Bài 5 phân tử đơn chất hợp chất KHTN 7

KHỞI ĐỘNG


Câu 1: Ngun tử là gì?
Ngun tử là hạt vơ cùng nhỏ và trung hòa về điện. Nguyên tử gồm hạt
nhân mang điện tích dương và vỏ tạo bởi một hay nhiều electron mang
điện tích âm


Câu 2: Ngun tố hố học là gì?

Ngun tố hóa học là tập hợp các nguyên tử cùng loại, có cùng số
proton trong hạt nhân. Mỗi nguyên tố được xác định theo số proton
trong hạt nhân nguyên tử.


Có những chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học (đơn chất), có
những chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố hóa học. Vậy để
nắm rõ được khái niệm đơn chất, hợp chất, phân tử và đưa ra được một
số ví dụ về đơn chất và hợp chất, cũng như tính được khối lượng phân
tử theo đơn vị amu, chúng ta cùng đi vào bài học ngày hôm nay


CHỦ ĐỀ 3: PHÂN TỬ
LIÊN KẾT HÓA HỌC
Tiết 20, 21, 22, 23 - BÀI 5
PHÂN TỬ - ĐƠN CHẤT – HỢP
CHẤT


Hàng chục triệu chất hoá học đã biết

được phân loại như thế nào để dễ nghiên
cứu và sử dụng?


I. Đơn chất và hợp chất

Quan sát các mơ hình trong Hình 5.1, thào luận nhóm và thực hiện
u cầu sau:
Dựa vào thành phần nguyên tố, em hãy phân loại các chất trên
thành hai loại chất được tạo nên từ một nguyên tố hoá học và chất
được tạo nên từ hai nguyên tố hoá học


Chất được tạo nên từ một nguyên
tố hoá học:
a) Đồng ở thể rắn
Đơn chất
b) Khí oxygen
c) Khí helium

Chất được tạo nên từ hai ngun tố
hố học:
d) Khí carbon dioxide
Hợp chất
e) Muối ở thể rắn

Đơn chất là gì?

- Đơn chất là những chất được tạo nên
- Hợp chất là những chất được tạo nên từ

Hợp chất là gì?
từ một nguyên tố hoá học.
hai nguyên tố hoá học trở lên.
Thảo luận cặp đơi cho ví dụ về đơn chất và đơn chất, cho biết đơn chất và hợp
chất đó tạo nên từ nguyên tố nào.

Ví dụ: Đồng (Cu), khí oxygen
(O), khí helium (He), …

Ví dụ: Muối ăn (Na và Cl), khí carbon
dioxide (C và O), glucose (C, H và O),
…


Thảo luận cặp đơi hồn thành phiếu học tập số 1
Câu 1: Dựa vào hình 5.2 và các kiến
thức thực tế, em hãy kể ra các ứng dụng
của đồng, hydrogen, carbon mà em biết.
Câu 2: So sánh đơn chất oxygen và
hợp chất carbon dioxide theo bảng sau.
Rút ra kết luận về sự khác nhau về đơn
chất và hợp chất.
Đơn chất oxygen

Hợp chất carbon dioxide

Thành phần nguyên tố
Vai trò đối với sự sống
và sự cháy

Câu 3: Hãy dự đoán số lượng của các đơn chất nhiều hơn
hay ít hơn số lượng của các hợp chất. Giải thích.


Câu trả lời “Phiếu học tập số 1”
Câu 1: Các ứng dụng của:
+ Đồng: làm tượng, lõi dây điện, chế tạo động cơ điện, các loại nhạc cụ,…
+ Hydrogen: làm nhiên liệu, bơm trong khinh khí cầu, bong bóng bay,…
+ Carbon: đồ trang sức, ruột bút chì, than hoạt tính,…
Câu 2:
Đơn chất oxygen

Hợp chất carbon
dioxide
Thành phần nguyên Chỉ chứa một nguyên Chứa 2 nguyên tố:
tố
tố oxygen
carbon và oxygen
Vai trò đối với sự Duy trì sự sống và sự Khơng duy trì sự
sống và sự cháy
cháy
sống và sự cháy

Kết luận: Hợp chất và đơn chất không chỉ khác nhau
về thành phần ngun tố mà cịn khác nhau về tính chất
Câu 3: Số lượng các hợp chất nhiều hơn số lượng các đơn
chất vì đơn chất chỉ chứa 1 ngun tố hố học, cịn hợp chất chứa
từ 2 ngun tố hố học trở lên

Một số nguyên tố tạo nên các dạng đơn chất khác nhau

Than chì và kim
cương đều tạo
nên từ ngun tố
carbon
Nhơm

Đơn chất phân loại thành kim
loại (rắn, lỏng), phi kim (rắn,
lỏng, khí), khí hiếm (khí)

Sulfur (S)

Khí
Hydrogen
H2


Hợp chất chứa hai nguyên tố như nước chứa H và O,
carbon dioxide chứa C và O cần thiết cho quá trình quang hợp


Muối ăn chứa Na và Cl có vai trị giữ cân bằng nước trong cơ thể.


Đá vôi

Các hợp chất chứa ba nguyên tố
như calcium carbonate chứa Ca,

C, O là thành phần chính của đá
vơi, được sử dụng trong các cơng
trình xây dựng.


Các chất phức tạp như protein có vai trị cấu tạo, duy trì và phát triển
cơ thể, chứa các nguyên tố C, H, O, N…


- Các hợp chất như nước, carbon dioxide, muối
ăn, calcium carbonate…là hợp chất vô cơ.
- Những hợp chất như glucose ( có nhiều trong
quả nho chín), saccharose, protein,… là hợp
chất hữu cơ.


Kết luận

I. Đơn chất và hợp chất

1. Đơn chất
- Đơn chất là những chất được tạo nên từ một nguyên tố hố học
Ví dụ: Đồng (Cu), khí oxygen (O), khí helium (He), …
- Phân loại:
+ Kim loại: sắt, đồng, nhôm,…
+Phi kim: sulfur, carbon, khí oxygen,…
+ Khí hiếm: helium,…
2. Hợp chất:
- Hợp chất là những chất được tạo nên từ hai ngun tố hố học
trở lên

Ví dụ: Muối ăn (Na và Cl), khí carbon dioxide (C và O), glucose
(C, H và O),…
- Phân loại:
+ Hợp chất vơ cơ: muối ăn, khí carbon dioxide,…
+ Hợp chất hữu cơ: glucose, protein,…


Câu 1: Lõi dây điện bằng đồng chứa
A. Các phân tử Cu
B. Các nguyên tử Cu riêng rẽ không liên kết với nhau.
C. Rất nhiều nguyên tử Cu liên kết với nhau.
D. Một nguyên tử Cu.

Câu 2: Cho các chất sau: Cu, Mg, NaCl, HCl,
BaO, N2, O2. Có bao nhiêu chất là đơn chất?
A. 2
B. 3
C. 4.
D. 5


Câu 3: Đơn chất là những chất được tạo nên từ
bao nhiêu nguyên tố hóa học?
A. Từ 1 nguyên tố
B. Từ 2 nguyên tố trở lên
C. Từ 3 nguyên tố
D. Từ 4 nguyên tố.
Câu 4: Trong các chất sau hãy cho biết dãy nào chỉ
gồm toàn đơn chất?
A. FeO, NO, C, S

B. Mg, K, S, C, N2
C. Fe, NO2 , H2O
D. Cu(NO3)2 , KCl, HCl

T2
0


II. Phân tử

Phân tử
là gì?

1. Khái niệm
- Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên
kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất