Sáng kiến một số biện pháp giúp phát huy khả năng sáng tạo cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Phát triển thẩm mỹ là một trong năm lĩnh vực giáo dục toàn diện cho trẻ
Mầm non. Trong đó hoạt động tạo hình đóng vai trị vơ cùng quan trọng giúp
phát triển cho trẻ về mọi mặt như: thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao
động.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, ở đó trẻ sử
dụng ngơn ngữ đặc trưng riêng của nó: màu sắc, hình khối, đường nét, bố cục để
phản ánh, miêu tả, từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản ánh thế
giới thơng qua các hình tượng nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình trong trường mầm non với mục đích giúp trẻ nhận ra vẻ
đẹp của các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, từ đó giáo dục trẻ biết ứng xử với
cái đẹp, làm nảy sinh cho trẻ nhu cầu tái tạo và sáng tạo ra cái đẹp. Cũng như
các hoạt động khác, hoạt động tạo hình cung cấp cho trẻ các biểu tượng về sự
vật hiện tượng, phát triển thể lực cho trẻ, giáo dục đạo đức và kỹ năng giao tiếp
xã hội, kỹ năng lao động cho trẻ.
Trẻ mầm non có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh bởi thế giới
xung quanh chứa đựng bao điều mới lạ hấp dẫn. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc cảm
với cảnh vật xung quanh, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu sắc.
Một bơng hoa đẹp, một bức tranh sinh động, một đồ chơi ngộ nghĩnh cũng có
thể gây cảm xúc cho trẻ. Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật
thường được nảy sinh ngay từ tuổi ấu thơ. Trẻ biết đánh giá, khái quát, phản ánh
ấn tượng của bản thân không phụ thuộc vào thực tế. Trẻ rất thích sử dụng màu
sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng, mỗi sản phẩm của trẻ mang một nội
dung,

một

tên

gọi

khác

nhau.

Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình đã mang lại hiệu quả tới
việc phát triển cho trẻ. Song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng và đem lại
kết quả mà tôi mong đợi. Các phương pháp hoạt động tạo hình đang được sử
dụng cịn mang tính áp đặt. Giáo viên thường chú ý đến sản phẩm trẻ làm ra, ít
chú ý đến kỹ năng tạo hình, quá trình làm ra sản phẩm; Giáo viên thiếu sự linh
hoạt, sáng tạo trong tổ chức hoạt động tạo hình.


Mặt khác sự hứng thú, kĩ năng tạo ra sản phẩm tạo hình của trẻ chưa cao,
nhiều trẻ chưa biết đặt tên sản phẩm làm ra. Nhận thức rõ trách nhiệm to lớn của
giáo viên mầm non trong giai đoạn phát triển hiện nay “Giáo viên là nhân tố
quyết định chất lượng giáo dục” (Nghị quyết hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành
TW Đảng khoá VIII), là một giáo viên mầm non tôi với mong muốn làm như thế
nào để trẻ có thể học tốt mơn tạo hình, tơi đã nghiên cứu và đưa vào vận dụng
“Một số biện pháp giúp phát huy khả năng sáng tạo cho trẻ mẫu giáo 3 – 4
tuổi”.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận:
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
là nấc thang đầu tiên của chặng đường giáo dục nhân cách con người. Chính vì
vậy giáo dục mầm non đóng vai trị hết sức quan trọng, người giáo viên mầm
non có vai trị trọng trách vơ cùng lớn lao trong việc đào tạo giáo dục những chủ
nhân tương lai của đất nước.
Con người sinh ra khơng phải ai cũng đã có sẵn trong mình những năng
khiếu thẩm mĩ, cũng khơng ai cũng có những tài năng bên mình, mà phải địi hỏi
thơng qua giáo dục và hoạt động thì từ đó những tài năng và khả năng đó mới

được bộc lộ và phát triển. Nhất là đối với trẻ nhỏ, việc học của trẻ không phải
đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép chặt chẽ, mà học của trẻ ở đây thơng
qua chơi, “trẻ chơi mà học, học mà chơi”. Vì thế, đứng trước những thuận lợi và
khơng ít những khó khăn đó là một giáo viên tơi cố gắng tìm tịi để lựa chọn
những biện pháp, hình thức tổ chức thích hợp giúp tất cả trẻ đều hứng thú và
tích cực tham gia hoạt động tạo hình.
Như chúng ta đã biết, ngay từ nhỏ trẻ đã có phản xạ với cái đẹp bằng những
biểu hiện như: hướng mắt về ánh sáng, thích ngắm những vật có màu sắc l
loẹt nổi bật, trẻ bắt đầu có ý thích ngắm nhìn các bức tranh, những hình thù ngộ
nghĩnh và đa dạng, tuy nhiên chúng chưa thể nhận biết, phát hiện ra cái đẹp của
những tác phẩm ấy. Điều đó có thể nói rằng, trẻ ln có những xúc cảm rất đặc
biệt với những sự vật hình tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng


mạnh đối với trẻ thôi thúc trẻ muốn khám phá và muốn sáng tạo ra cái đẹp. Tuy
nhiên đối với trẻ nhỏ, sự kiên trì và khả năng chú ý của chúng chưa được tốt nên
cũng dễ dẫn đến sự nhàm chán và không hào hứng với công việc được giao
trong một thời gian ngắn, và chính người lớn chúng ta cũng khơng thể nào ép
buộc trẻ hồn thành nhiệm vụ được, xuất phát từ những đặc điểm đó để hướng
dẫn trẻ đi vào một hoạt động tạo hình, tơi khơng u cầu trẻ thực hiện ngay. Vì
như thế sẽ làm cho một giờ hoạt động khô khan và không đạt ở trẻ sự hứng thú
tích cực, mà đặc biệt với sự áp dụng chương trình giáo dục mầm non mới nó địi
hỏi một giờ hoạt động phải nhẹ nhàng và chủ động trên trẻ nhiều hơn trong đó
người giáo viên chỉ là người định hướng cho trẻ.
2. Cơ sở thực tiễn:
Ở trường mầm non có rất nhiều các họat động, nhiều mơn học phát triển
tồn diện cho trẻ mẫu giáo, là cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới. Trẻ
biết sáng tạo, lao động trong tương lai. Chính vì vậy việc thực hiện tốt các hoạt
động tạo hình trong trường mầm non sẽ góp phần khơng nhỏ vào việc nâng cao
chất lượng giáo dục nhằm phát triển toàn diện cho trẻ. Những sản phẩm trẻ tạo

ra rất đơn giản, ngộ nghĩnh sinh động. Trẻ biết đánh giá khái quát cao, trẻ phản
ánh ấn tượng của bản thân khơng phụ thuộc vào thực tế. Trẻ rất thích sử dụng
mầu sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng. Mỗi sản phẩm của trẻ mang
một nội dung, một tên gọi khác nhau. Trẻ tham gia vào hoạt đông tạo hình đã
giúp trẻ hình thành các đức tính tốt như: yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái
đẹp. Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình theo phương pháp hiện
hành cũng đã mang lại hiệu quả tới việc phát triển nhân cách.
Song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng và chưa phát huy hết khả năng
sáng tạo. Các phương pháp hoạt động tạo hình lâu nay đang được sử dụng cịn
mang tính áp đặt, dập khuôn theo mẫu, sao chép chưa phát huy hết khả năng
sáng tạo và sự linh hoạt của người giáo viên khi tổ chức hoạt động tạo hình. Vậy
giáo viên phải làm gì, làm như thế nào để trẻ có thể vẽ, nặn, cắt, tô mầu và làm
đẹp sản phẩm.


Trẻ mẫu giáo "chơi mà học, học mà chơi". Trẻ rất hiếu động, tị mị, ham
muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để
lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Biết được tầm
quan trọng đó, là một người giáo viên chúng ta cần phải coi trọng việc tạo ra
môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, nhằm phát triển một
cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: Trí tuệ- Đạo đức- Thẩm mĩ- Thể lực. Từ
đó, giúp trẻ hồn thiện nhân cách, ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng thực
hành, giao tiếp, ứng xử.
Đối với việc giáo dục phát trển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động
tạo hình có một vị trí rất quan trọng. Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt
động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể
hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh,
những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung động xúc
cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện
để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức,

trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con
người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo. Hiểu được tầm
quan trọng đó, tơi ln tìm tịi những biện pháp, phương pháp tốt nhất để giúp
trẻ hoạt động tích cực trong lĩnh vực này.
* Thuận lợi:
- Trường Mầm non nơi tôi cơng tác ln nhận được sự quan tâm của Phịng
GD & ĐT và lớp tôi nhận được sự quan tâm sát sao của BGH nhà trường
- Được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất và phương tiện dạy học hiện đại
- Trong lớp có nhiều học sinh nhanh nhẹn, có khả năng tạo hình tốt
- Giáo viên nhiệt tình, chịu khó đầu tư tìm tịi và bổ sung nhiều nguyên vật
liệu mở cho trẻ hoạt động
- Một số phụ huynh nhiệt tình phối hợp với giáo viên trong việc giáo dục
trẻ.
* Khó khăn:


- Trẻ còn nhỏ tuổi nên việc tham gia các hoạt động, đặc biệt hoạt động sáng
tạo còn hạn chế, chưa chú tâm
- Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, số ít cháu cịn nhút nhát
chưa dám thể hiện ý tưởng của mình
- Nhiều phụ huynh chưa quan tâm tới việc học của con, đặc biệt chưa coi
trọng việc xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ
* Khảo sát đầu năm:
Thời gian

Nội dung giáo dục

Kết quả đạt

- Trẻ có kỹ năng ngồi đúng tư thế

50%

- Trẻ có kỹ năng cầm bút đúng

50%

- Trẻ biết nêu lên ý tưởng của mình
- Biết tạo thành bức tranh đẹp, đúng

40%

mẫu

20%
- Biết phân phối bố cục bức tranh hợp

lý

40%
- Biết sáng tạo trong khi thực hiện đề

tài

40%
- Biết phối hợp màu hiệu quả
- Biết nhận xét bài của mình và của

bạn

30%
30%

- Yêu thích cái đẹp và mong muốn
Tháng 9

tạo ra những sản phẩm đẹp

35%

Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi
cần phải suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một
cách thoải mái, tự tin, khơng gị bó, trẻ ln hứng thú trong giờ học.
Chính vì vậy tơi thiết nghĩ việc đưa ra những giải pháp để cho trẻ học
tốt môn tạo hình là rất cần thiết.
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
3.1. Biện pháp 1: Tạo thói quen, nề nếp học tập trong giờ học trên lớp.


Vào đầu năm học, đa số trẻ chưa có thói quen tập trung trong các hoạt động
vì thời gian nghỉ hè của trẻ đã được tự do rong chơi với gia đình, có những trẻ
mới đến trường nên khi tham gia vào các hoạt động trẻ cũng chưa thật sự chú ý,
trẻ cịn nói chuyện, tự do đi lại. Điều này ảnh hưởng rất lớn đên khả năng tập
trung tư duy, kỹ năng thực hiện hoạt động của trẻ. Do vậy nếu tơi khơng đưa trẻ
vào nề nếp thì khi trẻ tham gia vào các hoạt động sẽ không đạt hiệu quả cao. Khi
trẻ có nề nếp tốt thì trẻ sẽ có sự tập trung chú ý cao, hứng thú, say mê, chú ý
quan sát, lắng nghe, có trí tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động . Trẻ cần có nề
nếp trong hoạt động, biết thực hiện nề nếp giờ nào việc nấy, có thói quen chú ý
lắng nghe thì trẻ mới có thể hiểu được những hướng dẫn, yêu cầu của cơ dần dần
trẻ mới có được các kỹ năng cần thiết khi thực hiện các hoạt động. Thời gian

