hạch toán và quản lý vật tư tại nhà máy cơ khí ô tô đà nẵng

1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
PHệN I
HACH TOAẽN VAè QUAN LYẽ VT Tặ
TRONG DOANH NGHIP SAN XUT
KINH DOANH.
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
A. HẢCH TOẠN VÁÛT TỈ ÅÍ DOANH NGHIÃÛP SN XÚT KINH
DOANH
I. ÂÀÛC ÂIÃØM VÁÛT TỈ V NHIÃÛM VỦ HẢCH TOẠN :
1. Âàûc âiãøm váût tỉ :
Váût tỉ l âäúi tỉåüng lao âäüng, l mäüt trong ba
úu täú cå bn ca quạ trçnh sn xút.
* Âàûc âiãøm :
- Sau mäùi chu k sn xút váût tỉ âỉåüc tiãu dng
ton bäü, hçnh thại váût cháút ban âáưu ca nọ khäng
cn täưn tải nỉỵa hay nọ bë biãún dảng trong quạ
trçnh sn xút v cáúu thnh nãn thỉûc thãø sn
pháøm, giạ trë ca váût tỉ âỉåüc chuøn mäüt láưn,
ton bäü vo giạ trë sn pháøm sn xút.
- Váût tỉ âỉåüc xãúp vo ti sn lỉu âäüng, trong cạc
doanh nghiãûp sn xút, váût tỉ thỉåìng chiãúm mäüt t
trng ráút låïn trong chi phê sn xút v giạ thnh
sn pháøm.
- Váût tỉ cọ ráút nhiãưu loải khạc nhau vãư tênh cháút
l hc cng nhỉ hoạ hc.
- Tu vo âàûc âiãøm tênh cháút ca tỉìng loải m s
xáy dỉûng mỉïc dỉû trỉỵ cho tỉìng loải váût tỉ củ thãø
nhàòm bo qun dỉû trỉỵ ph håüp.
2. Nhiãûm vủ ca pháưn hnh kãú toạn váût tỉ :

- Täø chỉïc cäng viãûc ghi chẹp phn ạnh, phán bäø,
täøng håüp säú liãûu vãư tçnh hçnh thu mua, váûn chuøn,
nháûp, xút v täưn kho váût tỉ, tênh giạ thỉûc tãú
ca váût tỉ v kiãøm tra tçnh hçnh thỉûc tãú kãú hoảch
cung cáúp váût tỉ vãư säú lỉåüng, cháút lỉåüng, chng
loải, giạ c v màût hng.
- Hỉåïng dáùn, kiãøm tra cạc phán xỉåíng, xê nghiãûp,
cạc kho v cạc phng ban trong viãûc thỉûc hiãûn ghi
chẹp cạc chỉïng tỉì ban âáưu, måí cạc säø sạch cáưn
thiãút v hảch toạn váût tỉ âụng chãú âäü, âụng
phỉång phạp.
- Kiãøm tra tçnh hçnh nháûp, xút, täưn váût tỉ, phạt
hiãûn v âãư xút biãûn phạp xỉí l váût tỉ thỉìa,
thiãúu, ỉï âng, kẹm, máút pháøm cháút, xạc âënh lỉåüng
váût tỉ sỉí dủng v phán bäø chênh xạc chi phê cho cạc
âäúi tỉåüng sỉí dủng.
- Tham gia cäng viãûc kiãøm kã, âạnh giạ váût tỉ, láûp
cạc bạo cạo vãư váût tỉ v phán têch tçnh hçnh thu
mua, bo qun, dỉû trỉỵ v sỉí dủng váût tỉ.
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
II. PHÁN LOẢI V TÊNH GIẠ VÁÛT TỈ :
1. Phán loải váût tỉ :
Trong cạc doanh nghiãûp sn xút cọ ráút nhiãưu
loải váût tỉ våïi tênh cháút, cäng dủng, vai tr khạc
nhau. Âãø tảo âiãưu kiãûn thûn låüi cho cäng tạc hảch
toạn v qun l, bo âm sỉí dủng váût tỉ cọ hiãûu
qu, cáưn phi phán loải váût tỉ.
Cọ nhiãưu cạch phán loải váût tỉ khạc nhau, nhỉng
hiãûn nay cạch phán loải theo tạc dủng ca váût tỉ

âäúi våïi quạ trçnh sn xút âỉåüc sỉí dủng nhiãưu
nháút. Theo cạch phán loải ny thç váût tỉ âỉåüc chia
thnh cạc loải sau :
+ Ngun váût liãûu chênh : l bäü pháûn ch úu dng
âãø tảo thnh thỉûc thãø sn pháøm.
+ Váût liãûu phủ : l bäü pháûn dng kãút håüp våïi
ngun váût liãûu chênh. Ch úu nhàòm lm tàng thãm
cháút lỉåüng, giạ trë, v tháøm m cho sn pháøm hồûc
âãø tảo âiãưu kiãûn thûn låüi cho quạ trçnh sn
xút.
+ Nhiãn liãûu : l bäü pháûn âàûc biãût ca váût tỉ
nhàòm sn xút ra cạc dảng nàng lỉåüng. Dảng ny
khäng tham gia vo tảo thnh thỉûc thãø sn pháøm m
ch úu tảo ra cạc dảng nàng lỉåüng âãø phủc vủ cho
quạ trçnh sn xút.
+ Phủ tng thay thãú : l nhỉỵng váût tỉ cáưn dỉû trỉỵ
âãø sỉía chỉỵa v thay thãú cạc phủ tng ca mạy
mọc thiãút bë, phỉång tiãûn váûn ti
+ Váût liãûu v thiãút bë xáy dỉûng cå bn : l loải
váût liãûu, thiãút bë phủc vủ cho viãûc làõp âàût v
dng âãø làõp âàût cạc cäng trçnh xáy dỉûng cå bn bao
gäưm : thiãút bë cáưn làõp, khäng cáưn làõp, khê củ, váût
kãút cáúu
+ Phãú liãûu : gäưm cạc váût liãûu bë loải ra khi quạ
trçnh sn xút v thanh l ti sn cäú âënh, cäng
củ dủng củ cọ thãø dng âãø bạn ra ngoi hồûc sỉí
dủng lải.
+ Váût liãûu khạc : bao gäưm cạc váût liãûu cn lải,
ngoi cạc thỉï chỉa kãø trãn nhỉ: bao bç, váût âọng
gọi, cạc loải váût tỉ âàûc chng

Trãn thỉûc tãú viãûc phán loải váût tỉ càn cỉï vo âàûc
âiãøm váût tỉ ca tỉìng âån vë củ thãø.
2. Tênh giạ váût tỉ :
2.1 Tênh giạ thỉûc tãú váût tỉ nháûp kho :
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
Trong haỷch toaùn, vỏỷt tổ õổồỹc tờnh theo giaù
thổỷc tóỳ(giaù gọỳc). Tuyỡ thuọỹc doanh nghióỷp tờnh thuóỳ
VAT theo phổồng phaùp trổỷc tióỳp hay phổồng phaùp khỏỳu
trổỡ maỡ trong giaù thổỷc tóỳ coù thóứ coù thuóỳ VAT( Nóỳu
tờnh thuóỳ VAT theo phổồng phaùp trổỷc tióỳp) hay khọng
coù thuóỳ VAT( Nóỳu tờnh thuóỳ VAT theo phổồng phaùp khỏỳu
trổỡ).
ọỳi vồùi vỏỷt tổ mua ngoaỡi : Giaù thổỷc tóỳ gọửm
giaù mua ghi trón hoaù õồn(+) Thuóỳ nhỏỷp khỏứu( Nóỳu coù)
vaỡ caùc chi phờ thu mua thổỷc tóỳ ( chi phờ vỏỷn chuyóứn,
bọỳc dồợ, chi phờ thu mua, ) trổỡ caùc khoaớn giaớm giaù
haỡng mua õổồỹc hổồớng.
ọỳi vồùi vỏỷt tổ tổỷ saớn xuỏỳt: Tờnh theo giaù
thaỡnh saớn xuỏỳt thổỷc tóỳ.
ọỳi vồùi vỏỷt tổ thuó ngoaỡi gia cọng, chó bióỳn :
Giaù thổỷc tóỳ gọửm giaù trở vỏỷt tổ xuỏỳt chóỳ bióỳn
cuỡng caùc chi phờ lión quan ( tióửn thuó gia cọng, chóỳ
bióỳn, chi phờ vỏỷn chuyóứn, bọỳc dồợ )
ọỳi vồùi vỏỷt tổ nhỏỷn õoùng goùp tổỡ caùc õồn vở,
tọứ chổùc, caù nhỏn tham gia lión doanh Giaù thổỷc tóỳ laỡ
giaù thoớa thuỏỷn do caùc bón xaùc õởnh cọỹng (+) chi phờ
tióỳp nhỏỷn (nóỳu coù).
ọỳi vồùi phóỳ lióỷu : coù thóứ sổớ duỷng giaù ổồùc
tờnh hay giaù trở thu họửi tọỳi thióứu.

