Chia sẻ ebook: Taisachmoi.com
KHÁCBIỆTHAYLÀCHẾT
JACKTROUT&STEVERIVKIN
MỤCLỤC
Chương1:ĐẾCHẾCỦASỰLỰACHỌN
Chương1:DÙĐIỀUGÌĐÃXẨYRACHOĐỀNGHỊBÁNĐỘC
QUYỀN(USP)
Chương3:TÁITẠOLẠIĐỀNGHỊBÁNĐỘCQUYỀN
Chương4:KHÁCHHÀNG/CHẤTLƯỢNGHIẾMKHILÀNHỮNGÝ
TƯỞNGKHÁCBIỆTHỐ
Chương5:SÁNGTẠOKHƠNGPHẢILÀMỘTÝTƯỞNGĐỂLÀ
KHÁCBIỆT
Chương6:GIÁHIẾMKHILÀMỘTÝTƯỞNGKHÁCBIỆT
Chương7:GIỊNGSẢNPHẨMRỘNGLÀCONĐƯỜNGKHĨĐỂ
KHÁCBIỆT
Chương8:NHỮNGBƯỚCĐỂKHÁCBIỆTHĨA
Chương9:KHÁCBIỆTHĨACHIẾMCHỖTRONGTÂMTRÍ
Chương10:LẦNĐẦUTIÊNLÀMỘTÝTƯỞNGKHÁCBIỆTHĨA
Chương11:SỞHỮUMỘTTHUỘCTÍNHLÀMỘTCÁCHKHÁCBIỆT
HĨA
Chương12:TÍNHDẪNĐẦULÀMỘTCÁCHKHÁCBIỆTHĨA
Chương13:KẾTHỪALÀMỘTÝTƯỞNGKHÁCBIỆT
Chương14:SẢNPHẨMĐẶCBIỆTLÀMỘTÝTƯỞNGKHÁCBIỆT
HĨA
Chương15:ĐƯỢCƯACHUỘNGLÀMỘTÝTƯỞNGKHÁCBIỆT
HĨA
Chương16:LÀMSAOĐỂMỘTSẢNPHẨMLÀMỘTÝTƯỞNG
KHÁCBIỆT
Chương17:LÀCUỐICÙNGCŨNGLÀMỘTÝTƯỞNGKHÁCBIỆT
HĨA
Chương18:NĨNGBỎNGLÀMỘTCÁCHKHÁCBIỆTHĨA
Chương19:PHÁTTRIỂNCĨTHỂHỦYHOẠISỰKHÁCBIỆT
Chương20:KHÁCBIỆTHĨAĐỊIHỎIPHẢIHYSINH
Chương21:LÀKHÁCBIỆTỞNHỮNGNƠICHỐNKHÁCBIỆT
Chương22:GÌNGIỮSỰKHÁCBIỆTCỦABẠN
Chương23:AICĨNHIỆMVỤVỚISỰKHÁCBIỆTHĨA
LỜIGIỚITHIỆU
TrongĐếchếcủasựchọnlựavàchọnlọcngàynay,nếubạnkhơngphảilà
mộtCoca-ColahaymộtNikenàođóthìquảlàkhóđểcóthểgiànhlấymột
chỗđứngvữngvàngtrongtâmtrícủangườitiêudùng.Vànếubạnđãlàmột
thươnghiệuhàngđầuthìcũngkhơngphảilàdễdàngđểcóthểbảovệđược
vịthếđómãimãibềnvữngchodùlàbạnđãcóđượccáilợithếhơnngười
đó.
Nếubảobạnphảitìmramộthạtnếptrongmộtrágạotẻthìquảlàkhơngdễ,
nhưngnếubạnchỉphảitìmramộthạtlúatrongđóthìrõràngnhiệmvụnày
dễhơnnhiều.Nhưngdùsaoviệctìmnàycũngkhơngphảilàhồntồnđơn
giản,bạncũngcầnđếnkỹnăngđểlàmchohạtlúakianổilênbềmặtcủa
nhữnghạtgạođểbạncóthểnhậndiệnđượcnó.Đểcóthểgiànhđượcmột
chỗđứngtrongtâmtrícủangườitiêudùng,thươnghiệucủabạncần
phảilàmộthạtthócchứkhơngphảilàmộthạtnếptrongrágạotẻnày.Đólà
sựkhácbiệtmàbạncầnphảicó.Đểlàmchohạtthóc(hayviênngọc?)của
bạnnổilêntrênbềmặtvàđượcnhậnbiếtlâubềntrongtâmtrícủangười
tiêudùngthìđólạilànhiệmvụcủachúngtơi,nhữngcơngtyquảngcáovà
marketing.Tìmravàlàmnổibậtsựkhácbiệtđặcthùcủabạn.
Tơitâmđắcmàgiớithiệuvớicácbạncuốnsáchnày,DifferentiateorDie
hayKhácBiệthaylàChết.
NguyễnNamTrung
Chủtịch
CtyQuảngcáoStormEye
KHỞIĐỀ
Hầunhưtrongsuốtmộtđờilàmviệccủachúngtơi,tơivàcácđồngsựcủa
tơiđềulnraotruyềnvềtầmquantrọngcủaviệc"làkhácbiệt".
TrongcuốnVịthếhố(Positioning),làkhácbiệtcónghĩalàtựcábiệthố
trongtâmtrícủacácđốitượngtiềmnăng.
TrongcuốnChiếncuộcMarketing(MarketingWarfare),làkhácbiệtcó
nghĩalàdùngmộttưtưởngcábiệthốđểbảovệ,đểtiếncơng,đểđánhbọc
hậuhayđểtrởthànhmộtdukích,một"Che".
Trongcuốn22QuyluậtMarketingbấtbiến(22ImmutableLawsof
Marketing),làkhácbiệtcónghĩalàdùngmộttưtưởngcábiệthốđểxây
dựng
mộtthươnghiệu.
TrongcuốnĐơngiảnlàHồnhảo(ThePowerofSimplicity),làkhácbiệtcó
nghĩalàthiếtlậpmộtchiếnlượccábiệthố.
Làkhácbiệthầunhưlnlàtrọngtâmcủamọiviệcmàchúngtơiđãlàm
trongsuốtbamươinămvừaqua.
Bạncóthểchorằnglúcnày,thơngđiệpvềviệc"làkhácbiệt"củachúngtơi
đãđượcloantruyềnrộngrãi.Hầunhưmọingười,aiaicũngđangbậnrộn
xâydựngsựkhácbiệttrongcáckếhoạchcủahọ.Khơngmộtaikhơnggóp
mặtvớiđờivớimộtýtưởngkhácbiệttrongđầucủaanhta,ơngtahaycơta,
bàta.Cóđúngnhưvậykhơng?
Khơnghẳnnhưvậy.
Địnhýcủachúngtơikhiviếtcuốnsáchnàylàxétđếnhailoạitổchức.Một
loạichưahềbaogiờđểtâmđếnchuyệnlàkhácbiệt.Họvàocuộc,mởra
nhữngtrậnchiếnvớinhữngyếutốcạnhtranhnhư"chấtlượngcao,""giátrị
tốt"haymộtđiềucũkỹvẫnlncóvẻhấpdẫn-"sảnphẩmtốthơn."Họtin
tưởngvàonhữnglợithếcạnhtranhmàhọtựđặtrachomìnhlàhơnhẳnmọi
đốithủnhưngrồichínhnhữnggìhọtintưởngnàylạichínhlànhữnggì
nhanhchóngloạihọrakhỏicuộcchơi.
Họtụtậpchungquanhhọvớinhững"bậcthầychunnghiệp,"nhữngngười
lnmiệngnóivềchấtlượng,vềtraoquyền,vềviệcđịnhhướngvàokhách
hàngvàvơvànnhữnghìnhthứclãnhđạotừnghệthuậtđếnphinghệthuật
khác.Bấthạnhthay,mọiđốithủcủahọcũngđượcbaoquanhbằngnhững
"bậcthầy"tươngtự.Khơngcógìlàkhácbiệt.
Mộtloạicáctổchứckhác,lànhữngtổchứchiểuđượcnhucầucủaviệclà
khácbiệt.Nhưngrồisaumộtvàinỗlựcphảinóilàkhơngđángkể,họđành
phảichấpnhậnlàhọkhơngthểvàkhơngbiếtlàmsaođểcóthểtựkhácbiệt
hố.Họđànhphảichấpnhậnlàsảnphẩmcũngnhưcáchthứcbánhàngcủa
họquảlàkhơngkhácbiệtbaonhiêuvớicácđốithủcủahọ.
Họđànhphảinhắmđếnnhữngphươngphápkíchhoạtmãilựcvẫnđượctin
tưởngvàápdụngrộngrãi.Đángbuồnthay,họvẫnkhơngthểtạothànhsự
khácbiệthọmuốncóvớicùngnhữngphươngcáchvànhântốtươngtựnhư
mọiđốithủchungquanhhọ.
Nhữngtổchứcnàycũngkhơnggặtháiđượcbaonhiêuhỗtrợtừnhữngtên
tuổikhoabảnglớn.VídụnhưMichaelPortercủatrườngđạihọcHavard,
ngườiđãnóivềnhucầucủamộtĐềnghịBánĐộcquyền(USP,unique
sellingproposition)nhưnglạikhơngthểnóichínhxáclàcáccơngtycần
phảilàmnhữnggìđểđạtđượccáiĐềnghịBánĐộcquyềnnày.ƠngPorter
thựcsựchỉnóiđếnnhữnggìbênlềnhưtínhliêntiếnchiếnlược,vịthếchiến
lược,thươngmạichiếnlượcvàcịnnhiềunữachotấtcảnhữngaicóthểtrả
chiphíchonhữngđiềumàơngnói.Vẫnkhơngcógìlàkhácbiệt.
Sựhỗtrợtừcáccơngtyquảngcáocũngkhơngđemlạichohọđiềugìtốt
hơn.Họnóivànghevềnhữnggìnhưtínhdễthương,tínhđộtpháv.v…
Đốivớihọnhữngthứnàycóvẻnghệthuậthơnlàkỹthuật.Vẫnkhơngcógì
làkhácbiệtởđây.
Cuốnsáchnàyđượcviếtralàđểthayđổitấtcảnhữngquanđiểmđượcnói
đếnởtrên.Nóvạchranhiềucáchđểbạncóthểtựmìnhlàkhácbiệtvàtránh
khỏisựcámdỗcủanhữnggìcóvẻlàkhácbiệtnhưngthựcsựlạitương
đồng.
Vớicuốnsáchnàytrongtay,cácbạnsẽởtrongmộtvịthếtốthơnđểphát
triểnvữngvànghơntrongmơtthếgiớiđầycạnhtranh,khơnghềkhoan
nhượng.Đâylàmộtcuốnsáchcóthểtạorasựkhácbiệtchocơngcuộckinh
doanhcủabạn.
Chương1ĐẾCHẾCỦASỰLỰACHỌN
Vàothuởbìnhminhcủanhânloại,lựachọnkhơnghềvàcũngchưabaogiờ
đượcxemnhưmộtvấnđề.Khicácbậctổtiênxaxưacủachúngtatựhỏi:
"Cógìchobữatốiđây?",câutrảlờisẽvơcùngđơngiản.Đócóthểlàbất
cứmộtconvậtnàoởchungquanhđómàhọcóthểsănđuổi,giếtchếtrồi
mangvềnơihọtrúẩn.
