(LUẬN văn THẠC sĩ) ứng dụng GIS đánh giá nguy cơ trượt lở đất dọc quốc lộ 6 ở tỉnh hòa bình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
-------&------

Nguyễn Văn Long

ỨNG DỤNG GIS ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ TRƯỢT LỞ
ĐẤT DỌC QUỐC LỘ 6 Ở TỈNH HỊA BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC

Hà Nội, 2018

TIEU LUAN MOI download :


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
-------&------

Nguyễn Văn Long

ỨNG DỤNG GIS ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ TRƯỢT LỞ
ĐẤT DỌC QUỐC LỘ 6 Ở TỈNH HỊA BÌNH
Chun ngành: Quản lý tài nguyên và môi trường
Mã số: 60850101

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN ĐÌNH MINH

Hà Nội, 2018

TIEU LUAN MOI download :


Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
trung thực, đầy đủ và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tác giả xin cam đoan, mọi sự giúp đỡ cho việc nghiên cứu thực tế tại địa
phương để thực hiện luận văn này đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong
luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Long

1

TIEU LUAN MOI download :


Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long
LỜI CÁM ƠN

Tác giả xin chân thành cám ơn PGS.TS Nguyễn Đình Minh, Khoa Địa lý,
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên đã trực tiếp hướng dẫn tác giả trong suốt thời

gian thực hiện đề tài
Tác giả xin cám ơn sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo tại Khoa Địa
lý, các cán bộ Viện Địa chất, Viện Hàn lâm Khoa học và Cơng nghệ Việt Nam,
Phịng Sau Đại học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc Gia Hà
Nội đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả hoàn thành đề tài.
Cuối cùng, tác giả xin cám ơn những người thân trong gia đình và đồng
nghiệp đã khích lệ, tạo những điều kiện tốt nhất cho tác giả trong quá trình thực
hiện đề tài này.
Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Long

2

TIEU LUAN MOI download :


Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ 1
LỜI CÁM ƠN ...................................................................................................... 2
DANH MỤC HÌNH............................................................................................. 6
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................ 8
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... 9
MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 10
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU TRƯỢT LỞ ĐẤT VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................................... 12

1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu .................................................................... 12

1.1.1 Các khái niệm liên quan ......................................................................... 12
1.1.2 Tình hình nghiên cứu trượt lở đất trên thế giới và VN .......................... 16
1.1.3 Cơ sở ứng dụng GIS trong đánh giá TLĐ.............................................. 20
1.2 Phương pháp nghiên cứu: ............................................................................. 21

1.2.1 Thu thập và xử lý dữ liệu ....................................................................... 21
1.2.2 Phương pháp phân tích thứ bậc AHP ..................................................... 22
1.2.3 Phương pháp tích hợp AHP vào GIS để xây dựng bản đồ nguy cơ trượt
lở đất
....................................................................................................... 25
1.3 Quy trình thành lập bản đồ nhạy cảm trượt lở đất ...................................... 25

CHƯƠNG 2. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TRƯỢT LỞ ĐẤT DỌC
QUỐC LỘ 6 Ở TỈNH HỊA BÌNH .................................................................. 29
2.1 Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội tỉnh Hòa Bình...................................... 29

2.1.1 Điều kiện tự nhiên .................................................................................. 29
2.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội tỉnh Hịa Bình ................................................ 30
2.1.3 Khu vưc nghiên cứu ............................................................................... 31
2.2 Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến trượt lở đất dọc quốc lộ 6 ở tỉnh Hịa
Bình .......................................................................................................................... 34

2.2.1 Yếu tố độ dốc. ........................................................................................ 34
2.2.2 Yếu tố thạch học .................................................................................... 37
2.2.3 Yếu tố lượng mưa .................................................................................. 39
3

TIEU LUAN MOI download :

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

2.2.4 Yếu tố khoảng cách đến đường giao thông............................................ 41
2.2.5 Yếu tố các loại đất. ................................................................................. 43
2.2.6 Yếu tố sử dụng đất ................................................................................. 45
2.2.7 Yếu tố hướng sườn dốc .......................................................................... 47
2.2.8 Yếu tố khoảng cách tới đứt gãy ............................................................. 49
2.2.9 Yếu tố khoảng cách tới sông suối .......................................................... 51
CHƯƠNG 3: NGUY CƠ TRƯỢT LỞ ĐẤT DỌC QUỐC LỘ 6 Ở TỈNH
HỊA BÌNH ........................................................................................................ 53
3.1 Thành lập bản đồ kiểm kê trượt lở đất dọc quốc lộ 6 ở tỉnh Hịa Bình ...... 53
3.2 Thành lập bản đồ đánh giá ảnh hưởng của các nhân tố đến trượt lở đất .. 59

3.2.1 Thành lập bản đồ đánh giá ảnh hưởng của độ dốc đối với trượt lở đất . 59
3.2.2 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của hướng dốc đến trượt lở đất KVNC ... 62
3.2.3 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của thạch học đến trượt lở đất KVNC..... 64
3.2.4 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của sử dụng đất đến trượt lở đất KVNC . 66
3.2.5 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của các loại đất đến trượt lở đất KVNC.. 69
3.2.6 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của lượng mưa đến trượt lở đất KVNC... 72
3.2.7 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của giao thông đến trượt lở đất KVNC ... 74
3.2.8 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của sông suối đến trượt lở đất KVNC ..... 76
3.2.9 Thành lập bản đồ ảnh hưởng của đứt gãy đến trượt lở đất KVNC ....... 78
3.3 Thành lập bản đồ nhạy cảm trượt lở đất dọc quốc lộ 6 tỉnh Hịa Bình ...... 80

3.3.1 Xác định và tính trọng số các yếu tố ảnh hưởng đến trượt lở đất KVNC .
....................................................................................................... 80

3.3.2 Bản đồ nhạy cảm trượt lở đất dọc quốc lộ 6 tỉnh Hịa Bình. ................. 83
3.4 Đánh giá nguy cơ trượt lở đất dọc quốc lộ 6 ở khu vực tỉnh Hịa Bình. ..... 86
3.5 Các biện pháp phịng tránh, giảm thiểu nguy cơ trượt lở đất. .................... 91

3.5.1 Biện pháp kỹ thuật. ................................................................................ 91
3.5.2 Biện pháp quy hoạch .............................................................................. 92
3.5.3 Biện pháp quản lý .................................................................................. 92
3.5.4 Biện pháp truyền thông, giáo dục .......................................................... 93

4

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 96

5
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Hình ảnh các kiểu trượt lở đất minh họa ........................................... 14
Hình 2.1. Bản đồ vị trí tỉnh Hịa Bình ................................................................. 29
Hình 2.2. Bản đồ vị trí khu vực nghiên cứu........................................................ 30
Hình 2.3 Mơ hình DEM khu vực nghiên cứu ..................................................... 32
Hình 2.4 Bản đồ độ dốc khu vực nghiên cứu ..................................................... 33
Hình 2.5: Bản đồ thạch học khu vực nghiên cứu................................................ 35
Hình 2.6 Bản đồ lượng mưa khu vực nghiên cứu ............................................... 37
Hình 2.7 Bản đồ khoảng cách đến đường giao thơng ......................................... 39
Hình 2.8 Bản đồ phân bố các nhóm đất khu vực nghiên cứu ............................. 41
Hình 2.9 Bản đồ hiện trạng sử dụng đất khu vực nghiên cứu ............................ 43
Hình 2.10. Bản đồ hướng dốc khu vực nghiên cứu ............................................ 45
Hình 2.11. Bản đồ khoảng cách đến đứt gãy trong khu vực nghiên cứu............ 47
Hình 2.12 Bản đồ khoảng cách đến sông suối khu vực nghiên cứu ................... 49
Hình 3.1 Quy trình thành lập bản đồ nhạy cảm trượt lở đất .............................. 28
Hình 3.2. Trượt lở ngày 12/10/2017 tại xã Phú Cường- Tân Lạc ...................... 54
Hình 3.3. Điểm trượt lở đất tại xã Đồng Bảng, huyện Mai Châu....................... 54
Hình 3.4. Điểm trượt lở đất tại xã Trung Minh, Thành phố Hịa Bình .............. 55
Hình 3.5. Điểm trượt lở đất tại thị trấn Mai Châu .............................................. 55
Hình 3.6. Bản đồ kiểm kê trượt lở đất khu vực nghiên cứu ............................... 58
Hình 3.7. Bản đồ MĐAH của độ dốc đến trượt lở đất KVNC ........................... 61
Hình 3.8. Bản đồ MĐAH của hướng dốc đến trượt lở đất KVNC ..................... 63
Hình 3.9. Bản đồ MĐAH của thạch học đến trượt lở đất KVNC....................... 65
Hình 3.10. Biểu đồ diện tích đất KVNC ............................................................. 66
Hình 3.11. Bản đồ MĐAH của SDĐ đến trượt lở đất KVNC ............................ 68

Hình 3.12 Biều đồ diện tích các loại đất KVNC ................................................ 69
Hình 3.13 Bản đồ ảnh hưởng các loại đất đến trượt lở đất KVNC .................... 71
Hình 3.14 Biểu đồ diện tích các lượng mưa (mm) KVNC ................................. 72
Hình 3.15 Bản đồ MĐAH của lượng mưa đến trượt lở đất KVNC ................... 73
6
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

Hình 3.16. Bản đồ MĐAH của khoảng cách giao thông đến trượt lở đất KVNC
............................................................................................................................. 75
Hình 3.17. Bản đồ MĐAH của sơng suối đến trượt lở đất KVNC ..................... 77
Hình 3.18 Bản đồ MĐAH của đứt gãy đến trượt lở đất KVNC ......................... 79
Hình 3.19 Bản đồ nhạy cảm trượt lở đất dọc quốc lộ 6 khu vực tỉnh Hịa Bình 85
Hình 3.20. Biểu đồ tỉ lệ phần trăm trượt lở đất theo các cấp .............................. 86
Hình 3.21. Biểu đồ diện tích nguy cơ trượt lở đất theo các cấp ......................... 86
Hình 3.22. Xây dựng các tường chống xói lở bằng bêtơng cốt thép. ................. 92
Hình 3.23. Sử dụng cọc thép gia cố bề mặt taluy ............................................... 92

7
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :

(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long
DANH MỤC BẢNG

Bảng 1. Phân loại trượt lở theo Varnes D.J ....................................................... 13
Bảng 2. Bảng phân loại tầm quan trọng tương đối của Saaty ........................... 22
Bảng 3. Ma trận so sánh cặp tầm quan trọng giữa các yếu tố tác động ............. 23
Bảng 4. Các MĐAH của các yếu tố thành phần đến trượt lở đất ....................... 26
Bảng 5. Bảng thống kê các điểm trượt lở đất ..................................................... 56
Bảng 6. Đánh giá ảnh hưởng của độ dốc với trượt lở đất ................................... 60
Bảng 7. Đánh giá ảnh hưởng của hướng sườn dốc với trượt lở đất KVNC ....... 62
Bảng 8. Đánh giá ảnh hưởng của thạch học với trượt lở đất KVNC .................. 64
Bảng 9. Đánh giá ảnh hưởng của sử dụng đất đến trượt lở đất KVNC .............. 66
Bảng 10. Đánh giá ảnh hưởng của lượng mưa đến trượt lở đất KVNC ............. 72
Bảng 11. Đánh giá ảnh hưởng của giao thông đến trượt lở đất KVNC.............. 74
Bảng 12. Đánh giá ảnh hưởng của sông suối đến trượt lở đất KVNC ............... 76
Bảng 13. Đánh giá ảnh hưởng của đứt gãy đến trượt lở đất KVNC................... 78
Bảng 14. Bảng ma trận tương quan giữa các yếu tố gây trượt ........................... 80
Bảng 15. Ma trận xác định trọng số của các yếu tố ............................................ 82
Bảng 16. Bảng phân cấp nguy cơ trượt lở đất theo chỉ số nhạy cảm trượt lở (LSI)
............................................................................................................................. 86
Bảng 17. Bảng thống kê sự phân bố nguy cơ trượt lở đất các cấp theo các xã trong
khu vực nghiên cứu ............................................................................................. 87
Bảng 18. Thống kê tỉ lệ nguy cơ trượt lở đất trong các xã ................................. 90

8
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt/kí hiệu

Cụm từ đầy đủ

AHP

Analytic Hierarchy Process
Quy trình phân tích thứ bậc

DEM

Degital Elevalation Model
Mơ hình số độ cao

GIS

Geographic Information System

HTTDL

Hệ thống thông tin địa lý

SDĐ

Sử Dụng Đất

LSI

Landslide Susceptibility Index
Chỉ số nhạy cảm trượt lở đất

MĐAH

Mức độ ảnh hưởng

CĐAH

Cấp độ ảnh hưởng

KVNC

Khu vực nghiên cứu

HTĐHB - SL

Hồ thủy điện Hịa Bình – Sơn La

TB-ĐN

Tây Bắc – Đơng Nam

ĐHQGHN

Đại học Quốc gia Hà Nội

9
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long
MỞ ĐẦU

Trượt lở đất là dạng tai biến thiên nhiên phổ biến gây ra những tổn thất vô
cùng to lớn cả về người và tài sản. Trong lịch sử có rất nhiều trận trượt lở đất lớn
đã được ghi nhận. Hàng năm tai biến trượt lở đất xảy ra trên thế giới gây ra thiệt
hại ước tính mỗi năm hàng tỉ đơ la. Ở Việt Nam trượt lở đất xảy ra ở nhiều nơi
rất nghiêm trọng, tai biến trượt lở này xảy ra thường xun ở các tỉnh miền núi
phía Bắc, trong đó dọc tuyến quốc lộ 6 là khu vực điển hình về khả năng xảy ra
trượt lở. Vào những năm 2007, 2008, 2010, 2012 và 2017 đã xảy ra trượt lở lớn
gây ùn tắc giao thông trong nhiều ngày. Không những thế, các vụ trượt đất tháng
2/2012 tại Đồng Bảng làm thiệt mạng 2 người và gần đây nhất là trượt đất vào

tháng 10/2017 tại Phú Cường vùi lấp 4 hộ gia đình, gây tử vong tới 18 người.
Quốc lộ 6 là con đường nối thủ đô Hà Nội với các tỉnh vùng Tây Bắc Việt
Nam chiều dài quốc lộ 6 là 504 km đi qua 4 tỉnh và thành phố (Hà Nơi, Hịa
Bình, Sơn La, Điện Biên). Quốc lộ 6 là con đường trọng yếu giúp phát triển nền
kinh tế nông - lâm nghiệp, du lịch, xây dựng các nhà máy thủy điện, an ninh quốc
phịng... Từ đó cho thấy tầm quan trọng của quốc lộ 6, phải quản lí để khai thác
những ưu điểm và khắc phục các khuyết điểm vẫn còn tồn tại như các thiên tai,
tai biến, sử dụng đất không đúng.
Hệ thống thông tin địa lý - Geographic Information System (GIS) đã hình
thành từ những năm 60 của thế kỷ 20 và phát triển rất mạnh trong những năm gần
đây. GIS được sử dụng nhằm xử lý đồng bộ các lớp thông tin không gian gắn với
các thơng tin thuộc tính, phục vụ quy hoạch và quản lý các hoạt động theo lãnh
thổ. Ứng dụng GIS giúp chúng ta có thể tích hợp các dữ liệu khơng gian, thuộc
tính của nhiều yếu tố, khai thác thơng tin tốt hơn. Từ đó phân tích dữ liệu để trả
lời các câu hỏi về trượt lở đất trên quốc lộ 6, phục vụ cho các hoạt động quản lí
hay nghiên cứu tiếp theo.
Từ những lý do trên, tác giả đã chọn và thực hiện đề tài nghiên cứu: “Ứng
dụng GIS đánh giá nguy cơ trượt lở đất dọc quốc lộ 6 ở tỉnh Hịa Bình”.
Mục tiêu.
Đánh giá được nguy cơ của trượt lở đất dọc Quốc lộ 6 ở khu vực tỉnh Hịa
Bình trên cơ sở phân tích khơng gian bằng GIS.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu đề ra, đề tài đã thực hiện các nhiệm vụ chính như
sau:
10
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :

(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

 Tổng quan về đánh giá nguy cơ trượt lở đất bằng GIS
 Thu thập dữ liệu về trượt lở đất và các dữ liệu liên quan ở khu vực nghiên
cứu
 Xây dựng cơ sở dữ liệu GIS về trượt lở đất và các nhân tố phát sinh dọc
quốc lộ 6 ở tỉnh Hịa Bình
 Phân tích nguy cơ trượt lở đất bằng GIS dọc quốc lộ 6 ở tỉnh Hịa Bình
 Trình bày các kết quả phân tích trượt lở đất bằng GIS dọc quốc lộ 6 ở tỉnh
Hịa Bình
Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn bao gồm:
Phương pháp kế thừa, phương pháp khảo sát thực địa, thu thập và xử lý dữ liệu,
phương pháp phân tích thứ bậc (AHP), phương pháp tích hợp AHP vào GIS thành
lập bản đồ nhạy cảm trượt lở đất.
Phạm vi nghiên cứu
 Phạm vi không gian: Các xã dọc quốc lộ 6 trên địa bàn tỉnh Hồ Bình
 Phạm vi khoa học: Đề tài tập trung vào đánh giá tai biến trượt lở đất dọc
quốc lộ 6 trên khu vực tỉnh Hịa Bình bằng cơng nghệ GIS
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
 Ý nghĩa khoa học: Đề tài khẳng định khả năng ứng dụng GIS trong phân
tích địa lý nói chung và đánh giá tai biến trượt lở đất dọc quốc lộ 6 ở khu vực tỉnh
Hịa Bình nói riêng
 Ý nghĩa thực tiễn: Đề tài cung cấp dữ liệu và thơng tin hữu ích phục vụ
quy hoạch và quản lý hiệu quả trượt lở đất dọc quốc lộ 6 ở khu vực nghiên cứu.
Cấu trúc luận văn

MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU TRƯỢT LỞ ĐẤT VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 2. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TRƯỢT LỞ ĐẤT DỌC
QUỐC LỘ 6 Ở TỈNH HỊA BÌNH
CHƯƠNG 3. NGUY CƠ TRƯỢT LỞ ĐẤT DỌC QUỐC LỘ 6 Ở TỈNH HỊA
BÌNH
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
11
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU TRƯỢT LỞ ĐẤT VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
1.1.1 Các khái niệm liên quan
1.1.1.1 Trượt lở đất
Định nghĩa: Trượt lở là sự chuyển động của một khối đá, mảnh vỡ, hay đất
xuống bờ dốc (Cruden D.M.1991) [23]
Trượt lở đất là sự di chuyển đất đá xuống bề mặt địa hình ở những chỗ
sườn dốc, ta luy đường, thung lũng sông, vách bờ các hồ và biển dưới tác dụng

của trọng lực. Trượt lở bao gồm: Trượt, chảy và đổ lở, dưới tác dụng của trọng
lực cả khối vật liệu di chuyển xuống dưới chân chen lấn vào các khối đất đá khác,
tạo cấu tạo rối (turbidit) [12].
Trượt lở đất là dạng chuyển động khối ở các vùng đất dốc mà nguyên nhân
là khi trọng lực của các khối đất đá thắng sức kháng cắt của chúng.Trượt lở xảy
ra khi có sự mất cân bằng trong khối trượt để hình thành trạng thái cân bằng, ổn
định mới. Trượt lở đất thường xảy ra ở những nơi sườn dốc của đồi, núi, vách đá.
Có thể xảy ra chậm rãi hoặc đột ngột. [12]
Phân loại: Để phân loại trượt lở đất thường dựa vào một số tiêu chí sau:
Hình thái mặt trượt (mặt trượt phẳng, cong, nêm); kiểu trượt (đổ, trượt, chảy); các
kiểu vật liệu (đá gốc, vật liệu vụn, vật liệu rời); tốc độ dịch chuyển (trượt nhanh,
trượt chậm)
Hiện nay trên thế giới có rất nhiều tiêu chuẩn phân loại trượt lở đất khác
nhau. Trong khuôn khổ đề tài này tác giả sử dụng tiêu chuẩn phân loại của Varnes
năm 1978 (Bảng 1). Dựa vào loại hình dịch chuyển và vật liệu trượt, ta có các
loại trượt lở đất sau (Hình 1.1).

12
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

Bảng 1. Phân loại trượt lở theo Varnes D.J [29]

Kiểu vật liệu
Kiểu dịch
chuyển

Đất
Đá gốc

Rơi (sụp đổ)

Rơi (sụp đổ) đá

Lật (nghiêng
đổ)

Lật (nghiêng đổ)
khối đá

Chủ yếu vật liệu
vụn
Rơi (sụp đổ) khối
vụn
Lật (nghiêng đổ)
khối vụn

Chủ yếu vật liệu
mịn
Rơi (sụp đổ) khối
đất
Lật (nghiêng đổ)
khối đất

Trượt đá

Trượt khối vụn

Trượt khối đất

Chảy tràn

Chảy đá tràn

Chảy vụn tràn

Chảy đất tràn

Chảy

Chảy đá

Chảy vụn

Chảy đất

Xoay
Trượt
Thẳng

Trượt hỗn hợp

Kết hợp của hai hoặc nhiều kiểu trượt

13
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

Hình 1.1. Hình ảnh các kiểu trượt lở minh họa [29]
1.1.1.2 Hệ thống thông tin địa lý
Định nghĩa: Thuật ngữ GIS được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như:
Địa lý, kỹ thuật tin học, quản lý môi trường và tài nguyên, khoa học xử lý về dữ
liệu không gian…Sự đa dạng trong các lĩnh vực ứng dụng dẫn đến có rất nhiều
định nghĩa về GIS. Một số định nghĩa tiêu biểu về GIS có thể kể đến như: Theo
Burrough (1986) cho rằng GIS là “Một tập hợp các công cụ thu thập, lưu trữ, trích
xuất, chuyển đổi và hiển thị dữ liệu không gian từ thế giới thực để phục vụ cho
14
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

một mục đích nào đó”. Chi tiết hơn, Aronoff (1989) định nghĩa GIS là “Một hệ
thống dựa trên máy tính cung cấp bốn khả năng về dữ liệu không gian: Nhập dữ
liệu, quản lý dữ liệu, xử lý và phân tích, xuất dữ liệu”. Theo ESRI: “Một hệ thống
thông tin địa lý (GIS) cho phép chúng ta hình dung, câu hỏi, phân tích và diễn
giải dữ liệu để hiểu các mối quan hệ, mơ hình và xu hướng”. [19; 22; 25]
Thành phần của GIS:
GIS có 4 thành phần cơ bản như sau:
Phần cứng: Bao gồm bộ xử lý trung tập (CPU), thiết bị nhập dữ liệu, lưu
dữ liệu và xuất dữ liệu.
Phần mềm: Một hệ thống phần mềm xử lý hệ thông tin địa lý yêu cầu phải
có 2 chức năng sau: tự động hóa bản đồ và quản lý cơ sở dữ liệu.
Dữ liệu: Có hai thành phần quan trọng của dữ liệu địa lý: Dữ liệu khơng
gian (nó ở đâu?) và dữ liệu thuộc tính (nó là gì?).
- Dữ liệu khơng gian xác định vị trí của một đối tượng theo một hệ tọa độ.
- Dữ liệu thuộc tính thể hiện một hay nhiều thuộc tính của thực thể khơng
gian, bao gồm dữ liệu định tính và định lượng.
Dữ liệu định tính xác định loại đối tượng (ví dụ, nhà cửa, rừng núi, sơng
ngịi); trong khi dữ liệu định lượng chia thành dữ liệu tỉ lệ (dữ liệu được đo lường
từ điểm gốc là 0), dữ liệu khoảng (dữ liệu được chia thành các lớp), dữ liệu dạng
chữ (dữ liệu được thể hiện dưới dạng chữ). Dữ liệu thuộc tính cịn gọi là dữ liệu
phi khơng gian vì bản thân chúng không thể hiện thông tin không gian (Basanta
Shrestha, 2001). [21]
Người điều hành: Được đào tạo và có kinh nghiệm trong nhiều lĩnh vực vì
HTTDL là một hệ thống tổng hợp của nhiều cơng việc kỹ thuật
Chức năng của GIS:
GIS có 4 chức năng cơ bản (Basanta Shrestha, 2001), đó là:
Thu thập dữ liệu: Dữ liệu được sử dụng trong GIS đến từ nhiều nguồn khác

nhau, có nhiều dạng và được lưu trữ theo nhiều cách khác nhau. GIS cung cấp
công cụ để tích hợp dữ liệu thành một định dạng chung để so sánh và phân tích.
Nguồn dữ liệu chính bao gồm số hóa thủ cơng, qt ảnh hàng khơng, bản đồ giấy
và dữ liệu số có sẵn. Ảnh vệ tinh và Hệ thống Định vị toàn cầu (GPS) cũng là
nguồn dữ liệu đầu vào. [21]
Quản lý dữ liệu: Sau khi dữ liệu được thu thập và tích hợp, GIS cung cấp
chức năng lưu trữ và duy trì dữ liệu. Hệ thống quản lý dữ liệu hiệu quả phải đảm
15
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

bảo các điều kiện về an toàn dữ liệu, toàn vẹn dữ liệu, lưu trữ và trích xuất dữ
liệu, thao tác dữ liệu [21]
Phân tích khơng gian: Đây là chức năng quan trọng nhất của GIS làm cho
nó khác với các hệ thống khác. Phân tích khơng gian cung cấp các chức năng như
nội suy không gian, tạo vùng đệm, chồng lớp. [15]
Hiển thị kết quả: Một trong những khía cạnh nổi bật của GIS là có nhiều
cách hiển thị thơng tin khác nhau. Phương pháp truyền thống bằng bảng biểu và
đồ thị được bổ sung với bản đồ và ảnh ba chiều. Hiển thị trực quan là một trong
những khả năng đáng chú ý nhất của GIS, cho phép người sử dụng tương tác hữu
hiệu với dữ liệu. [21]
1.1.2 Tình hình nghiên cứu trượt lở đất trên thế giới và VN

1.1.2.1 Nghiên cứu trượt lở đất trên trên thế giới
Hướng nghiên cứu tai biến trượt lở đất trên thế giới đã được các nhà khoa
học quan tâm với các hướng nghiên cứu liên quan đến vùng núi Himalaya, Anpơ, các vùng khí hậu lục địa khô hạn như Trung Á, các vùng hoang mạc Bắc Phi
và Bắc Mỹ, Trung Mỹ.
Trên cơ sở các cơng trình cơng bố, những kết luận ban đầu về cơ chế hoạt
động cũng như những nguyên nhân phát sinh. Nhiều hành động đã được thực hiện
trong thời gian vừa qua nhằm giảm thiểu thiệt hại do trượt lở đất gây ra. Từ thực
tế đó, nhiều quốc gia trên thế giới đã xây dựng nhiều giải pháp và ứng dụng công
nghệ vào nghiên cứu tai biến trượt lở để giảm thiểu thiệt hại. Trong đó vào năm
2010, NASA đã phát hành một bản đồ về tình trạng trượt lở trên toàn cầu. Cơ sở
dữ liệu được tổng hợp từ các báo cáo về tình trạng trượt lở đất khắp nơi trên thế
giới, bao gồm cả vị trí của nơi xảy ra trượt lở đất và cả loại mưa xảy ra tại khu
vực đó. Với dữ liệu bản đồ này, NASA hy vọng các nhà dự báo thời tiết địa
phương có thể đưa ra được những cảnh báo chính xác và kịp thời nhất tới người
dân để hạn chế tối đa thiệt hại. Trong dữ liệu bản đồ thể hiện, các khu vực xảy ra
trượt lở thường tập trung chủ yếu ở Châu Á, nơi có mùa mưa kéo dài và hay chịu
tác động từ các cơn bão nhiệt đới. Tại hội nghị Châu Á về Cơ học Đất và Địa kĩ
thuật Cơng trình ở Seoul – Hàn Quốc (8/1999) đã có một tiểu ban chun đề về
phịng tránh thiên tai bảo vệ mái dốc, bảo vệ trượt lở đất bờ sơng và chống động
đất. Thực tế, các cơng trình nghiên cứu đều đề cập đến các phương pháp tiếp cận
bản chất của hiện tượng trượt lở đất để từ đó tìm ra ngun nhân trực tiếp và đề
xuất các giải pháp phòng chống nhằm hạn chế thiệt hại do trượt lở đất gây ra. Ở
một số nước như Nga đã thành lập một loạt các bản đồ đánh giá dự báo, phân
vùng tai biến mơi trường cho tồn quốc và xuất bản một hệ các tác phẩm rất có
16
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :

(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

giá trị, tổng kết nghiên cứu đánh giá tai biến mơi trường nói chung và trượt lở đất
nói riêng. Tại Trung Quốc cũng đã thành lập bộ bản đồ tai biến môi trường tồn
quốc trong đó có bản đồ trượt lở đất cho từng tỉnh và từng khu vực quan trọng.
Cho đến gần đây công nghệ GIS đã được sử dụng như một công cụ đắc lực,
đem lại hiệu quả cao trong việc đánh giá và phân tích dữ liệu. Hiện nay, có rất
nhiều các phần mềm GIS đã được thương mại hóa và bán trên thị trường, chúng
khác nhau về những đòi hỏi đối với phần cứng của máy tính, khả năng (các hàm
tốn học), phân tích khơng gian, quản lý cơ sở dữ liệu, cấu trúc dữ liệu dùng để
phân tích là raster hay vecter. Việc sử dụng mơ hình dữ liệu vecter hay raster có
ảnh hưởng rất lớn đến việc tính tốn, phân tích cũng như biểu diễn các lớp thơng
tin khác nhau của mỗi hệ thống. Chính vì vậy trong một số trường hợp thay cho
việc đáp ứng những yêu cầu về mặt khoa học kĩ thuật, lại chỉ quan tâm đến việc
lựa chọn đặc điểm của các phần mềm GIS cho việc đánh giá tai biến trượt lở đất.
1.1.2.2 Nghiên cứu trượt lở đất ở Việt Nam
Việt Nam với phần lớn địa hình là đồi núi, khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm,
mưa nhiều thường xuyên xảy ra tai biến trượt lở đất gây ảnh hưởng đến phát triển
kinh tế – xã hội. Tai biến trượt lở đất tập trung chủ yếu ở khu vực vùng cao phía
Bắc và miền Trung điển hình ở: Cao Bằng, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Hịa
Bình, n Bái, Hà Giang, Quảng Ninh, Quảng Ngãi, Quảng Nam…Tai biến trượt
lở đất ở Việt Nam thường xảy ra với quy mô nhỏ, riêng lẻ tuy khơng gây thiệt hại
lớn nhưng tính tổng tổng thiệt hại do trượt lở đất mỗi năm thì lại rất lớn, lớn hơn
rất nhiều so với một số loại tai biến khác (lũ lụt, bão, hạn hán, xói mịn). [4]
Tai biến trượt lở đất ở Việt Nam cũng mới được quan tâm nghiên cứu từ
những năm 1990. Viện Địa chất, Viện Địa lý, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy

văn Quốc gia, Viện Địa chất và Khoáng sản, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên,
Trường Đại học Mỏ Địa chất,... là những trung tâm hàng đầu trong nghiên cứu
lĩnh vực này. [4]
Trong nửa cuối thế kỉ XX và đầu thế kỉ XXI trên cả nước đã thực hiện
nhiều đề tài, dự án nghiên cứu về tai biến trượt lở đất trên phạm vi toàn quốc và
một số khu vực cụ thể với nhiều cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu, đánh
giá, dự báo, phòng tránh và giảm thiểu khác nhau. Các cơng trình khoa học với
quy mơ lớn được kể ra như: Nghiên cứu đánh giá trượt lở – lũ bùn đá một số vùng
nguy hiểm miền núi Bắc Bộ, kiến nghị giải pháp phòng tránh, giảm nhẹ thiệt hại
do Nguyễn Trọng Yêm chủ trì năm 2006; Đánh giá tính dễ bị tổn thương do trượt
lở đất ở Việt Nam; Cơ sở nhận thức và phương pháp nghiên cứu đề xuất của
17
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

Nguyễn Kim Lợi (2012); Nghiên cứu đánh giá tổng hợp các loại hình tai biến địa
chất trên lãnh thổ Việt Nam và các giải pháp phòng tránh do Trần Trọng Huệ làm
chủ nhiệm đề tài; Báo cáo tóm tắt Nghiên cứu thiên tai trượt lở ở Việt Nam (2000)
của Vũ Cao Minh; Đề án Điều tra, đánh giá và phân vùng cảnh báo nguy cơ trượt
lở đất đá các vùng núi Việt Nam (2012) của Bộ Tài nguyên Môi trường… Các
kết quả nghiên cứu đã đạt được những thành tựu đáng kể: thành lập các bản đồ
kiểm kê trượt lở và phân loại các khu vực trượt lở với quy mô khác nhau, đánh

giá cụ thể tác động của trượt lở đến các cơng trình xây dựng quan trọng giao
thơng, thủy điện, các cụm dân cư… Trong nhiều cơng trình đã khoanh vùng dự
báo nguy cơ tiềm ẩn trượt lở, đưa ra biện pháp phòng tránh và đánh giá rủi ro nếu
trượt lở xảy ra nhằm phục vụ sự phát triển bền vững cho nền kinh tế – xã hội nước
ta. [1;9;10;18]
1.1.2.3 Nghiên cứu trượt lở đất ở dọc quốc lộ 6
Vào mùa mưa, trượt lở đất luôn là tai biến thường trực ở vùng núi nói chung
và gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới nhiều mặt kinh tế, xã hội và môi trường. Khu
vực đường 6 tỉnh Hịa Bình là một trong những khu vực điển hình chịu ảnh hưởng
của trượt lở đất, đã có nhiều đề tài nghiên cứu trượt lở đất ở khu vực tỉnh Hịa
Bình, Các kết quả nghiên cứu đã đạt được những thành tựu đáng kể: thành lập
các bản đồ kiểm kê trượt lở đất và phân loại các khu vực trượt lở đất với quy mô
khác nhau, đánh giá cụ thể tác động của trượt lở đất đến các cơng trình xây dựng
quan trọng giao thơng, thủy điện, các cụm dân cư song để lập bản đồ chi tiết,
chính xác vẫn ln là cần thiết.
Mai Thành Tân, Ngơ Văn Liêm, Đồn Anh Tuấn, Nguyễn Việt Tiến
(2015); “Phân tích tương quan giữa trượt lở đất và lượng mưa khu vực Mai Châu
- Hịa Bình”. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Các Khoa học Trái Đất và Môi trường
tập 31 số 4 (51-63). Trượt lở đất khu vực huyện Mai Châu - tỉnh Hịa Bình được
đánh giá trên cơ sở phân tích lượng mưa trong 25 năm (1990-2014) tại trạm Mai
Châu và số liệu điều tra thống kê trượt lở đất trong khu vực. Phân tích đồ thị quan
hệ giữa tập hợp số liệu mưa có và khơng xảy ra trượt lở đất đối với mưa ngày và
mưa 3 ngày, 5 ngày, 7 ngày, 10 ngày và 15 ngày trước đó cho thấy trượt lở đất có
thể đánh giá theo quan hệ giữa ngưỡng mưa ngày (P) và lượng mưa 10 ngày trước
đó (P10), thể hiện bằng biểu thức: P = 128,41-0,076P10. Xác suất trượt lở đất

18
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :

(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

theo thời gian được đánh giá theo phân phối Poisson là 66%; 96,1% và 99,5% đối
với các chu kỳ lặp tương ứng 1 năm, 3 năm và 5 năm. [13]
Đề tài: “Điều tra và thành lập bản đồ hiện trạng trượt lở đất đá tỷ lệ 1:
50.000. Khu vực tỉnh Hịa Bình”. Trong khuôn khổ đề án: Điều tra, đánh giá và
phân vùng cảnh báo nguy cơ trượt lở Đất đá các vùng miền núi việt nam. Sản
phẩm của công tác này bộ bản đồ hiện trạng trượt lở đất đá tỷ lệ 1:50.000 khu vực
miền núi tỉnh Hịa Bình, bao gồm 11 tờ bản đồ các loại được thành lập cho 11
đơn vị hành chính cấp huyện của tỉnh Hịa Bình. Cơng tác điều tra đã ghi nhận
được khoảng 68 vị trí có biểu hiện trượt lở đất đá giải đốn từ ảnh máy bay và
phân tích địa hình trên mơ hình lập thể số, và 194 vị trí được xác định đã và đang
xảy ra trượt lở đất đá từ khảo sát thực địa. Trong số 194 vị trí trượt lở đất đá đã
được xác định, có 5 điểm trượt xoay, 176 điểm trượt hỗn hợp, 01 điểm trượt tịnh
tiến, 01 điểm trượt dạng dòng và 11 điểm trượt kiểu rơi, đổ lật. Quy mô các điểm
trượt nhỏ 81 điểm, trung bình 86 điểm, trượt lớn 27 điểm. Bên cạnh đó cịn ghi
nhận được các vị trí đã xảy ra các tai biến địa chất liên quan như 07 vị trí lũ qt,
lũ ống, 07 vị trí xói lở bờ sơng, suối và 43 vị trí liên quan đến khai thác khoáng
sản. Trên cơ sở đánh giá đặc điểm hiện trạng trượt lở đất đá trong mối quan hệ
với thực trạng các điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã hội của các khu vực miền núi
tỉnh Hịa Bình, Đề án đã khoanh định được 48 vùng có nguy cơ trượt lở cao, 4
khu vực có nguy cơ gây lũ quét, phục vụ công tác cảnh báo sơ bộ với chính quyền
và nhân dân địa phương, và đề xuất 02 diện tích xin điều tra chi tiết ở các tỷ lệ
1:25.000 và 1:10.000. [3]

Phạm Văn Hùng, Phạm Quang Sơn, Phạm Văn Dũng (2015): “Nghiên cứu
cảnh báo trượt lở ở khu vực hồ thủy điện Hịa Bình và Sơn La bằng phân tích hệ
thơng tin địa lý”. Trên cơ sở tổng hợp các tài liệu, phân tích viễn thám phân giải
cao (VNREDSat-1, SPOT-5 và Landsat-8), khảo sát thực địa,… đã xác lập được
828 khối trượt lớn nhỏ, phân bố thành những dải chạy theo các phương TB-ĐN:
Phong Thổ-Tam Đường, Sìn Hồ-Mường La, Tủa Chùa-Thuận Châu và á kinh
tuyến dọc thung lũng Nậm Na-Nậm Lay. Bản đồ cảnh báo nguy cơ TLĐ ở
HTĐHB - SL được xây dựng trên cơ sở tích hợp 11 bản đồ thành phần bằng phân
tích khơng gian trong môi trường GIS và thể hiện 5 cấp: Rất thấp, Thấp, Trung
bình, Cao và Rất cao. Trên địa phận HTĐHB-SL, vùng có nguy cơ TLĐ rất thấp
chiếm 4%, thấp chiếm 36%, trung bình chiếm 33%, cao chiếm 24%, và rất cao
chiếm 3% diện tích tự nhiên khu vực nghiên cứu. Các vùng có nguy cơ trượt lở
đất rất cao và cao cần được chú trọng đầu tư các giải pháp phòng chống, phòng
19
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

tránh gồm các huyện: Mường Lay, Mường Chà, Mường La, Đà Bắc và thành phố
Sơn La. [8]
Đề Tài “Nghiên cứu hiện trạng, lịch sử và tác động của trượt lở đến đường
giao thông dọc tuyến quốc lộ 6” Chương trình SRV-10/0026 đã có những kết luận
khối trượt lớn tập chung ở huyện Tân Lạc và Mai Châu, tỉnh Hịa Bình. Thể tích

trung bình các khối trượt thuộc địa phận tỉnh Hịa Bình là 37.674 m3 (lớn nhất:
164.850 m3 tại Đồng Bảng, Mai Châu và nhỏ nhất: 5511 m3 tại Phú Cường, Tân
Lạc), các khối trượt thuộc địa phận tỉnh Sơn La là 9297 m3 (lớn nhất: 18.480 m3
tại Chiềng Hắc, Yên Châu và nhỏ nhất 628 m3 tại Yên Châu). [9]
Đề tài: “Áp dụng viễn thám và hệ thông tin địa lý (GIS) để nghiên cứu và dự
báo tai biến thiên nhiên ở tỉnh Hịa Bình” Nguyễn Ngọc Thạch (chủ nhiệm). Đề
tài đã khẳng định hướng mới trong việc áp dụng kết hợp giữa Viễn thám và hệ
thông tin địa lý để nghiên cứu lập bản đồ tai biến lũ lụt và trượt lở cho một vùng
núi có địa hình đa dạng và có q trình khai thác sử dụng lãnh thổ tương đối điển
hình cho tình trạng chung ờ các tỉnh vùng núi ở Việt Nam. Xử lý hệ thông tin địa
lý là q trình tích hợp nhiều lớp thơng tin theo các mơ hình và bằng các hàm
tốn cụ thể. Trong q trình đó có thể kế thừa nhiều nguồn tư liệu đã có, bổ sung
nhiểu lớp thơng tin mới trong một cơ sở dữ liệu thống nhất với sự trợ giúp của
các phần mềm ứng dụng đa chức năng. [15]
1.1.3 Cơ sở ứng dụng GIS trong đánh giá TLĐ
Việc sử dụng công nghệ GIS trong nghiên cứu trượt lở được đưa ra từ thế
kỉ XX trước bởi Soeters và Van Westen (1996), Carrara và Guzzetti (1995) và
được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới (Colombia, Cuba, Philippines, Trung
Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Malaysia và một số nước Châu Âu). Trong những năm
gần đây, ứng dụng công nghệ GIS đang dần phổ biến và có ý nghĩa quan trọng
trong nghiên cứu trượt lở đất ở Việt Nam. Các dữ liệu không gian liên quan đến
trượt lở đất bao gồm địa hình, địa mạo, địa chất, kiến tạo, khí hậu, thủy văn, sử
dụng đất… có thể tạo lớp dữ liệu chuyên đề và tiến hành phân tích nhờ cơng nghệ
GIS. Ngày nay, việc áp dụng công nghệ GIS trong nghiên cứu trượt lở đất đang
trở nên phổ biến và chiếm ưu thế. Các dữ khơng gian liên quan có thể được mơ
hình hố như DEM, hướng sườn, địa chất, thực vật… Để cung cấp thông tin cho
việc xác định sự phân bố cũng như tần suất trượt lở đất. Ứng dụng GIS là xu thế
trong nghiên cứu hiện nay nhưng cũng phải nhận rằng sự khơng đồng nhất và
mức độ chính xác của các lớp thơng tin là - những khó khăn mà các tác giả đã

20
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

gặp phải. Bởi vậy, bất kỳ sự phân tích khơng gian nào trên nền tảng GIS đều cần
phải được kiểm tra lại trên thực địa. [26]
Áp dụng phương pháp viễn thám và GIS để phân tích thống kê các điểm
trượt lở đất cũng như các tác nhân gây nên trượt lở đất, phương pháp này sẽ cung
cấp các kết quả nghiên cứu có tính chất định lượng. Việc phân tích định lượng
yêu cầu xác định rõ về mặt không gian của sự phân bố, nghĩa là có một lớp thơng
tin chính xác về tọa độ, diện tích, thuộc tính của các loại hình trượt trọng lực. Để
đơn giản có thể thay thế việc phân tích này bằng cách áp dụng viễn thám và khái
quát hóa bằng phương pháp bản đồ để tạo nên lớp thơng tin dạng vector cho các
loại hình tai biến trượt lở đất. Một trong những yêu cầu cần thiết của việc phân
tích là xác định tính chất đồng nhất về khả năng nhạy cảm với trượt lở đất của các
đơn vị trên một lớp thông tin. Để thực hiện, phải có sự tiếp cận hồn chỉnh về địa
lý, đặc biệt là kiến thức địa mạo và địa lý tự nhiên. Việc tách hoặc gộp nhóm các
đơn vị của lớp thông tin trong cơ sở để phục vụ cho nghiên cứu trượt lở đất là
một trong những công việc cần thiết.
1.2 Phương pháp nghiên cứu:
1.2.1 Thu thập và xử lý dữ liệu
Dữ liệu phục vụ cho việc thành lập bản đồ nhạy cảm trượt lở đất dọc quốc

lộ 6 ở khu vực tỉnh Hịa Bình bao gồm:
-

Dữ liệu địa hình tỉnh Hịa Bình, tỉ lệ (1: 50000),
Dữ liệu DEM độ phân giải không gian 30m từ dữ liệu ảnh Aster trên USGS.
Bản đồ hành chính tỉnh Hịa Bình ( xã, huyện, tỉnh).
Bản đồ hiện trạng sử dụng đất tỉnh Hòa Bình, tỉ lệ 1:50000;
Bản đồ phân bố đất tỉnh Hịa Bình, tỉ lệ 1:100000;
Bản đồ địa chất tỉnh hịa bình, tỉ lệ 1:200000;
Dữ liệu lượng mưa theo mùa của Viện khí tượng thủy văn Việt Nam.
Dữ liệu về hiện trạng trượt lở đất tỉnh Hịa Bình.
Dữ liệu khảo sát thực địa 11/2017.

Trong nghiên cứu này phần mềm được chọn dùng là ArcMap 10.3, các dữ
liệu sau khi thu thập được kiểm tra, xử lý để cập nhập thông tin lên GIS và tiến
hành biên tập bằng phần mềm ArcMap 10.3

21
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :


(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

Học Viên: Nguyễn Văn Long

1.2.2 Phương pháp phân tích thứ bậc AHP

AHP do GS. Saaty nghiên cứu và sau đó phát triển từ những năm 80.
AHP là một phương pháp đưa ra quyết định, nó đưa ra thứ tự sắp xếp của những
chỉ tiêu và nhờ vào đó người quyết định có thể đưa ra quyết định cuối cùng hợp
lý nhất. AHP cũng giúp người đưa ra quyết định có thể hiểu rõ hơn vấn đề của
họ, cũng như giúp họ tìm thấy những gì là hợp lý nhất nhờ có sự sắp xếp theo thứ
tự của các chỉ tiêu thông qua phương pháp so sánh theo cặp để xác định việc đánh
đổi qua lại giữa các mục tiêu [27].
Đây là một phương pháp tính tốn trọng số áp dụng cho các bài toán ra
quyết định đa tiêu chuẩn. Q trình này bao gồm 6 bước chính:
Bước 1: Phân rã một tình huống phi cấu trúc thành các phần nhỏ
Bước 2: Xây dựng cây phân cấp AHP
Bước 3: Gán giá trị số cho những so sánh chủ quan về mức độ quan trọng
của các chỉ tiêu trong việc ra quyết định
Thomas L. Saaty đã đưa ra bảng phân loại mức độ quan trọng của các chỉ
tiêu:
Bảng 2. Bảng phân loại tầm quan trọng tương đối của Saaty [27]
Mức
độ
1
3

5

7
9

Định nghĩa

Giải thích

Hai thành phần có tính chất bằng
nhau
Sự quan trọng giữa một
Kinh nghiệm và nhận định hơi
thành phần đối với thành
nghiêng về một thành phần hơn
phần kia
thành phần kia
Cơ bản hay quan trọng
Kinh nghiệm và nhận định nghiêng
nhiều giữa cái hơn cái
mạnh về một thành phần hơn thành
kia
phần kia
Sự quan trọng được biểu
Một thành phần được ưu tiên rất
lộ mạnh giữa cái hơn cái
nhiều hơn cái kia và được biểu lộ
kia
trong thực hành
Sự quan trọng tuyệt đối Sự quan trọng hơn hẳn ở trên mức độ
giữa cái này hơn cái kia
có thể
Quan trọng bằng nhau

22
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :

(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

Luận Văn Thạc Sĩ

2,4,6,8

Học Viên: Nguyễn Văn Long

Mức trung gian giữa các
mức nêu trên

Cần sự thỏa hiệp giữa hai mức độ
nhận định

Xây dựng ma trận so sánh cặp đôi tầm quan trọng giữa các yếu tố tác động
theo bảng sau:
Bảng 3. Ma trận so sánh cặp tầm quan trọng giữa các yếu tố tác động [27]
A1

A2

A1

1

A12

A2

1/A21

1

A3

A3

…

An

1

…

1

An

1

Bước 4: Tính tốn trọng số của các chỉ tiêu
Để tính tốn trọng số cho các chỉ tiêu, AHP có thể sử dụng các phương
pháp khác nhau, hai trong số chúng mà được sử dụng rộng rãi nhất là Lambda
Max (max) và trung bình nhân (geomatric mean).
Bước 5: Kiểm tra tính nhất quán
Sự nhất quán là hiện tượng không thể thành lập được các quan hệ bắc cầu
trong khi so sánh cặp. Ví dụ: A tốt hơn B, B tốt hơn C nhưng không phải lúc nào
A cũng tốt hơn C. Tỷ số nhất quán (CR) được dùng để xác định mức độ không

nhất quán của các nhận định trong phương pháp AHP. Nếu giá trị CR nhỏ hơn
10% thì kết quả có thể chấp nhận được, ngược lại nếu giá trị CR lớn hơn hoặc
bằng 10% thì cần phải xem xét lại các bước trước đó .
Q trình tính tốn chỉ số nhất qn được thực hiện qua các bước sau:
-

Xác định vector tổng trọng số bằng cách nhân ma trận so sánh cặp ban
đầu với ma trận trọng số của các tiêu chí;
Xác định vector nhất quán bằng cách chia vector tổng trọng số cho
trọng số của các tiêu chí đã được xác định trước đó;
23
(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh(LUAN.van.THAC.si).ung.dung.GIS.danh.gia.nguy.co.truot.lo.dat.doc.quoc.lo.6.o.tinh.hoa.binh

TIEU LUAN MOI download :