(SKKN mới NHẤT) SKKN một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn địa lý ở trường THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

A. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Hiện nay, tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục đang được
quan tâm. Thực hiện tích hợp trong dạy học sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho
việc góp phần hình thành, phát triển năng lực hành động, năng lực giải quyết
vấn đề cho học sinh.
Ở bậc THCS trong những năm học qua, việc dạy học tích hợp được thực
hiện ở nhiều môn học như sinh học, địa lý, hóa học, giáo dục cơng dân …Trong
đó mơn Địa lí là một môn học gắn liền với các yếu tố tự nhiên, dân cư, kinh tế
xã hội toàn cầu, các nước và vùng lãnh thổ, vì vậy, trong dạy học mơn địa lí có
nhiều cơ hội để tích hợp giáo dục với nhiều nội dung như tích hợp giáo dục ý
thức bảo vệ môi trường, tích hợp giáo dục kĩ năng sống, tích hợp tiết kiệm năng
lượng,tích hợp giáo dục dân số.
Thông qua việc dạy học tích hợp nhằm trang bị cho học sinh những kiến
thức, giá trị, thái độ, hành vi và những thói quen lành mạnh, loại bỏ những hành
vi và thói quen tiêu cực (ý thức tham gia giao thông, ý thức giữ gìn vệ sinh môi
trường, ý thức dân số kế hoạch hóa gia đình, ý thức bảo vệ tài nguyên và sử
dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên..). Nhằm giải quyết những vấn đề mà xã
hội đang quan tâm như: vấn đề bùng nổ dân số, ô nhiễm môi trường, an toàn
giao thông, bạo lực học đường, cạn kiệt tai nguyên, đặc biệt là những vấn đề
mang tính thời sự như biến đổi khí hậu toàn cầu...
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc1

download by :


Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

Dạy học tích hợp là dạy cho học sinh biết cách sử dụng kiến thức và kĩ

năng của mình để giải quyết những tình huống cụ thể trong cuộc sống.
Đó là lý do vì sao chúng tôi chọn đề tài: Một số biện pháp để giảng dạy
tích hợp trong bộ môn Địa lý.

B. NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỂN.
1. Cơ sở lý luận:
Dạy học tích hợp được hiểu là sự phối kết hợp các tri thức một số mơn
học có những nét chính, tương đồng vào một lĩnh vực chung, thường là quanh
những chủ đề, những kiến thức nguồn, nhấn mạnh dạy cách tìm tịi sáng tạo và
cách vận dụng kiến thức vào các tình huống khác nhau.
Với quan điểm chung là giáo dục học sinh phát triển toàn diện về mọi mặt
và các hướng dẫn chương trình bộ môn Địa lý ở bậc trung học phổ thông.
Việc dạy học Địa lý nói chung cần đảm bảo các nguyên tắc giáo dục, đây
là những quy định, yêu cầu cơ bản mà người giáo viên cần phải tuân thủ để
mang lại hiệu quả cao nhất trong quá trình dạy học:
- Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học và tính vừa sức đối với học sinh.
- Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và liên hệ thực tiễn.
- Nguyên tắc đảm bảo tính giáo dục.
- Nguyên tắc đảm bảo tính tự lực và phát triển tư duy cho học sinh.
- Qua thực tiễn giảng dạy tôi thấy rằng, việc dạy học tích hợp trong môn
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc2

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

địa lý đều đảm bảo các nguyên tắc trên, đặc biệt là nguyên tắc bảo đảm tính tự
lực và phát triển tư duy cho học sinh.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trong thực tế giảng dạy, giáo viên chỉ chú trọng việc cung cấp những
kiến thức mới, những phần trọng tâm của bài học chứ chưa chú trọng lồng ghép
những kiến thức cần thiết phải tích hợp. Bởi vì những kiến thức cần tích hợp chỉ
là một đơn vị kiến thức nhỏ trong một bài học. Giáo viên coi một đơn vị kiến
thức cần phải giảng dạy tích hợp là nằm trong các bộ môn khác sẽ giảng dạy.

II. MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP VÀ THỜI GIAN
NGHIÊN CỨU.
1. Mục đích và đối tượng nghiên cứu:
a. Mục đích:
Khi giảng dạy tích hợp giáo dục dân sớ, năng lượng,mội trường và kĩ
năng sống vào bộ môn Địa lý giúp học sinh hiểu và nắm vững nội dung học tập
hơn.
Học sinh hiểu được mối quan hệ qua lại giữa các nhân tố đến chất lượng
cuộc sống từ đó đưa ra những quyết định hợp lý hơn.
Hình thành cho học sinh ý thức tự giác, tự nguyện đề ra cho mình những
quyết định đúng đắn, có ý thức trách nhiệm, có thái độ và hành động hợp lý về
dân số, môi trường năng lượng….từ đó những hành vi nhằm cải thiện chất lượng

Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc3

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

cuộc sống của bản thân mình và gia đình, rộng hơn nữa là cộng đồng, quốc gia
và thế giới.
Tránh sự trùng lặp, chồng chéo giữa các môn học. Do đó, tích hợp sẽ
giúp cho việc tiết kiệm được thời gian học tập và chống sự nhàm chán trong học
tập của học sinh, làm cho nội dung học tập sinh động, hấp dẫn hơn.
Giúp học sinh phát triển năng lực tư duy, năng lực hành động, năng lực
vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn một cách có hiệu quả trên cơ sở hiểu
được bản chất của vấn đề.
Giúp học sinh nhận thức thế giới một cách tổng thể và toàn diện hơn.
b. Đối tượng: Học sinh trường THCS Ngư Thủy Bắc.
2. Phương pháp nghiên cứu:
Để nghiên cứu nội dung này, tôi sử dụng một số phương pháp sau đây:
- Phương pháp tham khảo tài liệu: Các tài liệu có liên quan đến đề tài như
giáo dục dân số , môi trường, năng lượng và tích hợp kĩ năng sống qua môn địa
lý; Tài liêu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên ,các tạp chí . . .
- Phương pháp quan sát: thông qua dự giờ đồng nghiệp nhằm kiểm tra các
nội dung liên quan.
- Phương pháp thực nghiệm: Đánh giá kĩ năng của học sinh qua các bài
tập, bài kiểm tra.
- Áp dụng giải pháp vào thực tiễn giảng dạy.
3. Thời gian nghiên cứu: Tiến hành tìm hiểu và nghiên cứu thực tế trong
thời gian giảng dạy qua các năm học.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc4

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

III. NỘI DUNG THỰC HIỆN
1. Thực trạng của việc dạy học tích hợp:
Dạy học tích hợp được hiểu là sự phối kết hợp các tri thức một số mơn
học có những nét chính, tương đồng vào một lĩnh vực chung, thường là quanh
những chủ đề, những kiến thức nguồn, nhấn mạnh dạy cách tìm tịi sáng tạo và
cách vận dụng kiến thức vào các tình huống khác nhau.
Việc dạy học tích hợp được xác định là một trong những nhiệm vụ trong
tâm của năm học 2015-2016 đã được Sở Giáo dục & Đào tạo Lệ Thủy chỉ đạo
thực hiện.
Tích hợp trong dạy học Địa lý là sự vận dụng tổng hợp các kiến thức, kỹ
năng của các phân môn của Địa lý tự nhiên và Địa lý kinh tế – xã hội vào việc
nghiên cứu tổng hợp về Địa lý các châu lục, một khu vực, một quốc gia. . .Mặt
khác tích hợp cũng còn là việc sử dụng các kiến thức kỹ năng, của các môn học
khác có liên quan như nhau như Lịch sử, Sinh học. . .vào dạy học Địa lý, giúp
học sinh hiểu và nắm vững các nội dung học tập nhằm nâng cao chất lượng dạy
học.
Qua nhiều năm giảng dạy tôi nhận thấy trong chương trình địa lí 7,8, 9 có
rất nhiều nội dung tích hợp và giáo viên cũng đã tích hợp trong nội dung bài học
dưới nhiều hình thức khác nhau như liên hệ, lồng ghép, tích hợp một phần hoặc
toàn bài tùy theo nội dung của bài học nhằm trang bị cho học sinh các kiến thức
về dân cư, môi trường, năng lượng...mối quan hệ giữa cư dân (bùng nổ dân số,
đơ thị hóa, hoạt động sản xuất của con người) với môi trường và nhu cầu sử
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc5