ọỳi vồùi vỏỷt tổ õổồỹc tỷng thổồớng : tờnh theo giaù
thở trổồỡng tổồng õổồng cọỹng (+) chi phờ tióỳp nhỏỷn
(nóỳu coù).
2.2 Tờnh giaù thổỷc tóỳ vỏỷt tổ xuỏỳt kho :
Vỏỷt tổ xuỏỳt duỡng trong kyỡ, tuyỡ theo õỷc õióứm
hoaỷt õọỹng cuớa tổỡng doanh nghióỷp, yóu cỏửu quaớn lyù
vaỡ trỗnh õọỹ nghióỷp vuỷ cuớa caùn bọỹ kóỳ toaùn, coù
thóứ sổớ duỷng mọỹt trong caùc phổồng phaùp sau theo
nguyón từc nhỏỳt quaùn trong haỷch toaùn, nóỳu coù thay
õọứi phaới giaới thờch roợ raỡng.
a. Phổồng phaùp giaù õồn vở bỗnh quỏn : Theo phổồng phaùp
naỡy, giaù thổỷc tóỳ vỏỷt lióỷu xuỏỳt duỡng trong kyỡ
õổồỹc tờnh theo giaù trở bỗnh quỏn (bỗnh quỏn caớ kyỡ dổỷ
trổợ, hay bỗnh quỏn cuọỳi kyỡ trổồùc hoỷc bỗnh quỏn sau
mọựi lỏửn nhỏỷp).
Giaù thổỷc tóỳ vỏỷt lióỷu = Sọỳ
lổồỹng vỏỷt lióỷu X Giaù õồn vở
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
Xuỏỳt duỡng
xuỏỳt duỡng bỗnh
quỏn
Phổồng phaùp giaù õồn vở bỗnh quỏn caớ kyỡ dổỷ trổợ
õồn giaớn, dóự laỡm nhổng õọỹ chờnh xaùc khọng cao. Hồn
nổợa, cọng vióỷc tờnh toaùn dọửn vaỡo cuọỳi thaùng, gỏy
aớnh hổồớng õóỳn Baùo caùo quyóỳt toaùn.

Giaù õồn vở bỗnh quỏn = Giaù thổỷc tóỳ vỏỷt
lióỷu tọửn õỏửu kyỡ vaỡ nhỏỷp trong kyỡ
caớ kyỡ dổỷ trổợ Sọỳ lổồỹng

thổỷc tóỳ vỏỷt lióỷu tọửn õỏửu kyỡ vaỡ nhỏỷp trong kyỡ

Phổồng phaùp giaù õồn vở bỗnh quỏn cuọỳi kyỡ trổồùc,
khaù õồn giaớn vaỡ phaớn aùnh kởp thồỡi tỗnh hỗnh bióỳn
õọỹng vỏỷt lióỷu trong kyỡ, nhổng khọng chờnh xaùc vỗ
khọng tờnh õóỳn sổỷ bióỳn õọỹng cuớa giaù caớ vỏỷt lióỷu
kyỡ naỡy.

Giaù õồn vở bỗnh quỏn = Giaù thổỷc tóỳ vỏỷt
lióỷu tọửn kho õỏửu kyỡ (hoỷc cuọỳi kyỡ trổồùc)
Cuọỳi kyỡ trổồùc Sọỳ lổồỹng thổỷc tóỳ
vỏỷt lióỷu tọửn kho õỏửu kyỡ (hoỷc cuọỳi kyỡ trổồùc)

Phổồng phaùp giaù õồn vở bỗnh quỏn sau mọựi lỏửn nhỏỷp
laỷi khừc phuỷc õổồỹc nhổồỹc õióứm cuớa caớ hai phổồng
phaùp trón, vổỡa chờnh xaùc, vổỡa cỏỷp nhỏỷt. Nhổng tọỳn
nhióửu cọng sổùc tờnh toaùn nhióửu lỏửn.
Giaù õồn vở bỗnh quỏn = Giaù thổỷc tóỳ vỏỷt lióỷu tọửn
trổồùc khi nhỏỷp + Giaù thổỷc tóỳ cuớa sọỳ nhỏỷp sau mọựi
lỏửn nhỏỷp Sọỳ lổồỹng thổỷc tóỳ vỏỷt lióỷu tọửn trổồùc
khi nhỏỷp cọỹng lổồng thổỷc tóỳ nhỏỷp
b. Phổồng phaùp nhỏỷp trổồùc, xuỏỳt trổồùc : (FIFO)
Laỡ giaù thổỷc tóỳ cuớa vỏỷt lióỷu mua trổồùc seợ
õổồỹc duỡng laỡm giaù õóứ tờnh giaù thổỷc tóỳ vỏỷt lióỷu
xuỏỳt trổồùc vaỡ giaù trở vỏỷt lióỷu tọửn kho cuọỳi kyỡ
seợ laỡ giaù thổỷc tóỳ cuớa sọỳ vỏỷt lióỷu mua vaỡo sau
cuỡng. Phổồng phaùp naỡy thờch hồỹp trong trổồỡng hồỹp
giaù caớ ọứn õởnh hoỷc coù xu hổồùng giaớm.
c. Phổồng phaùp nhỏỷp sau, xuỏỳt trổồùc : (LIFO)
1

 Lûn vàn täút nghiãûp 
Phỉång phạp ny gi âënh nhỉỵng váût liãûu mua sau
cng s âỉåüc xút trỉåïc tiãn, ngỉåüc våïi phỉång
phạp nháûp trỉåïc, xút trỉåïc åí trãn. Phỉång phạp
ny thêch håüp trong trỉåìng håüp lảm phạt.
d. Phỉång phạp trỉûc tiãúp :
Theo phỉång phạp ny, váût liãûu âỉåüc xạc âënh
theo âån chiãúc hay tỉìng lä v giỉỵ ngun tỉì lục
nháûp vo cho âãún lục xút dng (trỉì trỉåìng håüp
âiãưu chènh). Khi xút váût liãûu no s tênh theo giạ
thỉûc tãú ca váût liãûu âọ. Phỉång phạp ny thỉåìng
sỉí dủng våïi cạc loải váût liãûu cọ giạ trë cao v
cọ tênh tạch biãût.
e. Phỉång phạp giạ hảch toạn :
Theo phỉång phạp ny, ton bäü váût liãûu biãún
âäüng trong k âỉåüc tênh theo giạ hảch toạn (giạ kãú
hoảch hồûc mäüt loải giạ äøn âënh trong k). Cúi
k, kãú toạn s tiãún hnh âiãưu chènh tỉì giạ hảch
toạn sang giạ thỉûc tãú theo cäng thỉïc :

Giạ thỉûc tãú váût liãûu xút dng = Giạ hảch
toạn váût liãûu xút dng X Hãû säú giạ
(hồûc täưn kho cúi k)
(hồûc täưn kho cúi k) váût
liãûu
Trong âọ :
Hãû säú giạ = Giạ thỉûc tãú váût
liãûu täưn kho âáưu k v nháûp trong k
Váût liãûu Giạ hảch toạn
váût liãûu täưn âáưu k v nháûp trong k

Hãû säú giạ cọ thãø tênh cho tỉìng loải, tỉìng
nhọm hồûc tỉìng thỉï váût liãûu ch úu ty thüc
vo u cáưu v trçnh âäü qun l.
III. HẢCH TOẠN CHI TIÃÚT VÁÛT TỈ :
Hảch toạn chi tiãút váût tỉ âi hi phn
ạnh c vãư giạ trë, säú lỉåüng, cháút lỉåüng ca tỉìng
thỉï (tỉìng danh âiãøm) váût tỉ theo tỉìng kho v tỉìng
ngỉåìi phủ trạch váût cháút. Trong thỉûc tãú, hiãûn nay
cọ 3 phỉång phạp hảch toạn chi tiãút váût tỉ sau âáy :
1. Phỉång phạp th song song :
+ ÅÍ kho : Th kho phn ạnh tçnh hçnh nháûp, xút,
täưn váût tỉ vãư màût säú lỉåüng vo th kho.Th âỉåüc
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
måí cho tỉìng danh âiãøm váût tỉ. Cúi thạng, täøng
cäüng säú nháûp, xút, tênh ra täưn kho.
+ ÅÍ phng kãú toạn : Kãú toạn váût tỉ måí säø chi
tiãút váût tỉ cho tỉìng danh âiãøm váût tỉ tỉång ỉïng våïi
th kho måí åí kho. Säø cọ näüi dung giäúng th kho,
chè khạc l theo di c vãư màût giạ trë. Hng
ngy, hồûc âënh k, khi th kho chuøn cạc chỉïng
tỉì nháûp, xút kho tåïi, kãú toạn váût tỉ kiãøm tra,
âäúi chiãúu, ghi âån giạ hảch toạn vo v tênh ra säú
tiãưn. Sau âọ, láưn lỉåüt ghi cạc nghiãûp vủ Nháûp,
Xút vo cạc säø kãú toạn chi tiãút váût tỉ cọ liãn
quan. Cúi k, cäüng säø v âäúi chiãúu våïi th kho.
SÅ ÂÄƯ HẢCH TOẠN CHI TIÃÚT VÁÛT TỈ THEO PHỈÅNG PHẠP TH
SONG SONG

Kãú toạn càn cỉï vo cạc säø kãú toạn chi tiãút,
láûp bng Nháûp, Xút, Täưn kho vãư màût giạ trë cho
tỉìng loải váût tỉ. Sau âọ, láúy säú liãûu ca bng
ny âäúi chiãúu våïi säú liãûu ca pháưn kãú toạn täøng
håüp.
Ngoi ra, âãø qun l chàût ch th kho, kãú
toạn váût tỉ cn måí säø âàng k th kho, khi giao
th kho cho th kho, kãú toạn phi ghi vo säø.
2. Phỉång phạp säø âäúi chiãúu ln chuøn :
- Tải kho : giäúng phỉång phạp th song song åí
trãn.
Bng täøng
håüp nháûp
xút täưn
Phiãúu nháûp kho
Th kho
The
í
hồ
ûc
Säø
chi
Tiã
út
Váû
t
tỉ
Phiãúu xút kho
Kãú

toạn
täøng
håüp
: Ghi hng
ngy
: Quan hãû
âäúi chiãúu
: Ghi cúi
thạng
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
- Tải phng kãú toạn : Khäng måí säø kãú toạn chi
tiãút, m måí säø âäúi chiãúu ln chuøn âãø hảch
toạn säú lỉåüng v säú tiãưn ca tỉìng thỉï (danh
âiãøm) váût tỉ theo tỉìng kho. Säø ny ghi mäùi thạng
mäüt láưn vo cúi thạng trãn cå såí täøng håüp cạc
chỉïng tỉì nháûp, xút phạt sinh. Cúi thạng, âäúi
chiãúu säú lỉåüng váût tỉ trãn säø âäúi chiãúu ln
chuøn våïi th kho, âäúi chiãúu säú tiãưn våïi kãú
toạn täøng håüp.
SÅ ÂÄƯ HẢCH TOẠN CHI TIÃÚT VÁÛT TỈ
THEO PHỈÅNG PHẠP
SÄØ ÂÄÚI
CHIÃÚU LN CHUØN


3. Phỉång phạp säø säú dỉ :
+ Tải kho : Giäúng cạc phỉång phạp trãn. Nhỉng th kho
cn phi ghi säú lỉåüng váût tỉ täưn kho cúi thạng
theo tỉìng danh âiãøm váût tỉ vo säø säú dỉ. Säø säú dỉ

âỉåüc kãú toạn måí cho tỉìng kho v dng cho c nàm.
Trỉåïc ngy cúi thạng, kãú toạn giao cho th kho âãø
ghi vo säø. Ghi xong, th kho phi gỉíi vãư phng kãú
toạn âãø kiãøm tra v tênh thnh tiãưn.
+ Tải phng kãú toạn : Âënh k, kãú toạn váût tỉ
xúng kho hỉåïng dáùn v kiãøm tra viãûc ghi chẹp th
kho ca th kho, thu nháûn chỉïng tỉì v tênh giạ theo
tỉìng chỉïng tỉì (giạ hảch toạn), täøng cäüng säú tiãưn
v ghi vo cäüt säú tiãưn trãn phiãúu giao nháûn chỉïng
tỉì. Âäưng thåìi, ghi säú tiãưn vỉìa tênh âỉåüc ca tỉìng
nhọm váût tỉ (nháûp riãng, xút riãng) vo bng lu
kãú nháûp, xút, täưn kho váût tỉ. Bng ny âỉåüc måí
cho tỉìng kho, mäùi kho mäüt tåì, âỉåüc ghi trãn cå såí
cạc phiãúu giao nháûn chỉïng tỉì nháûp, xút váût tỉ.
Phiãúu
nháûp kho
Th kho
Phiãúu xút
kho
Säø âäúi
chiãúu ln
chuøn
Bng kã
nháûp
Kãú toạn
täøng håüp
Bng kã
xút
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 

Tiãúp âọ, cäüng säú tiãưn nháûp, xút trong thạng
v dỉûa vo säú dỉ âáưu thạng âãø tênh ra säú dỉ cúi
thạng ca tỉìng nhọm váût tỉ. Säú dỉ ny âỉåüc dng
âãø âäúi chiãúu våïi säú dỉ trãn säø säú dỉ (trãn säø säú
dỉ tênh bàòng cạch láúy säú lỉåüng täưn kho nhán giạ
hảch toạn).
SÅ ÂÄƯ HẢCH TOẠN CHI TIÃÚT VÁÛT TỈ THEO PHỈÅNG PHẠP SÄØ
SÄÚ DỈ :
IV. HẢCH TOẠN TÄØNG HÅÜP VÁÛT TỈ :
Váût tỉ l ti sn lỉu âäüng thüc nhọm hng
täưn kho ca doanh nghiãûp. Theo chãú âäü kãú toạn qui
âënh hiãûn hnh (theo QÂ 1141/TC/QÂ/CÂKT, ngy
1/11/1995) trong mäüt doanh nghiãûp chè âỉåüc ạp dủng
mäüt trong hai phỉång phạp hảch toạn hng täưn kho:
phỉång phạp kã khai thỉåìng xun (KKTX) hồûc phỉång
phạp kã khai âënh k (KKÂK). Nhỉ váûy, âäúi våïi váût tỉ
trong cạc doanh nghiãûp sn xút, phỉång phạp kãú
toạn täøng håüp cng âỉåüc tiãún hnh theo mäüt trong
hai phỉång phạp thüc chãú âäü quy âënh.
Bng lu kãú nháûp xút
täưn kho váût tỉ
Phiãúu
nháûp kho
Phiãúu giao nháûn
chỉïng tỉì nháûp
Säø säú
dỉ
Kãú toạn
täøng håüp
Th

kho
Phiãúu
xút kho
Phiãúu giao nháûn
chỉïng tỉì xút
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
1. Hảch toạn täøng håüp váût tỉ theo phỉång phạp kã
khai thỉåìng xun :
1.1. Khại niãûm, chỉïng tỉì v ti khon sỉí dủng :
Phỉång phạp kã khai thỉåìng xun l phỉång phạp
theo di v phn ạnh tçnh hçnh hiãûn cọ, biãún âäüng
tàng, gim váût tỉ täưn kho mäüt cạch thỉåìng xun,
liãn tủc trãn cạc ti khon phn ạnh tỉìng loải.
Trong mi trỉåìng håüp nháûp, xút váût tỉ âãưu
phi tn theo nhỉỵng quy âënh ca Nh nỉåïc vãư chãú
âäü chỉïng tỉì kãú toạn v nhỉỵng quy âënh riãng ca
tỉìng doanh nghiãûp vãư trçnh tỉû nháûp xút kho váût tỉ.
Thäng thỉåìng trong nghiãûp vủ thu mua v nháûp kho váût
tỉ thç phi dỉûa vo cạc chỉïng tỉì “Hoạ âån bạn
hng” ca bãn bạn v “ Phiãúu nháûp kho” ca âån vë.
Trỉåìng håüp khäng cọ hoạ âån bạn hng thç bäü
pháûn mua hng phi láûp phiãúu mua hng cọ âáưy â
chỉỵ k ca nhỉỵng ngỉåìi cọ liãn quan lm càn cỉï cho
nghiãûp vủ mua hng v thanh toạn tiãưn hng.
Trỉåìng håüp mua hng nháûp kho våïi säú lỉåüng låïn
hồûc mua cạc loải váût tỉ cọ tênh cháút l họa phỉïc
tảp hay q hiãúm thç phi láûp biãn bn kiãøm nghiãûm,
ghi r kiãún vãư säú lỉåüng, cháút lỉåüng, ngun nhán
âäúi våïi säú váût tỉ khäng âụng säú lỉåüng, quy cạch,

pháøm cháút v cạch xỉí l trỉåïc khi nháûp kho.
Trong nghiãûp vủ xút kho váût tỉ thç phi dỉûa
vo phiãúu xút kho hay phiãúu xút váût tỉ theo hản
mỉïc
Âãø hảch toạn váût tỉ kãú toạn sỉí dủng cạc
ti khon sau :
- Ti khon 152 “Ngun liãûu, Váût liãûu” : dng theo
di giạ thỉûc tãú ca ton bäü ngun váût liãûu hiãûn
cọ, tàng, gim qua kho doanh nghiãûp, cọ thãø måí chi
tiãút theo tỉìng loải, nhọm, thỉï theo u cáưu
qun l v phỉång tiãûn tênh toạn.
- Ti khon 151”Hng mua âang âi âỉåìng” : dng theo
di giạ trë váût tỉ m doanh nghiãûp â mua hay cháúp
nháûn mua, â thüc quưn såí hỉỵu ca doanh nghiãûp
nhỉng cúi thạng, chỉa vãư nháûp kho (kãø c säú âang
gåíi kho ngỉåìi bạn).
- Ti khon 153 “ Cäng củ, Dủng củ” : dng âãø qun
l, theo di v phn ạnh tçnh hçnh nháûp xút täưn
kho cäng củ, dủng củ.
1
TK152,15
3
Nháûn gọp
väún liãn
doanh cäø
Nháûp kho do tỉû
chãú hồûc th
ngoi gia cäng
Nháûn lải
väún gọp liãn

doanh
Phạt hiãûn
thỉìa kiãøm kã
Chãnh lãûch tàng do
âạnh giạ lải
Xút gọp väún
liãn doanh
Phạt hiãûn
thiãúu khi
kiãøm kã, chåì
Chãnh lãûch
gim do
âạnh giạ
Xút dng trỉûc
tiãúp cho sn
xút sn pháøm
Xút dng cho
phán xỉåíng, qun l
doanh nghiãûp, bạn
Xút CCDC
loải phán
bäø nhiãưu
Phán bäø
dáưn vo
chi phê
Xút
Xút tỉû chãú
hồûc th ngoi
gia cäng chãú
TK621

