KHOA HỌC CÔNG NGHỆ HIỆU QUẢ KINH TÉ, KỸ THUẬT VÀ XÃ CỦA CỐNG ĐẬP - Full 10 điểm

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

HIỆU QUẢ KINH TÉ, KỸ THUẬT VÀ XÃ
CỦA CỐNG ĐẬP

Đại học Thủy lợi, Hà Nội

Hội Thủy lợi Nam

Tóm Tắt: Nội dung bài báo này nhằm phân so sảnh các hiệu quả môi

trường và đặc biệt là về kinh tế của cống đập bản dầm với cống truyền thống và cong truyền thống

cải Phần đầu bài báo giới thiệu nguyên lý dựng cổng truyền cống truyền thống cải

tiến và cống đập bản Ở đây tác giả nhấn mạnh về thay đối các nguyên lý cơ bản của cống

đập bản đặt trên nền đất và cột nước thấp so với kiểu cong truyền thống và truyền thống

cải đó tác giả phân tích so sánh hiệu quả kỹ kinh tế về mặt lý thuyết và chứng minh

hiệu quả kỉnh tế thực tể thu được hai án thủy lợi thực tế Cà Mau: Hệ thong thủy lợi tiêu

vùng và án hệ thống thủy lợi tiếu vùng khi ứng dụng cống đập bản hiệu quả

kinh của các dự án vượt trội hơn cổng truyền thống và cống truyền thống cải

việc dụng công nghệ cổng đập bản dầm giúp tiết kiệm 98,6 tỷ đồng so với cống truyền thống và

76,922 tỷ đồng so với cổng truyền thống cải tức làm lợi xấp 50% kỉnh lắp trước

Ngồi ra cống đáp bản dầm cịn cỏ hiệu quả cao về hội và môi trường sinh thái so với cống

truyền thống và truyền thong cải nhờ cống đập bản dầm đựơc mở rộng được thi cơng

trong dịng giảm đảng chi đền bù giải phóng mặt Do vậy cống đập bản dầm

được Bộ Nông nghiệp và PTNT cũng như các địa phương cho ứng dụng nhiều dự án thủy lợi ở

đồng bang sông Long.

Từ công trình ngăn sơng, cống truyền thống, cống đập bản dầm, hiệu quả kinh tế, hiệu

quả thuật, hiệu quả môi trường.

Abstract: paper compares and analyzes the environmental, and especially

economic efficiency different river barrier technologies, including traditional river barrier

techniques, improved traditional river barrier and beams and slabs river

the construction principles traditional improved traditional beams and slabs river

barrier were introduced. suggested that by changing the basic principles constructing river

barriers, beams and slabs sluice structures are more effective than other river barrier technologies

terms social, environmental, and economic Secondly, by comparing different

river barrier technologies actual irrigation projects, shown that the economic efficiency

the beams and slabs sluice structures superior to traditional sluices and improved traditional

sluices. In the sub-regions Nam the application sluice technology saves

98.6 billion compared traditional sluices billion compared improved

traditional sluice structures, about 50 before compared to the

TẠP CHÍTÀI NGUYÊN NƯỚC 59

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

respectively. Furthermore, the use beams and slabs technology lowers the site clearance It

also minimizes the construction's influences on social security and ecological environment.

this technology been applied many irrigation projects the Mekong Delta by the

Ministry Agriculture and Rural Development and

Keywords: river barriers, traditional sluice technology, beams and slabs sluice technology,

technical efficiency, economic efficiency, social efficiency, environmental efficiency.

GIỚI THIỆU CHUNG nếu cống được xây trên nền cứng và nhờ cọc

Cong truyền thong nếu cống được xây dựng trên nền yếu. định

Các cống đã xây dụng trước đây ở vùng đất chống thấm theo nguyên lý đường viền ngang,

yếu ven biển của nước ta cũng như trên thế giới tức nhờ sự kín khít giữa đáy cống và nền. Ổn

đều theo mơ hình chung cơng nghệ cống định chống xói của cống chủ yếu nhờ vào hệ

truyền thống (hình truyền thống thống bể và tường tiêu năng Do những đặc

làm việc dựa trên các nguyên Ổn định chịu điếm làm việc loại cống truyền thống

chống trượt của cống do trọng trên thường có khối lượng xây nên thường bị

nền cứng thì trọng sinh ra ma sát giữa đáy thu hẹp, chỉ còn khoảng 25-40% tiết diện lòng

và nền để giữ cống, cịn ở nền yếu thì ngàm Hơn thế nữa, các cống truyền thống thiết

cống vào nền nhờ hệ cọc đế giữ cống và cộng theo ba nguyên lý trên phải được thi cơng tại

thêm cả ma Có thể gọi đây là cống trong hố móng khơ. Kết quả mơi trường

trọng hay cịn gọi cống khối tảng. Ôn định thái vùng xây dựng cống thường chịu

chống lún của loại hình cống này nhờ những tác động tiêu

Hình Mặt bằng cống truyền thống

Hình Mặt cắt ngang cống truyền thống

60 TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

Cống truyền thống cải tiến tiêu năng bằng thảm đá thả trong nước và xây

Sau khi công nghệ cống đập trụ đờ ra đời và dựng cống giữa Ưu điểm của cống truyền

thi công thành công cống Thảo một đon thống cải tiến với cống truyền thống cống

tư vấn thiết đã thiết kế phần thân cống được mở rộng, thi công được giữa sông, nhưng

truyền thống trong khung vây cọc ván thép, cịn nhược diểm của nó thân cống vẩn như cống

phần tiêu năng phịng xói như cống đập trụ đỡ truyền thống, vì nguyên chịu và chống lún

và gọi truyền thống cải tiến, truyền vẩn của cống truyền thống. Hình dưới đây

thống cải tiến đã áp dung hai nguyên cơ bản trình bày mặt bàng và cắt ngang cống truyền

của đập trụ đỡ mở rộng cống để thi công sân thống cải

Hình 2a: Mặt bang cống truyền thống cải tiến

Hình Mặt cắt ngang cổng truyền thống cải tiến

TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

Cổng đập bản dầm cống đập bản dầm có được hiệu quả cao về kỹ

Cống đập bản dầm được đề xuất trong hướng thuật, kinh tế và môi trường sinh thái. Dưới đây,

nghiên cứu đập hạ chìm năm 2007. Các cống trình bày những kết quả nghiên cứu về tính hiệu

đập bản dầm được thi công trong đúc, sau quả cùa việc áp dụng công nghệ cống đập bản

làm nổi và dắt đến vị trí xây dựng đã chuản dầm, cống truyền thống và truyền thống

sằn móng, đập dạng bản dầm làm tiến.

việc theo nguyên chính. Thứ nhất, ổn định

chịu chống trượt, ma sát (lực dính) giữa

đáy và nền, nhờ trọng lượng bản thân cống, cổ'

nhưng ở đây trọng lượng nhiều với

cống truyền thống. Thứ on định chống lún

theo nguyên lý tải trọng công trình lên nền

chịu của nền, khác hẳn với cống truyền

thống. Thứ ổn định chống thấm cũng như

cống truyền thống, tức theo nguyên đường

viền ngang, nhờ sự kín khít giữa đáy cống và

Thứ tư, ổn định chống xói của cống nhờ

thảm đá hoặc tấm tông, nhờ đã mở rộng

tiết diện cống để cho tốc trước và sau cống

nhỏ lưu tốc xói cho phép của gia cố, Hình Sơ đồ khơng gian cống đập bán dầm

tự như cống đập trụ Thứ năm, trong

q trình dắt và đánh đắm đến trí thiết HIỆU QUẢ KỸ THUẬT

cống ổn định theo định luật Achimed. Chỉ Việc ứng dụng công nghệ cống đập bản dầm

có ngun chống thấm giống hồn toàn với mang hai hiệu quả đột phá mặt kỳ thuật.

cống truyền thống, còn nguyên lý chịu cũng việc giảm nhẹ khối lượng cơng trình và

giống ngun cống truyền thống, nhưng khác nhờ đó giúp giảm được khối lượng cơng việc xử

về giá trị, cịn ba ngun hồn khác với nền. Ket cấu thân đập cống đập bản dầm gồm

cống truyền thống. bản đáy và trụ biên đều dạng nhẹ gồm bản và

Cống đập bản dầm được Cục Sở hữu trí tuệ, dầm, không phải khối tảng, như cống truyền

thuộc Khoa học Công nghệ, cấp bang độc thống và truyền thống tiến. nền cống

quyền sáng che theo Quyết định đập bản dầm không phải xử bằng móng cọc

24597 QĐ-SHTT, ngày 16.05.2012. Đen nay như đối công nghệ cống truyền thống và

hàng chục cống ở một tỉnh như, Sóc Trăng, truyền thống cải tiến. Chính nhờ giảm nhẹ tải

Bạc Liêu, Cà Mâu, Kiên Giang đã được xây trọng cống, cống đập bản dầm có thể

dựng theo cơng nghệ cống đập bản Nhờ dụng hiệu quả trên những nền đất yếu, tận dụng

thay đối những nguyên cơ bản về xây dựng được chịu tải, dù nhỏ của nền đất

cống trên vùng đất yếu, nghĩa thay đối hoàn Công nghệ cổng truyền thống khi xây dựng

tồn kỳ thuật xây dựng cống, với cơng nghệ vùng đồng bằng ven biến với nền đất yếu đã áp

cống truyền thống và truyền thống cải tiến, nên dụng nguyên ổn định trọng bằng kết

62 TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

khối tảng của cống trên nền đất khoảng lần cống truyền thống. Việc

với cống truyền thống và truyền thống cải tiến công thả thảm đá hoặc tấm bê tơng được

thường phải làm móng cọc để chống Điều thực hiện ngay ngay trong dòng chảy. Chi phí

này chẳng khác nào chất tải nặng nền đất hạng mục này khoảng giá trị cơng trình.

yếu, rồi phải xử nền như dùng móng cọc. Hon thế nữa việc mở rộng tiết diện cống cịn

Đó một lầm và điều khơng họp về kỳ giúp tăng được khả năng tháo và lấy nước của

thuật. Nhưng trước đây khi chưa có loại cống cơng trình.

mới thì phải xây cống theo cơng nghệ truyền Việc giảm nhẹ kết cấu cống bản dầm, đã đưa

thống. Cống đập bản dầm loại cống có kết cơng nghệ thi cơng cống trong dịng chảy

cấu nhẹ nên có thể đặt ngay trên nền đất yếu để theo định luật Acsimet, rất hiệu quả: đập

ổn định chống trượt và chống không cần xử bản dầm đúc cống ở khác rồi làm nổi, dắt

lý nền móng cọc, bởi vì cống vùng triều chịu và đánh đắm vào móng,. Tuy có nhiều cơng

chênh lệch cột nước nhỏ, chỉ khoảng khi đoạn, nhưng các công đoạn đều dễ thực hiện và

tính thêm các trường hợp cực đoan cũng chỉ có thê được tiên hành một cách chủ động như

Vấn đề quan trọng khi nghiên cứu về cống việc chọn và thi công đúc thường rất thuận

trên nền đất yếu, GSTS Trương Đình Dụ, tác giả Điều này giúp tránh được việc đào móng

của cống này, đã nhận biết cống truyền khô ở vùng đất yếu để đặt cống, vì đây việc

thống (kiểu cống khối tảng) trên nền đất cứng khó khăn nhất trong thi cơng cống truyền thống,

hoặc trên nền đất yếu có xử móng cọc kể cả việc đào móng cống trên cũng như đào

cổng được áp dụng để chịu tải trọng ngang móng dưới lịng sơng, thường bị sạt trượt mái

tức cột nước cao. vậy áp dụng cống truyền xử rất tốn kém và kéo dài thời gian thi công,

thống vùng đất yếu, cột nước thấp không ví dụ thi cơng móng cống Phó Sinh (Bạc Liêu)

họp gây lảng cực kỳ vất vả do thường xuyên bị sạt dù

Việc mở rộng tiết diện cống bản dầm, mái đã mở đến m=8. Cách thi công này cũng

khoảng gần gấp đôi cống truyền thống, đưa giúp tránh được đào kênh dẫn dịng thi cơng đối

ba hiệu quả kỳ thuật quan trọng. Thứ nhất, kết với cống phải thi cơng qua mùa mưa. Việc đào

cấu tiêu năng phịng xói được giảm bớt đáng móng cống trong nước ở vùng đất yếu, có hiệu

Cần lưu ý các kết cấu tiêu năng ở cống truyền quả kỹ thuật đáng kê là đào móng với mái thang

thống, thường các lóp tường bể bằng bê tông đứng, có đã đào sâu tới 2m như cống đập xà

cốt thép đồ cũng như xói dự phịng và lan Phước Long, mà không hề bị sạt trượt.

phần nối tiếp bằng đá đổ, một trong những Do cổng đập bản dầm xây dựng được ở giữa

phận tốn kém gây lảng phí, trong xây dựng cống dịng sơng, mà bờ có thế có dân cư sinh

vùng ven biển. Những kết cấu này phải thi sống, điều mà cống truyền thống khơng thể thực

cơng trong móng khơ. Phần kết cấu tiêu năng hiện được, nên cơng tác đền bù giải phóng mặt

phịng xói này thường chiếm đến 25% giá trị bằng rất nhỏ với cống truyền thống. Đây

cơng trình. Cơng nghệ cống đập dạng bản dầm cũng một trong những ưu điểm nổi trội của

chỉ yêu cầu các kết cấu tiêu năng đon giản, bằng cống đập bản dầm cống truyền thống.

