Cấp cứu hạ Natri máu

Hạ Natri máu
Dr.Khôi


Lâm sàng
-

20XX

Sợ nước, chán ăn, buồn nôn
Đau đầu, nôn, lú lẫn
Nặng có thể hơn mê, co giật
Các triệu chứng tăng thể tích dịch ngoại bào: phù, cổ trướng
Triệu chứng mất nước tế bào: giảm cân, da khô

presentation title

2


Cận lâm sàng
- Na: <135 mmol/l
- Hạ Na máu nặng: <120 mmol/l
- Xn cần làm: Hct, protid máu >>> xđ tăng hay giảm thể tích
ngoại bào
- Điện giải đồ niệu: xđ mất Na do thận hay ngoài thận
- Áp lực thẩm thấu máu, niệu

20XX

presentation title

3


CĐ phân biệt
- Hạ Na máu giả: tăng protid máu, tăng lipid máu, tăng đường
huyết truyền manitol
- Cần tính Na hiệu chỉnh:
+ Na hiệu chỉnh = Na + (0.16* (protid+ lipid) g/l)
+ Na hiệu chỉnh = Na + ((G – 5.6)/5.6*)1.6

20XX

presentation title

4


CĐ nguyên nhân
1. ALTT > 290 mosmol/l: tăng đường huyết, truyền manitol
2. ALTT 275- 290 mosmol/l: giả hạ Natri máu (tăng protid máu,
tăng lipid máu)
3. ALTT < 275 mosmol/l:
• ALTT niệu < 100 mmol/l: uống quá nhiều nước
• ALTT niệu > 100 mmol/l: tìm ngun nhân dựa vào thể tích
dịch ngoại bào
ALTT= 2Na + G + ure
ALTT niệu= Na + K + ure

20XX

presentation title

5


Hạ Natri tăng thể tích ngồi tế
bào
ứ muối nước
-

20XX

Hạ Natri + phù + protid máu giảm + Hct giảm
Suy tim
Suy gan, suy dinh dưỡng
Hc thận hư

presentation title

6


Hạ Natri thể tích ngồi tế bào bình
thường
do pha lỗng

- Hạ Natri + Na niệu bình thường+ protid máu giảm nhẹ + Hct
giảm nhẹ
- Hc tiết ADH không thoả đáng

- Suy thượng thận thứ phát
- Suy tuyến giáp
- Dùng lợi tiểu Thiazid

20XX

presentation title

7


Hạ Natri giảm thể tích ngồi tế
bào
mất nước và Na, Na nhiều hơn

- Hạ Natri + dh mất nước + protid máu tăng + Hct tăng
- Qua thận: Na niệu > 30 mmol/l
+ Do dùng lợi tiểu
+ Suy thượng thận tiên phát
+ Mất Natri não: do tổn thương não
+ Suy thận thể còn nước tiểu, giai đoạn đái nhiều
+ Bệnh thận kẽ
- Ngoài thận: Na niệu <30 mmol/l
+ Mất qua tiêu hố: tiêu chảy, nơn, rị tiêu hố, mất vào khoang thứ
ba
+ Mất qua da: mồ hôi, bỏng
+ Chấn thương
20XX

presentation title

8


Phân loại hạ Na

20XX

Theo tiến triển

Theo xét nghiệm

Theo triệu chứng

- Cấp tính: <=48h
- Mạn tính: >48h

Nhẹ: 130-135 mmol/l
Trung bình: 125- 129
mmol/l
Nặng: <125 mmol/l

Nhẹ- trung bình: buồn
nơn, đau đầu
Nặng: nơn, suy tuần
hồn- hơ hấp, rối loạn
ý thức, co giật, hơn
mê

presentation title

9


Điều trị

20XX

presentation title

10


Hạ Natri tăng thể tích ngồi tế
bào
- Hạn chế muối nước
- Lợi tiểu Furosemid

20XX

presentation title

11


Hạ Natri thể tích ngồi tế bào
bình thường
-

20XX

Hạn chế nước
Do SIADH: lợi tiểu quai, democlocycline
Do thiazid: ngừng thuốc
Suy giáp, thượng thận: bù hormon

presentation title

12


Hạ Natri giảm thể tích ngồi tế
bào
- Khơng có triệu chứng: đường uống
- Có triệu chứng/ rối loạn tiêu hố: ưu trương tĩnh mạch

20XX

presentation title

13


Điều chỉnh Na
máu


Nguyên tắc
- Nếu điều chỉnh quá nhanh có thể gây HC mất Myelin do
thẩm thấu (ODS)

Yếu tố nguy cơ cao của ODS:
+ Na<105mmol/l
+ Hạ Kali máu
+ Nghiện rượu
+ Suy dinh dưỡng
+ Bệnh gan tiến triển

20XX

presentation title

15


Hạ Na máu mạn:
+ có nguy cơ cao ODS: 4-8 mmol/l/ 24h
+ khơng có nguy cơ ODS: 10-12 mmol/l trong 24h, 28mmol/l
trong 48h
Hạ Na maú cấp: 10—12 mmol/l trong 24h đầu, 8 mmol/l trong
24h tiếp theo
Mục tiêu: Na 130mmol/l

20XX

presentation title

16


Cấp

Điều chỉnh ngay 4-6 mmol/l để phịng thốt vị não và tổn
thương thần kinh
+ Hạ Na kèm triệu chứng nặng: 100ml Na 03% trong 10-20p,
truyền đến 3 lần nếu cần khi XN lại Na lên được 5mmol/l
+ mức độ trung bình: 100ml 3% với liều 0.5-2 ml/kg/h
Điều chỉnh tăng 10-12 mmol/l trong 24h đầu, 8mmol/l trong
24h tiếp theo
Ngừng truyền khi Na đạt 130 mmol/l
XN Na máu mỗi 4-6h

20XX

presentation title

17


Mạn
- Điều chỉnh theo nguyên tắc trên

20XX

presentation title

18


Hạ Natri giảm thể tích ngồi tế
bào
- Dd Na 0.9% 0.5- 1ml/kg/h

20XX

presentation title

19


- Tính lượng Natri cần bù = 0.6 * cân nặng * (Na cần đạt – Na
bệnh nhân)
+ Na cần bù: cần bù trong 1 thời gian nhất định
+ Na cần đạt: cần đạt được sau thời gian bù
+ Na bệnh nhân: trước khi bù
1g NaCl= 17 mmol Na
1 mmol Na = 0.06g NaCl
1000ml NaCl 0.9% = 153 mmol Na

20XX

presentation title

20