Nghệ thuật nói chuyện xã giao hằng ngày

Ud Xd giao
ang ngdy
tk

fj


NOI CHUYEN VA XA GIAO
HANG NGAY


DUC THANH
(Bién soan)

NOI CHUYEN & XA GIAO

HANG NGAY

NHA XUAT BAN VAN HOA THONG TIN


NHA XUAT BAN VAN HOA - THONG TIN
43 LO DUC, HA NỘI

é thuat
NOI CHUYEN
VA XA GIAO HANG NGAY
Chiu trách nhiệm xuất bản:

Lê Tiến Dũng

Biên tập: Ban biên tập
Bìa: Minh Tân

Sửa bản in: Hải Yến

In số lượng 2.000 cuốn khố13,5 x 20,5

cm.

Tại C.ty TNHH Văn Hoá Minh Tân - Nhà sách Minh Thang
DKKHXB

s6: 352 - 2011/CXB/23/01-33/VHTT.

In và nộp lưu chiếu năm 2012.

|


Nghệ thuật nói chuyện & x4 giao hàng ngày

LỜI NĨI ĐẦU
Trong chúng
học gói,

học mở"

làm

cách

nói.

Đó chính là bài học uỡ lịng

mà

người

học

“Học ăn,

ta răn dạu:

cha

ơng

được

đều

ta từ khi cịn nhỏ, hẳn ai cũng

cản ghi nhớ.

ai cũng

Và

để

học làm người thì trước tiên chúng ta phải học để
trở

thành

một

người

có

uăn

hóa.

Tại sao

lại như

vay?
Xã

hội là sự tổng hồ các mối quan hệ giữa
con ngudi vdi con người oà uới môi trường xung
quanh:

được

thể

hiện

thông

qua

qua

trinh

giao

tiếp. Giao tiếp một cách cé nghé thudt, cé van héa

sẽ

là

thành

một

trong

những

uêu

stố quuết

định

sự

bại của mỗi người trong sự nghiệp cũng

như trong đời sống thường nhật.
Cuốn

sách

"Nghệ

thuật giao

tiếp va xd giao

hàng ngàu" trình bàu một số nét cơ bản, cản chú
Ú trong phép xã giao hàng

ngàu.

Nó đơn giản chỉ


ĐỨC THÀNH (Biên soan)
là cách chào hỏi, thăm uiếng cùng như cách ăn,

mặc... cho đến phép xã giao trong mối quan hệ gia
đừth uà ngoài xã hột

Hụ oọng cuốn sách giúp cho các bạn có được
những hiểu biết căn bản, từ đó có cách ứng xử

hợp lú. lịch sự trong q trình giao tiếp.

Cuốn sách chắc chắn khơng tránh khỏi những
hạn chế nhất định, rất mong bạn đọc góp y chan

thành để lần xuất bản sau được tốt hơn.

Xin trần trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Người

biên

soạn


Nghệ thuật nói chuyện & xã giao hàng ngày

1. THE NAO LA PHEP XA GIAO
LICH SU ?

Phép

trọng

được

văn

xã

giao

lịch sự là chiếc

trong

các

mối

xem

hóa

quan
để

hệ

cầu

nhân

đánh

giá

nối quan

sinh.

Nó

là

tiêu

chuẩn

trình

độ

giáo

dục

của con người. Vậy phép

xả

giao lịch sự hình thành từ bao giờ?

Từ xa xưa,

hình

thành

khi lồi người biết hợp quản để
lối

sống

cộng

đồng.

tức

khi

con


ĐỨC THÀNH (Biên soan)
người ÿ thức được mối tương quan giữa bản thân
với

người

xung

quanh

là cản

thiết cho

sự

sinh

đà

phát

tồn. đó là lúc hình thành phép xã giao.
Phép

triển

xã giao được

của

hình

lịch sử nhan

thành

loại,

nó

theo

được

truyền

từ

đời nảy sang đời khác, chịu sự tác động của quy

luật đảo thải và bổ sung theo đặc điểm của từng
thoi

ky.

ting

địa

phương.