thảm đá, được thi công bằng cách thả trong 2.1. Hiệu quả kinh

dòng chảy, tốc qua đây đã được giảm Nhờ có những nguyên lý mới, đưa đến những

TẠP CHÍ TÀI NGUYÊN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

hiệu quả kỳ thuật, cho cống đập bản dầm Do mở rộng gấp đôi khẩu độ cống nên giá trị

đạt được những hiệu quả lớn về mặt kinh khối lượng cửa van của cống đập bản dầm tăng

Việc áp dụng cống đập bản dầm giúp giảm lên từ khoảng giá trị cơng trình giá trị

lớn khối lượng xây lắp bộ phân thân cống, bao chung của cửa van thường chiếm 30% gía trị

gồm bản đáy và trụ biên, bản đáy, trong cơng trình đập bản dầm. Giá trị càu giao thông

cống truyền thống, chiều dày bản đáy cống cũng tăng gấp đôi lên khoảng 5% giá trị cơng

thường từ 0,7m-l,5m, tính trung bình lm. Với Phần giá trị thi cơng hố đúc, đào móng,

cống đập bản dầm, chiều dày trung bình của bản dắt và đánh đắm cống đập hạ chìm thường

đáy, cả bản và dầm khoảng 0,4 giảm tới hon giá trị thi cơng móng tại chồ cống

60%. Nhưng cống đập bản dầm phải mở truyền thống và dẫn dịng thi cơng khá nhiều,

rộng bản đáy theo chiều vng góc dịng tuy nhiên trong nghiên cứu này coi như có giá

chảy B với giả thiết gấp hai lần thì hiệu quả trị xấp nhau.

giảm khối lượng bản đáy trên thực tế còn Như vậy, nếu với cống truyền thống, trong

khoảng 20%. phần trụ biên: Chiều dày trụ cống đập bản dầm, có có những hạng mục chỉ

biên trong cống truyền thống thường từ 0,6m giảm được phần lớn như bản đáy ,trụ biên, phần

l,2m, lấy trung bình khoảng 0,9m. Chiều dày nối tiếp tiêu năng, nhưng có hạng mục giảm hăn

dầm bản của trụ biên của cống đập hạ chìm như nền cọc. những hạng mục tăng

trung bình chỉ cịn khoảng 0,36m. Tính ra hai vì cống đập hạ chìm được mở rộng như cửa

trụ biên của cống đập bản dầm có hiệu quả giảm cầu giao thông. Vậy cộng các con

được 60% khối lượng với cống truyền thống. giảm và tăng đó có hiệu quả chung gần đúng

Bản đáy và trụ biên khối lượng chính của các hiệu quả kinh tế 40% + +25% -5%

loại cống. Cả bản đáy và trụ pin của cống đập -5% =48%. Tức hiệu quả kinh tế của cống

bản dầm tính gần đúng giảm được 40% khối đập bản dầm cao hơn, hay tiết kiệm hơn

lượng với cống truyền thống, cũng là 40% với cống truyền thống.

giá trị cơng trình. Con này cũng gàn đúng với Nếu với cống truyền thống cải tiến, về quy

tính tốn hiệu quả giảm khối lượng thân cống cống, các hạng mục cửa van, cầu giao thơng

của các cống đập hạ chìm đã xây dựng trong phần nối tiếp tiêu năng, tương đương cống

thực đập bản dầm. Tuy nhiên, phần bản đáy và trụ

Bên cạnh đó, việc áp dụng cơng nghệ cống biên của cống truyền thống cải tiến vẫn như

bản dầm giúp giảm khối lượng cọc và chi cống truyền thống, vẫn phải nền cọc.

phí thi cơng cọc (thường chiếm khoảng giá trên thực cống đập hạ chìm có hiệu quả kinh

trị cơng trình), giảm khối lượng sân tiêu tế vẩn cao hơn cống truyền thống tiến

năng, gồm các tường, các be và dự phòng khoảng 48%.

trước và cống (thường chiếm khoảng 25% Trên đây chỉ một cách tính khái qt gần

giá trị cơng trình). Các giải pháp tiêu năng bằng đúng các giá trị hiệu quả kinh tế khối lượng

thảm đá được áp dụng thay thế chỉ chiếm xây còn trong thực tế, để thấy rõ hiệu quả

khoảng 5% giá trị cơng trình. Do đó, hiệu quả của công nghệ cống đập hạ chìm, công

thực tế của giải pháp tiêu năng giảm được nghệ cống truyền thống và truyền thống cải tiến

20% trị cơng trình. cịn phải tính cả hiệu quả của giải pháp thi cơng.

