Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 có nền nếp giữ trật tự, chú ý lắng nghe trong các giờ học

MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU................................................................. 1
1. Lí do chọn biện pháp..........................................................1
2. Mục đích nghiên cứu .........................................................2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................2
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu...........................................3
5. Phương pháp nghiên cứu....................................................3
II. NỘI DỤNG NGHIÊN CỨU ...............................................3
1. Cơ sở lí luận ....................................................................... 3
2. Cơ sở thực tiễn...................................................................4
2.1. Thuận lợi ........................................................................4
2.2. Tồn tại hạn chế và nguyên nhân ....................................5
3. Các biện pháp: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 có nền nếp giữ
trật tự, chú ý lắng nghe trong các giờ học..........................................6
3.1. Biện pháp 1: Cho các em làm quen với các kí hiệu, hiệu lệnh
trong lớp học...........................................................................6
3.2. Biện pháp 2: Rèn nền nếp trật tự lớp thông qua cách sắp
xếp vị trí ngồi.....10
3.3. Biện pháp 3: Rèn nền nếp trật tự, chú ý lắng nghe thơng qua hình
thức
thi
đua
khen
thưởng.
........................................................................................................... 12
3.4. Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức hoạt động nhóm
trong các tiết học để rèn nền nếp trật tự, chú ý lắng nghe cho học sinh............
15
3.5. Biện pháp 5: Phối kết hợp với cha mẹ học sinh, giáo viên bộ mơn,
các tổ chức đồn thể trong và ngoài nhà trường để rèn nền nếp trật tự, chú ý
lắng

nghe
cho
học
sinh........................................................................................... 16
III.
KẾT
QUẢ
VÀ
ỨNG
DỤNG
................................................................19
1.
Kết
quả
..................................................................................................
.....20


2. Ứng dụng
..................................................................................................
.21
IV.
KẾT
LUẬN
VÀ
KIẾN
NGHỊ
..............................................................21
1.
Kết

luận...........................................................................................
............21
1.1. Ý nghĩa của biện pháp …………..……………………….…....
………………... 21
1.2. Bài học kinh nghiệm…………………………………………………...
………...22
2. Kiến nghị………………………………………..……………………………………
22
3.
Tài
liệu
tham
khảo…………………………………………………………………. 24


1

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn biện pháp
Bác Hồ kính u của chúng ta đã từng nói: “ Có đức mà khơng có tài
thì làm việc gì cũng khó, có tài mà khơng có đức thì là người vơ dụng”. Hiện
nay, đất nước ta đang bước vào thời kì cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa theo xu
thế 4.0, trong đó có sự phát triển của giáo dục và đào tạo, giáo dục được xem
là quốc sách hàng đầu, là nền tảng khoa học, đòi hỏi cao ở việc dạy và học.
Dạy học không chỉ là dạy chữ mà thông qua dạy chữ để dạy người. Học
không phải chỉ là học lễ phép, học kiến thức mà còn học cả việc khi sống
trong một tập thể, trong một lớp học phải có nền nếp học tập thật nghiêm túc,
thật tốt, đó chính là nền nếp tự quản mà ở đó các em phát huy được tính tích
cực, chủ động, sáng tạo, các em làm chủ được các hoạt động của mình.
Trong giai đoạn đổi mới giáo dục hiện nay đi đơi với chất lượng kết

quả học tập thì cơng tác xây dựng nền nếp cho học sinh là một trong những
nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu của người giáo viên tiểu học. Trật tự, chú ý lắng
nghe trong giờ học cũng như trong sinh hoạt là một vấn đề mà bất cứ người
giáo viên nào đứng trên bục giảng cũng ln mong muốn học sinh của lớp
mình thực hiện được. Trật tự, chú ý lắng nghe trong giờ học sẽ giúp các em
lĩnh hội đầy đủ những nội dung mà giáo viên và các bạn chia sẻ trao đổi trước
lớp trong một tiết học. Bên cạnh đó cịn tạo cho các em thói quen, hành vi đạo
đức tốt khơng những ở trong các giờ học mà còn trong tất cả các hoạt động
khác như tiết sinh hoạt dưới cờ hay các buổi tập trung đông người...
Học sinh trật tự, chú ý lắng nghe trong giờ học sẽ giúp cho giáo viên
vui hơn, hưng phấn hơn trong các tiết lên lớp của mình, tiết học sẽ khơng bị
gián đoạn, thời gian đảm bảo và tiết giảng sẽ hay hơn, kết quả sau một tiết
học sẽ tốt hơn. Học sinh có kỉ luật trong sinh hoạt, điều đó sẽ giúp cho những
người chăm sóc các em như ơng bà, cha mẹ, thầy cô... cảm thấy thoải mái yên
tâm về các em nhiều hơn.
Chương trình đổi mới sách giáo khoa hiện nay với mục tiêu lấy học sinh
làm trung tâm thì giáo viên là người đóng vai trị hướng dẫn, nhằm giúp các