Ngàynay,bạnbướcvàomộtsiêuthịkhépkínvàdõitìmtrongmộtrừng
nhữngthứcóthểănđượcmànhữngngườikhácđãsăntìm,giếtthịt,chế
biếnvàrồiđónggóichobạn.
Vấnđềcủabạnngàynaykhơngcịnchỉlàchiếmlấy.Vấnđềcủabạnlàcố
gắnghìnhdungraphảimuathứgìtronghàngtrăm,hàngngànthứvớibaobì
đủmọikiểudángđangtrốmắtnhìntrảlạibạntừtrêncáckệhàng.Thịttươi
ư?Thịtchínư?Thịtgì?v.v…
Nhưngđóchỉmớilàbướckhởiđầu.Bạnsẽcịnphảiquyếtđịnhmìnhsẽ
muaphầnthịtnào.Sườn?Đùi?Thăn?v.v…
Vàcịnnữa,bạncịnphảiquyếtđịnhsẽmuanhữnggìvềchonhữngthành
viênkhơngănthịttronggiađìnhcủabạn?
Câucáchobữatối
Việcbắtlấymộtconcáđốivớinhữngtổtiênxaxưacủachúngtachỉđơn
giảnlàvấnđềvótnhọnmộtcànhcâyvàhyvọngvàovậnmay.
Ngàyhơmnay,điềunàycónghĩalàphảitìmđếnmộtcửahàngchunbán
cácđồnghềchoviệccâucáđểlựachọnmộtvàitrongvơsốthứnhưcần
câu,dâycâu,lưỡicâu,mồichotừngloạicákhácnhau,rồinàolàquầnáođi
câu,giỏđựngcávànếucóthểlàcịnhàngtrămnhữngthứkhơngthểnào
ngờđếnkhácnữa.
Vàrồibạnsẽđicâuởnơinào?Aohồhaysơng,suốihaybiển?
Việcđicâuđãpháttriểnqxa,qrộngsovớinhữngngàycủanhững
cànhcâyvótnhọn.
Điăntối
Ngàynay,rấtnhiềungườithườngđùnđẩyviệcphảichọnramộtchỗăntối
chonhữngngườikhác.Quyếtđịnhsẽđiăntốiởđâutrongmộtthànhphố
rộnglớnnhưNewyorkchẳnghạn,khơngthểlàmộtchuyệndễdàng.
CũngvìvậymàNinavàTimZagatđãsưutầm,biênsoạnvàrồipháthành
cuốnchỉnamvềcácnhàhàngởNewYorkvàonăm1979đểgiúpchochúng
tadễdàngtrảlờiđượccáicâuhỏikhókhănvềvấnđềlựachọnnày.Ngày
naycuốnchỉnambỏtúicủaZagatđãtrởthànhmộtấnphẩmđượcbánra
đếnhàngtriệubảnvớinhậnxétvàxếphạngđếnhàngtrămngànnhàhàngtừ
nhỏđếnlớntrênkhắpnướcMỹvàcảởnhữngthànhphốlớnnổitiếng
trênthếgiới.
Sựbùngnổtrongchọnlựa
Điềuthayđổilớnnhấttrongkinhdoanhquavàithậpniêngầnđâylàsựtăng
trưởngcịnhơnlàngoạnmụcnữacáchạngmụcsảnphẩmtronghầuhếtmọi
chủngloạihànghóa.Ngườitadựđốnlàhiệncótrênmộttriệuhạngmục
sảnphẩmchỉriêngởnướcMỹ.Trongmộtsiêuthịbấtkỳcókhoảngtrênbốn
mươingànhạngmụcsảnphẩmkhácnhau.Trongkhiđó,nhucầutrungbình
củamộtgiađìnhchỉcầnđếnkhoảngmộttrămnămmươiloạisảnphẩmkhác
nhau.Điềunàycónghĩalà,đểmuađượcnhữnggìmìnhcần,chúngtacần
phảiloạibỏítnhấtlàbamươichínngàntámtrămnămmươicácloạisản
phẩmđượcbầybántrongmỗilầnđimuasắm.
Muamộtchiếcxecáchđâyvàithậpniêncónghĩalàbạnphảichọnlựamột
trongkhoảngmộtchụcnhữngkiểuxecủanămbahãngxedanhtiếng.
Vàngàynay,việcquyếtđịnhmuamộtchiếcxecónghĩalàbạnphảichọnra
mộttronghàngmấytrămkiểuxecủahàngmấychụchãngsảnxuấtdanh
tiếngtrêntồnthếgiới.
Ngaycảtrongmộtthịtrườnghẹphơnrấtnhiềunhưchọnmộtloạixeđắtgiá
nhấtbạncũngcóđếnvàichụcchọnlựakhácnhau.Vàbạnsẽcịnphảiđau
đầuhơnnữanếuphảilựachọnnhữngthứphụtùngnhưvỏxehayruộtxe.
Sựkhácbiệtlớnnhấttrongnhữngngàynàylàkhơngphảichỉlàmộtthị
trườngquốcgiavớichỉnhữngcơngtynộiđịacạnhtranhvớinhaumàlàmột
thịtrườngtồncầuvớimọingườicạnhtranhlẫnnhauởmọinơitrênthế
giới.
Chọnlựađanglantruyền
Nhữnggìvừađượcmơtảtrênđâychỉlànhữnggìđãvàđangxẩyratrênthị
trườngcủanướcMỹ,mộtthịtrườngcóthểnóilàđadạngnhấtbởivìdân
Mỹcóthểnóilànhữngngườitiêudùnggiầucónhấtvàđangsốngtrongmột
mơitrườngmarketingbùngnổnhất.
Hãythửxétđếnnhữngquốcgiakhác,nhưTrungQuốcchẳnghạn.Sau
nhiềuthậpniênchỉmuavàlựachọntrongvàichụcloạisảnphẩmthứcăn
truyềnthốngđượcsảnxuấttừnhữngcơngtyquốcdoanh,ngàyhơmnay
ngườidânTrungQuốccóthểchọnlựarộngrãivớivơvànsảnphẩmthứcăn
trongcũngnhưngồinướcmỗikhihọđimuasắm.Theonhữngthămdị
mớiđâythìthịtrườngvềcácsảnphẩmthứcăncủaTrungQuốcđangbắt
đầu
bùngphát.Chỉriêngcácsảnphẩmnộiđịa,ngườidânTrungQuốcđãcóđến
mộttrămbamươilămthươnghiệuthựcphẩmvớivơvànhạngmụcsản
phẩmđểchọnlựa.ConđườngtrướcmắtcịndàinhưngngườiTrungQuốc
đangởtrênconđườngđiđếnmộttìnhtrạngnghiêmtrọngcủađếchếchọn
lựa.
Mộtsốthịtrườngkháccịnxamớiđiđếnchỗbùngphát.Nhữngquốcgia
nhưLiberia,Somalia,BắcTriềuTiênvàTanzaniacịnqnghèovàđangở
trongthờikỳkhủnghoảngnênviệcđượcchọnlựachỉcóthểlànhữngtiahy
vọnglậpltrongconmắtngườidânởnhữngquốcgianày.
Quyluậtcủasựphânchia
Quyluậtcủasựphânchiatácđộngvàtạorađếchếchọnlựa,điềuđãđược
nóiđếntrongcuốn22QuyluậtMarketingBấtbiến.
Nhưmộtphânbàotựphânchiatrongđĩanghiệm,vũđàiMarketingcũngcó
thểđượcnhìnnhưmộtrừngmởrộngkhơngngừngcủacácchủngloạisản
phẩm.
Mộtgiịngsảnphẩmbắtđâutừmộtthựcthểđơnđộc.Máytínhchẳnghạn,
vớithờigiancácgiịngsảnphẩmpháttriểnsangcácphânđoạnkhác.
Từmáytínhcủathờigianđầutiênsangcácthếhệkhácvàđếnngàynaylà
máytínhxáchtay,bútvitính.
Cũngnhưvitính,xehơicũngpháttriểntừmộtgiịngsảnphẩmđơnđộc.
Trongmộtthờigiandàihầunhưchỉcóbathươnghiệuhồntồnchiphốithị
trườngxehơi(Chevrolet,FordvàPlymouth,vàrồigiịngsảnphẩmbắtđầu
phânchia.Ngàyhơmnaychúngtacócácloạixehạngsang,loạitrungbình
vàloạirẻtiềnvớinhiềuchủngloạixekháctừxechunchởđếncácloạihai
cầutựđộnghaybántựđộngv.v…
Trongngànhcơngnghiệptruyềnhình,mộtthờiđãqua,chỉcóvàibađài
truyềnhìnhchiphốihầuhếtcácngườixemchođếnngàynayvớinhiềuloại
hìnhtruyềnhìnhvớinhiềucơngty,đàiphátkhácnhauhầunhưcủacảthế
giớinàychochúngtachọnlựa.Vớidịngthácbăng,đĩahìnhngàynaycác
đàitruyềnhìnhcácloạihồntồncóthểmơtưởngđếnmộthệthốngvới
hàngtrămkênhkhácnhauchonhucầucủangườixemcủahọ.Vớitấtcả
nhữngsựpháttriểnvàphânchiatrên,bạnsẽphảidịtìmchọnlựamộtthứgì
đóđểxemtrênvơsốkênh,đàikhácnhauvàhồntồncóthểlàkhibạntìm
được
nhữnggìđómàmìnhmuốnxemthìChươngtrìnhđóđãđếnhồichấmdứt.
"Phânchia"làmộtqtrìnhkhơnghềngừngnghỉ.Nếubạncịnnghingờvề
điềunàyhãyxemquabiểuđồsauvềsựbùngnổcủaviệclựachọn:
Ngành"Cơngnghiệplựachọn"
Sựphânchianàyđãdẫnđếnviệcrađờicủamộtngànhcơngnghiệpmới
đượcchỉđịnhđểhỗtrợmọingườitrongviệcchọnlựacủahọ.Chúngtađã
cónhắcđếnZagatvớicuốnchỉnamvềcácnhàhàngcủahọ.
Bạncóthểtìmthấyởnhiềunơinhữnglờikhunkiểunhưnênmuanhững
loạicổphần,cổphiếunào.Làmsaođểtìmđếnmộtnhasĩđúngvàthíchhợp
ởSaintLouishaycáchđểtìmramộtChươngtrìnhcaohọcphùhợptrong
hàngtrămtrườngđạihọctrêncảnước.
MạngInternetngàynaycũngmauchóngđượcđổđầynhữngthơngtinloại
nàytrêncácwebsiteđểhỗtrợchobạncóthểlựachọnbấtcứthứgìmàbạn
cóthểtưởngtượngđến,tấtcảđềuhứahẹnvớibạnmộtmứcgiáthậthấp
dẫn.
Cácloạitạpchídànhchongườitiêudùngcũngvậy,đemđếnvơsốthơngtin
vềcáchạngmụcsảnphẩmđủgiịngsảnphẩm.Vấnđềduynhấttừcáctạp
chínàylànhiềulúcchúngnóiđếnsảnphẩmqchitiếtkhiếnchochúngta
càngmùmờthêmkhiphảiđọcqnhiều.
