BÁO CHÍ CÁCH MẠNG VÀ BẢN LĨNH, TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI LÀM BÁO - Full 10 điểm

Sè 320 TẠP CHÍ SÁNG TÁC, NGHIÊN CỨU,
(Th¸ng 06-2020) LÝ LUẬN PHÊ BÌNH VĂN HỌC NGHỆ THUẬT

* Chịu trách nhiệm xuất bản: TRONG SƯËNÂY
LA NGỌC NHUNG
(Chủ tịch Hội) * Thơ:
Của các tác giả: PHƯƠNG LỲ, BÙI
* Tổng biên tập VIỆT PHƯƠNG, VIẾT SƠN, HOÀNG
VI THỊ THU ĐẠM ANH TUẤN, LÊ ĐỜ DANH, HÀN KỲ,
(Phó Chủ tịch Hội) NGUYỄN DUY CHIẾN, MAI THUẬN, VŨ
KIỀU OANH, VI THỊ THU ĐẠM, VÂN
* Ban Biên tập: DU, NGÔ BÁ HÒA, TRƯƠNG THỌ.
TRỊNH TRỌNG ANH
(Trưởng ban) * Văn xuôi:
Tính chiến đấu của báo chí cách mạng và bản lĩnh trách
NGUYỄN LAN HUYỀN nhiệm của người làm báo (NGUYỄN VĂN THANH), Đại
HOÀNG THỊ THU HƯƠNG hội Hội Nhà báo tỉnh Lạng Sơn lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020
LÊ THỊ THUẬN - 2025 thành cơng tốt đẹp (HỒNG HƯƠNG), Phát biểu
VY THỊ NGỌC HẰNG của đồng chí Dương Xn Hun, Phó Chủ tịch Ủy ban
nhân dân tỉnh Lạng Sơn tại Đại hội Hội Nhà báo tỉnh Lạng
* Tham gia biên tập: Sơn lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 (DƯƠNG XUÂN
HOÀNG KIM DUNG HUYÊN), Sắc vàng Quan Sơn (HOÀNG HƯƠNG), Gấu
ĐINH QUANG TRUNG Trắng lên chùa (ĐẶNG THANH), Non cao rừng thẳm (CAO
* Trị sự và phát hành: VĂN PHÒNG DUY SƠN), Sảng Lim (CHU THANH HƯƠNG), Khi nhà
HỘI VĂN HỌC NGHỆ THUẬT LẠNG SƠN báo viết văn (NGỌC HẰNG), Những cuộc cách ly lợi hại
(ĐĂNG BẨY), Giá như làng cịn hương ước (SẦM THỊ
* Trang thơng tin điện tử tổng hợp MINH NGỌC), Hoa của xứ hoa (ĐỖ LÂM HÀ), Văn hóa
quy ẩn của một số nhà nho (NGIYỄN THẾ LƯỢNG).
www.vanhocnghethuatlangson.org.vn
* Nhạc:
* Tòa soạn: Tới trường

Số 1 Trần Hưng Đạo - Nhạc và lời: BÙI MINH TẤN
P. Chi Lăng, Tp. Lạng Sơn Còn mơ thấy nhau
ĐT: (0205) 3812 338 Nhạc: NGUYỄN VĂN TÂN
Email: Lời thơ: VI THỊ THU ĐẠM

- Và các chuyên mục khác.
* Giấy phép xuất bản:
Số 880/GP-BTTTT do Bộ Bìa 1: Ngày khơng nắng - Acrylic - CAO THANH SƠN
Thông tin và Truyền thông
cấp ngày 23/5/2012; Giấy 1
phép sửa đổi, bổ sung số
2173 do Bộ TT&TT cấp ngày
15/11/2012

* In tại:
Công ty cổ phần In Lạng Sơn.
In xong và nộp lưu chiểu
tháng 06/2020

* Trình bày:
NGUYỄN LAN HUYỀN

GIÁ:12.000 đồng

Văn nghệ

Xứ Lạng - Số 320-06/2020

TÍNH CHIẾN ĐẤU CỦA BÁO CHÍ
CÁCH MẠNG VÀ BẢN LĨNH, TRÁCH NHIỆM

NGƯỜI LÀM BÁO

NguyễN VăN ThaNh

Cách đây 95 năm, ngày 21/6/1925 lãnh phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng
tụ Nguyễn Ái Quốc trực tiếp chỉ đạo con người.
xuất bản tại Quảng Châu (Trung Quốc)
tờ báo Thanh niên, cơ quan trung ương của Còn nhớ cách đây 67 năm, tại lớp chỉnh
Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Đây là Đảng Trung ương, ngày 17/8/1953, Chủ tịch Hồ
phương tiện cực kỳ quan trọng nhằm chuẩn Chí Minh đặt ra cho người làm báo khi cầm bút
bị về tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời một phải trả lời mấy câu hỏi cụ thể: Viết để làm gì, viết
chính Đảng Mác-xít ở nước ta - Đảng Cộng cho ai, viết cái gì và viết như thế nào? Bác nói:
Sản Việt Nam. 95 năm qua, báo chí cách Viết để nêu cái hay, cái tốt của dân ta, của bộ đội
mạng Việt Nam không ngừng phát triển, luôn ta, của cán bộ ta. Đồng thời, để phê bình những
kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng Cộng khuyết điểm của chúng ta, của cán bộ, nhân dân,
sản Việt Nam, thực hiện tốt chức năng là cơ của bộ đội. Không nên chỉ viết cái tốt mà giấu cái
quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước và là xấu. Nêu cái hay, cái tốt, phải có chừng, có
diễn đàn của nhân dân mực… Phê bình thì phải phê bình một cách thật
thà, chân chính, đúng đắn chứ không phải để cho
Sở dĩ, Bác Hồ đặt tên “Thanh niên” cho tờ địch lợi dụng để phản tuyên truyền (Hồ Chí Minh
báo, bởi Bác Hồ muốn gửi gắm kỳ vọng của toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, trang 206).
Bác của dân tộc ta vào lớp người chủ nhân
của đất nước một khi nhận thức rõ sứ mệnh Nghĩ về những lời dạy của Chủ tịch Hồ
cao cả của thanh niên trong sự nghiệp giải Chí Minh vẫn nóng hổi tính thời sự với mỗi
chúng ta, lớp nhà báo con cháu của Người.

Hội viên các Chi hội nhận Giấy khen của Hội Nhà báo tỉnh tại Đại hội Hội Nhà báo tỉnh Lạng Sơn

lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020 - 2025. Ảnh: PV

Văn nghệ

2 Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

Nhất là trong bối cảnh hiện nay, cuộc đấu quản lý quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của
tranh đẩy lùi cái xấu, cái ác, nêu cao điều tốt Việt Nam, đồng thời gửi công hàm lên Liên
đẹp trong sản xuất, công tác,chiến đấu, rèn Hiệp Quốc vu cáo Việt Nam "chiếm đóng trái
luyện của cả guồng máy xã hội để vươn lên phép các đảo thuộc Trung Quốc"; Trung Quốc
tầm cao mới, xây dựng dân giàu, nước mạnh, liên tục có những hành động khiêu khích, đâm
dân chủ, công bằng, văn minh. chìm tàu cá của ngư dân Việt Nam đang hoạt
động trong vùng biển nước ta. Những hành
Gần 35 năm đổi mới do Đảng ta khởi động đó của Trung Quốc đã vi phạm nghiêm
xướng và lãnh đạo, báo chí đã có bước tiến trọng chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, vi
về chất và lượng. Từ vài chục cơ quan báo phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, trước
chí trong ngày đầu giành chính quyền, đến hết là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật
nay theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền Biển năm 1982, vi phạm Tuyên bố về ứng xử
thơng cả nước có hơn 850 cơ quan báo in, của các bên trên Biển Đông (DOC) mà Trung
báo điện tử, có hơn 20 nghìn nhà báo được Quốc là một bên tham gia ký kết.
cấp thẻ và hàng vạn những người viết báo
không chuyên; tất cả mang “duyên nợ” với Báo chí cả nước đã đồng lòng lên án
Đảng, theo ý Đảng, hợp lòng dân đã cùng những hành động trên của Trung Quốc với
nhau làm nên những thành tựu to lớn và sâu một thái độ kiên quyết, mạnh mẽ, kịp thời
sắc trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã truyền tải lịng u nước, tiếng nói ủng hộ của
hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đây mọi người dân trên khắp các vùng miền của
là số lượng không nhỏ, chứng tỏ sự phát triển Tổ quốc, của kiều bào ta ở nước ngoài đối với
nhanh, mạnh và rộng khắp của báo chí nước Đảng, Nhà nước và Chính phủ.
ta trong những năm qua. Chúng ta có quyền
khẳng định rằng những thành tựu to lớn, có ý Trước thềm Đại hội Đảng các cấp tiến tới
nghĩa lịch sử qua gần 35 năm đổi mới có một Đại hội lần thứ XIII của Đảng, các thế lực thù

phần đóng góp rất quan trọng và vinh dự cao địch lại tập trung cơng kích, chống phá bằng
cả thuộc về giới báo chí và đội ngũ những nhiều thủ đoạn nham hiểm và quyết liệt.
người làm báo cách mạng nước nhà. Chúng đẩy mạnh nhiều hoạt động thâm độc,
thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” gây
Dù ở trong bất cứ khó khăn thách thức chia rẽ, mất đoàn kết từ bên trong nội bộ Đảng
nào, bào chí cũng góp phần quan trọng và và Nhà nước ta; khi thời cơ đến chúng sử
đáng tự hào. Đặc biệt, bước sang thời đại dụng tổng hợp các biện pháp cả vũ trang và
cơng nghiệp 4.0, báo chí là kênh cung cấp phi vũ trang; kết hợp “cả trong và ngồi”, trong
thơng tin chính xác, kịp thời có định hướng liên đánh ra, ngồi đánh vào để hịng xóa bỏ vai
quan đến đất nước, đời sống nhân dân. Nhất trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, tiến tới xóa
là khi bất kỳ ai cũng có thể lên mạng xã hội để bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa, chuyển hoá Việt
phát tán thơng tin, báo chí cũng là câu trả lời Nam theo con đường tư bản chủ nghĩa. Trước
“đúng, đầy đủ và trách nhiệm” nhất mà mạng tình hình đó, báo chí cần có nhiều tin, bài
xã hội nêu lên. Trong những ngày tháng cuối phân tích sâu sắc, có lý, có tình, có sức chiến
năm 2019 và đầu quý I năm 2020 đến nay, khi đấu và thuyết phục nhằm bảo vệ quan điểm,
đại dịch Covid-19 bùng phát, báo chí đã và đường lối của Đảng, vạch trần âm mưu, thủ
đang bám sát cuộc chiến chống dịch bệnh đoạn của các thế lực thù địch, phản động,
chưa từng có. Báo chí như một “binh chủng” giúp cán bộ, Đảng viên, nhân dân nâng cao
đặc biệt, có nhiệm vụ thơng tin, tun truyền nhận thức và hành động đúng, không bị mắc
để người dân hiểu biết về tình hình dich bệnh; mưu các thế lực phản động.
tuân thủ chỉ đạo, hướng dẫn của các cơ quan
chức năng; động viên tinh thần quả cảm của Kỷ niệm 95 năm Ngày Báo chí Cách
các lực lượng tham gia chống dịch. mạng Việt Nam năm nay, vào thời điểm cả
nước đang ra sức thi đua chào mừng Đại hội
Thậm chí, những tin đồn, tin giả xuất hiện Đảng các cấp và tiến tới Đại hội XIII của
lan tràn trên mạng xã hội gây hoang mang dư Đảng; những người làm báo tiếp tục đồn kết,
luận, báo chí cũng là lực lượng tiên phong để nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chun
kiểm chứng thơng tin, dập tắt tin đồn. Từ đó, môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp gắn với
giúp người dân hiểu chủ trương của Đảng, việc "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
chính sách của Nhà nước cộng đồng cùng phong cách Hồ Chí Minh", thực hiện tốt Luật

chung sức đoàn kết đẩy lùi dịch bệnh. Báo chí, 10 điều Quy định đạo đức người làm
báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội
Thời gian qua, Trung Quốc ngang nhiên của người làm báo, không ngừng nỗ lực phấn
tuyên bố thành lập hai đơn vị hành chính để đấu hồn thành tốt trọng trách của mình.

Văn nghệ 3

Xứ Lạng - Số 320-06/2020

ĐẠI HỘI HỘI NHÀ BÁO TỈNH LẠNG SƠN
LẦN THỨ VII, NHIỆM KỲ 2020 - 2025
THÀNH CÔNG TỐT ĐẸP

Trong hai ngày 27 và 28/5/2020, Đại hội Hội Nhà báo tỉnh Lạng Sơn lần thứ VII, nhiệm
kỳ 2020 - 2025 được tổ chức trọng thể tại Nhà khách Tỉnh ủy. Tới dự có đồng chí Dương
Xn Hun - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành
của tỉnh; đồng chí Hà Thị Kim Chi - Phó Trưởng Ban Kiểm tra, Hội Nhà báo Việt Nam;
đại diện lãnh đạo Hội Nhà báo các tỉnh: Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bắc Kạn,
Cao Bằng, Quảng Ninh cùng hơn 100 hội viên Hội Nhà báo tỉnh được triệu tập.

Hội Nhà báo tỉnh Lạng Sơn Đồng chí Dương Xn Hun, Phó Chủ tịch UBND tỉnh tặng hoa
hiện có 130 hội viên tham
gia sinh hoạt ở 4 Chi hội chúc mừng Đại hội. Ảnh: PV
(Báo Lạng Sơn, Đài Phát thanh
truyền hình, Tạp chí Văn nghệ Xứ khác nhau cho hơn 350 lượt hội viên tham gia; xuất bản
Lạng, cơ quan văn phòng Hội 30 Bản tin Người làm báo Lạng Sơn với nội dung, hình
Nhà báo tỉnh) và Câu lạc bộ Nhà thức ngày càng đổi mới; tham gia 4 kỳ Hội báo toàn quốc,
báo cao tuổi. Trong nhiệm kỳ phối hợp tổ chức 5 kỳ Hội báo Xuân vào dịp tết Nguyên
2015 - 2020, bám sát các Nghị đán cổ truyền; tổ chức liên hoan tiếng hát các nhà báo,
quyết, Chỉ thị của Đảng về công giải cầu lông, bóng bàn vào dịp kỷ niệm Ngày Báo chí

tác báo chí và hoạt động của Hội Cách mạng Việt Nam 21 tháng 6 thu hút đông đảo hội viên,
Nhà báo Việt Nam, Hội Nhà báo nhà báo tham gia, tạo khí thế thi đua sôi nổi trong công
tỉnh Lạng Sơn đã không ngừng tác, hồn thành tốt nhiệm vụ chun mơn được giao; phối
đổi mới về nội dung và hình thức hợp với Văn phịng Điều phối xây dựng nơng thơn mới
hoạt động, từng bước nâng cao vị phát động cuộc thi viết về chủ đề “Xây dựng nơng thơn
thế của tổ chức hội, góp phần tích mới” trên địa bàn, mỗi năm tổ chức tổng kết và trao từ 18
cực, hiệu quả vào sự phát triển đến 20 giải A, B, C và khuyến khích… Những kết quả đạt
của báo chí tỉnh nhà. được trong nhiệm kỳ góp phần khẳng định vai trò, vị thế
của Hội Nhà báo tỉnh, từng bước xứng đáng là “ngôi nhà
Những năm qua, Hội Nhà chung” của những người làm báo tỉnh nhà.
báo tỉnh thường xun quan tâm
đến cơng tác giáo dục chính trị, Văn nghệ
tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp
cho hội viên nhằm xây dựng đội Số 320-06/2020 - Xứ Lạng
ngũ nhà báo “vừa hồng vừa
chun” có bản lĩnh chính trị
vững vàng, có phẩm chất đạo
đức trong sáng, trung thành với
sự nghiệp báo chí của Đảng.
Trong năm năm qua, mỗi năm,
Hội Nhà báo tỉnh phối hợp tổ
chức từ 2 đến 3 lớp bồi dưỡng
nghiệp vụ theo các chuyên đề

4

Đại hội thông qua báo cáo tỉnh ghi nhận những thành tích mà đội ngũ những người
tổng kết nhiệm kỳ, xác định mục làm báo tỉnh đạt được trong những năm qua và chỉ ra một
tiêu, nhiệm vụ và chương trình số nhiệm vụ của Hội Nhà báo tỉnh trong thời gian tới: thực
hành động của Hội Nhà báo tỉnh hiện tốt Chỉ thị số 43-CT/TW ngày 08/4/2020 của Ban Bí

Lạng Sơn khóa VII, nhiệm kỳ thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng
2020 - 2025 với những nội dung đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam trong tình hình
cụ thể: tiếp tục đẩy mạnh công mới; chú trọng cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng, tăng
tác giáo dục chính trị, tư tưởng, cường đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng làm báo
chú trọng bồi dưỡng lý luận chính cho hội viên bằng nhiều hình thức đa dạng, phù hợp với
trị, nâng cao trách nhiệm xã hội, điều kiện của từng cơ quan báo chí; tiếp tục đổi mới
nghĩa vụ cơng dân, đạo đức phương tiện làm báo, ứng dụng công nghệ thông tin, tiếp
nghề nghiệp của người làm báo cận nhanh chóng và tận dụng lợi thế của truyền thông xã
gắn với “Học tập và làm theo tư hội để kịp thời thông tin đến độc giả; tổ chức tốt Giải thưởng
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Báo chí tỉnh Lạng Sơn; phát huy vai trị của Hội Nhà báo
Chí Minh”; triển khai, tổ chức
thực hiện hiệu quả Đề án Giải Ban Chấp hành Hội Nhà báo tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 ra mắt
báo chí tỉnh Lạng Sơn; tiếp tục
củng cố, kiện toàn Hội đồng xét Đại hội. Ảnh: PV
duyệt tác phẩm báo chí chất
lượng cao; phấn đấu tổ chức ít trong phối hợp, chỉ đạo quản lý hoạt động báo chí trên
nhất 10 lớp tập huấn chuyên địa bàn...
môn nghiệp vụ, kết nạp mới 20
hội viên… Đại hội bầu ra Ban Chấp hành Hội Nhà báo tỉnh khóa VII,
nhiệm kỳ 2020 - 2025 gồm 9 đồng chí, đồng chí Hồng Đình
Đại hội đã được nghe các Hôm, Tỉnh ủy viên, Tổng Biên tập Báo Lạng Sơn giữ chức Chủ
tham luận của Câu lạc bộ Nhà tịch Hội Nhà báo tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025; Đại hội cũng bầu
báo cao tuổi và các Chi hội Nhà ra 3 đại biểu chính thức, 1 đại biểu dự khuyết dự Đại hội Hội
báo với chủ đề: Cần tạo điều kiện Nhà báo Việt Nam khóa XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
để Câu lạc bộ Nhà báo cao tuổi
tiếp tục đóng góp sức lực, trí tuệ Tại Đại hội, tập thể Hội Nhà báo tỉnh và 6 cá nhân được
cho sự nghiệp phát triển báo chí nhận Bằng khen của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh; Chủ
tỉnh nhà trong thời kỳ mới; Tổ tịch Hội Nhà báo tỉnh tặng Giấy khen cho 2 tập thể và 15 cá
chức cuộc thi viết về chủ đề “Học nhân có thành tích xuất sắc trong đợt phát động thi đua lập
tập và làm theo tư tưởng, đạo thành tích chào mừng Đại hội Hội Nhà báo tỉnh Lạng Sơn

đức, phong cách Hồ Chí Minh” lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
trên Báo Lạng Sơn; Kinh nghiệm
tổ chức các lớp tập huấn chuyên hồNg hươNg
mơn nghiệp vụ của Đài Phát
thanh Truyền hình Lạng Sơn; 5
Tác phẩm báo chí, văn học nghệ
thuật về chủ đề “Học tập và làm
theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh” trên Tạp chí
Văn nghệ Xứ Lạng.

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội,
đồng chí Dương Xn Hun,
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân

Văn nghệ

Xứ Lạng - Số 320-06/2020

PHÁT BIỂU CỦA ĐỒNG CHÍ DƯƠNG XN HUN
PHĨ CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LẠNG SƠN

TẠI ĐẠI HỘI HỘI NHÀ BÁO TỈNH LẠNG SƠN
LẦN THỨ VII, NHIỆM KỲ 2020 - 2025

Kính thưa Đồn Chủ tịch Đại hội! vị đại biểu và toàn thể các hội viên Hội Nhà
báo tỉnh Lạng Sơn đến dự Đại hội ngày hơm
Kính thưa các vị đại biểu! nay. Chúc Đại hội thành công tốt đẹp.

Trong khơng khí sơi nổi cùng cả nước thi Kính thưa các vị đại biểu, các nhà báo

đua lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng thân mến!
các cấp; chào mừng những ngày lễ lớn của
đất nước; quyết tâm thực hiện thắng lợi các Năm năm qua, báo chí địa phương đã
nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội làm tốt vai trò cơ quan ngôn luận của Đảng và
năm 2020 và kế hoạch 5 năm giai đoạn 2015 chính quyền, là cầu nối giữa Đảng, chính
- 2020; chào mừng 95 năm Ngày báo chí cách quyền với nhân dân các dân tộc trên địa bàn
mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2020). Hôm tỉnh. Báo chí Lạng Sơn đã tiếp cận và phản
nay, Hội Nhà báo tỉnh Lạng Sơn long trọng tổ ánh các sự việc, nội dung, đề tài bằng cách
chức Đại hội Hội nhà báo tỉnh Lạng Sơn lần nhìn đa chiều, góp phần chuyển tải thơng tin
thứ VII, nhiệm kỳ 2020 - 2025. kịp thời, mang lại hiệu ứng xã hội tích cực và
dần trở thành kênh thông tin thu hút sự quan
Thay mặt các đồng chí lãnh đạo tỉnh, tôi tâm của người dân trong và ngồi tỉnh. Thơng
xin gửi lời chúc mừng nồng nhiệt đến các quý
Văn nghệ
6
Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

qua báo chí, người dân có nhiều cơ hội phát Đội ngũ nhà báo luôn chủ động nắm bắt
triển kinh tế, nâng cao đời sống văn hóa tinh thơng tin, kịp thời có mặt tại những điểm nóng
thần. Báo chí cũng góp phần đưa ra ánh sáng để đưa tin sớm nhất đến với độc giả; tuyên
để đấu tranh, từng bước loại bỏ nhiều hạn truyền, phổ biến kịp thời các chủ trương,
chế, tiêu cực trong xã hội; cũng qua báo chí đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật
mà nhiều mảnh đời bất hạnh được cộng đồng của Nhà nước, phát động các phong trào thi
dang tay chia sẻ, giúp đỡ… Những người làm đua cũng như khuyến cáo, hướng dẫn nhân
báo đã góp phần tạo nên một bầu khơng khí dân trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh…
cởi mở, một xã hội ngày càng dân chủ hơn, góp phần khích lệ, động viên toàn Đảng, toàn
tạo nên một nguồn lực mới để tỉnh Lạng Sơn dân và tồn qn đồng lịng vượt qua khó
nói riêng và cả nước nói chung vững vàng khăn, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, mục
bước sang giai đoạn mới. tiêu đã đề ra.

Trong những thành công của lực lượng Trong nhiệm kỳ vừa qua, Hội Nhà báo
báo chí địa phương, trước tiên phải kể đến tỉnh đã không ngừng trưởng thành, phát
một đội ngũ những người làm báo “vừa hồng triển, đồng hành cùng với tỉnh trong việc duy
vừa chuyên” với trên 120 nhà báo chuyên trì và tiếp tục giữ vững đà phát triển kinh tế -
nghiệp của các cơ quan báo chí tỉnh Lạng xã hội. Thay mặt lãnh đạo tỉnh tôi xin ghi
Sơn. Trong nhiệm kỳ vừa qua, các cấp hội nhận, nhiệt liệt biểu dương và cảm ơn những
nhà báo đã không ngừng đổi mới nội dung, nỗ lực, cố gắng, đóng góp của Hội Nhà báo
phương thức hoạt động, tập hợp, đoàn kết đội tỉnh Lạng Sơn cùng các cơ quan báo chí, các
ngũ người làm báo. Những người làm báo đã nhà báo và toàn thể hội viên trong suốt
khơng ngừng học tập, nâng cao trình độ về nhiệm kỳ vừa qua.
mọi mặt, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao
trong công tác tun truyền, góp phần tích Kính thưa quý đại biểu, thưa tồn thể
cực vào cơng cuộc đổi mới quê hương, đối Đại hội!
mới và phát triển nền báo chí cách mạng.
Từ năm 2020, chúng ta thực hiện Quy
Tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, mọi hoạch báo chí theo Quyết định của Thủ tướng
mặt đời sống đã được anh chị em nhà báo Chính phủ. Trước bối cảnh báo chí thời kỳ
thâm nhập, chuyển tải đầy đủ, chi tiết và làm mới đang có bước phát triển nhanh chóng, sự
cho báo chí mang đậm hơi thở cuộc sống. Kết cạnh tranh giữa các loại hình báo chí, đặc biệt
quả này có được là nhờ đội ngũ báo chí địa trước yêu cầu phát triển mạnh mẽ của tỉnh,
phương đã có trình độ, phơng nền kiến thức cùng với tác động của cách mạng công
chuyên ngành và kiến thức xã hội sâu rộng. nghiệp 4.0, thơng tin vừa là cơ hội nhưng
Có thể tìm thấy những sáng tạo, những phát cũng là thách thức lớn đối với công tác chỉ
hiện chuyên nghiệp, sâu sắc qua những tác đạo, định hướng cung cấp thông tin và quản
phẩm báo in, báo điện tử của Báo Lạng Sơn; lý báo chí trên địa bàn tỉnh, địi hỏi phải tích
những tin tức thời sự nóng hổi, cập nhật đa cực đổi mới phương thức, nâng cao chất
dạng và kịp thời dòng chảy muôn mặt của lượng báo chí hơn nữa.
cuộc sống trên chương trình phát thanh,
truyền hình của Đài Phát thanh và Truyền Mặc dù đã có nhiều nỗ lực cố gắng và đã
hình tỉnh; những giá trị truyền thống, nhân văn đạt được những kết quả tích cực trong nhiệm

trong các tác phẩm trên Tạp chí Văn nghệ Xứ kỳ qua. Tuy nhiên, hoạt động của Hội Nhà báo
Lạng; những dấu ấn địa phương trên các tác tỉnh vẫn cịn những hạn chế, khó khăn, thách
phẩm của nhiều anh chị em hội viên báo chí thức nhất định. Để nhiệm kỳ tới đạt được
đến từ các Đài Truyền thanh - Truyền hình, những kết quả tích cực hơn nữa, tơi đề nghị:
các chi hội nhà báo trong tỉnh...
Thứ nhất, thực hiện tốt Chỉ thị số 43-
Văn nghệ CT/TW ngày 08/4/2020 của Ban Bí thư Trung
ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của
Xứ Lạng - Số 320-06/2020
7

Đảng đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt tác hội, nhất là các hội viên trực tiếp hoạt động
Nam trong tình hình mới; quán triệt, tuyên ở những lĩnh vực, địa bàn có nhiều khó khăn.
truyền đến từng cấp ủy, chính quyền các cấp, Tăng cường hợp tác quốc tế, giao lưu học hỏi
cán bộ, hội viên nhận thức đúng về vai trò của kinh nghiệm từ tổ chức hội các tỉnh, thành phố
Hội Nhà báo, có trách nhiệm xây dựng tổ để nâng cao chất lượng hoạt động của Hội
chức Hội ngày càng phát triển. Nhà báo tỉnh Lạng Sơn.