2

em có khả năng tư duy tốt hơn, lĩnh hội kiến thức một cách trọn vẹn hơn. Mỗi
một nội dung trong chương trình đổi mới đều địi hỏi học sinh phải có sự tập
trung cao thì mới nắm bắt nội dung bài học một cách đầy đủ và nhanh chóng.
Tuy nhiên để rèn cho học sinh có thói quen trật tự, chú ý lắng nghe trong
giờ học, trong sinh hoạt mà nhất là đối với học sinh lớp 1 thì đó là điều mà
khơng phải người giáo viên nào cũng làm tốt được. Vì đối với học sinh lớp 1
khả năng chú ý “ có chủ định” đã phát triển nhưng chưa bền vững, việc giữ
trật tự và nghiêm túc trong một tiết học kéo dài 35 đến 40 phút đối với các em
là điều vơ cùng khó.

Bên cạnh đó do sự nng chiều từ phía một số gia đình phụ huynh; do
mới chuyển từ Mầm non lên nên các em còn tự do và chưa quen với các hoạt
động học ở Tiểu học. Các em còn tùy tiện trong mọi hoạt động học tập từ đó
tạo ra sự thiếu đồng bộ, nhịp nhàng nên ảnh hưởng không tốt tới chất lượng
dạy và học. Mà bậc Tiểu học là bậc nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình
thành và phát triển toàn diện nhân cách con người. Vậy làm thế nào để rèn
nền nếp giúp học sinh trật tự, chú ý lắng nghe cho học sinh được tốt nhằm
nâng cao chất lượng dạy và học cho nên tôi đã chọn: “Một số biện pháp
giúp học sinh lớp 1 có nền nếp giữ trật tự, chú ý lắng nghe trong các giờ
học” để tham gia hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp tỉnh chu kì 2020 2024.
2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu biện pháp của của tơi là tìm hiểu và nắm bắt được
những thuận lợi và khó khăn trong việc rèn nền nếp trật tự, chú ý lắng nghe
trong học tập cho học sinh lớp 1. Từ đó bổ sung biện pháp khắc phục để rèn
nền nếp của lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu một số vấn đề lí luận về ý thức học tập của học sinh lớp 1.
- Điều tra phân tích thực trạng và nguyên nhân của việc học sinh không
chú ý lắng nghe trong giờ học.
-Tìm ra một số biện pháp nhằm giúp học sinh trật tự, chú ý lắng nghe


3

trong giờ học cho học sinh lớp 1.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm giúp cho học sinh trật tự, chú ý lắng
nghe trong giờ học.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Rèn nền nếp trật tự, chú ý lắng nghe cho học
sinh lớp 1 trong các giờ học.

- Phạm vi nghiên cứu: 36 học sinh lớp 1C do tôi chủ nhiệm trong năm
học 2022-2023.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu và thực nghiệm được biện pháp này tôi đã sử dụng một số
phương pháp cơ bản sau:
- Phương pháp quan sát và nhận xét: Biểu hiện học sinh trật tự, lắng nghe
trong các giờ học trên lớp.
- Phương pháp đàm thoại, gợi mở: Giáo viên đặt câu hỏi, gợi mở để
nhằm thu thập thông tin về học sinh tại sao con hay mất trật tự, không chú ý
lắng nghe trong các giờ học.
- Phương pháp nêu gương: Áp dụng thông tư 27 để động viên học sinh
kịp thời.
- Phương pháp thống kê số liệu: Để phân tích các số liệu của kết quả
nghiên cứu.
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở lí luận
Nền nếp nói chung là những việc làm, những thói quen tốt trong học tập,
sinh hoạt của bản thân mỗi học sinh. Là khởi đầu của hành vi đạo đức thông qua
việc chấp hành những qui định của lớp, nội quy của nhà trường. Học sinh biết
làm những việc đem lại lợi ích cho lớp cho trường. Nền nếp lớp học là nhân tố
quyết định chất lượng học tập của mỗi học sinh. Rèn nền nếp trật tự, chú ý lắng
nghe trong giờ học cho mỗi học sinh chính là rèn cho các em thói quen tốt trong
sinh hoạt, học tập, biết làm chủ bản thân, biết tôn trọng người khác trong giao
tiếp. Ngược lại mỗi học sinh tự biết điều chỉnh mình ngay từ bé sẽ tác động


