TIẾT 156. CON CHÓ BẤC
( Trích: “ Tiếng gọi nơi hoang dã”)
G. Lân - Đơn
A. Mục tiêu cần đạt
Giúp HS hiểu Lân - đơn đã có những nhận xét tinh tế kết hợp với trí tưởng tưởng
tuyệt vời khi viết về những con chó trong đọan trích này, đồng thời qua t/cảm của nhà
văn đối với con chó Bấc, bồi dưỡng cho HS lòng yêu thương loài vật
B. Chuẩn bị
- GV: Chân dung G. Lân - đơn
- Tiểu thuyết: “Tiếng gọi nơi hoang dã”
- Tranh minh hoạ: Con chó Bấc
C. Khởi động
1. KT: Cảm nhận về nhân vật Xi- mông
Qua câu chuyện em rút ra những suy nghĩ gì?
2. Giới thiệu bài: “Chiếc lá cuối cùng” - O hen ri (Mỹ)
D. Tiến trình các hoạt động dạy và học
Hoạt động 1 :
. Trình bày những nét chính về tác giả
- Tuổi thơ cực kỳ vất vả
- Thời thanh niên làm nhiều nghề kiếm sống
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Được so sánh với Goor- ki vì tư tưởng CNXH
- Các tác phẩm nổi tiếng: “Tiếng gọi nơi hoang dã”,
“Sói biển”, “Gót sắt”…( nhiều tác phẩm viết về loài
vật)
- Tự vẫn
2. Trình bày hiểu biết về đoạn trích?
HS tóm tắt tiểu thuyết: “Tiếng gọi nơi hoang dã”
gồm 7 chương
HS đọc VB - Nhiều Tp viết về loài vật
Bố cục VB?
Nhà văn chủ yếu muốn nói đến t/cảm của NV nào?
Vì sao có cách sắp xếp, bố cục như vậy?
- Chủ yéu nói về t/cảm của Bấc đối với chủ. Nhưng
trước sau đoạn mở đầu, t/giả lại dùng 1 đoạn nói về
t/cảm của chủ đối với Bấc. Bởi đó chính là nguyên nhân
cơ bản dẫn đến t/cảm đặc biệt của chó đối với người
- HS tóm tắt đoạn trích ?
Hoạt động 2
* GV: Thooc - tơn thực ra ko phải là chủ đầu tiên của
Bấc. Trước anh Bấc đã từng qua tay những ông bà chủ,
2. Tác phẩm
* Trích trong TP “Tiếng gọi nơi
hoang dã”
* Bố cục VB . Chương 6
- Mở đầu
- T/cảm của Thooc - tơn đối với Bấc
- T/cảm của bấc đối với chủ
* Tóm tắt đoạn trích
II. Phân tích
1. T/cảm của Thooc - tơn với Bấc
cô cậu chủ giàu có và cũng nhan hậu như nhà thẩm
phấn Mi - Lơ rồi bị bắt cóc, bị mua đi bán lại cho
những ông chủ khô khan tàn bạo để giúp việc tìm vàng
ở mièn Bắc Mỹ lạnh giá (Pê- rôn, Phơ - răng - xoa,anh
chàng người lai Ecốt, gã mặc áo thun đỏ với cái dùi cui
đáng sợ ). Nhưng chỉ riêng Thooc - tơn với bản tính
nhân hậu hiếm có chẳng những đã cứu sống Bấc, mua
lại Bấc, đối xử với Bấc thật tận tình cho đến khi anh qua
đời.
3. Tác giả đã chứng minh anh ko chỉ là ân nhân cứu
mạng mà còn là ông chủ lý tưởng ntn?
- Thooc - tơn đối xử những con chó kéo xe của anh, đặc
biệt với Bấc như thể chúng là con cái của anh vậy.
Trong ý nghĩ, t/cảm của anh, anh xem Bấc ko chỉ là một
con chó mà là người hẳn hoi, là đồng loại với anh, là
bạn bè cùng chịu đựng gian khổ để đạt mục đích cuộc
đời.
- Thooc - tơn là ông chủ lý tưởng, nhà văn so sánh
Thooc - tơn với các ông chủ khác để làm nổi bật điều
đó. Trong khi các ông chủ khác chăm chó là vì nghĩa vụ
(đã nuôi thì phải chăm sóc) và vì lợi ích kinh doanh(
kéo xe trượt tuyết để đi tìm vàng)
- Các biểu hiện t/cảm của Thooc - tơn : chào hỏi thân
mật, nói lời vui vẻ, trò chuyện tầm phào ko biết chán
như với con cái hay bạn bè, túm chặt lấy đầu Bấc, rồi
dựa vào đầu mình đẩy tới đẩy lui, khê khẽ thốt lên
những tiếng rủa yêu rủ rỉ, âu yếm như lời nựng con của
các ông bố bà mẹ yêu con vô cùng
4. Phân tích câu nói của Thooc - tơn với Bấc:
“Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!”
- Câu nói thể hiện t/cảm ngặc nhiên, yêu thương nồng
nàn vô hạn của 1 ông chủ đối với con chó quý của
mình.
- Cao hơn thế thể hiện t/cảm của một người đối với bạn
bè thân thiết, của 1 người cha đang yêu thương vỗ về
khám phá ra đứa con mình sao có thể thông minh, t/cảm
và dáng yêu đến thế.
- T/cảm và cách đối xử đặc biệt ấy của ông chủ - người
cha - người bạn - sẽ được đền đáp xứng đáng bởi vì Bấc
đặc biệt tinh khôn cũng đặc biệt nghĩa tình
Thooc - tơn yêu thương đối xử với
Bấc như con cái, bạn bè
2. T/cảm của Bấc đ/với Thooc - tơn
HS đọc đoạn 1
5. Trong đoạn đầu tác giả có ý so sánh ngày Bấc sống
trong g/đình ông thẩm phán Mi - lơ để làm gì?
- So sánh, nhớ lại để làm nổi bật t/cảm hiện tại của Bấc
đối với Thooc - tơn. Với Bấc đó là những ngày sống an
nhàn chẳng có gì đặc biệt.ông bà, cô cậu chủ chỉ là
những người giàu có, sang trọng, bệ vệ và bình thường.
Bấc cảm thấy ngang hàng với họ nhưng với Thooc - tơn
thì khác
6. T/cảm của Bấc đối với chủ ntn?
Em hãy so sánh cách thẻ hiện t/cảm của Xơ - kit, Nich,
Bấc đối với chủ và nhận xét
- HS thảo luận nhóm: 3 phút
-Xơ - kit: “Có thói quen thọc cái mũi của nó dưới bàn
tay của Thooc - tơn rồi hích hích mãu cho đến khi được
về” nũng nịu, đơn giản, đơn điệu
- Nich: “Chồm lên tì cái đầu to tướng của cu cậu lên
đầu gối Thooc - tơn” mạnh mẽ, suồng sã, đơn điệu.
- Bấc: “Tỏ t/cảm sung sướng, ngây ngất mỗi khi được
chủ ôm đầu rủ rỉ, sủa yêu, bật vùng dậy, miệng cười
mắt long lanh, họng rung lên những âm thanh ko thốt ra
lời, cứ như vật đứng yên bằng chân trong tư thế bất
động, nó tưởng quả tim nhảy tung ra”
. Há miệng cắn bàn tay Thooc - tơn rồi ép răng xuống
mạnh đến nỗi vết răng hằn vào da thịt một lúc lâu.
. Không săn đón mà tôn thờ một cách toàn tâm toàn ý,
sùng kính thiêng liêng, hết lòng hết sức bảo vệ khi nằm
phục dưới chân chủ hàng giờ, mắt háo hức, tỉnh táo
ngước lên chăm chú quan sát từng nét nhỏ trên khuôn
mặt chủ. Khi thì nằm xa hơn quan sát hình dáng của anh
và từng cử động của thân thể anh. Và mối giao cảm ko
lời giữa bấc và chủ bộc lộ qua đôi mắt ngời lên, toả
rạng của nó.
. Sợ hãi ám ảnh bị mất Thooc - tơn, sợ anh sẽ đột ngột
biến mất khỏi cuộc đời nó. Giữa đêm nó vùng dậy trườn
qua cái giá lạnh đến tận mép lều lắng nghe tiếng thở đều
của chủ t/cảm ấy xuất phát từ chịu ơn sâu nặng và từ
trái tim sâu thẳm, nhân hậu của con người.
T/cảm yêu thương sâu sắc, tôn thờ
tuyệt đối
7. Chứng minh trí tưởng tượng tuyệt vời và lòng yêu
thương loài vật của nhà văn khi ôngđi sâu vào tâm hồn
con chó Bấc.
- Nhà văn ko nhân hoá con Bấc theo kiểu La - phông -
ten, ko để nó nói tiếng người như trong thơ ngụ ngôn.
Họng nó chỉ “rung lên những âm thanh ko thốt lên lời”.
Nó chỉ hầu như biết nói.
- Con Bấc biết suy nghĩ “trước kia nó chưa hề cảm thấy
một tình yêu thương như vậy”, “Bấc thấy ko gì vui
sướng bằng cái ôm ghì mạnh mẽ ấy”, “Nó lại tưởng
chừng như quả tim mình nhảy tung khỏi cơ thể”, “Bấc
ko muốn rời khỏi Thooc - tơn một bước”
- Nó biết nó sợ “Nó sợ Thooc - tơn cũng lại biến khỏi
cuộc đời nó…”
- Nó biết nằm mơ “ngay cả ban đêm trong các giấc mơ,
nó cũng bị nỗi sợ này ám ảnh”
Hoạt động 3
HS làm BT 2 (tr. 81 - SBT)
8. NT nổi bật của VB
HS làm câu 10 (tr.206 -Sách trắc nghiệm)
III. Tổng kết
9. ND văn bản?
Niềm tin và mong muốn thế giới tốt đẹp hài hoà mối
quan hệ người với người, người với vật.
10. Cách miêu tả loài vật trong đoạn trích có điểm gì
giống và khác so với cách miêu tả loài vật trong những
tác phẩm khác mà em đã học (Dế mèn…, Chó Sói và
Cừu non)
- Dế mèn nhân hoá, chúng suy nghĩ, nói năn, giao
tiếp như người nhưng vẫn mang đặc điểm của loài vật.
- Chó Sói Loài vật ít được miêu tả với những đặc tính
cụ thể mà chỉ khai thác một đặc điểm nào đó để biểu
trưng cho một tính cách Rút bài học miêu tả bằng trí
tưởng tượng nhưng chủ yếu vẫn bằng sự quan sát, am
hiểu về chúng. Có khi t/giả thâm nhập vào “tâm hồn”
Bấc, nhưng đó ko phải là nhân hoá hoàn toàn, Bấc vẫn
hiện ra đúng là loài vật, nó có thể có t/cảm, ý nghĩ
nhưng ko thể nói được.
1. NT:
Đi sâu miêu tả tâm hồn con chó
Bấc bằng trí tưởng tượng tinh tế
2. ND
T/cảm yêu thương loài vật chân
thành khơi dậy trong con người
t/cảm nhân văn cao thượng và chân
chính.
E. Củng cố - Dặn dò:
- Tìm những đoạn văn có dùng phép so sánh trong đoạn trích và nêu tác dụng.
- CB k/tra Tiếng Việt
- Làm BT2- tr.155