Tài Liệu Giáo Dục Địa Phương Lớp 3 Tỉnh Tây Ninh.pdf

Di FO

TAI LIEU GIAO DUC DIA PHUONG


Cher Wet HO

phan Nigre Hea’

Migeges Vee Plat

MEE

⁄
—_—

Li iy City
be

Nein

C kườn
rang wr
Njuytn
Ÿ
2 |
08
tay
Fig
fc

/

.”.—=
Thy Tha’ Kunv Nhung

_

N4 04/9 jứ

a

(lev)

4

OY

he

a


NGUYỄN HOÀNG CHƯƠNG
- DANG CONG XUAN
NGUYÊN THANH TUYỂN - HÀ THỊ NGA


LỜI NÓI ĐẦU
ay

Các em học sinh thân mến!
Tiếp tục những điều đố tìm hiểu về quê hương Tây Ninh mà các
em đã được học trong chương trình lớp 1, lớp 2; Tài liệu giáo dục
địa phương tỉnh Tâu Ninh lớp 3 sẽ cùng các em khám phá thêm những

điều mới mẻ, đặc sắc khác của tỉnh Tây Ninh qua các chủ đề:
Chủ đề1. Tây Ninh - Vùng đết vò con người

Chi dé 2. Anh hung Hoang Lé Kha
Chu dé 3. Đờn ca tòi tử Nam Bộ ở Tây Ninh
Chủ đề 4. Măng cầu Bà Đen và muối ớt Tây Ninh
Chủ đề 5. Di tích Chiến théng Tua Hai
Mỗi chủ đề được

thiết kế thành

bốn

hoạt động

học tập gồm:

Khởi động, Khám phd, Luyén tap va Van dung.

Nội dung mỗi chủ đề giúp các em có thêm những kiến thức về
cảnh quan, mơi trường; các gió trị về văn hố, lịch sử, truyền thống
vị hiện đại của quê hương Tây Ninh; từ đó thêm tin yêu và gắn bó

với vùng đốt này.
Chúc cóc em có những trỏi nghiệm thú vị và bổ ích cùng Tài liệu

giáo dục địa phương tỉnh Tâu Ninh lớp 3.

NHÓM TÁC GIẢ


Hướng dẫn sử dụng tài liệu

`

+

Khởi động

ì

Học sinh sử dụng kiến thức, kinh nghiệm có nhân

để tham

gia hoạt động tạo hứng thú, tị mị vào

chủ đề mới.

\

Học

sinh

thực

hiện

cóc

hoạt

động

quan

Kham pha

sót,

thảo ln, tìm tịi, tìm kiếm thơng tin nhằm phát hiện
và chiếm lĩnh những điều mới, chưo biết của chủ đề.

A

Luyén tap

Học

trang
chủ

sinh

sử

để

giải

bị

dụng

quyết

đề luyện tập tương

kiến

các

thức,

vốn

tự hay

kĩ

đề,

năng

tình

biến đổi,...

được

huống,
nhằm

khắc sâu kiến thức, hình thành kĩ năng, kĩ xảo một cách
|

chắc chắn.

Ỉ

ậ

K3

Van dung

Học sinh giải quyết cóc vốn đề củo thực tế
hoặc vốn đề có liên quan đến tri thức của chủ đề,
tu’ dé phat huy tính mềm
sáng tạo.

dẻo của tư duy, khổ năng

.

2


Ioal0eioi............................ 2

Hướng dẫn sử dụng tòi liệu ...........................--.2-22-222 2222212221021.

3

0n

4

.............................

Chủ đề 1. Tây Ninh - Vùng đết và con người .......................:cccccvccccevsrccee 5
Chủ đề 2. Anh hùng Hoàng Lê Kha
Chủ đề 3. Đờn ca tài tử Nam

......................................--5-©5272©cccccccse- 11

Bộ ở tỉnh Tây Ninh ...............................- 17

Chủ đề 4. Mãng cầu Bà Đen và muối ớt Tây Ninh .............................. 24
Chủ đề 5. Di tích Chiến thắng Tua Hoi.............................5c cccccscrererkee 31
I€Tioianalfeaiwalieinalei 1...

.......d....

37

€HỦ ĐÈ 4

TÂY NINH

- VÙNG ĐẤT VÀ CON NGƯỜI

Toà thánh Tây Ninh, thị xã Hoà Thành


Khởi động
Cùng hét/ nghe bời hét Vềthăm Tâu Ninh quê em của nhạc sĩ Xuân Hồng.
Kể tên các địa danh của tỉnh Tây Ninh được nhắc đến trong bời hót.

Kham pha
2

Hoat déng 1

Tìm hiểu năm thành lập, đơn vị hành chính tỉnh Tây Ninh
Đọc thơng tin, quan sát hình ảnh uà trả lời câu hỏi.
Năm

Minh Mạng thứ 17 (năm 1836), phủ Tây Ninh được thành lập,

gồm 2 huyện Tân Ninh và Quang Hoá trực thuộc tỉnh Gia Định. Dia
donh Tây Ninh là đơn vị hành chính cốp phủ lần đều tiên có tên trên
bản đồ hành chính Việt Nam.
Hiện nay, tinh Tay Ninh có 9 đơn vị hành chính cếp huyện và tương

đương, gồm 1 thành phế (Tây Ninh), 2 thị xã (Trảng Bàng va Hod Thanh),
6 huyện (Tên Biên, Tân Châu, Gò Dầu, Dương Minh Châu, Chau Thanh,

Bến Cầu).

Di tích đình Hiệp Ninh,
thành phố Tây Ninh

Di tích địa đạo An Thới,
thị xã Trảng Bang


Chợ Long Hoa, thị xã Hồ Thành

Một góc Vườn quốc gia Lị Gị - Xa Mót,
huyện Tơn Biên

Di tích Chiến thắng Gian-xơn Xi-ti

Khu công nghiệp đô thị Phước Đông,

Hồ Dầu Tiếng, huyện Dương Minh Châu

Di tích Địa điểm thịnh lập cơ sở
Đảng đều tiên tại Giồng Nồn,

(Junction City), huyén Tan Châu

huyện Gò Dầu

9

huyện Châu Thành


"

C11 me
Di tích đình Long Chữ, huyện Bến Cầu

— Tâu Ninh được thành lập uào năm nào?

- Hién nay, tinh Tay Ninh gồm các thành phố, thị xã uà huuện nào?
~ Em đang sống ở địa phương nào cua tinh Tay Ninh? Nơi đó có gì thú uj?

@

Hoạt động 2

Khám phá một số đặc trưng về con người tỉnh Tây Ninh
Đọc thơng tin thực hiện u cầu.
Tính đến năm

2020, tỉnh Tây Ninh có số dân

người, đứng thứ 4/6 tỉnh, thành vùng Đơng

khoảng

Nam

1 178 nghìn

Bộ về quy mơ dên

số. Người dân Tây Ninh có nhiều kinh nghiệm trong việc phát triển
nơng nghiệp.

Người dân Tây Ninh có đức tính cần cù, chịu khó, giản dị, bộc
trực, chân thành trong lối sống, sản xuất và xây dựng quê hương;
tình nghĩa, khoan dung, hiếu khách, lạc quœn trong đời sống cá nhơn,
gia đình và xã hội; yêu nước, kiên trung trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.
i
1

\

Nêu những đúc tính nổi bật của người dân Tâu Ninh.


%

Hoạt động 3

Tìm hiểu các dân tộc đang sinh sống ở tỉnh Tây Ninh

Đọc thông tin uà thực hiện uêu cầu.
Tỉnh Tây Ninh có nhiều dên tộc cùng sinh sống, đơng nhết là người
Kinh, người

Khmer,

người Chăm,...

Nhà văn hố ấp Tầm Phô, điểm sinh hoạt cộng = Thanh duong Da-ru Na-im (Darul Naim) cua

đồng của đồng bào Khmer ở xã Tân Đông,

người Chăm ở thành phố Tây Ninh

huyện Tân Châu

Mỗi dân tộc tuy có những phong tục, tập quán sinh hoạt khác nhau

nhưng đều có truyền thống chung la sống đồn kết với cộng đồng,
lao động cần cù, cùng tham gia xây dựng quê hương,...
Tây Ninh một nền văn hoá đa dạng và phong phú.

tạo cho

— Hãu kể tên các dân tộc sinh sống ở tỉnh Tâu Ninh mà em biết.
— Kể tên một số địa điểm sinh hoạt dành cho các dân tộc thiểu số ở tỉnh
Tâu Ninh.

ee
_

'
1
1

!
1
1
i

Luyén tap

Hoat déng 1

Giới thiệu về tỉnh Tây Ninh theo các gợi y sau:
— Năm thành lập.

- Các địa danh nổi tiếng ở tỉnh Tây Ninh.
ang)

` :


——

Hoạt động 2

Hoàn thành sơ đồ các đơn vị hành chính của tỉnh Tây Ninh theo
gợi ý squ:

Huyện

¿] _ Thành phố

?

2

úJ_
Z

Ễ

?

2⁄22

77T?

2272

Huyện
?

iA
yAZ

22⁄2

Đ

VIELE”

3

Van dung

——

Hoạt động 1

Sưu tầm hình ảnh và thơng tin về một địa danh mà em yêu thích
nhất ở huyện, thị xã hoặc thành phố nơi em sinh sống và chia sẻ với
các bạn cùng lớp.

—_ Hoạt động 2
Ở

địa

phương

em

có

những

dân

tộc

nào

đang

sinh

sống?

Giới thiệu với các bạn về đặc điểm nổi bệt của các dân tộc đó.

10


`

se

39

08/42

#

~ end
Để 2 ,

*

*“

`

7

GP, ca Anh Thuy,

Anh hùng Hoàng Lê Kha (1917 - 1960)

TẾ:


Khởi động
Hãy kể tên một số nhôn vệt lịch sử ở tỉnh Tây Ninh mà em biết.

Kham pha
“

Hoạt động 1

Tìm hiểu câu chuyện về Anh hùng Hồng Lê Kha
Đọc thơng tin, quan sát hình ảnh thực hiện u cầu.

Hồng

Lê Kha tên thật là Hoàng

Lê Cẩn, sinh ngày 17 thang 2 nam
1917, tại làng Trang Các, tổng
Ngo

Xd

(nay

thuộc

xã

Hà

huyện Hà Trung, tỉnh Thanh

Phong,
Hối).

Năm 1931, ơng ra Hà Nội học và bắt đầu tham gia cách mạng.
; Đến

năm

1936, ông được

kết nạp vào Đảng

Cộng

sản Đông

Năm 1940, ông được điều vào hoạt động ở Nam Kỳ.

12

Dương.

Trong những năm 1951 - 1959,

Hồng
cơng

Lê

về Tây

Kha

Ninh

được

phan

hoạt

động.

|

thị xẽ Tây Ninh (nay là thành phố
Tây Ninh) và đã góp phần gây
dựng phong trào, phót triển lực

|

lượng cách mạng ở Tây Ninh.

8 nam

1959,

ơng

|

Ơng từng phụ trách các huyện

Duong Minh Chau, Chau Thanh,

Thang

'

;

;

bị

dich b&t. Rang sdng ngay 12
thóng

3 năm

1960

15 tháng 2 năm

(tức

ngày

Canh Tý), ơng

bị địch bí mật hành hình bằng
máy chém theo Luột 10/59 tại
Bau

Heo (xẽ Thói Bình, huyện

Chau Thanh).

Sau

năm

1975,

để vinh

danh

ơng,

Nhà

nước

đẽ

truy tặng

ơng

bằng Tổ quốc ghi công, Huân chương Kháng chiến hạng Nhết, Danh
hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huôn chương Độc lập

hang Nhat.

13

42+


sẽ) Hoạt động 2
Giới thiệu chân dung, tượng đài Anh hùng Hồng Lê Kha
Đọc thơng tin, quan sát hình thực hiện uêu cầu.

Chan dung Anh hùng Hoàng
(1917 — 1960)

Lê Kha

Va

Anh hùng Hồng Lê Kha trong ngịy ra
phép trường


\8

Tượng đời tưởng niệm Anh hùng Hoàng Lê Kha tại Trường Trung học phổ thơng
chun Hồng Lê Kha, thành phố Tây Ninh
5
ra

`

ụ

Tượng đời tưởng niệm Anh hùng Hoàng Lê Kha tại Di tích lịch sử Khu lưu niệm
Hồng Lê Kha (trong khn viên Trường Tiểu học Hồng Lê Kho, huyện Châu Thành)

~ Nêu cảm nhận của em uề Anh hùng Hoàng Lê Kha.
- Kể tên những địa điểm mà em biết tại tỉnh Tâu Ninh có đặt tượng đài
tưởng niệm Anh hùng Hoàng Lê Kha.


A

Luyén tap

—— Hoạt động 1
Nêu những điều em biết về Anh hùng Hoàng Lê Kha vờ hoàn thành

sơ đồ tiểu sử của ông theo gợi ý sau.

1917

1931

1936

1940

1959

?

?

?

?

?

1960 - Su nếm
1975
2
?

Hoat déng 2
Em hãy trao đổi cùng bạn về công lao của Anh hùng Hoàng Lê Kha
đối với cách mạng Việt Nam và cách mạng Tôy Ninh.

Ee}

Van dung
Hoat động 1

Sưu tầm thông tin về một anh hung lịch sử hoặc nhà hoẹt động
cách mạng của tỉnh Tây Ninh và giới thiệu với các bạn về nhân vột
đó với các nội dung squ:
- Tên nhơn vột, năm sinh, năm mất (nếu có),...
- Q qn
— Tính cách
- Cơng lao

—_ Hoạt động 2
Viết một đoạn văn ngắn từ 5 - 7 dòng thể hiện tình cảm trên quý,
biết ơn đối với một nhà cách mạng của địa phương mà em yêu thích nhất.

16


Buổi biểu diễn nghệ thuật Don ca tai tử tại Liên hoan Đờn ca tời tử Nam Bộ

17

®

Tây Ninh lần thứ VII, năm 2020

JC©)
Quan

Khởi động
sót các

hình ảnh

hình nghệ thuột nào ở

dưới

đơây và cho

biết chúng

thuộc

loại

tỉnh Tây Ninh. Nêu hiểu biết của em về loại

hình nghệ thuật này.

18


SO

Ee)

Kham

pha

%) Hoat déng 1
Tìm hiểu lịch sử hình thành và phát triển Đờn cd tài tử Nam Bộ
Đọc thông tin, quan sát hình ảnh uà trả lời câu hỏi.
Đờn ca tời tử lị loại hình nghệ thuột dên gian đặc trưng của Nam Bộ,

đã hình thành và phót triển được hơn 100 năm. Loợi hình nghệ thuột
này gồm phần đờn (đèn) và phần ca. Đờn ca tời tử thường được người
dân Nam Bộ chọn làm hình thức giỏi trí sau những giờ lao động vốt vả.

(Ulleb£ Bsotsoiu-Macielle

CHUNK (DIRIGE PAR M. YIANG), Á LEXPOSITION ĐE MARSEILLE

Một ban nhạc Đờn ca tòi tử hơn 100 năm trước

Vòo đầu thế kỉ 20, một số chức sắc đạo Cdo Đời như Cao Hoài Sang,
Cdo Quỳnh Cư, Cao Quỳnh Diêu bắt đầu truyền bé nghệ thuat Don ca
tòi tử vào Tây Ninh. Tri qua hàng thộp kỉ, phong trào Đờn cơ tòi tử tỉnh

Tây Ninh đã phát triển, lan toä sâu rộng trong đời sống văn hoá của
cộng đồng.

18Ẻ

&

Một buổi sinh hoạt Đờn ca tài tử Nam Bộ tợi thị xã Trảng Bang

Ngày 05 - 12 - 2013, Đờn ca tài tử Nam Bộ được Tổ chức Giáo dục,
Khoa

học và Văn

hoá

của

Liên hợp

quốc

(UNESCO)

Di sản văn hod phi vat thé dai diện của nhân loại.

vinh danh

là

Đờn ca tài tử đã hình thành uà phát triển cách đâu bao lâu?
~ Đờn ca tài tử được uinh danh là Di sản uăn hoá phi uật thể đại diện của
nhân loại uào thời gian nào?

&; Hoạt động 2

Khám

phá Đờn

dân tỉnh Tây Ninh

ca tài tử trong đời sống văn hoú của người

Đọc thông tin, quan sát hình ảnh uà trả lời câu hỏi.
Một trong những soạn giỏ, nghệ nhân Đờn ca tòi tử nổi tiếng ở
tỉnh Tây Ninh là soạn giỏ Thanh Hiền.
Thanh Hiển (1942 - 2020) tên thật là Đỗ Văn Trượng, sinh tai
khu phố Gia Lâm, phường Gia Lộc, thị xã Trảng Bang, tinh Tay Ninh.

20%

:


Ơng đã sóng tác hơn 2 000
bài Đờn cơ tịi tử, vọng cổ, trong
đó có bài ca nổi tiếng Chuuến xe
Tâu Ninh.

Với những cống hiến hết mình
cho nghệ thuật Đờn ca tịi tử
Nam

Bộ, ơng đã được Đảng vị

Nhà nước trao tặng nhiều bằng
khen và huôân chương.
Soạn giỏ, Nghệ nhân ưu tú

Thanh Hiền (1942 - 2020)

Chương trình nghệ thuột với chủ đề Thanh Hiển - Một đời đờn uà trang uiết giới thiệu
cuộc đời và sự nghiệp sáng tóc của soạn giỏ, nghệ nhên ưu tú Thanh Hiền, năm 2014

Trong nhiều năm quog, nghệ thuột Đờn cơ tời tử được tỉnh Tây Ninh
đặc biệt quan tâm bảo tồn, tạo sự lan toở trong người dân. Đờn ca

tài tử Nam

Bộ được biểu diễn ở mọi lúc, mọi nơi như trong lễ hội,

ngòy giỗ, cưới, sinh nhệt, họp mặt,...
Hiện noy, hầu hết các xõ, phường, thị tran trên dia
Tây Ninh đều có cơu lạc bộ, đội Đờn cơ tòi tử.

bàn

tỉnh
„2
Ce


Chương

trình ra mắt Bạn Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đờn ca tời tử - cỏi lương
huyện Hoà Thành (noy là thị xã Hoà Thành) năm 2019

Nổi bệt phổi kể đến câu lạc bộ Đờn ca tời tử - cải lương thuộc
Trung tâm Văn hoá Thể thao và Truyền thanh huyện Gò Dầu.
Câu

lạc bệ này

được

60 thành viên, là những
nghệ thuật Đờn cd tời tử.

thành

lập từ năm 1984, hiện nay có hơn
người say mê, nhiệt huyết với loại hình

Câu lạc bộ Đờn ca tời tử - cải lương huyện Gò Dầu tham gia Liên hoan nghệ thuột
Đờn ca tài tử - cải lương trên địa bèn các xã điểm xây dựng nông thôn mới

- Quê hương soạn giả Thanh Hiền thuộc địa phương nào của tỉnh
Tâu Ninh? Ông đã sáng tác được bao nhiêu bài Đờn ca tài tử, Uọng cổ?

Bài ca nào là sáng tác nổi bật nhất của ông?

___= Đờn ca ¡tài tử đang được bảo tồn như thế nào ở tỉnh Tâu Ninh?”

Zz

Luyện tập

-— Hoạt động 1
Giới thiệu những điều em biết về loại hình nghệ thuật Đờn ca tài tử
Nam Bộ và cho biết loại hình nghệ thuột này đã phót triển ở tỉnh
Tây Ninh như thế nào.

—— Hoạt động 2
Kể tên một số cêu lạc bộ, đội Đờn ca tời tử ở tỉnh Tây Ninh mà em biết.

K3

—

Van dung

Hoạt động 1

Vì sao phi bảo tổn và phót huy loại hình nghệ thuật Đờn ca tai tử
ở tỉnh Tây Ninh?

-_ Hoạt động 2
Chúng ta cần làm gì để góp phần
" Đờn

ca tài tử ở quê hương

mình?

bảo tồn và phát huy di sản