SKKN một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn âm nhạc

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Âm nhạc là một môn nghệ thuật dùng âm thanh để diễn đạt tình cảm của
con người. Loại hình nghệ thuật này có đặc điểm riêng mà môn nghệ thuật khác
không có.
Mục tiêu của giáo dục hiện nay là đào tạo những con người phát triển toàn
diện nghĩa là phải được giáo dục đầy đủ về các mặt: Giáo dục trí tuệ (trí dục),
giáo dục tư tưởng chính trị - đạo đức, giáo dục lao động, giáo dục thể chất, giáo
dục thẩm mỹ. Và bằng những đặc thù riêng của mình âm nhạc đã góp phần rất
lớn trong việc thúc đẩy và hoàn thiện cho các mặt giáo dục trên.
Trong giáo dục thẩm mỹ thì giáo dục âm nhạc là một trong những phương
tiện hiệu quả nhất nhằm hình thành ở học sinh quan hệ thẩm mỹ đúng đắn với
hiện thực và với nghệ thuật. Giáo dục thẩm mỹ là giáo dục cái đẹp trong suy
nghĩ từ đó có được quan niệm cái đẹp đúng đắn của bản thân để học sinh biết
phân biệt được cái thiện, cái ác, cái chính nghĩa, cái phi nghĩa để rồi hướng tới
một nếp sống lành mạnh tích cực, sống theo quy luật của cái đẹp.
Luôn gắn liền với giáo dục thẩm mỹ là giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo
đức. Mặt này nhằm hình thành cho học sinh những cảm xúc cùng loại từ đó trẻ
sẽ hình thành tình cảm. Có thể là tình cảm ghét cái ác, yêu cái thiện, bênh vực
cái chính nghĩa, phản đối cái phi nghĩa. Từ những giờ học về môn âm nhạc có
thể cho chúng nghe hoặc xem thể loại âm nhạc truyền thống hay hiện đại với nội
dung về tình bạn, tình quê hương đất nước, về hòa bình các dân tộc trên thế giới,
về cha mẹ, về loài vật hay sự đùm bọc lẫn nhau của các loài trong thiên nhiên.
Tất cả nhằm hình thành trong các em một nếp sống theo chuẩn mực trong quan
hệ bạn bè và có những hành động đúng đắn để gìn giữ hòa bình…
Khi thực hiện nhiệm vụ giáo dục trí tuệ thì để có thể phát triển toàn diện,
cân bằng, phong phú đời sống tinh thần thì có thể thông qua môn âm nhạc trong
nhà trường. Lúc này âm nhạc lại đóng vai trò như là một môn để giải trí như
1

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------thông qua các bài hát tập thể, hoặc khi được nghe nhạc sẽ làm cân bằng thần
kinh, giúp thần kinh đi vào ổn định, vào trạng thái thư thái và sẵn sàng tiếp thu
kiến thức mới một cách có hiệu quả. Thông qua Âm nhạc các em cảm thụ được
những giai điệu, những sắc thái tình cảm, tính chất qua từng bài hát góp phần
vào quá trình giáo dục toàn diện cho học sinh. Vì thế việc giúp các em học sinh
học tốt bộ môn Âm nhạc đặc biệt là học sinh lớp 1 là việc làm đem lại lợi ích
thiết thực. Đây là một việc làm không dễ, bởi học sinh lớp 1 phần lớn các em
chưa đọc được, chủ yếu chỉ đọc theo giáo viên (truyền khẩu) nên việc dạy cho
các em học thuộc lời và hát được bài hát đòi hỏi nhiều công sức nhưng nếu
không khéo dễ làm cho các em thụ động, nhàm chán.
Được phân công giảng dạy trực tiếp bộ môn Âm nhạc, tôi nhận thấy đa số
các em đặc biệt là học sinh lớp một thích học môn này. Nhưng đối với học sinh
lớp một việc học bài hát chủ yếu là truyền khẩu vì các em đọc chưa rành rọt
thậm chí có em chưa đọc được. Nên trước việc dạy một bài hát mới người giáo
viên cần có một phương pháp truyền đạt và hướng dẫn thật tốt nhưng đơn giản
mà lại hiệu quả nhất, để giúp các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài
học. Do đó việc đưa ra một phương pháp giảng dạy thích hợp cho bộ môn Âm
nhạc lớp một vẫn còn là một vấn đề phải bàn bởi cô đọc trò đọc theo từng câu
đến khi thuộc lời bài hát mới chuyển đến dạy hát từng câu dễ gây thụ động cho
học sinh dẫn đến các em chán học hoặc lâu thuộc bài hát. Vì vậy tôi mạnh dạn
đưa ra một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Âm nhạc.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận của vấn đề
Âm nhạc không chỉ mang lại những cảm xúc vui sướng trong đời sống
tinh thần mà còn tạo cho chúng ta hiểu biết về thế giới khách quan, tạo điều kiện
cho sự phát triển toàn diện của mỗi người. Môn nghệ thuật này giúp các em
hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục các em trở thành những người có đạo đức.
2

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồn phong phú và bớt mệt mỏi sau những
giờ học căng thẳng. Âm nhạc góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh đặc biệt
đối với học sinh lớp 1. Ở giai đoạn đầu năm đến giữa học kì I đa số các em chưa
biết đọc hoặc đọc chưa trôi chảy, chỉ đọc theo miệng giáo viên. Vì thế sẽ dễ làm
cho học sinh nhàm chán, thụ động trong khi chiếm lĩnh kiến thức, hơn nữa nếu
đợi học sinh đọc hết lời bài hát thì sẽ mất rất nhiều thời gian, không đủ để
chuyển tải hết các nội dung của tiết học.
Từ đó dẫn đến tiết học sẽ không đạt được mục tiêu bài dạy. Học sinh
không thuộc bài, thụ động, không hát được bài hát. Chính vì thế mà chúng ta cần
có một phương pháp truyền thụ tốt cho học sinh.
2. Thực trạng của vấn đề
Môn Âm nhạc được rất nhiều người yêu thích. Trong nhà trường, môn Âm
nhạc được các em học sinh đặc biệt là học sinh lớp 1 đón nhận một cách hào
hứng. Vì lứa tuổi này hội tụ sự hồn nhiên, trong sáng, ngây thơ, thích được thể
hiện, được bộc lộ khả năng biểu diễn của bản than.
Âm nhạc Tiểu học nói chung và Âm nhạc lớp 1 nói riêng là môn học độc
lập. Dạy và học âm nhạc được thực hiện một cách nghiêm túc, có đánh giá, nhận
xét định kì. Trong đó kết quả học tập của học sinh cũng được thể hiện phần lớn
thông qua học hát vì chủ yếu đánh giá, nhận xét học sinh thông qua thực hành.
Thực tế hiện nay, môn học này chưa được sự quan tâm đầy đủ và nghiêm túc ở
một số học sinh và cả phụ huynh học sinh làm cho mục tiêu giáo dục bộ môn
chưa đạt hiệu quả như mong muốn.
Âm nhạc là một môn học đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, đam mê
thậm chí là một chút cái gọi là năng khiếu, còn lại các em khác chỉ học theo bản
năng phải học nên ít có sự sáng tạo trong vận dụng kiến thức. Bên cạnh đó rất
nhiều em còn chưa mạnh dạn, tự tin trong khi hát, còn gò bó khi biểu diễn trước
lớp. Một số em còn lúng túng trong việc hát kết hợp gõ đệm theo phách, theo
3

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------tiết tấu lời ca. Vì thế, các em hát còn tuỳ tiện lúc nhanh, lúc chậm dẫn đến việc
hát sai giai điệu của bài hát.
Học âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái
giúp các em cảm thụ thế giới xung quanh và tiếp sức cho các em học các môn
học khác tốt hơn. Vậy để giúp các em học tốt môn Âm nhạc đặc biệt là học sinh
lớp 1 đòi hỏi người giáo viên phải truyền tải chính xác giai điệu các bài hát, biết
chọn giọng phù hợp với học sinh và tạo một tâm thế thoải mái để các em hứng
thú trong khi học âm nhạc. Giúp các em chủ động khi học, hiểu được ý nghĩa lời
ca, cảm nhận được tính chất, sắc thái tình cảm của bài hát.
3. Biện pháp giải quyết vấn đề
Âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ em được
tham gia ca hát, được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản
thân mình. Những hình tượng âm thanh của bài hát, bản nhạc tác động vào cảm
xúc của các em giúp các em phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng sáng tạo và có tác
dụng giáo dục đạo đức rất tốt.
Học môn Âm nhạc là một quá trình rèn luyện học hát tập thể. Nghe nhạc.
Ở giai đoạn đầu chủ yếu là học hát, tình cảm và trí tuệ của các em được giáo
dục, bồi dưỡng phát triển theo năm tháng. Năng lực cảm thụ âm nhạc của các
em dần được nâng lên là cơ sở để hình thành một trình độ văn hóa âm nhạc theo
mục tiêu của môn học. Vì vậy người giáo viên phải nắm bắt tốt mục tiêu dạy
học từ đó lên kế hoạch, phương pháp giảng dạy cho phù hợp với yêu cầu môn
học.
a. Xác định mục tiêu bài dạy
Trong chương trình âm nhạc lớp 1 học hát chiếm thời lượng nhiều nhất.
Mỗi bài hát được dạy trong một tiết, sau đó được ôn tập một đến hai tiết tiếp
theo. Cho nên, giáo viên phải xác định rõ mục tiêu của việc học hát trong kế
4

