphitruyền thống
- Chủ động và tích cực đầu tư phát triển bền vững, khơng ngừng
nângcao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, chăm lo bảo vệ môi
trườngsinhthái.Nhiềumốiđedọaanninhphit r u y ề n t h ố n g p h á t s i n h t ừ t
ì n h trạng phản phát triển hay phát triển thiếu bền vững. Ở đây, các giải
phápphịngngừavàứngphóvớicácmốiđedọaanninhphitruyềnthốngphảiđượctíchhợp
vàotừngchiếnlược,chươngtrình,kếhoạchvàdựánpháttriển.
- Phân loại từng lĩnh vực an ninh phi truyền thống với đặc điểm
khácnhau để xác định những cơ chế, phương thức quản trị an ninh phi

truyềnthống phù hợp.Đối với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống phát
sinh từrủi ro của thị trường (như an ninh tài chính), việc chủ động và tích cực
ứngphó phải bắt đầu bằng hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng
xã hộichủ nghĩa, cấutrúc lại chức năngcủa Nhà nước, nhằm giảm thiểutối đatácđộng tiêu cực của thị
trường khi rơi vào khủng hoảng. Đối với các mối đe dọaanninhphitruyềnthốngphátsinh
từ

mặt

trái

của

tồn

cầu

hóa,

tính

chủ

động,tíchcựcthểhiệnởthúcđẩyhợptácquốctếđểphịngngừavàứngphóngaytừ
chínhquốcgiacóthểphátsinhvàlantruyềncácmốiđedọaanninhphitruyền thống (như an ninh mạng,
di

cư

xuyên

biên

giới,

khủng

bố,

buôn

bánmat ú y , b u ô n b á n p h ụ n ữ v à t r e m ) . Đ ố i v ớ i c á c m ố i đ e d ọ a a n n i n h
phi


truyền thống phát sinh từ mặt trái sử dụng thành tựu khoa học cơng nghệ (nhưanninh
mạng,mộtsốdịchbệnh),tínhchủđộngvàtíchcựcthểhiệnởxâydựng đội ngũ chun gia tinh nhuệ, có trình
độ cơng nghệ cao, đủ năng lựcphịngngừavà ứngphóhiệuquả.
- Chủ động, tích cực hồn thiện hệ thống thể chế quản trị an ninh
phitruyền thống, nâng cao tính tương thích của pháp luật Việt Nam với pháp
luậtquốctếvềphịngngừavàứngphóvớit h á c h t h ứ c a n n i n h p h i t r u y ề n
thống.Nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện hệ thống thể chế, pháp luật quản trị
anninh phi truyền thống, nhất là trước những vấn đề mới xuất hiện tạo ra
khảnăng uy hiếp lớn đối với an ninh quốc gia, như an ninh mạng, an ninh
tàichính, an ninh nguồn nước, an ninh hàng hải và hàng không, di cư xuyên
biêngiới và các vấn đề dân tộc và tôn giáo... Đối với các vấn đề an ninh phi
truyềnthống mà các nước dễ tìm được điểm tương đồng do có lợi ích chung, cần
ràsốtl ại nh ữ n g đ i ể m cònb ấ t t ư ơ ng t h í c h gi ữa ph áp l u ật V i ệ t Namvớiph
áp luậtquốctếtrêntừnglĩnhvựcđểsửađổi,bổsungchophùhợp,đặcbiệtlàpháp luật điều chỉnh về: hoạt
động

phịng,

chống

bn

bán

ma

túy,

bn

bánngười,rử at i ề n; h o ạ t động kiểmdịchđộng/t hự cvật , ứ ng p hó v ớ i dị ch
bệnh lây lan nhanh; hoạt động uy hiếp an ninhm ạ n g , a n n i n h h à n g h ả i , a n
n i n h hàng không, an ninh nghề cá, an ninh nguồn nước, chống cướp biển...
Đây làcơ sở pháp luật tạo thuận lợi cho các nước cùng phối hợp phòng ngừa
và đấutranh, thực hiện tương trợ tư pháp, khi đối diện với các thách thức an
ninh phitruyền thống. Đối với những vấn đề an ninh phi truyền thống nhạy
cảm, phứctạp, mỗi nước do quyền lợi của mình thường có cách tiếp cận và
diễn giảiriêng, khó có thể điều chỉnh pháp luật quốc nội để bảo đảm tính
tương thích(như an ninh nguồn nước, an ninh nghề cá, an ninh mạng, chống
khủng bố...),cần phát huy tính chủ động trên cả mặt hợp tác và đấu tranh
trong cả quan hệsong phương và đa phương trên cơ sở bảo vệ lợi ích quốc gia
- dân tộc và chiasm ố i quantâmchungvớicácnước khác.
- Chủ động xây dựng lực lượng, đầu tư nguồn lực cho quản trị an
ninhphitruyềnthốngởtừnglĩnhvực,từngđịabàn,từngnộidungcụthể;thường

xuyêndiễntậpđểtránhrơivàothế
dựng

các

lực

lượng

bịđộngkhixảyrat ì n h h u ố n g b ấ t thường.Xây
chuyên

ngành

quản

trị

an

ninh

phi

truyềnthốngđ ủ v ề s ố l ư ợ n g , đ ồ n g b ộ v ề c ơ c ấ u , c ó t r ì n h đ ộ , đ ủ s ứ c p h ò n g n g ừ a ,
cảnh

báo,

phản

ứng

và

ứng

phó

với

từng

mối

đe

dọa

an

ninh

phi

truyền

thống.Quyh o ạ c h , b ố t r í l ạ i l ự c l ư ợ n g q u ả n t r ị a n n i n h p h i t r u y ề n t h ố n g ở t
ừ n g ngành, từng lĩnh vực, đặt trong tổng thể bảo đảm chiến lược an ninh quốc giatrong thời kỳ mới. Các lực

lượng chuyên trách phải được đào tạo tinh thơngnghiệp vụ, giỏi ngoại ngữ, có bản
lĩnh chính trị vững vàng, có kiến thức hộinhậpquốctế.
- Giữ vững an ninh chính trị, xử lý các vấn đề dân tộc và tôn giáo
mộtcáchk h é o l é o , g i ả i t ỏ a c á c x u n g đ ộ t x ã h ộ i p h ù h ợ p , p h ò n g n g ừ a v à
n g ă n chặn khả năng chuyển hóa của xung đột.Qn triệt và thực hiện đầy đủ
tưtưởngđồnkết,tơntrọng,giúpđỡnhaucùngpháttriển giữacácdântộcđ
iđơi với đấu tranh với các biểu hiện chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, phòng ngừa
vàkiênq u y ế t đ ấ u t r a n h v ớ i m ọ i b i ể u h i ệ n c h ủ n g h ĩ a l y k h a i n g a y t ừ k h i
m ớ i nhennhóm.Tơntrọngquyềntựdotínngưỡng,tơngiáovàtựdokhơngtínngưỡng, tơn giáo của nhân
dân đi đôi với đấu tranh với các biểu hiện lợi dụngtơn giáovớimục đíchphi
tơngiáo.
- Chủ động và tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phịng ngừa
vàứng phó với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống.Lựa chọn từng
khungkhổ hợp tác đa phương, khu vực hay song phương với từng nội dung
cụ thể đểViệtNamthamgia.Ưutiênchohợptácquốctếvềquảntrịanninhphitruyềnthốngđốivớinhữnglĩnhvựcđang
đedọa,uyhiếptrựctiếpđếnanninhquốcgiacủa ViệtNam.
1.3. Phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và tồn
xãhộitrong quảntrị vàkiểmsốt cácmốiđedọaan ninhphitruyềnthống
- Tăng cường vai trị lãnh đạo của tổ chức đảng các cấp đối với
hoạtđộng quản trị an ninh phi truyền thống.Các nghị quyết chuyên đề của
Đảngtrên từng vấn đề, như năng lượng, tài chính - ngân hàng, tài ngun,
ứng
phóvớibiếnđổikhíhậu,pháttriểnnơngnghiệp,cơngnghiệp,laođộng,annin
h


quốc gia... đều phải đề cập và tính tốn đầy đủ các thách thức an ninh phitruyền
thống.
- Tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về an ninh phi truyền thống,
từxây dựng hệ thống thể chế đến tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức

vàchế độ công vụ chuyên nghiệp.Xây dựng lực lượng chuyên ngành quản lý
anninhphitruyềnthốngtrêntừnglĩnhvực

của

đờisốngxã

hội,k h ắ c

p h ụ c nhữngchồngchéotrongquảnlýđểcáccơquannhànướccóđiềukiệnnghiêncứuchunsâu,thammưuchun
nghiệpvàkhơngngừngnângcaonănglựctác nghiệp. Sớm luật hóa các chức năng chuyên
ngành quản lý an ninh phitruyền thống để có cơ sở cho xây dựng bộ máy, đội
ngũ,

đầu

tư

xây

dựng

cơsởvậtchất vàpháttriển m ột cách chunnghiệp.Khơngngừnghồn t
hiệnchếđộ,chínhsáchđểđộingũcánbộ,cơngchứcquảntrịanninhphitruyềnthống an tâm cơng tác, giữ
vững liêm chính và khơng ngừng trau dồi đạo đứcnghềnghiệp.
- Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đồn thể
chínhtrị - xã hội, các tổ chức xã hội trong phịng ngừa và ứng phó với các
mối đedọa an ninh phi truyền thống.Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với vai trị,
chứcnăng của mình trong thời kỳ mới có nhiệm vụ đồn kết, tập hợp các lực
lượngxãhộiđểphịngngừavàứngphóvớicáctháchthứcanninhphitruyềnthống.Cómấyvấnđềđángquantâmsauđây:

Phảnbiệncácchiếnlược,chươngtrình, dự án có khả năng tạo ra mối đe dọa an ninh phi
truyền thống, bảo đảmpháttriểnbềnvững.
- Cộng đồng doanh nghiệp có vai trị rất quan trọng trong phịng
ngừavà ứng phó với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống.Nhiều mối đe
dọa anninhphitruyềnthốngthườngphátsinhtừmặttráicủakinhtếthịtrường,màchủ thể của nó chính là
các doanh nghiệp; do đó, phịng ngừa phải bắt đầu từchính trách nhiệm của
doanh nghiệp. Nhiều mối đe dọa an ninh phi truyềnthống đều phát sinh từ ý
thức

và

trách

nhiệm

của

doanh

nghiệp,

như

chạy

theolợinhuậntrongkinhdoanhtàichínhmàthiếuquantâmđếnanninhtàichính


quốc gia; tối đa hóa lợi ích trong khai thác nguồn lợi đất đai để phát triển cácngành
công nghiệp và dịch vụ mà xem nhẹ an ninh lương thực; giảm chi phíđầu tư xử lý

chất thải cơng nghiệp dẫn tới ơ nhiễm mơi trường mặt nước,khơng khí... Do đó,
xây

dựng

những

chế

định

pháp

luật

bắt

buộc

các

doanhnghiệpphịngngừavàthamgiaứng
phóvớicácmốiđedọaanninhphitruyềnthốnglàmộtgiảiphápkhơngthểthiếutrongcácgiảiphá
ptổngthể.
- Thu hút sự tham gia của người dân trong phòng ngừa và ứng phó
vớicác mối đe dọa an ninh phi truyền thống.Người dân, xét một khía cạnh
nàođó, nếu thiếu ý thức đầy đủ về các nguy cơ an ninh phi truyền thống, thì
chínhlàmộtchủthểlàmphátsinhhoặcpháttánnhư:dịchbệnhlâylannhanh,truyền vi-rút qua máy tính cá
nhân, tham gia rút tiền đồng loạt tại các ngânhàng kiểu hiệu ứng “đám đơng”
khi thiếu thơng tin về an tồn của hệ thốngngân hàng... Vì vậy, trong điều

kiện

mới,

phải

giáo

dục

cho

người

dân

tráchnhiệmtr ư ớ c c á c t h á c h t h ứ c a n n i n h p h i t r u y ề n t h ố n g , t ỉ n h t á o t r ư ớ
c c á c s ự kiệnmàbảnthânmìnhcóthểthamgiapháttán,giatăngmứcđộuyhiếpcủaan ninh phi truyền
thống một cách vô thức. Đồng thời, xây dựng cơ chế đểngười dân tham gia
ứng phó với các nguy cơ, thách thức an ninh phi truyềnthống
mộtcáchtựgiác,chủđộng,tráchnhiệm.
1.4. Mở rộng và tăng cường hợp tác quốc tế vềp h ò n g n g ừ a ,
k i ể m soát và ứng phóvớicácmốiđedọa an ninhphitruyền thống
-T r ư ớ c h ế t , q u á n t r i ệ t q u a n đ i ể m củ a Đ ả n g t a l à : chủđ ộ n g , t í c h c ự c hợp tác cùng
cácnước,cáctổchứckhuvựcvàquốctếtrongviệcứngphóvớinhữngtháchthứcanninhphitruyềnthống,nhấtlàtìnhtrạngbiếnđổikhí
hậu;nângcaohiệuquảcáchoạtđộngđốingoại,tiếptụcđưacácmốiquanhệquốctếvàochiềusâutrêncơsởgiữvữngđộclập,tựchủ,phát
huytốiđanộilực,giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc; chủ động ngăn ngừa và giảm thiểu
tácđộng tiêu cực của quá trình hội nhập quốc tế... Tham gia các cơ chế hợp tác
anninhsongphươngvàđaphươngtrêncơsởtốiđahóatrongbảovệlợiíchquốcgia
- dântộc,đồngthờitơntrọngcácnguntắccơbảncủaluậtphápquốctế.

- Thống nhất nhận thức, xây dựng cơ chế lòng tin và hoàn thiện
khungkhổ thể chế giữa các nước về an ninh phi truyền thống - cơ sở cho hợp
tácquốctế cóhiệuquả.
- Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, trong đó có hợp tác về
phịngngừa và ứng phó với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống thông
qua cơchếvà phươngthứcđa tầng,đa dạng,linhhoạt.
- Tăng cường chia sẻ thông tin giữa Việt Nam với các nước trên
từngnội dung về các mối đe dọa an ninh phi truyền thống thông qua thiết lập
cơchếhợptác cụthểvàhữuhiệu.
- Hợp tác quốc tế về chia sẻ thành tựu khoa học - công nghệ, đào
tạonhânlự cvàhuy độngn g u ồ n lựct à i c hí nh p h ụ c vụchophịngn gừ a vàứ
ng phóvớicácmốiđe dọaanninhphi truyềnthống.
1.5. Huy động nguồn lực tài chính bằng nhiều kênh khác nhau
đểđầu tư cho hoạt động phịng ngừa, kiểm sốt, ứng phó các mối đe dọa
anninhphitruyền thống
Mộtl à , n g u ồ n t à i c h í n h n g â n s á c h . Nguồnt à i c h í n h n g â n s á c h h ằ n g năm
được

nhờ

thu

thuế,

được

Quốc

hội

phân

bổ

thơng

qua

kế

có
hoạch

tàikhóahằngnămđểphụcvụchochithườngxunvàđầutưpháttriển,trongđócóđầutư
chohoạtđộngphịngngừa,ngănchặnvàứngphóvớicáctháchthức an ninh phi truyền thống. Đây phải
được xem là nguồn tài chính cơ bản,được đầu tư vào các “mắt xích” thiếty ế u
n h ấ t c ủ a c ô n g t á c p h ò n g n g ừ a v à ứng phó với các tai biến bất
thường của tự nhiên, như bão lụt, dịch bệnh lâylan nhanh ở người và động vật; xây
dựng cơ sở vật chất và lực lượng chuyêntrách làm công tác quản trị an ninh phi
truyền thống, đặc biệt là các cơ quancảnh báo, ngăn chặn, xử lý, khắc phục nhanh
chóng các hậu quả tiêu cực từcácmốiđe dọa anninh phitruyềnthống.
Hai là, nguồn tài chính doanh nghiệp.Đây là nguồn tài chính rất quantrọng đóng
góp vào phịng ngừa và ứng phó với các mối đe dọa an ninh phitruyềnthống.
Khơngít tácnhângâyramối đedọa an ninh phitruyềnthống từ