Skkn tổ chức quản lí thiết bị có hiệu quả

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ THUẬN AN
TRƯỜNG TIỂU HỌC BÌNH HỊA 2

GIẢI PHÁP
GIÚP HỌC SINH LỚP MỘT
SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG HỌC TẬP HIỆU QUẢ

Người thực hiện

: Lê Thị Cẩm Tú

Chức vụ

: Thiết bị - giáo viên

Điện thoại

: 0984675419

Năm học

: 2021 - 2022


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................1
1. LÝ DO CHỌN GIẢI PHÁP..............................................................................1
2. MỤC ĐÍCH CỦA GIẢI PHÁP.........................................................................2
3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.............................................................................2
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....................................................................2
5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU................................................................................3

6. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU...........................................................................3
7. KHẲNG ĐỊNH TÍNH MỚI..............................................................................3
PHẦN NỘI DUNG...............................................................................................4
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN...............................................................................................4
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ VỀ SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG DẠY HỌC Ở KHỐI
LỚP MỘT..............................................................................................................5
1. Thực trạng chung về sử dụng đồ dùng dạy học ở khối lớp Một.......................5
2. Thực trạng sử dụng đồ dùng dạy học ở khối lớp Một Trường Tiểu học Bình
Hịa 2.....................................................................................................................7
2.1. Thuận lợi........................................................................................................8
2.2. Khó khăn........................................................................................................9
III. CÁC GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP MỘT SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG
HỌC TẬP HIỆU QUẢ..........................................................................................9
1. Tổ chức công tác quản lý thiết bị đồ dùng dạy học của nhà trường..................9
2. Nhận thức về vai trò, tác dụng của đồ dùng dạy học trong quá trình dạy
học ......................................................................................................................11
3. Hiểu cấu tạo đồ dùng dạy học và các thao tác kỹ thuật khi sử dụng đồ dùng
theo dụng ý sư phạm của bài dạy........................................................................17
3.1. Về đồ dùng dạy học......................................................................................18
3.2. Các biện pháp giúp giáo viên khắc phục những tồn tại trong việc khai thác
và sử dụng thiết bị dạy học..................................................................................19
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC................................................................................23
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM............................................................................25


PHẦN KẾT LUẬN.............................................................................................26
1. Kết luận...........................................................................................................26
2. Khả năng ứng dụng và phát triển giải pháp.....................................................26
3.Đề xuất ý kiến...................................................................................................27
PHỤ LỤC............................................................................................................28

CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO:.........................................................................28


1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN GIẢI PHÁP
Giáo dục có vị trí quan trọng chiến lược xây dựng con người, chiến lược
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Vì vậy, Đảng và Nhà nước đã khẳng
định: “Cùng với khoa học và công nghệ, Giáo dục và Đào tạo là quốc sách hàng
đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.”
Xu hướng chung của sự đổi mới phương pháp giảng dạy ở tiểu học là làm
sao để giáo viên không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn là người tổ
chức, định hướng cho học sinh hoạt động để học sinh huy động vốn hiểu biết và
kinh nghiệm của bản thân vào việc lĩnh hội tri thức mới.
Thực tế cho thấy việc dạy học nói chung và dạy học ở tiểu học riêng đã có
sự đổi mới nhiều về phương pháp, địi hỏi sự tư duy của học sinh được đặc biệt
chú ý. Song để cho giờ học được thực sự đổi mới, việc sử dụng thiết bị đồ dùng
dạy học hết sức cần thiết.
Thiết bị đồ dùng dạy học là những phương tiện vật chất giúp cho giáo viên
và học sinh tổ chức hợp lý có hiệu quả, trong q trình đổi mới phương pháp
dạy học, thiết bị đồ dùng dạy học là một trong những điều kiện cơ bản không thể
thiếu để giáo viên, học sinh thể hiện mục tiêu dạy học.
Xuất phát từ những yêu cầu trên mà vấn đề sử dụng đồ dùng dạy học trong
các giờ học phục vụ đổi mới phương pháp dạy học được nhiều giáo viên quan
tâm. Bởi học sinh Lớp Một mới từ mẫu giáo chuyển lên, nên việc thu nhận kiến
thức thông qua hình thức “Học mà chơi – chơi mà học” rất phù hợp. Mặt khác
xuất phát từ nhận thức của học sinh tiểu học là: “Từ trực quan sinh động đến tư
duy trừu tượng – từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn khách quan”.
Là một cán bộ thiết bị của nhà trường, tôi thấy được việc sử dụng dụng đồ
dùng dạy học trong các tiết học là cần thiết đối với sự tiếp thu của học sinh. Vậy

làm thế nào để việc sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả nhất trong các giờ lên
lớp phục vụ đổi mới phương pháp dạy học? Đó là câu hỏi mà người làm cơng
tác quản lí như tơi trăn trở và thực sự lưu tâm chú trọng. Chính vì vậy tơi mạnh


2
dạn viết đề tài “Giải pháp giúp học sinh lớp Một sử dụng đồ dùng học tập
hiệu quả”.
2. MỤC ĐÍCH CỦA GIẢI PHÁP
Mục đích của đề tài nhằm nâng cao chất lượng tiết học thông qua việc sử
dụng đồ dùng dạy học của học sinh lớp Một.
Phát huy được hết thế mạnh sẵn có của đơn vị tạo điều kiện cho giáo viên
và học sinh có thể tiếp cận đến các phương pháp đổi mới góp phần nâng cao
chất lượng giảng dạy.
Tìm hiểu đặc điểm tình hình và tâm sinh lí của học sinh để có biện pháp sử
dụng đồ dùng dạy học phù hợp với từng tiết học, từ đó nâng cao hiệu quả tiết
học.
3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu lí luận của việc sử dụng đồ dùng dạy học ở lớp Một trong các
tiết học đạt kết quả như thế nào? (So các tiết đạy không sử dụng đồ dùng dạy
học).
Đề ra những giải pháp để nâng cao chất lượng hiệu quả và áp dụng trong
việc sử dụng đồ dùng trong các tiết học, nhằm phục vụ đổi mới phương pháp
dạy học.
Từ đó rút ra kết luận và đưa ra những kiến nghị cụ thể nhằm giúp cho giáo
viên có những tiết dạy đạt hiệu quả cao.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
* Nghiên cứu lý luận:
Tìm đọc tài liệu về tâm lý trẻ lứa tuổi tiểu học.
Tìm đọc tài liệu, thơng tư có liên quan đến quản lí thiết bị.

* Nghiên cứu thực tế:
Khảo sát thực tế giáo viên, học sinh.
Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp.
Trên đây là một số phương pháp tiêu biểu mà tôi đã áp dụng trong đề tài
này. Vì mỗi phương pháp đều có cái hay trong q trình thực hiện.


3
5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Giáo viên, học sinh khối lớp Một Trường Tiểu học Bình Hịa 2 năm học
2021-2022.
6. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đề tài này được áp dụng cho học sinh khối lớp Một Trường Tiểu học
Bình Hịa 2, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương năm học 2021 - 2022.
7. KHẲNG ĐỊNH TÍNH MỚI
Trong q trình làm cơng tác trường Tiểu học Bình Hịa 2, bản thân ln
tìm tịi sáng kiến cho cơng tác quản lí thiết bị có hiệu quả, biết cách sắp xếp, bố
trí thiết bị sao cho khoa học, hợp lí giúp cho giáo viên dễ tìm và sử dụng thiết bị
một cách tốt nhất. Giúp giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng thiết bị để có một
tiết học hiệu quả.