64 TẠP CHÍ NGUN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

Đây là ưu điểm nổi trội của cống đập bản dầm, thê dùng máy đóng cọc đặt trên Nói chung

do giá trị đền bù giải phóng mặt bằng vĩnh cửu mọi cơng việc xây dựng cống đập bản dầm

và tạm thời, thường cũng có giá trị đối với thể diễn ra trên mặt sông, trong điều kiện bờ

cống truyền thống. Những con trên đây có vướng dân Và trong thời gian thi cơng, tàu

tính chất sánh hiệu quả kinh tế một cách khái thuyền vẩn qua được ở đoạn sơng đó, trừ

qt của công đập bản dầm với cống truyền đánh đắm cống đập bản dầm trong thời gian

thống và truyền thống cải tiến. Tuy cũng Đây điều mà công nghệ cống truyền

những con đáng tin cậy, đã được thực tế thống không thể thực hiện được, bởi để làm

chứng minh. Cụ thể trong dự'án Thủy móng khơ, phải chắn cả một đoạn sơng. Cịn

huyện Giá Rai Bạc Liêu, các dự án tiểu vùng khi đào, thì mái móng xoải ra ngoài bờ

thủy Nam Cà Mau, các đon tư vấn khi Đối với công nghệ cống truyền thống tiến thì

báo cáo đầu tư đã áp dụng các cơng nghệ cống có thể thi cơng cống tại chồ trong lịng sơng,

truyền thống, cống truyền thống cải tiến và cống nhưng khó dẫn dịng thi cơng và tàu thuyền

đập bản dầm để thiết kế cho từng cống và qua thế phải làm kênh dần tạm thời bên

sánh, lựa chọn phưong án, trình chủ đầu tư phê Mặt khác thời gian xây dựng cống đập

duyệt. các dự án đó, trong khi sánh, đều bản dầm thường được rút ngắn, nên càng gây

thấy phưong án ứng dụng cống đập bản dầm có xáo trộn cho vùng dự

hiệu quả cao hơn phương án cống truyền thống Trong quản khai thác, cống đập bản dầm

và truyền thống tiến từ 40% đến 50%. Hiệu được xây dựng ở lịng sơng, nên giữ được cảnh

quả kinh tế cống đập bản dầm còn hơn cống quan tự nhiên sông nước của vùng dự

truyền thống ở chồ, nếu cơ cấu sản xuất của tiết diện cống đập bản dầm được mở rộng,

vùng dự án thay đổi thì có thể di dời cống đập không những thuận cho việc tháo và lấy

hạ chìm đến làm cống ở khác, khơng nước mà còn đảm bảo trao đổi nước giữa

phải đập bỏ tốn thượng và hạ cống, nên gây tù đọng ảnh

2.2. Hiệu quả về môi trường sinh thái hưởng đến mơi trường khi đóng cống, với

Việc ứng dụng cơng nghệ đập bản dầm đế cống truyền thống.

xây dựng các cống vùng đồng bằng ven biển, 2.3. Hiệu quả về mặt

không những đưa hiệu quả cao về kỹ thuật và Công nghệ cống đập bản dầm là một kiếu

kinh tế, cịn đưa hiệu quả mơi trường sinh cống mới, khơng những có hiệu quả cao về kỹ

thái đáng kể trong xây dựng và quản khai thuật, kinh tế và mơi trường sinh thái, mà cịn có

thác cơng trình. hiệu quả xã hội với công nghệ cống

Trong thời gian xây dựng cơng trình, phần truyền thống, bởi phù họp điều kiện

cống đập bản dầm được đúc ở đúc cách xa cống vùng ven biển nền đất yếu, cột nước thấp.

trí cơng trình, rồi dắt đến trí xây dựng và Điều đó dược minh chứng thông qua việc

đánh đắm vào Do đó việc đào móng ứng dụng cống đập bản dầm vào nhiều dự án

cơng trình được tiến hành ngay trong dịng sơng, thủy ở một tỉnh ở đồng bằng sông Cửu

nên vẩn giữ nguyên hiện trạng ven Việc Long trong nhiều năm qua, khơng những đã tiết

đóng cừ làm tường cánh cũng dùng máy đóng kiệm cho ngân sách hành trăm tỷ đồng, rút

cọc đặt trên xà lan, cịn nơi có điều kiện thì có ngắn thời gian thi công, sớm đưa dự án vào khai

TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

thác. những dự án nhờ ứng dụng công nghệ toán hiệu quả kinh tế của hai dự án, đã ứng dụng
cống đập bản dầm mới có cơ hội được thực
hiên. Một ví có thể kể đến như dự án xây cống đập bản dầm ở tỉnh Cà Hai bảng
dựng thống thủy ổn định sản xuất tôm lúa
Thị xã Giá Rai (Bạc Liêu), năm 2017, khi thiết trình bày dưới đây, Cơng TNHH
kế các cống trong dự án theo cơng nghệ cống

truyền thống, thì vốn đầu tư lên 220 vượt quá Hồng Lâm, một trong những đơn tư vấn thiết
kế hoạch vốn, nên không được trên phê duyệt;
Nhưng khi ứng dụng công nghệ cống đập bản kế hai dự theo yêu cầu của Chủ đầu đê
dầm, vốn đàu tư của dự án giảm xuống chỉ còn
sánh hiệu quả cống đập bản dầm cống
tỷ và dự án được trên cho thực
Các dự án ứng dụng cống đập bản dầm, đã truyền thống và cống truyền thống cải
làm cho các địa phương phát triển ổn định sản
xuất góp phần nâng cao đời sống người Hiệu quả kinh tế khi ứng dụng cổng đập
Điều đó cho thấy, cơng nghệ cống đập bản dầm
thật sự có ý nghĩa về hiệu quả xã bản dầm cho dự án Hệ thống thủy lợi vùng
Thực tế hiệu quả của cống đập bản dầm
những dự án cơng trình. III- Nam
Để minh họa hiệu quả của việc ứng dụng
cống đập bản dầm, tác giả xin nêu kết quả tính Dự án đầu tư xây dựng thống thủy

Tiểu vùng III Nam Cà Mau, được điều chỉnh

phê duyệt năm 2012 theo công nghệ cống

truyền thống với các cống có khấu độ:

7,5m; 4m, và 3m của 22 cống; tổng khẩu độ

thoát nước của tiểu vùng tổng mức vốn

xây lắp của các cống 201,027 tỷ đồng. Sau

đã ứng dụng công nghệ đập bản dầm tống kinh

phí 102,410 tỷ và hiệu quả như trong bảng dưới

Các liệu tiết xem bảng

Bảng Tổng hợp giá trị xây lắp cống theo công nghệ cống truyền thống
và công nghệ cống đập bản dầm

Tên cống Khẩu Giá trị xây Giá trị xây Khẩu
(m) trước thuế (có cửa trước thuế (có (m)
Tổng cộng cửa van) cống
Cống Lung Trường theo p/a van) cống đập truyền thống theo p/a
Cống Rạch Bần cống đập bản dầm cống
Cống Công Điền bản dầm 201.027.543.798 truyền
Cống Chủ Ến 102.410.061.854 19.056.931.520 thống
Cống Rạch Lăng 7.151.186.068 20.982.007.619
Cống Kênh Ba 9.762.249.944 6.752.056.747
Cống Kênh Tư 4.394.564.919 8.351.861.538
6.163.145.730 6.752.056.747
4.551.200.093 6.932.725.605
4.430.773.826 6.794.076.539
4.454.493.464

66 TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

Tên cống Khẩu Giá trị xây Giá trị xây Khẩu
(m) trước thuế (có trước thuế
Cống Quang Đàm cửa van) cống theo
Cống Mò Om theo van) cống đập truyền thống cống

Cống Rạch Lăng cống đập bản dầm truyền
Cống Phát Thạnh bản dầm 6.794.076.539 thống
Cống Biện Tràng 3.832.154.120 6.932.725.605
Cống Tư Còn 3.010.309.815 7.263.422.009
Cổng Chống Mỹ 3.675.849.812 7.263.422.009
Cống Chống Mỹ 3.568.461.260 7.263.422.009
Cống Rau Dừa 3.949.257.874 6.752.056.747
Cống Chống Mỹ 2-2 4.110.311.087 11.116.245.781
Cống Kênh 5.010.301.489 12.220.404.954
Cống Nước Đục 3.405.968.858 19.056.931.520
Cống Ba 6.105.770.749 11.261.916.363
Cống Bà Xã 5.960.573.636 12.220.404.954
Cống Năm Thâu 3.687.163.974 6.932.725.605
3.923.219.550 6.794.076.539
3.689.921.660 2.057.821.902
3.682.294.649 1.476.174.952
3.890.889.278

Kết quả cho thấy chi phí phần xây dựng còn giúp tăng khẩu độ cống thêm 46 Tỷ

trước thuế cho mồi mét cống truyền thống tiểu làm của cống đập bản dầm với cống

vùng III Nam Cà Mau 201,027/87=2,31 truyền thống, cho dự án này 49%. Các liệu

tỷ/mcống. Chi phí phần xây dựng cho mồi mét tính hiệu quả của cống đập bản dầm với cống

cống công nghệ đập bản dầm tiểu vùng III truyền thống, trong dự án nêu trên, có độ tin cậy

Nam Cà Mau 102,41/133=0,770 tỷ/m cống. tuyệt đối, đó thực tế của hai công

Như vậy công nghệ cống đập bản dầm với nghệ đã áp dụng để thiết kế cho từng cống khi

cơng nghệ cống truyền thống có hiệu quả làm dự án và đã được chủ đầu tư phê duyệt,

rõ ràng. Nếu áp dụng công nghệ cống truyền trong đó phương án cống đập bản dầm trong dự

thống, tổng khẩu độ thoát nước các cống 87m, án đã thi cơng xong trong thực

chi phí phần xây dựng sau thuế 201,02 tỷ Hiệu quả kinh tế khi ứng dụng cống đập

đồng. áp dụng công nghệ cống đập bản bản dầm cho dự án Tiểu vùng III, V Cà

dầm, tổng khẩu độ thoát nước các cống Để tính được chính xác hiệu quả của việc

phí xây dựng sau thuế chỉ tỷ đồng. ứng dụng cống đập bản dầm, sánh với

Như công nghệ đập bản dầm không những làm phương án cống truyền thống cải tiến, theo yêu

với cống truyền thống 98,6 đồng mà cầu của Chủ đầu tư, Tư vấn thiết kế đã dựa vào

TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC 67

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

hai nguồn tài liệu tin Một tài liệu thiết kế nhưng không đáng kể, điều kiện địa chất và
địa hình các cống này gần giống nhau. Vì chỉ
bản thi cơng và dự toán của cống, ứng có cách này, Tư vấn thiết kế mới tính được giá
trị đầu tư từng cống theo công nghệ cống
dụng công nghệ đập bản dầm đã được phê truyền thống cải tiến, để sánh với cống đập
bản dầm. Kết quả tính tốn được trình bày

duyệt. Hai tài liệu thiết kế cống Ngả Tư, trong bảng Giá trị các cống chỉ tính phần
thân cống, mang cống, nối tiếp, gia cố lòng dẫn
khoang rộng theo phương án cống truyền và biện pháp thi công cống, khơng tính giá trị
các hạng mục giống nhau ở hai phương cầu
thống cải tiến, có điều kiện tương tự các cống giao thông, đường dẫn lên cầu, nhà quản
cửa van, giàn
của dự cũng đã được phê duyệt năm 2018.

Trên cơ sở sơ thiết kế của cống Ngã Tư

này, tư vấn thiết kế lập đồ án thiết kế và tính

dự tốn cho các cống điển hình 6m,

4m theo phương án cống truyền thống cải tiến.

Việc chọn thiết kế điển hình này, tuy có sai

Bảng So sánh giá trị xây cống tiểu vùng II,III,

giữa công nghệ cống đập bản dầm và cống truyền thống cải tiến

Cống Giáo Mậu 4.540.091.794 10.159.474.152 (5.619.382.358) Gồm cả
đúc
Cống Rạch Mũi 4.239.769.251 10.159.474.152 (5.919.704.901)
Cống Kênh Chẹt 3.339.560.688 7.437.606.364 (4.098.045.676) Gồm cả
4 Cống Lung Môn 3.338.105.807 7.437.606.364 4.099.500.557) đúc
Cống Bộ Tời 2.856.586.493 6.807.577.331 3.950.990.838)
Cống Bộ Phát 2.709.180.426 7.437.606.364 4.728.425.938)
Cống Cỏ Xước 3.048.548.816 7.437.606.364 4.389.057.548)

Cống Kênh 2.718.414.840 8.524.483.631 5.806.068.791)
Cống Năm Hanh 2.821.073.806 7.437.606.364 (4.616.532.557)
Cống Sáu Lá 2.738.338.123 8.524.483.631 5.786.145.508)
Cống Kênh Cùng 3.898.146.358 7.437.606.364 (3.539.460.006)

68 TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

Cống Láng Tượng 2.879.764.318 7.437.606.364 (4.557.842.046) Gồm
Cống Xã Hùng 2.404.625.259 6.807.577.331 (4.402.952.072) đúc
Cống Kênh Lô 4.803.941.907 8.524.483.631 (3.720.541.724)
Gồm
Cống Kênh Lô 4.743.601.551 8.524.483.631 3.780.882.080) đúc

Cống Láng Cháo 3.268.428.342 8.524.483.631 (5.256.055.289) Gồm
Cống Hai Tích 3.537.574.803 8.524.483.631 4.986.908.828) đúc
Cống Rạch Vọp 3.151.279.518 6.807.577.331 (3.656.297.813)