Vì

vậy

nó

thường

mang đậm tính dân gian, truyền thống. Ngây
nay sự thông thương qua lại giữa các nước, một
số nguyên

tắc xã

giao

lịch sự chính của phương

Tây đã được phổ biến trên khắp thế giới, gần
như trở thành

thứ phép

như:

bắt

chào

nhau

hay khi từ biệt, v.v...

tay,

Phép
văn.

nó

pháp

xã

giao

khơng

luật nảo

hỏi,

lịch

được

xã giao lịch sự quốc
ơm

sự

là

hơn
quy

khi
ước

mdi
bất

gap
thành

quy định trong một văn

bản

tồn tại

nhiên

nó mặc

cả, nhưng

tế,

vả giúp cho các mối quan hệ xã hội trở nên mật

thiết,

con

người

sống

vả

quan

tâm

đến

nhau

ta quan

niệm

một

người

hơn!
Thơng

chín

chấn,

thường.

khơn

người

ngoan

và

được

xem

như

có


Nghẻ thuật nói chun & xã giao hàng ngay
trình

độ

phép

xã

đảy

văn

hóa

giao

tế nhị.

giáo

lịch

là người

sự một

chính
trong xã hội.

lịch lãm

dục

Họ

cách

là hạng

ứng

thuản
người

xử

theo

thục
bát

và

thiệp.

Ngày nay. với sự phát triển của khoa học kỹ
thuật, sống trong một xã hội văn minh hiện đại,
con người lại càng phải giao tiếp nhiều hơn, nén
nó

địi

khéo

hỏi

phải

vận

dụng

một

cách

tính

tế,

tự

do,

léo.

Trong

cuộc

bng

thả,

trong

khn

sống

thoải

nếu

mái

phép

q

nhất

chúng

ta

độ.

giao

định,

thì

sống

tiếp
dù

khóng

có

than

tình đến đâu, đối tượng giao tiếp củng sẽ đánh
giá thấp về tư cách, đạo đức và trình độ văn
hóa của bạn.
Vì vậy, biết phép xã giao và vận dụng nó vào

cuộc sống một cách khéo léo là điểu cần thiết
và rất quan trọng, nhất là khi bạn muốn trở
thành một người thành đạt. Tư cách của một

người được thể hiện qua thái độ, hành động. cử

chỉ, lời ăn tiếng nói, dáng đi kiểu đứng. cách ăn
mặc,

v.v...

Cho

nên,

hảnh

động,

thái

độ

cho

học

hỏi

đúng

rèn
phép

luyện

mọi

xã giao

lịch

sự cũng là trau dồi nhân cách bản thân.


ĐỨC THÀNH (Biên soạn)

2. PHÉP XÃ GIAO
TRONG VIỆC CHÀO HỎI
Chào hỏi
Tục ngữ Việt Nam

mâm

cỏ",

đủ

thấy

như thế nào.
ngầm

mang

Chảo
tảm
ta

đến
có

tình

thể

cảm

Chào

ý nghĩa

hỏi

người

người
bảy

thán

đó.
tỏ

có câu: "Lời chào cao hơn

sự chào

hỏi

là quan

hỏi một người,

trọng

điều này

là gì?

nào

tức là tổ ra mình

Trong

lịng

thiện

cách

chào

hỏi

kính

trọng

hoặc

của

chúng

ta đối

quan
chúng

biểu

với

hiện

họ.


Nghệ thuật nói chuyện & xã giao hàng ngày

Nhưng
đúng

chào hỏi như thế nào cho phải cách, cho
phép

Thát

phú

lịch sự?

ra, cách

chảo

hỏi rất đa dạng và phong

tủy theo từng địa phương. Riêng ở Việt Nam

trước

đây,

nhập

của sắc thái văn hóa phương Tây nên da

phép

chảo

hỏi gần như là một lễ nghi, có

tắc, quy củ hẳn hol. Ngày nay, do sự du

tinh

giản

được

tính

dưới,

sự

thơng

rất nhiều,
chất

quan

nhưng

tơn

tâm,

ty,

trật

lịng

thường ở Việt Nam

vẫn

phải

thể

tự,

người

trên,

trân

trọng.

Cách

hiện
kẻ

chào

là cúi đầu chào. Đối

với người lớn tuổi hơn cản kèm theo nghiêng
mình. Khi chào hỏi chúng ta cản chú ý vài điểm
dưới đây:

- Khi

or

chào,

chúng

ta nên

kèm;theo lời hỏi

thăm xã giao, ví dụ như: "Anh có khỏe khơng?”
“Anh lúc này làm ăn ra sao?” "Lâu q khơng

đặp

nếu

chị” v.v...

