Bọ cạp - Vị thuốc quý chữa co giật ppt

Bọ cạp - Vị thuốc quý chữa co giật
Bọ cạp có lớp vỏ cứng nên thuộc loại Giáp xác (Crustaceae) như tôm, cua
nhưng cua có 10 chân (decapoda) còn Bọ cạp chỉ có 8 chân nên xếp vào loại
nhện (Arachnides); Ve sầu có 6 chân (hexapoda) thì thuộc loại Sâu bọ
(Insecta).


Bọ cạp được xếp vào họ Bọ cạp Buthidae. Người ta dùng Bọ cạp rừng dài tới 12cm
(tên khoa học là Pelamneus silenus) hoặc Bọ cạp nhỏ chỉ dài 5-6cm (tên khoa học
là Archisometrus mucronatus). Trong Y học cổ truyền người ta thường dùng loại
Buthus martensii Karsch dưới tên là Toàn yết. Có khi người ta chỉ dùng phần đuôi
của nó làm thuốc với tên là Yết vĩ. Bọ cạp mà tôi thấy ở Kiến An chỉ đo được 7cm
nên gần loài Bọ cạp nhỏ Archisometrus mucronatus.
Bọ cạp ưa sống ở nơi nóng và ẩm. Ban ngày, chúng ẩn náu dưới lá mục , gốc cây,
đêm tối chúng mới đi kiếm mồi. Mồi là các động vật nhỏ như sâu bọ, nhện.
Bọ cạp được ghi vào Dược điển Việt Nam 1983.
Tác dụng: Theo Đông y, Toàn yết vị mặn, hơi cay, tính bình, có độc, vào kinh
can. Có tác dụng trừ phong, trấn kinh. Dùng chữa các chứng bệnh: kinh giản, co
giật, méo miệng, xếch mắt, bán thân bất toại, sài uốn ván.
Liều dùng: Toàn yết khoảng 1-4 con, Yết vĩ (đuôi riêng): khoảng 3-8 cái. Thường
dùng chế thành thuốc viên uống.
Chú ý:
- Phần đầu – ngực của Bọ cạp có giáp cứng ở mặt lưng, mang 4 đôi chân Nó
thường dùng 2 cái càng để bắt mồi rồi cong đuôi về phía trước, dùng móc độc giết
mồi.
- Cái móc nhọn có tuyến độc là cơ quan tự vệ để giết mồi hoặc tấn công kẻ thù.
Trong Toàn yết có chứa chất độc Katsutoxin (còn gọi là Buthotoxin). Độc tính của
nó đối với thần kinh gần giống độc tính của nọc rắn. Ở Pháp, Anh đều gọi là
Scorpion, Scorpion có thể làm chết người và gia súc.
- Người thiếu máu (huyết hư) mà sinh kinh phong thì không được dùng.