Thứ hai, chú trọng công tác giáo dục Thứ năm, phát huy vai trị của Hội Nhà
chính trị, tư tưởng để người làm báo nhận báo trong việc phối hợp, chỉ đạo quản lý hoạt
thức sâu sắc làm báo là làm cách mạng, động báo chí trên địa bàn. Đẩy mạnh công tác
người làm báo là chiến sĩ tiên phong trên mặt kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, xử lý
trận tư tưởng - văn hóa. Tiếp tục thực hiện tốt nghiêm minh người làm báo vi phạm pháp
Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Chú trọng
dựng, chỉnh đốn Đảng trong các cơ quan báo vai trò tư vấn, giám sát, phản biện xã hội của
chí và các cấp hội nhà báo, gắn với thực hiện báo chí. Thơng tin trên báo chí phải có tính
Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy thời sự cao, lành mạnh, thiết thực, có tính
mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, chiến đấu, tính định hướng dư luận; thẳng
phong cách Hồ Chí Minh”. Thường xuyên cập thắn đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái,
nhật chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nhất là trên không gian mạng.

nước cho hội viên. Tăng cường đào tạo, bồi
dưỡng để nâng cao trình độ chính trị, chuyên Với những thành tích đạt được, tin tưởng
mơn, nghiệp vụ, kỹ năng làm báo cho hội viên rằng Hội Nhà báo tỉnh Lạng Sơn sẽ ln thực
bằng nhiều hình thức đa dạng, phù hợp với hiện tốt vai trò, trách nhiệm; tập trung xây
điều kiện thực tế; nâng cao trách nhiệm xã dựng tổ chức hội ngày càng phát triển vững
hội, nghĩa vụ công dân của hội viên; tiếp tục mạnh. Đội ngũ hội viên, những người làm báo
thực hiện tốt Luật Báo chí, quy định đạo đức tỉnh Lạng Sơn luôn phát huy truyền thống
nghề nghiệp người làm báo, Quy tắc sử dụng cách mạng, đoàn kết, sáng tạo, nâng cao đạo
mạng xã hội của người làm báo Việt Nam. đức nghề nghiệp và trình độ chun mơn theo
hướng làm báo hiện đại, hoàn thành tốt nhiệm
Thứ ba, tiếp tục phát huy tinh thần đoàn vụ “chiến sỹ xung kích trên mặt trận tư tưởng”
kết, sáng tạo, chủ động, mạnh dạn đổi mới, của Đảng. Mỗi hội viên, nhà báo tiếp tục nỗ
đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực học tập, rèn luyện, thể hiện bản lĩnh và
quả hoạt động. Chủ động tham gia và thích trách nhiệm xã hội, góp sức đưa Lạng Sơn trở
ứng với cuộc cách mạng 4.0 để nâng cao hiệu thành tỉnh phát triển của khu vực Đông Bắc.
quả cơng tác báo chí. Tiếp tục đổi mới
phương tiện làm báo, ứng dụng công nghệ Nhân đây, tôi cũng đề nghị các sở, ban,
thông tin, tiếp cận nhanh chóng và tận dụng ngành, UBND các huyện, thành phố tích
lợi thế của truyền thông xã hội để mở rộng cực phối hợp, hỗ trợ, tạo điều kiện cho Hội
kênh thông tin, kịp thời thông tin đến độc giả Nhà báo tỉnh, các hội viên Hội Nhà báo
để báo chí tiếp tục thực hiện tốt chức năng trở trong quá trình hoạt động, tổ chức, xây
thành cầu nối giữa Đảng, chính quyền với dựng và phát triển.
nhân dân.
Cuối cùng, một lần nữa, thay mặt Lãnh
Thứ tư, tham mưu tổ chức tốt Giải đạo tỉnh xin chúc tất cả các đồng chí có mặt ở
thưởng Báo chí tỉnh Lạng Sơn hằng năm; đây và qua các đồng chí gửi tới gia đình lời
động viên hội viên tích cực tham gia các giải chúc sức khỏe, hạnh phúc, chúc cho sự
báo chí Trung ương, địa phương; tham mưu nghiệp báo chí của chúng ta tiếp tục gặt hái
khen thưởng kịp thời các nhà báo có thành được nhiều thành công hơn nữa.
tích xuất sắc trong hoạt động báo chí, cơng

Xin trân trọng cảm ơn!
8
Văn nghệ

Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

PHƯƠNG LỲ BÙI VIỆT PHƯƠNG

Cần pi ké Người già

(Đặt lời then) Thấu hiểu đến tận cùng cằn cỗi, cỏ ra hoa
Núi đủ cao núi có những người già
Hốc shíp tị pây cần la ké Bừng nở từ cheo leo tuổi tác.
Nầư cụng mùng dú ké hâng pi
Mùng dù ké mì lèng hn hỷ Những người già cười xòa như thác
Sle lục lườn hắt việc ỏn slim Đến hận thù cũng không giữ nổi,
Lòng như bầu rượu đi nương
Cần ké tồng mạy cải chang đông Rót cho bạn cả điều chưa nói được.
Cần ké tồng mạy lùng tềnh kéo
Tồng cáng mạy shung cải lai bâư Người già chẳng đi đâu vẫn nhìn sau, ngó trước
Sle lục lườn đỏ khăm khẩu tẩư Săn được thú, ngẫm rừng
Được cá thì lo nước
Mửa pày nhằng ón cụng mì công Chỉ quên nhớ cho mình chỗ vắt áo, gài dao.
Lúc pày cụng mì lai cống hiến
Khảm Trường Sơn kọn shấc ngoại xâm Mùa xanh nào rồi cũng tự mỏi, tự mòn
Thâng nước lườn Việt Nam thống nhất Người hay nhắc đến hoa,

Hịa bình mà xây dựng tỉ fuông mn thú thường tìm cỏ,
Xây nước lườn sánh vai cường quốc Người già của núi nghĩ lâu vào trong gió
Lục lườn điếp cần ké ngịi thâng Vò võ vỏ khơ rỗng dần trong tiếng mõ

Mì ám kim van nhằng dom hử Tụng vang vọng hạt hoa.

Cần ké đảy huôn hỉ đâng slim Núi cựa mình lớn thêm
Tạy lục lườn mì tâm mì đức trong bóng những người già…
Slon cạ lục tảy khỏ hắt kin
Slon cạ lục mjạc quai, tào lị NGUYỄN VIẾT SƠN

Tạy lục chắc ngòi khửn bưởng nưa Núi Đầu
Tạy lan chắc điếp slương bưởng tẩư
Việc bản kòn quây sẩư lồng slim Đi đâu
Chấp hành nghiêm pháp luật chính sách Về đâu
Hãy ghé Núi Đầu
Lục ới!.. Tảy khỏ hắt khẩu nặm đo kin Nghe câu sli lượn thung sâu vọng về
Tò cạ thắp ngần sèn đo dùng Rung rinh
Cần ké dá nhằng đảy ún slim Đồi trắng hoa lê
Hần nịn bó mì lăng – dau – dỏn. Mải mê nghe hát quên về chiều nay

Văn nghệ Ơ kìa! Em gái Cao Lâu
Chợ phiên em lạc Núi Đầu đợi ai
Xứ Lạng - Số 320-06/2020 Dùng dằng hát đối giao duyên
Nì à em hát chài ơi ngọt ngào
Khăn thêu đỏ thắm cánh đào
Áo chàm xanh biếc nhuộm nghiêng đất trời

Lời sli như thể chào mời
Cho nhành duyên thắm, cuộc đời có nhau.

9

HOÀNG ANH TUẤN LÊ ĐỜ DANH

Chọc sàn Trăng rừng

Bà ngủ đệm bông lau nẹp trắng Trong rừng trăng tinh khiết hơn
Mẹ ngủ đệm bông gạo nẹp xanh Nhú lên từ nhành biếc chồi non
Bố chưa ngủ bên bếp ngồi canh Đánh thức từng con đường mắt lá
Em đợi anh đệm bông lau nẹp đỏ Long lanh, trăng mềm, trăng ẻo lả
Treo trên cành như quả chín vàng tươi
Bắp chân anh nhẹ nhàng bước gió
Bàn tay anh cầm gậy chọc sàn Đêm thanh trăng thỏa thích rong chơi
Bầu má em mặt trời mọc nóng ran Ngụp xuống đáy nhuộm vàng con suối
Vồng ngực em bầy ngựa phi dồn dập Khe khẽ reo suối thì thào tiếng gọi
Trăng giật mình một chiếc lá buông rơi
Hơi thở phả mật ong rừng thơm lắm
Mồ hôi rơi nhựa vả núi ngọt rồi Vội vàng chia tay trăng xế bên đồi
Câu khắp hoa ban nở giữa làn môi Lưu luyến hắt ánh vàng lần cuối
Để em tin người trai mường son sắt Rì rào rì rào lời rừng đắm đuối.

Anh chọc sàn cắp đi ánh mắt HÀN KỲ
Anh chọc sàn cướp lấy quả tim
Mây cứ nổi và mưa cứ chìm Ngày xanh thắm
Đêm nát cỏ ta hóa thành giơng bão
Tặng N.

Em vấn tóc cài hàng cúc áo Ngày xanh thắm khi ta sống bên nhau
Trốn thơi anh kẻo bố đánh địn Dẫu biết thời gian không trở lại
Bắt rể về làm cái làm con Ký ức - phục sinh, viện bảo tàng.
Vía buộc chỉ nơi cầu thang chín bậc
Chiếc lá rơi dâng hiến đời mình
Khơng cịn u Đất nuôi cây cho ngày xanh thắm

sẽ chọc nhầm đệm bông lau nẹp trắng Gió reo thao thiết gọi mưa nguồn.

Chẳng cịn thương Suối chảy về sông
sẽ chọc sang đệm bông gạo nẹp xanh Sơng hiến mình cho biển
Bát ngát vời xa
Em ngủ với chồng mà gọi tên anh Biển còn lại một bờ…
Đệm nẹp đỏ cháy bùng như than lửa…

Ngày đã qua nuôi dưỡng ước mơ
Cây đón nhận mặt trời xòe tia nắng
Người đi qua dưới vòm cây yên lặng
Đời mãi còn những chấm sáng trong nhau.

Văn nghệ

10 Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

VŨ KIỀU OANH VI THỊ THU ĐẠM

Xưa Mùa hạ

Tóc trên đầu nửa bạc Sớm thức dậy, mở ra mùa hạ
Dắt nhau về quê xưa Vệt mưa đêm loang ướt hiên nhà
Lần theo từng dấu cũ Có bơng hoa sũng nước
Miền ký ức sương mờ Cánh rụng buồn như tiếc tháng ngày xa

Bến xưa giờ đất lở Chẳng thể nào về lại hôm qua
Lối xưa cỏ giăng đầy Dù màu nắng chói lịa như tuổi trẻ
Suối xưa trơ sỏi đá Bởi đã trải những đớn đau khôn xiết
Người xưa thành mây bay... Mới nâng niu từng hạnh phúc nhỏ nhoi

Thì thơi đừng tìm lại Đắm say ơi, từng giây phút yêu người
Vết chân ngày bé thơ Kệ trăm năm ở lại cùng cô độc
Để xưa còn xưa mãi Dẫu em biết mai rồi mình xa lạ
Mình khơng thành ngẩn ngơ... Xin vùi nhớ thương vào vời vợi đêm sâu

NGUYỄN DUY CHIẾN Mỗi con người mang riêng một niềm đau
Và bến cuối đợi ta là cõi chết
Hoa gạo Say đắm mấy rồi cũng đành chia biệt
Để tự ta làm một chuyến độc hành
Tháng Ba hoa gạo cháy
Đỏ lựng cả lưng trời Có mùa hạ nào cháy mãi đâu anh...
Ngóng ánh nhìn ngây dại
Mênh mang cánh lửa rơi MAI THUẬN

Nhặt một bông hoa gạo Hồ Bản Nầng *
Nuối tiếc thủa xn thì
Khắc khoải hồi niệm cũ Ai thả bùa yêu dưới trời lộng gió
Cánh hoa chở mùa đi Để lòng hồ bát ngát xanh
Ai gửi câu ca cánh rừng thăm thẳm
Lặng ngắm màu hoa lửa Vòng tay xao xuyến mong chờ
Một nỗi niềm xa xăm
Bao tháng ngày trăn trở Anh mang câu sli buộc vào nỗi nhớ
Hoa sáng hơn trăng rằm Để giấc mơ em ngan ngát hương hồi
Đêm mắc cạn giữa đại ngàn xứ sở
Ngồi kia mưa gió thoảng Trăng mơ màng neo chiếc thuyền con
Cựa mình chồi non tơ
Cây bỗng tỏa bóng mát Đường ngoằn ngoèo uốn lượn trong sương
Mùa sang rực mong chờ! Ngọt ngào ngô lúa đưa hương
Chợt câu lượn vang lên mời gọi

Văn nghệ Mây trời non nước hòa ca

Xứ Lạng - Số 320-06/2020 (*) Bản Nầng, xã Tân Đoàn, huyện Văn Quan, tỉnh
Lạng Sơn.