TK151
Nháûp kho
hng âang âi
âỉåìng
TK133
Giạ trë thỉûc
tãú nháûp kho
VAT âáưu
vo âỉåüc
kháúu trỉì
TK142
TK711
TK154
TK128,22
2
TK138(138
1)
TK412
TK333
Thú nháûp
kháøu
TK411
TK154
 Lûn vàn täút nghiãûp 
1.2. Trçnh tỉû hảch toạn :
SÅ ÂÄƯ HẢCH TOẠN TÄØNG QUẠT VÁÛT TỈ THEO PHỈÅNG PHẠP
KKTX :
2. Hảch toạn váût tỉ theo phỉång phạp KKÂK :
2.1. Khại niãûm, chỉïng tỉì v ti khon sỉí dủng :
Phỉång phạp KKÂK l phỉång phạp khäng theo di

mäüt cạch thỉåìng xun, liãn tủc vãư tçnh hçnh biãún

TK627,641,642,241
TK1111,112,141,31
1,331
TK128,22
2
TK338(338
1)
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
âäüng ca cạc loải váût tỉ trãn cạc ti khon phn
ạnh tỉìng loải hng täưn kho m chè phn ạnh giạ
trë täưn kho âáưu k v cúi k ca chụng, trãn cå
såí kiãøm kã cúi k, xạc âënh lỉåüng täưn kho thỉûc
tãú v lỉåüng xút dng cho sn xút kinh doanh v
cạc mủc âêch khạc.
Trçnh tỉû nháûp xút kho v cạc chỉïng tỉì kãú
toạn cáưn thiãút trong cạc nghiãûp vủ nháûp xút váût
tỉ cng giäúng nhỉ trỉåìng håüp doanh nghiãûp ạp dủng
phỉång phạp KKTX âãø hảch toạn hng täưn kho.
Theo phỉång phạp ny kãú toạn sỉí dủng cạc ti
khon sau :
- Ti khon 611”Mua hng” (Tiãøu khon 6111- Mua
ngun váût liãûu) : dng âãø theo di tçnh hçnh thu
mua, tàng, gim ngun váût liãûu, dủng củ theo giạ
thỉûc tãú (giạ mua v chi phê thu mua). Tỉì âọ xạc
âënh trë giạ váût tỉ xút dng.
Bãn Nåü : phn ạnh giạ thỉûc tãú váût tỉ täưn kho âáưu
k v tàng thãm trong k.

Bãn Cọ : phn ạnh giạ thỉûc tãú váût tỉ xút dng,
xút bạn, thiãúu hủt trong k v täưn kho cúi
k.
- Ti khon hng täưn kho (151,152,153) : dng âãø
phn ạnh giạ thỉûc tãú váût tỉ täưn kho, chi tiãút theo
tỉìng loải.
Bãn Nåü : kãút chuøn giạ thỉûc tãú lục cúi k.
Bãn Cọ : kãút chuøn giạ thỉûc tãú lục âáưu k.
Säú dỉ bãn Nåü : giạ thỉûc tãú hng täưn kho.
2.2. Trçnh tỉû hảch toạn :
SÅ ÂÄƯ HẢCH TOẠN TÄØNG HÅÜP VÁÛT TỈ THEO PHỈÅNG PHẠP KKÂK
Thú
nháûp
kháøu
Nháûn gọp väún liãn
doanh cäø pháưn
Cúi k kãút
chuøn säú
xút chung cho
sn xút
Kãút chuøn giạ trë váût
tỉ täưn cúi k
Xút
bạn
Gim giạ
mua hng,
hng mua
tr lải
TK151,152,
153

Kãút chuøn giạ trë váût
tỉ täưn âáưu k
TK61
1
TK133
Giạ trë thỉûc
tãú mua vo
VAT âáưu
vo
âỉåüc
kháúu
trỉì
TK1111,112,141,31
1,331
TK711
TK621
Thiãúu hủt,
máút mạt
Chãnh lãûch
gim do
âạnh giạ
lải

TK111,138,
334
TK412
TK333
TK411
Chãnh lãûch tàng
do âạnh giạ lải

TK412
TK151,152,
153
TK111,112,
138
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
B. Tỉ CHặẽC QUAN LYẽ VT Tặ TRONG DOANH NGHIP SAN
XUT :
I. H THNG CHẩ TIU VAè PHặNG PHAẽP PHN TấCH VT
Tặ :
1. Thọng tin vóử thở trổồỡng vỏỷt tổ :
óứ chuớ õọỹng vaỡ lo vióỷc cung ổùng õổồỹc kởp thồỡi,
õỏửy õuớ vaỡ coù hióỷu quaớ cao, doanh nghióỷp phaới tỗm
hióứu caùc thọng tin cỏửn thióỳt vóử thở trổồỡng vỏỷt tổ
sau õỏy :
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
- Sọỳ khu vổỷc thở trổồỡng, sọỳ lổồỹng baỷn haỡng cung
cỏỳp vỏỷt tổ cho doanh nghióỷp, kóứ caớ trong nổồùc vaỡ
ngoaỡi nổồùc. Cỏửn chuù troỹng tồùi caùc baỷn haỡng lồùn
coù khaớ nng cung cỏỳp nhióửu, coù vỏỷt õaớm baớo chỏỳt
lổồỹng, coù tờn nhióỷm cao vaỡ coù thóứ hồỹp taùc lỏu
daỡi.
- Sọỳ lổồỹng mỷt haỡng, khọỳi lổồỹng coù thóứ baùn cho
doanh nghióỷp vaỡ chỏỳt lổồỹng cuớa tổỡng loaỷi vỏỷt tổ
õỷc bióỷt, nhổợng vỏỷt tổ chuớ yóỳu.
- Giaù caớ vỏỷt tổ vaỡ dổỷ baùo vóử sổỷ thay õọứi giaù caớ
vỏỷt tổ. ỏy chờnh laỡ yóỳu tọỳ quan troỹng nhỏỳt õóứ
doanh nghióỷp quyóỳt õởnh lổỷa choỹn thở trổồỡng hay baỷn

haỡng giao dởch. Doanh nghióỷp phaới nừm vổợng mổùc giaù
vaỡ sổỷ thay õọứi cuớa giaù tổỡng mỷt haỡng.
2. Phổồng phaùp phỏn tờch vỏỷt tổ :
óứ khai thaùc coù hióỷu quaớ caùc yóỳu tọỳ lao õọỹng
vaỡ taỡi saớn cọỳ õởnh, õoỡi hoới vỏỷt tổ phaới õổồỹc cung
cỏỳp mọỹt caùch õỏửy õuớ, kởp thồỡi vaỡ baớo õaớm qui
caùch, chỏỳt lổồỹng. Hồn nổợa, vỏỷt tổ phaới õổồỹc quaớn
lyù chỷt cheợ, sổớ duỷng hồỹp lyù, tióỳt kióỷm thỗ mồùi
goùp phỏửn giaớm õổồỹc giaù thaỡnh, tng thóm lồỹi nhuỏỷn
tổỡ hoaỷt õọỹng saớn xuỏỳt kinh doanh cuớa doanh nghióỷp.
Do vỏỷy, cỏửn phaới phỏn tờch tỗnh hỗnh cung ổùng vaỡ sổớ
duỷng vỏỷt tổ.
2.1. Phỏn tờch tỗnh hỗnh cung ổùng vỏỷt tổ :
a. Kóỳt cỏỳu vỏỷt tổ cung cỏỳp :
Nghión cổùu khọỳi lổồỹng vaỡ kóỳt cỏỳu tổỡng loaỷi
vỏỷt tổ coù yù nghộa rỏỳt quan troỹng, nhỏỳt laỡ õọỳi vồùi
caùc loaỷi vỏỷt tổ aớnh hổồớng chuớ yóỳu, quyù hióỳm hay
coù tờnh chióỳn lổồỹc, laỡ nhổợng loaỷi cỏửn õổồỹc nhỏỷp
hay dổỷ trổợ õỏửy õuớ. Caùc chố tióu khọỳi lổồỹng vaỡ kóỳt
cỏỳu vỏỷt tổ nhỏỷp cho thỏỳy vai troỡ cuớa loaỷi vỏỷt tổ
aớnh hổồớng quyóỳt õởnh õóỳn vióỷc baớo õaớm vỏỷt tổ cho
saớn xuỏỳt.
* Cọng thổùc cuớa chố tióu naỡy laỡ :


=
ii
ii
i
SM

SM
d
Trong õoù : d
i
: Tyớ troỹng vỏỷt tổ i nhỏỷp.
M
i
: khọỳi lổồỹng vỏỷt tổ i nhỏỷp.
S
i
: õồn giaù vỏỷt tổ i.
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
b. Tỗnh hỗnh hoaỡn thaỡnh kóỳ hoaỷch nhỏỷp vỏỷt tổ :
óứ phaớn aùnh tỗnh hỗnh nhỏỷp mỷt haỡng theo nhu
cỏửu, ta khọng thóứ cn cổù vaỡo tọứng sọỳ khọỳi lổồỹng
õaợ nhỏỷp theo thổỷc tóỳ cuớa tổỡng mỷt haỡng. Maỡ phaới
cn cổù vaỡo giaù trở thổỷc tóỳ cuớa nhổợng mỷt haỡng
khọng hoaỡn thaỡnh vaỡ hoaỡn thaỡnh õuùng 100% kóỳ hoaỷch
trong khi loaỷi boớ phỏửn nhỏỷp thổỡa cuớa nhổợng mỷt
haỡng vổồỹt mổùc kóỳ hoaỷch vaỡ nhổợng mỷt haỡng nhỏỷp
khọng coù nhu cỏửu. Sau õoù, cn cổù vaỡo loaỷi vỏỷt tổ
coù mổùc õọỹ hoaỡn thaỡnh thỏỳp nhỏỳt õóứ õaùnh giaù tỗnh
hỗnh hoaỡn thaỡnh kóỳ hoaỷch nhỏỷp vỏỷt tổ.
* Cọng thổùc cuớa chố tióu :
Chố sọỳ hoaỡn thaỡnh kóỳ hoaỷch =
%100ì
kh
tt
M

M
Trong õoù : M
tt
: khọỳi lổồỹng vỏỷt tổ nhỏỷp thổỷc tóỳ.
M
kh
: khọỳi lổồỹng vỏỷt tổ nhỏỷp kóỳ
hoaỷch.
2.2. Phỏn tờch tỗnh hỗnh sổớ duỷng vỏỷt tổ :
aùnh giaù chung tỗnh hỗnh sổớ duỷng vỏỷt tổ laỡ khỏu
cuọỳi cuỡng cuớa quaớn lyù vỏỷt tổ. ỏy laỡ khỏu tióu
duỡng cho saùn xuỏỳt, bióỳn vỏỷt tổ õỏửu vaỡo thaỡnh saớn
phỏứm õỏửu ra, thay õọứi tờnh chỏỳt cồ _ lyù _ hoaù cuớa
noù thaỡnh vỏỷt phỏứm coù giaù trở sổớ duỷng mồùi. Khọỳi
lổồỹng vỏỷt tổ tióu duỡng vaỡo saớn xuỏỳt rỏỳt lồùn, phuỷ
thuọỹc hoaỡn toaỡn vaỡo kóỳt quaớ trổỷc tióỳp, giaùn tióỳp
cuớa saớn xuỏỳt.
a. Khọỳi lổồỹng vaỡ kóỳt cỏỳu vỏỷt tổ sổớ duỷng :
* Cọng thổùc tờnh :


=
ii
ii
i
SM
SM
d
Trong õoù : d
i

: Tyớ troỹng vỏỷt tổ i sổớ duỷng.
M
i
: khọỳi lổồỹng vỏỷt tổ i sổớ duỷng.
S
i
: õồn giaù vỏỷt tổ i.
b. Tỗnh hỗnh hoaỡn thaỡnh kóỳ hoaỷch :
* Cọng thổùc tờnh :
Chố sọỳ hoaỡn thaỡnh kóỳ hoaỷch =
%100ì
kh
tt
M
M
Trong õoù : M
tt
: khọỳi lổồỹng vỏỷt tổ nhỏỷp thổỷc tóỳ.
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
M
kh
: khäúi lỉåüng váût tỉ nháûp kãú
hoảch.
II. NHỈỴNG VÁÚN ÂÃƯ VÃƯ TÄØ CHỈÏC HẢCH TOẠN V QUN
L VÁÛT TỈ BÀỊNG MẠY VI TÊNH :
1. Vç sao phi phán têch khi triãøn khai mäüt ạp dủng
tin hc :
Mi ngỉåìi trong cüc säúng hàòng ngy ln gàûp
phi nhỉỵng váún âãư cáưn gii quút. Váún âãư cng

cọ thãø dãù m cng cọ thãø khọ khàn phỉïc tảp. Âãø
cọ thãø gii quút váún âãư, chụng ta cáưn tçm cạc
låìi gii thêch ph håüp nháút våïi mủc tiãu, mong
mún cng nhỉ nhỉỵng hản chãú v cạc kh nàng cọ
thãø cọ ca chụng ta. Quạ trçnh ny gi l quạ
trçnh phán têch.
Tỉång tỉû nhỉ trãn, khi quút âënh ạp dủng tin hc
cho mäüt viãûc no âọ, chụng ta váùn phi suy nghé tçm
cạc phỉång ạn thêch håüp våïi kh nàng cng nhỉ hản
chãú ca chụng ta.
Nãúu åí trãn l phán têch trong cüc säúng
thỉåìng ngy thç trong trỉåìng håüp ny l phán têch
trong viãûc ạp dủng tin hc. Táút nhiãn mỉïc âäü phỉïc
tảp, phỉång phạp váûn dủng, ké thût tiãún hnh cọ
khạc nhau nhiãưu. Chụng ta cọ thãø âënh nghéa quạ
trçnh phán têch mäüt ạp dủng tin hc nhỉ sau:
Phán têch mäüt ạp dủng tin hc l nghiãn
cỉïu gäưm : nghiãn cỉïu m giåïi hản ca nọ â âỉåüc
xạc âënh, lỉûa chn mäüt låìi gii, xạc âënh v phạt
triãøn låìi gii âọ dỉûa trãn cå såí cạc xỉí l trãn
mạy tênh âiãûn tỉí.
Âãø tháúy âỉåüc sỉû cáưn thiãút ca viãûc phán
têch trỉåïc khi ạp dủng tin hc, chụng ta cọ thãø
tham kho cạc säú liãûu cọ liãn quan âãún pháưn mãưm
m Cäng ty IBM â thäúng kã âỉåüc trong giai âoản tỉì
1970 - 1980.
Phán têch nhỉỵng sai sọt åí màût sau :
- niãûm / quan niãûm : 45%
- M hoạ : 25%
- Soản tho : 7%

- Cạc sai sọt åí mỉïc hai : 20%
- Cạc sai sọt khäng xãúp loải : 3%
Phán têch vãư chi phê :
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
- Bo trç : 54%
- Phạt triãøn : 46%
Phán têch phán bäø hoảt âäüng :
- Sn xút m : 25%
- Phạt hiãûn v sỉía sai sọt : 50%
- Khạc : 25%.
Säú liãûu trãn cho chụng ta tháúy sai sọt låïn nháút
trong táút c cạc loải sai sọt màõc phi cọ ngưn
gäúc lục niãûm/quan niãûm hãû thäúng. Chi phê chiãúm
t trng låïn nháút l chi phê bo trç. Lỉåüng cäng
viãûc chiãúm t lãû låïn nháút l viãûc phạt hiãûn v
sỉía sai. Tçnh trảng ny âãưu bàõt ngưn tỉì cạc
thiãúu sọt trong phán têch, nọi cạch khạc chàóng
nhỉỵng cáưn phán têch cạc ạp dủng tin hc m cn
phi nghiãn cỉïu tçm cho ra cạc phỉång phạp phán têch
hỉỵu hiãûu nhàòm khàõc phủc tçnh hçnh trãn.
2. u cáưu âäúi våïi mäüt phỉång phạp phán têch v
thiãút kãú :
Nhỉỵng phỉång phạp phán têch hiãûn âải mong mún
v hỉåïng tåïi gii quút ton bäü hay tỉìng pháưn
cạc thiãúu sọt åí cạc phỉång phạp phán têch cäø âiãøn.
Táút nhiãn cạc phỉång phạp phán têch hiãûn âải khäng
gii quút nhỉ nhau ton bäü tiãún trçnh phán têch
niãûm hoạ mäüt ạp dủng, chụng cng khäng dng cng
mäüt tãn âãø chè cng mäüt khại niãûm, cng khäng soi