đầu tôi phải đưa ra những nội quy của lớp, yêu cầu trẻ phải cùng nhau nhớ nội
quy của cô, thực hiện và kiểm sốt lẫn nhau. Tơi chia lớp ra thành tổ, các nhóm
nhỏ để dễ kiểm sốt và có điều kiện hướng dẫn các kỹ năng tới từng trẻ. Tôi sắp
xếp xen kẽ lẫn những trẻ nhanh nhẹn gần trẻ nhút nhát, chậm chạp, giao nhiệm
vụ cho trẻ khá kèm trẻ yếu, có nhận xét động viên kịp thời những trẻ tích cực có
tiến bộ. Tơi đã rèn luyện nề nếp bằng cách: Xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với cháu
nhút nhát, cháu nam xen cháu nữ. Chia tổ, đặt tên cho tổ “tổ chim xanh, tổ bướm
trắng, tổ ong nâu” và bầu ra tổ trưởng để quán xuyến, nhắc nhở thành viên của
mình. Tơi ln động viên trẻ trong tiết học, uốn nắn tác phong ngồi học cho trẻ,
trẻ ngồi đúng tư thế, khơng nói chuyện, khơng nói leo, nói phải xin phép cơ, nói
rõ ràng, mạch lạc, đủ câu.
Hướng dẫn trẻ cách chú ý lắng nghe, hiểu và thực hiện các u cầu của cơ,
khuyến khích trẻ mạnh dạn trao đổi nhờ cô hướng dẫn những chỗ chưa biết thực
hiện với phương châm “Chưa biết mới phải đi học, chăm học thì sẽ giỏi”. Tơi
cũng tập trung quan sát gần gũi, nhẹ nhàng, nghiêm khắc rèn trẻ tạo cho trẻ nề
nếp, thói quen và kỹ năng thực hiện các hoạt động. Công việc này tôi đã phối
hợp đều tay thường xuyên với giáo viên cùng lớp, thời gian đầu ngồi những giờ
hoạt động học chúng tơi tích cực tổ chức lơi cuốn trẻ vào các hoạt động chiều
thường xuyên nên chỉ sau 1 tháng trẻ đã có những tiến bộ rõ nét khi tham gia các


hoạt động: trẻ có nề nếp, có thói quen, bước đầu có một số kỹ năng thực hiện
các yêu cầu của cơ và điều này cũng khích lệ tơi tích cực tổ chức các hoạt động
cho trẻ. Khi trẻ đã có những nề nếp thói quen kỹ năng thực hiện các hoạt động
thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ khơng cịn gặp nhiều khó khăn như trước,
trẻ đã chú ý lắng nghe biết tập trung tư duy suy nghĩ và thực hiện các yêu cầu
của hoạt động. Khi tơi tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm trẻ đã biết cách trò
chuyện hỏi han thảo luận với nhau cùng nhau thực hiện các yêu cầu của cô. Nề
nếp của trẻ là bước đầu của một tiết học, nếu chúng ta khơng đưa trẻ vào nề nếp
thì giờ học khơng đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng dẫn

khoa học của cô ngay ban đầu trẻ đã say mê với giờ học, luôn thể hiện cảm xúc,
trí tưởng tượng cho hoạt đơng nghệ thuật.
Với những biện pháp trên trẻ đã có thói quen tốt trong việc xây dựng nề nếp
học tập.
3.2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường hoạt động để phát huy tính tích
cực, khả năng sáng tạo của trẻ.
Trong hoạt động tạo hình, mơi trường sáng tạo cho trẻ là vơ cùng quan
trọng, thông qua môi trường, qua các nguyên vật liệu mà ý tưởng sáng tạo của
trẻ được phát huy. Chính vì vậy mà ngay từ đầu năm học tơi đã chú tâm vào xây
dựng môi trường lớp với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, thu thập thật nhiều
nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động.
Để việc xây dựng môi trường cho trẻ chơi được tốt, ngay đầu năm tôi bàn
bạc với giáo viên trong lớp bố trí góc chơi sao cho thuận tiện nhất để trẻ chơi
được hợp lý và phát huy tối đa hiệu xuất của góc chơi. Vì vậy các góc chơi được
sắp xếp riêng những góc động và những góc tĩnh.
Với góc nghệ thuật tơi lựa chọn phía ngồi cửa, ánh sáng tốt, khơng gian
riêng biệt không ảnh hưởng tới trẻ khi chơi; đặc biệt khu vực gần cửa, trẻ có thể
phóng tầm mắt, ngắm nhìn khung cảnh xung quanh, tốt cho trẻ phát huy sáng
tạo của mình.
Để tăng khả năng thẩm mỹ cho trẻ, thì việc sắp xếp các đồ dùng, nguyên vật
liệu tại mỗi góc chơi là vơ cùng quan trọng, vì vậy trong mỗi góc chơi tơi cũng


tham khảo và lựa chọn cách sắp xếp, bố trí sao cho gọn gàng, ngăn nắp, đẹp mắt
nhưng cũng phải thuận tiện cho trẻ lấy đồ khi tham gia chơi. Trong lớp khơng có
q nhiều giá đồ chơi, mảng tường lại rộng tôi đã thiết kế thêm những chiếc đợt
xinh xắn vừa là trang trí, vừa có tác dụng trưng bày đồ dùng, đồ chơi hay những
sản phẩm trẻ làm ra.
Góc nghệ thuật là nơi trẻ sáng tạo nhiều nhất mỗi khi tham gia hoạt động
chơi. Tại góc này tơi đã sưu tầm rất nhiều các nguyên vật liệu, đặc biệt là

nguyên vật liệu thiên nhiên, có sẵn. Những nguyên vật liệu này không chỉ do các
cô sưu tầm mà còn là kết quả của sự phối hợp giữa các bậc phụ huynh và các
con với cô giáo của lớp. Ngay từ đầu năm học, trong cuộc họp CMHS hay
những buổi đón trả trẻ tơi trao đổi với phụ huynh về những hoạt động của các
con trong năm học, về các dự án các con sẽ làm và mong muốn phụ huynh tham
gia cùng các cô bằng cách sưu tầm các nguyên vật liệu có tại nhà theo mỗi chủ
đề sự kiện hay mỗi dự án khác nhau. Mỗi tháng một chút, đến nay góc nghệ
thuật của lớp tơi rất đa dạng, phong phú nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động. Việc
trẻ được góp sức mang đồ đến lớp chơi cùng các bạn cũng làm trẻ hào hứng hơn
và tự hào về bản thân, giúp trẻ tích cực hơn trong các hoạt động, đặc biệt là hoạt
động sáng tạo. Không chỉ là những nguyên vật liệu cho trẻ vui chơi, phụ huynh
còn mang tới những chậu cây xanh xinh nhỏ vừa để trang trí tại các góc vừa tạo
mơi trường xanh cho lớp học.
3.3. Biện pháp 3: Phương pháp hướng dẫn phải dựa vào trẻ, lấy trẻ
làm trung tâm
Trước hết cần hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản: Để
trẻ mạnh dạn, hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo hình thì việc hình thành,
cung cấp cho trẻ kỹ năng cơ bản để trẻ có hành trang mạnh dạn tự tin tham gia
vào các hoạt động tạo hình là cần thiết. Trong giờ học nói chung và giờ học tạo
hình nói riêng hãy để trẻ tự thể hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích
trẻ sáng tạo. Trẻ cần được động viên để thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và
những hiểu biết của trẻ đối với sự vật, trẻ muốn được lựa chọn.
+ Cái trẻ muốn làm (nội dung)


+ Làm thế nào để đạt được (quá trình)
+ Cái hoàn thành sẽ như thế nào (kết quả, sản phẩm)
Mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình
khác nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ ln tiếp cận theo đặc tính
riêng của mình.

Tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh
nghiệmđã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm
dị, tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ. Hãy để tự trẻ miêu tả những gì trẻ biết và
có thể làm.
Khơng lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và càng ít
sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện vì các
sản phẩm mẫu sẽ làm tê liệt các cảm xúc đã có trước của trẻ, làm giảm tính tích
cực hoạt động trí tuệ của trẻ, vì các hoạt động cần thiết để tạo hình đã được làm
mẫu đầy đủ, trẻ luôn ghi nhớ, bắt trước. Nếu có trường hợp yêu cầu làm mẫu,
phải gợi ý chứ đừng nên làm ngay.
Cô vẽ tranh nét, chuẩn bị vật liệu cùng làm với trẻ, trẻ chọn giấy xé vụn
giáy và dán trang trí những chiếc giỏ và quả, cắt chọn những loại quả, tô màu
quả, xé dán các quả - Trẻ làm tranh bằng nhiều vật liêu khác nhau, làm theo
nhóm để tạo ra sản phẩm chung...
– Sử dụng nguyên vật liệu tạo hình:
Khi thực hiện hoạt động tạo hình, ngun vật liệu khơng thể thiếu được.
Vậy để hoạt động tạo hình có hiệu quả, việc sử dụng ngun vật liệu tạo hình là
vơ cùng quan trọng.
Ngun vật liệu là những loại đồ dùng, dụng cụ dễ kiếm. Có thể trẻ tự kiếm
như lá cây, phế liệu hư, vỏ hộp, thùng catong, quần áo cũ, bông, vải vụn,…
Chúng có thể được sản xuất như: giấy, hồ dán, kéo, …
Sự đa dạng của nguyên vật liệu tạo hình để lựa chọn để khuyến khích khả
năng sáng tạo của trẻ. Hoạt động tạo hình phải thể hiện qua mầu sắc như: tô, cắt,
dán, vẽ, nặn, …


Để đảm bảo khi sử dụng nguyên vật liệu tạo hình tơi cần cân nhắc những
điểm sau:
+ An tồn (khơng nhọn, khơng có cạnh sắc, khơng độc hại,)
+ Rẻ tiền (những nguyên vật liệu mua ở địa phương)

+ Dễ kiếm: Ví dụ: vỏ ốc, hến, hạt na, bưởi, len, …)
+ Dễ bảo quản hay cất giữ
+ Dễ cầm: (phù hợp với tầm tay của trẻ)
+ Dễ cung cấp kinh nghiệm bao gồm cả giác quan.
+ Dễ sửa chữa
+ Tạo cơ hội để lựa chọn và sắp xếp nguyên vật liệu
+ Ln quan sát sự tưởng tượng và sử dụng trí nhớ linh hoạt
Vì từng đồ dùng, đồ chơi cịn nhiều hạn chế tơi ln huy động trẻ tìm kiếm
ngun vật liệu, phế thải có sẵn ở địa phương.
Ví dụ: Bằng những hạt gạo, hạt đỗ, rơm, rạ, lá cây, vỏ hến, giấy vụ, … tơi
có thể tạo ra nhiều con vật nghộ nghĩnh, sinh động, những bức vẽ, các đề tài
khác nhau.
3.4. Biện pháp 4: Khuyến khích động viên trẻ kịp thời
Ngay từ đầu năm học góc tuyên truyền của lớp tơi đã có hình thức vừa
tun truyền tới phụ huynh vừa khuyến khích trẻ. Hàng tuần tơi cho trẻ luyện
tập thi đua nhận xét tìm ra những sản phẩm đẹp, việc sắp xếp sản phẩm tơi cũng
có hình thức khuyến khích rõ ràng, những bài đẹp được các bạn lựa chọn sẽ
được treo lên cao, cho vào khung tranh, cịn lại những bài khác được treo giá
phía dưới để trẻ có ý thức cố gắng. Một số bức tranh được trẻ lựa chọn để cô
treo lên cao - trẻ rất mong muốn và cố gắng. Hình thức này trang trí phù hợp với
địa hình của lớp tơi, chỗ này là cửa sổ bên dưới là chỗ phụ huynh thường xuyên
lấy ba lô, giầy dép hàng ngày. Những bức tranh này cũng đẹp nhưng chưa được
các bạn lựa chọn vì đã hết chỗ ở trên, các bạn cố gắng hơn ở lần sau nhé!
Bên cạnh dạy tạo hình ở lớp tơi thường gợi ý cho trẻ tạo hình ở nhà bằng
cách trao đổi với phụ huynh để cùng nhắc nhở, động viên trẻ, hướng dẫn trẻ thực
hiện một vài bài tập ở nhà như vẽ tranh theo đề tài, nặn theo mẫu, vẽ theo ý


thích, hay xé dán một hình ảnh nào đó, theo các đề tài mà trẻ đã được làm quen
ở lớp.

