thế nào là đạo đức kinh doanh ai quyết định rằng một hoạt động kinh doanh là đạo đức hay không có phải các hành vi phi đạo đức luôn luôn phi pháp

ĐẠI HỌC UEH
TRƯỜNG KINH DOANH
KHOA KINH DOANH QUỐC TẾ - MARKETING


Tiểu luận khơng thuyết trình
MƠN: DOANH NGHIỆP & KINH DOANH

Giảng viên hướng dẫn : TS. Hà Quang An
Sinh viên thực tập

: Huỳnh Minh Lưu

Thời gian thực hiện

: 4/12/2021 – 19/12/2021

Lớp học phần

: 21C1BUS50300310

Ngành

: Ngoại thương

Mã sinh viên

: 31201024780

Khóa /Hệ/Lớp

: K46, Đại học chính quy, FT01


Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2021

Câu 1(3đ) :
a) Thế nào là đạo đức kinh doanh. Ai quyết định rằng một hoạt động kinh doanh là đạo đức
hay khơng? Có phải các hành vi phi đạo đức ln ln phi pháp?
b) Trách nhiệm xã hội là gì? Nó khác biệt thế nào với đạo đức kinh doanh. Thảo luận về các
vấn đề bền vững mà các nhà quản lý phải đối mặt trong việc giải quyết các vấn đề trách
nhiệm xã hội.
Câu 2 (3đ) :
a) Giải thích và cho các ví dụ về tháp cấp bậc nhu cầu của Maslow.
b) Vì sao tháp nhu cầu của Maslow quan trọng đối với các nhà quản lý?
c) Hiếu đã biết rằng công ty của anh ấy sẽ cung cấp một kỳ nghỉ ở Bali cho nhân viên bán
hàng giỏi nhất trong năm. Anh ấy gần như đã vô địch năm ngối và hiện tại anh ý thực sự
muốn có chuyến đi. Anh ấy đang làm việc rất chăm chỉ vì anh ấy nghĩ rằng anh ấy có cơ
hội tốt để giành chiến thắng. Điều này minh chứng cho lý thuyết nào?
Câu 3 (4đ) :
Theo báo Tuổi trẻ Online, tổng số lượng người tham gia bán hàng đa cấp năm 2019 khoảng 1,1
triệu người, trong đó số lượng người có phát sinh doanh thu, hoa hồng chiếm khoảng 50%, đạt
khoảng 12.575 tỉ đồng. Như vậy trung bình mỗi người phát sinh doanh thu chỉ tương đương 2
triệu/tháng. Tuy nhiên rất nhiều sinh viên và người lao động đã bị lôi kéo tham gia với hi vọng
thu nhập tiền tỉ mỗi năm từ việc tham gia này.
- Tìm hiểu mơ hình kinh doanh đa cấp và mặt trái của nó.
-Tìm hiểu tại sao nhiều người lại muốn khởi nghiệp bằng con đường này và các cách lôi kéo
người tham gia của các cơng ty đa cấp
-Nêu một số ví dụ về luật pháp Việt Nam và các nước đã quy định kiểm soát kinh doanh đa cấp
ra sao.

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

Bài làm:
Câu 1:
a) - Đạo đức kinh doanh là tổng hợp các nguyên tắc và tiêu chuẩn chung hay những luật lệ
do doanh nghiệp đề ra có tác dụng chỉ dẫn, điều chỉnh nhân viên nói chung và doanh
nghiệp nói chung để đưa ra những quyết định có đạo đức tốt ở nơi làm việc.
Ví dụ 1: Khẩu trang tăng giá trong mùa dịch Covid 19
Dưới tình hình dịch bệnh phức tạp, nhu cầu tiêu dùng về khẩu trang và các dụng cụ diệt
khuẩn tăng đáng kể. Khơng ít cá nhân đã nhân cơ hội trục lợi bằng cách ép giá người dân.
Một hộp khẩu trang 50 cái thông thường có giá 50.000 VND nay đã được nâng lên “trên
trời” với mức giá 200.000 VND thậm chí cịn nhiều hơn. Đây là hình thức kinh doanh
đáng chê bai, phê phán của những kẻ “xấu”.
- Một hoạt động kinh doanh được đánh giá là đạo đức hay phi đạo đức khi nó được đánh
giá, phân tích tính đúng sai, thực dụng theo các nguyên tắc riêng của cá nhân, tổ chức.
Đạo đức trong kinh doanh chỉ có thể quyết định bởi lương tâm cá nhân nói riêng hay bộ
phận lãnh đạo doanh nghiệp nói chung.
Ví dụ 2: Hình thức cho vay nặng lãi
Hiện nay, các hình thức cho vay nặng lại không cần thế chấp được quảng được quảng bá
rộng rãi. Cụ thể là “con nợ” sẽ được vay một số tiền mong muốn và sẽ phải trả một khoản
lãi lớn trong thời gian nhất định, nếu trễ hạn thì phải trả thêm lãi ngày. Nếu khơng có khả
năng thanh tốn khoản vay thì chủ nợ sẽ tìm đến nhà dọa nạt, cưỡng chế, lấy những tài
sản có giá trị như: nhà cửa, xe cộ,…. Hình thức kinh doanh này khơng trái pháp luật
nhưng mang tính phi đạo đức, lợi dụng khó khăn của người khác để kiếm lời.
- Theo em không phải tất cả các hành vi phi đạo đức đều vi phạm pháp luật :
Bởi vì pháp luật khơng có đủ quyền hạn để phán xét hay can thiệp đến những hành động,
quyết định của các nhân, doanh nghiệp liên quan đến lương tâm hay những khía cạnh
khơng mang tính pháp lý. Pháp luật chỉ có thể can thiệp vào các trường hợp như tham ơ,
phá hoại mơi trường,…

Ví dụ 3: Ăn cắp chất xám
A và B cùng nằm trong bộ phận sáng tạo thiết kế thời trang của công ty. Được giao nhiệm
vụ phải đưa ý tưởng độc đáo cho mùa đông sắp tới. Trong khi A vẫn đang loay hoay thì B
đã hồn thành xong ý tưởng của mình. Tuy nhiên A đã vơ tình thấy được bản phác thảo ý
tưởng mà B bỏ quên tại bàn làm việc. Khi trình bày trước hội đồng A đã trắng trợn sao
chép ý tưởng của B và giành được tán dương, khen thưởng. Hành động của A là vô cùng
phi đạo đức trong kinh doanh. B biết rõ điều đó nhưng khơng thể làm gì được, B khơng
thể kiện A vì tội sao chép ý tưởng của mình. Pháp luật khơng thể can thiệp vào tình
huống này vì khơng thể áp đặt tiêu chuẩn đạo đức lên con người.

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap


the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

b) - Trách nhiệm xã hội là nghĩa vụ của một doanh nghiệp cam kết tối đa hóa tác động tích
cực của nó và giảm thiểu tác động tiêu cực của nó đối với xã hội. Ngày nay bên cạnh việc
tìm kiếm lợi nhuận, phát triển mơ hình doanh thu,.. doanh nghiệp cũng cần phải chú trọng
đến trách nhiệm xã hội. Cụ thể là cam kết về việc phát triển bền vững, bình đẳng về giới
tính, khơng phân biệt chủng tộc, đào tạo và phát triển cộng đồng,… Điều này khơng chỉ
giúp góp phần xây dựng cộng đồng mà cịn là yếu tố quyết định sự sống cịn của doanh
nghiệp.
Ví dụ 4: Sự hỗ trợ tận tâm của ông Phạm Nhật Vượng - Vingroup
Cụ thể là khi tình hình dịch bệnh trong nước trở nên nghiêm trọng, ông đã không ngại
ngần cho các nhà máy sản xuất ô tô tạm dừng để tiến hành sản xuất máy thở, đồng thời
quyên góp 77 triệu USD cho các hoạt động cứu trọ Covid-19. Ngoài ra tập đoànVingroup
cũng hỗ trợ các suất học bổng giá trị, gói chăm sóc sức khỏe trên tồn quốc. Những hoạt
động từ thiện là hình thức tiêu biểu của trách nhiệm xã hội. Điều này giúp nâng cao giá
trị thương hiệu và uy tín của doanh nghiệp giúp tăng lợi nhuận và góp phần phát triển bền
vững và xây dựng một xã hội ngày càng tốt đẹp.

- Phân biệt giữa trách nhiệm xã hội và đạo đức kinh doanh:



Trách nhiệm xã hội là sự tác động của các hoạt động của toàn bộ tổ chức đối với
xã hội.
Trong khi đó đạo đức kinh doanh thì liên quan đến các quyết định của cá nhân
hoặc nhóm cơng việc
Ví dụ 5: Vấn đề vi phạm đạo đức trong kinh doanh của công ty Formosa.

Cụ thể là vào năm 2016, do nước thải công nghiệp được xả chưa xử lý đạt chuẩn thải ra
môi trường biển. Dẫn đến hiện tượng thủy sản chết trên diện rộng, ô nhiễm môi trường
biển,….gây nên thiệt hại to lớn về kinh tế, xã hội và mơi trường. Vì ích kỉ ham muốn tối
đa hóa lợi nhuận nên doanh nghiệp Formosa đã bỏ qua các chính sách đảm bảo an tồn
vệ sinh mơi trường dẫn đến hậu quả nặng nề và phải bồi thường 500 triệu USD. Thậm chí
đến ngày nay, khi nhắc đến Formosa người ta vẫn không quên được sự việc trên. Điều
này khiến giá trị thương hiệu bị giảm sút trầm trọng, ảnh hưởng nặng nề đến sự sống còn
của doanh nghiệp. Đây là cái giá cho việc coi thường trách nhiệm xã hội.
- Vấn đề bền vững mà các nhà quản lý phải đối mặt trong việc giải quyết các vấn đề
trách nhiệm xã hội :

Vấn đề bảo vệ môi
trường

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap


the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

Sự ô nhiễm

Xã hội đang yêu
cầu nước sạch

Năng lượng
thay thế

Mưa axit và sự
nóng lên tồn cầu

Khai thác mỏ hợp lí
và bảo vệ rừng nghèo

Giảm thiểu khí
các-bon thải ra,
thúc đẩy các nguồn
năng lượng thay
thế

- Giải pháp:





Tái chế các chất thải sản xuất nếu có thể như nhơm, nhựa, thủy tinh,…
Chú trọng đến quy trình xử lý nước thải.
Tận dụng các nguồn năng lượng xanh có sẵn như: mặt trời, gió, thủy triều,…
Tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Câu 2:
a)

Tháp cấp bậc nhu cầu của Maslow

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap


the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

Nhu
cầầu
th ể
hiệ
n
Nhu cầầu đ ượ c tôn
tr ọ ng
Nhu cầầu vềầ xã h ộ i
Nhu cầầu an toàn
Nhu cầầu sinh lý











Nhu cầu sinh lý: Nhu cầu cơ bản nhất và đầu tiên được đáp ứng, những yếu tố cần thiết
cho cuộc sống - nước, thức ăn, chỗ ở và quần áo
Ví dụ: Bạn cần ăn uống để sống, khi đạt được nhu cầu này thì bạn sẽ muốn trải nghiệm
những món ăn hấp dẫn, ngon miệng hơn.
Nhu cầu an tồn: Nhu cầu liên quan đến việc bảo vệ khỏi những tổn hại về bản thân
kinh tế.
Ví dụ: Tại Mỹ, bạo loạn hay khủng bố có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nên chỉnh phủ đã ban
hành luật lệ : người dân có thể mang súng theo người một cách hợp pháp.
Nhu cầu xã hội: Nhu cầu về sự yêu thương, sự đồng hành và tình bạn.
Ví dụ: Ai ai cũng có nhu cầu được yêu thương, quan tâm, được chia sẻ, lắng nghe. Cha
mẹ khi già luôn luôn muốn được con cái sum vầy, quan tâm chăm sóc.
Nhu cầu được kính trọng : Nhu cầu được kính trọng– cả lịng tự trọng và sự tơn trọng
từ người khác.
Ví dụ: Khi bạn làm việc đủ lâu 5 năm hay 10 năm trong một cơng ty, bạn muốn có một vị
trí quan trọng trong công ty như quản lý, tổ trưởng,.. Muốn là một người có tiếng nói,
được tơn trọng trong công ty.
Nhu cầu thể hiện bản thân: Nhu cầu được khẳng định mình trong cuộc sống hay sống
và làm việc theo đam mê và cống hiến hết mình cho nhân loại hay một cộng đồng.
Ví dụ: Sẽ đến lúc bạn cảm thấy mệt mỏi với công việc hiện tại, và mong muốn được làm
điều mình thích như đi du lịch, cắm trại, hoặc theo đuổi công việc mơ ước chẳng hạn.

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap


the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

b) Vì sao tháp nhu cầu của Maslow quan trọng đối với các nhà quản lý:
Với tư cách là một người quản lí, việc thấu hiểu nhân viên của mình đang nằm trong mức
nhu cầu nào của tháp Maslow sẽ cho bạn biết cách nào giúp nhân viên làm việc đạt hiệu

suất cao nhất:
-

-

-

-

-

Nhu cầu sinh lý có thể được đáp ứng quá các hình thức trả lương tốt, hợp lí, cung cấp
các bữa ăn hằng ngày miễn phí, dịch vụ hỗ trợ đi lại, đồng thời đưa ra các mức khen
thưởng hợp lí cho những cá nhân nổi bật, đóng góp tích cho cơng ty.
Nhu cầu an tồn có thể được đáp ứng bằng cách đảo môi trường làm việc thuận lợi,
an tồn, khơng phân biệt đối xử dưới bất kì hình thức nào, chu cấp BHXH cho nhân
viên.
Nhu cầu xã hội có thể được đáp ứng bằng cách tổ chức các hoạt động ngoại khóa của
cơng ty, liên hoan,… để phát triển mối quan hệ giữa các bộ phận, giữa sếp và nhân
viên. Hay có thể thành lập một phịng tư vấn tâm lý ngay tại cơng ty nơi nhân viên có
thể tìm đến để có được lời khuyên, giải pháp từ chuyên gia hay đơn giản chỉ là một
lời động viên, lắng nghe.
Nhu cầu được kinh trọng có thể được đáp ứng bằng cách lắng nghe những ý muốn,
sáng kiến của nhân viên. Đồng thời tôn vinh sự thành công và phổ biến kết quả thành
đạt của các cá nhân một cách rộng rãi.
Nhu cầu thể hiện bản thân có thể được đáp ứng bằng cách thực hiện đầu tư các dự
án Start-up của các nhân viên có ý tưởng sáng tạo. Tùy vào tiềm năng của dự án mà
đưa ra các khoản ngân sách phù hợp.

c) Với tư cách gần như đã vô địch vào năm ngối và hiện đang làm việc vơ cùng chăm

chỉ vì nghĩ mình có thể chiến thắng (khả năng) và thực sự muốn có chuyến đi (mức
độ khao khát)
Theo em trường hợp của Hiếu là minh chứng cho lý thuyết kỳ vọng:
Giả định rằng động lực không chỉ phụ thuộc vào mức độ khao khát một cái gì đó của
một người, mà cịn phụ thuộc vào khả năng mà người đó có được để đạt được nó.

Câu 3:
a) Mơ hình kinh doanh đa cấp và mặt trái của nó
- Hiện nay, kinh doanh theo mơ hình đa cấp khơng cịn xa lạ, và dường như đây là một kiểu
kinh doanh rất phổ biến và được đánh giá là một hình thức kinh doanh có hiệu quả cao. Trong
Nghị định 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp do Chính phủ ban hành, tại

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap


the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

Điều 3 đã định nghĩa: ‘Kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng
mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng
hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những
người khác trong mạng lưới.’ Nói một cách đơn giản, thì nó là một hình thức tiếp thị để kinh
doanh các mặt hàng dịch vụ theo một hệ thống gồm nhiều cấp và các nhánh khác nhau. Đồng
thời, các nhà phân phối sẽ được hưởng lợi, hoa hồng dựa theo kết quả các mặt hàng sản phẩm mà
họ đã thành công đưa đến khách hàng, người tiêu dùng. Điển hình cho sự thành cơng khi áp dụng
mơ hình kinh doanh này khơng thể khơng nhắc đến các tập đồn lớn như Colgate, Coca-Cola,…
Thấy được sự thành cơng đó, hiện nay mơ hình kinh doanh đa cấp đang trở thành xu hướng và
rất nhiều công ty áp dụng mơ hình này như một chiến lược kinh doanh. Vậy mơ hình kinh doanh
này có lợi gì so với mơ hình kinh doanh truyền thống mà lại được nhiều doanh nghiệp áp dụng
như vậy? Theo truyền thống, để sản phẩm và dịch vụ đến được với người tiêu dung thì cần trải
qua các giai đoạn sau đây : Nhà sản xuất => Nhà Phân Phối => Đại lý cấp 1 => Đại lý cấp 2 =>

Cửa hàng bán lẻ => Người tiêu dùng. Vì thế, số vốn mà nhà sản xuất phải chi trả cho các bước
trung gian là rất nhiều, ví dụ như cho việc tiếp thị, khuyến mãi, các khoản chi trả cho nhân lực và
vô số khoản tiền khác. Nhưng đến với mơ hình kinh doanh đa cấp, các giai đoạn sẽ được rút gọn
và đơn giản hóa rất nhiều, chỉ cần nhà sản xuất => người tiêu dùng. Vì người tham gia mạng lưới
này nhận hoa hồng trực tiếp thông qua số hàng họ đưa được đến khách hàng nên họ vừa là một
cộng tác viên của nhà sản xuất và cũng vừa là một khách hàng của nhà sản xuất. Vậy nên về phía
nhà sản xuất hay các công ty kinh doanh đa cấp họ vẫn bán được sản phẩm nhưng không cần tốn
quá nhiều chi phí để chi trả cho các khoản trung gian như các cơng ty theo mơ hình kinh doanh
truyền thống. Vì tiếp thị trong mơ hình kinh doanh đa cấp là hình thức tiếp thị qua lời nói, truyền
miệng nên giá thành của sản phẩm sẽ được giảm đáng kể. Và khách hàng sẽ là những người được
hưởng lợi ích này.
-

Mặt trái của mơ hình kinh doanh đa cấp:

Mặc dù kinh doanh theo mơ hình đa cấp được đánh là là một cách thức kinh doanh có hiệu quả,
nhưng nó chỉ phù hợp với những đất nước đã phát triển và người dân có trách nhiệm và ý thức
pháp luật. Đối với những đất nước đang trên đà phát triển khi các doanh nghiệp áp dụng mơ hình
này vào thì sẽ mang lại một số mặt tiêu cực có thể ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế và sự phát triển
xã hội của quốc gia đó, vì họ đã dễ dàng lợi dụng sự phức tạp của mơ hình kinh doanh này.
Dễ thấy như ở Việt Nam ta, kinh doanh đa cấp đang càng ngày là một mối nguy hiểm cho những
người đang mới bắt đầu khởi nghiệp mà muốn đến nhanh tới con đường của sự thành công trong
sự nghiệp. Mục đích khi áp dụng mơ hình kinh doanh đa cấp là nhằm tiết kiệm được nhiều chi
phí về các khoản trung gian. Ngược lại, các doanh nghiệp đa cấp ở Việt Nam hầu như đều chỉ
quan tâm đến số mặt hàng mà họ sẽ phân phối bất kể chất lượng sản phẩm kém như thế nào. Do
vậy nên rất nhiều người đã mất tiền oan khi mắc phải cái bẫy của những mặt hàng vô bổ, kém
chất lượng.

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

Tuy nhiên, nó khơng dừng lại ở đó, mà cịn ảnh hưởng gián tiếp đến nền kinh tế của đất nước. Cụ
thể như, ở Việt Nam, nông nghiệp là nền kinh tế chủ yếu, nhiều chủ doanh nghiệp đã lợi dụng
điều này để cung cấp những vật phẩm phục vụ cho nơng nghiệp chất lượng thấp, vì thế sẽ tạo ra
nhiều sản phẩm nông nghiệp không đạt tiêu chuẩn ra ngoài thị trường, và gây hại trực tiếp đến
sức khỏe của người dân. Vì đa phần những người dính vào thường là những người lao động
nghèo và các bạn trẻ mới ra trường với mong muốn được giàu nhanh, nên nó cịn góp phần làm
kiệt quệ sức dân và đẩy mạnh sự bần cùng hóa trong một bộ phận người dân hiện nay. Về mặt xã
hội, nó cịn gây ra sự mất đoàn kết trong một tập thể đất nước. Nhiều người bị mất tiền oan và
nhận lại là sự trải nghiệm sản phẩm cực kì tệ nên dần dần nhiều người khơng cịn dành sự tin
tưởng của bản thân cho bất kì ai. Bên cạnh đó, kiểu kinh doanh này cịn góp phần khơi dậy sự tha
hóa và lịng tham vơ đáy của con người. Vì đứng trước nguy cơ bị mất vốn, người ta sẽ dung
cách tương tự trước đó để bắt đầu dụ dỗ những người khác, và biến họ thành nạn nhân. Chính vì
thế, hình thức kinh doanh này đơi khi cịn gây rất nhiều tác động tiêu cực đến một đất nước.
Không chỉ đứng trước nguy cơ khủng hoảng của nền kinh tế, mà còn khiến cả xã hội xáo trộn đi
những giá trị đạo đức vốn có. Vì những vụ lợi về vật chất mà con người có thể bất chấp nghĩ ra
nhiều cách khác nhau để lừa lọc tiền bạc và lòng tin của người khác.

b) Lí do tại sao nhiều người lại muốn khởi nghiệp bằng con đường này và các cách lôi kéo người
tham gia của các công ty đa cấp
- Nắm bắt được nhiều lợi ích của mơ hình kinh doanh đa cấp, rất nhiều công ty lừa đảo đội lớp
kinh doanh đa cấp xuất hiện trên thị trường ngày nay. Như trên đề bài đề cập đến, người tham gia
mơ hình đa cấp tính ra chỉ nhận được khoảng 2 triệu/ tháng, nhưng lại được rất nhiều người đa
phần là các bạn trẻ và người lao động đang muốn khởi nghiệp một cách dễ dàng nên đã lao đầu
vào với mong muốn kiếm được hàng tỉ đồng một năm. Đa số người tham gia đã tin những thông
tin bị ‘ thần thánh hóa ‘ về những lợi ích của kinh doanh đa cấp, và bản thân họ cũng như là một
khách hàng. Các công ty, tổ chức đa cấp lừa đảo thường vẽ ra một thiên đường trong kinh doanh,
khởi nghiệp không cần trải qua các gian khổ, dễ dàng đến được sự thành công trên con đường sự

