Kỹ năng tạo ấn tượng


 !!"#
1.1.Khái niệm thuyết trình
- Thuyết trình là trình bày bằng lời trước nhiều người về một vấn đề nào đó
nhằm cung cấp thông tin hoặc thuyết phục, gây ảnh hưởng đến người nghe.
- Đặc điểm: Trong thuyết trình cũng giống như bất cứ hình thức truyền
thông nào khác, có năm yếu tố căn bản thường được biểu thị như sau, “ai đang nói
điều gì với ai và đang sử dụng phương tiện nào để tạo ra kết quả gì?”
- Các loại thuyết trình
Phân theo mục tiêu của bài thuyết trình có hai hình thức chính
+ Cung cấp thông tin: Chia sẻ, cung cấp, truyền tải thông tin cho người nghe
+ Thuyết phục: Đưa ra các lý lẽ làm cho người nghe chấp nhận hoặc hành
động theo ý kiến của người nói. Một nhà thuyết trình tài năng không chỉ cung cấp
thông tin cho người nghe mà còn làm thay đổi cảm xúc của họ.
1.2.Lợi ích của thuyết trình
- Thuyết trình là một công cụ giao tiếp hiệu quả: Trong xã hội, con người
quan hệ với nhau thông qua nhiều hình thức trong đó có giao tiếp và các công cụ
của giao tiếp. Thuyết trình là một công cụ giao tiếp hiệu quả giúp người nói thể
hiện được đầy đủ nội dung, ý tưởng và mục đích giao tiếp của mình còn người
nghe thì dễ dàng tiếp nhận các nội dung một cách thống nhất.
- Thuyết trình đóng vai trò to lớn trong sự thành công của mỗi cá nhân
Lịch sử và thực tế hiện tại đã chứng minh những người thành công trong
công việc và cuộc sống thường là những chuyên gia trong thuyết trình. Điều đó
cũng giải thích tại sao kỹ năng thuyết trình trở thành một kỹ năng quan trọng đối
với người lãnh đạo hay một nhà quản lý. Một nhà lãnh đạo quản lý tài năng cần
phải thành thục trong kỹ năng diễn thuyết trước công chúng, đôi khi chính nó giúp
che giấu những khiếm khuyết khác. Trong thực tế kỹ năng này được sử dụng cho
các mục đích khác nhau. Thuyết trình mang lại hình ảnh, tác phong và quan trọng
hơn là sự tự tin cho bạn khi đứng trước một đám đông, thuyết trình đóng vai trò vô
cùng to lớn trong sự thành công của mỗi cá nhân.
- Thuyết trình như một nghề tạo thu nhập cao

Người Anh có câu ngạn ngữ cổ: “Lời nói chẳng mất tiền mua” xem ra không
còn đúng từ thập niên 90 của thế kỷ XX. Ngày nay, lời nói hay thậm chí còn rất đắt
đỏ. Chi phí bỏ ra có thể là của người nghe phải trả cho một nhà diễn thuyết chuyên
nghiệp, cũng có thể là của những người đang phấn đấu để trở thành nhà diễn thuyết
tương lai.
Trong suốt lịch sử Hoa Kỳ, rất nhiều người đã kiếm sống bằng cách đứng
trên bục ở rất nhiều bang khác nhau và thuyết trình về nhiều vấn đề như một hình
thức giải trí hoặc cung cấp thông tin để thu tiền khán giả. Tuy nhiên ngày nay thù
lao cho các bài diễn thuyết đã nâng lên một tầm mới. Những chuyên gia diễn
thuyết có thể kiếm được vài ngàn đô la mỗi buổi. Những ngôi sao như Colin
Powell, Oparh Winfrey, Barbara Walter và Luther King thậm chí còn được trả hơn
50000 đô la cho mỗi lần đứng trước công chúng. Làm sao những nhân vật này có
thể học được nghệ thuật thuyết trình. Một vài người tự nhiên tức là đã sẵn có năng
khiếu, một số khác có thể học hỏi được từ các khoá đào tạo thuyết trình. Một số
khác chọn cách tốn kém hơn. Họ đeo đuổi những hướng dẫn “độc quyền” về cách
thức thuyết trình, có thể tốn tới 5000 đôla cho mỗi buổi học 6 h. Qủa thực lời nói
không rẻ chút nào!
$%&!!'()!!*+,!-+.
2.1. Chọn chủ đề
Lựa chọn chủ đề cho bài thuyết trình của bạn, nghĩ về những chủ đề (1) mà
bạn quan tâm đến những vấn đề lớn, (2) về những chủ đề mà bạn biết nhiều, (3)
hay những chủ đề mà thính giả hứng thú để nghe.
Trong khi đang tìm đề tài, bắt đầu với chính bản thân bạn. Kinh nghiệm cá
nhân gì có thể mang đến một bài thuyết trình thú vị? Liệu bạn có muốn đi ra bên
ngoài cuộc sống của chính bạn, khám phá đề tài lôi cuốn bạn, bạn muốn tìm hiểu.
Một phương pháp khác để tìm đề tài thuyết trình là việc vận động trí não
hoặc tìm kiếm giáo trình, tài liệu có liên quan. Sau đó bạn chọn một đề tài, xác
định những mục đích tổng quát của bài thuyết trình, sau đó trình bày một cách ró
ràng mục đích cơ bản của bạn. Đó là những điều bạn mong muốn và hy vọng sẽ
hoàn thành trong bài thuyết trình.

Bước đầu tiên của một buổi thuyết trình là chọn chủ đề. Thông thường, chủ
đề bài nói chuyện được xác định bằng những sự kiện, thính giả và trình độ của
người trình bày. Có 2 loại chủ đề khả thi cho các bài thuyết trình tại lớp: 1.Các chủ
đề họ biết nhiều; 2.Các chủ đề họ muốn tìm hiểu thêm.
2.2.Tìm hiểu thính giả
- Thu thập thông tin: Một trong những cách diễn giả phân tích thính giả là
bằng việc xem xét những đặc điểm có thể quan sát được như độ tuổi, giới tính, xu
hướng tôn giáo, chủng tộc, dân tộc, hoặc nền tảng văn hóa
+ Độ tuổi : Những người ở thế hệ cùng nhau không suy nghĩ giống nhau,
những trẻ nhỏ không mua cùng một sản phẩm, những công dân gương mẫu cùng
bỏ phiếu cho cùng một chính trị gia. Phụ thuộc kết cấu bài nói chuyện trên lớp, bạn
có thể phải xử lý tình huống có 2 hay 3 thế hệ. Tình huống này sẽ tạo cơ hội thực
hành tốt cho những bài thuyết trình bên ngoài lớp học, nơi mà tuổi tác thường là một
yếu tố chính đối với việc phân tích thính giả.
+ Giới tính : Trong lúc thuyết trình, bạn phải thận trọng trong việc đưa ra
các giả định liên quan tới vấn đề giới cho đến lúc bạn kiểm nghiệm được những giả
định này và thấy chúng là đúng. Phụ nữ và nam giới ngày nay chia sẻ nhiều lĩnh
vực về kinh nghiệm, sở thích, và khát vọng hơn trước đây. Một diễn giả khôn
ngoan sẽ hòa hợp cân bằng sự khác biệt và tương tự giữa các giới. Cần biết hạn chế
việc sử dụng ngôn ngữ về giới là một phần quan trọng để trở thành một diễn giả
coi công chúng là trung tâm.
+ Chủng tộc, dân tộc và nền tảng văn hóa : Bước đầu tiên là nhận thức rằng
một số thính giả của chúng ta có thể thực sự thuộc một chủng tộc, dân tộc, hoặc
định hướng văn hóa đặc biệt chịu ảnh hưởng từ chủ đề bài nói chuyện của chúng
ta. Bước thứ hai là cố gắng xác định những định hướng này là gì và chúng có thể
tạo ra những phản ứng của thính giả như thế nào đối với thông điệp chúng ta đưa
ra. Bước thứ ba là điều chỉnh thông điệp của chúng ta để nó trở nên càng rõ ràng,
phù hợp và càng thuyết phục càng tốt với những nền tảng văn hóa, chủng tộc và
dân tộc của các độc giả.
+ Tôn giáo : Mỗi khi chúng ta nói về một chủ đề với những mô tả về tôn

giáo, khi đó, cần chắc chắn xem xét định hướng tôn giáo thính giả. Cách nhìn tôn
giáo là một trong những mối quan tâm nhiều cảm xúc và nhạy cảm. Cho dù bài nói
chuyện nhỏ trên lớp của chúng ta có thể nói về người trung tín, cũng như vô thần
và không tưởng. Không chú ý những vấn đề này, bài nói chuyện của bạn có thể
không đạt thành công. Và quan trọng hơn, bạn có thể gặp bối rối.
- Một số phương pháp tìm hiểu thông tin của thính giả
Bây giờ bạn đã biết về những gì cần phải tìm hiểu về một thính giả, câu hỏi
tiếp theo là bạn tìm hiểu nó như thế nào? Bạn học của mình là thính giả thì sẽ ra
sao? Chúng ta có thể học hỏi nhiều về họ bằng những quan sát và hội thoại. Cho dù
vậy, chúng ta có thể sẽ cần biết nhiều về nền tảng kiến thức và ý kiến của họ về
những chủ đề thuyết trình cụ thể.
+ Phỏng vấn : Phỏng vấn trực tiếp rất linh hoạt và cho phép có những câu
hỏi theo chiều sâu. Khi được lập kế hoạch, kết cấu và triển khai hợp lí, đó có thể là
cách tuyệt vời để biết về từng thành viên trong nhóm thính giả. Điều cản trở lớn
nhất là chi phí về thời gian và năng lượng. Phỏng vấn mỗi thành viên trong lớp
trước mỗi một bài nói chuyện có thể là phương pháp kĩ lưỡng của việc phân tích
thính giả, nhưng nó ít thực tiễn. Do vậy, phần lớn giáo viên khuyến khích sinh viên
dựa vào điều tra.
+ Điều tra : Giống phỏng vấn, xây dựng một điều tra tốt là một nghệ thuật
chúng ta không thể kì vọng sẽ làm được qua một bài thuyết trình tại lớp. Tuy
nhiên, bằng việc theo sát một số hướng dẫn cơ bản, chúng ta có thể học cách phát
triển một điều tra đủ tốt để phân tích thính giả tại lớp học. Có ba loại câu hỏi chính
để chọn: câu hỏi lựa chọn cho trước, câu hỏi đánh giá mực độ, và câu hỏi mở.
Bằng việc giới hạn những khả năng có thể, những câu hỏi kiểu này đưa ra những
trả lời rõ ràng, không mơ hồ. Thính giả cũng có xu hướng đưa ra các câu trả lời
không kĩ lưỡng. Những kĩ thuật khác là cần thiết để tìm hiểu vấn đề sâu hơn.
Điều tra này có kết quả rất tốt. Nó nêu ra được rất nhiều vấn đề kiến thức,
thái độ, và quan tâm của thính giả. Để làm được một điều tra tốt, bạn cần ghi nhớ
những nguyên tắc sau:
1, Lập bảng hỏi một cách cẩn thận để suy luận chính xác thông tin chúng ta

cần.
2, Sử dụng 3 loại câu hỏi, câu hỏi lựa chọn cho trước, câu hỏi đánh giá mức
độ và câu hỏi mở.
3, Câu hỏi phải rõ ràng và không mập mờ.
4, Lâp bảng hỏi tương đối ngắn gọn.
2.3. Thu thập thông tin cho bài thuyết trình
- Các loại thông tin, tư liệu cần thu thập: Có 3 loại thông tin, tư liệu
+ Thông tin phải biết: Những điều phải cung cấp để thính giả nắm được rõ
vấn đề đặt ra. Thuyết trình viên phải nắm vững và hiểu chính xác các thông tin, tư
liệu này.
+ Thông tin phải biết: Những điều chứng minh rõ thêm, tạo thêm căn cứ
thuyết phục cho người nghe.
+ Thông tin nên biết: Là những tư liệu, thực tế và mô hình, số liệu lam thêm
phong phú. Để chuẩn bị tốt cho bài thuyết trình nên thu thập những thông tin mới,
có ý tưởng độc đáo.
 - Các nguồn thông tin
Muốn thuyết trình thành công, trước tiên bạn phải nghiên cứu đầy đủ và
dành nhiều thời gian tìm tòi tư liệu. Bạn phải nỗ lực đọc sách, báo, tra cứu
internet để thu thập thông tin tư liệu. Chúng ta có thể tìm nguồn thông tin qua các
nguồn sau :
+ Sử dụng kiến thức và kinh nghiệm của diễn giả : Bất kỳ ai cũng là chuyên
gia về một cái gì đó. Khi bạn đã lựa chọn một chủ đề từ kinh nghiệm riêng của
mình, bạn có thể xóa bỏ cá nhân hóa chủ đề này bằng cách dựa vào các sự kiện và
số liệu sách vở. Các thông tin từ bên ngoài như vậy luôn là cần thiết. Tuy nhiên, bổ
sung chúng với những kinh nghiệm riêng của mình luôn có thể giúp bạn mang
thông điệp của bạn vào cuộc sống. Ngay cả khi câu chuyện của riêng bạn cũng
không gay cấn lắm, bạn vẫn có thể sử dụng chúng cho bài thuyết trình của mình.
Bởi vì thực sự chỉ có một mình bạn có kinh nghiệm đó. Bằng cách suy nghĩ một
chút về các kinh nghiệm đã qua của mình.
+ Nghiên cứu tại thư viện : Một số sinh viên cho rằng thư viện chỉ là nơi

chúng ta vào tìm kiếm thông tin khi nào không còn hy vọng. Bạn có thể thu thập
nhiều tài liệu nhất cho phần thuyết trình của mình từ thư viện. Cũng có thể bạn biết
rồi, tuy nhiên cũng cần thiết bạn xem lại phần này.
Có những cách thức dễ dàng, nhanh chóng và hệ thống giúp bạn tìm kiếm
những gì bạn cần trong thư viện. Cách thức duy nhất và tốt nhất làm quen với tìm
kiếm thông tin thư viện đó là vào thư viện. Bạn có năm nguồn quan trọng để bạn
thấy cái bạn muốn trong thư viện: người thủ thư, catalog thư viện,…
+ Tìm kiếm Internet: Bạn có thể tìm thấy một số lượng lớn thông tin trên
Internet, nhưng bạn không thể tìm thấy các tài liệu cùng loại và các nghiên cứu sâu
như trong một thư viện tốt. Chính vì thế mà các chuyên gia khuyên bạn nên sử
dụng Internet để bổ sung, chứ không phải là thay thế tìm kiếm thư viện. Khi tìm
hiểu ngồn thông tin trên Internet bạn cần chú ý khâu đánh giá các tài liệu từ
Internet
 Các nguồn đáng tin cậy nhất trên Web là những tài liệu đã được in ấn như tài
liệu chính phủ, bài báo cáo, báo cáo nghiên cứu. Tuy nhiên, phần lớn các tài liệu
trên web chỉ tồn tại ở dạng điện tử. Chỉ có một số ít đã được biên tập để có thể đảm
bảo một mức độ tối thiểu về tính tin cậy như ở các tài liệu được in ấn. Web được coi
là “kinh nghiệm tự công bố lớn nhất trong lịch sử”. Bất kì ai có máy tính và đường kết
nối internet có thể chia sẻ ý kiến của mình với một nhóm, công bố một bản tin điện tử,
hoặc tạo ra một trang web cá nhân.Chưa bao giờ một câu châm ngôn cổ lại có thể
đúng như vậy khi áp dụng với internet: hãy đừng tin vào tất cả những gì bạn đọc.
2.4. Xây dựng nội dung bài thuyết trình
Bài thuyết trình thông thường có 3 phần: Mở đầu; Thân bài; Kết luận. Trong
đó, mỗi phần đều có nội dung và chức năng riêng biệt.
- Xây dựng phần mở đầu
Đây là phần nhập đề, là phần quan trọng nhất của bài thuyết trình, là bước
tiếp xúc đầu tiên với người nghe, nên thuyết trình viên phải mở đầu sao cho hấp
dẫn, kích thích hứng thú của người nghe và làm rõ chủ đề của bài nói.
Có hai cách mở đầu là mở đầu trực tiếp và mở đầu gián tiếp.
- Mở đầu trực tiếp: Là việc thuyết trình viên giới thiệu trực tiếp chủ đề của

nội dung bài nói. Hình thức này thường được thực hiện với những đối tượng quen,
thời gian dành cho thuyết trình ngắn.
- Mở đầu gián tiếp: Là việc thuyết trình viên đưa ra một luận đề nào đó (gần
với chủ đề bài nói) rồi dẫn dắt người nghe đến với chủ đề chính của bài thuyết
trình.
Sau khi xác định rõ cách vào đề, bước kế tiếp cần chuẩn bị đó là nội dung
của phần mở đầu. Mỗi thuyết trình viên sẽ có nội dung của phần mở đầu không
giống nhau nhưng 3 mục tiêu cụ thể - được coi là 3 yêu cầu bắt buộc cần phải có
trong bài thuyết trình đó là: Giới thiệu và làm quen; Thông báo nội dung trình bày;
Thông báo thời gian và phương thức tiến hành.
2.5. Các phương tiện hỗ trợ và công tác hậu cần
- Các tài liệu có liên quan
Khi thuyết trình, ngoài nội dung bài nói bạn đã chuẩn bị, bạn nên có những
tài liệu khác nhau hỗ trợ nhằm làm cụ thể hóa vấn đề bạn trình bày, tăng thêm phần
hấp dẫn và ấn tượng với thính giả. Tài liệu hỗ trợ bạn nên chuẩn bị nhiều chủng
loại khác nhau sao cho phù hợp với nội dung và khán giả.
Các tài liệu hỗ trợ có thể là bản tóm tắt ý chính bài thuyết trình, bản copy
của trang chiếu mà bạn trình bày, các tờ rơi theo mẫu sẵn, các bài báo hay tạp chí
nhằm bổ sung thông tin cho bài nói…
-Hệ thống máy chiếu đa phương tiện
Theo thống kê xã hội học của Mỹ thì sức mạnh truyền đạt qua ngôn từ chỉ
có7%, qua giọng nói là 38%, qua hình ảnh là 55% vì thế các phương tiện hỗ trợ
nghe - nhìn sẽ rất hữu ích khi bạn thuyết trình.
Hai phương tiện chủ yếu thường được sử dụng khi thuyết trình là máy chiếu
từ máy tính với hệ thống projector và máy chiếu từ giấy bóng với hệ thống
overhead (cách trình bày chủ yếu là viết trên các tờ giấy trong suốt). Hiện nay, các
thuyết trình viên chủ yếu sử dụng máy chiếu từ máy tính vì cách này có nhiều ưu
điểm như nhìn chuyên nghiệp hơn, có thể sử dụng các hiệu ứng hình ảnh, biểu
đồ… Với cách thức này, bạn dùng phần mềm Microsoft Power Point để tạo các
slide chứa nội dung trình bày. Khi tạo slide bạn nên lưu tâm đến 1 số gợi ý sau:

- Mỗi trang luôn có 1 tiêu đề và được chọn màu, kích thước sao cho dễ phân
biệt với nội dung.
- Phần nội dung nên trình bày theo từng mục (1, 2…hoặc a, b…)
- Không nên chọn các kiểu font chữ cầu kì. Hãy cứ chọn kiểu chữ như Arial,
Vernada, hoặc Times New Roman.
- Đừng chèn quá nhiều hình ảnh.
- Khi chọn màu cho slide, nên chọn các màu có độ tương phản cao.
- Khi sử dụng các hiệu ứng “bay nhảy” có sẵn trong PowerPoint, nhưng điều
quan trọng nhất là: Không để người xem phải đợi cả 10 giây để xem một câu. Một
câu xuất hiện trên màn hình sau khoảng ba giây là nhiều nhất.
- Trong các slide, sẽ rất hữu ích nếu bạn có thể cung cấp các thông tin phụ ở
dưới cùng (nhỏ thôi nhưng phải dễ thấy) như slide hiện tại/ tổng số slide.
Cuối cùng, bạn hãy luôn nhớ: dù bạn sử dụng bất kì kiểu gì, hãy áp dụng nó
cho toàn bộ tất cả các trang. Không nên thiết kế theo kiểu trang này thì chữ bay từ
bên phải, trang khác thì lại quay vòng vòng. Điều này cũng đúng đối với màu sắc,
kiểu chữ trong đề mục, màu nền, bố cục.
/Các phương tiện hỗ trợ khác
+ Máy chiếu Video: Trong những trường hợp bạn cần máy chiếu Video để
chiếu những đoạn phim minh họa cho bài thuyết trình. Nó không chỉ làm tăng sức
thuyết phục cho bài nói của bạn mà nó còn tác động rất lớn tới cảm xúc của khán
thính giả.
+ Hệ thống âm thanh: Trong những trường hợp bạn thuyết trình ở hội
trường lớn, đông người hoặc ngoài trời, bạn nên sử dụng hệ thống loa và micro.
Bạn phải kiểm tra trước thật cẩn thận để điều chỉnh âm lượng, độ ồn.
- Làm tốt công tác hậu cần
+ Với phương tiện hỗ trợ nhìn: Chọn vị trí thích hợp đặt “phương tiện hỗ trợ
nhìn” đảm bảo mọi người nhìn thấy. Bạn nên đến sớm vài phút trước khi diễn ra
bài thuyết trình để kiểm tra địa điểm và chọn vị trí phù hợp để đặt “phương tiện hỗ
trợ nhìn”.
+ Với các phần việc khác:

- Bạn phải chắc chắn rằng địa điểm được sử dụng phải có ghế ngồi và phải
thuận lợi cho việc sử dụng các phương tiện hỗ trợ.
- Nếu sử dụng máy chiếu đa phương tiện hoặc có trình chiếu những thước
video, bạn phải chuẩn bị và kiểm tra lại màn hình sao cho phải đủ lớn để những
khán thính giả dù ngồi đầu tiên hay cuối cùng đều dễ dàng theo dõi.
- Bạn cũng nên quan tâm tới vị trí khi bạn thuyết trình. Bạn định ngồi hay
định đứng? Nếu định đứng thì nên đứng ở vị trí không làm ảnh hưởng đến vị trí
của các phương tiện hỗ trợ và tất cả khán thính giả đều quan sát được bạn.
- Trước khi thuyết trình 2 giờ đồng hồ bạn nên tổng kiểm tra lại tất cả nội
dung như bài nói, thiết bị, tài liệu, vận hành máy móc và điều chỉnh cho tương
thích với thiết bị của bạn, đặc biệt chú ý hệ thống màn chiếu và âm thanh.
2.6. Chuẩn bị tâm lý và hình thức
Trong mọi trường hợp, bạn chỉ có 90 giây để tạo cho người khác ấn tượng
tốt về mình. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, 93% ấn tượng đó được tạo nên bởi những
tín hiệu không lời như: Cách chúng ta nói, vẻ bề ngoài và cách cư xử.