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

dụng năng lượng dẫn đến nguy cơ cạn kiệt các nguồn tài nguyên. Thông qua các
phương pháp và kĩ thuật dạy học nhằm hình thành cho học sinh các kĩ năng
sống, ý thức bảo vệ môi trường, ý thức tiết kiệm năng lượng....
2. Những giải pháp thực hiện:
Làm thế nào để việc tích hợp vừa tự nhiên, không miễn cưỡng, gượng ép,
vừa bảo đảm được đặc thù của bộ môn, vừa đảm bảo tính vừa sức, vừa lồng
ghép được các nội dung giáo dục vào các tiết dạy cụ thể  để mang hiệu quả như
mong muốn, tôi đưa ra một số giải pháp sau:
2.1. Xác định các mức độ tích hợp trong các bài học:
- Trước tiên Giáo viên cần xác định nội dung cần tích hợp cụ thể là gì qua
từng bài học (xác định địa chỉ tích hợp), sau đó căn cứ vào thời lượng của bài
học đó mà xác định hình thức tích hợp sao cho phù hợp (tích hợp ở mức mức độ
toàn phần, mức độ bộ phận, hay chỉ dừng lại ở mức độ liên hệ).
2.2. Những việc cần chuẩn bị cho bài soạn theo hướng tích hợp :
- Xác định được mục tiêu bài học và các nội dung cần tích hợp.
- Cần vận dụng những kiến thức kỹ năng của các môn học có liên quan để
việc giảng dạy tích hợp có hiệu quả.
- Chuẩn bị về cơ sở vật chất và thiết bị đồ dùng dạy học.
2.3. Một số hình thức tích hợp và ví dụ minh họa cho quá trình dạy học
môn Địa lí THCS:
- Vận dụng từng câu hỏi mang tính sát thực với nội dung bài học và lại có

liên hệ thực tế:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc6

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

Ví dụ: Dạy bài “Dân số và sự gia tăng dân số” (Địa lí 7) giáo viên có thể
tích hợp ở mức độ liên hệ giáo dục ý thức về sinh đẻ có kế hoạch, kết hôn và
sinh đẻ đúng độ tuổi…
- Tạo ra nhiều tình huống có vấn đề để thúc đẩy học sinh tự tìm tòi, giải
quyết (đặc biệt là trước những vấn đề mang tính thời sự, tính toàn cầu của nhân
loại) :
Ví dụ: Dạy bài “Cấu trúc Trái đất”, “Khí quyển, sự phân bố nhiệt độ
không khí trên Trái đất”, “Sự phân bố khí áp, một số loại gió chính”, “Thủy
triều, dòng biển” (Địa lí 6); giáo viên có thể tích hợp ở mức độ bộ phận và liên
hệ dựa trên nội dung của 1 đơn vị kiến thức trong bài:
Đặt tình huống: Hiện nay nhân loại đang đứng trước nguy cơ cạn kiệt
các loại tài nguyên hóa thạch (dầu, khí…) và việc sử dụng các loại nhiên liệu
hóa thạch ngày cảng tăng nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu của sự phát triển đã
gây ô nhiễm môi trường…
Yêu cầu học sinh giải quyết: Con người có thể khai thác được những
nguồn năng lượng nào trong lòng đất, từ tự nhiên để thay thế nguồn năng lượng
truyền thống mà không gây tổn hại đến môi trường ? và không bị mất đi ?
+ Khai thác nguồn nhiệt trong lòng đất  phát triển địa nhiệt điện.

+ Khai thác năng lượng Mặt trời  xây dựng nhà máy điện Mặt trời, xe
chạy bằng năng lượng Mặt trời, bình nước nóng năng lượng Mặt trời…
+ Sản xuất điện từ năng lượng gió (vô tận, và sạch…)

Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc7

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

+ Khai thác năng lượng thủy triều xây dựng nhà máy điện từ thủy
triều…
Từ những nội dung tích hợp cụ thể ở trên chúng ta đã hướng học sinh đến
với ý thức bảo vệ tài nguyên và sử dụng tiết kiệm nguồn năng lượng cũng như
hướng học sinh đến với ý thức tìm tòi và khai thác những nguồn năng lượng
mới, sạch thay thế..
- Giáo dục tích hợp qua tranh ảnh, các đoạn phim, bảng số liệu, biểu đồ.
Đây là phương tiện trực quan tốt nhất để học sinh tiếp cận các nội dung về dân
số, môi trường, năng lượng…nhất là các tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông
tin. Nếu sử dụng tốt ngoài việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh còn
làm cho giờ giảng hấp dẫn hơn và học sinh chủ động làm việc nhiều hơn, kết
hợp thông báo một lượng thông tin khá rộng.
Ví dụ : Bài 3 “Một số vấn đề mang tính toàn cầu” chương trình Địa lí 11
ban cơ bản giáo viên có thể tích hợp ở mức độ toàn bài và liên hệ dựa trên nợi
dung của kiến thức trong bài:

Hoạt động 1: Tìm hiểu vấn đề bùng nổ dân số và già hóa dân số

* Bước 1: Giáo viên cho học sinh xem video clip về đói nghèo ở châu Phi
và già hóa dân số ở Châu Âu, sau đó chia cặp và giao nhiệm vụ:
- Dãy 1: Bùng nổ dân số và hậu quả (phân tích bảng 3.1)
+ So sánh tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên của nhóm nước đang phát triển
với nhóm nước phát triển và tồn thế giới ?

Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc8

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

+ Dân số tăng nhanh dẫn đế hậu quả gì về mặt kinh tế – xã hội ? Biện
pháp giải quyết (tích hợp giáo dục dân số).
* Gợi ý : Nhận xét về sự thay đổi của tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên qua
các thời kì, đồng thời so sánh sự chênh lệch về tỉ suất gia tăng tăng dân số tự
nhiên giữa hai nhóm nước trong từng thời kì  rút ra nhận định cần thiết.
- Dãy 2: Già hố dân sớ và hậu quả (phân tích bảng 3.2)
+ Tham khảo thơng tin ở mục 2 về vấn đề già hóa dân số và phân tích
bảng 3.2, trả lời câu hỏi:
+ So sánh cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển với
nhóm nước đang phát triển ? Nguyên nhân.
+ Dân số già dẫn đến hậu quả gì về mặt kinh tế – xã hội ? Biện pháp giải

quyết (tích hợp giáo dục dân số).

* Bước 2: Học sinh thảo luận và điền vào nội dung bảng:
Vấn đề

Bùng nổ dân số

Già hóa dân số

Biểu hiện
Hậu quả
Giải pháp
* Bước 3: Các nhóm cử đại diện lên trình bày, các nhóm khác bổ sung.

* Bước 4 :Học sinh trình bày kết quả và bổ sung. Giáo viên chuẩn kiến
thức
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc9

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

Vấn đề

Bùng nổ dân số

Già hóa dân số

- Dân số thế giới tăng nhanh bùng - Dân số thế giới đang già đi,
nổ dân số
Biểu hiện

tuổi thọ trung bình ngày càng

- Các nước đang phát triển có tỉ suất tăng.
gia tăng dân số tự nhiên cao hơn các - Sự già hoá dân số chủ yếu ở
nước phát triển.

nhóm nước phát triển.
- Thiếu hụt lực lượng lao động.

Gây sức ép lớn đối với kinh tế –xã
- Chi phí xã hội lớn cho người

Hậu quả
hợi và tài ngun, mơi trường.

già.
- Khuyến khích sinh đẻ.
Giải pháp

Giảm tỉ lệ sinh.

- Khuyến khích lao động nhập
cư.

Giáo viên hỏi: Nhóm nước nào giữ vai trò quan trọng nhất trong việc
bùng nổ Dân số hiện nay ? Liên hệ với Việt Nam.
* Bước 5: Tích hợp giáo dục bảo vệ mơi trường cho học sinh
+ Tại sao dân số tăng nhanh sẽ gây sức ép lớn đối với môi trường và tài
nguyên?
+ Để giải quyết vấn đề môi trường ở các nước đơng dân chúng ta cần
phải làm gì ?
* Chuyển ý: Sự bùng nổ dân số, sự phát triển kinh tế vượt bậc lại gây ra
vấn đề toàn cầu thứ 2. Đó là vấn đề mơi trường.
Hoạt động 2: Tìm hiểu một số vấn đề về môi trường

Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc10

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

* Bước 1: Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm và giao nhiệm vụ cho các
nhóm như sau: (giáo viên phát phiếu học tập).
- Nhóm 1: Tìm hiểu vấn đề biến đổi khí hậu.Trả lời câu hỏi Sách giáo
khoa.
- Nhóm 2: Tìm hiểu vấn đề suy giảm tầng ơzơn.
- Nhóm 3: Tìm hiểu vấn đề ô nhiễm nguồn nước ngọt, biển và đại
dương.Trả lời câu hỏi Sách giáo khoa.

- Nhóm 4: Tìm hiểu về vấn đề suy giảm đa dạng sinh học. Trả lời câu hỏi
Sách giáo khoa.
* Tích hợp giáo dục bảo vệ mơi trường thông qua các vấn đề về môi
trường đã nêu: Nguyên nhân, hậu quả, giải pháp của các vấn đề về môi trường
và liên hệ ở địa phương.
* Bước 2: Các nhóm lên trình bày kết quả các nhóm khác bổ sung.
* Bước 3: Giáo viên tổng kết và chuẩn hố kiến thức ở phiếu học tập.
Vấn đề mơi
Hiện trạng

Ngun nhân

Hậu quả

Giải pháp

trường
1. Biến đổi - Trái Đất nóng Lượng

CO2

và - Băng tan Mực - Giảm lượng

khí hậu tồn lên.

các khí thải khác nước biển dâng CO2 trong sản

cầu

trong khí quyển gây

- Mưa axit.

tăng

(sản

ngập

lụt xuất

xuất nhiều nơi.

và

sinh

hoạt.

CN, GTVT, sinh - Thời tiết, khí - Trồng và bảo
hoạt)

hậu thất thường, vệ rừng.
thiên tai thường

Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc11

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

xuyên.
- Cắt giảm lượng
Tầng

ôzôn

bị

2. Suy giảm mỏng dần và lỗ
tầng ơzơn

thủng ngày càng

Các chất khí CFC Ảnh hưởng đến
trong

sản

CFC trong sản
xuất

xuất sức

khoẻ,

và

sinh

mùa
hoạt.

công nghiệp.

màng,sinh vật.

lớn.

- Trồng nhiều
cây xanh.
- Chất thải từ sản -

3. Ô nhiễm Nguồn nước ngọt, xuất,

sinh

Thiếu

nguồn

hoạt nước ngọt, nước

nguồn nước nước biển đang bị chưa qua xử lí.

trước khi thải ra.

sạch sạch.

ngọt, biển và ô nhiễm nghiêm - Tràn dầu, rửa - Ảnh hưởng đến
trọng.

đại dương

tàu, đắm tàu trên sức
biển.

- Xử lí chất thải

khoẻ

con

- Đảm bảo an
toàn khai thác
dầu và hàng hải.

người.
- Mất đi nhiều
loài

sinh

vật,

Nhiều loài sinh

- Xây dựng các
nguồn gen quý,

4. Suy giảm vật bị diệt chủng

khu bảo vệ thiên
Khai thác thiên nguồn thuốc chữa

đa dạng sinh hoặc đứng trước

nhiên.
nhiên quá mức.

học

nguy

cơ

bệnh,

nguồn

diệt

- Triển khai luật
nguyên liệu…

chủng.

bảo vệ rừng.
- Mất cân bằng
sinh thái.

* Bước 4 : Giáo viên cho Học sinh xem videoclip về ô nhiễm môi trường
trên Thế giới.
3. Những khó khăn trong quá trình thực hiện:
Trong quá trình thực hiện tôi cũng gặp một số trở ngại như:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc12

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

Nội dung bài học dài, mà Giáo viên phải truyền đạt hết nội dung kiến
thức trong 1 tiết học nên chưa giành nhiều thời gian cho việc tích hợp.
Trong một bài học lại có rất nhiều nội dung cần tích hợp, do đó giáo viên
không biết chọn nội dung nào bỏ nội dung nào. Ví dụ như bài 3 lớp 11 “Một số
vấn đề mang tính toàn cầu’’ thì cần tích hợp giáo dục dân số, bảo vệ môi trường,
sử dụng tiết kiệm năng lượng và giáo dục kĩ năng sống, bảo vệ đa dạng sinh học.
4. Hiệu quả của giải pháp:
Việc giảng dạy tích hợp trong bộ môn Địa lý như trên đã làm cho nhận
thức học sinh thay đổi trong cách tiếp cận các nội dung kiến thức. Không những

có những nhận thức, hành vi đúng đắn về các vấn đề dân số, môi trường, tiết
kiệm năng lượng… mà còn ham thích học tập bộ môn Địa lý. Điều này thể hiện
qua chất lượng học tập bộ môn địa lý trong các bài kiểm tra.Cụ thể sau bài 3 của
lớp 11 “Một số vấn đề mang tính toàn cầu’’ ở học kỳ 1 tôi cho kiểm tra 15 phút,
kết quả như sau:
Kết quả kiểm tra
<5
Lớp