4
PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Ở lứa tuổi học sinh Tiểu học, đặc biệt là học sinh lớp Một khả năng tư duy
trừu tượng kém. Phần lớn các em tư duy phải dựa trên mơ hình, vật thật, tranh
ảnh. Do vậy, trong giờ học việc sử dụng đồ dùng là không thể thiếu. Đồ dùng
dạy học không chỉ là mơ hình, tranh ảnh, vật thật mà có thể là những phiếu học
tập được sử dụng dưới nhiều hình thức như: trao đổi nhóm, hoặc mỗi học sinh

một phiếu trong các giờ học: kiểm tra, ôn tập ... ở tất cả các môn học. Là phương
tiện truyền tải thông tin và nó cịn là nội dung của q trình truyền thụ tri thức,
giáo dục tư cách, rèn luyện kĩ năng thực hành cho học sinh. Nó điều khiển mọi
hoạt động nhận thức của học sinh từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng.
Nó tác động to lớn trong việc phát huy trí sáng tạo, kích thích hứng thú trong
việc dạy và học của thầy và trò. Đặc biệt sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý bao
giờ cũng cho những kết quả đúng về tính khoa học sư phạm và tính mĩ thuật.
Có nhà giáo dục trẻ cho rằng: “Trẻ không sợ học mà chỉ sợ những tiết học
đơn điệu nhàm chán”. Học sinh lớp Một cảm thấy mệt mỏi và chán học khi chỉ
nhìn thấy mãi một hình ảnh của giáo viên. Lúc đó học sinh mong muốn được
nhìn thấy một cái gì khác ngồi giáo viên để tạo ra một cảm giác thoải mái khi
có cái mới để thu nhận kiến thức, thường cái mới đó là đồ dùng dạy học. Trong
đó nếu nội dung đồ dùng dạy học phù hợp với nhận thức của học sinh thì sẽ
nâng cao hiệu quả giờ dạy của giáo viên lên rất nhiều.
Sử dụng đồ dùng dạy học phù hợp, linh hoạt trong q trình dạy học có
tác dụng làm giảm sự phụ thuộc của học sinh vào lời giảng của giáo viên do đó
góp phần đổi mới phương pháp học một cách có hiệu quả. Chính vì thế mà luật
giáo dục đã quy định rất rõ về tiêu chuẩn trường, lớp. Thiết bị dạy học ở trường
tiểu học như sau:
“...Thiết bị giáo dục trang bị cho nhà trường phải thiết thực. Trước mắt
cần tập trung trang bị những thiết bị tối thiểu, cần thiết phục vụ yêu cầu đồng
bộ giữa thiết bị chứng minh của giáo viên và thiết bị thực hành của học sinh,


5
cần kết hợp trang thiết bị truyền thông đơn giản và thiết bị hiện đại (phương
tiện nghe, nhìn, phịng học tiếng, vi tính ...) từng bước hiện đại hố nhà trường
tiểu học theo sự phát triển của xã hội và kinh tế đất nước, khuyến khích giáo
viên và học sinh làm đồ dùng dạy học bằng nguyên liệu địa phương giá thành
thấp...”.

Thực tế hiện nay việc sử dụng đồ dùng dạy học ở khối lớp Một cũng
tương đối phong phú, ở tất cả các môn học. Bên cạnh những đồ dùng phục vụ
giảng dạy trong các giờ lên lớp như mơ hình tranh ảnh, tranh tĩnh, tranh động,
máy chiếu cịn có những nội dung của bài được sử dụng phiếu học tập gây sự
hứng thú học tập cho các em, nhưng so với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy
và học hiện nay thì việc sử dụng phiếu học tập và nội dung soạn phiếu vẫn chưa
thực sự đáp ứng được nhu cầu cần thiết cho các hình thức học. Chính vì vậy đồ
dùng dạy học phải được đưa ra đúng lúc và phù hợp với nhận thức của học sinh,
phải đảm bảo được tính chất học tập, ơn luyện, củng cố các tri thức, kĩ năng là
hết sức cần thiết trong các giờ học căng thẳng nhằm:
- Tạo cho học sinh thay đổi hình thức hoạt động trên lớp (Thơng qua
hình thức trao đổi phiếu theo nhóm).
- Tạo ra sự vui vẻ thoải mái (Học mà chơi – chơi mà học).
- Tạo ra một khơng khí đồn kết thơng hiểu lẫn nhau. Nếu biết kết hợp
khéo léo các bước hướng dẫn học sinh sử dụng đồ dùng dạy học với nội dung
bài giảng thì bao giờ học sinh cũng tiếp thu và hiểu bài nhanh hơn. Do vậy đồ
dùng dạy học đặc biệt quan trọng với học sinh lớp Một vì nó giúp các em quan
sát sự vật, hiện tượng một cách trực quan để có nhận thức sâu hơn nội dung bài
học, hình thành tốt kĩ năng, kĩ xảo.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ VỀ SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG DẠY HỌC Ở
KHỐI LỚP MỘT
1. Thực trạng chung về sử dụng đồ dùng dạy học ở khối lớp Một
Thực tế hiện nay việc sử dụng đồ dùng dạy học ở các khối lớp Một cũng
tương đối phong phú, ở tất cả các môn học. Bên cạnh những đồ dùng phục vụ
giảng dạy trong các giờ lên lớp như mơ hình, tranh ảnh, tranh tĩnh, tranh, máy


6
chiếu cịn có những nội dung của bài được sử dụng phiếu học tập gây sự hứng
thú học tập cho các em. Muốn tiết dạy hiệu quả, thầy truyền đạt được hết kiến

thức cần thiết, trò tiếp thu tốt, lĩnh hội được yêu cầu bài thì việc chuẩn bị đồ
dùng dạy học là rất quan trọng, để gây được hứng thú và niềm say mê cho các
em.
Nhưng so với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy và học hiện nay thì việc
sử dụng phiếu học tập và nội dung soạn phiếu vẫn chưa thực sự đáp ứng được
nhu cầu cần thiết cho các hình thức học tập. Chính vì vậy đồ dùng dạy học phải
được đưa ra đúng lúc và phù hợp với nhận thức của học sinh, phải đảm bảo được
tính chất học tập, ơn luyện, củng cố các kiến thức, kĩ năng kĩ xảo là hết sức cần
thiết trong các giờ học căng thẳng nhằm: tạo cho trẻ thay đổi hình thức hoạt
động trên lớp (thơng qua hình thức trao đổi phiếu theo nhóm) và tạo ra sự vui vẻ
thoải mái (học mà chơi – chơi mà học); đặc biệt tạo ra một khơng khí đồn kết
thơng hiểu lẫn nhau. Nếu biết kết hợp khéo léo các bước hướng dẫn học sinh sử
dụng đồ dùng dạy học với nội dung bài giảng thì bao giờ học sinh cũng tiếp thu
nhanh hơn, hiểu bài giảng nhanh hơn, vì vậy khi sử dụng phải lựa chọn các loại
đồ dùng trực quan phù hợp với mục đích yêu cầu bài học, đi theo một trình tự
nhất định. Ngồi ra, giáo viên phải biết kết hợp với nhiều phương pháp khác
như: miêu tả, tường thuật, phân tích để giúp tất cả các học sinh có cơ hội quan
sát. Nhiều giáo viên khẳng định, học sinh nào học kỹ lý thuyết thì khi thực hành
sẽ tiếp thu kiến thức nhanh hơn và ngược lại, những em nào biết quan sát, thích
tìm hiểu trong các giờ thực hành thì những “lỗ hổng” về lý thuyết sẽ được bổ
sung kịp thời.
Song bên cạnh đó nguyên nhân của của sự hạn chế, mặt yếu đó là:
* Cơng tác chỉ đạo cịn chưa linh hoạt: Các chun đề của tổ khối được tổ
chức cịn mang tính hình thức: dự giờ dạy chuyên đề góp ý xây dựng chưa thực
sự tâm huyết, nội dung sinh hoạt của tổ khối về các hoạt động chuyên môn chưa
phong phú.
* Giáo viên: Biết rằng sử dụng đồ dùng dạy học trong giờ học là một
nghệ thuật, là cần thiết. Song nhiều giáo viên đã không thực hiện được, hoặc

7
thực hiện khơng thành cơng mang tính hình thức, sức ì của một thời “dạy chay”
vẫn tồn tại trong không ít giáo viên. Nhiều khi giáo viên cò tâm lý lo sợ sẽ
không thành công, sợ mất nhiều thời gian chuẩn bị dẫn đến việc ngại sử dụng
hoặc chỉ sử dụng thiết bị dạy học đối phó khi cần.
Chất lượng thiết bị dạy học cịn kém cũng dẫn đến tình hình sử dụng thiết
bị dạy khơng thành cơng. Chính vì vậy hiệu quả giờ dạy khơng cao. Đặc biệt với
trình độ nhận biết của học sinh lớp Một hiện nay những tiết học có sử dụng cơng
nghệ thơng tin sẽ tạo ra sự thích thú lơi cuốn học sinh vào tiết học nhẹ nhàng;
nhưng với một số giáo viên còn hạn chế về công nghệ thông tin, chưa thành thạo
kĩ năng để tạo ra các bài học để sử dụng trên máy chiếu thì việc sử dụng đồ dùng
dạy học vẫn còn là điều e ngại đối với giáo viên.
2. Thực trạng sử dụng đồ dùng dạy học ở khối lớp Một Trường Tiểu
học Bình Hịa 2
Đặc điểm tình hình của nhà trường: Trường Tiểu học Bình Hịa 2 được
thành lập theo Quyết định số 2613/QĐ-UBND ngày 01/06/2015 của UBND thị
xã Thuận An về việc thành lập Tiểu học Bình Hịa 2, trường được xây dựng
hồn thành và đưa vào sử dụng từ tháng 10 năm 2015, được trang bị cơ sở vật
chất khang trang với khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, sạch đẹp, đầy đủ trang
thiết bị; số lượng phịng học được lầu hóa 01 trệt, 03 lầu, 38 phòng học và 05
phòng chức năng (Mĩ thuật, Tiếng Anh, 02 phòng Tin học, Âm nhạc); Một số
phòng làm việc phục vụ cơng tác văn phịng gồm: Phịng Hiệu trưởng, 02 phịng
Phó Hiệu trưởng, phịng Y tế, phịng Văn thư, phịng Cơng đồn, phịng Thiết bị
giáo dục, phịng Thư viện, phòng nghỉ giáo viên, phòng bảo vệ; trang thiết bị
bên trong phòng học, phòng làm việc được trang bị đầy đủ theo quy định;
Trường có khn viên, sân chơi, bãi tập, các thiết bị dạy học được cấp phát đầy
đủ đáp ứng nhu cầu giáo dục học sinh hiện nay.
Trong năm học 2021-2022, nhà trường có 40 lớp học 2 buổi/ngày với tổng
số học sinh là 1990 em/ 968 nữ và bình qn 49 học sinh/lớp. Trong đó khối lớp
Một có 12 lớp học 2 buổi/ngày với tổng số học sinh 620 em / 310 nữ. Tổng số

8
cán bộ, giáo viên, nhân viên và giáo viên hợp đồng là 57 người, trong đó nữ có
47 người.
Với đặc điểm chung của nhà trường và tình hình số lượng lớp học và số
học sinh khối lớp Một năm học 2021-2022 như vậy, nên trong việc triển nghiên
cứu giải pháp có một số thuận lợi và khó khăn như sau:
2.1.