nghiệp từ những tiền hoa hồng và phần trăm chiết khấu cao. Và họ thường truyền đạt vẻ hịa
nhống ảo này thơng qua các buổi thuyết trình ở qn cà phê, hay ở một buổi thuyết trình hay
một buổi tập huấn, cùng với những nhân chứng thành công giả mà đã được họ sắp đặt trước. Vì
thế phần lớn những người bị dụ dỗ lôi kéo thường là những người đang muốn khởi nghiệp và
kiếm nhiều tiền một cách nhanh chóng.
Vì để chiếm được lòng tin của những người tham gia, các doanh nghiệp đa cấp bất chính đã làm
tạo ra rất nhiều cách lừa lọc và dụ dỗ. Các doanh nghiệp đó sẽ kêu gọi một số vốn từ người tham
gia, và hứa rằng họ sẽ được nhận lại tiền lãi cao gấp nhiều lần so với số vốn đã bỏ ra. Khi đó, các
tổ chức lừa đảo sẽ truyền tải đến người tham gia cách để lấy hoa hồng bằng cách lôi kéo những
người khác vào cùng tham gia giống họ, vì càng nhiều người tham gia thì tiền vốn sẽ càng cao,
và họ sẽ được hưởng hoa hồng từ cách thức này. Như vậy, hoa hồng mà họ được hưởng không

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap


the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

phải từ các hàng hóa mặt hàng được bán ra, mà thực chất là từ việc lôi kéo nhiều người tham gia,
để lấy vốn của người này thành tiền hoa hồng của người kia. Hơn thế, mơ hình kinh doanh đa
cấp lừa đảo này cịn mang tính chiếm dụng vốn của người tham gia. Để chiếm được lòng tin của
người tham gia, họ sẽ đáp ứng đầy đủ các điều khoản, cũng như tiền hưởng lợi khi người tham
gia trong những lần đầu tiên. Khi có được sự tin cậy từ những người tham gia, họ sẽ yêu cầu
những người tham gia này phải bỏ vốn để lấy các mặt hàng, sản phẩm sau đó độc lập phân phối
các sản phẩm đó đến người tiêu dung. Người tham gia đã thấy được nhiều ích lợi từ những lần
phân phối trước nên phần lớn họ đều đồng ý để trở thành khách hàng mua với số lượng lớn. Và
đương nhiên các nhà phân phối sẽ khơng có quyền lợi và nghĩa vụ nào với khách hàng của họ.
Khi đó, người tham gia dần không bán cũng như không đưa được các sản phẩm, dịch vụ tới
người tiêu dùng như các lần trước. Dần dần họ nhận ra được là bản thân đã bị lừa đảo bởi các
công ty, tổ chức này. Bên cạnh đó, vì khơng cịn trách nhiệm từ những nhà phân phối nên vơ tình
họ đã trở thành nhà phân phối nhỏ lẻ hơn, và họ sẽ là những người trực tiếp chịu mọi trách nhiệm

về mặt pháp luật cũng như đánh đổi cả uy tín của bản thân nếu khách hàng của họ nhận được trải
nghiệm tệ về sản phẩm kém chất lượng.
Tóm lại, vì đánh vào mong muốn làm giàu của nhiều người nên đã thúc đẩy sự hình thành của
mơ hình đa cấp bất chính vào xã hội ngày nay. Những doanh nghiệp bất chính này sẽ làm đủ mọi
hình thức và chung quy lại đều để chiếm dụng lòng tin và lợi dụng lòng tham của con người để
đạt được mục đích về mặt vật chất cho chính bản thân mình.

c) Một số ví dụ về luật pháp Việt Nam và các nước đã quy định kiểm soát kinh doanh đa cấp.

-

Cấm hành vi yêu cầu người khác phải đặt cọc; hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được
ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp.
Cấm ung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về lợi ích của việc tham gia bán hàng đa
cấp, tính năng, cơng dụng của hàng hóa, hoạt động của doanh nghiệp bán hàng đa cấp.

-

Cấm yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp
đồng tham gia bán hàng đa cấp.

-

Cấm lợi dụng chức vụ, quyền hạn, địa vị xã hội, nghề nghiệp để khuyến khích, yêu cầu, lôi
kéo, dụ dỗ người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp hoặc mua hàng hóa kinh
doanh theo phương thức đa cấp.

-----------------------------------------HẾT----------------------------------------

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap

the.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phapthe.nao.la.dao.duc.kinh.doanh.ai.quyet.dinh.rang.mot.hoat.dong.kinh.doanh.la.dao.duc.hay.khong.co.phai.cac.hanh.vi.phi.dao.duc.luon.luon.phi.phap