- Hình thức bên ngoài: Để được ấn tượng tốt đẹp ngay từ lúc đầu, bạn cũng
cần quan tâm đến hình thức bên ngoài. Do mọi người thường phán xét tính tin cậy
của bài thuyết trình trên cơ sở hình tức bên ngoài, nên mọi cử chỉ, dáng điệu, nét
mặt và thái độ của bạn cần tự nhiên và nhẹ nhàng. Nếu bạn đứng một cách cứng
nhắc, thở mạnh và không có sự tạm nghỉ trong bài diễn thuyết, mọi người sẽ rất dễ
dàng nhận thấy sự thiếu tự tin trong bạn.
/Tự tin:Quá lo lắng vì sự lúng túng là điều thường thấy ở thuyết trình viên.
Thay vì bị chi phối bởi sự lo lắng đó, hãy biến nó thành nguồn năng lượng để bạn
có thể trở thành một người nói nhiệt huyết và đầy sức sống. Để có được tự tin, bạn
hãy:Chuẩn bị kĩ càng; Đừng bao giờ học thuộc bài nói; Tưởng tượng bạn sẽ thuyết
trình thành công; Đừng coi rụt rè là rào cản
- Giữ gìn sức khỏe và bảo vệ giọng nói: Để bảo vệ giọng nói, bạn có thể
học hỏi ở những ca sĩ cách thức như: uống nước giá (giá đỗ) nóng hoặc một ngụm
trà mạn thật đặc – biện pháp này còn giúp bạn tỉnh táo hơn trong khi thuyết trình.
2.7. Luyện tập để thành công

Thành công hay thất bại của buổi thuyết trình phụ thuộc vào sự chuẩn bị và
diễn tập của bạn. Nếu bạn chuẩn bị kĩ và luyện tập thuần thục thì chắc chắn bài
thuyết trình sẽ diễn ra suôn sẻ và tốt đẹp. Đặc biệt nếu bạn chưa có kinh nghiệm
trong thuyết trình, bạn nên luyện tập càng nhiều càng tốt. Những vấn đề mà bạn
cần tập là: Thời lượng, ngôn ngữ sử dụng, ngôn ngữ cơ thể, điểm dừng và chuyển
ý…do đó, bạn thuyết trình thử càng nhiều lần càng tốt. Mỗi lần luyện tập, bạn
không nên nhìn vào trang chiếu hoặc trang tài liệu
0
3.1. Các bước tiến hành thuyết trình.
- Xây dựng kế hoạch bài thuyết trình (Lựa chọn phương pháp thuyết trình;
Lựa chọn phong cách trình bày; Phân bổ thời gian thuyết trình…): Kế hoạch thuyết
trình là vô cùng quan trọng để buổi thuyết trình có hiệu quả. Gạch ra những ý
chính giống như một đề cương cho bài thuyết trình. Thông qua việc lên kế hoạch,
bạn có thể đảm bảo các vấn đề có liên quan với nhau, vì thế cấu trúc bài thuyết
trình sẽ rõ ràng và logic hơn
- Tạo mối quan hệ ấn tượng đối với thính giả. Để gây ấn tượng và xây dựng
mối liên hệ với thính giả bạn cần lưu ý những điểm sau.
+ Trang phục gọn gàng, nghiêm chỉnh, kiểm tra lại đầu tóc, quần áo trước
khi xuất hiện trước thính giả
+ Tư thế: Tư thế thể hiện uy quyền, phong thái tự tin.
+ Sắc mặt, ánh mắt: Sắc mặt tươi tỉnh, hồng hào, nét mặt vui tươi
+ Giới thiệu thân thiện: Trước khi bắt đầu giới thiệu nên giới thiệu về bản
thân mình và đề tài buổi nói chuyện. Phần giới thiệu nên không quá 2 phút, trừ
những trường hợp đặc biệt.
+ Có đầy đủ độ tin cậy, tự tin: Khi bắt đầu thuyết trình cần tự tin và nói tự
tin, cố gắng giảm thiểu việc phụ thuộc vào văn bản đã chuẩn bị sẵn, chứng tỏ bạn
vững vàng kiến thức nắm được vấn đề. Cần giữ được ánh mắt nhìn vào thính giả.
+ Đưa ra những vấn đề chính ngay từ đầu bài thuyết trình để thính giả có thể
đánh giá bài thuyết trình của bạn đáp ứng được yêu cầu như thế nào.
+ Cần nhớ tên nhanh nhiều thính giả, điều này gây nên được tình cảm, thiện

cảm tốt với mọi người.
+ Hình thành phong cách: Cùng với sự tích lũy kinh nghiệm, bạn có thể lợi
dụng tất cả các công cụ tiếng nói, ngoại hình, các từ ngữ mà bạn đã dùng thuyết
trình cho đạt hiệu quả nhất.
+ Lưu lại ấn tượng: Bạn muốn để lại cho thính giả một ấn tượng tốt khó
quên về cuộc nói chuyện của bạn thì khi chuẩn bị bạn phải dành thời gian nghiên
cứu vào câu tổng kết cuối cùng cho tốt. Trong câu tổng kết cần kết hợp các bí
quyết ngôn ngữ như ngừng nghỉ, biến đổi âm điệu, để lưu lại cho thính giả ấn
tượng khó quên.