Cácnhàtâmlývềtiêudùngchorằngcóqnhiềuhạngmụccácloạicho
chúngtachọnlựacóthểlàmchochúngtađiênrồlênvìrốirắm.Hãysuyxét
vềnhữnggìmàtiếnsĩCarolMoogđãphảinóivềđềtàinày:"Qnhiềuthứ
đểchọnlựa,vàtấtcảđềucóthểđượcthoảmãnnhanhchóngsẽkhiếncho
chúngtacứmãiphảisođo,tínhtốnnhưlàcontrẻ.Trêngócđộmarketing
thìđiềunàykhiếnchongườitangừngchútâmvàmấtđikhảnăngquyết
địnhđúng.Họtừchốivàtìmmọicáchtựbảovệkhỏibịkíchthíchquađáng
;họnảnlịngvàđànhphảichọnbừa."
Sựlựachọncóthểtrởthànhđángsợ
Đếchếthườngđượcđịnhnghĩalàmộtquyềnlựcbànhtrướngvàđángsợ.
Vàcũnglàthếđốivớisựlựachọn.Vớisựcạnhtranhdữdội,thịtrườngngày
naybịđiềukhiểnbởisựchọnlựa.Kháchhàngngàynaycóqnhiềusản
phẩmcùngloạiđểlựachọnnênbạnsẽphảitrảgiágầnnhưtứcthờivìnhững
sailầmcủabạn.Mộtkhiphạmsailầm,cácđốithủcủabạnlậptứcgiànhlấy
thịphầncủabạnvàquảlàkhơngdễdànggìđểcóthểgiànhlại.Cáccơngty
khơngchịuhiểuthấuđiềunàysẽnhanhchóngbịloạirakhỏicuộcchơivà
khơngthểtồntại.(lúcnàyquảlàđángsợ).
Chúngtađãtừngbiếtđếnnhữngthươnghiệudanhtiếngmàngàynayđã
khơngcịnngheđếnnữa.Chúngtakhơngcầnphảiliệtkêrađâydanhsách
củacáctổchứcnàybởivìngaychínhbạncũngcóthểnhớramộtsốnhững
têntuổitừngdanhtiếngđó.
Bạnphảihếtsứccẩntrọng
Nếubạnbỏquanhữnggìđộcđáocủachínhmìnhvàcốgắnglàmọithứ
dànhchomọingười,bạnsẽnhanhchóngchơnvùinhữnggìlàkhácbiệtcủa
bạn.HãyxétđếntrườnghợpcủaChevrolet,mộtthờitừnglàloạixegiađình
đầygiátrịvàchiếmlĩnhthịtrường.VàkhiChevroletcốgắngthêmvào
nhữnggìlà"đắtgiá",thểthao","nhỏbé"vàotínhcáchcủamìnhhọđãtự
loạibỏsựkhácbiệtcủachínhhọ.Ngàynaythươnghiệunàyđãbịnhững
thươnghiệukhácvượtquavàbỏhọlạisaulưng.Sựkhácbiệtcủahọtànlụi
đicùngvớicơngcuộckinhdoanhcủahọ.
Nếubạnkhơngchútâmđếnnhữngthayđổitrongthịtrường,sựklhácbiệt
củabạncũngcóthểmấtđitầmquantrọngcủanó.Hãyxétđếntrườnghợp
củaDEC,mộtthờiđãtừnglàmộtnhàsảnxuấthàngđầuvềmáytính,họđã
khơngchúýđếnnhữngthayđổitrongcơngnghệvàkỹthuậtlàmchomáy
tínhcánhântrởthànhmộtlựctácđộngchínhtrongcácvănphịng.Sựkhác
biệtcủahọmấtđitầmquantrọngtừngcó.NgàynayDECđãchếtvàbịsát
nhậpbởiCompaq.
Nếubạncứphảichịulấpbóngbởicácđốithủcạnhtranhlớnhơnmàkhơng
baogiờthiếtlậpnhữnggìlàkhácbiệtcủabạn,bạnsẽmãimãiyếukém.Hãy
xétđếntrườnghợpcủaWestinghouse,họkhơngbaogiờthốtrakhỏicái
bóngcủaGeneralElectricvàngàynayhọđãkhơngcịntồntại.Hay
GoodrichcóthểsángchếlạicácloạivỏxenhưngrồiGoodyearlạihưởng
hếtmọiphầnlợinhuậnbởivìsựnhầmlẫngiữathươnghiệucủahọvớimột
thươnghiệulớnhơn,chínhvìđiềunàymàhọkhơngthểđượcphânbiệtra
trongtâmtríngườitiêudùng.
Thếgiớikinhdoanhngàynaylàmơtthếgiớitànnhẫn.
Vàcànglúccàngtànnhẫnhơn
Đừngcholàmọiviệcrồisẽanhồtrởlại.Chúngtaphảicảmnhậnrằngnó
sẽcànglúccàngtànnhẫnhơnchỉđơngiảnvìcàngngàycàngcónhiềusự
chọnlựahơnnữa.
Trongcuốnsáchmangtên"Nhanhhơn"(Faster),tácgiảJamesGliekđãnói
vềcáiđiềucóthểgọilàmộttươnglaihoangdã,"Sựtăngtốccủahầunhư
mọithứ".Hãyxemđoạnvănsauđâycủacuốnsáchnày:
Việctăngtrưởngnhanhchóngcủasựlựachọnkhiếnchúngtabắtbuộcphải
bướcvàocáibẫycủasựchọnlựa.Chúngtacàngcónhiềuthơngtin,chúng
tacàngtìmkiếmthêmthơngtin.Chúngtacàngcónhiềusựchọnlựachúng
tacàngcầnthêmnhiềulựachọn.Sựphứctạptạothànhsựchọnlựa,sựchọn
lựathúcđẩycơngnghệ;vàcơngnghệsinhrasựphứctạp.Khơngcósự
phânphốihànghố,khơngcóviệcsảnxuấthiệuquảtrongthờiđạimớingày
nay,khơngcónhữngsốđiệnthoạimiễnphívàchuyểnphátnhanhvàtrên
hếtcảnếukhơngcómáyvitính,sựlựachọnđãkhơngthểbùngphátnhư
vậy.
