Skkn phương pháp ôn tập phần kĩ năng địa lí cho học sinh lớp 12 nhằm đạt kết qua cao trong kì thi tốt nghiệp thpt001
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (245.25 KB, 24 trang )
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
"PHƯƠNG PHÁP ÔN TẬP PHẦN KĨ NĂNG ĐỊA LÍ CHO HỌC
SINH LỚP 12 NHẰM ĐẠT KẾT QUA CAO TRONG KÌ THI TỐT
NGHIỆP THPT"
1
skkn
A- ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong dạy học, muốn đạt được hiệu quả cao, cùng với việc truyền thụ kiến thức người
giáo viên còn phải rèn luyện cho học sinh những kĩ năng cơ bản của mơn học. Đối với
mơn Địa lí, một mơn học địi hỏi học sinh phải có các kĩ năng cơ bản như kĩ năng sử
dụng Atlat địa lí, kĩ năng nhận xét bảng số liệu, kĩ năng vẽ và nhận xét biểu đồ, v.v.
Trong chương trình Địa lý ở phổ thông, từ Trung học cơ sở đến Trung học phổ thông
(THPT) các bài thực hành rèn luyện kĩ năng đều xuất hiện sau một chương hoặc một số
bài (thường là sau 3 đến 4 tiết lí thuyết).
Trong các kì thi Tốt nghiệp THPT và Tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng, bài
thực hành là một phần bắt buộc phải có nhằm kiểm tra kĩ năng địa lí của học sinh. Số
điểm trung bình của phần này là 3/10 điểm (30% số điểm tồn bài thi).
Vì vậy, việc rèn luyện kĩ năng địa lí cho học sinh là một trong những nội dung quan trọng
mà mỗi giáo viên địa lí phải thực hiện thường xuyên trong q trình dạy học và ơn luyện
cho học sinh nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng dạy học Địa lí Việt Nam trong
chương trình địa lí lớp 12 THPT, giúp các em đạt được kết quả cao trong các kì thi Tốt
nghiệp THPT và Tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng.
Là một giáo viên dạy học ở trường THPT miền núi, điều kiện học tập của học sinh cịn
nhiều khó khăn do kinh tế chưa phát triển mạnh, tỉ lệ học sinh thuộc diện hộ nghèo khá
cao nhưng các em rất chăm học. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng chất lượng học sinh
vẫn chưa cao. Đặc biệt là tỉ lệ học sinh đạt điểm khá, giỏi trong các kì thi TNPT và thi đại
học, cao đẳng cịn thấp, điều đó đã làm cho tơi ln trăn trở. Tôi luôn nghĩ: phải làm thế
nào để học sinh đi thi đạt điểm tối đa ở phần thực hành địa lí để kết quả bài thi cao hơn?
Vì vậy, những năm gần đây trong quá trình giảng dạy và ôn thi cho học sinh, tôi đã
nghiên cứu và tìm được cách ơn luyện phù hợp, học sinh biết cách và thích làm các bài
thực hành nên kết quả đã được nâng lên. Việc thực nghiệm đã được tiến hành trong hai
năm học (năm học 2009 – 2010 và năm học 2010 – 2011) và tiếp tục thực hiện trong
năm học 2011 – 2012 kết quả thi thử tốt nghiệp THPT đã được nâng lên đáng kể (tỉ lệ
hoạc sinh đạt điểm trung bình trở lên là 98%, trong đó học sinh đạt điểm khá, giỏi là
60%.
Từ kinh nghiệm thực tiễn của ba năm ôn thi tốt nghiệp cho học sionh lớp 12 THPT, tôi
mạnh dạn viết lại một trong những kinh nghiệm ơn thi của của mình, đó là:
“ Phương pháp ơn tập phần kĩ năng địa lí cho học sinh lớp 12 nhằm đạt kết qua cao
trong kì thi tốt nghiệp THPT”
2
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
B- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I- CƠ SỞ LÍ LUẬN
Mục tiêu chung của mơn Địa lí trong tồn cấp học ở THPT là nhằm hồn thiện học vấn
phổ thơng cho học sinh, phát triển tư duy lô gic, tạo điều kiện cho học sinh tiếp tục học
lên ở các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn
Mục tiêu cụ thể của chương trình Địa lí lớp 12 THPT là tiếp tục hồn thiện kiến thức của
HS về Địa lí Việt Nam; tiếp tục củng cố và phát triển các kĩ năng địa lí nhằm phát triển
hơn nữa tư duy địa lí cho HS, đó là tư duy tổng hợp, gắn với lãnh thổ, có liên hệ thường
xuyên với thực tiễn đời sống và sản xuất. Trong đó có các kĩ năng cần thiết như kĩ năng
khái thác bản đồ, Atlat, kĩ năng phân tích bảng số liệu thống kê, kĩ năng vẽ và nhận xét
biểu đồ… Chính vì vậy, trong chương trình địa lí ở THPT phần thực hành được đưa vào
nhằm rèn luyện kĩ năng Địa lí cho học sinh, giúp các em hiểu bài dễ hơn và đạt kết quả
cao hơn trong học tập.
Để đạt được các mục tiêu của môn học, trong dạy học người giáo viên cần phải tìm ra
được phương pháp phù hợp với đối tượng HS, vận dụng linh hoạt các phương háp đó.
Việc xác định được phương pháp dạy học phù hợp là một trong những giải pháp tốt nhất
để người giáo viên nâng cao chất lượng và hiệu quả trong quá trình dạy học.
II- THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Trong các kì thi tốt nghiệp Trung học phổ thơng (THPT) phần kiểm tra kĩ năng
thường chiếm khoảng từ 40 đến 50% số điểm toàn bài và thi tuyển sinh vào Đại học, Cao
đẳng phần thực hành thường chiếm 30% số điểm của bài thi.
Trên thực tế mặc dù trong chương trình Địa lí ở phổ thơng thường là sau một chương
hoặc một số bài đều có bài tập thực hành về nhận xét bảng số liệu, vẽ và nhận xét biểu đồ
thế nhưng phần này ít được chú ý rèn luyện do nhiều nguyên nhân. Vì thế, khi thi các em
học sinh thường không làm được hoặc làm sai so với u cầu của đề nên khơng có điểm
phần kĩ năng, kết quả thấp. Học sinh ở trường THPT miền núi như trường chúng tơi
cũng nằm trong tình trạng chung đó.
Như vậy, để học sinh lớp 12 THPT đạt được kết quả cao trong các kì thi, thì vấn đề quan
trọng nhất là giáo viên phải tìm ra được phương pháp phù hợp để rèn luyện các kĩ năng
địa lí cho học sinh.
III- CÁC GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Các giải pháp
3
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
1. 1. Xác định đối tượng nghiên cứu, phạm vi thực hiện
Chương trình địa lí lớp 12, liên quan tới thi tốt nghiệp THPT và thi đại học. Nghiên cứu
nội dung các bài thực hành về nhận xét bảng liệu và vẽ biểu đồ trong sách giáo khoa
(SGK) Địa lí lớp 12 (cơ bản), trong tài liệu hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT năm học
2011 – 2012; tình hình học sinh các lớp 12 được trực tiếp giảng dạy về tinh thần học tập,
chất lượng học tập...; nghiện cứu các tài liệu có liên quan đến việc rèn luyện kĩ năng địa lí
cho học sinh lớp 12
Giới hạn trong các phương pháp dạy học sinh nắm chắc các kĩ năng và khả năng vận
dụng các kĩ năng: Khai thác Atlat địa lí Việt Nam, kĩ năng vẽ biểu đồ, kĩ năng khai thác
bảng số liệu, kĩ năng vận dụng kiến thức để giải thích những vấn đề địa lí tự nhiên, kinh
tế -xã hội
Tôi chọn các lớp 12 Cơ bản mà tôi đang trực tiếp dạy để thực nghiệm, đó là các lớp:
12CA3, 12CA4, 12C11, 12C12.
1.2. Xác định mục tiêu cần đạt
Mục tiêu chính là cái đích của bài học cần đạt tới một cách cụ thể, mục tiêu phải
định rõ được các cơng việc và mức độ hồn thành của học sinh về kiến thưc, kĩ năng.
Để xác định được mục tiêu, cần phải nắm vững mục tiêu của cấp học, môn học, bài học
về kiến thức và kĩ năng. Giáo viên đọc kĩ nội dung của bài thực hành và cái đích cần đạt
tới của các kĩ năng.
Trong nội dung ơn tập có rất nhiều bài thực hành, như trong khơn khổ đề tài này,
tơi chỉ trình bày nội dung và phương pháp hướng dẫn, rèn luyện kĩ năng cho học sinh ở
hai dạng bài thực hành, đó là:
Đối với việc phân tích bảng số liệu thống kê, HS cần rèn luyện các kĩ năng đọc bảng số
liệu – về bản chất là phân tích, so sánh các số liệu theo hàng ngang và cột dọc, rút ra các
nhận xét cần thiết;
Đối với việc vẽ biểu đồ từ bảng số liệu đã cho, HS cần rèn luyện kĩ năng lựa chọn biểu đồ
thích hợp, kĩ năng thể hiện các loại biểu đồ.
Đối với kĩ năng phân tích biểu đồ, HS cần rèn luyện kĩ năng với các hình thức khác
nhau, như: phân tích biểu đồ rút ra nhận xét cần thiết; so sánh các biểu đồ cùng loại với
nhau, rút ra nhận xét; từ biểu đồ chuyển thành bảng số liệu thống kê; từ bảng số liệu
thống kê vẽ biểu đồ và rút ra nhận xét.
1.3. Lựa chọn kiến thức, kĩ năng cơ bản
4
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Lựa chọn kiến thức cơ bản là việc làm cần thiết đối với tất cả giáo viên khi thiết kế
bài dạy. Việc lựa chọn kiến thức cơ bản yêu cầu phải đảm bảo tính khoa học và phải vừa
sức đối với học sinh, đảm bảo cho học sinh lĩnh hội kiến thức vững chắc và phát triển
tồn diện.
Trong q trình hướng dẫn học sinh ơn tập mơn Địa lí, giáo viên không chỉ hướng
dẫn học sinh cách học để nắm vững những kiến thức - kĩ năng cơ bản tối thiểu (chuẩn
kiến thức - kĩ năng địa lí) về lí thuyết của bộ mơn, mà cịn phải nhận thức được những kĩ
năng địa lí học sinh cần có để ơn tập và làm tốt bài kiểm tra và bài thi địa lí. Tuy nhiên
đây là một vấn đề cịn ít được giáo viên quan tâm, một phần cũng do thời gian cho ôn tập
không nhiều thường tập trung vào giai đoạn từ sau khi đã thông báo môn thi tốt nghiệp.
Vậy nên, khi ơn tập ngồi rèn luyện kĩ năng sử dụng và khai thác Atlat địa lí Việt Nam,
giáo viên cần tập trung rèn luyện cho học sinh những kĩ năng: Kĩ năng chọn và vẽ các
dạng biểu đồ thích hợp; Kĩ năng phân tích, khai thác thơng tin từ các bảng số liệu để rút
ra những nhận xét cần thiết về địa lí tự nhiên, địa lí kinh tế-xã hội Việt Nam theo yêu cầu
của đề thi.
Trong đề tài này, tôi xác định cần rèn luyện cho học sinh các kĩ năng cơ bản về phân tích
bảng số liệu thống kê, vẽ và nhận xét biểu đồ. Cụ thể như sau:
Đối với việc phân tích bảng số liệu thống kê – gồm các kĩ năng
- Xác định yêu cầu của câu hỏi, bài tập (mục đích làm việc với bảng số liệu)
- Xác định các tiêu chí cần nhận xét
- Tính tốn, so sánh các số liệu; Nhận xét, giải thích.