Thuận lợi

Trường tiểu học Bình Hịa 2 có đội ngũ giáo viên nhiệt tình, nhiều giáo viên
giảng dạy lâu năm có kinh nghiệm; đội ngũ giáo viên trẻ giàu nhiệt huyết, chuẩn
về trình độ chun mơn và đang lớn mạnh khơng ngừng.
Nhà trường được sự quan tâm chỉ đạo sâu sắc của Đảng uỷ, chính quyền
Phường Bình Hịa, phịng Giáo dục và Đào tạo thành phố Thuận An.
Ban lãnh đạo nhà trường đã tạo được một khối đồn kết nhất trí cao trong tập
thể sư phạm. Chi bộ nhà trường chỉ đạo kịp thời, sâu sát. Chính quyền, cơng
đồn, đồn thanh niên phối hợp với nhau nhịp nhàng, chặt chẽ, trên cơ sở tơn
trọng lẫn nhau, đã góp phần thúc đẩy nhà trường thực hiện tốt kế hoạch năm học
do hội nghị cán bộ, viên chức đề ra. Hội Khuyến học, Ban đại diện cha mẹ học
sinh hoạt động có hiệu quả góp phần thúc đẩy nhà trường phát triển.
Cơ sở vật chất nhà trường đến nay tương đối hoàn thiện, đây cũng là một
trong những điều kiện thuận lợi để nhà trường thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và
học tập đạt kết quả.
Trong những năm gần đây nhà trường đã tiến hành đầu tư mua sắm thiết bị
dạy học, chú ý nâng cao chất lượng của từng thiết bị dạy học vì sự phát triển số
lượng phải đi liền với chất lượng. Đã nhiều năm nay nhà trường đã phát động
phong trào làm đồ dùng dạy học. Hiện một số thiết bị do giáo viên tự làm vẫn có

thể áp dụng tốt vào trong các tiết dạy.
Cơng tác quản lí thiết bị đã bước đầu được quan tâm bằng việc quản lý qua
hệ thống sổ quản lí thiết bị, có kế hoạch bảo quản thiết bị đúng quy định. Công
tác này đã được duy trì một cách thường xuyên và đã đi vào quy cũ, nề nếp.


9
Sự đầu tư cho giáo dục của các cấp lãnh đạo địa phương rất kịp thời. Nhất là
hội cha mẹ học sinh của trường đã thể hiện rõ sự quan tâm tới chất lượng giáo
dục của nhà trường.
2.2.

Khó khăn

Việc sử dụng đồ dùng còn hạn chế, nhiều giáo viên chưa thấy hết được vị
trí tầm quan trọng và tác động qua lại của thiết bị dạy học, thường xem nhẹ việc
sử dụng các thiết bị dạy học nên khi sử dụng chưa tạo hứng thú cho học sinh và
thay vào đó là sự nhàm chán, đơn điệu, tuỳ tiện.
Việc sử dụng đồ dùng đôi lúc chưa đến nơi đến chốn cịn sơ sài qua loa đại
khái vì thế hiệu quả của bài dạy chưa đạt hiệu quả cao.
Còn học sinh lần đầu tiên được thực hành với các đồ dùng này nên các em
còn bỡ ngỡ, lúng túng khi sử dụng nên đã ảnh hưởng đến thời gian, tiến trình
của tiết dạy.
Với các bài học của chương trình lớp Một hiện nay thì việc cung cấp kiến
thức mới cho học sinh hầu như bài nào cũng cần đến đồ dùng trực quan, tranh
ảnh, mơ hình mà trong thực tế đồ dùng cung cấp cịn q ít, chủ yếu là do giáo
viên tự làm như khi dạy bài học vần thì tranh ảnh từ ứng dụng, câu ứng dụng,
tranh luyện nói chưa có tranh phóng to mà chủ yếu quan sát qua sách giáo khoa,
bộ chữ cái không đủ ghép cho một bài học. Các môn học khác cũng không kém
phần nan giải như vậy, nhiều đồ dùng kém chất lượng vừa đưa ra sử dụng chẳng

bao lâu đã bị hư hỏng khơng sử dụng được.
Với tình hình thực trạng trên, tôi với cương vị là một cán bộ Thiết bị kiêm
giáo viên dạy lớp Một niềm đam mê với công việc đã thôi thúc tôi nghiên cứu
và đưa ra các “Giải pháp giúp học sinh lớp Một sử dụng đồ dùng học tập hiệu
quả” sau đây tơi xin trình bày.
III. CÁC GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP MỘT SỬ DỤNG ĐỒ
DÙNG HỌC TẬP HIỆU QUẢ
1. Tổ chức công tác quản lý thiết bị đồ dùng dạy học của nhà trường


