NGUYÊN LÍ LÍ LUẬN VĂN HỌC VẺ ĐẸP BÌNH DỊ TRONG BÔNG HỒNG VÀNG VÀ BÌNH MINH MƯA Paustovsky

Trường Đại Học Giáo Dục – Đại Học Quốc Gia Hà Nội
Khoa Sư Phạm

TIỂU LUẬN GIỮA KÌ
BÀI THU HOẠCH NGUYÊN LÍ LÍ LUẬN VĂN HỌC
Họ và tên

:

Đinh Thị Mỹ Duyên

Ngày sinh

:

08/07/2002

Mã sinh viên

:

20010334

Khóa

:

QH-S2020

Giảng viên hướng dẫn

:

TS. Diêu Thị Lan Phương


VẺ ĐẸP BÌNH DỊ TRONG BƠNG HỒNG VÀNG VÀ BÌNH MINH MƯA
Paustovsky
Với những ai yêu quý nhà văn người Nga - Paustovsky có lẽ khơng cịn xa lạ với
lối viết nhẹ nhàng và những triết lý văn chương trong tác phẩm của ơng. Trong số
đó phải nhắc đến “Bơng hồng vàng và bình minh mưa” một tác phẩm tiêu biểu của
Paustovsky được biết đến là một trong những cuốn sách nhẹ nhàng chạm đến trái
tim của người đọc . Thông qua tác phẩm , Paustovsky nhắc nhở chúng ta về những
điều đẹp đẽ, những niềm hạnh phúc nhỏ nhắn mà chúng ta bỏ quên hay xem như xa
xỉ trong cuộc sống. Cuốn sách tuyển tập những truyện ngắn mang đến cho người đọc
những cảm xúc với nhau . Điều mà tơi cảm nhận được ở cuốn sách này chính là vẻ
đẹp bình dị , giản đơn kì diệu mang lại những bài học giá trị của cuộc sống ,
nghề viết văn và tình cảm con người .
Về tác giả Paustovsk tên đầy đủ Konstantin Georgiyevich Paustovsky (tiếng Nga:
Константин Георгиевич Паустовский) (sinh ngày 31 tháng 5 năm 1892, mất ngày
14 tháng 7 năm 1968) là một nhà văn Nga nổi tiếng với thể loại truyện ngắn. - ông
được mệnh danh là một trong những bậc thầy của nghệ thuật truyện ngắn Xơ viết
đương đại. Ơng được đề cử Giải Nobel Văn học năm 1965.. Năm 1955 ông cho ra
đời tác phẩm có lẽ là thành cơng nhất trong sự nghiệp, tập truyện Bông hồng vàng
(Золотая роза) ngợi ca bản chất lao động tốt đẹp của nhà văn. Và với khuynh hướng
lãng mạn và phong cách trữ tình độc đáo của ơng đã làm say mê bao đọc giả không
chỉ trong phạm vi quốc gia mà trên tồn thế giới, trong đó có Việt Nam. Chính vì
vậy mà Pauxtơpxki được các nhà văn Việt Nam chọn làm tấm gương học tập trong
nghệ thuật viết truyện ngắn Các tác phẩm của ông được bắt đầu viết từ 1930 và các
sáng tác của ông được in trong tập “Bơng Hồng Vàng và Bình Minh Mưa”.
Xuyên suốt các tác phẩm của Paustovsky là chất trữ tình, chất thơ mộng trong văn

xi. Ơng có lối kể chuyện rất nhẹ nhàng nhưng lại có tác động mạnh mẽ vào tâm


hồn. Các tác phẩm của ông đánh thức những điều đẹp đẽ sâu thẳm bên trong mỗi
tâm hồn, khiến người ta phát hiện ra những gì bình dị, đơn giản nhất. Hầu như các
câu chuyện của Paustovsky đều giống các bài ca ngọt ngào về tình yêu, về con người
và về cuộc sống. Bầu khơng khí trong trẻo, các nhân vật được xây dựng nhẹ nhàng
với nhiều ấn tượng. Đọc các tác phẩm của Paustovsky, hầu như người ta đều tìm
thấy chút bình n, nhẹ nhàng nào đó.
Quyển sách “Bơng Hồng Vàng và Bình Minh Mưa”. được chia thành hai phần chính
theo tên nhan đề là “Bơng hồng vàng” và “Bình minh mưa nổi bật với hai nội dung
chính đó là những câu chuyện về phận người nhỏ bé với tấm lòng thơm thảo, tốt
bụng. và những câu chuyện về các nghệ sĩ chân tình và cao thượng. Cả hai nội dung
đều được nhà văn viết bằng lời văn giản dị, mượt mà, êm ái như thơ, cốt truyện đơn
giản nhưng cảm động. “Bơng hồng vàng và bình minh mưa” được Paustovsky lấy
bối cảnh nước Nga trước thế chiến thứ II. Đây được xem là một trong những cuốn
sách êm đềm, lối viết nhẹ nhàng về thế giới, về con người nước Nga với những sự
bình dị, đơn hậu và đầy chất thơ. Paustovsky đã khắc sâu vào trong lòng người đọc
những tình cảm giữa cha mẹ với con, tình u đơi lứa, tình làng nghĩa xóm… của
con người nước Nga những năm đầu thế kỷ trước. Trong đó, ngay cả nỗi buồn cũng
trong trẻo và lãng mạn, đẹp như một bản thánh ca du dương..Câu chuyện mà
Paustovsky viết ra mang chất thơ lóng lánh, mang lối giản dịu, dịu dàng đi sâu vào
lòng người. Từ những điều dịu dàng ấy, tác giả nhắc nhở người ta về những điều
nhỏ bé trong cuộc sống này. Trong tác phẩm, có xuất hiện những nỗi buồn, nhưng
nỗi buồn mà nhà văn mang lại là nỗi buồn trong, buồn lãng mạn, buồn đẹp như bản
thánh ca.
Những truyện ngắn hoặc các bản ghi chép của ông trong “Bông hồng vàng” và kể
cả các tác phẩm trước đó trong sự nghiệp sáng tác, Paustovsky đều thể hiện rất rõ

quan điểm “hãy sống một cuộc đời thật tràn đầy trong ta trước khi đặt ngòi bút lên
trang giấy”. “ Bông Hồng Vàng” ra đời vào mùa thu 1955, gồm 16 truyện ngắn, lần
đầu được đăng trên Tạp chí tháng Mười. Là tác phẩm tâm huyết của Pauxtôpxki
chứa đựng vẻ đẹp của người viết văn với quan niệm nghệ thuật, quan niệm về nghề
văn , thiên chức người cầm bút và một số vấn đề về tâm lí học sáng tạo văn học đó.
Những thơng điệp về văn học nghệ thuật trong tác phẩm “Bông Hồng Vàng” của
nhà văn Pauxtopxki để làm sáng rõ đặc trưng phong cách nghệ thuật của ơng. Bên
cạnh đó ơng truyền lại cả những kinh nghiệm quý giá của bản thân trong hoạt động
sáng tác từ việc thu tập tài liệu, hình ảnh, ý tưởng sáng tác, cho đến khi một tác phẩm
hoàn chỉnh ra đời và nó đã trở thành những kinh nghiệm sống. . Cả cuốn sách là
những câu chuyện ngắn, những câu chuyện được kể bằng trí tưởng tượng, bằng lời
tường thuật của một người khác, được Paustovsky lượm nhặt, đúc kết. Những câu
chuyện tuy không dài, không tường tận chi tiết, xong lại chứa đựng những triết lý
văn học nghệ thuật vô cùng sâu sắc và quý giá.
Mở đầu cuốn sách là câu chuyện “Bụi quý”, một trong những câu chuyện ý nghĩa
nhất, đáng giá nhất của nhà văn. Bởi nó chứa đựng một thông điệp văn học nghệ
thuật sâu sắc về nghĩa vụ của một nhà văn. Câu chuyện của Samet đã cho người viết
văn nói riêng và bạn đọc nói chung nhiều điều hay, nhà văn giúp người đọc nhận
thức sâu hơn về nghề văn .Mọi sự vật xung quanh, từ khoảnh khắc ngắn ngủi được
tính bằng giây, rồi cả những cái nhìn vơ tình, những hồn cảnh bất ngờ rồi đến những
lúc con tim ngừng đập 1 nhịp … tất cả đều rất đỗi quen thuộc với con người chúng
ta, và tất cả chính là “những hạt cát rất nhỏ của bụi vàng”. Đối với nhà văn, chúng
ta tìm tịi, thu nhặt lại từng chút, gom góm từng ngày giống Samet để rồi một ngày,
ta có được tấm hợp kim – chính là những kiến thức, những ý tưởng, những sự sáng
tạo. Kể cả với những điều xấu xa và tuyệt vọng nhất trên thế giới này Paustovski
cũng giống như Giăng Samet tốt bụng cần mẫn lọc ra những bụi vàng lấp lánh đem
đúc thành bông hồng nhỏ - bông hoa được tương truyền sẽ mang lại may mắn cho