Qơng,qbà,cácbạncủatơi,chúngtavẫnchưanhìnthấymộtánhsáng
nào.
***
CHƯƠNG2DÙĐIỀUGÌĐÃXẨYRA
CHOĐỀNGHỊBÁNĐỘCQUYỀN(USP)
Vàonăm1960,chủtịchmộtcơngtyquảngcáo,RosserReeves,đượcbiết
đếnnhưmộtngườitụngkinhsiêuthốtchonhữnggìbốcnổ.Ơngđãviết
mộtcuốnsáchnổitiếngmangtênTínhthựctếtrongQuảngcáo(Realityin
Advertising).Cuốnsáchnàycủaơngđãđượcchuyểndịchthànhhaimươi
támngơnngữkhácvàđượcsửdụngrộngrãinhưmộtcuốnsáchgiáokhoa.
Cáchnàyhaycáchkhác,cóthểnóiđólàmộtkhởiđầuchomộtthời
đạimarketingmới.
Trongcuốnsáchnày,ơngtagiớithiệuvàđịnhnghĩamộtkháiniệmđựocgọi
làĐềnghịBánĐộcquyềnhayUSP(UniqueSellingProposition).
Địnhnghĩa
TheoRosserReevesthìUSPlàmộtthuậtngữchínhxác,vìvậyơngtađã
đưaramộtđịnhnghĩabaphầnchokháiniệmnày:
1.Mỗimộtquảngcáophảilàmộtđềnghịvớikháchhàng.Khơngchỉlàtừ
ngữ,khơngchỉlàbốcnổ,khơngchỉlàmầumè.Mỗimộtquảngcáophảinói
vớitừngđộcgiảrằng"Muamónhàngnày,bạnsẽgặtháitiệníchđặcbiệt
này."
2.Đềnghịđóphảimộtđềnghịmàcácđốithủkhơngthểhaykhơngcóđể
cungcấpchokháchhàng.Nóphảilàduynhất-mộtsựđộcđáocủa
thươnghiệuhaymộtminhđịnhmàkhơngmộtaikháccóthểtạoratrong
mơitrườngchunbiệtcủaquảngcáođó.
3.Đềnghịđóphảimạnhmẽđểcóthểlaychuyểnđượcsốđơng(lơikéo
kháchhàngmớiđếnvớisảnphẩm).&
Ơngnóitiếprằnghầuhếtcácquảngcáotrongnhữngngàynàyđềulà"một
nghệthuậtmệtmỏicủasựbốcnổ".Khơngmangtheomộtthơngđiệp
nàothựcsự,đượcviếtrabởinhữngngườisángtạoýtưởng(copywriter)
khơnghiểugìvềtínhthựctế.
Bạncóthểcholàđólàmộtcuộcbútchiếntrongqkhứvàýtưởngnàycủa
ơngReevesvẫncịnđượcchấpnhậnlâudàibởicácnhàthựchiệnquảngcáo
ngàynay.
Sailầm.
Cuộcbútchiếnvẫnđangtiếpdiễn
Điềubấtngờlàcuộcbútchiếnđóvẫncịnđangtiếpdiễntrênvũđàiquảng
cáo.MộtmụcbáotrêntrangdầucủatờAdvertisingAgeđượcấnhànhsau
cuốnsáchtrêncủaReeveshaimươibẩynămđãcảichính:
"Nhữngnhàthơchốnglạinhữngkẻsátnhân":Cuộctranhluậnkhơng
ngừngvềquảngcáo-nghệthuậtgâysốchaybốcnổ?-dãđếnhồigaycấn
vớicơ
maycânbằngchocảhaiphía.
Mụcbáonày,dàinhiềutrang,trìnhbầyvềcuộcchiếngiữanhữngnhàsáng
tạoxemcơngviệccủahọlàmộthìnhthứcnghệthuậtvàcảmtínhvớinhững
nhàmarketingxemcơngviệccủahọlàmộthìnhthứcthựctếvàduylý.
Mộtnhómmuốngiaokếtvớikháchhàngvànhómkiamuốnlàmmờmắt
kháchhàng.
Đãđếnlúcchúngtanênngừngviệctranhluậnvàđốidiệnvớikhơngchỉ
tínhthựctếtrongquảngcáomàcịnvớicảtínhthựctếtrongthịtrường.
Reevesởđâulúcnàykhichúngtacầnđếnơng?
KhiơngReevesnóivềviệclàkhácbiệt,thịtrườnglúcđólàmộtnơichốn
cịndễthở.Sựcạnhtranhtồncầuchưahiệnhữu.Trênthựctế,theonhững
tiêuchuẩncủangàynay,cuộccạnhtranhthựcsựkhơngkhoannhượngđã
hiệnhữu.
Kháiniệmvềviệclàđộcquyềnhaylàkhácbiệttrongnăm2000làquan
trọnghơnrấtnhiềusovớinhữngnăm60.
Trongkhinhữngcuộctranhluậnvềviệc"làmmờmắthaykhơnglàmmờ
mắt"vẫnđangnóngbỏng,mộtTrậttựThếgiớiMớibấtngờđãđến.
NgàynaycónhiềucơngtycódoanhsốcịnlớnhơnsốTổngthunhậpQuốc
dâncủamộtsốquốcgia.Nămtrămcơngtyhàngđầucủathếgiớichiphối
đến70%thịtrườngthươngmãiquốctế.
Việchợpnhất,việcthànhđạtdiễnraởkhắpnơikhiếnchongườigiầulại
cànggiầuhơn,lớnhơn.Vàcũngvậy,việccạnhtranhkhơngchỉdữdộihơn
màcịnlàkhơnngoanhơn,gaycấnhơn.