10
Ngay từ đầu các năm học, đối với cán bộ phụ trách thiết bị tơi phải bố trí
thời gian làm việc phù hợp nhằm tạo điều kiện cho giáo viên trong việc mượn
trả. Sắp xếp, trưng bày đồ dùng khoa học, hợp lí. Riêng các va-li đồ dùng dạy
học theo lớp, nhà trường kiểm kê theo danh mục, giải quyết cho giáo viên
mượn nguyên cả bộ ngay từ đầu năm học và cuối năm học trả lại. Có như
vậy giáo viên mới có thể chủ động trong việc sử dụng cũng như có kế hoạch
tự làm các loại thiết bị và đồ dùng dạy học còn thiếu.
Để giúp cho việc bảo quản và sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học.
Chúng tơi đã tham mưu với nhà trường đóng mỗi lớp 1 tủ sắt để bảo quản đồ
dùng dạy học và được để ngay tại lớp học, rất thuận lợi cho giáo viên và học
sinh khi sử dụng đồ dùng thiết bị.

Hình ảnh tủ đựng thiết bị và hồ sơ quản lí thiết bị


11
2. Nhận thức về vai trò, tác dụng của đồ dùng dạy học trong quá
trình dạy học
Bộ đồ dùng dạy học được thiết kế trên cơ sở danh mục tối thiểu mà Bộ

Giáo dục và Đào tạo ban hành. Sử dụng theo các phần kiến thức hợp lý vừa đủ,
không lạm dụng, thực chất đồ dùng dạy học chỉ hỗ trợ đúng mức cho dạy học và
chủ yếu cho dạy học ở các tiết bài mới, giáo viên đặt ra các câu hỏi dẫn dắt gợi
mở, học sinh thao tác thực hành tiếp cận kiến thức và giải quyết các vấn đề của
bài học một cách tích cực tự giác.
Ví dụ: Khi dạy bài học vần phần hình thành vần mới bài 46 “ÔN, ƠN” ta
cần đặt các câu hỏi gợi mở như: Vần ơn gồm có mấy âm? Đó là những âm nào?
Âm nào đứng trước, âm nào đứng sau? Sau đó giáo viên sẽ cho học sinh thực
hành ghép vần vào bảng từ rồi nhận xét. Qua việc thực hành ghép vần như vậy
sẽ giúp học sinh ghi nhớ vần mới nhanh hơn.


12

Hình ảnh học sinh thực hành ghép vần ơn trên bộ đồ dùng Tiếng Việt


13
Hoặc khi dạy phần câu ứng dụng bài 46 “ÔN, ƠN” giáo viên sẽ chiếu tranh
lên cho học sinh quan sát rồi đặt hệ thống câu hỏi như sau:
- Tranh vẽ cảnh gì?
- Trong tranh vẽ những gì?
Giáo viên nhận xét và từ đó giới thiệu câu ứng dụng: “Sau cơn mưa cả nhà
cá bơi đi bơi lại bận rộn”. Qua việc quan sát tranh tìm hiểu nội dung đã gây
hứng thú, sự chú ý, phát huy tính tích của học sinh. Nội dung tranh cũng chính
là nội dung của câu ứng dụng. Chính vì vậy mà học sinh sẽ luyện đọc trơn câu
ứng dụng một cách dễ dàng hơn.
Đồ dùng dạy học giúp học sinh tập khái quát hoá, cách giải quyết vấn đề để
tự chiếm lĩnh kiến thức mới. Thông qua đồ dùng dạy học giáo viên hướng dẫn
học sinh thiết lập mối quan hệ giữa kiến thức mới và các kiến thức có liên quan