- Rhơng

nên

dừng

lại thăm

chỗ

thân

tình

đã

là

hỏi,q

lâu mới

gặp

nhiều,
lại hoặc

trong trường hợp cần thiết. chúng ta có thể mời
khách vào qn nước để trị chuyện hay ghé về
nhà

mình

chơi.

Bạn

nhở

đừng

ham

trị

chuyện


ĐỨC THÀNH (Biên soạn)
đơng

đài.

người

mình

- Lúc

có

khi

làm

cản

trở

ta đang

bận

hoặc

việc

riêng

của

gặp.

chúng

khơng

tiện trị

chuyện thi hãy khéo léo trả lời ngắn gọn, đồng
thời xin lỗi rồi đi ngay. Tránh tình trạng tiếp

chuyện trong trạng thái phân tâm, đầu óc, tâm trí
Ở nơi khác.

- Gặp người cao tuổi thì chào hỏi là điều bắt

buộc.

Cổ

rằng

người

nhăn

lần đầu.

hơi

chào

khoanh

Chào

ngay:

thưa

câu

“Kính

lão đắc

thọ”,

tuy

ta chỉ quen sơ hay mới gặP

ấy chúng

Khi

tay

hai

có

hỏi phải tỏ thái độ tơn kính,

lại, đầu

cúi hẳn

xuống,

miéng

chào bà (nếu người lớn tuổi

ơng,

đó là ngưỡi trong gia tộc, hay người thân quen của

gia đình ta khoanh hẳn tay trước ngực). Tránh
thái độ xuế xòa, xởi Idi.

- Đối với người trong gia đình, chúng ta ln
nhớ

cáu

“Di

thưa

đi

đâu

mới

hoặc

người
ba

con

ai

xermn

chúng

vẻ
về

trình".
người

Khi
nhỏ

ra
phải

thưa

lớn

tuổi

trong gia đình, ví dụ như:

đi

học

mới

về" hay "Thưa mẹ

nhả

khỏi

gởi

"Thưa

chúng

con

kịch"

Làm

như thế chứng tỏ gia đình của

ta đâm

ấm

hạnh phúc và có gia giáo, đồng


Nghé thuạt nói chuyện & xã giao hàng ngày

thời cịn
thiện,

khiến

vul vẻ, u mến

- Khi

chỉ

gặp

trơng

mỉm

cho mọi người trong gia đình

bạn

nhau hơn.

bẻ,

thấy nhau,

thân

người

đỏng

lứa

tuổi

nếu

chúng ta chỉ cản gật đảu,

cười. nháy mắt hoặc đưa bản tay lén cũng

đủ.

Không

nên

tỏ thái độ quá

sức mừng

rỡ như

la lớn, nhảy cỡn, chạy ào đến khi chảo hỏi một
chưa thân thiết.

người

- Nơi

công

của chúng

nam

mọi

- RKhi gặp
giới

không

cần

hợp

nền

nên

mát,

khi

kiếng

mát

-

để thái độ chào

hỏi

người.

phụ

nữ bằng hoặc nhỏ

chảo

dừng

hỏi

lại

thiết)

- Nếu

đừng

ta làm phiền người khác hay gây sự

ý đến

chú

cộng,

trò

đang

đội nón

chảo

chúng

xã

giao

chuyện

(mũ),
ta nên

rồi

lâu

tuổi hơn,
đi

ngay,

(trừ trường

hoặc mang
giờ nón

kiếng

và

tháo

khi

chào

ra.

Rhơng

ngậm

thuốc

lá

trên

mơi

hỏi.
- Khi

chúng

ta

chào

phải

hỏi, cử chỉ cúi đầu nhẹ

hay sâu

tùy theo cương vị, tuổi tác hay

ĐỨC THÀNH (Biên soạn)
chức

vụ

của

người

đối

diện

mà

ứng

biến

cho

người,

họ

chảo

chưa

quen

người

quen

hợp phép.
- Nếu

ai, bạn

bạn

đi

cũng

chung

phải

với

chào

một

người

ấv,

dù

biết.
- Trong

trường

hợp

bất

khi họ đang nói chuyện

ngờ

gặp

hoặc đang ăn uống thì

khơng nhất thiết phải bước tới chào, trừ khi họ
thấy minh.

Lúc ta đang ăn uống mà gặp người qu€n, khi

chào

hỏi ta cũng nên

Ngược

lại

nếu

trong trường
khéo

hợp
hay

giao,

xã

mời

chúng

ta là người được mời
này thì nên nhớ đó chỉ là lời
nhất

là tìm

một

lời từ

chối

léo.