8 10

>= 5

Sĩ số

Ghi chú
Số

Số
%

lượng

Số
%

lượng

%
lượng

6A1

39

1

2.6

38

97.4

22

56.4

6B

40

0

0

40

100

29

72.5

7A

41

0

0

41

100

34

82.9

7B

40

0

0

40

100

34

85

8A

28

0

0

42

100

25

59.5

Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc13

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

8A

29

0

0

45

100

35

77.8

9A

42

0

0

42

100

25

59.5

9B

36

0

0

36

100

28

77.8

9B

38

0

0

38

100

24

63.2

Với kết quả kiểm tra ở các lớp 11, tôi thấy rằng phần lớn học sinh đều trả
lới được nội dung câu hỏi, số học sinh khá giỏi chiếm tỉ lệ lớn.

IV. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Một số khuyến nghị
- Để thực hiện ngày càng hiệu quả việc dạy học tích hợp tôi có một số
khuyến nghị như sau:
+ Việc tổ chức dạy học tích hợp trong đừng bộ môn phải được thực hiện
thường xuyên, liên tục, những nội dung tích hợp cần mang tính cụ thể, gắn với
thực tiễn của cuộc sống (tránh lý thuyết mang tính hàn lâm khoa học).
+ Nội dung tích hợp phải được thể hiện cụ thể trong giáo án của giáo viên
ở từng bài, từng đơn vị kiến thức cụ thể và phải thể hiện rõ mức độ tích hợp
(liên hệ hay bộ phận...).
+ Bản thân giáo viên phải tự trau dồi thêm kiến thức trong sách vở cũng
như những kiến thức từ thực tế qua các phương tiện thông tin (phần lớn nội
dung tích hợp là để giải quyết các vấn đề của thực tế cuộc sống) nhưng để có
tính thuyết phục cao thì giáo viên cũng cần cung cấp cho học sinh những hình

Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc14

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

Một số giải pháp dạy học tích hợp trong bộ môn Địa lý ở trường THCS

ảnh cụ thể để minh họa cho phần tích hợp của chúng ta được sinh động, tự nhiên
hơn.
+ Trong các phần tích hợp giáo viên chỉ giữ vài trò hướng dẫn, định hướng
chứ không phải truyền thụ áp đặt một chiều (để phát huy được tính sáng tạo trong
giải quyết những tình huống mà giáo viên nêu ra).
+ Sử dụng các phương tiện nghe nhìn, từ việc quan sát tranh ảnh, video
clip học sinh sẽ mô tả được sự vật, hiện tượng, nêu nguyên nhân, hậu quả của sự
vật, hiện tượng và yêu cầu học sinh nêu suy nghĩ, cảm nhận của mình về nội
dung tranh ảnh, băng hình (chẳng hạn như ta có thể dụng các video clip (từ 12
phút) để giới thiệu về các yếu tố môi trường và sử dụng hợp lý năng lượng, như:
cọn nước, cối giã gạo nước, trạm thủy điện nhỏ, trạm pin mặt trời (năng lượng
sạch), ô nhiễm khơng khí và tiếng ồn giao thơng…)
2. Kết ḷn:
Việc giảng dạy tích hợp thông qua bộ môn Địa lý là điều cần thiết đối với
nhận thức của học sinh. Tuy nhiên cách thức tổ chức giảng dạy và lồng ghép
một cách nhẹ nhàng là điều cần thiết. Tránh tình trạng tích hợp một cách miễn
cưỡng sẽ làm cho nội dung bài dạy sẽ nặng nề.
Qua đó, giáo viên và học sinh sẽ có trách nhiệm và hành vi đúng đắn hơn
đối với các vấn đề đang được xã hội quan tâm.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân trong việc áp dụng sáng
kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp để giảng dạy tích hợp trong bộ môn Địa
lý”.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Sen THCS Ngư Thủy Bắc15

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

download by :


(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS

(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS(SKKN.moi.NHAT).SKKN.mot.so.giai.phap.day.hoc.tich.hop.trong.bo.mon.dia.ly.o.truong.THCS