Đối với việc vẽ biểu đồ từ bảng số liệu đã ch, đó là
- Xác định loại biểu đồ thích hợp
- Tính tốn (xử lí số liệu)
- Thể hiện biểu đồ
Đối với kĩ năng phân tích biểu đồ
- Xác định mục đích làm việc (đó chính là u cầu của câu hỏi)
- Xác định đối tượng, đại lượng thể hiện (đơn vị tính)
- Xác định nội dung cần nhận xét
1.4. Xác định và lựa chọn phương tiện dạy học
Trên cơ sở nội dung kiến thức, giáo viên lựa chọn phương tiện thích hợp để đạt
hiệu quả cao trong dạy học. Phương tiện dạy học được xem là “điểm tựa” cho hoạt động
5
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
trí tuệ của học sinh, góp phần nâng cao năng lực tư duy của các em đồng thời là cơ hội để
học sinh rèn luyện và phát triển tư duy, hình thành biểu tượng về sự vật, hiện tượng địa lí
rõ nét hơn, giúp học sinh nắm vững kiến thức hơn.
Để rèn luyện các kĩ năng thực hành nói trên, trong việc ôn luyện giáo viên cần phải
chuẩn bị các biểu đồ mẫu, các bảng số liệu (trong tài liệu hướng dẫn ơn tập); học sinh
cần phải có: tài liệu hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT; Các dụng cụ cần thiết: thước kẻ,
bút chì, com pa, máy tính.
1.5. Xác định các hình thức tổ chức dạy học
Tuỳ thuộc vào mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học, điều kiện và phương tiện,
đối tượng dạy học mà lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp. Đối với việc ôn tập phần thực
hành địa lý hình thức tổ chức chủ yếu là hoạt động cá nhân.
1.6. Xác định các phương pháp dạy học
Phương pháp dạy học có một vị trí quan trọng trong thiết kế bài dạy học, vì nó
quyết định đến việc thực hiện mục tiêu và chất lượng dạy học. Việc xác định phương
pháp cần căn cứ vào mục tiêu, nội dung dạy học, giai đoạn nhận thức, đặc điểm đối tượng
học sinh, điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy học. Phương pháp chủ yếu được
sử dụng để dạy thực hành là: Đàm thoại, thực hành, trực quan
2. Các biện pháp tổ chức thực hiện
Việc rèn luyện các kĩ năng địa lí nêu trên, được thưc hiện trong các tiết ôn tập
nhằm củng cố kiến thức lý thuyết về thực hành và đồng thời rèn luyện kĩ năng thực hành.
Quá trình thực hiện lần lượt là:
- Ôn lại những kiến thức cơ bản về thực hành: những cơng thức (cách tính) cần thiết và
vận dụng cơng thức để xử lí số liệu trong phần vẽ biểu đồ và nhận xét bảng số liệu; các
loại biểu đồ cơ bản
- Thực hành vẽ biểu đồ, nhận xét biểu đồ, giải thích nguyên nhân và phân tích bảng số
liệu rút ra nhận xét
2.1. Ơn tập phần lí thuyết cơ bản về kĩ năng thực hành địa lí
2.1.1. Một số cơng thức tính tốn trong Địa lí
Trước hết, để học sinh có thể thực hiện được phần xử lí số liệu trong các bài thực hành
nhận xét bảng số liệu và vẽ biểu đồ, giáo viên tổng hợp một số cơng thức thường dùng để
tính tốn sau đó cho học sinh thực hành (thực hiện ở phần nhận xét bảng số liệu và vẽ
biểu đồ) trong tài liệu Hướng dẫn ôn thi Tốt nghiệp THPT (Tài liệu ôn thi tốt nghiệp).
Bao gồm các công thức ở bảng sau:
6
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
MỘT SỐ CƠNG THỨC TÍNH TỐN TRONG ĐỊA LÍ
TT
Nội dung
1
Tính tỉ suất gia Tg = S – T
tăng dân số tự Tg : Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên;
nhiên
S : Tỉ suất sinh thô; T: Tỉ suất tử thơ
(%)
2
Tính mật độ dân
Mật độ dân số = Số dân / Diện tích
số
người/km2
Tính cơ cấu
Cơng thức tính
Đơn vị
Tỉ lệ % của TP (A) =
. 100
3
(tỉ trọng, tỉ lệ phần GTA – Giá trị của thành phần A
trăm)
TS – Tổng số
%
4
Tính năng suất
tấn/ha; tạ/ha
5
Năng suất = Sản lượng / Diện tích
Tính bình quân
BQĐN = Tổng số / Số dân
theo đầu người
Phụ thuộc đề
(có
thể
kg/người,
USD/người…)
6
Tính tốc độ tăng
trưởng (sự gia Tốc độ tăng trưởng năm (sau)= (Giá
tăng, chỉ số phát trị năm : giá trị năm đầu) x 100 %
triển) lấy năm đầu
tiên = 100,0
Các công thức nêu trên được áp dụng để tính tốn trong phần nhận xét bảng số liệu và vẽ
biểu đồ. Giáo viên lưu ý học sinh:
- Tỉ suất gia tăng dân số tính bằng phần trăm (%) nhưng tỉ suất sinh và tỉ suất tử tính bằng
phần nghìn ( ) nên phải đổi từ phần nghin ra phần trăm bằng cách chia kết quả (hiệu
tìm được) cho 10.
7
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
- Đổi đơn vị:
1tấn = 10 tạ = 1000kg. Nếu đổi tấn ra tạ thì sau khi chia , lấy kết quả chia được nhân với
10, nếu đổi tấn ra kg thì nhân với 1000.
2.1.2. Phân tích và nhận xét bảng số liệu thống kê. Giải thích nguyên nhân
Trong học tập và thi tốt nghiệp THPT thường có câu hỏi phân tích số liệu, bởi biết dựa
vào bảng số liệu để tìm thơng tin địa lí là một trong những kĩ năng quan trọng trong học
tập và nghiên cứu địa lí. Loại câu hỏi yêu cầu phân tích số liệu thống kê cho phép đánh
giá được mức độ am hiểu, vận dụng kiến thức của người học vào các trường hợp cụ thể,
đánh giá được kĩ năng chọn lọc, xác định kiến thức địa lí.
* Các bước tiến hành nhận xét
Nhận xét bảng số liệu thực chất là phân tích, so sánh các số liệu theo hàng ngang và cột
dọc, rút ra những nhận xét cần thiết. Để học sinh có thể nhận xét đúng và đủ ý theo yêu
cầu của đề bài, giáo viên hướng dẫn học sinh khi phân tích bảng số liệu, cần thực hiện
lần lượt theo các bước sau đây:
- Xác định yêu cầu của câu hỏi trong đề bài , bài tập để xác định mục đích làm việc với
bảng số liệu.
- Đọc tên bảng, các tiêu đề của bảng, đơn vị tính, xác định rõ các tiêu chí cần nhận xét.
- So sánh các số liệu theo cột dọc và hàng ngang với một trình tự hợp lí:
+ Nhận xét sự thay đổi của đối tượng địa lí theo thời gian thì so sánh số liệu của các mốc
thời gian đầu và cuối của bảng, các mốc thời gian liền kề nhau theo thứ tự , các mốc có
tính đột biến.
+ Đối với các lãnh thổ, cần lưu ý so sánh các đối tượng địa lí của các lãnh thổ lớn với
nhau, các lãnh thổ nhỏ với nhau và ngược lại.
- Khi nhận xét cơ cấu mà số liệu trong bảng là các số các số liệu tuyệt đối (ví dụ: Triệu
tấn, tỉkw/h , triệu người, v.v) mà đề lại yêu cầu nhận xét cơ cấu thì phải tính cơ cấu (tính
tỉ lệ %).
- Khi trình bày nhận xét phải theo trình tự từ khái quát đến cụ thể, từ chung đến riêng, từ
cao xuống thấp, …bám sát yêu cầu của câu hỏi và kết quả xử lí số liệu. Mỗi nhận xét cần
có dẫn chứng cụ thể để tăng tính thuyết phục.
* Giải thích
Để giải thích được nguyên nhân của các hiện tượng địa lí có trong bảng số liệu phải dựa
vào kiến thức đã học. Vì vậy học sinh cần phải nắm được các mối quan hệ nhân quả giữa
8
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
các sự vật hiện tượng địa lí; mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên với dân số, giữa tự
nhiên với dân cư và kinh tế xã hội…
2.1.3. Vẽ và nhận xét biểu đồ. Giải thích nguyên
Phần kiểm tra kĩ năng biểu đồ của học sinh trong kì thi tốt nghiệp THPT gồm có các yêu
cầu vẽ và nhận xét biểu đồ, dựa vào biểu đồ và kiến thức đã học để giải thích nguyên
nhân của các hiện tượng địa lí. Vì vậy, giáo viên cần ơn lại những nội dung về kiến thức
và kĩ năng cơ bản của các loại biểu đồ, bao gồm: ý nghĩa của biểu đồ, những căn cứ để
xác định biểu đồ, những yêu cầu cần đạt và những điểm cần chú ý khi vẽ biểu đồ.
Kĩ năng quan trọng nhất đối với phần biểu đồ là kĩ năng xác định biểu đồ thích hợp theo
yêu cầu của đề bài. Nếu như xác định sai biểu đồ thì học sinh sẽ mất điểm phần này và
bài thi không thể đạt điểm cao. Để lựa chọn đúng biểu đồ căn cứ quan trọng là dựa vào
yêu cầu của đề bài và ý nghĩa của biểu đồ. Tiếp đến là học sinh phải nắm chắc các kĩ
thuật thể hiện, các yêu cầu đối với từng loại biểu đồ.
Trong q trình ơn thi tốt nghiệp, để học sinh yếu cũng có thể xác định đúng và vẽ được
biểu đồ đảm bảo các yêu cầu, cần ôn lại những kiến thức cơ bản về biểu đồ (cách xác
định và các yêu cầu cần đạt và một số điểm cần chú ý khi vẽ đối với mỗi loại biểu đồ) sau
đó mới thực hành vẽ biểu đồ.
Để học sinh dễ nhớ, giáo viên tóm tắt ngắn gọn những kiến thức cơ bản về biểu đồ ở
bảng sau:
Loại
Căn cứ xác định
biểu đồ
(yêu cầu của đề)
Yêu cầu cần đạt
- Lấy tỉ lệ cân đối
- Thể hiện tốt nhất tình
giữa trục đứng và trục
hình phát triển, số
ngang.
Biều đồ lượng, khối lượng, so
- Các cột có chiều
sánh độ lớn;
cột
rộng bằng nhau, chiều
- Thể hiện cơ cấu bằng
cao tương ứng với số
số liệu tuyệt đối
liệu
Biểu đồ Thể hiện tốt nhất tốc
đường
độ phát triển, chỉ số
phát triển, sự gia tăng,
tốc độ tăng,…
Chú ý
- Vẽ hai
tượng có số
khơng cùng
vị thì vẽ hai
đứng.
đối
liệu
đơn
trục
- Đúng tỉ lệ, sạch, - Vẽ xuất phát từ
đẹp, cân đối giữa hai trục đứng;
trục;
- Nếu vẽ hai
- Khoảng cách các đường
không
9
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
cùng đơn vị thì
năm trên biểu đồ vẽ hai trục đứng;
tương ứng với khoảng - Thể hiện sự gia
cách năm trong bảng tăng thì số liệu
số liệu;
phải tính bằng
đơn vị %
Vẽ biểu đồ thể hiện tốt
nhất quy mô và cơ cấu
hoặc sự chuyển dịch
Biểu đồ (sự thay đổi) cơ cấu, số
trịn
lượng hình trịn cần vẽ
từ 1 đến 3 hình
Vẽ biểu đồ thể hiện tốt
Biểu đồ nhất cơ cấu hoặc sự
chuyển dịch (hay sự
miền
thay đổi) cơ cấu mà
bảng số liệu có từ 4
năm trở lên.
- Các hình vẽ trên
- Đơn vị phải là
cùng một trục ngang;
phần trăm (%).
- Nếu thể hiện thời
- Bắt đầu vẽ từ
gian thì các hình trịn
kim chỉ 12 giờ;
phải xếp theo thứ tự
thời gian như trong - Sử dụng kí
hiệu và chú giải
bảng số liệu.
chung.
Khoảng cách các năm
trên biểu đồ phải - Đơn vị phải là
tương ứng với khoảng phần trăm (%).
cách năm trong bảng
- Biểu đồ miền
số liệu
là một hình chữ
nhật nằm ngang
Biểu đồ
Vẽ biểu đồ thể kết hợp - Đảm bảo các yêu
kết hợp thể hiện từ hai đối cầu của biểu đồ cột và
biểu đồ đường.
giữa cột tượng trở lên
và đường
+ Điểm xuất phát để
vẽ-theo biểu đồ cột.
- Có hai trục
đứng;
- Nếu bảng số
liệu có hai đối
tượng địa lí cần
+ Khoảng cách năm thể hiện, trong
một
đối
tương ứng khoảng đó
cách năm trong bảng tượng lại được
chia ra 2 hoặc 3
số liệu.
thành phần thì
đối tượng đó vẽ
10
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
cột chồng
Yêu cầu chung đổi với biểu đồ:
- Biểu đồ cần phải ghi đầy đủ: tên biểu đồ, tên trục (đối với biểu đồ cột và đường), tên
hình trịn (đối với biểu đồ trịn có từ hai hình trở lên), số liệu trên biểu đồ, chú giải (nếu
thể hiện từ hai đối tượng trở lên).
- Đảm bảo chính xác, sạch, đẹp
2.2.Thực hành
Sau khi đã ơn lại phần lí thuyết cơ bản (nội dung của phần trên), giáo viên cho hoc sinh
làm một số bài thực hành (nhận xét một bảng số liệu và mỗi loại biểu đồ, làm một bài
tập) để kiểm tra, uốn nắn cho các em và tiếp tục rèn luyện trong cả q trình ơn tập theo
nội dung hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
2.2.1.Thực hành nhận xét bảng số liệu
Một số ví dụ về thực hành nhận xét bảng số liệu:
Bài tập 1 (Bài 2, trang 13, Tài liệu Hướng dẫn ôn thi TN, năm học 2011-2012)
Cho bảng số liệu sau:
NHIỆT ĐỘ Ở MỘT SỐ NƠI CỦA NƯỚC TA (Đơn vị: 0C)
Địa điểm
Nhiệt độ trung bình
Tháng I
Tháng VII
Cả năm
Lạng Sơn
13,3
27,0
22,1
Hà nội
16,4
28,9
23,5
Huế
19,7
29,4
25,1
Đà Nẵng
21,3
29,1
25,7
TP Hồ Chí Minh
25,8
27,1
27,1
a) Nhận xét về sự thay đổi nhiệt độ từ Bắc vào Nam.
11
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
b) Giải thích ngun nhân của sự thay đối đó.
Hướng dẫn thực hiện:
Đối với phần nhận xét (a), Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện theo hai bước:
Bước 1: Đọc bảng số liệu theo cột dọc (đọc nhiệt độ của các địa điểm từ Lạng Sơn trở
vào, theo từng tháng) và so sánh nhiệt độ trung bình trong các tháng, trung bình cả năm
giữa các địa điểm.
So sánh để tìm ra những điểm chung về nhiệt độ (cao hay thấp, thay đổi theo hướng tăng
lên hay giảm đi, nhiệt độ chênh lệch giữa hai địa điểm đầu (Lạng Sơn) và cuối (TP Hồ
Chí Minh) trong tháng như thế nào.
Bước 2. Nêu nhận xét:
Sau khi đọc và so sánh các số liệu, HS rút ra được những ý sau:
- Nhiệt độ trung bình tháng I và trung bình năm của các địa điểm có sự chênh lệch và
tăng dần từ Bắc xuống Nam. Sự chênh lệch nhiệt độ giữa các địa điểm phía Bắc và phía
Nam rõ nhất là vào tháng I: Lạng Sơn (phía Bắc) nhiệt độ chỉ 13 0C cịn TP Hồ Chí Minh
(phía Nam) lên đến 25,80C (chênh nhau tới 12,80C.
- Nhiệt độ trung bình tháng VII giữa các địa điểm ít có sự chênh lệch hơn, Lạng Sơn là
22,10C và TP Hồ Chí Minh 27,1 0C, chỉ chênh nhau 5oC.
Đối với phần giải thích nguyên nhân (b)
Giáo viên hướng dẫn học sinh dựa vào kiến thức đã học ở phần khí hậu: nhiệt độ là một
trong những yếu tố biểu hiện cụ thể của khí hậu. Các nhân tố hình thành khí hậu bao
gồm: vị trí địa lí, đặc điểm địa hình, hình dạng của lãnh thổ và các yếu tố khác (kiến thức
địa lí lớp 10). Vận dụng vào thực tế Việt Nam, các nguyên nhân chủ yếu của sự thay đổi
nhiệt độ từ Bắc vào Nam ở nước ta là do ảnh hưởng của gió mùa Đơng Bắc, lãnh thổ kéo
dài theo chiều Bắc Nam, càng vào phía nam lượng bức xạ mặt trời càng tăng (do góc
nhập xạ càng lớn) ngồi ra con do hướng núi…Từ việc phân tích như trên, học sinh trình
bày được nguyên nhân sự thay đổi nhiệt độ từ Bắc vào Nam. Đó là:
- Do tác động của các khối khí thổi vào nước ta:
+ Vào mùa đơng (từ tháng XI năm trước đến tháng IV năm sau) miền Bắc nước ta chịu
ảnh hưởng của gió mùa Đơng Bắc (khối khơng khí lạnh từ phương bắc thổi xuống) nên
có mùa đông lạnh, làm cho nhiệt độ thấp
+ Vào mùa hạ (từ tháng V đến tháng X) gió Tây Nam thổi vào nước ta, khối khơng khí
ấm và ẩm, nên nhiệt độ từ Bắc xuống Nam gần như đồng nhất.
12
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
- Do các nguyên nhân khác: số giờ nắng, lượng bức xạ mặt trời có sự chênh lệch từ Bắc
xuống Nam…
Bài tập 2 (Bài 8, trang 45, TL hướng dẫn ôn thi TN, năm học 2011-2012)
Cho bảng số liệu sau:
Sản lượng điện nước ta, giai đoạn 1995 – 2009 (Đơn vị: Tỉ kWh)
Năm
1995
2000
2005
2009
Sản lượng điện
14,7
26,7
52,5
80,6
a) Hãy tính sự gia tăng sản lượng điện nước ta, giai đoạn 1995 – 2009
b) Nhận xét tốc độ tăng sản lượng điện nước ta, giai đoạn 1995 – 2009
Giáo viên hướng dẫn học sinh giải và kết quả như sau:
a) Tính gia tăng sản lượng điện
- Cách tính: Gia tăng sản lượng điện, năm 2000 =
= 181,6%
- Kết quả:
Sự gia tăng sản lượng điện nước ta, giai đoạn 1995 – 2009 (Đơn vị: %)
Năm
1995
2000
2005
2009
Sản lượng điện
100,0
181,6
357,1
548,3
b) Nhận xét
Trong giai đoạn từ 1995 – 2009:
- Sản lượng điện nước ta tăng liên tục và tăng với tốc độ rất nhanh, đặc biệt là từ năm
2005
- Sản lượng điện năm 2009 đạt 80,6 tỉ Kwh gấp 5,5 lần năm 1995 (14,7 tỉ Kwh), tăng
448,3%
Bài tập 3 (Bài tập 8, trang 36, Tài liệu hướng dẫn ôn thi TN, 2011-2012)
DIỆN TÍCH VÀ SẢN LƯỢNG LÚA NƯỚC TA, GIAI ĐOẠN 1990 – 2009
Năm
1990
1995
1999
2003
2005
2008
2009
13
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Diện
tích 6042
(nghìn ha)
6765
7653
7452
7324
7400
7437,2
Sản
lượng 19225
(nghìn tấn)
24963 31393 34568 35849 38729 38950,2
1. Tính năng suất lúa các năm giai đoạn 1990 – 2008 (đơn vị: tạ/ha).
2. Nhận xét tình hình tăng năng suất lúa của nước ta trong giai đoạn 1990 – 2008 và giải
thích nguyên nhân
Giáo viên hướng dẫn học sinh giải và được kết quả như sau:
1) Tính năng suất lúa
- Cách tính: Năng suất = sản lượng / diện tích (tạ/ha)
- Kết quả:
NĂNG SUẤT LÚA NƯỚC TA, GIAI ĐOẠN 1990 – 2009
(Đơn vị: tạ/ha)
Năm
1990
1995
1999
2003
2005
2008
2009
Năng suất
31.8
36.9
41.0
46.4
48.9
52.3
52.4
2) Nhận xét tình hình tăng năng suất lúa và giải thích nguyên nhân
a) Nhận xét:
Từ 1990 đến 2009 năng suất lúa của nước ta liên tục tăng. Nam 1990 chỉ đạt 31.8 ta/ha
đến năm 2009 đạt 52.4 tạ/ha (tăng gấp 1,64 lần).
b) Giải thích (nguyên nhân)
- Do việc áp dụng các tiến bộ ho học cơng nghệ vào sản xuất: gióng mới, kĩ thuật canh
tác, phân bón, thuỷ lợi,…
- Do chính sách của Nàh nước khuyến khích nơng dân tích cực sản xuất (chính sách
khuyến nông, chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ,…).
- Trình độ thâm canh sản xuất lương thực khơng ngừng được nâng cao
- Thị trường được mở rộng.
14
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
2.2.2.Thực hành vẽ và nhân xét biểu đồ
- Biểu đồ cột
Đề bài: (Bài tập 1, trang 19, Tài liệu hướng dẫn ôn thi TN, 2011-2012)
Dựa vào bảng số liệu sau đây:
SỐ DÂN CỦA VIỆT NAM, GIAI ĐOẠN 1921 – 2009
(Đơn vị: Triệu người)
Năm
1921
1936
1956
1960
1979
1989
1999
2009
Số dân
15.5
18.8
27.5
30.2
52.7
64.4
76.3
85.8
a) Vẽ biểu đồ đường thể hiện tình hình tăng dân số của nước ta, giai đoạn 1921 – 2009
b) Từ biểu đồ đã vẽ, rút ra nhận xét về tình hình tăng dân số của nước ta trong giai đoạn
nói trên.
Hướng dẫn làm bài và kết quả thực hành
a)
Vẽ biểu đồ
Triệu người
90
80
70
60
50
40
30
20
10
85.8
76.3
64.4
52.7
27.5
15.5
0
1921
30.2
18.8
1936
1956 1960
1979
1989
1999
2009 Năm
Biểu đồ: DÂN SỐ CỦA VIỆT NAM, GIAI ĐOẠN 1921 – 2009
b) Nhận xét
15
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
* Tình hình tăng dân số
- Dân số nước vẫn còn tăng nhanh và tăng liên tục., năm 1921 mới có 15,5 triệu người,
đến năm 2009 đã lên đến 85,8 triệu người.
- Thời gian dân số tăng gấp đôi ngày càng rút ngắn:
+ Giai đoạn 1921 – 1960, dân số tăng gấp đôi (từ 15,5 lên 30,2 triệu người) trong vòng
39 năm.
+ Giai đoạn 1960 – 1989, dân số tăng gấp đơi lần thứ hai chỉ trong vịng 29 năm
+ Giai đoạn 1989 - 1999, dân số tiếp tục tăng, trung bình mỗi năm tăng thêm 1,1 triệu
người.
+ Những năm gần đây, dân số tăng chậm lại nhưng vẫn còn nhanh.
Biểu đồ tròn.
Đề bài: Bài tập 3, trang 23, Tài liệu hướng dẫn ôn thi TN, 2011-2012
Cho bảng số liệu sau:
SỐ LAO ĐỘNG CÓ VIỆC LÀM PHÂN THEO KHU VỰC KINH TẾ
CỦA NƯỚC TA (Đơn vị: người)
Chia ra
Năm Tổng số
Nông,
nghiệp
lâm,
ngư Công nghiệp – xây Dịch vụ
dựng
1999 35847343 24806360
5126170
5914821
2009 47682334 25731627
9668662
12282045
a) Tính cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế ở nước ta trong hai năm 1999 và 2009
b) Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện sự thay đổi cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế ở
nước ta, giai đoạn 1999 – 2009.
c) Nhận xét và giải thích sự thay đổi cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế ở nước ta
trong thời gian trên.