- Khi chúng

khơng

là

mời người đó một tiếng.

chào

ta chào

lại, đương

một

ai đó mà

nhiên

chúng

người

ấy

ta sẽ

CĨ

cảm giác bị xúc phạm. Cho nên chúng ta cũnẾ
đừng để một ai có cảm gidc do khi chao chung
ta. Gặp người khác chào, chung ta phai chao 14!
ngay.


Nghệ thuật nói chuyện & xã giao hàng ngày

Bắt tay
Bat
một

phép

lịch

ở

tay

sự

các

Tây.

đã

là

một

xã

giao

có

nước
Hai

từ

lâu

phương

người

đưa

tay phải ra nắm

bản

tay của
chứng

nhau
tổ

thiện

hịa

hảo,

bay

tổ

long

vao

su

hoa

đối

phương.

là để

đồng

chí

thời

tin can >
hao

Người

cua

ta

có thể căn cứ vào cách bắt tay để suy đốn một
phần tính tình hoặc tình cảm của đối tượng đối
với họ lúc đó. Vì vậy khi bạn bắt tay ai, hãy bắt

thật

chân

tình,

thẳng

được

bắt một cách miễn

thắn.

Tuyệt

đối

không

cưỡng qua loa. Sau đây

là vài điều cần lưu ý:

- Khi bắt tay bạn cần nhìn thẳng vào mặt
người đó, miệng mỉm cười, người hơi nghiêng về

phía trước và giữ thẳng lưng, không nên khom
lưng.


ĐỨC THÀNH (Biên soạn)
- Bạn

nên

tránh

những

hành

sau đây khi bắt tay: đưa bàn

động,

cử chỉ

tay ra một cách hờ

hững để bắt tay đối tượng. nắm và bóp quá chặt
tay hoặc vừa nắm
tay nắm

chặt

- Tuyệt
đang

dang

bị ướt,

hơi v.v...).
đưa

tay đổi tượng

đối

mình

chặt vừa lắc mạnh,

khơng

mang

bao

bị bẩn,

Gặp

giật giật.

bắt

tay

tay

hoặc

người

bị bệnh

trường

tay ra trước,

mà

hợp

chúng

dùng hai

khác

khi

tay

khi
mình

(như bi 16, bi mé
này,

nếu

ta chỉ cần

người

nhìn

kia

nhanh

vào tay mình, dùng lưng bàn tay đụng nhẹ vào
tay người đó đồng thời nói tiếng xin lỗi là người
ấy hiểu ngay.
- Với

người

than

thiết,

người

trong

gia đình

khơng cần thiết phải bắt tay.

- Người
khác

lũn

đưa
là

tay ra trước

người

có

để

vị trí cao

bắt
hơn,

tay người
thi

dụ

người lớn tuổi, người có cương vị cao, chủ

như

nhà,

chủ nhân

buổi tiệc, người chủ trì cuộc họp mặt,

v.v...

chúng

cương

Nếu

vị hoặc

ta là người

chức

vụ

thấp

nhỏ
hơn,

tuổi hơn,
hoặc

là

có

khách

mời thì khơng nên chủ động bắt tay.
- Khi gặp thuộc cấp, người nhỏ tuổi, người có


Nghệ thuật nói chuyện & xã giao hàng ngày

cương vị thấp

hơn.

chúng

ta nên

chủ

động

bát

tay trước để tỏ ý nhún nhường và hòa đồng.
- Trong trường hợp có nhiều người, chúng ta

phải bắt tay người lớn tuổi. người có cương vị
cao trước.

- Khi gặp hai vợ chồng,

ta bắt tay người vợ

trước, người chỗng sau.

- Đơi lúc chúng ta cũng có thể dùng cả hai
ban tay để tỏ lịng kinh trọng, nhưng đừng có
thái độ khúm núm quá, chỉ cản thẳng lưng
nghiêng người lả được.

ĐỨC THÀNH (Biên soạn)
- Khi

bắt

tay phụ

nữ

phải

nhẹ

nhàng,

đừng

nắm quá chặt, quá lâu và không lắc tay.
- Không

bắt

tay trong

tư thế

đứng

cao

hơn

đối tượng hoặc khi bạn đang ngồi, nếu khơng
thể đứng lên kịp thì bạn cũng phải nhớn người
lên một chút,

- Hãy

nhớ

để tỏ ý đang

muốn

đứng

lên.

lấy thuốc lá ra khỏi môi

trước khi

bắt tay.