Hố móng đúc 1.565.272.849 1.565.272.849
cống (Năm Hanh,
Cỏ Xước, Sáu 1.428.483.639
Lung Môn)
1.428.483.639
móng đúc
cống (Rạch 1.685.434.175
Kênh Cống và
Láng Tượng) 1.685.434.175
Hố móng đúc
cống: Kênh Chẹt, 1.313.405.597

Xã Hùng,
1.313.405.597
Phát
Hố móng đúc cống
Láng Cháo và
Hai Tích

Từ trong của dự tư lm

V Cà thấy quả rệt theo TẠP CHÍ NGUYÊN NƯỚC =

69

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

tỷ/m cống; Mồi mét cống đập bản dầm có giá thay thế gọn nhẹ. Cũng nhờ cống nhẹ, nên đã áp

67,029/122=0,549tỷ/m cống. Như vậy mồi dụng công nghệ công dắt và đánh

mét cống truyền thống tiến đắt hơn mỗi mét đắm vào vị trí cơng trình, làm cho cơng nghệ

cống đập bản dầm cống bản dầm ưu việt hơn hẳn các công nghệ

Như vậy, nếu áp dụng công nghệ cống truyền cống truyền thống và truyền thống cải tiến, phải

thống tiến, tổng khẩu độ thoát nước cống thi công tại chỗ. Nhờ cống đập bản dầm

chi phí phần xây dựng trước thuế đưa hiệu quả Tiết kiệm được chi phí xây

143,951 tỷ đồng. Khi áp dụng cơng nghệ đập giảm đáng kể chi phí giải phóng mặt bằng,

bản dầm cũng tổng khẩu độ thốt nước đó, giảm nhẹ tác động đến môi trường sinh thái và

chi phí xây dựng sau thuế 67,029 tỷ đồng; Công sinh xã hội vùng dự án

nghệ đập bản dầm đã làm cho dự với Khi ứng dụng cống đập bản dầm cho dự án

cống truyền thống cải tiến 76,922 tỷ đồng. Tỷ thống thủy lợi Tiểu vùng III- Nam Cà

làm của cống đập bản dầm cho dự án này Mau, công nghệ đập bản dầm không những

54,5% với cống truyền thống cải tiến. giúp tiết kiệm 98,6 đồng, tức giảm được

độ tin Các sánh hiệu quả 49% chi phí xây dựng, cịn giúp tăng khâu

của hai cơng nghệ ở bảng trên, được trích ra từ độ cống thêm 46 với cống truyền thống.

dự toán chi tiết của đồ án thiết kế từng cống, Khi ứng dụng cống đập bản dầm cho dự án

theo công nghệ cống đập bản dầm, đã được phê Tiểu vùng II, III, Nam Cà Mau, Cơng nghệ

duyệt, chính xác tuyệt đối. Cịn dự tốn chi cống đập bản dầm đã làm lợi với cống

tiết của đồ án thiết kế từng cống theo phương truyền thống cải tiến 76,922 đồng, tức

án cống truyền thống cải tiến, thì được lập trên giảm được 54% chi phí xây dựng.

cơ sở nội suy từ các liệu của cống Ngã Tư,

có điều kiện tương tự, cũng đã được phê duyệt TÀI LIỆU THAM KHẢO

theo phương án truyền thống cải tiến. Trong

dự toán tư vấn thiết kế đã chú đến cùng /. Báo cáo kết quả nghiên cứu đập bàn dầm

mặt bằng đơn giá về vật liệu và nhân cơng. Vì năm

vậy có thể nói các liệu sánh này đạt độ tin Hồ thiết án hệ thống thủy lợi

cậy cần thiết. vùng Nam năm

KẾT LUẬN Hồ thiết án hệ thong thủy lợi

Cống đập bản dầm có được hiệu quả cao Nam Cà Mâu, năm

kỳ thuật, kinh tế xã hội và môi trường sinh thái, Hồ án hệ thong thủy lợi

nhờ thay đổi những nguyên lý cơ bản về xây ôn định tôm lúa Thị Giá Rai, Bạc Liêu

dựng cống cho phù hợp với nền đất yếu, nghĩa năm 2017.

thay đổi hoàn tồn kỳ thuật xây dựng cống

cơng nghệ cống truyền thống và truyền

thống cải tiến. Những thay đổi đó đã làm cho

khối lượng cống bản dầm được giảm nhỏ đáng GS.TS Nguyễn Quốc Dũng
7/2021
kể, xử lý nền đơn giản, kết cấu tiêu năng được

70 TẠP CHÍTÀI NGUYÊN NƯỚC