người sở hữu dành tặng người con gái anh yêu Xuyzan. Con người vơ danh bình

dị Samet vì tình u và sự hi vọng nên đã lặng lẽ chắt chiu những hạt bụi vàng để
tạo nên một bông hồng vàng tặng người mình u dù khơng biết bơng hồng nhỏ có
đến tay cơ gái hay khơng Với kiểu truyện khơng có cốt truyện , truyện viết theo dịng
cảm xúc của tác giả , Pauxtopxki đã tập trung khắc họa thế giới nội tâm của nhân vật
nhằm bộc lộ cái “nội dung chân thực của tâm hồn”. Có thể thấy trong thế giới nhân
vật của Pauxtopxki đều là những nhân vật bình thường. Họ là anh thợ quét rác, là
nhà văn thực tập, bác nhà văn, chàng họa sĩ,… song ở họ ln tốt lên tình u cuộc
sống chân thực mà giản dị. . Tựa đề các truyện ngắn: Tia chớp, Những bông hoa
làm bằng vỏ bào, Bức điện, Hạt cát, Chiếc nhẫn bằng thép, Lẵng quả thông, Cây
tường vi, Một món quà... là tên gọi những sự vật quen thuộc ta vẫn bắt gặp hằng
ngày. Nhưng trong tác phẩm của Paustovsky chúng lại phát ra những thứ ánh sáng
trong trẻo, lung linh, mới lạ .
Qua truyện ngắn “Bụi quý” nói riêng và qua “Bơng Hồng Vàng “ nói chúng tác giả
đã cho ta thấy những quan điểm hết sức sáng tạo trong nghề văn nói chung hay tất
cả các cơng việc nói chung. Nếu khơng có sự tìm tịi nghiên cứu, khơng có sự chắt
lọc, khơng có những ý tưởng, khơng có sự miệt mài thì sẽ chẳng có một thứ gì cả,
trong văn học cũng vậy. Nên Paustovsky mới có câu “Chi tiết làm nên bụi vàng của
tác phẩm” . Bên cạnh đó, ơng truyền lại cả những kinh nghiệm quý giá của bản thân
trong hoạt động sáng tác từ việc thu thập tư liệu cuộc sống, hình thành ý tưởng, cảm
hứng sáng tác, gọt giũa câu chữ cho đến khi đứa con tinh thần của nhà văn chào đời.
Nhà văn chân chính khơng thể khơng có vốn sống, không thể không hiểu biết về con
người và thời đại mình. Cuộc sống của nhà văn khơng thể tách rời nhiệm vụ đi sâu,
khám phá bản chất đời sống. Thông qua tác phẩm đầy tính nhân văn này, Paustovski
nhắc nhở chúng ta về những điều đẹp đẽ, những niềm hạnh phúc nhỏ nhắn mà chúng
ta đã bỏ quên trong cuộc sống vội vã của mình. Đơi khi giữa cuộc sống vội vã, chúng
ta cần sống chậm lại để cảm nhận nhiều hơn, sâu hơn những điều diễn ra xung quanh


chúng ta. Theo Pauxtơpxki, “văn xi có sức lay động sâu xa nhất là thứ văn xi
cơ đúc”.

Đến với “Bình minh mưa” đưa người đọc lạc vào một thế giới quen mà lạ, một thế
giới mà bóng tối, cái ác, sự xấu xa dường như cũng bị lu mờ đi trước vẻ đẹp trong
sáng của nó. Truyện ngắn của K.Paustovky hầu hết đều khơng có cốt truyện rõ ràng,
khơng tn theo nguyên tắc sáng tác truyện ngắn truyền thống với những kịch tính,
cao trào căng thẳng. Bởi Pauxtơpxki đã xây dựng thế giới ấy được ghép từ truyện
ngắn mà mỗi câu chuyện như một bản hoà tấu được tạo nên bởi những thanh âm tốt
đẹp nhất của cuộc đời. Người đọc được dẫn dắt bởi sự dễ thương, trong sáng của
từng con chữ, cùng với sự hồn nhiên, chân thành, ấm áp của từng nhân vật. Mỗi tình
huống truyện là một kết cấu được tạo thành bởi những phức cảm thuần thiện, tinh
khơi nhất của tâm hồn.Đó là cuộc gặp gỡ giữa đại uý Kumin với người thiếu phụ –
vợ của bạn mình, để sau đó, hai người chia tay nhau trong màn mưa sớm của bình
minh mơng lung như những cảm xúc trong lịng anh (Bình minh mưa). Hay đó là lần
cơ bé hái tình cờ gặp một nhà soạn nhạc nổi tiếng khi đi chơi trong rừng thông, nhiều
năm sau, cô được nghe bản nhạc ông viết tặng mình như một món q tri ân đặc
biệt ( Lẵng quả thông). Hoặc cuộc gặp gỡ của cô gái Matxcova và người chiến sĩ bị
thương chỉ qua một số điện thoại mà anh tình cờ nghe để rồi gieo vào lịng người
những mong muốn về một kết thúc có hạnh phúc (Cầu vồng trắng)…
K.Paustovky dường như không tiếc dùng tất cả những mộng mơ để dệt nên những
câu chuyện đẹp mông lung như mộng ảo nhưng giản dị, chân thật và thực tế đến
khơng ngờ. Cịn cả những khoảnh khắc tình u mà ai có lẽ cũng từng gặp trong
đời Mặc dù truyện ngắn khơng có cốt truyện khi đọc bạn khơng phải căng não để
dõi theo những tình tiết gay cấn, nhưng bạn lại có thời gian chậm rãi đi dạo trong
những trang văn đắm mình vào thiên nhiên nước Nga tươi đẹp, vào tâm hồn Nga
giản dị, mộc mạc, chân thành có khả năng làm say lịng người. Người đọc làm sao


có thể qn khoảnh khắc anh phi cơng Pasa đặt chân xuống lâm trường và cười rạng
rỡ khi biết Masa – cơ gái mình tha thiết gặp lại đang làm việc tại đây trong truyện
ngắn( Cây tường vi) . Làm sao có thể khơng xao xuyến, khơng hy vọng một ngày
nào hồ bình, anh lính lại trở về ngơi nhà ấm áp của người cha quá cố, trong khu

vườn đầy tuyết trắng mùa đông, và gặp lại người thiếu phụ đến ở nhờ đã khiến trái
tim anh rung động ngay lần đầu gặp gỡ của trong đoản văn Tuyết. Dư vị mà nhà văn
để lại trong lòng người đọc được tạo nên bởi rất nhiều cuộc gặp gỡ tình cờ, nhiều
trong số đó trở thành khoảnh khắc tình u mà ta mong rằng sẽ là vĩnh cửu. Những
cuộc gặp gỡ tình cờ, những giây phút mà con tim đập lỡ nhịp nhưng khơng kịp nói
ra đó vẫn thường diễn ra quanh ta, có lẽ ai cũng từng một lần nếm trải. Dưới ngòi
bút của K.Paustovky, những khoảnh khắc đẹp nao lòng ấy trở thành niềm yêu bất
tận dành cho cuộc sống mến thương này, khiến tâm hồn người đọc như được gột rửa
bởi dịng nước tinh khiết nhất của tình yêu, tình người để trở về với những thanh âm
rung lên từ phần trong sáng nhất của tâm hồn.
Không chỉ những khoảnh khắc tình yêu làm ta xao xuyến, người đọc cịn đắm mình
trong những rung động như cất lên từ sâu trong tâm hồn của các nhân vật. Nhân vật
của K.Paustovky thường được tạo hình bởi những cảm giác của họ về thế giới xung
quanh. Pêtrốp ( Cầu vồng trắng) hay lắng nghe âm thanh của cây cỏ, của suối nước,
và bị lôi cuốn bởi “giọng nữ cởi mở và trong trẻo”; cô bé Varusa ( Chiếc nhẫn
thép) ngây thơ đón mùa xuân đến qua hơi ấm mà làn gió thổi vào tóc….Qua những
con chữ đơn giản, thiên nhiên, con người Nga hiện lên trong sáng, thân thiện và thật
hiền hồ. Đó có thể là khu vườn đầy tuyết mùa đông nơi ngôi nhà cũ của cụ
Pôtapốp, hay cảnh hai bên bờ sông với cánh đồng đầy sương bồng bềnh với con
đường rực trong sắc tường vi đỏ:“Những cây tường vi mọc cao lút thành một bức
tường dựng đứng. Hoa tường vi nở còn ướt át, đỏ rực như những ngọn lửa đến nỗi
những tia nắng nằm trên vùng lá bên những bông hoa tường vi cũng trở nên lạnh


lẽo và nhợt nhạt.”(Cây tường vi) Nhân vật dưới ngòi bút của.Paustovky hầu hết là
những con người bình được đặt trong một cái nền là phong cảnh nước Nga tuyệt đẹp
và hùng vĩ , song họ ln tốt lên một tình yêu với cuộc sống, sự chân thực, giản
dị.Họ đẹp ngay trong những sự bình dị, đơn giản ấy. Những điều bất ngờ nhỏ bé
trong mỗi câu chuyện đem lại cho lòng người đọc biết bao xúc cảm… Bạn sẽ đồng
cảm với niềm hạnh phúc của một cơ bé tìm lại được chiếc nhẫn đánh rơi vùi sâu

trong tuyết - mơt món q mà cơ tin rằng sẽ đem lại sức khỏe cho người ông thân
yêu (Chiếc nhẫn bằng thép). Hình ảnh về cuộc chia tay đầy xao xuyến của hai người
mới quen trong một trong một buổi bình minh mưa là một cái đẹp đầy ám ảnh (Bình
minh mưa). Một cuộc gặp gỡ tình cờ của ơng nhạc sĩ già với một cô bé gái nhỏ trong
khu rừng đã trở thành cảm hứng để ông sáng tác một bản nhạc tuyệt vời tặng cô khi
cô 18 tuổi - một bản nhạc ca ngợi tuổi trẻ, cái đẹp và niềm vui đuợc sống (Lẵng quả
thơng)... Đó chỉ là vài trong số những câu chuyện giản dị song rất ấn tượng mà bạn
sẽ có dịp khám phá trong Bình minh mưa. “Bình Minh Mưa” êm đềm, nhẹ nhàng
viết về thế giới của những người con nước Nga bình dị, đơn hậu và lóng lánh chất
thơ Paustovsky đã khắc sâu vào trong lịng người đọc những tình cảm giữa cha mẹ
với con, tình u đơi lứa, tình làng nghĩa xóm… của con người nước Nga những
năm đầu thế kỷ trước. Trong đó, ngay cả nỗi buồn cũng trong trẻo và lãng mạn, đẹp
như một bản thánh ca du dương. Mỗi truyện ngắn được ông viết ra đều hết sức tuyệt
vời, khiến cho ta có cảm giác như chúng được viết sinh ra từ chính sự rung động sâu
sắc của con tim tác giả. Ông đã tạo ra thứ văn chương đẹp và trong vắt, nó làm tâm
hồn chúng ta đẹp hơn, yêu những gì mà chúng ta đang có – đó là niềm vui được sống
và tận hưởng hạnh phúc trần thế.
Đọc Paustovsky tôi bỗng hiểu tôi hơn, tôi bỗng hiểu mọi người hơn , tôi chợt hiểu
rằng mỗi con người, dù người đó là ai, là nhà bác học, nhà thơ, là ơng thợ mộc bình
dị..., tất cả, đều là một thế giới phong phú. Đây không đơn thuần chỉ là những


truyện ngắn, nếu muốn, độc giả vẫn có thể cảm nhận được chất thơ miêu tả trữ tình,
chất nhạc thánh thót nồng hậu, chất tự sự cuốn hút hấp dẫn và chất nghị luận thông
suốt sắc sảo trên mỗi một trang giấy. Độc đáo, ấn tượng và nhiệt huyết, ấy là những
gì mà Paustovsky muốn độc giả đồng cảm được thơng qua ngịi bút đầy mãnh lực
của mình. Văn của Paustovsky, cũng như sự tiếp nhận cuộc đời ở trong ông, những
suy ngẫm của ông, mang một sắc thái đặc biệt.Để làm được việc đó, nhà văn phải
rất dày cơng nghiên cứu cuộc sống, nghiên cứu. Paustovsky có thể từ một chi tiết rất
nhỏ mà dựng thành một truyện ngắn. “Bơng Hồng Vàng và Bình Minh Mưa” là cuốn

sách bình dị nhẹ nhàng nhưng vẫn chạm được trái tim người đọc . Đó là sự bình dị
trong nhân vật , trong ngôn từ , trong cách kể , câu chuyện và cả bài học nhưng
lại mang một giá trị , một thông điệp sâu sắc . Qua những truyện ngắn đó ta được
biết khơng phải một người - nhân vật chính - mà nhiều người, và hơn thế nữa, dấu
vết của cả một khoảng thời gian. Thông qua tác phẩm đầy tính nhân văn này,
Paustovsky nhắc nhở chúng ta về những điều đẹp đẽ, những hạnh phú giản đơn mà
chúng ta đã vơ tình lãng qn trong cuộc sống vội vã của mình .
“Cái khơng thể đã thành có thể
Con đường dài hóa dễ với ta
Nhọc nhằn chi mấy cũng qua
Cuối đường tìm kiếm khi ta thấy nàng”