phương pháp cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề

Bài 6: KỸ NĂNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.Khái niệm và vai trò của kỹ năng giải quyết vấn đề
1.1. Khái niệm vấn đề và kỹ năng giải quyết vấn đề
- Vấn đề: Theo từ điển tiếng Việt, vấn đề là điều cần được xem xét, nghiên
cứu, giải quyết.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Là kĩ năng xem xét, phân tích những vấn đề
đang tồn tại và xác định các bước tiến hành nhằm đạt mục tiêu kế hoạch đặt ra
hoặc cải thiện tình hình tốt hơn.
- Một số loại vấn đề cơ bản:
Vấn đề cơ bản được chia làm 3 loại:
+ Vấn đề trước mắt: là loại vấn đề mà mà cá nhân đó phải giải quyết ngay tại
thời điểm hiện tại.
+ Vấn đề dự kiến: Là loại vấn đề dự kiến sẽ xảy ra nếu tiếp tục tình trạng

hiện tại.
+ Vấn đề suy diễn: Dựa trên những giả định, suy diễn khả năng vấp phải
những vấn đề trong tương lai. Nếu làm cái này sẽ dẫn đến cái kia. Loại vấn đề này
có thể xảy ra hoặc cũng có thể không xảy ra.
1.2. Vai trò của kỹ năng giải quyết vấn đề
Trong cuộc sống là chuỗi những vấn đề đòi hỏi chúng ta phải giải quyết và
ra quyết định. Nếu chúng ta giải quyết và ra quyết định đúng đắn thì chúng ta sẽ
thành công. Và ngược lại, chúng ta sẽ phải loay hoay trong vòng luẩn quẩn thử và
thử sai, dần dần chúng ta có thể mất niềm tin và thất bại. Chính vì vậy là biết cách
thực hiện mục tiêu hay giải quyết vấn đề đặt ra một cách tối ưu sẽ giúp chúng ta
thành công và tự tin trong cuộc sống.
Kỹ năng giải quyết vấn đề (Problem solving skills) là một trong những kỹ

năng rất cần thiết trong học tập và làm việc bởi cuộc sống là một chuỗi những vấn
đề đòi hỏi chúng ta phải giải quyết mà không vấn đề nào giống vấn đề nào và cũng
không có một công thức chung nào để giải quyết mọi vấn đề. Điều quan trọng là
chúng ta phải tự trang bị cho mình những hành trang cần thiết để khi vấn đề nảy
sinh thì chúng ta có thể vận dụng những kỹ năng sẵn có để giải quyết vấn đề đó
một cách hiệu quả nhất.
2.Quy trình giải quyết vấn đề
- Bước 1: Nhanh chóng xác định chính xác vấn đề
Nhiều nhà quản lý thường vội "nhảy" qua bước giải pháp mà khi thậm chí
còn chưa hiểu chính xác vấn đề là gì. Hãy nhớ, trong một số trường hợp, một vấn
đề nhỏ cũng có thể trở nên nghiêm trọng nếu hiểu sai vấn đề. Do đó, trước khi đưa
ra bất cứ hành động, giải pháp nào, hãy đảm bảo rằng bạn hiểu rõ vấn đề.

-Bước 2: Nhận định cơ hội trong vấn đề
Thực ra, có nhiều chuyện bạn không thể giải quyết. Chúng không phải vấn
đề mà đơn giản là thực tế cuộc sống bạn không thể thay đổi. Bên cạnh đó, trong
những vấn đề có thể tiềm ẩn cơ hội tốt và bạn phải biết cách khai thác.
- Bước 3: Xem xét vấn đề từ mọi góc độ
Đừng chỉ dựa vào 1 quan điểm, định nghĩa để xác định vấn đề. Càng nhìn
nhận từ nhiều khía cạnh khác nhau, bạn càng mở rộng cơ hội tìm ra được giải pháp
tốt nhất. Chẳng hạn, vấn đề "doanh số bán hàng thấp" có thể được hiểu là đối thủ
cạnh tranh quá mạnh, chiến lược quảng cáo thiếu hiệu quả hay kế hoạch bán hàng
chưa tốt
- Bước 4: Phân tích kỹ lưỡng nguyên nhân của vấn đề
Điều này nhằm tìm ra nguyên nhân tận gốc của vấn đề, từ đó giải quyết triệt

để, chứ không phải chỉ khắc phục triệu chứng hay bề nổi của vấn đề.
- Bước 5: Xác định phương án giải quyết khả thi
Hãy nêu ra tất cả các biện pháp có thể để giải quyết vấn đề. Khi giải quyết
vấn đề, số lượng phương án góp phần quan trọng trong chất lượng của phương án
phù hợp nhất.
- Bước 6: Sắp xếp thứ tự các giải pháp tiềm năng
Sau khi đã có những giải pháp tiềm năng, hãy sắp xếp chúng theo thứ tự tính
khả thi. Việc này giúp dễ dàng hơn khi đưa ra quyết cuối cùng.
- Bước 7: Đưa ra quyết định
Hãy quyết định phương án mà bạn cho rằng tối ưu nhất và vạch ra phương
án hành động cụ thể. Bạn phải dứt khoát và quyết định nhanh chóng bởi càng trì
hoãn, hậu quả sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn.

- Bước 8: Giao nhiệm vụ cho cá nhân
Hãy giao từng nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân để đảm bảo bộ máy làm
việc của bạn vận hành chính xác và hiệu quả nhất nhằm nhanh chóng khắc phục
vấn đề.
- Bước 9: Đánh giá hiệu quả của giải pháp
Đây là bước cuối cùng trong quá trình giải quyết vấn đề và mục đích của nó
là để chắc chắn vấn đề đã được giải quyết cũng như xây dựng kinh nghiệm cho
những vấn đề tương tự có thể xảy ra trong tương lai.
3. Thực hành kĩ năng giải quyết vấn đề: Giảng viên cho sinh viên thực
hành theo nội dung tự chọn
+ Quan sát hoạt động của trường Đại học Sao Đỏ và tìm ra một vấn đề cần
giải quyết. Hãy đề ra giải pháp cho vấn đề đó?

+ Ghi nhật ký về tất cả các quyết định mà bạn đã thực hiện trong ngày hôm
nay và suy nghĩ cả bạn về những quyết định đó? (Trả lời các câu hỏi các quyết định
đó dẫn đến kết quả gì? Bạn đã có sự lựa chọn tốt nhất chưa? Làm thế nào để bạn có
được sự lựa chọn tốt hơn trong tương lai?)