4

tích cực đến nề nếp sinh hoạt của chính bản thân mình sau này.
Học sinh lớp 1 mới chuyển từ mẫu giáo lên thường có sự thay đổi hồn

tồn cả về mơi trường cũng như hình thức học tập. Tất cả mọi cái đều mới mẻ
đối với các em. Các em phải tập làm quen với việc nghe trống thì phải vào
lớp, sinh hoạt 15 phút đầu giờ với nhiều hình thức khác nhau, cách giơ bảng,
lau bảng, đưa tay khi muốn phát biểu ý kiến, lắng nghe khi bạn trả lời và nhận
xét cách trả lời của bạn,…
Đầu năm học học sinh lớp 1 cịn rất ngây ngơ, các em rất nhanh tiếp thu
những thói quen tốt nếu như giáo viên có ý thức đầu tư xây dựng. trái lại nếu
không được giáo dục và rèn luyện đúng cách các em dễ mắc những lỗi và khó
sửa về sau.
Chính vì vậy người giáo viên Tiểu học có vai trị quan trọng trong việc
thực hiện đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước. Trong dạy học lấy học
sinh làm trung tâm thì mỗi một người giáo viên lớp 1 như tơi càng phải có
nhiệm vụ giúp các em phát triển một cách toàn diện về nhân cách, tạo điều
kiện để các em lĩnh hội những kiến thức cơ bản một cách có hệ thống, nhằm
làm nền tảng chắc chắn cho các em bước tiếp ở những năm học tiếp theo.
Muốn thực hiện được những nhiệm vụ đó ngưịi giáo viên dạy lớp 1 cần
phải có sự tinh tế và nhạy bén, am hiểu sâu sắc về tâm lí học sinh, thật sự
yêu thương học sinh, luôn gần gũi quan tâm tới các em thì mới hiểu thấu đáo
được nguyên nhân các em chưa ngoan, chưa thật sự trật tự, lắng nghe trong
các giờ học.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thuận lợi
Năm học 2022-2023 tôi được phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 1C
với 36 em học sinh, với số lượng học sinh nam, nữ tương đối đồng đều (trong
đó có học sinh 17 nam và 19 học sinh nữ).
Hầu hết các phụ huynh học sinh đều quan tâm đến việc học của các em,
phối hợp với giáo viên trong việc giáo dục học sinh.
Cơ sở vật chất dạy và học của trường khang trang, đầy đủ, đủ điều kiện

5

cho học sinh học tập.
Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của ban
giám hiệu cũng như bạn bè, đồng nghiệp.
Đội ngũ các thầy cô giáo bộ mơn nhiệt tình, u nghề và trách nhiệm cao
trong công tác giảng dạy.
2.2 Tồn tại hạn chế và nguyên nhân:
Tồn tại hạn chế
Một số học sinh trong lớp hay

Nguyên nhân
Số lượng học sinh trong lớp

quay qua quay lại nói chuyện và tương đối đơng, các em mới
làm việc riêng, kém tập trung...

chuyển từ mầm non nên nên hoạt
động vui chơi là chủ đạo. Vì vậy,
nhu cầu vui chơi, giao tiếp của các
em bị ức chế. Bên cạnh đó
do sự phân bố chỗ ngồi cho học

Một số em quá nhanh nhẹn sinh chưa được khoa học.
ln hồn thành bài vở trước nên

Khả năng tiếp thu bài của học

rảnh rỗi quay qua quay lại, một số sinh không đồng đều.
em khác tiếp thu chậm, chưa có

kĩ năng lắng nghe chỉ ngồi chơi
chưa tham gia vào hoạt động học.
Học sinh khó nắm bắt được
những kí hiệu, hiệu lệnh đưa ra

Học sinh phải học nhiều môn,

của giáo viên dẫn đến học sinh mỗi mơn học do một thầy hoặc cơ
cịn ngơ ngác, mất trật tự, chưa giáo khác dạy. Sự trao đổi giữa
chú ý trong giờ học.

giáo viên chủ nhiệm và giáo viên
bộ mơn về tình hình của lớp học
chưa kịp thời, chưa thống nhất kí

Một số học sinh chưa được sự hiệu, hiệu lệnh trong giờ học.
quan tâm của bố mẹ, có thói quen

Phụ huynh chủ yếu là cơng

muốn gì được đó, thích gì nói đó, nhân ít có thời gian ở nhà. Một số


6

sự tuỳ tiện trong sinh hoạt ở nhà phụ huynh khác lại quá nuông
dẫn đến tự do trong học tập. Một chiều con; chưa liện lạc với giáo
số phụ huynh chưa kịp thời nắm viên kip thời.
bắt được nền nếp, ý thức học tập
của con ở lớp như thế nào nên

chưa kịp thời uốn nắn được các
con thêm ở nhà.
Sau 3 tuần thực dạy, tôi theo dõi học sinh trong lớp đồng thời trao đổi
với giáo viên bộ môn và thu được kết quả về ý thức học tập của học sinh
trong giờ học như sau:
TSHS

Học sinh tập trung

Học sinh đơi khi

Học sinh chưa tập

lắng nghe trong

cịn chưa tập

trung chú ý lắng nghe

giờ học

trung lắng nghe
SL
%

SL

%

SL

%
10
27,8
14
38,9
12
33.3
36
Với những thực trạng trên, lớp học chưa có nền nếp, giáo viên giảng dạy
hết sức vất vả, tiết học kéo dài lấn sang thời gian của tiết sau, hiệu quả tiết
học chưa đạt yêu cầu. Để xây dựng nền nếp cho học sinh đòi hỏi người giáo
viên phải sáng tạo, linh hoạt và cần quan tâm đồng đều đến học sinh mình phụ
trách. Bên cạnh đó người giáo viên cịn phải có tấm lịng bao dung, nhân hậu,
biết yêu thương học sinh như con em mình. Chính vì vậy tơi đã suy nghĩ, trăn
trở để tìm ra các biện pháp tháo gỡ nhằm lập lại trật tự nền nếp ngay tại lớp
học của mình như sau:
3. Các biện pháp
3.1. Biện pháp 1: Cho các em làm quen với các kí hiệu, hiệu lệnh
trong lớp học.
Học sinh lớp 1 chưa quen với môi trường học tập. Ở mầm non thì vui chơi
là hoạt động chủ đạo, các em được “ Học mà chơi, chơi mà học”. Bước vào lớp
1 các em phải tập trung vào “hoạt động học” là chủ yếu. Vì vậy, nhu cầu vui
chơi, giao tiếp của các em bị ức chế dẫn đến chưa nghiêm túc trong giờ học.
Do vậy, ngay từ khi áp dụng biện pháp để rèn cho học sinh trật tự, chú ý


7

lắng nghe tơi cần hình thành nền nếp, thói quen cho học sinh đó là phải biết

kết hợp dạy học với các kí hiệu, hiệu lệnh như một trị chơi ( Để giúp học sinh
ghi nhớ nhanh các kí hiệu, hiệu lệnh và không gây áp lực cho học sinh cho
nên khi cho học sinh làm quen với các kí hiệu, hiệu lệnh tôi thường tổ chức
cho học sinh chơi trò chơi “ Ai nhanh - Ai đúng” khi được tham gia chơi các
em học sinh lớp 1 rất thích thú nên nắm bắt rất nhanh. Dùng các kí hiệu, hiệu
lệnh trong các giờ học sẽ giúp cho giáo viên dạy học nhàn hơn, đỡ phải nói
nhiều, giao việc cho học sinh nhanh hơn. Học sinh tập trung trong giờ học,
không gây mất trật tự khi chuyển giao từ làm việc nọ, sang việc kia.
* Rèn cho học sinh giữ trật tự, chú ý lắng nghe trong các tiết học tổ chức
trong lớp hoc.
Với học sinh lớp 1 ngay từ đầu năm học, tôi cho các em làm quen với các kí
hiệu, hiệu lệnh rõ ràng. Tuy cịn bé nhưng các em vẫn hiểu được các kí hiệu,
hiệu lệnh đó như:
+ Khi tơi đưa 1 ngón tay trỏ lên mơi thì học sinh sẽ cùng im lặng.
+ Khi tơi gõ một tiếng thước nhẹ trên bàn hoặc rung 1tiếng chuông thì
học sinh sẽ cùng nhìn lên bảng.
+ Khi tơi khoanh 2 tay trước ngực thì học sinh sẽ ngồi ngay ngắn, mắt
nhìn lên bảng...
Cách làm của tơi như sau: tơi viết các kí hiệu, hiệu lệnh lên góc bảng
bên trái và giải thích cho các em mỗi kí hiệu này tương ứng với nội dung là
gì, sau đó tơi cho học sinh thực hiện và cho học sinh thi đua xem ai là người
ghi nhớ được nhanh nhất các kí hiệu, hiệu lệnh trên. Trong các giờ học mỗi
khi tôi chỉ vào các kí hiệu, hiệu lệnh mà tơi và trò đã cùng thống nhất những
em nào làm được nhanh và đúng sẽ được tôi tuyên dương ngay trước lớp,
trong tiết học được tuyên dương nhiều lần thì cuối tiết học sẽ được tặng
stikẻ… Chính vì vậy các em rất hào hứng mỗi khi tơi chỉ vào các kí hiệu và
hiệu lệnh của cơ đưa ra là các em có thao tác rất nhanh và chính xác.


8

(Các kí hiệu được ghi ở góc trái của bảng lớp.)
Ví dụ 1: Khi học sinh viết bảng xong, tơi rung 1 tiếng chuông là học sinh
giơ bảng, tiếng chuông thứ hai rung lên là học sinh hạ bảng và đọc bài viết
của mình...

(Giáo viện rung chng học sinh giơ bảng )

(Giáo viên rung chng học sinh hạ bảng)

Ví dụ 2:
- Trong giờ Tiếng Việt, học sinh khi nào phát âm, đánh vần, khi nào đọc
trơn, phân tích tiếng hay luyện nói học sinh đều làm theo hiệu lệnh của tôi
đưa ra rất nhanh
+ Khi đánh vần, tôi lấy nam châm hình màu vàng gắn bên cạnh chữ.