Tận dụng ngay những giờ đón trả trẻ tơi cho trẻ làm quen các bức tranh
mẫu của cô, các sản phẩm đẹp của các anh chị để cùng trò chuyện với trẻ về các
đường nét, bố cục, mầu sắc, khuyến khích trẻ tập đánh giá sản phẩm và cùng trò
chuyện với trẻ về cách vẽ, cách chọn mầu, cách sắp xếp bố cục với những sản
phẩm nặn, xé dán, đồ chơi.... thì tơi cùng trẻ trị chuyện các bước tiến hành để
tạo thành sản phẩm.
3.5. Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh:
Cùng với mục tiêu xã hội hóa giáo dục thì phụ huynh có vai trị khơng nhỏ
trong việc giáo dục trẻ. Trong buổi gặp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với
phụ huynh về tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng tạo hình cho trẻ mẫu
giáo nhất là trong thời kỳ hội nhập của nước ta tiếp cận nhiều nền văn hóa và trị
chơi giải trí đã ảnh hưởng một phần khơng nhỏ về hành vi văn minh của trẻ.
Tơi cịn có những sản phẩm của trẻ hàng tuần được lưu trữ ở gần giá để ba
lô và bảng tuyên truyền, hàng ngày phụ huynh đến đón con có thể quan sát, theo
dõi sự tiến bộ của con em mình.
Mỗi khi trẻ nhìn thấy bài của mình được treo trong hộp lưu sản phẩm, được
bố mẹ khen là trẻ thấy rất tự hào và có những cố gắng cho lần hoạt động sau.
Những trẻ chưa được lựa chọn cũng có vẻ hơi buồn hơn một chút, trẻ cũng hứa
với mẹ lần sau con sẽ cố gắng hơn để bố mẹ thưởng. Bố mẹ thấy con mình chưa
vẽ đẹp bằng bạn thì cũng có ý thức cho con luyện tập ở nhà. Mỗi tuần tôi thường
cố gắng tổ chức cho trẻ thi đua vẽ tranh một lần để luyện kỹ năng cho trẻ và
cũng là để phụ huynh biết được sự tiến bộ của con mình sau mỗi tuần học.
Được thấy con mình tự tin vui vẻ mỗi khi đến trường là điều mà phụ huynh và
giáo viên ai cũng mong muốn. Tuy nhiên để làm tốt được cơng việc này bao giờ
cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Ngay từ buổi họp
phụ huynh đầu năm học tôi đã trao đổi với phụ huynh về mong muốn của mình
và những việc làm tưởng như đơn giản nhưng không được xem nhẹ vì nó có
hiệu quả rất lớn trong việc hình thành xây dựng ý thức ban đầu cho trẻ. Để trẻ

u thích lớp học, thích đến trường lớp, có ý thức giữ gìn lớp học của mình thì
ngay cả ở nhà hay ở những nơi vui chơi trẻ cũng phải có được ý thức đó. Trẻ
biết yêu cái đẹp, có ý thức giữ gìn mơi trường ở mọi lúc, mọi nơi. Ở nhà, trẻ biết
thu gọn đồ chơi của mình sau khi chơi, không bầy bừa ra nhà. Trẻ biết cảm nhận
những hình ảnh đẹp nơi cơng cộng, có ý thức giữ gìn đồ dùng, cảnh quan nơi
cơng cộng khơng tự ý sử dụng. Ở lứa tuổi này ý thức tự lập, tự chủ trong cơng
việc của mình cũng cần được hình thành ở trẻ. Trẻ dễ nhớ, chóng qn, với
những trẻ chưa biết tập trung chú ý còn ngại tham gia hoạt động tôi cũng trao
đổi với phụ huynh nhờ phụ huynh kết hợp rèn thêm trẻ ở nhà. Một điều tuy nhỏ
nhưng cũng là một vấn đề lớn đối với việc hình thành ý thức con trẻ, đó là việc
phụ huynh quan tâm giúp đỡ con trẻ tìm kiếm vật liệu chuẩn bị cho các hoạt
động của lớp. Hoạt động này giúp cho con trẻ có ý thức quan tâm đến các hoạt
động của mình ở lớp và tạo cho trẻ háo hức mỗi khi chuẩn bị cho hoạt động mới.
IV. HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP SÁNG TẠO
Sau những biện pháp tôi nghiên cứu, thực hiện ứng dụng vào thực tế,
chất lượng giáo dục và các kỹ năng tạo hình tăng lên rõ rệt đó là điều làm
tơi phấn khởi, yêu nghề, yêu trẻ càng nhiều. Giúp tôi có nghị lực trong
cơng tác, kết quả lớp tơi đạt được như sau:
Thời

Kết quả

gian

Nội dung giáo dục

đạt

- Trẻ có kỹ năng ngồi đúng tư thế

100%

- Trẻcó kỹ năng cầm bút đúng

95%

- Trẻ biết nêu lên ý tưởng của mình
- Biết tạo thành bức tranh đẹp, đúng

100%

mẫu

95%
- Biết phân phối bố cục bức tranh

Tháng 4

hợp lý
- Biết sáng tạo trong khi thực hiện đề

100%

tài

95%
- Biết phối hợp màu hiệu quả

100%

- Biết nhận xét bài của mình và của
bạn

95%
- Yêu thích cái đẹp và mong muốn

tạo ra những sản phẩm đẹp

100%

Sau khi kết hợp với đồng nghiệp tìm tịi suy nghĩ và thực hiện những biện
pháp của mình tơi nhận thấy trẻ lớp tơi đã có những tiến bộ rõ ràng.
- Trẻ rất thích đi học, vui vẻ hồn nhiên khi tới lớp, u mến lớp học của
mình, có ý thức giữ gìn mơi trường lớp học.
- Trẻ ln có hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình, có một số kỹ
năng hoạt động tạo hình.
- Trẻ ln mong muốn được tham gia các hoạt động trang trí lớp học, tích
cực tham gia tìm hiểu, xây dựng mơi trường lớp học theo chủ đề.
- Trẻ có ý thức ghi nhớ lời cô dặn, luôn tự hào với bố mẹ để giới thiệu các
sản phẩm của mình ở lớp. Phụ huynh cảm nhận được sự tiến bộ hàng ngày của
con ở lớp.
PHẦN III. KẾT LUẬN
Là giáo viên ở lớp bản thân tôi qua thực tế giảng dạy cho trẻ, tôi rút
ra những kinh nghiệm nhỏ như sau:
Thực hiện đề tài này cá nhân tôi xoay quanh nội dung là làm sao cho trẻ tự
học tốt mơn tạo hình. Tơi nghiên cứu ngay từ lớp học của mình, nghiên cứu về
trí tuệ, tình cảm của trẻ, về khả năng, năng khiếu tạo hình của trẻ với những nội
dung bài học trong chương trình tơi thấy tất cả những gì áp dụng đối với trẻ đều
phù hợp, các bài vẽ có nội dung phong phú và gần gũi với trẻ. Qua q trình

nghiên cứu và thực tế ở lớp, tơi đã rút ra cho mình những bài học bổ ích giúp tơi
có nhiều kinh nghiệm hơn khi lên lớp. Điều quan trọng đầu tiên đối với trẻ là
chuẩn bị tri thức cho trẻ, kết hợp với việc soạn giáo án đầy đủ, sáng tạo và có
thủ thuật lên lớp. Say mê khơng chưa đủ mà địi hỏi mơn tạo hình phải phát huy
hết khả năng của mình để dẫn dắt gợi mở.
- Sử dụng phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm.


- Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để cho trẻ phát huy tính tích cực sáng
tạo của trẻ.
- Lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi,
tuyên truyền kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
- Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục thường xuyên lấy trẻ làm
trung tâm, “Cô giáo là người gợi mở dẫn dắt trẻ vào thế giới đầy màu sắc của
tạo hình”.
- Để có được sản phẩm đẹp do trẻ tạo ra cô giáo phải là người kiên trì
khơng nóng vội trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt bằng cả tấm lịng nhiệt
tình, sự yêu nghề của mình với vốn kiến thức đã được học đem đến cho trẻ
những gì cần thiết nhất, giúp trẻ tiến bộ ngồi ra cịn phải tích luỹ kinh nghiệm
học hỏi đồng nhiệp, tham khảo tài liệu, tất cả sẽ đem lại thành cơng cho mình.
Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi, động viên khích lệ trẻ tích
cực tham gia vào các hoạt động.
- Để trẻ học tốt mơn tạo hình thì trước hết cô giáo phải thực sự là người bạn
của trẻ, ln kịp thời lắng nghe ý kiến, giải thích, động viên giúp đỡ trẻ khi trẻ
cịn lúng túng. Cơ ln tham gia đầy đủ các buổi thao giảng của nghành, của
trường tổ chức.
- Q trình giảng dạy cơ phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện
pháp bồi dưỡng phù hợp.
Ngồi chun mơn vững cơ cịn phải thực hiện sự hồ nhập với thế giới của
trẻ thơ. Cơ hiểu và cùng trẻ thể hiện, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, thoải mái và đạt

hiệu quả cao trong giờ học.