Bài 24. SÓNG ĐIỆN TỪ ppt

Bài 24.
SÓNG ĐIỆN TỪ
I. Mục tiêu:
1) Kiến thức:
- Hiểu được sự lan truyền của tương tác điện từ và sự hình thnh SÓNG điện từ,
quan hệ của sóng điện từ và điện từ trường.
- Nắm được sự giống nhau và khác nhau của sóng điện từ và sóng cơ.
- Bàiết sơ lược về vai trị của hai nh khoa học Macxoen v Hec trong việc nghin
cứu điện từ trường và sóng điện từ.
2) Kĩ năng:
- Giải thích được những hiện tượng vật lí về sóng điện từ.
- Giải thích được những ảnh hưởng của sóng điện từ đến sự sống của động, thực
vật và con người. Các nguồn bức xạ điện từ trường quá mức cho phép.
II. Chuẩn bị:
1) GV:
- Phần mềm mô tả sóng điện từ. - Bộ thí nghiệm sóng điện từ (nếu có)
- Vẽ hình 24.1 SGK trn giấy khổ lớn.
2) HS: Ôn tập kiến thức về Điện từ, sóng dọc, sóng ngang và sự lan truyền của
sóng cơ, các tính chất của sóng cơ.
II. Tổ chức các hoạt động dạy học:
Hoạt động 1. (10’) Tìm hiểu: KHI NIỆM SÓNG ĐIỆN TỪ.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
* GV nu cu hỏi kiểm tra kiến thức cũ.
H
1
. Hy nu kết luận của Macxoen về
điện từ trường?
* Đặt vấn đề: Trong trường điện từ
luôn có sự chuyển hóa giữa điện trường
xoáy Bàiến thiên và từ trường Bàiến
thiên. Sự chuyển hóa ấy cố định ở một

nơi hay lan tỏa? Nếu có sự lan tỏa thì cĩ
tun theo qui tắc no khơng?
H
2
. Nếu một điểm O nào đó có một
điện trường niến thiên
1
E

. Hy nu nhận
định của Macxoen và cho Bàiết một
quá trình như thế nào sẽ diễn ra?
H
3
. Nhận xt gì về qu trình tương tác
điện từ?



HS trả lời cu hỏi kiểm tra.

-Ghi nhớ vấn đề của bài mới.



-Dng hình 24.1, thảo luận nhĩm,
phn tich qu trình lan truyền của
điện từ trường trong không gian.

Macxoen tiên đoán: quá trình
lan truyền điện từ trường gọi
là sóng điện từ.





Tương tác điện từ không xảy
ra tức thời, phải cần một
khoảng thời gian để truyền đi
trong không gian.
Hoạt động 2. (30’) Tìm hiểu: SÓNG ĐIỆN TỪ
Cho HS quan st hình 24.1, mơ tả qu
trình hình thnh SÓNG điện từ. Nêu câu
1- Qu trình lan truyền điện từ
trường được gọi là sóng điện
hỏi:
H
1
. Phn tích qu trình hình thnh điện từ
trường Bàiến thiên theo hình 24.1.
H
2
. Sóng điện từ là gì?

-Cho HS quan st hình 24.2. Phn tích qui
luật dao động của thành phần điện
trường và từ trường.
H

3
Nêu nhận xét về thành phần điện và
thành phần từ trong quá trình truyền
SÓNG. SÓNG điện từ là SÓNG gì? Vì
sao?
-Giới thiệu các đặc điểm và tính chất
của sóng điện từ. Lưu ý điểm khác
Bàiệt của sóng điện từ và sóng cơ:
Sóng điện từ truyền được trong môi
trường chân không. Đây là sự khác
Bàiệt về bản chất của sóng điện từ và
sóng cơ.

-Cho HS quan st hình 24.3. Nu cu hỏi
gợi ý để HS phát hiện mục đích của 4
TN phát hiện tính chất của sóng điện
từ.


-Phn tích, tìm hiểu sự hình thnh
điện từ trường theo hình 24.1.

-Ghi nhận giới thiệu về sóng
điện từ của GV.

-Từ hình 24.1, Rút ra kết luận
về mối liên quan giữa các pha
dao động của
E


v
B

.






-Thảo luận nhĩm, tìm hiểu dụng
cụ v cơng dụng của TN.
a) Thiết bị: chấn tử (nguồn phát
sóng điện từ); entel thu sóng
từ.




2- Đặc điểm của sóng điện từ
-Tốc độ lan truyền trong chân
không bằng tốc độ ánh sáng v
= c = 300.000 km/s.
-Là sóng ngang, các vectơ
E


v
B


luôn vuông góc với
nhau và vuông góc với
phương truyền sóng.
-Sóng điện từ truyền được
trong môi trường chân không
+Bước sóng trong môi trường
chân không:  = cT với T =
1/f.



H
4
. Ở hình a, cĩ những dụng cụ TN gì?
Mơ tả nội dung TN?
H
5
. Cc hình b, c, d. Kết quả TN gip ta
kiểm tra tính chất no của SÓNG điện
từ?
* Lưu ý HS cơng dụng của tấm kim
loại phẳng, lăng kính và những tấm kim
loại đặt song song, tạo những khe hẹp
đặt trước nguồn phát sóng

điện từ, vật chắn là những thanh
kim loại: kiểm tra tính truyền
thẳng của sóng điện từ.
b) Dùng kiểm tra sự phản xạ của
sóng điện từ. Entel đặt đúng vị

trí để đón nhận được chùm sóng
điện từ phản xạ, đặt lệch vị trí
entel sẽ không thu được sóng
điện từ.
c) Thiết bị dng kiểm tra sự khúc
xạ của sóng điện từ qua lăng
kính. Entel chỉ thu sóng điện từ
đ khc xạ qua lăng kính. Đặt lệch
vị trí entel sẽ không thu được
sóng điện từ.
d) Những tấm kim loại đặt tr
ên
đường thẳng song song với chấn
tử tạo thành các khe hẹp. Thí
nghiệm kiểm tra sự giao thoa
của sóng điện từ.












3- Ghi nhận cc tính chất của
sóng điện từ SGK trình by.

Hoạt động 3. (5’) Vận dụng - củng cố:
* GV hướng dẫn giải bài tập SGK trang 132 ở nhà.
- Yêu cầu HS chuẩn bị nội dung cho tiết học sau.
III. Rút kinh nghiệm – Bổ sung: