Phân tích mạch nguồn atx và những bệnh thường gặp

12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

SỬA CHỮA ĐIỆN CƠNG NGHIỆP SỐ #1 TỒN QUỐC



TIN TỨC

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường
gặp
 POSTED ON 24/09/2022 BY NGUYỄN NAM HÀ

5/5 - (1 bình chọn)
Mạch nguồn ATX sử dụng chip TL494. Mạch này được sử dụng trong hầu hết các bộ nguồn
có cơng suất đầu ra khoảng 200W. Thiết bị sử dụng mạch bán dẫn đẩy kéo có điều chỉnh
điện áp đầu ra. Ở đây chúng tôi mang đến cho bạn sơ đồ đấu dây của bộ nguồn cho PC. Bộ
nguồn này có thiết kế ATX và hiệu suất 200W. 

0934.959.340

/>

1/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

Mạch chỉnh lưu
Nhiệm vụ của mạch chỉnh lưu là chuyển đổi điện áp AC thành điện áp DC cung cấp cho
nguồn cấp trước và nguồn xung hoạt động.

Phân tích
Nguồn AC 220V từ điện lưới qua cầu chì F1 (250V / 5A) qua mạch lọc (C1, R1, T1, C4, T5)
đến cầu diode D21, D22, D23, D24. Giữa hai tụ lọc nguồn chính C5 và C6 là một cơng tắc
để chọn chế độ điện áp đầu vào 115V hoặc 220V. Nếu chuyển sang 115V thì mạch lọc phía
sau là mạch tăng kép (cắm vào 220V là nổ ngay)
Các tụ chống sét (Varistors) Z1 và Z2 có bảo vệ quá áp ở đầu vào. Trong nhiều trường
hợp, khi bật công tắc 115V và cắm điện 220V, thì cầu chì F1 và Z1 hoặc Z2 sẽ chết ngay
lập tức. Điều này chỉ tồn tại ở những bộ nguồn máy bộ hoặc nguồn công suất thực,
những bộ nguồn khơng tên tuổi có xuất xứ từ Trung Quốc và Đài Loan hầu như khơng có.

0934.959.340
Cuối
mạch này khi ta cắm nguồn thì 2 đầu ra của cầu diode phải có nguồn 310VDC.

/>

2/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

Lỗi thường gặp 
Các lỗi thường gặp là lỗi đứt cầu chì F1, chết varistors Z1 và Z2, chết cầu diode D21, D24.
Ngun nhân chính là do đặt cơng tắc 115 / 220V sang 115V rồi cắm vô điện 220V. Hoặc

đầu ra bị chạm tải. Vì vậy đầu ra cần được kiểm tra trước khi cấp nguồn cho mạch. Theo
phân tích, 300V là tốt ở cuối mạch này. 
Đôi khi, cặp tụ lọc C5, C6 (hai tụ dễ nhìn thấy nhất) bị khô hoặc phồng và bộ nguồn
không hoạt động hoặc chạy chậm và sụt áp.

Mạch nguồn cấp trước (hay còn gọi là nguồn phụ)
Mạch nguồn cấp trước có chức năng tạo ra điện áp 5V STB (điện áp cấp trước) để cung cấp
cho mạch khởi động trên Mainboard và cung cấp 12V cho mạch dao động ở nguồn chính.

Phân tích
Theo sơ đồ này Transistor Q12 (C3457) sẽ dao động theo kiểu “xả”, phía thứ cấp của biến
áp T6 lấy điện áp qua diode D28 thông qua IC ổn áp họ 78L05, và sẽ có dây chuẩn 5V
STB có màu tím. Đường này sẽ có nhiệm vụ “cấp nguồn cho mạch POWER ON” (hay còn
gọi là “Turn On Logic”) và mạch khởi động qua mạng (trong các máy được hỗ trợ).
Đồng thời, điện áp sẽ đi qua diode D30 đến chân cấp nguồn 12 của IC điều xung TL494.
Dễ dàng nhận thấy IC này sẽ lấy nguồn từ đường 12V chính thơng qua diode D khi nguồn
điện đang chạy.
Mạch cấp trước loại này ít gặp hơn các mạch dùng OPTO và IC 431.

Lỗi thường
gặp
0934.959.340

/>

3/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

Trong trường hợp khơng có nguồn, việc đầu tiên chúng ta làm trước khi mở hộp nguồn là
kiểm tra xem dây màu tím có phải là 5V STB khơng? Nếu khơng, mạch nguồn trước đó
đã bị hỏng.
Thường chip Q12 C3457, Zener ZD2, diode D28 bị đứt hoặc chạm, IC 78L05 bị chết.
Mạch này khơng có vấn đề gì thì khi ta cắm điện là nó ln ln được chạy.

Mạch cơng tắc (Cịn gọi Power ON)
Mạch cơng tắc điện là một mạch được thiết kế để đóng hoặc ngắt dịng điện.

Phân tích
Khi chúng ta nhấn nút Power On trên thùng máy (hoặc kích hoạt nguồn bằng cách nối ngắn
dây màu xanh lá cây và màu đen) transistor Q10 sẽ ngừng dẫn điện và khi đó Q1 cũng sẽ
ngừng dẫn điện. Tụ C15 sẽ được nạp qua R15. Chân số 4 của IC TL494 sẽ đi xuống mức thấp
thông qua R17. Thông thường, chân 4 mức thấp IC TL494 sẽ hoạt động, ngược lại chân 4
mức cao IC TL494 sẽ không hoạt động. Đây là cốt lõi của việc thực hiện các mạch “công
tắc” và “bảo vệ”.

Lỗi thường gặp
Sau khi kiểm tra thấy dây màu tím có 5V STB, việc thứ hai là kiểm tra xem dây màu xanh
lá cây có ở mức cao (khoảng 2,5V ~ 5V) không? Lưu ý rằng dây màu xanh lá cây chỉ cần
mức cao (tức là 2.5V ~ 5V), không nhất thiết phải 5V. Một số bạn kiểm tra thấy không đủ
5V nên đã đi sửa lỗi này và loay hoay mãi.
Mạch hoạt động ở điện áp và dịng điện thấp nên ít bị hư hỏng. Hiện tượng mất điện áp
này rất hiếm xảy ra (vì nó được lấy từ nguồn 5V STB của dây màu tím). Một lỗi thường
gặp là có mức cao nhưng kích nguồn không chạy. Lỗi này là do những mạch ở phía sau
như nguồn chính khơng chạy, có chạm tải bị mạch Bảo vệ ngăn khơng cho chạy.
Nói tóm lại mạch này gần như không bị hư hỏng. Nếu kiểm tra mọi thứ đều bình thường
mà kích nguồn khơng chạy thì hãy thử đổi IC điều xung TL494. Vì chân số 4 của IC sẽ

quyết định việc chạy hay không chạy của mạch mà bị lỗi thì kích bao lâu IC cũng khơng
chạy được.

Mạch nguồn chính (Main Power)
0934.959.340
Bộ nguồn
chính có khả năng tạo ra mức điện áp chính cho bo mạch chủ, đó là các mức điện

áp 12V, 5V và 3.3V. Các điện áp này cung cấp dòng điện rất cao để đáp ứng hoạt động tổng
/>
4/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

thể của bo mạch chủ và các thiết bị ngoại vi kèm theo. Ngồi ra nguồn chính cịn cung cấp
hai mức nguồn là -12 V và -5 V, hai điện áp âm thường chỉ cung cấp cho mạch phụ.

Phân tích
Sau khi nhấn công tắc, chân 4 IC TL494 ở mức thấp và IC TL494 hoạt động, xuất hiện xung
dao động ở chân 8 và 11 thông qua 2 Transistor Driver là Q3 và Q4 qua biến áp đảo pha T2,
dẫn động hai transistor. Công suất kéo đẩy Q1 và Q2 (2SC4242 tương ứng với E13007) tạo
xung cấp cho biến áp chính T3. Ở đầu ra, các dịng điện áp tương ứng được chiếu sáng
bằng các diode thông qua các cuộn dây, và các tụ lọc cung cấp 12V, 5V … 

Lỗi thường gặp
Lỗi phổ biến: chết cặp công suất nguồn Q1, Q2 2SC4242. Transistor này có dịng điện định
mức là 7A, hiệu điện thế 400V và công suất 400W. Các thiết bị tương đương có thể thay thế

0934.959.340

bằng E13005, E13007 có sẵn trên thị trường. Chạm các diode xung chiếu điện ở đầu ra



(thường là diode đôi ở dạng 3 chân như Transistor công suất) D18, D28, D83-004… Do đây là
/>
5/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

diode xung nên chỉ có thể thay bằng diode xung (tháo ra từ những nguồn khác) hoặc thay
đúng diode xung, không thể thay bằng các diode nắng nguồn khác được. Chết IC điều xung
TL494 tuy ít gặp hơn nhưng vẫn được vẫn xảy ra. Tụ lọc đầu ra bị khô và phồng lên là hiện
tượng phổ biến và có thể gây ra sự không ổn định và sụt áp.  
* Lưu ý: Chạm các transistor công suất và diode xung trong mạch này sẽ làm đứt cầu chì và
phá hủy diode nắng điện trong mạch chỉnh lưu.

Mạch bảo vệ (Protech) 
Mạch bảo vệ có chức năng bảo vệ nguồn chính khỏi bị hư hỏng khi phụ tải bị chập, hoặc
bảo vệ Mainboard khi nguồn nguồn có dấu hiệu quá áp vượt ngưỡng cho phép. 
Thông thường, lệnh P.ON đi qua một mạch bảo vệ trước khi được gửi đến IC điều khiển dao
động, trong trường hợp xảy ra sự cố quá dòng (như chập phụ tải) hoặc quá áp (do nguồn
đưa ra điện áp quá cao) khi đó mạch bảo vệ sẽ hoạt động và ngắt lênh P.ON và IC sẽ tạm
ngưng hoạt động.

>>> Có thể tham khảo thêm bài viết: Ic là gì? Cấu tạo và chức
năng của IC

Mạch ổn áp hồi tiếp
Mạch hồi tiếp sẽ lấy mẫu từ các đường 5V, -5V, 12V, -12V qua R25 và R26 để đưa về chân 1
(hồi tiếp) của IC TL494. Dựa vào tín hiệu này, IC sẽ cung cấp các xung đầu ra mạnh hơn hay
yếu hơn để điện áp đầu ra luôn được ổn định ở mức 5V và 12V.

Mạch Power Good
Mạch sẽ tính ra dịng điện áp phụ chính rồi kết luận nguồn điện có ổn khơng. Bo mạch chủ
sẽ sử dụng tín hiệu này như một tiêu chuẩn để hoạt động hay khơng hoạt động.

Mạch q áp (overvoltage)
Thành phần chính gồm Q5 và Q6 và các thành phần ngoại vi. Đồng thời lấy mẫu từ đường
nguồn, tính tốn xem điện áp có sai khơng và cắt điện ngay lập tức. Ví dụ: khi nó được kết
nối sai giữa 5V và -5V, sẽ có một điện áp qua D10, R28, D9 đến cực B của Q6. Transistor này

0934.959.340

sẽ dẫn và làm cho transistor Q5 cũng dẫn theo. 5V từ chân 14 IC TL494 qua diode D11 đến 
chân 4 IC TL494 làm chân này ở mức cao. Lúc này, IC sẽ ngừng hoạt động ngay lập tức.
/>
6/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

Những bệnh thường gặp trong bộ nguồn ATX cho PC
Bộ nguồn không hoạt động, thử chập chân PS ON xuống Mass (chập
dây xanh lá vào dây đen) nhưng quạt vẫn không quay
Dưới đây, chúng tôi sẽ liệt kê nguyên nhân, cách kiểm tra và sửa lỗi bộ nguồn không hoạt
động này:

Nguyên nhân
Nếu một trong các đèn công suất bị chập, cầu chì sẽ nổ và mất điện áp đầu vào 300V. 
Vẫn có điện áp đầu vào 300V nhưng nguồn cấp trước khơng hoạt động và khơng có điện
áp 5V STB 
Điện áp 300V vẫn còn, nguồn cấp trước vẫn hoạt động, nhưng nguồn điện chính thì
khơng hoạt động.

Cách kiểm tra 
Cấp điện cho nguồn và kiểm tra xem có điện áp 5V STB (dây màu tím) (đo giữa vạch tím và
đen) hay khơng? => Nếu có điện áp 5V STB (trên dây màu tím) => Sửa chữa như trường hợp
1. 
Nếu dây màu tím khơng đo được 5V, bạn cần tháo vỉ nguồn điện ra và kiểm tra. 
Đo đèn công suất (đo trên thang X1Ω) xem có chập khơng?
=> Nếu các đèn chạy không chập => Sửa như trường hợp 2 bên dưới. 
=> Nếu một hoặc nhiều đèn chạy bị chập => Khắc phục như trường hợp 3 bên dưới

Cách sửa chữa
Trường hợp 1: Điện áp vẫn ở mức 5V STB, nhưng quạt khơng quay khi đấu dây PS_ON
xuống đất. 
Phân tích: Điện áp 5V STB tức là có điện áp 300V DC, đèn cơng suất của nguồn chính
thường khơng bị hỏng nên lỗi ở đây là do nguồn chính mất dao động. Bạn nên kiểm tra
những điều sau:

0934.959.340

Đo điện áp Vcc 12V để IC dao động

/>

7/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

Đo và kiểm tra các đèn Q3 và Q4 khuếch đại đảo pha
Nếu vẫn còn Vcc, hãy thử thay thế IC dao động
Trường hợp 2: Cấp điện cho nguồn và đo khơng có điện áp 5V STB, kiểm tra bên sơ cấp thì
những đèn cơng suất khơng bị hỏng, cấp nguồn và đo lại vẫn có 300V đầu vào.
Phân tích: Trường hợp này là do có nguồn vào 300V nhưng nguồn cấp trước không hoạt
động. Trước tiên, bạn nên kiểm tra cẩn thận các thành phần sau của bộ nguồn: 
Kiểm tra điện trở mồi R1 
Kiểm tra Dz
Kiểm tra R, C hồi tiếp : R2, C3
Phân tích: Nếu phát hiện một hoặc nhiều đèn nguồn bị chập, chúng ta cần tìm hiểu và trả lời
câu hỏi: Tại sao các đèn nguồn bị chập? Vì đèn nguồn hiếm khi hỏng hóc mà khơng có lý do.
Trường hợp 3: Khơng có điện áp 5V STB, khi tháo vỉ mạch ra kiểm tra thì thấy một hoặc
nhiều đèn công suất bị hỏng .
Một trong những lý do khiến đèn nguồn hỏng là:
Khách hàng chuyển sang 110V do nhầm lẫn
Khách hàng sử dụng quá nhiều ổ đĩa dẫn đến quá tải nguồn điện
Một trong hai tụ lọc của bộ nguồn bị hỏng dẫn đến điện áp giữa hai đèn của bộ nguồn bị
lệch.

– Trước khi thay đèn công suất, bạn cần kiểm tra một trong các nguyên nhân trên.
– Khi sửa chữa, thay thế ta sửa lại nguồn trước, sau đó mới sửa nguồn chính.
– Chú ý đến các tụ lọc chính, nếu hỏng một trong hai tụ sẽ gây đơ nguồn, hỏng một tụ thì đo
điện áp trên cả hai tụ sẽ bị lệch (điển hình là sụt áp trên mỗi tụ là 150V. ).
– Cần lưu ý nếu nhầm công tắc từ 110V-220V sang 110V và điện áp một chiều là 600V, đèn
công suất sẽ bị hỏng ngay lập tức.

Mỗi 0934.959.340
khi bật công tắc nguồn của máy tính thì quạt quay vài vịng rồi
ngừng
/>

8/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

Nguyên nhân
Khi bật công tắc nguồn, quạt đã quay được vẫn được vài vịng vì:
Nguồn cấp trước đã chạy
Nguồn chính đã chạy
Hiện tượng trên là do một trong những nguyên nhân sau:
Khô một trong các tụ lọc đầu ra của nguồn chính, làm điện áp ra bị sai, dẫn đến sau khi
chạy được vài giây mạch bảo vệ ngắt dao động.
Khơ một hoặc cả hai tụ lọc nguồn chính lọc điện áp 300V đầu vào, làm cho nguồn bị
giảm áp khi có tải, dẫn đến mạch bảo vệ ngắt dao động

Cách kiểm tra và sửa chữa

Đo điện áp đầu vào sau cầu diode. Nếu <300V, tụ lọc bị khô. 
Đo điện áp trên 2 tụ lọc nguồn nếu khác nhau là do bị khô một trong hai tụ lọc nguồn,
hoặc những điện trở đấu song song với hai tụ bị đứt.
Thử thay tụ điện đầu ra (bên cạnh bối dây) bằng một tụ khác, vì các tụ điện này khi bị
khơ thì rất khó phát hiện bằng phương pháp đo.
Trên đây, chúng tôi vừa chia sẻ những thông tin về phân tích mạch nguồn ATX, những lỗi
thường gặp trong mạch nguồn ATX cho máy tính và cách sửa chữa, khắc phục các lỗi đó.
Hy vọng những thơng tin trên sẽ mang lại kiến thức hữu ích cho bạn đọc.

Thơng tin liên hệ: DH Automation – Công ty Bảo hành &
Sửa chữa linh kiện biến tần TPHCM & toàn quốc
Địa chỉ: 5B6, Đường Số 8, KP. Phước Lai, P. Long Trường, TP Thủ Đức, TP.HCM.
Điện thoại : 0934.959.340 (Mr.Hà)
Email:
Website: dhautomation.vn

0934.959.340

/>

9/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

BÀI VIẾT LIÊN QUAN
 [Tài liệu] Hướng dẫn cài đặt biến tần Delta chi tiết
 Cảm biến Hall là gì? Nguyên lý làm việc và ứng dụng

 Thanh trượt dẫn hướng là gì? Tổng hợp các loại thanh trượt
 Mạch chỉnh lưu và ổn áp là gì? Các loại mạch phổ biến
 Tụ hóa là gì? Cấu tạo và ngun lý hoạt động của tụ hóa
 Thyristor là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Thyristor
 Động cơ bước là gì? Cấu tạo và ứng dụng động cơ Step
 Dịng điện xoay chiều là gì? Tác dụng và Cơng thức tính điện xoay chiều
 Cuộn cảm là gì? Tính chất, cấu tạo và ứng dụng của cuộn cảm
 Mosfet là gì? Tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động
 Biến trở là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của biến trở
 IC là gì? Cấu tạo và chức năng của IC

Trả lời
Bạn phải đăng nhập để gửi phản hồi.

FANPAGE

0934.959.340

/>

10/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

DH Automation
Theo dõi Trang

9 người theo d

DH Automation
khoảng một năm trước

Thích

Bình
luận

Chia
sẻ

THƠNG TIN LIÊN HỆ
CTY TNHH DỊCH VỤ KỸ THUẬT DH AUTOMATION
 5B6, Đường Số 8, KP. Phước Lai, P. Long Trường, TP Thủ Đức, TP.HCM
 0934.959.340 (Mr.Hà) - 0967.709.139 (Mr.Đức)
 0907.054.874 (Zalo Mr.Hà)

 dhautomation.vn

CHÍNH SÁCH
Chính sách đổi trả và hồn tiền
Chính sách bảo hành
Phương thức vận chuyển
Chính sách bảo mật thông tin
Hướng 0934.959.340
dẫn đặt hàng

/>


11/12


12:53 18/12/2023

Phân tích mạch nguồn ATX và những bệnh thường gặp

BẢN ĐỒ

Bản quyền 2023 © Thiết kế bởi TRIEUVIDEV

0934.959.340

/>

12/12