- Không được sử dụng ban tay trai dé bat tay.
- Rhi gặp nhiều người,

phải bắt tay lần lượt

từng người, đừng bỏ sót một ai.

- Đừng
hoặc

dùng

hai tay bắt hai người

bắt tay chéo

nhau

một

cùng

lúc

lượt.

- Không bắt tay nhau ở cửa ra vào, cầu thang.

- Không

ngồi trên xe hơi mà

thò

tay ra cửa

xe để bắt tay người khác.

- Khi

đang

ngồi

khơng

chồổm

ngang

mặt

thì bắt tay là tập

qn

người khác để bắt tay người ngồi xa hơn.
- Đối với người

của

họ,

họ

trong

ngày,

khơng

chủ

Pháp

có thể bắt tay chúng

ta nhiều

nhưng

người

Anh

đưa

tay ra.

động

đối

thì bạn

với
đừng

nếu

lần
họ


Nghề thuật nói chuyện & xã giao hàng ngày
Ơm

hơn
Tập

tục

một

hai

Tây,

đến

Nam,

ơm

lần)

hơn

và

hón

nay vẫn

trong quan

nên

dùng.

thường

Hai

(hai

bền

tay

chưa

6m

khé

là của

mấy

vả

áp

người

má

phương

thông dụng ở Việt

hệ hằng ngày chúng ta không
phép

xã

giao này

hiện

nay

chỉ

gặp trong các buổi tiếp đón ngoại giao

với khách

nước ngoải.

Chúng ta có thể ơm nhau trong trường hợp
người

gia đình,

năm

gặp

hay
tỏ
nơi

lại. Cịn

tình nhân
một

chưa

bạn

cách

có

kín

thân

thiết cách

biệt lâu

trường hợp đặc biệt, vợ chỗng

ưm

thói quen

cong

bẻ
hơn

đáo,

nhau

(hơn mơi)

tế nhị.

Người

thực hiện những

nên bảy
Việt

Nam

cử chỉ này ở

cong.

3. PHEP LICH SU
TRONG TRANG PHUC, TRANG SUC
Trang

phuc

Nguoi

quan”

Tuy

xua

y

co

phục

noi:

"Quen

khơng

làm

sd

da,

nên

lạ

con

sợ

áo

người

nhưng nó thể hiện cho chúng ta thấy tính cách,

BUC THANH (Bién soan)
trình

độ

và

Phục

sức

là một

thẩm

mỹ.

thêm

phẩm

bản

chất
nghệ

biết

cách

của

người

sử

thuật

mang

tính

phục

sức

giá của mình.

dụng

càng

Y phục

nó.

hải hịa
làm

tăng

khơng

nhất

thiết cứ phải lượt là tơ lụa đắt tiền mới là người
biết cách ăn mặc. Ngày xưa, cha ơng ta có dạy
rằng: "áo rách khéo vá hơn áo lành vụng may”,
vì vậy

biết

ăn

mặc

chỉnh

tẻ,

tươm

tất,

sạch

sẽ

ăn

mặc

là

vì nghèo,

khơng

có

gội

ngày,

áo

là biết tự trọng chính mình vậy.
Sau đây là vài điều cần lưu ý:

- Nguyên
sạch

sẽ.

điều

kiện

tắc

ưu

tiên

Không

thể

lấy

mà

không

của
cớ

tắm

phép
hằng

quần để dơ bẩn đây mùi mỏ hơi. Chúng ta phải
ln

ln

thơm"

Dù

ghi

nhớ

câu:

"Đói

cho

sạch,

chúng ta khơng có áo quần

rách

cho

đắt tiền,

hợp thời trang nhưng đi đâu hay ở đâu, áo quần
của

chúng

tươn
hồng,

tất,

ta cũng

được

ủi

phải

lũn

kỹ

càng

sạch

sẽ,

thẳng

gọn

gảng,

thớm

đảng

như thế đã là biết cách ăn mặc rồi.

- Đừng

bao

giờ mặc

chiếc

áo

sứt

cúc,

chiếc

quần rách gấu ra khỏi nhà. Nếu có thể hãy bỏ
đi những chiếc áo, quân đã quá cũ.