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------hoạch bài học vừa đảm bảo chuẩn kiến thức kĩ năng vừa đảm bảo phát huy theo
năng lực học sinh. Cần xác định các mục tiêu cần đạt trong dạy hát như: Trong
mục tiêu về kiến thức: Dạy hát nhằm phát triển năng lực nhận thức của HS, học
mỗi bài hát giúp các em biết thêm về một vấn đề, về tác giả hoặc đặc điểm riêng
của bài hát, sự phong phú về mặt nội dung trong các bài hát giúp các em có thêm
hiểu biết về cuộc sống, các hình tượng âm nhạc cũng giúp nâng cao khả năng
nhận thức và hiểu biết của học sinh. Bên cạnh đó, dạy hát còn phát triển năng
lực ngôn ngữ, lời ca của bài hát làm vốn từ của học sinh trở nên phong phú và
sinh động hơn. Trong mục tiêu về kĩ năng: Đây là mục tiêu trọng tâm của việc
học hát. Dạy hát nhằm phát triển năng lực âm nhạc của học sinh, giúp các em
hát đúng giai điệu và lới ca, biết cách hát tự nhiên, biết lấy hơi, hát rõ lời và thể
hiện được sắc thái, tình cảm của bài hát. Dạy hát còn giúp học sinh trình bày bài
hát, biết hát kết hợp các hoạt động như: gõ đệm, vận động theo nhạc, biểu diễn
hoặc trò chơi… Không nên đòi hỏi quá cao đối với học sinh, cần bám sát chuẩn
kiến thức kĩ năng và chú ý phát triển các học sinh có năng khiếu, tạo điều kiện
cho các em được bộc lộ năng khiếu của mình. Trong mục tiêu về tình cảm và
thái độ: Dạy hát nhằm giáo dục học sinh những tình cảm tốt đẹp, giúp các em
thêm yêu âm nhạc (yêu quê hương đất nước, con người…), có khả năng tham
gia ca hát trong và ngoài nhà trường.
Những mục tiêu trên chỉ đạt được khi học sinh trải qua quá trình học tập lâu
dài và đúng hướng, nếu chỉ học 1-2 bài hát thì không thể đạt được những điều
đó. Vì vậy khi dạy một bài hát cụ thể đặc biệt đối với các em lớp một, giáo viên
phải lựa chọn cách diễn đạt mục tiêu ngắn gọn và rõ ràng trong kế hoạch bài dạy
để từ đó áp dụng có hiệu quả khi lên lớp.
b. Biện pháp dạy tập hát bài mới
Có rất nhiều phương pháp để hướng dẫn học sinh tập hát một bài hát mới,
đặc biệt là đối với học sinh lớp Một. Việc dạy một bài hát mới chủ yếu là truyền