Kết quả bài làm
a) Tính cơ cấu: Áp dụng cơng thức (ở phần trên), ta có kết quả ở bảng sau:
16
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
LAO ĐỘNG CÓ VIỆC LÀM PHÂN THEO KHU VỰC KINH TẾ
CỦA NƯỚC TA NĂM 1999 VÀ 2009 (Đơn vị:%)
Chia ra
Năm
Tổng
số
Nông, lâm,
ngư nghiệp
Công nghiệp – xây Dịch vụ
dựng
1999 100
69.2
14.3
16.5
2009 100
54.0
20.3
25.7
b) Vẽ biểu đồ
Chọn vẽ biểu đồ tròn (biểu đồ tròn thể hiện tốt nhất cơ cấu, số liệu có hai năm – vẽ hai
hình trịn)
- Vẽ biể đồ
16.5
Chú giải
25.7
14.3
69.2
54
20.3
Năm 1999
Nơng-lâm-Ngư nghiệp
Cơng nghiệp-Xây dựng
Dịch vụ
Năm 2009
Cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế của nước ta,
giai đoạn 1999 – 2009
c) Nhận xét
Cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế nước ta, giai đoạn 1999 – 2009 có sự thay
đổi:
- Lao động trong khu vực nông, lâm, ngư nghiệp vẫn cịn chiếm tỉ lệ cao nhất nhưng có
xu hướng, giảm từ 69,1% năm 1999 xuống còn 54% năm 2009.
- Lao động trong khu vực công nghiệp – xây dựng và dịch vụ chiếm tỉ trọng thấp nhưng
có xu hướng tăng.
17
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
+ Lao động trong khu vực công nghiệp – xây dựng tăng từ 14,3% lên 20,3%. + Lao động
trong khu vực Dịch vụ tăng nhanh, từ 16,5% lên 25,7% (tăng 9,0%)
Biểu đồ miền
Đề bài: Bài 2, trang 50, Tài liệu hướng dẫn ôn thi TN, 2011-2012
Cho bảng số liệu: GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU VÀ NHẬP KHẨU CỦA NƯỚC TA,
GIAI ĐOẠN 1999 – 2009 (Đơn vị: triệu USD)
Năm
1999
2003
2007
2009
Giá trị xuất khẩu
11541.4
20149.3
48561.4
57096.3
Giá trị nhập khẩu
11742.1
25255.8
62764.7
69948.8
Tổng số
23283.5
45405.1
111326.1
127045.1
Tiêu chí
a) Tính cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu, giai đoạn 1999 - 2009
b) Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu của nước ta, giai đoạn 1999 – 2009.
c) Nhận xét sự thay đổi cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu của nước ta, giai đoạn 1999 – 2009.
Kết quả bài làm
a) Tính cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu
Cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu, giai đoạn 1999 – 2009 (Đơn vị:%)
Năm
1999
2003
2007
2009
Xuất khẩu
49.6
44.4
43.6
44.9
Nhập khẩu
50.4
55.6
56.4
55.1
Tổng số
100,0
100,0
100,0
100,0
Tiêu chí
b) Vẽ biểu đồ
18
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
100%
80
Nhập khẩu
50.4
55.6
20 49.6
44.4
56.4
55.1
43.6
44.9
2007
2009 Năm
60
40
Xuất khẩu
0
1999
2003
Biểu đồ: CƠ CẤU GIÁ TRỊ XUẤT NHẬP KHẨU NƯỚC TA, GIAI ĐOẠN
c) Nhận xét: Giai đoạn từ 1999 đến 2009, cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu của nước ta có sự
thay đổi:
- Xuất khẩu chiếm tỉ lệ thấp hơn và có xu hướng giảm, giảm từ 49,6% (năm 1999) xuống
còn 44,9% (năm 2009)
- Nhập khẩu ln chiếm tỉ trọng cao và có xu hướng tăng, tăng từ 504% (năm 1999) lên
55,1% (năm 2009)
Biểu đồ kết hợp
Đề bài: (Bài tập 3, trang 20, Tài liệu hướng dẫn ôn thi TN, 2011-2012)
Cho bảng số liệu sau: SỐ DÂN THÀNH THỊ VÀ TỈ LỆ DÂN SỐ THÀNH THỊ
TRONG SỐ DÂN CẢ NƯỚC GIAI ĐOẠN 1970 – 2009
Năm
Số dân thành thị (nghìn Tỉ lệ dân thành thị (%)
người)
1979
10094
19,2
1989
12463
19,4
1999
18077
23,7
2009
25374
29,6
a) Vẽ biểu đồ kết hợp thể hiện sự thay đổi số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị trong dân
số cả nước, giai đoạn 1979 – 2009
19
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Năm
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
b) Nhận xét sự thay đổi số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị trong dân số cả nước ở giai
đoạn nói trên.
- Hướng dẫn chọn biểu đồ thích hợp: Số dân: vẽ biểu đồ cột; Tỉ lệ dân thành thị: vẽ biểu
đồ đường
- Kết quả bài làm
a) Vẽ biểu đồ
nghìn người
%
30000
35
25374
29.6
25000
25
23.7
20000
30
18077
19.2
19.4
20
12463
15
15000
10000
10094
10
5000
0
5
1979
1989
1999
2009
0
Tỉ lệ dân số thành thị
Số dân thành thị
Biểu đồ: SỐ DÂN THÀNH THỊ VÀ TỈ LỆ DÂN SỐ THÀNH THỊ
TRONG SỐ DÂN CẢ NƯỚC GIAI ĐOẠN 1979 – 2009
b) Nhận xét: Trong giai đoạn 1999 – 2009:
- Số dân thành thị và tỉ lệ dân số thành thị trong tổng số dân cả có xu hướng tăng:
+ Số dân thành thị tăng từ 10094 nghìn người lên 25374 nghìn người
+ Tỉ lệ dân thành thị tăng từ 19,2% (1999) lên 29,5% (2009)
- Tốc độ tăng tỉ lệ dân thành thị còn chậm nên tỉ lệ dân thành thị chưa cao, còn thấp hơn
so với nhiều nước trong khu vực.
3. Kết quả
20
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Trong những năm học vừa qua, tôi áp dụng sáng kiến này để rèn luyện kĩ năng cho học
sinh trong q trình ơn tập cho học sinh đã mang lại hiệu quả thiết thực. Dưới đây là bảng
tổng hợp kết quả thi tốt nghiệp của các lớp tôi trực tiếp giảng dạy trong hai năm học gần
đây (năm học 2009 – 2010; 2010 – 2011) và kết quả thi thử tốt nghiệp trong tháng 4 của
năm học 2011 – 2012.
BẢNG TỔNG HỢP ĐIỂM THI TỐT NGHIỆP VÀ THI THỬ CỦA HỌC SINH
Điểm
Năm
học
Lớp
Sĩ
Yếu
số
SL
%
12CC5
48
1
2.1 26
54.2 12
25.0 9
18.8
2009 – 12CB3
2010
Tổng
số
43
1
2.3 14
32.6 21
48.8 7
16.3
91
2
2.2 40
44.0 33
36.3 16
17.6
12CA1
45
1
2.2 16
35.6 20
44.4 8
17.8
12CA2
52
2
3.8 19
36.5 25
48.1 6
11.5
12A13
2010 12A14
2011
52
1
1.9 21
40.4 22
42.3 8
15.4
50
0
0.0 8
16.0 22
44.0 20
40.0
199
4
2.0 64
32.2 89
44.7 42
21.1
2011 - 12CA3
2012
12CA4
50
0
0.0 10
20.0 25
50.0 15
30.0
50
0
0.0 9
18.0 27
54.0 14
28.0
12C11
42
4
9.5 21
50.0 15
35.7 2
4.8
12C12
42
3
7.1 25
59.5 12
28.6 2
4.8
Tổng
184
7
3.8 65
35.3 79
42.9 33
17.9
Tổng
số
Trung
bình
Khá
SL
SL
%
Giỏi
%
SL
%
21
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
số
Ghi chú:
SL – Số lượng
Tổng hợp kết quả thi của học sinh theo năm học :
Mức điểm (%)
Năm học
Yếu
TB
Khá, giỏi
2009-2010
2.2
44.4
53.9
2010-2011
2.0
32.2
65.8
2011-2012
1.8
35.3
60.8
Để thấy rõ hơn kết quả thi của học sinh theo năm học ở bảng trên, tôi thể hiện bằng biểu
đồ sau đây:
KẾT QUẢ ĐIỂM THI CỦA HỌC SINH TRONG CÁC NĂM HỌC TỪ 2009 ĐẾN
2012
%
70
65.8
60.8
60
53.9
50
44.4
40
32.2
35.3
30
20
10
2.2
0
2.0
1.8
Yếu
Năm học 2009-2010
Trung bình
Khá, giỏi
Năm học 2010-2011
Mức điểm
Năm học 2011-2012
22
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
- So sánh kết quả, nhận xét: Từ bảng số liệu và biểu đồ ta thấy:
+ Kết quảì thi tốt nghiệp THPT của hai năm học (2009 – 2010 và 2010 -2011), tỉ lệ học
sinh đạt điểm trung bình trở lên chiếm 98% (điểm khá, giỏi đạt 65%).
+ Năm học 2011 – 2012, trong kì thi thử tốt nghiệp do Sở Giáo dục & Đào tạo tổ chức
(tháng 04 năm 2012) mặc dù thời gian ôn tập chưa nhiều nhưng kết quả đạt được cũng
khá cao. Tỉ lệ học sinh đạt điểm từ trung bình trở lên đạt từ 97,0% đến 98,0 %, trong đó
có nhiều học sinh đạt kết quả khá, giỏi (từ 60% trở lên). Tôi hi vọng trong kì thi tốt
nghiệp này học sinh cũng sẽ đạt kết quả cao như các năm học trước.
Như vây, trong q trình giảng dạy địa lí ở lớp 12, đặc biệt là trong việc hướng dẫn học
sinh ôn thi tốt nghiệp mơn địa lí, đồng thời với việc rèn luyện kĩ năng khai thác Atlat địa
lí Việt Nam, kĩ năng làm bài thì một trong những phương pháp hết sức cần thiết để học
sinh đạt kết quả cao là việc rèn luyện và vận dụng các kĩ năng chọn và vẽ các dạng biểu
đồ; phân tích, khai thác thơng tin từ các bảng số liệu để rút ra những vấn đề về địa lí tự
nhiên, địa lí kinh tế-xã hội Việt Nam.
C- PHẦN KẾT LUẬN
1- Những kết quả đạt được của đề tài
Dựa vào mục đích và nhiệm vụ đề ra, căn cứ vào kết quả cụ thể của quá trình thực
hiện ơn tập, đề tài đã đạt được những kết quả cụ thể như sau:
a. Trên cơ sở của lí luận dạy học, dựa vào điều kiện thực tiễn giảng dạy, đề tài đã xác
định được nội dung cơ bản cần rèn luyện cho học sinh lớp 12 THPT (theo Chuẩn kiến
thức kĩ năng mơn Địa Lí lớp 12 THPT); xây dựng được cách giải một số bài tập phù hợp
với nội dung và sử dụng đạt hiệu quả cao trong q trình ơn thi tốt nghiệp cho học sinh
lớp 12 ở trường THPT..
b. Từ những kết quả đạt được đã chứng minh tính khả thi của đề tài. và phương pháp
ôn tập này đã được các đồng nghiệp trong nhóm bộ mơn Địa lý ở trường THPT Cẩm
Thuỷ 1 áp dụng trong hai năm học vừa qua và đạt kết quả rất khả quan.
2. Một số hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được như trên, đề tài của tơi vẫn cịn có những hạn chế
nhất định, đó là: Đề tài mới chỉ trình bày được một phần của nội dung rèn luyện kĩ năng
địa lí cho học sinh, đó là phân tích bảng số liệu và ,vẽ và nhận xét biểu đồ; mới chỉ tiến
hành thực nghiệm được trong một trường THPT ở miền núi; Số học sinh đạt điểm giỏi
chưa nhiều. Vì vậy, để khắc phục những hạn chế trên, trong những năm học tới chúng tôi
23
skkn
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001Skkn.phuong.phap.on.tap.phan.ki.nang.dia.li.cho.hoc.sinh.lop.12.nham.dat.ket.qua.cao.trong.ki.thi.tot.nghiep.thpt001