ri táút c cạc cäng củ tin hc dỉåïi cng mäüt gọc
âäü. Song cng cọ thãø khàóng âënh mäüt âiãưu l chụng
cng theo cạc mủc tiãu v cng chëu nh hỉåíng ca
cạc âënh hỉåïng sau :
- Cọ mäüt tiãúp cáûn ton củc bàòng cạch xẹt mäùi
pháưn tỉí, mäùi dỉỵ liãûu, mäùi chỉïc nàng l bäü pháûn
hay thnh pháưn ca mäüt täøng thãø ton vẻn v sỉû
hiãøu biãút täøng thãø ton vẻn ny l sỉû cáưn thiãút
cho viãûc phạt triãøn täút ca mäùi bäü pháûn hay thnh
pháưn ca nọ.
- Xẹt ton bäü täø chỉïc, phng ban xê nghiãûp, vë trê
lm viãûc l mäüt pháưn tỉí cọ cáúu trục, mäüt hãû
thäúng cọ nhỉỵng dng vo, dng ra, cạc quy tàõc
hoảt âäüng v qun l, âiãưu khiãøn hãû thäúng thäng
tin ca mçnh.
- Cọ mäüt tiãúp cáûn phán têch v niãûm âi xúng
hỉåïng vo viãûc nháûn thỉïc v ra cạc quút âënh ban
âáưu mäüt cạch täøng quạt, sau âãún nhỉỵng âàûc th.
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
- Nhỏỷn daỷng nhổợng mổùc trổỡu tổồỹng vaỡ bỏỳt bióỳn cuớa
hóỷ thọỳng õổồỹc nghión cổùu phuỷ thuọỹc vaỡo khoaớng
thồỡi gian cuớa voỡng õồỡi vai troỡ lồùn hay nhoớ cuớa
vióỷc lổỷa choỹn caùc kyợ thuỏỷt vaỡ caùc tọứ chổùc coù
lión quan.
- Nhỏỷn daỷng nhổợng thaỡnh phỏửn, dổợ lióỷu, xổớ lyù, bọỹ
xổớ lyù cuớa hóỷ thọỳng maỡ khọng coù sổỷ thión vở naỡo
õọỳi vồùi chuùng.
- Vỏỷn duỷng nhổợng cọng cuỷ thuớ cọng tổỷ õọỹng hoaù trồỹ
giuùp cho vióỷc phỏn tờch vaỡ yù nióỷm hoaù duỡng õóứ ghi

nhồù vaỡ taỷo caùc phỏửn tổớ cho vióỷc thọng tin bón trong
mọỹt nhoùm nghión cổùu.
- Nhỏỷn daỷng nhổợng õióứm õọỳi thoaỷi vaỡ thoaớ thuỏỷn
vồùi ngổồỡi sổớ duỷng, nhổợng õióứm naỡy duỡng õóứ õaùnh
dỏỳu sổỷ chuyóứn tióỳp giai õoaỷn trong quaù trỗnh phỏn
tờch.
3. Nguyón từc taỷo bọỹ maợ :
Bọỹ maợ õoùng vai troỡ coù tờnh quyóỳt õởnh õóỳn tọỳc
õọỹ xổớ lyù cuớa maùy, kóỳt quaớ khai thaùc dổợ lióỷu. Dổợ
lióỷu trong lộnh vổỷc naỡy phaùt sinh haỡng ngaỡy rỏỳt õa
daỷng vaỡ yóu cỏửu phong phuù. Ngổồỡi ta tọứ chổùc dổợ
kióỷn dổồùi daỷng tóỷp tin cồ sồớ dổợ lióỷu vaỡ duỡng caùc
phổồng phaùp tuỏửn tổỷ hay ngỏựu nhión õóứ truy xuỏỳt dổợ
lióỷu.
Maợ laỡ vuỡng thọng tin õỷc bióỷt coù mỷt trong tỏỳt
caớ caùc mỏựu tin cuớa họử sồ dổợ lióỷu, chióửu daỡi coù
thóứ khaùc nhau tuỡy theo tổỡng họử sồ, nhổng nhỏỳt thióỳt
phaới gọửm nhổợng thọng tin phaớn aùnh tỏỳt caớ caùc yóu
cỏửu thổỷc tóỳ trón họử sồ naỡy. Maợ coù tờnh duy nhỏỳt
õọỳi vồùi tổỡng loaỷi thọng tin, nghộa laỡ hai mỏựu tin
chổùa thọng tin cuớa hai vỏỷt thóứ khaùc nhau, bừt buọỹc
phaới khaùc nhau. Mọựi vở trờ (kyù tổỷ) trón vuỡng maợ
õổồỹc quy õởnh cọỳ õởnh theo mọỹt tờnh chỏỳt naỡo õoù cuớa
vỏỷt thóứ. Tỏỷp hồỹp caùc vuỡng maợ naỡy cuớa toaỡn bọỹ
tỏỷp tin goỹi laỡ maợ.
Coù nhióửu phổồng phaùp maợ hoaù :
- Maợ sọỳ lión tióỳp : cn cổù vaỡo tỏỷp hồỹp õọỳi tổồỹng
õóứ gaùn cho mọỹt õọỳi tổồỹng naỡo õoù mọỹt giaù trở khồới
õỏửu, tióỳp tuỷc nhổ vỏỷy cho caùc õọỳi tổồỹng khaùc theo
chióửu hổồùng tng (giaớm) cho õóỳn õọỳi tổồỹng cuọỳi

cuỡng.
* ặu õióứm: dóự thổỷc hióỷn
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
* Nhổồỹc õióứm: khọng thuỏỷn lồỹi trong vióỷc õióửu chốnh
tng hay giaớm mọỹt vaỡi õọỳi tổồỹng.
- Maợ sọỳ phỏn cỏỳp: cn cổù vaỡo tỏỷp hồỹp õọỳi tổồỹng,
chia thaỡnh tổỡng nhoùm õọỳi tổồỹng, gaùn cho mọựi nhoùm
õọỳi tổồỹng mọỹt giaù trở trong tổỡng nhoùm. Trong tổỡng
nhoùm õọỳi tổồỹng chia thaỡnh nhổợng nhoùm chi tióỳt hồn
vaỡ gaùn cho nhổợng chi tióỳt naỡy mọỹt giaù trở tổồng tổỷ
nhổ vỏỷy cho õóỳn phỏn nhoùm chi tióỳt cuọỳi cuỡng .
* ặu õióứm: dóự lỏỷp, dóự daỡng trong vióỷc tỏỷp hồỹp phỏn
tờch sọỳ lióỷu .
* Nhổồỹc õióứm: khoù nhồù.
- Maợ gồỹi nhồù : cn cổù vaỡo õỷc õióứm chuớng loaỷi,
quy caùch, kờch cồợ cuớa caùc õọỳi tổồỹng nghión cổùu õóứ
gaùn cho caùc õọỳi tổồỹng, caùc giaù trở mang tờnh gồỹi
nhồù.
* ặu õióứm: dóự lỏỷp, dóự sổớ duỷng.
* Nhổồỹc õióứm: chióửu daỡi bọỹ nhồù coỡn hồi daỡi (so vồùi
phổồng phaùp khaùc)
- Maợ họựn hồỹp: laỡ sổỷ kóỳt hồỹp cuớa caùc loaỷi maợ
trón. Bọỹ maợ seợ cung cỏỳp nhổợng thọng tin chổùa trong
noù cho vuỡng khoaù õóứ khai thaùc dổợ lióỷu theo mọỹt quy
từc nhỏỳt õởnh.
Nhổ vỏỷy vuỡng maợ bao gọửm nhióửu vở trờ phaớn aớnh bao
nhióu tờnh chỏỳt laỡ dổỷa vaỡo kóỳt quaớ cuớa quaù trỗnh
phỏn tờch. Nóỳu phỏn tờch kyợ lổồợng, coù caùch nhỗn tọứng
quaùt quy mọ cuớa loaỷi dổợ lióỷu dổỷ õoaùn hỏửu hóỳt tỏỳt

caớ caùc tỗnh huọỳng, caùc yóu cỏửu coù thóứ xaớy ra thỗ
vuỡng khoaù coù thóứ daỡi vaỡ mọựi yóu cỏửu thổồỡng coù
thóứ õaùp ổùng dóự daỡng. Cỏửn chuù yù chióửu daỗ cuớa
vuỡng khoaù , phaới õaớm baớo tờnh duy nhỏỳt vaỡ õọửng bọỹ
vóử cỏỳu truùc cho toaỡn bọỹ hóỷ thọỳng chổồng trỗnh,
phaới õuớ daỡi khọng nón dổ, nóỳu daỡi quaù thỗ vióỷc xổớ
lyù dổợ lióỷu seợ chỏỷm laỷi.
4. Tọứng quan vóử cồ sồớ dổợ lióỷu :
4.1. Khaùi nióỷm vóử hóỷ cồ sồớ dổợ lióỷu :
Cồ sồớ dổợ lióỷu (Database) : laỡ dổợ lióỷu õổồỹc tọứ
chổùc lổu trổợ theo mọỹt quy từc nhỏỳt õởnh.
Hóỷ quaớn trở cồ sồớ dổợ lióỷu (Database mangement
system) : laỡ phỏửn chổồng trỗnh õóứ coù thóứ xổớ lyù thay
õọứi dổợ lióỷu.
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
4.2. Kióỳn truùc mọỹt hóỷ cồ sồớ dổợ lióỷu :
Mọỹt cồ sồớ dổợ lióỷu õổồỹc phỏn thaỡnh caùc mổùc nhau
nhổ sau :
Cồ sồớ dổợ lióỷu vỏỷt lyù (mổùc vỏỷt lyù) laỡ caùc
tóỷp dổợ lióỷu theo mọỹt cỏỳu truùc naỡo õoù õổồỹc lổu
trón caùc thióỳt bở nhồù thổù cỏỳp (nhổ õộa tổỡ, bng
tổỡ ).
Cồ sồớ dổợ lióỷu mổùc khaùi nióỷm laỡ mọỹt sổỷ bióứu
dióựn trổỡu tổồỹng cuớa cồ sồớ dổợ lióỷu mổùc vỏỷt lyù hay
cồ sồớ dổợ lióỷu mổùc vỏỷt lyù laỡ sổỷ caỡi õỷt cuỷ thóứ
cuớa cồ sồớ dổợ lióỷu mổùc khaùi nióỷm.
Caùc khung nhỗn laỡ caùch nhỗn, laỡ quan nióỷm cuớa
tổỡng ngổồỡi sổớ duỷng õọỳi vồùi cồ sồớ dổợ lióỷu mổùc
khaùi nióỷm.

Sổỷ khaùc nhau giổợa khung nhỗn vaỡ mổùc khaùi nióỷm
thổỷc chỏỳt laỡ khọng lồùn.
4.3. Lổồỹc õọử khaùi nióỷm vaỡ mọ hỗnh dổợ lióỷu :
Lổồỹc õọử khaùi nióỷm laỡ sổỷ bióứu dióựn thóỳ giồùi
thổỷc bũng mọỹt loaỷi ngọn ngổợ phuỡ hồỹp.
Hóỷ quaớn trở cồ sồớ dổợ lióỷu cung cỏỳp ngọn ngổợ
õởnh nghộa dổợ lióỷu õóứ xaùc õởnh lổồỹc õọử khaùi nióỷm.
ỏy laỡ mọỹt ngọn ngổợ bỏỷc cao, coù khaớ nng mọ taớ
lổồỹc õọử khaùi nióỷm bũng caùch bióứu dióựn cuớa mọ hỗnh
dổợ lióỷu.
Hióỷn nay coù rỏỳt nhióửu mọ hỗnh dổợ lióỷu nhổng coù
3 loaỷi mọ hỗnh cồ baớn õang õổồỹc sổớ duỷng laỡ :
- Mọ hỗnh phỏn cỏỳp (Hierachical Model) : mọ hỗnh dổợ
lióỷu laỡ mọỹt cỏy, trong õoù caùc nuùt bióứu dióựn caùc
tỏỷp thổỷc thóứ, giổợa caùc nuùt con vaỡ nuùt cha õổồỹc
lión hóỷ theo caùc mọỳi quan hóỷ xaùc õởnh.
- Mọ hỗnh lổồùi (Net work model) : mọ hỗnh õổồỹc bióứu
dióựn laỡ mọỹt õọử thở coù hổồùng.
USER
1
USER
2
K.nhỗn
1
K.nhỗn
2
USER
n
K.nhỗn
n

CSDL mổùc
khaùi nióỷm
(logic)
CSDL mổùc
vỏỷt lyù
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
- Mọ hỗnh quan hóỷ (Relational model) : mọ hỗnh naỡy dổỷa
trón cồ sồớ khaùi nióỷm lyù thuyóỳt tỏỷp hồỹp cuớa caùc
quan hóỷ.
4.4. Caùc bổồùc thióỳt kóỳ cồ sồớ dổợ lióỷu cho baỡi toaùn
haỷch toaùn vaỡ quaớn lyù vỏỷt tổ bũng maùy tờnh :
Dổợ lióỷu cuỡng vồùi quy từc haỷch toaùn, quy từc
quaớn lyù, quy từc tọứ chổùc, quy từc kyợ thuỏỷt thu
õổồỹc sau quaù trỗnh tióỳn haỡnh khaớo saùt thổỷc tóỳ cỏửn
õổồỹc hóỷ thọỳng, sừp xóỳp taỷo thaỡnh họử sồ trong õoù
lióỷt kó õỏửy õuớ caùc cọng vióỷc, tọứng hồỹp lón danh
saùch caùc dổợ lióỷu dổồùi daỷng baớng dổợ lióỷu sồ cỏỳp
õóứ chuỏứn bở lỏỷp tổỡ õióứn dổợ lióỷu. Tuy nhión trong
bổồùc naỡy cỏửn chuù yù phỏn bióỷt thọng tin maỡ vỏỷt mang
chuyón chồớ vồùi dổợ lióỷu maỡ họử sồ chổùa õổỷng, thọng
tin õổồỹc thóứ hióỷn qua caùc giaù trở cuớa dổợ lióỷu.
ọỳi vồùi mọựi dổợ lióỷu thu thỏỷp õổồỹc chuùng ta cỏửn mọ
taớ vaỡ xaùc õởnh caùc nhỏn tọỳ :
- Tón dổợ lióỷu : choỹn tón phuỡ hồỹp vồùi ngọn ngổợ
thổồỡng duỡng vồùi thổỷc tóỳ khaớo saùt, sau õoù gaùn cho
noù mọỹt caùi tón tổồỹng trổng.
- ởnh nghộa : trong mổùc õọỹ maỡ tón dổợ lióỷu laỡm cho
ngổồỡi khaùc hióứu, õởnh nghộa seợ giuùp phỏn tờch sỏu hồn
baớn chỏỳt dổợ kióỷn. Theo quy từc cỏửn coù õởnh nghộa

rọỹng, nghộa laỡ phaới coù danh saùch caùc giaù trở maỡ
dổợ lióỷu coù thóứ nhỏỷn.
- Cỏỳu truùc : qua cỏỳu truùc dổợ lióỷu seợ xaùc õởnh
õổồỹc chờnh xaùc trong caùc loaỷi naỡo sau õỏy : chổợ,
sọỳ, logic ọửng thồỡi cỏửn xaùc õởnh roợ sọỳ kyù tổỷ
cỏửn thióỳt.
- Kióứu : thọng qua cỏỳu truùc dổợ lióỷu kióứu dổợ lióỷu
seợ õổồỹc xaùc õởnh.
- ởnh lổồỹng : qua õởnh lổồỹng ngổồỡi ta seợ ổồùc tờnh
sọỳ caùc giaù trở khaùc nhau maỡ dổợ lióỷu coù thóứ nhỏỷn
õổồỹc.
Danh saùch dổợ lióỷu thọ thu õổồỹc trong quaù trỗnh
khaớo saùt thổỷc tóỳ cỏửn loỹc nhổợng dổợ lióỷu õọửng
nghộa (duỡng tón khaùc nhau õóứ chố cuỡng mọỹt loaỷi dổợ
lióỷu, mọỹt sổỷ kióỷn) vaỡ õa nghộa (duỡng cuỡng mọỹt tón
õóứ chố caùc õọỳi tổồỹng, sổỷ kióỷn khaùc nhau), õổồỹc
duỡng õóứ taỷo thaỡnh bọỹ tổỡ õióứn dổợ lióỷu.
* Tổỡ õióứn dổợ lióỷu : laỡ mọỹt danh saùch caùc dổợ
lióỷu õổồỹc sổớ duỷng trong hóỷ thọng tin, vồùi mọỹt sọỳ
1
 Lûn vàn täút nghiãûp 
âàûc trỉng tãn, kiãøu, lénh vỉûc sỉí dủng, cạc quy tàõc
tạc âäüng.
Sau khi xạc âënh cạc thnh täú quạ trçnh lỉu
chuøn dỉỵ liãûu, xạc âënh cạc thỉûc thãø, kho dỉỵ
liãûu v dng dỉỵ liãûu lỉu chuøn, sỉí dủng så âäư
dng dỉỵ liãûu (DFD) âãø mä t cạc dng thäng tin ca
hãû thäúng âang xẹt.
Tiãúp tủc quạ trçnh phán têch v xỉí l dỉỵ liãûu,
nghiãn cỉïu cạc phủ thüc hm, xáy dỉûng mä hçnh váût