Đểcóthểthắnglợitrongcuộccạnhtranhmớinàybạnphảichúýđếnthựctế
trongcáchxửsựcủakháchhàng,khơngchỉvềconngườivàthunhậpmà
cịnvềsựphiềnlịngcủakháchhàngđốivớinhữngsảnphẩmtươngđồng
đanghiệnhữu.
Bước1trongviệcxâydựngthươnghiệu
Trênthịtrườnghiệncórấtnhiềusáchnóivềviệcthiếtlậpvàxâydựng
thươnghiệunhưngchỉcórấtítnóiđếnviệctạodựngsựkhácbiệt.Vànếucó
đượcnóiđếnthìcáctácgiảcũngkhơngnóinhiềuvàrõvềtầmquantrọng
củasựkhácbiệttrongviệcthươnghiệuhố.
HãyxétđếnviệcYoung&Rubicam,mộtcơngtyquảngcáolớnvàtàigiỏi
củathếgiới,đãpháttriểnmộthệthốngmàhọgọilà"khoahọcthương
hiệu".Họnóirằng"sựkhácbiệt"làyếutốđầutiên.Hệthốngnàyđịnhnghĩa
mộtthươnghiệuvàphânbiệtnóravớinhữngthươnghiệukhác.Những
thươnghiệuđãrađờinhưthếnàovàđãchếtđirasaokhimàsựkhácbiệt
khơngcịn.
Họđãnóivậy,nhưngthayvìđisâuvàochủđềthựcsựthìhọlạinhanh
chóngchuyểnquanhữngsựviệcnhưbiểuđồsứcmạnhcủathươnghiệu,sự
hiểubiết,sựtơntrọng,sựthíchhợp.
Cácbạnđọcthânmến,chúngtasẽđisâuhơnvàovấnđềnày.Nếusựkhác
biệtđãlàyếutốchínhcủaviệcrađờivàchếtđicủamộtthươnghiệu,nó
đángđểchúngtabỏthờigianrađểtìmhiểuvềđềtàinàysâuhơnnữa.(Ơng
bạngiàReevescủachúngtađãtừngmuốnthế)
Tầmquantrọngcủaviệclàkhácbiệt
Việcchọnlựatrongnhiềuđiềulựachọnlnđượcdựatrêncănbảncủa
nhữngsựkhácbiệtnộitạihayngoạitại.Cácnhàtâmlýchỉrarằngnhữngsự
khácbiệtcóthểphânbiệtđượcrõràngvàlànhữnggìchínhyếucủasản
phẩmcóthểđượcghinhớkỹhơnbờivìchúngcóthểđượcghinhậnmột
cáchlýtính.Nóicáchkhác,nếubạnquảngcáochomộtsảnphẩm,bạnphải
đưaramộtlýdođểngườitiêudùngchọnlấysảnphẩmđó.Nếubạncó
thểcùnglúcvuithúvớilýdođónữathỉthậttuyệtvời.
Tiếcthay,dườngnhưtrênthựctếnhiềunhàquảngcáokhơnghềnghĩđến
việcđemđếnchođốitượngtiềmnăngmộtĐềnghịbánđộcquyền.
Hầuhếtnhữngngườinàyđềucảmnhậnrằngviệcbánhàngkhơngphảilà
khơkhanvàngườitachỉđápữngvớinhữngcơngtynàokhơngcốgắng
thuyếtphụchọ.Hơnnữa,nhiềungườithườngcốcãirằngkhơngcógìđủđể
gọilàkhácbiệtđểgiớithiệuvềsảnphẩm.Điềumàhọkhơnghềđểtâmđến
làthựctếthì,khơngnóiđếnviệcthiênhạcóthíchbịthuyếtphụchaykhơng,
khiphảilựachọntrongmộtrừngsảnphẩm-ngườitiêudùngđốimặt
vớivấnđềphảihìnhdungranênmuacáigìvàkhơngnênmuacáigì.Nói
cáchkhác,việcchọnlựachỉlàvấnđềđơnthuầncủaviệcquyếtđịnh.Chọn
lựatứclàquyếtđịnh.
Ngườitahìnhdungthếnào
Cácnhàtâmlýđãnghiêncứurấtnhiềuvềviệcthiênhạgiảiquyếtvấnđềra
sao.Họđãđiđếnkếtluậnrằngcóbốnđiềucănbảnảnhhưởngđếnviệc
quyếtđịnh:trựcgiác,suynghĩ,cảmnhậnvàcảmgiác.Thiênhạthường
quyếtđịnhdựatrênbốncănbảnnày.Hãyxétbốncănbảnnàytrênquan
điểmbánhàng.
Cábiệthốvớinhữngngườitrựccảm
Nhữngngườiquyếtđịnhbằngtrựcgiáctậptrungvàonhữnggìcóthể.Họ
khơngquantâmđếnnhữngtiểutiếtmàchỉchútrọngđếntổngthể.
Loạingườitrựccảmnàythườngrấtmẫncảmvớimộtchiếnlượccábiệthố
dựatrênnhữngsảnphẩmcủathếhệkếtiếptrongmộtgiịngsảnphẩm.Khi
nhữngnhàsảnxuấtAdvilvịthếhốsảnphẩmcủahọnhưmộtloại"thuốc
giảmđauthếhệmới",họđãtựphânbiệtmộtcáchhồnhảotrongconmắt
củađámđơngtrựccảm.
Nhữngngườitrựccảmhếtsứcquantâmđếntínhkhảthểcủanhữnggìsắp
đếntiếptheo.Điềunàychothấytạisaoviệcbánhàngchonhữngngườitrực
cảmthườngchứngtỏhiệuquảvớiviệcgiớithiệucácthểloạimớicủasản
phẩm.
Cábiệthốvớinhữngngườisuynghĩ
Ngườisuynghĩlànhữngngườiphântích,chínhxácvàthựctế.Qtrình
quyếtđịnhcủahọđượcđổđầythơngtinvànhữngyếutốcảmgiáchaycảm
tínhthườngbịbỏqua.Nhữngngườisuynghĩnàythườngcóvẻtànnhẫnvà
bấtcần,nhưngđiềunàylàkhơngchínhxác.Họchỉđangsuynghĩmàthơi
(loạingườinhưHenryKissinger).
Loạingườisuynghĩnàythườngrấtmẫncảmvớimộtcuộctranhluậnlýlẽ
vềnhữngthựctếcủamộtsảnphẩm.ChiếnlượccábiệthốcủaBMWvới
câuchủđề"Mộtmáyláicuốicùng"làhồntồnhiệuquảvớinhómngười
này,nhấtlàkhihọtrìnhbầynhữngthựctếnhưthiếtkếkhíđộnghọc,dễđiều
khiển,dànmáynhẹcùngvớinhữngphêbìnhcủacácchungiavềviệc
BMWvậnhànhrasao.
-Cábiệthốvớinhữngngườicảmnhận
Nhữngngườithuộcnhómnàyquantâmđếnviệccảmnhậncủanhữngngười
khác.Họghétkiểuphântíchkiểuhọcthứcvàchỉtntheoýthíchriêngcủa
họ.Họthíchđượclàmviệcvớinhữngngườikhácvàcókhảnăngtrung
thànhcaođộ.
Nhữngngườinàylàđốitượnglýtưởngchonhữngchungiacóbềngồi
tốt.ChiếndịchquảngcáocủaMiracle-Gro,tựcábiệthốhọnhưmộtlựa
chọncủacácchungialàhồnhảođốivớinhữngngườicảmnhậnnày.
Nhữngngườiđẹpđẽ,lịchsựởgiữamộtrừnghoavànóichuyệnvớinhauvề
nhữnggìtuyệtvờicủaMiraclelàmộtchiếnlượchồntồnđúngvớinhóm
ngườicảmnhậnnày.
-Cábiệthốvớinhữngngườicảmgiác
Nhữngngườicảmgiácnhìnsựviệcnhưnólàvàrấttơntrọngthựctế.Họcó
khảnănglàmviệctốtvớinhữngchitiếtvàrấtítkhisailầm.Nhữngngười
nàylàtuyệtvờitrongviệcđặtđểsựviệcvàotổngthể.
ChiếndịchcábiệthốcủaHertzvềkhảnănglãnhđạolàmộtChươngtrình
hồnhảochonhómngườicảmgiácnày,nhữngngườiđãbiếtlàquảthật
Hertzlàsốmột.(Haimươilămnămkhơngngừngminhđịnhngơivịsốmột
nàycủahọ)Đốivớinhómngườinày,ngơivịnàychứngtỏHertzlàtốtnhất.
Mộtđiềunênghinhậnlàngườitathườnglànhữngconngườiphatrộngiữa
bốncănbảnnày.Mộtngườitrựccảmthườngcũnglàmộtngườicảmnhận,
họcùngghétnhữnggìqtiểutiết.Mộtngườisuynghĩthìcũngthườnglà
mộtngườicảmgiác,nhữngngườithíchthúlàmviệcvớithơngtin.
Dùsaothìtấtcảmọingườiđềuquyếtđịnhmuahaykhơngmuatheocách
nàyhaycáchkia.
Bạncóthểcábiệthốbấtcứthứgì
TheodoreLevitt,mộtbậcthầymarketingcủaHavard,đãviếtmộtcuốnsách
mangtênSựSángtạoMarketing(TheMarketingImagination).Ơngnày
chắcchắnlàcócùngmộtýkiếnvớiReeveskhitunbốtrongChươngbốn
củacuốnsáchnàylàbạncóthểcábiệthốbấtcứmộtthứgì.
Quanđiểmcủaơnglàgiátrịcủasảnphảmđượctăngthêmbằngcáchcung
cấpchongươìtiêudùngnhiềuhơnlàhọcóthểnghĩhaycần,haydựđốn.
Điềunàycóthểđạtđượcvớinhữnghỗtrợhaydịchvụcộngthêm.
GeneralElectricđạtlấyđiềunàybằngcáchtưvấnchokháchhàngvềnhững
khácbiệtkhónhậnbiếttrongcơngcuộckinhdoanhởkhắpnơitrênthếgiới.
GEcũnghỗtrợkháchhàngvớinhữngdịchvụcộngthêmmàvớichúng
kháchhàngcủaGEkhơngcịncầnthiếtphảilưugiữbộphậndịchvụtrong
thànhphầnnhânsựcủahọ.
ThangmáyOtisdùngcáchchẩnđốntừxanhưmộtphươngcáchđểtựcá
biệthố.Vàogiờcaođiểmởcáccaoốcvănphịng,việcthựchiệncáchoạt
độngsửachữahaybảotrìthangmáylàhồntồnbấttiệnchokháchcũng
nhưnhữngngườilàmviệctạiđó.Otisvậndụngkhảnăngchẩnđốntừxa
củahọđểdựkiếntrướcnhữnggìngăntrởcóthểxẩyravàgởinhânviêncủa
họđếntrướctừsớmđểthựchiệncácdịchvụbảotrìvàonhữnggiờ
màthangmáythưathớtngườisửdụng.
Oral-Btạorasựkhácbiệtvớinhữngbànchảiđánhrăngcókhảnăngbáo
chongườisửdụngbiếtđãđếnlúccầnphảithaybànchảimới.
Cábiệthốcácloạihànghố
Ngaycảtrongthếgiớithựcphẩmchếbiếncũngtìmranhữngcáchđểcábiệt
hốsảnphẩmcủamìnhvàtạoramộtĐềnghịbánđộcquyền.