9

+ Khi đọc trơn tôi gắn nam châm màu xanh cạnh chữ.
+ Khi muốn cho học sinh thảo luận nhóm 2 thì tơi dùng que chỉ chỉ vào
chữ N2 ở góc bảng.
Ngồi cách áp dụng các kí hiệu, hiệu lệnh trên mỗi khi học sinh khơng
lắng nghe tơi nói, hay không lắng nghe bạn, tôi đã nhắc nhở ngay em đó một
cách nhẹ nhàng nhưng nghiêm túc bằng cách khen những bạn đã có kĩ năng
lắng nghe và thực hiện tốt nhắc lại trước lớp để những bạn chưa thực hiện
đúng ghi nhớ và làm theo bạn. Mỗi khi tôi đang nói mà học sinh xen vào, tơi
để một ngón tay lên môi là cả lớp cùng im lặng. Khi tôi đang giảng bài mà
học sinh quay đi, không chú ý, tơi liền đưa ngay tên của học sinh đó vào lời
giảng, cho một ví dụ vui vui để gây chú ý và kéo em lại bài giảng của mình.

VD: Khi tôi dạy tiết Tiếng Việt bài D d – Đ đ khi cho học sinh tham gia
hoạt động nhận biết tranh, tơi quan sát thấy trong lớp có một số bạn đang
không chú ý vào bài tôi sẽ rung 1 tiếng chuông là lập tức tất cả các bạn sẽ chú
ý nhìn lên bảng, lúc này tơi tiếp tục gây chú ý cho các em bằng cách nêu tên
một số bạn rất chăm chú lắng nghe như: cô khen bạn Mai, bạn Hà, bạn
Hiếu,... thì ngay lập tức những bạn khác trong lớp tơi đều có động tác làm
theo các bạn đó. Ngay lúc này giáo viên nên tận dụng cơ hội giao việc luôn
cho học sinh bằng cách đặt ra một câu hỏi: các con có biết trong bức tranh của
cơ chụp cảnh gì khơng? Đồng thời giáo viên chỉ vào kí hiệu thảo luận nhóm
đơi để học sinh nhận được nhiệm vụ của mình và bắt đầu thảo luận.
* Rèn cho học sinh giữ trật tự, chú ý lắng nghe trong các tiết học tổ chức
ngoài lớp học.
Trong những tiết ngồi lớp học, ngồi dùng các kí hiệu, hiệu lệnh bằng
tay của cơ giáo thì bản thân cá nhân tơi thấy cần phải đề cao vai trị tự quản
của ban cán sự lớp. Ban cán sự lớp gồm lớp trưởng và hai lớp phó sẽ là
người giúp cơ giáo quản lí các bạn xếp hàng nhanh và giữ trật tự trong khi
xếp hàng...
Ví dụ 3: Khi tập trung xếp hàng trong tiết sinh hoạt dưới cờ, hay các buổi
tập trung, tôi rèn cho học sinh cách làm như sau:


10

+ Khi xếp hàng dọc thì tơi giơ tay phải thẳng trước mặt là học sinh đứng
thành các hàng dọc trước tay phải cơ.
+ Khi xếp hàng ngang thì tơi sẽ đưa tay phải sang ngang bằng vai thì học
sinh xếp hàng ngang dưới tay cô và giãn hàng theo chiều tay cô chỉ.
Lúc này ba bạn lớp trưởng và lớp phó sẽ phát huy vai trị của mình ba bạn
này sẽ đứng lên đầu ba hàng, các bạn thuộc tổ 1 lần lượt đứng sau bạn lớp
trưởng. Tổ 2 các bạn lần lượt đứng sau bạn lớp phó học tập. Tổ 3 các bạn

đứng sau bạn lớp phó văn thể. Khi đứng vào hàng các bạn đứng theo thứ tự từ
bé đến lớn và để tay lên vai bạn để giãn hàng, cứ như vậy lâu dần thành quen
việc xếp hàng trong các buổi tập trung của lớp tôi diễn ra rất nhanh và không
lộn xộn.
Khi áp dụng biện pháp cho học sinh học các kí hiệu, hiệu lệnh trong và
ngồi lớp học, học sinh lớp tơi đã thực hiện rất tốt theo các kí hiệu, hiệu lệnh
của tơi đưa ra. Mỗi khi các em mất trật tự tôi khơng cần phải nói nhiều mà chỉ
cần gõ nhẹ một tiếng thước lên bàn hoặc rung 1 tiếng chuông và chỉ vào kí
hiệu trên bảng là học sinh tự giác thực hiện rất nhanh và chính xác.
3.2. Biện pháp 2: Rèn nền nếp trật tự lớp thông qua cách sắp xếp vị trí ngồi