l dỉỵ liãûu (l sỉû ci dàût chn cäng củ pháưn mãưm
ph håüp củ thãø thiãút kãú cå så dỉỵ liãûu thäng qua
cạc tãûp tin ).
5. Hãû qun trë cå såí dỉỵ liãûu Microsoft Access :
 tỉì láu viãûc láûp chỉång trçnh phủc vủ cho cäng
tạc hảch toạn v qun l hoảt âäüng sn xút kinh
doanh ráút khọ khàn, phỉïc tảp chè dnh cho nhỉỵng nh
láûp trçnh chun nghiãûp, âáưy â kinh nghiãûm. Hiãûn
nay våïi hãû qun trë cå såí dỉỵ liãûu Microsoft Access
mi váún âãư â thay âäøi, M.A cho phẹp chụng ta
thiãút kãú chỉång trçnh chảy trãn mäi trỉåìng Windows
âỉåüc hỉåíng mi ỉu âiãøm ca Windows, ngoi ra M.A s
cho chụng ta cạc cäng củ hỉỵu hiãûu v tiãûn låüi âãø
tỉû âäüng sn sinh chỉång trçnh gii quút hng loảt
váún âãư then chäút trong viãûc qun trë cå såí dỉỵ
liãûu, xỉí l dỉỵ liãûu hon ho, nhanh chọng cọ
âỉåüc mäüt pháưn mãưm hon chènh våïi giao diãûn thûn
tiãûn cọ khạ nhiãưu bi toạn trong qun l, kãú
toạn, thäúng kã
Nọi âãún hãû qun trë cå såí dỉỵ liãûu chụng ta
khäng thãø khäng nọi âãún Dbase, Paradox, Fox for Dos,
Fox for Win â tỉìng vang bọng mäüt thåìi. Qua nhiãưu
nàm phạt triãøn v hon thiãûn Dbase, Paradox khäng
cn âỉåüc sỉí dủng, cn Fox for Win báy giåì â cọ
Visual Fox cọ nhiãưu tênh nàng vỉåüt träüi hån v våïi
Access cng váûy, tỉì Microsoft Access 2.0 Microsoft
Access 7.0 v âãún nay phiãn bn måïi nháút ca Access
l Microsoft Access 2000. Access âån gin, dãù sỉí dủng
v gàõn liãưn våïi khại niãûm xỉí l dỉỵ kiãûn nhanh,
trỉûc quan nghéa l khi viãút chỉång trçnh ta nhçn tháúy

ngay kãút qu qua tỉìng bỉåïc v giao diãûn thán thiãûn
våïi ngỉåìi sỉí dủng hån cạc ngän ngỉỵ khạc. Ngoi âån
gin dãù sỉí dủng, Access cho phẹp trçnh by giao
diãûn âäư ha thiãút kãú âẻp màõt bàòng cäng củ Wzards
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
cuớa noù cổỷc maỷnh vaỡ vỏỳn tin query laỡ ổu thóỳ maỷnh
nhỏỳt cuớa Access.
Mọỹt caùch tọứng quaùt cồ sồớ dổợ lióỷu cuớa Access
gọửm 6 õọỳi tổồỹng sau :
+ Table : laỡ thaỡnh phỏửn cồ baớn cuớa cồ sồớ dổợ lióỷu,
duỡng ghi nhỏỷn caùc sọỳ lióỷu cồ sồớ, caùc nghióỷp vuỷ
phaùt sinh, caùc bióỳn õọỹng tióỳp theo cuớa thọng tin
muọỳn haỷch toaùn vaỡ quaớn lyù. Mọỹt Table (baớng sọỳ
lióỷu) õổồỹc tọứ chổùc trón nhióửu record vaỡ trón mọựi
record coù nhióửu field.
+ Query : laỡ cọng cuỷ õóứ truy vỏỳn thọng tin vaỡ thổỷc
hióỷn caùc thao taùc trón sọỳ lióỷu.
+ Form : duỡng vaỡo muỷc õờch nhỏỷp lióỷu.
+ Report : Baùo caùo kóỳt quaớ õỏửu ra cuớa quaù trỗnh
khai thaùc sọỳ lióỷu, duỡng õóứ in ỏỳn.
+ Macro : tỏỷp hồỹp caùc lóỷnh nhũm tổỷ õọỹng hoaù nhổợng
thao taùc thổồỡng laỡm.
+ Module : daỷng tổỷ õọỹng hoaù cao cỏỳp hồn Macro, õoù
laỡ nhổợng haỡm rióng cuớa ngổồỡi duỡng õổồỹc lỏỷp trỗnh
bũng ngọn ngổợ Access Basic.
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
PHệN II
TầNH HầNH THặC T Vệ HACH TOAẽN

VAè QUAN LYẽ VT Tặ TAI NHAè MAẽY
C KHấ T Aè NễNG.
1
Luỏỷn vn tọỳt nghióỷp
A. C IỉM,TầNH HầNH CHUNG Vệ NHAè MAẽY C KHấ T Aè
NễNG :
I. QUAẽ TRầNH HầNH THAèNH VAè PHAẽT TRIỉN CUA NHAè
MAẽY :
Nhaỡ maùy cồ khờ ọtọ aỡ nụng thaỡnh lỏỷp tổỡ khi
mióửn Nam hoaỡn toaỡn giaới phoùng 30/04/1975, vồùi tón
goỹi ban õỏửu laỡ : xổồớng sổớa chổợa ọtọ aỡ nụng .
Trổồùc ngaỡy õỏỳt nổồùc thọỳng nhỏỳt, noù laỡ xổồớng quỏn
cuỷ cuớa Myợ nguyủ, chuyón sổớa chổợa nhoớ caùc phổồng
tióỷn vaỡ vuợ khờ chióỳn tranh; laỡ mọỹt xổồớng luỷp xuỷp,
chố coù mọỹt ờt maùy moùc cuợ kộ, mỷt bũng ỏứm thỏỳp; Cồ
sồớ õoùng taỷi 128-ng ấch Khióm - Thaỡnh phọỳ aỡ nụng.
Vaỡo thaùng 05/1975 xổồớng sổớa chổợa tọ aỡ nụng
mồùi coù quyóỳt õởnh thaỡnh lỏỷp chờnh thổùc cuớa Tốnh
Quaớng Nam aỡ Nụng (hióỷn nay laỡ Thaỡnh phọỳ aỡ
Nụng). óỳn nm 1976, xổồớng õổồỹc phaùt trióứn thaỡnh xờ
nghióỷp. Do chờnh saùch õỏửu tổ hồỹp lyù cuớa Nhaỡ nổồùc
vóử maùy moùc thióỳt bở, cồ sồớ vỏỷt chỏỳt kộ thuỏỷt, laỡm
cho qui mọ saớn xuỏỳt vaỡ tờnh chỏỳt saớn phỏứm Nhaỡ maùy
phaùt trióứn ngaỡy caỡng cao. Tổỡ yóu cỏửu thổỷc tóỳ,
ngaỡy 17/10/1992 theo Quyóỳt õởnh sọỳ 1972/QD - UB cuớa
Uyớ ban nhỏn dỏn Tốnh õọứi tón thaỡnh Nhaỡ maùy Cồ khờ
tọ aỡ Nụng trổỷc thuọỹc Sồớ Giao thọng vỏỷn taới (nay
laỡ Sồớ Giao thọng Cọng Chờnh Thaỡnh phọỳ aỡ Nụng), vaỡ
kóứ tổỡ õoù, chổùc nng nhióỷm vuỷ cuớa Nhaỡ maùy khọng
ngổỡng õổồỹc nỏng lón. Nhaỡ maùy coù quan hóỷ rọỹng khừp

vồùi caùc khaùch haỡng trong nổồùc, õỷc bióỷt caùc khu
vổỷc mióửn Trung vaỡ Tỏy Nguyón. ọỳi vồùi caùc õọỳi taùc
nổồùc ngoaỡi Nhaỡ maùy cuợng taỷo õổồỹc uy tờn tọỳt. Saớn
phỏứm cuớa Nhaỡ maùy saớn xuỏỳt ra khọng ngổỡng tng lón
vóử sọỳ lổồỹng vaỡ chỏỳt lổồỹng.
Traới qua 20 nm xỏy dổỷng vaỡ trổồớng thaỡnh, Nhaỡ
maùy õaợ tổỡng bổồùc cuớng cọỳ vaỡ phaùt trióứn vóử moỹi
mỷt, õóỳn nay õaợ taỷo õổồỹc mọỹt cồ sồớ vỏỷt chỏỳt, kộ
thuỏỷt duỡ chổa hióỷn õaỷi nhổng tổồng õọỳi õỏửy õuớ. Vồùi
dióỷn tờch Nhaỡ maùy 20.100 m
2
, tọứng sọỳ lao õọỹng hióỷn
coù laỡ 298 ngổồỡi ( trong õoù coù 90 ngổồỡi laỡm vn
phoỡng). Nhổợng nm qua, õỷc bióỷt laỡ nm 2000 trong cồ
chóỳ thở trổồỡng Nhaỡ maùy õaợ khọng ngổỡng tọứ chổùc laỷi
saớn xuỏỳt, trang bở dỏy chuyóửn sổớa chổợa baớo dổồợng,
hóỷ thọỳng sồn sỏỳy tọ Nhỏỷt, õỏửu tổ dỏy chuyóửn saớn
xuỏỳt Inox, mồớ ra mọỹt loaỷt saớn phỏứm mồùi vồùi chỏỳt
lổồỹng cao. Laỡm cho saớn xuỏỳt kinh doanh cuớa Nhaỡ maùy