đã học, tạo ra sự hỗ trợ, củng cố lẫn nhau trong quá trình phát triển nhận thức
của học sinh, giúp học sinh liên hệ, vận dụng tốt giữa học với hành.
Ví dụ: Khi dạy làm bài tập 2 ở bài “Số 9”. Khi giáo viên hỏi: Nhìn vào hình
vẽ sách giáo khoa ta thấy 9 con tính được tách thành mấy và mấy? Nếu giáo
viên cho học sinh quan sát các hình vẽ con tính để làm bài tập này thì rất trừu
tượng học sinh khó nhận biết nhưng khi giáo viên thay thế các hình vẽ đó bằng
cách các em được thực hành bằng que tính thì dễ nhận ra, làm được nhanh
chóng. Học sinh sử dụng bằng que tính tách và nêu: 9 gồm 8 và 1, 9 gồm 1 và 8,
9 gồm 7 và 2, 9 gồm 2 và 7, 9 gồm 6 và 3, 9 gồm 3 và 6, 9 gồm 5 và 4, 9 gồm 4
và 5. Hay khi dạy bài: “Mười ba, mười bốn, mười lăm” Giáo viên yêu cầu học
sinh lấy một thẻ 1 chục que tính và 3 que tính rời? 1 chục cịn được gọi là bao
nhiêu? 1 chục là 10. Vậy có tất cả bao nhiêu que tính? Học sinh nêu: mười ba
que tính. Từ thực hành trên que tính học sinh sẽ nắm được kiến thức mà giáo
viên muốn truyền đạt tới.


14

Hình ảnh học sinh thao tác với que tính

Trong q trình dạy học, những việc gì học sinh làm được cho các em tự
làm trên các phương tiện đồ dùng học tập cá nhân, nhằm tạo cơ hội cho các em
được thơng qua chính hoạt động của mình mà phát hiện kiến thức có trong bộ đồ
dùng qua việc phân tích, quan sát, so sánh dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học


15
sinh cùng thực hiện đồng thời theo các thao tác hoạt động của giáo viên giúp các
em phát triển tư duy, khả năng diễn đạt bằng lời....

Hình ảnh học sinh sử dụng sách giáo khoa và bộ đồ dùng học tốn
Hình ảnh học sinh thao tác so sánh các số trên bảng từ


16
Việc sử dụng thiết bị dạy học trong quá trình dạy học cần linh hoạt, sáng
tạo, tuỳ thuộc vào từng bài, từng đơn vị kiến thức mục tiêu của bài học để có
phương pháp sử dụng, thời điểm đưa ra thích hợp nhằm phát huy tối đa mỗi
chức năng của thiết bị dạy học.
3. Hiểu cấu tạo đồ dùng dạy học và các thao tác kỹ thuật khi sử dụng
đồ dùng theo dụng ý sư phạm của bài dạy
Vấn đề đổi mới thiết bị đồ dùng dạy học được đặt ra đồng bộ với việc
đổi mới chương trình và sách giáo khoa các mơn học. Chính vì vậy sau mỗi
đợt tập huấn về thay sách các tổ chuyên môn ở trường chúng tôi thường
dành thời gian để nghiên cứu kỹ lưỡng, tìm hiểu chi tiết về bộ đồ dùng dạy
học để từ đó lĩnh hội đầy đủ về cấu tạo và phạm vi sử dụng đồ dùng dạy học.
Còn một số bất hợp lý trong bộ đồ dùng dạy học mà chỉ khi lên lớp giáo
viên mới nhận ra. Chính vì vậy, chúng tơi chọn bài dạy thích hợp để thực
hành trực tiếp vào một số đồ dùng dạy học. Các giáo viên khác sẽ góp ý vào
thao tác thực hành trên đồ dùng dạy học và từ đó cũng thấy rõ những gì cần
tiếp tục hồn thiện ở đồ dùng dạy học.

Hình ảnh các tài liệu hướng dẫn sử dụng đồ dùng


17
3.1. Về đồ dùng dạy học
Việc khai thác và sử dụng đồ dùng dạy học trong quá trình giảng dạy là một
yêu cầu hết sức quan trọng nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Để góp phần
khai thác và sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học cần:

Đối với cán bộ phụ trách phải bố trí thời gian làm việc phù hợp nhằm tạo
điều kiện cho giáo viên trong việc mượn trả. Sắp xếp, trưng bày đồ dùng khoa
học, hợp lí. Đầu năm học giáo viên nên mượn bộ đồ dùng dạy học theo lớp để
chủ động trong việc sử dụng đồ dùng cũng như có kế hoạch tự làm các đồ dùng
cịn thiếu.

Hình ảnh phịng thiết bị sắp xếp khoa học