NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ SINH TRƢỞNG CỌC RÀO (JATROPHA CUR CAS ) TRÊN CÁC MÔ HÌNH TRỒNG THỬ NGHIỆM TẠI BẮC VÀ NAM TRUNG BỘ LÀM CƠ SỞ ĐỂ LỰA CHỌN XUẤT XỨ TẠO NGUỒN GIỐNG CÓ TRIỂN VỌNG PHỤC VỤ CHO SẢN XUẤT - Full 10 điểm

-*
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN VĂN DẺO

"NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ SINH TRƢỞNG CỌC RÀO
(JATROPHA CUR CAS ) TRÊN CÁC MƠ HÌNH TRỒNG
THỬ NGHIỆM TẠI BẮC VÀ NAM TRUNG BỘ LÀM CƠ SỞ
ĐỂ LỰA CHỌN XUẤT XỨ TẠO NGUỒN GIỐNG
CÓ TRIỂN VỌNG PHỤC VỤ CHO SẢN XUẤT"
Chuyên ngành: Lâm nghiệp
Mã số: 606260

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
1. TS. VŨ THỊ QUẾ ANH
2. THS. LÊ QUỐC HUY

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
Ũ THỊ QUẾ
2.THS
THÁI NGUYÊN - 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi.
Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực, chƣa đƣợc cơng bố trong
bất kỳ cơng trình nào.
Thái ngun ngày 15/10/2010
Ngƣời viết cam đoan.

Nguyễn Văn Dẻo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




LỜI CẢM ƠN
Luận văn này đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại học Nơng Lâm Thái
Ngun theo chƣơng trình đào tạo Cao học lâm nghiệp khoá 16, giai đoạn
2008 - 2010.
Luận văn là một trong những nội dung nghiên cứu quan trọng của đề tài
khoa học cấp Bộ: “Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật gây trồng cây bản
địa đa mục đích: Ƣơi (Scaphium macropodum), Cọc rào (Jatropha curcas)
do thạc sỹ Lê Quốc Huy làm chủ nhiệm đề tài.
Trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn, tác giả đã nhận đƣợc
sự quan tâm, giúp đỡ của Khoa Sau đại học cũng nhƣ của các thầy, cô giáo
Trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên và các cán bộ nghiên cứu Viện
Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam. Nhân dịp này tác giả xin chân thành cảm ơn
về sự giúp đỡ quý báu đó.
Trƣớc hết, tác giả xin bày tỏ lịng cảm ơn chân thành tới TS. Vũ Thị
Quế Anh và thạc sỹ Lê Quốc Huy – là nhũng ngƣời hƣớng dẫn khoa học, đã
tận tình giúp đỡ, truyền đạt những kiến thức quý báu và dành những tình cảm
tốt đẹp cho tác giả trong suốt thời gian công tác, học tập cũng nhƣ trong thời

gian thực hiện luận văn.
Xin chân thành cảm ơn Khoa Sau Đại học, đặc biệt là TS. Lê Sỹ Trung
đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tác giả học tập và hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin cảm ơn Trung tâm công nghệ sinh học Lâm nghiệp, các
Ban Quản lý rừng phòng hộ ven biển Ninh Phƣớc tỉnh Ninh Thuận, Vĩnh
Linh tỉnh Quảng Trị, đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả triển khai đề
tài cũng nhƣ thu thập số liệu ngoại nghiệp phục vụ cho luận văn.
Cuối cùng tác giả xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè và
ngƣời thân trong gia đình đã giúp đỡ, động viên tác giả trong suốt thời gian
học tập và hoàn thành luận văn.
Thái Nguyên, ngày 15/10/2010
Tác giả

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Đặt vấn đề .............................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu. .............................................................................. 3
2.1. Mục tiêu chung của đề tài. ............................................................... 3
2.2. Mục tiêu cụ thể của đề tài. ............................................................... 3
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài. ............................................ 3
3.1. Ý nghĩa khoa học. .......................................................................... 3
3.2. Ý nghĩa thực tiễn. .......................................................................... 3
CHƢƠNG 1. TÔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU. ................................ 5
1.1. Giới thiệu chung về Cọc rào. ............................................................... 5
1.1.1 Đặc điểm thực vật học. .................................................................. 5

1.1.2. Điều kiện sinh thái. ....................................................................... 5
1.1.3. Phân bố. ........................................................................................ 6
1.1.4. Cơng dụng. .................................................................................. 6
1.2. Khảo nghiệm lồi và xuất xứ Cọc rào .................................................. 7
1.3. Tổng quan vấn đề nghiên cứu. ........................................................... 11
1.3.1. Nghiên cứu về Cọc rào trên thế giới............................................ 11
1.3.2. Nghiên cứu về Cọc rào ở Việt Nam. ........................................... 15
1.4. Điều kiện tự nhiên khu vực nghiên cứu. ......................................... 22
1.4.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên vùng Nam Trung Bộ. ..................... 22
1.4.1.1. Về đất đai. ............................................................................ 22
1.4.1.2. Về khí hậu thủy văn. ............................................................ 22
1.4.1.3.Đặc điểm thực vật. ................................................................ 23
1.4.2. Đặc điểm điều kiện tự nhiên vùng Bắc Trung Bộ. ....................... 24
1.4.2.1. Đặc điểm địa hình. ............................................................... 24
1.4.2.2. Đặc điểm đất đai. ................................................................. 24

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




1.4.2.3. Đặc điểm khí hậu thủy văn. .................................................. 25
CHƢƠNG 2. 28ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN, NỘI
DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. ................................................... 28
2.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. ..................................................... 28
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu. .................................................. 28
2.2.1. Địa điểm. ................................................................................... 28
2.2.2. Thời gian. .................................................................................. 29
2.3. Nội dung nghiên cứu. ........................................................................ 29
2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu. .................................................................. 29

2.4.1. Phƣơng pháp kế thừa. ................................................................. 29
2.4.2.Thu thập số liệu ở hiện trƣờng. .................................................... 29
2.5. Phƣơng pháp xử lý số liệu. ................................................................ 32
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................... 33
3.1. Kết quả khảo nghiệm tại Ninh Phƣớc-Ninh Thuận ............................ 33
3.1.1. Đặc điểm lập địa tại Ninh Phƣớc-Ninh Thuận. .......................... 33
3.1.2. Đặc điểm sinh trƣởng của các xuât xứ khác nhau của Cọc rào tại
khu vực Ninh Phƣớc-Ninh Thuận. ........................................................ 34
3.1.2.1. Sinh trƣởng về đƣờng kính tán của Cọc rào . ................. 34
3.1.2.2. Sinh trƣởng về chiều cao của Cọc rào. .............................. 36
3.1.2.3. Sinh trưởng về cành nhánh ................................................ 38
3.1.3. Đặc điểm vật hậu của các xuất xứ. .............................................. 40
3.1.3.1. Số chùm hoa. ...................................................................... 41
3.1.3.2. Số chùm quả. ...................................................................... 42
3.1.3.3. Số quả cao nhất trên chùm. ............................................... 44
3.1.3.4. Tổng số quả trên cây. ......................................................... 46
3.1.4. Chỉ tiêu chất lƣợng của các xuất xứ: Sức sống, khả năng chống sâu
bệnh, hình thái cây. ............................................................................... 48

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



1


3.1.5. Đề xuất lựa chọn xuất xứ. ........................................................... 50
3.2. Kết quả nghiên cứu tại Vính Linh – Quảng Trị. ................................ 52
3.2.1. Đặc điểm lập địa tại Vính Linh – Quảng Trị. .............................. 52
3.2.2. Đặc điểm sinh trƣởng của các xuất xứ khác nhau của Cọc rào tại

Vĩnh Linh-quảng Trị............................................................................. 53
3.2.2.1. Sinh trƣởng về đƣờng kính tán của Cọc rào . .................. 53
4.2.2.2. Sinh trưởng về chiều cao Cọc rào ...................................... 55
3.2.2.3. Sinh trƣởng về cành nhánh. ............................................. 57
3.2.3. Đặc điểm vật hậu của các xuất xứ. .............................................. 58
3.2.3.1. Số chùm hoa. ...................................................................... 59
3.2.3.2. Số chùm quả. ...................................................................... 60
3.2.3.3. Số quả cao nhất trên chùm. ............................................... 62
3.2.3.4 . Tổng số quả trên cây. ........................................................ 64
3.2.4. Chỉ tiêu chất lƣợng của các xuất xứ. ........................................... 66
3.2.5. Đề xuất lựa chọn xuất xứ. ........................................................... 68
KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................... 70
1. Kết luận. ............................................................................................... 70
2. Tồn tại của đề tài. ................................................................................ 72
3. Kiến nghị. ............................................................................................. 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO. ........................................................................... 73
PHỤ LỤC.................................................................................................... 77

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



2


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Đặc điểm khí hậu nơi khảo nghiệm .............................................. 28
Bảng 2.2. Phiếu phân tích đất ....................................................................... 31
Bảng 2.3. Điều tra sinh trƣởng cây Cọc rào. ................................................. 32
Bảng 3.1: Số liệu khí tƣợng ở một số trạm chính vùng Nam Trung Bộ ........ 23

Bảng 3.2: Số liệu khí tƣợng ở một số trạm chính vùng Bắc Trung Bộ .......... 26
Bảng 4.1: Bảng tổng hợp điều tra thực địa tại Ninh Phƣớc-Ninh Thuận ....... 33
Bảng 4.2: Sinh trƣởng đƣờng kính tán trung bình của các xuất xứ Cọc rào
tại Ninh Phƣớc-Ninh Thuận .................................................................. 35
Bảng 4.3: Sinh trƣởng chiều cao trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh
Phƣớc-Ninh Thuận.. ............................................................................. 37
Bảng 4.4: Số cành nhánh trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh PhƣớcNinh Thuận. .......................................................................................... 39
Bảng 4.5: Số chùm hoa trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh PhƣớcNinh Thuận.. ......................................................................................... 41
Bảng 4.6 Số chùm quả trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh PhƣớcNinh Thuận. .......................................................................................... 43
Bảng 4.7: Trung bình số quả cao nhất trên chùm của các xuất xứ Cọc rào tại
Ninh Phƣớc-Ninh Thuận.. ..................................................................... 45
Bảng 4.8 Số quả trung bình trên cây của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh
Phƣớc-Ninh Thuận. .............................................................................. 47
Bảng 4.9. kết quả nghiên cứu một số chỉ tiêu chất lƣợng của các xuất xứ Cọc
rào tại Ninh Phƣớc-Ninh Thuận. ........................................................... 49
Bảng 4.10. kết quả lựa chọn xuất xứ Cọc rào có triển vọng cho sản xuất khu
vực Nam Trung Bộ. .............................................................................. 50
Bảng 4.11: Bảng tổng hợp điều tra thực địa tại Vính Linh – Quảng Trị ....... 52

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Bảng 4.12: Sinh trƣởng đƣờng kính tán trung bình của các xuất xứ Cọc rào
tại Vĩnh Linh-Quảng Trị. ...................................................................... 54
Bảng 4.13: Sinh trƣởng chiều cao trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại
Vĩnh Linh-Quảng Trị. ........................................................................... 55
Bảng 4.14: Số cành nhánh trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh LinhQuảng Trị. ............................................................................................ 57
Bảng 4.15 Số chùm hoa trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh LinhQuảng Trị.. ........................................................................................... 59

Bảng 4.16 Số chùm quả trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh LinhQuảng Trị.. ........................................................................................... 61
Bảng 4.17: Trung bình số quả cao nhất trên chùm của các xuất xứ Cọc rào tại
Vĩnh Linh-Quảng trị. ............................................................................ 63
Bảng 4.18: Trung bình số quả trên cây của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh
Linh-Quảng Trị.. ................................................................................... 65
Bảng 4.19: Kết quả nghiên cứu một số chỉ tiêu chất lƣợng của các xuất xứ
Cọc rào tại Vĩnh Linh-Quảng Trị. ......................................................... 67
Bảng 4.20. kết quả lựa chọn xuất xứ có triển vọng cho sản xuất khu vực Bắc
Trung Bộ. ............................................................................................. 68

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên



1


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Hình 1.1.Sơ đồ chung của một chƣơng trình cải thiện giống cây rừng. ........... 9
Hình 1.2 . Khái quát các bƣớc khảo nghiệm chọn xuất xứ hạt Cọc rào. ....... .10
Hình 2.1: Phƣơng pháp đào phẫu diện đất. ................................................... 30
Hình 2.2: Lấy mẫu đất để phân tích .............................................................. 30
Hình 3.1: Địa điểm khảo nghiệm Cọc rào ở Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ. .... 27

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1: Đƣờng kính tán trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh
Phƣớc - Ninh Thuận. ............................................................................. 36
Biểu đồ 4.2: Chiều cao trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh PhƣớcNinh Thuận. .......................................................................................... 38
Biểu đồ 4.3: Số cành nhánh trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh
Phƣớc-Ninh Thuận................................................................................ 40
Biểu đồ 4.4: Số chùm hoa trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh PhƣớcNinh Thuận. .......................................................................................... 42
Biểu đồ 4.5: Số chùm quả trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh PhƣớcNinh Thuận. .......................................................................................... 44
Biểu đồ 4.6: Số quả cao nhất trên chùm trung bình của các xuất xứ Cọc rào
tại Ninh Phƣớc-Ninh Thuận. ................................................................. 46
Biểu đồ 4.7 Số quả trung bình trên cây của các xuất xứ Cọc rào tại Ninh
Phƣớc-Ninh Thuận................................................................................ 48
Biểu đồ 4.8. Đƣờng kính tán trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh
Linh-Quảng Trị. .................................................................................... 55
Biểu đồ 4.9: Chiều cao trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh LinhQuảng Trị. ............................................................................................ 56
Biểu đồ 4.10: Số cành nhánh trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh
Linh-Quảng Trị. .................................................................................... 58
Biểu đồ 4.11: Số chùm hoa trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh LinhQuảng Trị. ............................................................................................ 60
Biểu đồ 4.12: Số chùm quả trung bình của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh LinhQuảng Trị. ............................................................................................ 62
Biểu đồ 4.13: Trung bình số quả cao nhất trên chùm của các xuất xứ Cọc rào
tại Vĩnh Linh-Quảng Trị. ...................................................................... 64
Biểu đồ 4.14: Trung bình số quả trên cây của các xuất xứ Cọc rào tại Vĩnh
Linh-Quảng Trị. .................................................................................... 66

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên