TIẾT 123 : NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý pptx

TIẾT 123 : NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý
A. Mục tiêu :
Giúp HS xác định được nghĩa tường minh và hàm ý trong câu.
B. Chuẩn bị
- GV soạn bài
- Chuẩn bị bảng phụ
C. Khởi động
1. Kiểm tra: Liên kết câu là gì? phân biệt liên kết nội dung và liên kết hình thức.
2. Giới thiệu bài
D. Tiến trình các hoạt động
Hoạt động 1
GV cho HS đọc đoạn trích
(1) Qua câu “trời ơi chỉ còn 5 phút!”
anh thanh niên muốn nói điều gì? vì
sao anh ta không nói thẳng điều đó
với hoạ sĩ và cô gái
(2) Câu nói thứ 2 của anh thanh niên
có ẩn ý gì không?
(3) Qua ví dụ, em phân biệt nghĩa
tường minh và nghĩa hàm ý.
I. Phân biệt nghĩa tường minh và nghĩa hàm ý
1. VD : SGK tr 74
2. Nhận xét
- “Trời ơi, chỉ còn 5 phút !” => anh rất tiếc, anh không
muốn nói thẳng điều đó anh có thể vì ngại ngùng, vì
muốn che dấu tinh cảm của mình.
- “Ô cô còn quên chiếc khăn mùi xoa đây này!” =>
không chứa ẩn ý.
3. Ghi nhớ

HS dựa vào ghi nhớ trả lời.

VD : Hàm ý dùng chung: (ai cũng
hiểu)
- Mua được vé chưa?
- Mua rồi. Hoặc - mua được 3 vé rồi
VD: Hàm ý dùng riêng (chỉ hiểu được
khi nắm được tình huống cụ thể)
- Tối mai đi chơi với mình nhé.
- Tối mai mẹ mình về quê
- Đành vậy
Hoạt động 2

4. Những lưu ý về hàm ý
* Đặc tính của hàm ý
+ Có thể giải đoán được: người nghe có năng lực có thể
giải đoán được hàm ý.
+ Có thể chối bỏ được: người nói có thể chối bỏ không
chịu trách nhiệm về hàm ý
* Hàm ý dùng chung: Được nhiều người dùng
Hàm ý dùng riêng: Được dùng trong tình huống cụ thể
mới hiểu


II. Luyện tập
Bài 1
- “nhà hoạ sĩ tặc lưỡi” => hoạ sĩ chưa muốn chia tay.
- Từ “tặc lưỡi”
b. Từ ngữ miêu tả thái độ cô gái
- Mặt ửng đỏ (ngượng)

- Nhận lại chiếc khăn (không tránh được)
- Quay vội đi (quá ngượng)
=> cô gái đang bối rối đến vụng về vì ngượng. Cô
ngượng vì định kín đáo để khăn làm kỉ vật cho anh mà
anh lại quá thật thà tưởng cô bỏ quên, gọi trả lại.
Bài 2
- “tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá” => hàm
ý: hoạ sĩ chưa kịp nước chè đấy => hãy pha nước chè
Bài 3
- Cơm chín rồi => hàm ý: ông vô ăn cơm đi
Bài 4
- Hà, nắng gớm về nào => nói lảng không chứa hàm ý.
- Tôi thấy người ta đồn => nói dở dang không chứa
hàm ý
E. Củng cố - dặn dò :
- Làm bài tập trong sách bài tập