5


SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------khẩu vì ở lớp này các em chưa đọc được và nếu có đọc được thì rất chậm. Vậy
cách mà chúng ta thường làm là giáo viên đọc một câu hoặc một phần ngắn
trong câu để các em đọc theo cho đến khi các em thuộc cả lời ca mới bắt đầu
dạy các em hát cao độ, trường độ.
Nhưng đối với bản thân tôi, qua những năm hướng dẫn các em học hát
như thế tôi thấy cách trên có những khuyết điểm đó là dễ làm cho các em nhàm
chán khi học hát, dễ thụ động nhất là đối với các em có tính nhút nhát và lâu
thuộc bài… Vì thế tôi đã hướng dẫn các em học hát như sau
Vẫn là phương pháp dạy hát theo quy trình: - Giới thiệu bài hát.
- Nghe hát mẫu.
- Đọc lời ca.
- Khởi động giọng.
- Tập hát từng câu.
- Hát cả bài.
- Kết hợp gõ đệm, vận động phụ họa.
- Củng cố, kiểm tra.
Tuy nhiên, trong quá trình lên lớp các bước trong trình tự dạy một bài hát nên
vận dụng linh hoạt, không nên áp dụng cứng nhắc theo một khuôn mẫu cố định
và phân chia thời gian hợp lí. Trong khi thực hiện các bước theo quy trình cần
chú ý:
+ Đối với học sinh lớp 1 chưa học về nốt nhạc nên giáo viên không cần
giới thiệu về bản nhạc, chỉ giới thiệu lời ca của bài hát. Hơn nữa kĩ năng tập đọc
tiếng Việt của học sinh lớp 1 còn yếu (đặc biệt là trong học kì I), nên giáo viên
cần hướng dẫn kĩ bước đọc lời ca. Thay vì chúng ta đọc trước học sinh đọc theo,
cách này các em rất lâu thuộc lời và dễ quên, thụ động dẫn đến nhàm chán. Vì
6

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------vậy ở mỗi bài hát trước khi học hát từng câu tôi luôn tìm động tác sao cho phù
hợp với nội dung từng câu hát (có thể nói là động tác phụ họa khi hát) rồi đến
khi hướng dẫn học sinh đọc lời ca theo tiết tấu (với bất cứ câu hát nào) lại kết
hợp với một động tác. Điều này, không những sẽ giúp cho các em vận động,
tránh thụ động, đặc biệt sẽ giúp cho các em rụt rè, nhút nhát hòa cùng các bạn từ
đó cũng giúp cho các em mạnh dạn hơn. Mà còn giúp các em rất dễ thuộc lời bài
hát và nhớ lâu bởi đọc lời ca có kèm động tác theo từng câu hát.
+ Khi các em đã thuộc lời ca, tôi bắt đầu hướng dẫn các em học hát từng
câu, kết hợp ghép câu – ghép đoạn – cả bài một cách dễ dàng. Hơn nữa, các em
lại hát rất đúng cao độ, trường độ và cả giai điệu bài hát. Chúng ta rất ít tốn thời
gian để sửa sai cho các em.
+ Sau khi đã dạy hát cả bài xong giáo viên có thể kết hợp trò chơi làm
sinh động cho tiết học bằng cách dùng các động tác đã dạy để đố các em động
tác đó là câu hát nào trong bài? Điều này cũng giúp các em nhớ bài hát lâu hơn,
khả năng biểu diễn kết hợp vận động phụ họa tốt hơn rất nhiều.
Ví dụ 1: Trong bài Quê hương tươi đẹp – dân ca Nùng
Khi hướng dẫn đọc lời ca tôi kết hợp các động tác sau:
Câu 1: Quê hương em biết bao tươi đẹp
Động tác: Tay phải chống hông, tay trái vòng từ phải qua trái đặt cao bằng cổ,
chân nhún theo phách
Câu 2: Đồng lúa xanh núi rừng ngàn cây
Động tác: Tay trái chống hông, tay phải vòng từ trái qua phải đặt cao bằng cổ
chân nhún theo phách
Câu 3: Khi mùa xuân thắm tươi đang trở về
Câu 4: Ngàn lời ca vui mừng chào đón
7

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------Động tác: Đưa hai tay lên cao lòng bàn tay hướng vào nhau vẫy sang trái rồi
sang phải. Chân nhún theo phách
Câu 5: Thiết tha tình quê hương
Động tác: Hai tay đưa vòng xuống trước ngực tạo thành hình bông hoa đan chéo
tay. Chân nhún theo phách
Ví dụ 2: Trong bài Mời bạn vui múa ca – Nhạc và lời: Phạm Tuyên
Khi hướng dẫn đọc lời ca tôi kết hợp các động tác sau:
Câu 1: Chim ca líu lo hoa như đón chào
Động tác: Chim ca líu lo - Hai tay đưa lên miệng thành hình loa giả động tác
chim hót, đồng thời nghiêng đầu qua phải, qua trái theo nhịp bài hát. Hoa như
đón chào - Hai tay từ dưới đưa lên trên làm bông hoa.
Câu 2: Bầu trời xanh, nước long lanh
Động tác: Bầu trời xanh - Tay phải chống hông, tay trái đưa vòng từ phải qua
trái rồi đưa lên cao. Nước long lanh – Tay trái đưa vòng từ phải sang trái đưa
xuống thấp ngang hông.
Câu 3:La la lá la, là là la là
Động tác: Vỗ tay theo tiết tấu bài hát đồng thời nghiêng người sang trái rồi sang
phải theo nhịp bài hát
Câu 4: Mời bạn cùng vui múa vui ca
Động tác: Hai tay một tay cao một tay thấp đưa về bên trái uốn các ngón tay, sau
đó đổi bên đều đặn theo nhịp chân
Sau khi học sinh đọc lời ca xong đến bước tập hát từng câu, giáo viên cần
kết hợp giữa hát mẫu và sử dụng nhạc cụ để hướng dẫn học sinh hát đúng giai
điệu, lời ca của bài hát. Thường xuyên uốn nắn cho học sinh về cách hát, tư thế
8


SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc

------------------------------------------------------------------------------------------------hát để bảo vệ sức khoẻ và giọng hát của các em. Như thế trong tiết học hát học
sinh sẽ được học tập đa dạng về trạng thái (ngồi hát, đứng hát, vận động), đa
dạng về hình thức (cá nhân, cặp, nhóm, tổ, dãy, cả lớp), đa dạng về hoạt động
(nghe, nhìn, gõ đệm, cảm nhận, trả lời, đánh giá…).
Câu hỏi được đặt ra là: Nếu dạy như thế thì tiết một lại dạy học sinh vận
động phụ họa thì rất nặng cho giáo viên. Xin thưa rằng động tác kèm theo từng
câu hát trong bài chỉ hỗ trợ học sinh nhằm giúp các em mau thuộc bài, lớp học
sinh động. Và không phải tốn thời gian vì nếu chúng ta chỉ đọc – học sinh đọc
theo thì cũng cần khoảng thời gian như tôi dạy các em đọc có kèm động tác. Mà
cách này lại giúp các em rất mau nhớ lời ca và sẽ ít tốn thời gian hơn cách thông
thường. Hơn thế nữa, khi áp dụng cách dạy này sẽ giúp các em có năng khiếu có
điều kiện phát huy khả năng diễn đạt của mình trong vận động khi hát. Vì khi
dặn dò học sinh, chúng ta yêu cầu các em dựa vào những độngt ác mà giáo viên
gợi ý ở lớp để tìm ra động tác phụ họa cho bài hát theo cảm nhận của các em,
điều này phát huy tính độc lập sáng tạo của các em, các em có điều kiện phát
triển hơn.
c. Biện pháp tạo mối quan hệ thân thiện và gần gũi giữa giáo viên – học sinh
Giáo viên là người trực tiếp quyết định các mối quan hệ giữa cô và trò,
bản thân việc dạy và học hát đã mang tính tích cực vì cô và trò cùng phải hoạt
động liên tục (giáo viên đàn giai điệu từng câu hát hay hát mẫu, trò lắng nghe,
ghi nhớ rồi luyện tập hát đúng, hát đều…). Khi tập hát, có lúc cả lớp cùng hát,
có khi nhóm hát hoặc cá nhân hát đòi hỏi các em phải có sự phối hợp với nhau
để cùng thực hiện đúng, nếu tập thể hát, các em còn phải có kết hợp vận động
minh họa cho đều. Khi bạn hát, học sinh lắng nghe để có thể nhận xét bạn mình
hát đúng hay sai. Khi giáo viên đàn giai điệu, học sinh lắng nghe để hát cho
chính xác. Bài hát có khi còn kết hợp trò chơi hay đố vui, có tác dụng giúp cho
tất cả các em cùng hoạt động để phát huy tính tích cực, mạnh dạn hoặc phải suy
9

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------nghĩ để liên hệ, gợi nhớ những kiến thức đã thu nhận từ nhà trường hay trong
thực tế xã hội.
Đối với bộ môn âm nhạc, một không khí học tập vui tươi, thoải mái cho
tiết học là điều rất cần thiết đặc biệt là trong giờ học hát, một tâm lí thoải mái sẽ
giúp các em cảm thụ âm nhạc tốt hơn, các em có sự luyện tập hào hứng hơn. Do
vậy, khi giảng dạy hoặc trong xử lí các tình huống, giáo viên cần nên nhẹ nhàng,
khéo léo tránh gây không khí căng thẳn và áp lực cho học sinh, giáo viên nên gạt
bỏ hết những phiền muộn của cá nhân khi lên lớp.
Muốn thu hút học sinh, người giáo viên cần phải tạo cho học sinh những
tình cảm tốt trong quá trình giảng dạy. Từ tác phong, cử chỉ, lời nói đến cách ăn
mặc của giáo viên cũng góp phần không nhỏ tạo sự tin tưởng cho học sinh. Bên
cạnh đó, năng lực chuyên môn cũng ảnh hưởng lớn đến niềm tin trong các em,
giáo viên dạy nhạc nhất thiết phải trình bày được những bài hát trong chương
trình yêu cầu, vì khi chính tai mình nghe được giáo viên hát, thì các em suy nghĩ
là mình sẽ cố gắng hát được như thầy cô.
Trong quá trình học tập, học sinh cũng có nhiều ý kiến hay và nhiều sáng
tạo nên giáo viên cũng cần lắng nghe và trân trọng ý kiến của các em. Do đó
trong luyện tập, giáo viên phải dành thời gian cho các em trình bày ý kiến của
mình. Giáo viên nên tuyên dương những ý kiến hay.
d. Đồ dùng dạy học
Cũng như các bộ môn khác, đồ dùng dạy học là rất cần thiết, khi dạy một
bài hát mới, đồ dùng dạy học không thể thiếu đó là đàn Organ và bảng phụ bài
hát. Bên cạnh, cần được trang bị thêm máy nghe, xem băng đĩa nhạc, đối với
những bài giảng trình chiếu cần được trang bị máy vi tính, máy chiếu. Khi một
tiết học hát được trang bị và sử dụng đầy đủ đồ dùng dạy học không khí sẽ trở
nên sinh động và thu hút hơn.
10

SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------Tuy nhiên, tiết học cũng có thể bị trì trệ hay gây áp lực đối với học sinh do
khâu chuẩn bị và sử dụng đồ dùng dạy học thiếu chu đáo hay chưa thành thạo
của giáo viên. Vì vậy, giáo viên phải có sự chuẩn bị thật chu đáo, các thao tác
phải thành thạo trên tất cả các đồ dùng dạy học.
Bên cạnh đó, giáo viên phải biết khai thác và ứng dụng công nghệ thông
tin vào giảng dạy. Giáo viên có thể sử dụng sự trợ giúp của phần mềm vi tính
như: Power Point, Encore.5 … để tạo hiệu quả cao hơn trong hoạt động dạy học của cô và trò.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Trước khi áp dụng sáng kiến tôi đã khảo sát thực trạng học sinh khối 1học
bộ môn Âm nhạc lớp Một năm 2012-2013 cụ thể như sau

Lớp

Sĩ số

Hoàn thành tốt

Hoàn thành

Chưa hoàn thành

1A

35

7 hs = 20%

28 hs = 80%

0 hs = 0%

1B

32

5 hs = 15.6%

27 hs = 84.4%

0 hs = 0%

1C

32

7 hs = 21.8%

25 hs = 78.2%

0 hs = 0%

Sau nhiều năm giảng dạy thực tế tại trường, tôi đã áp dụng thực hiện
giảng dạy âm nhạc với các phương pháp trên và thấy các em rất say mê hứng thú
học tập. Do đó kết quả đã nâng lên rõ rệt. Số học sinh lớp một thuộc bài và hát
được bài hát đúng giai điệu, cao độ, trường độ tại lớp được áp dụng tăng rất cao.
Học sinh có tính rụt rè, nhút nhát ngày càng trở nên mạnh dạn hơn, tự tin hơn,
giờ học rất sinh động, học sinh rất thích học bộ môn Âm nhạc và đặc biệt là các
em học sinh có năng khiếu có điều kiện bộc lộ mình nhiều hơn.
Sau khi áp dụng các biện pháp mới, kết quả bộ môn Âm nhạc năm 20132014 như sau:

11


SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------Lớp

Sĩ số

Hoàn thành tốt

Hoàn thành

Chưa hoàn thành

1A

35

15 hs = 42.8%

20 hs = 57.2%

0 hs = 0%

1B

35

12 hs = 34.2%

23 hs = 65.8%

0 hs = 0%

1C

35

14 hs = 40%

21 hs = 60%

0 hs = 0%

Trên cơ sở từ thực tiễn giảng dạy âm nhạc trong trường tiểu học nói
chung và cho học sinh lớp một nói riêng. Xuất pháp từ thực trạng khả năng nhận
thức tiếp thu những kiến thức đặc thù của bộ môn, tôi đã lựa chọn và đưa vào
thực tế những phương pháp giảng dạy của mình trên cơ sở bám sát chương trình
hướng dẫn của Bộ GD – ĐT đặc biệt là bám sát Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT
ban hành ngày 28/8/2014 về việc đánh giá học sinh tiểu học, tôi đã thu được
những kết quả đáng kể. Qua quan sát thực tế nhận thấy các em yêu thích bộ môn
hơn, hào hứng học tập hơn bởi các em được giáo viên đánh giá bằng nhận xét
một cách cụ thể không so sánh với học sinh khác nên giảm áp lực cho học sinh,
hơn nữa các em có cơ hội được đánh giá lẫn nhau. Đặc biệt là kết quả học tập
cũng như chất lượng của công tác phong trào văn hóa văn nghệ đã nâng lên rõ
rệt, các em mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia các phong trào.
III. KẾT LUẬN
Từ xưa Bác Hồ đã đánh giá cao tác dụng lớn của giá trị nghệ thuật đối với
con người trong đó có môn âm nhạc. Đến ngày nay, giáo dục vẫn đang thực hiện
tốt vai trò của mình trong việc phát triển toàn diện nhân cách con người nhưng

không phải là âm nhạc nào cũng có vai trò đó. Vì thế đòi hỏi người làm giáo dục
phải biết lựa chọn cái hay, cái đẹp của âm nhạc trước khi đưa vào nhà trường.
Bởi trên thực tế giáo dục âm nhạc trong nhà trường ngoài việc cung cấp cho học
sinh trình độ văn hóa âm nhạc, kĩ năng sơ giản về âm nhạc còn giúp cho các em
có khả năng được tham gia vào các hoạt động ca hát, làm quen với các tiết mục
12


SKKN: Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 tích cực học môn Âm nhạc
------------------------------------------------------------------------------------------------văn nghệ, tham gia vào các hoạt động sáng tạo nghệ thuật. Tất cả những nhiệm
vụ đó đều làm phong phú thêm đời sống tinh thần của các em như: Củng cố tình
cảm, có niềm tin vào đạo đức tốt đẹp, thị hiếu âm nhạc tốt, sống theo quy luật
của cái đẹp, sống vì tập thể, vì cộng đồng, vì xã hội, sống bênh vực cái chính
nghĩa, phê phán cái phi nghĩa, có nhu cầu trong việc tiếp thu sáng tạo đối với
cuộc sống…
Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao nên việc dạy học môn
Âm nhạc ở trường tiểu học nói chung và các học sinh lớp 1 nói riêng. Với khả
năng nhận thức của các em qua môn Âm nhạc tôi đã đưa vào thực tế các biện
pháp trên để học sinh thực hiện tốt giờ học Âm nhạc và thu được kết quả đáng
khích lệ. Học sinh càng yêu mến môn học, các em mạnh dạn tự tin đứng trước
lớp để biểu diễn, bước đầu thể hiện được tình cảm của mình khi hát và các em
rất hào hứng tham gia học tập tuy nhiên trong quá trình giảng dạy người giáo
viên cũng phải biết linh hoạt, tùy theo từng đối tượng học sinh mà ta có thể tạo
ra những cách thức, biện pháp giảng dạy thích hợp để đạt được hiệu quả cuối
cùng là học sinh hiểu bài, nắm được kiến thức, tiếp thu và thực hiện tốt bài học
nói riêng và đạt được mục tiêu của chương trình Âm nhạc nói chung.

Như vậy để đạt được hiệu quả cao trong tiết dạy, giáo viên phải hòa
mình với học sinh, hiểu được đặc điểm tâm lý của từng học sinh cũng như
đặc điểm của từng lớp mà áp dụng những hình thức và phương pháp hướng

dẫn khác nhau. Vì trong các phương pháp dạy học không có phương pháp
nào là vạn năng mà giáo viên phải biết kết hợp hài hòa sáng tạo thì khả năng
phát huy được năng khiếu cũng như tinh thần say mê học tập của học sinh.

13