Bai 9 tác động của bđkh đối với khí hậu và thủy văn việt nam

THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

TÊN BÀI DẠY: BÀI 9. TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI KHÍ HẬU
VÀ THỦY VĂN VIỆT NAM
Phân mơn: Địa Lí - Lớp 8.
Thời gian thực hiện: tiết 1
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Phân tích được tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam.
2. Về năng lực
a. Năng lực chung:
- Năng lực tự học: khai thác được tài liệu phục vụ cho bài học.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: làm việc nhóm có hiệu quả.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết sử dụng hình ảnh, số liệu để phân tích giải quyết tình huống
b. Năng lực riêng:
- Năng lực nhận thức khoa học địa lí:
+ Phân tích được tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam.
- Năng lực tìm hiểu địa lí:
+ Khai thác kênh hình và kênh chữ trong SGK từ tr124-126.
+ Sử dụng bảng số liệu SGK tr124 để nhận xét mức chênh lệch nhiệt độ trung bình của từng giai đoạn ở
VN.
3. Về phẩm chất: ý thức học tập nghiêm túc, ý thức với sự thay đổi biến đổi khí hậu đối với khí hậu và
thủy văn.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Bảng mức chênh lệch nhiệt độ trung bình của từng giai đoạn so với nhiệt độ trung bình 60 năm (19582018) ở VN và các hình ảnh liên quan phóng to.
- Phiếu học tập, bảng phụ ghi câu hỏi thảo luận nhóm và bảng nhóm cho HS trả lời.
- Một số hình ảnh, video, bảng số liệu liên quan đến tác động của biến đổi khí hậu đến khí hậu và thủy
văn.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. Hoạt động 1: Khởi động
a. Mục tiêu: Tạo tình huống giữa cái đã biết và chưa biết nhằm tạo hứng thú học tập cho HS.
b.Nội dung: GV cho HS xem video clip về hiện tượng xâm nhập mặn gay gắt ở Đồng bằng sông
Cửu Long.
c. Sản phẩm: HS trả lời được câu hỏi GV đặt ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Giao nhiệm vụ học sinh hoạt động theo cặp
GV cho học sinh Quan sát video />(ngày 20/2/2020)

Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ:
* HS quan sát video clip và sự hiểu biết của bản thân, suy nghĩa để trả lời câu hỏi.
Câu 1:Em hãy cho biết video nói đến hiện tượng gì? Hiện tượng này xảy ra ở vùng nào của nước ta ?
Câu 2: Em hãy nhắc lại Biến đổi khí hậu là gì ? Ngun nhân chính dẫn đến biến đổi khí hậu Việt Nam.
* GV quan sát, đánh giá thái độ và khả năng thực hiện nhiệm vụ học tập của HS.
Bước 3: Báo cáo kết quả và trao đổi, thảo luận:
* Sau khi HS có sản phẩm, GV lần lượt gọi HS trình bày sản phẩm của mình: Xâm nhập mặn gay gắt ở
Đ.ồng bằng sông Cửu Long
* HS khác lắng nghe, bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn và sản phẩm của cá nhân.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
2.1. Tìm hiểu về Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn.
a. Mục tiêu: HS phân tích được tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt
Nam.
b. Nội dung: Dựa vào bảng số liệu SGK tr124 kết hợp kênh chữ SGK tr124, 125 suy nghĩ cá nhân

để trả lời các câu hỏi của GV.
c. Sản phẩm: trả lời được các câu hỏi của GV.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung ghi bài
1. Tác động của biến đổi khí hậu
Nhiệm vụ 1: Nhận xét biến đổi khí hậu tác động đến nhiệt độ
đối với khí hậu và thủy văn.
nước ta như thế nào?
Bước 1: Cho học sinh quan sát bảng số liệu và thảo luận nhóm
cặp
-HS nhận xét bảng số liệu mức chênh lệch nhiệt độ trung bình
của từng giai đoạn so với nhiệt độ trung bình 60 năm ở Việt
Nam từ 1958 -2018
-HS nhận xét sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm giai đoạn 1958
- 2018 của ba trạm khí tượng

Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

a. Đối với khí hậu
- Thay đổi về nhiệt độ:
+ Nhiệt độ trung bình năm tăng
0,890C (giai đoạn 1958 – 2018).
+ Số ngày nắng nóng tăng từ 3-5
ngày/thập kỉ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ và trao đổi thảo luận nhóm cặp
đơi.
Bước 3: đại diện trình bày và nhận xét
- Nhiệt độ trung bình năm tăng 0,890C (giai đoạn 1958 – 2018).
- Giai đoạn 1991-2000, 2001-2010, 2011-2018 cao hơn trung
bình 60 năm lần lượt là 0,10C, 0,20C và 0,40C.
- Số ngày nắng nóng tăng từ 3-5 ngày/thập kỉ.
- Sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm giai đoạn 1958 - 2018
của ba trạm khí tượng
+Trạm Láng (Hà Nội): nhiệt độ trung bình năm tăng 1,1oC
+Trạm Đà Nẵng: nhiệt độ trung bình năm 0,4oC
+Trạm Tân Sơn Hịa (TP Hồ Chí Minh): nhiệt độ trung bình
năm tăng 1,2oC
Bước 4: nhận xét của GV và kết luận
Cho hs xem video nhiệt cao các vùng miền 5/5/2023
Link />Nhiệm vụ 2:Biến đổi khí hậu tác động đến lượng mưa nước ta - Thay đổi về lượng mưa:
như thế nào?
+ Lượng mưa trung bình năm có
Bước 1: Cho học sinh quan sát bảng số liệu và thảo luận nhóm nhiều biến động.
+ Thời gian mùa mưa và mùa khơ
cặp
có sự thay đổi.
-HS nhận xét bảng số liệu tổng lượng mưa trung bình năm giai
- Gia tăng các hiện tượng thời tiết
đoạn từ 1958 -2018 của ba trạm khí tượng
cực đoan: bão, hạn hán, lũ lụt, rét
đậm, rét hại,…

Nguyễn Thị Tuyết Nhung

THCS TT TRI TÔN

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ và trao đổi thảo luận nhóm cặp
đơi.
Bước 3: đại diện trình bày và nhận xét
Bước 4: nhận xét của GV và kết luận.
- Sự thay đổi lượng mưa trung bình năm giai đoạn 1958 - 2018
của ba trạm khí tượng:
+Trạm Láng (Hà Nội): lượng mưa trung bình 60 năm tăng
278,4 mm.
+Trạm Đà Nẵng: lượng mưa trung bình 60 năm 678,1 mm.
+Trạm Tân Sơn Hịa (TP Hồ Chí Minh): lượng mưa trung bình
60 năm tăng 498,9 mm.
Chuẩn kiến thức:
* Biến đổi khí hậu làm thay đổi về lượng mưa:
- Lượng mưa trung bình năm có nhiều biến động.
- Thời gian mùa mưa và mùa khơ cũng có sự thay đổi.
- Các đợt mưa lớn xảy ra bất thường hơn về tần suất và cường
độ.
Nhiệm vụ 3:
Bước 1: học sinh nhận nhiệm vụ
- CH1:Quan sát hình ảnh cho biết biến đổi khí hậu tác động đến
các hiện tượng thời tiết nước ta như thế nào?

Vùng chuyên canh mía ở Phú Yên chết vì
hạn hán năm 2019- Ninh Thuận, Bình
Thuận (Nguồn: VOV)

Nguyễn Thị Tuyết Nhung

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

/>
-CH2: HS Quan sát hình ảnh cho biết rét đậm, rét hại ảnh
hưởng đến sản xuất và đời sống người dân miền Bắc nước ta
như thế nào ?

31/12/2020

1/2021 –Lào Cai

Bước 2: HS quan sát hình ảnh, video
Buớc 3: HS trả lời câu hỏi yêu cầu và góp ý nhận xét
Bước 4: Đánh giá và kết luận
*Biến đổi khí hậu làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan
gây ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất:
- Số cơn bão có xu hướng tăng, diễn biến bất thường (ví dụ năm
2020).
Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TÔN

- Hạn hán, lũ lụt xuất hiện nhiều và khắc nghiệt hơn.

- Rét đậm, rét hại xuất hiện thường xuyên hơn.
=> ảnh hưởng đến sản xuất (hàng nghìn hecta hoa màu tuyết bao
phủ và hàng nghìn con trâu, bị chết vì rét), hoạt động đi lại bà
con khó khăn do thời tiết quá lạnh, sương mù dày đặc.
Nhiệm vụ 5:
Bước 1: HS nhận nhiệm vụ được giao
-CH 1: Biến đổi khí hậu tác động đến sơng ngịi nước ta như
thế nào?

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

b. Đối với thủy văn
- Tác động đến sơng ngịi: tác động
đến thủy chế của sơng ngịi và làm
cho chế độ nước sơng thay đổi thất
thường.

-CH 2:Biến đổi khí hậu tác động đến hồ đầm và nước ngầm như - Tác động tới hồ đầm và nước
thế nào?
ngầm: mực nước ở các hồ đầm
xuống thấp, mực nước ngầm thấp
hơn so với trung bình nhiều năm.

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ
* HS quan sát bảng số liệu, đọc kênh chữ trong SGK và sự hiểu
biết của bản thân, suy nghĩ để trả lời câu hỏi.
* GV quan sát, trợ giúp HS khi có yêu cầu. Đánh giá thái độ và
khả năng thực hiện nhiệm vụ học tập của HS.
Bước 3. Báo cáo kết quả và trao đổi, thảo luận:
Bước 4. Đánh giá:

GV đánh giá tinh thần thái độ học tập của HS, đánh giá kết quả
hoạt động của HS và chốt lại nội dung chuẩn kiến thức cần đạt.
- Chế độ nước sông thay đổi thất thường.
- Vào mùa lũ, lượng nước tăng nhanh, gây sạt lở lớn hai bên bờ
sông và ngập úng trên diện rộng (ví dụ trên sơng Hồng).
- Vào mùa cạn, lượng nước giảm từ 3 – 10%, mực nước sông
giảm mạnh, gây xâm nhập mặn sâu và thời gian kéo dài (ví dụ
tại Đồng bằng sơng Cửu Long).

Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

7. Biến đổi khí hậu tác động tới hồ, đầm và nước ngầm: sự gia
tăng của số ngày hạn hán đã làm cho:
- Mực nước của các hồ đầm xuống thấp (ví dụ hồ Trị An).
- Mực nước ngầm cũng hạ thấp hơn nhiều so với trung bình
nhiều năm (ví dụ ở miền Trung).
* HS khác lắng nghe, bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn và
sản phẩm của cá nhân.
Hoạt động 3. LUYỆN TẬP, ĐÁNH GIÁ
a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hồn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt
động hình thành kiến thức.
b. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Giao nhiệm vụ:
GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học, hãy trả lời các câu hỏi sau:
1. Lập sơ đồ về những tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thuỷ văn Việt Nam.

Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ:
* HS dựa vào kiến thức đã học, suy nghĩ, trao đổi với bạn để trả lời câu hỏi.
* GV quan sát, trợ giúp HS khi có yêu cầu. Đánh giá thái độ và khả năng thực hiện nhiệm vụ học
tập của HS.
Bước 3. Báo cáo kết quả và trao đổi, thảo luận:
* Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV lần lượt gọi HS trình bày sản phẩm của mình:
1.
Đối tượng
Tác động của biến đổi khí hậu
Thay
đổi
về
nhiệt
độ:
Khí hậu
+ Nhiệt độ trung bình năm có tăng 0,890C (giai đoạn 1958 – 2018).
+ Số ngày nắng nóng tăng từ 3-5 ngày/ thập kỉ.
- Thay đổi về lượng mưa:
+ Lượng mưa trung bình năm có nhiều biến động.
+ Thời gian mùa mưa và mùa khơ cũng có sự thay đổi.
- Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan (bão, hạn hán, lũ lụt, rét đậm, rét
hại,…) gây ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất.
- Tác động đến sơng ngịi: tác động đến thủy chế của sơng ngịi và làm cho
Thủy văn
chế độ nước sông thay đổi thất thường.
- Tác động tới hồ đầm và nước ngầm: mực nước ở các hồ đầm xuống thấp,
mực nước ngầm thấp hơn so với trung bình nhiều năm.
Bước 4. Đánh giá:
GV đánh giá tinh thần thái độ học tập của HS, đánh giá kết quả hoạt động của HS.

Hoạt động 4. VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới
trong học tập và liên hệ cuộc sống thực tiễn tại địa phương em đang sống
b. Tổ chức thực hiện:
Bước 1. Giao nhiệm vụ: GV đặt câu hỏi cho HS:
Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

Câu 1:Em hãy trình bày một số tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn xảy ra ở
địa phương em hiện nay.
Câu 2: HS sử dụng internet hoặc hình ảnh em chụp được về giải pháp biến đổi khí hậu đối với khí
hậu và thủy văn ở địa phương đang sống chia sẽ trước lớp ở tiết sau.
Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ: HS tìm kiếm thông tin trên Internet và thực hiện nhiệm vụ ở nhà.

Bước 3. Báo cáo kết quả và trao đổi, thảo luận:
* Sau khi cá nhân HS có sản phẩm, GV lần lượt gọi HS trình bày sản phẩm của mình vào tiết học
sau
* HS còn lại lắng nghe, bổ sung, chỉnh sửa sản phẩm giúp bạn và sản phẩm của cá nhân.
Bước 4. Đánh giá:
GV đánh giá tinh thần thái độ học tập của HS, đánh giá kết quả hoạt động của HS.

Hoạt động 5. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Nhiệm vụ 1: làm bài khảo sát kiến thức ở link Azota: />Có đính kèm phụ lục câu hỏi
Nhiệm vụ 2: Bài 9- Tác động của BĐKH đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam (tt)
Hãy nêu một số ví dụ về giải pháp thích ứng, giảm nhẹ biến đổi khí hậu ở nước ta và địa
phương em đang sống.

Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

PHỤ LỤC ĐÍNH KÈM
BÀI KIỀM TRA SẢO SÁT
PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ -8
Thời gian: 10 phút
Câu 1. Giai đoạn 1958 - 2018, nhiệt độ nước ta tăng thêm:
A. 0,980C.
B. 0,890C.
C. 0,790C.
D. 0,970C.
Câu 2.Trên phạm vi cả nước, trong một thập kỉ số ngày nắng nóng tăng từ:
A. 2 - 4 ngày.
B. 3 - 4 ngày.
C. 3 - 5 ngày.
D. 2 - 5 ngày.
Câu 3.Vào mùa cạn, lượng nước ở hầu hết các hệ thống sông nước ta giảm từ:
A. 4 - 10%.
B. 3 - 10%.
C. 6 - 11%.
D. 5 - 11%.
Câu 4. Vào mùa lũ, ở đồng bằng xảy ra thiên tai chủ yếu nào sau đây?
A. Ngập lụt.
B. Lũ quét.

Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

C. Động đất.
D. Hạn hán.
Câu 5. Biến đổi khí hậu tác động thế nào đến hồ, đầm và nước ngầm?
A. Nguồn nước ngầm hạ thấp, khả năng khô hạn lớn.
B. Mực nước các hồ đầm và nước ngầm xuống thấp.
C. Nhiều hồ, đầm đầy nước; nguồn nước ngầm nhiều.
D. Các hồ, đầm cạn nước không thể khôi phục được.
Câu 6. Đối với thủy văn, biến đổi khí hậu tác động nhiều nhất đến
A. lưu lượng nước và chế độ nước sông.
B. chế độ nước sông và lưu vực sông.
C. lưu vực sông và hướng chảy của sơng.
D. độ dốc lịng sơng và lưu lượng nước.
Câu 7. Nhiệt độ trung bình năm của nước ta có xu hướng biến động mạnh do tác động
của
A. biến đổi khí hậu.
B. nước biển dâng.
C. thời tiết cực đoan.
D. thủng tầng ô-dôn.
Câu 8. Biểu hiện của sự gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan ở nước ta là:
A. nhiệt độ trung bình qua các năm xu hướng tăng.
B. các đợt mưa phùn xảy ra ngày càng nhiều hơn.
C. nhiều kỉ lục về nhiệt độ, mưa diễn ra quanh năm.
D. số cơn bão mạnh có xu hướng tăng, thất thường.

Nguyễn Thị Tuyết Nhung


THCS TT TRI TƠN

PHÂN MƠN: ĐỊA LÍ 8

Câu 9. Biến đổi khí hậu làm cho nhiệt độ trung bình năm có xu thế tăng
A. các tỉnh ở phía Nam.
B. trên phạm vi cả nước.
C. các tỉnh ở phía Bắc.
D. các tỉnh ở gần ven biển.
Câu 10. Biến đổi khí hậu có tác động như thế nào đối với thủy văn của Việt Nam?
A. Các yếu tố: nhiệt độ, lượng mưa có sự biến động trên cả nước.
B. Nhiệt độ trung bình năm có xu thế tăng trên phạm vi cả nước.
C. Gia tăng sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn.
D. Tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan (mưa lớn, bão, rét đậm,…).

Nguyễn Thị Tuyết Nhung