- Trình bày nội dung thuyết trình (Trình bày phần mở đầu thuyết trình; Trình
bày phần thân bài ; Trình bày phần kết luận)
+ Phần mở bài cần phải cho thính giả biết những nội dung chính mà bạn sẽ
trình bày. Cần phải thể hiện được bản chất của vấn đề, để người nghe muốn nghe tiếp
phần sau. Trước khi bắt đầu bài thuyết trình bạn nên bắt đầu chào người tham dự,
nhằm giúp giới thiệu mình là ai và bạn đến từ đâu.
1 Trình bày phần thân bài: Có thể trình bày với sự kết hợp nhiều hình thức:
Đọc bản thảo; Đọc thuộc lòng; Nói tùy hứng; Nói ứng biến
+ Trình bày phần kết luận: Phần kết luận nó có vài trò cực kì quan trọng,
chính vì thế phải chắc chắn phần kết luận trong bài thuyết trình của bạn thật sự ấn
tượng để nó có thể lưu lại những dấu ấn trong lòng thính giả
- Đặt và trả lời câu hỏi đối với thính giả
+ Trả lời câu hỏi đối với thính giả: Phần hỏi đáp luôn xuất hiện trong quá
trình thuyết trình trước công chúng, dù là họp báo, bảo vệ kế hoạch kinh doanh,
hay bài tập trên lớp. Câu hỏi có thể được đưa ngay trong lúc trình bày hoặc được
để dành sau khi người nói kết thúc thuyết trình. Dù là hoàn cảnh nào những câu trả
lời có thể quyết định ấn tượng sau cùng.
+ Chuẩn bị phần hỏi đáp: Dự kiến câu trả lời cho câu hỏi có khả năng xảy ra;
Luyện tập cách trả lời câu hỏi
+ Tiến hành phần trả lời câu hỏi:
Thực hiện phần này cần chú ý: Tiếp cận câu hỏi với thái độ tích cực; Lắng

nghe cẩn thận; Hướng câu trả lời tới toàn bộ khán giả; Chân thành và thẳng thắn;
Kiểm soát thời gian
- Đánh giá kết quả thuyết trình
Sau buổi thuyết trình, diễn giả cần tìm mọi cách để đánh giá kết qủa của
buổi thuyết trình, có thể tự đánh giá hoặc phát biểu đánh giá cho người nghe theo
kiểu trắc nghiệm. Bạn nên theo dõi các thông tin phản hồi, góp ý của người nghe,
kết quả triển khai sau đó, hiệu quả của việc thực hiện các vần đề trình bày. Bạn cần
thấy rõ những sai sót, nhược điểm trong quá trình thuyết trình. Từ đó rút kinh
nghiệm và bài học để thuyết trình tốt hơn ở những buổi sau.
3.2. Các kỹ năng trong thuyết trình
- Kiểm soát sự hài lòng: Trước khi thuyết trình người thuyết trình thường
rơi vào tâm trạng lo lắng, căng thẳng, hồi hộp, và kì vọng vào buổi thuyết trình
thành công. Bởi vậy cần phải kiểm soát được các trạng thái lo lắng, căng thẳng…
để buổi thuyết trình được thành công.
- Sử dụng ngôn ngữ:
Khi sử dụng ngôn ngữ cần chú ý: Sử dụng từ ngữ chính xác; Sử dụng từ ngữ
rõ ràng; Sử dụng ngôn ngữ sinh động; Sử dụng từ ngữ thích hợp; Phù hợp với hoàn
cảnh nói; Sự phù hợp với khán giả; Phù hợp với chủ đề; Phù hợp với người nói.
- Sử dụng ngôn ngữ cơ thể: Trong bất kỳ quá trình giao tiếp nào, nhất là đối
với người thuyết trình đều có sự hiện diện của ngôn ngữ không lời hay còn gọi là
ngôn ngữ cơ thể. Ngôn ngữ cơ thể:
+ Giao tiếp bằng mắt
Có rất nhiều những hành vi được thể hiện trong giao tiếp bằng mắt. Vậy khi
đứng trên sân khấu người thuyết trình sẽ phải sử dụng quá trình giao tiếp bằng mắt
như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất?
 Bắt đầu bằng việc đưa ánh mắt quan sát xung quanh phòng, khi đó sẽ tạo
sự lôi cuốn chú ý của thính giả.
 Đưa ánh mắt chú ý tới một nhóm thính giả khi bạn bắt đầu những câu nói
đầu tiên. Khi bạn đã tạo thiện cảm tốt với thính giả, khi bạn quan sát họ chăm chú,
điều đó sẽ giúp bạn tăng sự tự ti và cảm hứng cho bạn.

 Di chuyển ánh mắt của mình đến tất cả thính giả có mặt trong buổi thuyết
trình, làm như vậy thính giả sẽ hiểu rằng bạn đang quan tâm tới tất cả mọi người.
+ Biểu lộ nét/khuôn mặt
Bạn luôn phải chuẩn bị cho mình: Một khuôn mặt tự tin, thoải mái; Nét mặt
vui tươi nhưng phải phù hợp với buổi thuyết trình; Giữ gìn sức khoẻ thật tốt trước
buổi thuyết trình 2 đến 3 ngày.
+ Cử chỉ: Tạo một cử chỉ rất tự nhiên, bộc lộ rõ ràng; Đi cùng với lời diễn
đạt; Có thể kết hợp cùng một lúc nhiều cử chỉ; Tập luyện nhuần nhuyễn, thuần
thục.
+ Dáng điệu, tư thế, phong tháiKhi tiếp xúc với thính giả, tư thế đẹp nhất
đó là:
 Đứng thẳng hơi hướng về phía trước để tạo sự gần gũi, cởi mở, khích lệ
và cổ vũ thính giả.
 Đầu ở tư thế cao và thẳng với ánh mắt nhìn về phía thính giả.
 Lưng và bụng thẳng tạo sự tự nhiên.
 Mông ngay ngắn và chân đứng thẳng tự nhiên.
 Hai mũi bàn chân đứng hình chữ V, tạo một thế đứng vững chắc cho bạn.
 Hai tay buông xuống, lực dồn đều về hai chân.
- Di chuyển: Sẽ rất tẻ nhạt nếu người thuyết trình chỉ đứng ở một vị trí duy
nhất, không linh động trong việc di chuyển. Vậy như thế nào được coi là di chuyển
hợp lý?
 Di chuyển nhịp nhàng với sự kết hợp của việc hướng ánh mắt vào những
minh họa trên bảng biểu cũng như đến đối tượng thính giả, đồng thời việc thuyết
trình phải liên tục.
 Khi di chuyển đến thính giả thì khoảng cách lý tưởng gần khán giả là 1m.
 Di chuyển đến nhiều vị trí thính giả khác nhau, tạo sự đột biến đến nhiều
đối tượng.
- Trao đổi với thính giả:
+ Nắm bắt diễn biến của thính giả,
+ Xử lý/trả lời các câu hỏi của thính giả: Xử lý và trả lời câu hỏi như thế nào

để thuyết phục được người hỏi?
Trước hết là bình tĩnh và chăm chú lắng nghe câu hỏi của thính giả, có những
phán đoán ban đầu về ý định của người hỏi;
Sau đó, ghi câu hỏi ra giấy, điều này làm cho thính giả đánh giá bạn là người
rất chuyên nghiệp;
Nên để cho nhiều câu hỏi rồi mới trả lời, nên khống chế những câu hỏi để
kiểm soát được thời gian cũng như những vấn đề hỏi đặt ra. Nếu không rất dễ bạn
rơi vào trạng thái không thể trả lời hết được vì câu hỏi quá nhiều;
Khi trả lời bạn không nên chọn những câu nào dễ trả lời trước và đi thẳng
vào chủ đề, điều này tăng thêm sự tự tin cho bạn trong những câu trả lời tiếp theo.
Đối với những câu phức tạp bạn nên gạch đầu dòng các ý cần trả lời.
Những thông tin trả lời cần được bám sát vào chủ đề thuyết trình có tính tổng
quát cao, điều này sẽ làm cho thính giả tâm phục khẩu phục bạn.
+ Đặt câu hỏi cho thính giả. Khi đặt câu hỏi cho thính giả cần phải chú ý:
Câu hỏi ngắn gọn, dễ hiểu và không quá khó; Nội dung câu hỏi phải gắn với phần
nội dung bạn vừa trình bày; Khi hỏi thính giả nên có sự gợi mở; Bạn cần phải kiểm
soát tốt câu hỏi đó; Động viên khi thính giả trả lời đúng
- Sử dụng các kỹ năng thuyết phục: Trong tất cả các loại phát biểu trước
công chúng, thuyết phục khó hơn cả. Khi bạn nói để thuyết phục, nhiệm vụ của
bạn như là bán một chương trình, bảo vệ một ý kiến, phản đối một quan điểm…
Với loại diễn thuyết nhằm mục đích thuyết phục nào thì sự thành công đều phụ
thuộc vào việc thông điệp mà bạn đưa ra chiếm được bao nhiêu lòng tin của khán
giả.
23!456(Lựa chọn chủ đề theo tháng. (Chủ đề:
Phụ nữ Việt Nam xưa và nay; Truyền thống tôn sư trọng đạo của người Việt…)