Sắp xếp vị trí ngồi cho học sinh trong lớp học là điều vô cùng quan trọng.
Bởi lẽ điều này không chỉ liên quan đến vấn đề nói chuyện riêng của học sinh,
ảnh hưởng đến khả năng tập trung trong giờ học mà còn kéo theo nhiều yếu tố
khác nữa. Tùy theo giới tính, cá tính, năng lực học tập, thể chất của học sinh,
giáo viên có thể xếp chỗ ngồi phù hợp cho học sinh. Việc sắp xếp vị trí ngồi
hợp lí sẽ giúp học sinh học tốt hơn, các em chú ý lắng nghe và khơng nói
chuyện hay làm việc riêng trong giờ học.
Sau ba tuần nhận lớp, tơi đã tìm hiểu tương đối chính xác về tính cách
của từng học sinh trong lớp. Giờ sinh hoạt lớp ở tuần ba tôi đã sắp xếp lại chỗ
ngồi của học sinh cho phù hợp. Những em hiếu động, hay nói chuyện riêng
tơi cho ngồi cùng bàn với những em trầm tính, ngoan và khơng nói chuyện,
các bàn đều xen kẽ nam và nữ. Ngồi ra tơi cịn xếp các em theo nhóm đối


11

tượng: học sinh có năng lực học tốt với học sinh có năng lực nhận thức chậm
hơn để kèm cho nhau ( Đôi bạn cùng tiến).

(Ảnh học sinh ngồi sen kẽ nam và nữ)
Ví dụ: Khi trong cùng một bàn mà có một bạn học tốt hơn thì bạn đó bao
giờ cũng làm bài tập nhanh hơn bạn kia, khi làm xong khơng có việc làm tiếp
thì bạn đó thường quay ngang, quay dọc thậm chí quay sang trêu bạn ngồi
cùng. Ngược lại trong bàn có một bạn nhận thức chậm, làm mãi khơng nghĩ ra
thì sẽ chán ngồi nghịch bút hoặc vẽ bậy ra vở. Vậy trong trường hợp này bản
thân tôi là giáo viên chủ nhiệm tôi sẽ giao nhiệm vụ cho cả hai bạn trong một
bàn phải biết giúp đỡ nhau trong học tập trong các tiết học, bạn làm nhanh
hơn phải biết chia sẻ cộng tác với bạn bên cạnh để cùng giải quyết các bài tập
chưa làm xong. Bạn làm nhanh hơn sẽ khơng cịn cơ hội quay ngang, quay
dọc và trêu bạn mà khi làm xong là lập tức quay sang hướng dẫn, giúp đỡ
bạn. Bạn nhận được sự giúp đỡ cũng sẽ cố gắng tập trung vào học tập khi
được bạn giúp đỡ. Hoặc khi gặp khó khăn sẽ tự chủ tìm đến bạn học tốt hơn
để chia sẻ. Cứ như vậy tôi sẽ rèn cho học sinh thói quen trong học tập, có ý


12

thức tự chủ, giao tiếp và hợp tác dẫn đến học sinh khơng cịn có cơ hội nói
chuyện riêng trong giờ học nữa.

(Học sinh cộng tác, chia sẻ trong giờ học)
Ngoài biện pháp trên để học sinh giữ trật tự, chú ý lắng nghe trong giờ
học tôi sẽ giao bài tập thêm cho những em làm bài tập nhanh (giao bài tập
theo năng lực của học sinh) để phát huy năng lực sở trường của em đồng thời
học sinh không cịn cơ hội để nói chuyện riêng trong giờ học.
Những học sinh nhận thức chậm tôi sắp xếp cho các em ngồi đầu bàn để
dễ giao bài, cũng như kèm các em được dễ dàng hơn.
Tôi nhận thấy sau khi áp dụng biện pháp thì học sinh ít nói chuyện riêng
trong giờ học, nền nếp lớp đã đi vào ổn định. Năng lực tự chủ và tự quản của

các em đã tiến bộ rõ rệt. Thay bằng vì nói chuyện riêng trong giờ học thì các
em đã biết chia sẻ giúp đỡ nhau trong mỗi bài học và việc làm này sẽ trở
thành thói quen tốt cho các em vào những năm học tiếp theo.
3.2.3 Biện pháp 3: Rèn nền nếp trật tự, chú ý lắng nghe thơng qua
hình thức thi đua khen thưởng.
Phong trào thi đua tuần, tháng là việc nên làm không thể thiếu được của
những người làm giáo viên chủ nhiệm lớp. Bởi học sinh vẫn thích được khen
nếu hơm nay làm tốt điều gì, điều gì được khen thì ngày mai các em sẽ làm


13

được tốt hơn. Nắm được tâm lý đó nên tơi đã phát động phong trào thi đua
cho lớp ngay trong tuần bốn .
Lớp được chia làm ba tổ, mỗi tổ sẽ được tôi phát cho một hộp quà, các
tổ sẽ thi đua xem trong tuần tổ nào trong các giờ học có nhiều bạn trật tự, chú
ý lắng nghe khi cơ và các bạn chia sẻ từ đó hăng hái phát biểu xây dựng bài
tốt nhất. Sau mỗi buổi học tơi sẽ cho học sinh bình chọn, tổ nào nhất sẽ được
thưởng một thẻ hình vào hộp quà của tổ mình và sẽ được tổng kết vào giờ
sinh hoạt lớp cuối tuần. Đôi với cá nhân sau mỗi buổi học các tổ bình chọn ra
1 đến 2 bạn có nề nếp trật tự, lắng nghe hăng hái phát biểu nhất trong giờ học
đê cô giáo tuyên dương khen thưởng kịp thời. Cuối tuần trong tiết sinh hoạt
lớp ban cán sự lớp sẽ đếm số thẻ của mỗi tổ để cô giáo tuyên dương khen
thưởng tổ đồng thời thưởng thư khen cho cá nhân tiêu biểu trong mỗi tổ ( Áp
dụng thông tư 27 điều 13 mục 3).

(Hộp quả của 3 tổ)
Hình thức thi đua này vừa mang tính tập thể, vừa mang tính cá nhân, nên
đã đem lại hiệu quả thiết thực. Qua việc thi đua giữa các tổ tạo cho các em có
tinh thần “ Mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Quà của các em là những

đồ dùng học tập như: bút chì, cục tẩy, bút màu, cái thước, ...Đó cũng là hình
thức hỗ trợ phụ huynh trong việc trang bị đầy đủ đồ dùng học tập cho các em.
Khi phát động thi đua hàng tuần, tháng cho các em, tôi cần bám vào chủ
điểm thi đua của trường. Cuối mỗi tuần tôi cho các em tự do phát biểu nhận


14

xét và tự xếp hạng lẫn nhau. Vì thế các em rất vui khi thấy cô công bằng
không thiên vị ai.
Học sinh thích thú khi được nhận thư khen. Các em thi đua nhau để
nhận được nhiều thẻ hình cũng như stiker về cho tổ nói chung cũng như
giành thành tích riêng cho mình nói riêng để trong buối sinh hoạt lớp được
nhận thư khen của cô. Cuối mỗi tuần có khoảng 1/3 lớp được nhận thư khen.
2/3 lớp các em được tuyên dương khen thưởng ngay trong mỗi tiết học. Điều
đó đã làm cho học sinh có ý thức trật tự, lắng nghe đẻ hiểu bài hơn trong
mỗi giờ học.

(Niềm vui của các em học sinh khi được nhận thư khen)
Qua các đợt thi đua tôi thấy lớp tôi có nề nếp tốt hẳn lên: “học ra học,
chơi ra chơi”. Học sinh tự giác chấp hành tốt các nội quy, quy định của lớp.
Nền nếp của lớp được nâng lên rõ rệt.


15

3.3.4 Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức hoạt
động nhóm trong các tiết học để rèn nền nếp trật tự, chú ý lắng nghe
cho học sinh.
Trong thời đại cơng nghệ số thì việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin và tổ

chức các hoạt động nhóm vào dạy học trong mỗi tiết học là vô cùng cần thiết.
Ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức hoạt động nhóm vào mỗi bài dạy
sẽ làm cho học sinh hứng thú và chăm chú nghe cô giảng bài, lôi cuốn được
tất cả học sinh tham gia vào bài học.
Bản thân tơi đã sử dụng thành thạo máy tính kết nối với ti vi thông minh
để hàng ngày, hàng giờ lên lớp đều ứng dụng công nghệ thông tin vào bài
dạy. Tơi khơng áp đặt bài giảng điện tử sẵn có mà hàng ngày tơi cịn tìm tịi
nghiên cửu ra những bài giảng điện tử sinh động hấp dẫn qua những hình ảnh
gần gũi trong đời sống thực tế của các em, của trường của lớp ... Những hình
ảnh hấp dẫn sinh động sẽ làm cho bài giảng hay hơn lôi cuốn sự chú ý của các
em. Khi học sinh được xem những hình ảnh đẹp trên ti vi các em được học
mà chơi - chơi mà học, các em sẽ cảm thấy rất thích thú và có động lực học
tập hơn nên các em sẽ trật tự, chú ý lắng nghe hơn trong giờ học.

(Ứng dụng công nghệ thộng tin trong bài học
giúp học sinh chăm chú nghe giảng hơn)
Trong tiết học tôi thường tạo cơ hội cho học sinh thảo luận nhóm 2, Nhóm
4 để các bạn được chia sẻ nội dung học tập lẫn nhau ( Thảo luận nhóm sẽ giúp
cho học sinh phát triển về năng lực giao tiếp và hợp tác, phát triển phẩm chất


16

nhân ái, trách nhiệm...), bạn nào nói chuyện thì bạn kia nhắc nhở từ đó lơi
cuốn bạn vào bài bài học.

Thảo luận nhóm đơi

Thảo luận nhóm 4

(Học sinh tự tin chia sẻ trước lớp)
Trong tiết học có ứng dụng cơng nghệ thông tin, học sinh chăm chú nghe
giảng, các em thích khám phá cái lạ nên rất tập trung vào bài giảng, tích cực
phát biểu xây dựng bài học.
Biện pháp 5: Phối kết hợp với cha mẹ học sinh, giáo viên bộ mơn, các
tổ chức đồn thể trong và ngồi nhà trường để rèn nền nếp trật tự, chú ý
lắng nghe cho học sinh.
Đây là công tác mà bản thân tơi cảm thấy vơ cùng quan trọng. Do đó,
trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm lớp, giáo viên cần phối hợp chặt chẽ
với các lực lượng giáo dục như: giáo viên bộ mơn, Các tổ chức đồn thể trong
nhà trường, cha mẹ học sinh.


17

+ Phối kết hợp với giáo viên bộ môn
Khác với lớp mầm non, các em chỉ tiếp xúc với một cơ giáo. Bước vào
lớp 1, ngồi cơ giáo chủ nhiệm lớp, các em cịn được học các thầy, cơ giáo bộ
môn khác như: Âm nhạc, Tiếng Anh, Mĩ thuật, Thể dục,... nên việc rèn nền
nếp cho học sinh cần phải có sự thống nhất. Bản thân là một giáo viên chủ
nhiệm để cho nền nếp của lớp tốt, tôi thường xun trao đổi với giáo viên bộ
mơn về tình hình lớp, những hạn chế, ưu điểm của lớp, những em học sinh
chưa ngoan…. để các thầy cô kịp thời nắm bắt để cùng rèn nền nếp cho học
sinh từ tư thế ngồi, cách cầm bút, cách phát biểu...Thống nhất với các thầy
cô, giáo viên bộ môn về những qui định, hiệu lệnh trong lớp để các thầy cơ có
những hiệu lệnh chung thì học sinh mới nắm bắt được và không bị nhầm lẫn
trong các tiết học khi các thầy cô giáo khác dạy.
Nền nếp này phải được rèn luyện thường xuyên và liên tục để các em tạo
thói quen và trở thành điều kiện thuận lợi cho việc học tập ở những lớp trên.

(Hình ảnh giáo viên chủ nhiệm thống nhất với giáo viên bộ môn và giáo viên
trong tổ về cách sử dụng các kí hiệu, hiệu lệnh trong giờ học, trong một buổi
sinh hoạt chuyên môn tổ)
* Phối kết hợp với cha mẹ học sinh
Buổi họp phụ huynh đầu năm là buổi họp hết sức quan trọng. Trong buổi
họp này giáo viên khơng những có cơ hội làm quen, tìm hiểu tình hình gia
đình, tính cách của từng em trong lớp chủ nhiệm mà còn giúp giáo viên kết


18

hợp với phụ huynh rèn nền nếp cho các em. Cụ thể, giáo viên cần nhắc nhở
phụ huynh dạy bảo con em mình ở nhà làm tốt các cơng việc sau:
- Sinh hoạt điều độ, đúng thời gian biểu, giờ nào việc ấy, tránh tình trạng
vừa học vừa chơi vừa nói chuyện sẽ ảnh hưởng đến việc học tập. Rèn cho con
kĩ năng lắng nghe khi ông bà, bố mẹ nói chuyện với mình.
- Phụ huynh cần kiểm tra sách vở, đồ dùng học tập của con trước khi đến
lớp. Dần dần tạo cho các em thói quen biết tự làm việc đó theo thời khóa biểu
của lớp mà khơng cần đến bố mẹ.
- Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi.
- 100% tất cả phụ huynh trong lớp phải cài đặt Zalo hoặc Facebook…
- Phụ huynh phải thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm, qua trò
chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc Zalo... để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học
sinh nền nếp ở lớp cũng như ở nhà. Mỗi khi cần trao đổi thơng tin riêng của
một học sinh nào đó thì tơi thống nhất với phụ huynh trong lớp nhắn qua Zalo
riêng chứ khơng nhắn lên nhóm Zalo chung của lớp.
Qua buổi họp phụ huynh đầu năm thì 100% phụ huynh lớp tôi đã cài đặt
đủ zalo và kết bạn với giáo viên. Chính vì vậy tơi đã thành lập được nhóm
zalo chung của lớp trong đó có trên 36 thành viên ( có phụ huynh cả bố mẹ
cùng tham gia).

(Nhóm Zalo của lớp và nội dung GV trao đổi riêng về ý thức học tập