11

Sắc vàng

QUAN SƠN

Ký của hoàNg hươNg

Chúng tôi đến Quan Sơn đúng vào thời khắc chẳng ai còn nhắc tới cái nặng nhọc của
đồng áng. Quan Sơn như manh áo mới may có bàn tay khéo léo của nhà thiết kế. Trên con
đường ngoằn ngoèo lúc lên lúc xuống, hiện ra trước mắt chúng tôi là những ngôi nhà cấp bốn,
nhà mái bằng vững chãi, thấp thống những ngơi nhà tầng kiên cố lẩn sau những hàng rào và
khoảng sân, vườn rộng rãi. Một sự trù phú mộc mạc, một màu xanh bát ngát của mạ non, của
cây rừng, màu trắng li ti của hoa nhãn, hoa vải trên những triền đồi và vô vàn những loài hoa
dại lung linh dưới nắng. Qua khúc cua, xe chầm chậm xuống dốc, tôi lim dim mường tượng về
sự đổi thay của Quan Sơn những năm gần đây.

Nằm ở phía Đơng Nam của huyện Chi của huyện. Trên hành trình cán đích nơng
Lăng, Quan Sơn được biết đến như thôn mới xuất hiện nhiều hộ gia đình có
một vùng thung lũng giữa 70% diện những cách làm hay, điển hình giỏi trong thi
tích là đồi núi. Những năm trước đây, người đua sản xuất, có thể kể đến xưởng chế biến
dân xã Quan Sơn đã có phong trào làm gừng, nghệ hữu cơ của hộ gia đình bà Hồng
đường để kéo các thơn bản xa xôi hẻo lánh Thị Thi ở thơn Mu Cai Pha, xã Quan Sơn,
xích lại gần trung tâm xã. Đến nay những trục huyện Chi Lăng.
đường đất đá, đi lại khó khăn đều được cải

tạo, kiên cố hóa bằng bê tơng. Một số trục *
đường thôn nhỏ hẹp được mở rộng tối thiểu
lên 2 mét trong đó phần mở rộng do người Nghề trồng gừng, nghệ ở Mu Cai Pha xưa
dân tự nguyện hiến đất cho cộng đồng. Tôi nay chỉ rải rác ở một vài quả đồi nhỏ. Mặc dù
được biết, tất cả các hộ dân tồn xã đều góp cây gừng, nghệ khơng được chăm sóc nhiều
tiền mua vật liệu làm đường trục xã với định nhưng vẫn tươi tốt. Biết khí hậu, thổ nhưỡng
mức 150 nghìn đồng/hộ/năm. Từ nguồn này thuận lợi phù hợp cho gừng nghệ sinh trưởng
cộng với sự hỗ trợ vật liệu của Nhà nước, xã và phát triển nên các hộ gia đình rủ nhau mở
cứng hóa tuyến đường trục chính trước. rộng diện tích. Tuy nhiên, sản lượng thu
Trong năm vừa qua, xã Quan Sơn đã cứng hoạch giá cả bấp bênh, có những vụ gần như
hóa được 1,5 ki lơ mét đường trục xã, đoạn bỏ đi vì khơng bán được. Nghĩ đến công sức
từ Làng Hăng đến Làng Thượng trị giá hơn 1 của người dân và nhu cầu về gừng nghệ sấy
tỷ đồng, trong đó, nhân dân đóng góp tiền mặt khơ trên thị trường, năm 2005 bà Hoàng Thị
150 triệu đồng. Kết thúc năm 2019, Chi Lăng Thi cùng với chồng là ơng Hồng Văn Ty
là huyện đi đầu của tỉnh về cứng hóa đường (nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Quan
giao thông nông thôn. Việc huy động nguồn Sơn) đã mạnh dạn đầu tư nhà xưởng, máy
lực được người dân, doanh nghiệp hưởng móc để sản xuất các sản phẩm tinh chế từ
ứng tích cực đã giúp cho Chi Lăng tăng gừng, nghệ. Gừng, nghệ sấy khô do xưởng
cường đáng kể hệ thống hạ tầng giao thông sản xuất không chỉ phục vụ thị trường trong
nông thôn.Từ một xã vùng ba, Quan Sơn nước mà còn được xuất khẩu sang thị trường
chuyển mình trở thành xã phát triển toàn diện Nhật Bản và Hà Lan. Trung bình mỗi năm
xưởng của gia đình bà Thi thu mua hàng trăm

Văn nghệ

12 Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

tấn gừng, nghệ tươi của các gia các sản phẩm tinh chề từ gừng, nghệ của gia đình, anh bắt
đình trong và ngồi xã, sau q đầu tìm hiểu về quy trình sản xuất, chế biến tinh bột nghệ
trình chế biến, xuất khẩu được hữu cơ. Chia sẻ về bí quyết làm giàu từ cây nghệ, anh Nghĩa

khoảng sáu mươi đến bảy mươi cho hay, nghệ được ví như thần dược, vì từ xưa ông, cha ta
tấn sản phẩm khô. Năm nào dùng để chữa rất nhiều loại bệnh. Đến khi khoa học phát
cũng vậy, các chuyên gia người triển đã chứng minh dược chất quý hiếm curcumin từ nghệ.
Nhật Bản và Hà Lan đều dành Khi được chiết xuất thành tinh bột dạng nước thì nano cur-
thời gian đến thăm xưởng để cumin có khả năng: Điều trị đau dạ dày, viêm loét dạ dày,
kiểm tra quy trình sản xuất. Họ hành tá tràng, điều trị HP dạ dày; giải độc gan, giảm viêm
còn theo chân những hộ gia gan, xơ gan, lợi mật; bổ máu, giảm viêm, làm đẹp da; hỗ trợ
đình trồng gừng, nghệ ra tận hồi phục sau mổ, phụ nữ sau sinh; làm đẹp, trẻ hóa làn da,
vườn mục sở thị, lấy mẫu kiểm ngăn ngừa nám tàn nhang, trắng hồng làn da. Từ thành
nghiệm để xác định hàm lượng công trong nghiên cứu thành phần curcumin đã đưa cây
curcumin có trong nghệ. nghệ vượt ra khỏi những bài thuốc truyền thống, những món
ăn dân gian mà từ bao đời nay nhân dân ta vẫn dùng như
Xưởng chế biến gừng, một dược liệu thông dụng.
nghệ đã giúp gia đình bốn thế
hệ có cuộc sống no đủ, tươm Anh Hồng Trọng Nghĩa - Nhà nơng trẻ với niềm say mê tạo ra sản
tất, bốn người con, hai trai, hai phẩm từ nghệ.
gái của bà Hoàng Thị Thi và ơng
Hồng Văn Ty được đặt tên Với quyết tâm làm giàu trên chính quê hương mình và
Hiền, Thảo, Nhân, Nghĩa đều tạo ra sản phẩm mới từ nghệ, Nghĩa dành thời gian đi khảo
trưởng thành, học hành tới nơi sát tại nhiều tỉnh, nhiều vùng trồng và chế biến nghệ, tự
tới chốn và có gia đình ấm êm, mình tìm hiểu về quy trình sản xuất tinh bột nghệ. Đối với
hạnh phúc. Hiện nay, vợ chồng sản phẩm gừng nghệ thái lát xuất khẩu, quy trình chế biến
người con trai út, anh Hồng đơn giản, ít cơng đoạn: gừng nghệ sau khi rửa sạch được
Trọng Nghĩa, chị Hoàng Hồng thái lát rồi đưa vào bể sấy với công nghệ sấy hơi nhiệt sạch
Nhung là người nối nghiệp trong khoảng mười lăm đến hai mươi phút là thu được thành
xưởng chế biến gừng, nghệ của phẩm; Đối với sản xuất tinh bột nghệ mất nhiều cơng đoạn
gia đình. hơn, phải qua nhiều bước xay, lọc để lắng tách hết dầu nóng
và tạp chất mới thu được tinh bột nghệ. Những ngày đầu,
*
13

Hoàng Trọng Nghĩa sinh
năm 1987 là con trai út trong gia
đình ơng Ty, bà Thi. Năm 2010
tốt nghiệp trường Cao đẳng Sư
phạm Lạng Sơn, sau một thời
gian tham gia công tác giảng dạy
ở quê hương, Nghĩa quyết định
không theo nghề giáo mà chọn
hướng phát triển kinh tế hộ gia
đình. Quyết định của Nghĩa
được cả nhà đồng lòng ủng hộ.

Là người năng động, chịu
khó học hỏi, năm 2016 Nghĩa
nhận thấy thị trường đang có
nhu cầu sử dụng tinh bột nghệ,
sẵn nền tảng là xưởng chế biến

Văn nghệ

Xứ Lạng - Số 320-06/2020

Nghĩa mải miết nghiên cứu cả đã góp phần tạo nên chất lượng của một sản phẩm sạch
ngày lẫn đêm, hỏng không biết thuần Việt.
bao cái máy xay, rất nhiều mẻ
tinh bột nghệ không tách được Nghệ nếp đỏ sau khi thu mua về xưởng được công nhân
bã, không tách được dầu nóng sàng lọc và loại bỏ tạp chất thủ công trước khi được đưa vào
và tạp chất phải đổ đi. Nghĩa rửa sạch bằng máy công nghiệp công suất lớn, máy rửa công
như đứt từng khúc ruột. Tiếc nghiệp cọ sát giúp loại bỏ rễ cũng như lớp vỏ ngồi của nghệ,
cơng sức, tiếc ngun liệu đầu đảm bảo yếu tố vệ sinh và loại bỏ tạp chất gần như tuyệt đối

vào, xót những cánh đồng nghệ cho tinh bột nghệ khi làm ra. Sau đó củ nghệ tươi được đưa
phải “chết” một cách vơ ích nên vào máy nghiền nghệ liên hồn. Ở đây có một cơng nhân
Nghĩa chưa bao giờ nản chí, nam phụ trách đứng máy để đảm bảo q trình nghiền sẽ
bởi với anh nếu thành cơng mà được đưa thẳng vào thùng vắt. Tại thùng vắt có một cơng
dễ dàng, khơng có những trải nhân luôn tay vắt nghệ để tách bỏ bã. Tiếp theo, quá trình
nghiệm đắng thì chẳng bao giờ lắng đọng và chưng cất được coi là quá trình tiêu tốn thời
biết quý trọng. Và rồi niềm vui gian nhất trong các công đoạn làm tinh bột nghệ. Nghệ được
vỡ òa khi anh nắm được kĩ lắng kĩ sẽ loại bỏ hết dầu nóng, cho ra tinh bột nghệ với hàm
thuật chăm sóc, thu hái nghệ lượng curcumin cao nhất. Quá trình lắng đọng, lọc và chưng
đúng thời vụ để thu được cất tại xưởng sản xuất gừng, nghệ của anh Nghĩa được thực
lượng curcumin nhiều nhất, chế hiện bốn lần. Sau khi được lắng đọng và tách bỏ hết dầu
biến thành công tinh bột nghệ, nghệ, tinh bột nghệ lúc này cịn lỏng được đưa vào phịng
hay xử lí được độ hài hòa của sấy lạnh cho se khơ rồi sấy nóng để tinh nghệ đạt độ khô
tinh bột nghệ và mật ong, cho nhất trước khi nghiền thành bột mịn. Dùng lò sấy điện là
ra mẻ viên tinh bột nghệ mật phương pháp ưu việt nhất vừa đảm bảo thời gian, vệ sinh an
ong đúng hiệu. Ngay sau khi toàn thực phẩm, vừa giữ được lượng curcumin tối đa, bởi
thử nghiệm thành công, gia việc phơi thủ công sẽ làm hao hụt đi lượng curcumin vốn có
đình Nghĩa đầu tư xây dựng trong nghệ. Sau khi sấy xong, tinh bột nghệ sẽ được cho vào
thêm nhà xưởng, mua sắm máy nghiền nghiền mịn. Tinh bột nghệ do xưởng sản xuất có
trang thiết bị, thuê thêm nhân hai thành phẩm: tinh bột nghệ hữu cơ và tinh bột nghệ viên
công… bắt tay vào một hành mật ong. Tinh bột nghệ đạt chuẩn có màu vàng mịn, đều
trình mới. màu, thơm nhẹ mùi nghệ. Tinh bột nghệ viên mật ong phải

Hoàng Trọng Nghĩa đưa Nghệ nếp đỏ được thu mua, sàng lọc loại bỏ tạp chất tại xưởng.
chúng tôi tham quan trong đại
bản doanh gừng, nghệ của gia
đình để thỏa thuê ngắm các
công đoạn chế biến tinh bột
nghệ. Người trai trẻ có nước
da rám nắng, nom hiền lành và

có phần ít nói hẳn phải quyết
đốn, kiên định thế nào khi gắn
bó mình với cây nghệ q
hương. Len lỏi giữa khu chế
biến, nghe anh Nghĩa, chị
Nhung kể về quy trình chế biến
tinh bột nghệ kì cơng, tỉ mỉ, từ
đó tơi hiểu rằng, chính sức trẻ,
sự mạnh dạn, dám nghĩ dám
làm và không ngừng học hỏi

Văn nghệ

14 Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

vàng, trịn, nhẵn mịn và khơng Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trao giấy Chứng
bị nứt. Khi ngậm vào miệng nhận cho chủ thể sản phẩm đạt 3 sao tinh bột nghệ hữu cơ Hồng Nhung
thoảng mùi mật ong, ngọt dịu, (huyện Chi Lăng).
tan đều và khơng bị vón. Sản
phẩm tinh bột nghệ hữu cơ, mở cửa hàng “Thế giới nghệ mật ong” có giấy phép kinh
tinh bột nghệ viên mật ong doanh tại số 151 đường Lê Lợi, phường Vĩnh Trại, thành
mang tên Hồng Nhung sản xuất phố Lạng Sơn giới thiệu và bán các sản phẩm từ tinh bột
theo tiêu chuẩn an toàn từ nghệ Hồng Nhung. Trung bình một tháng tơi giao sỉ cùng
trồng đến chế biến, đã được với bán lẻ ít nhất là 100 ki lô gam, nhiều nhất là 300 ki lô
chứng nhận an toàn thực gam sản phẩm tinh bột nghệ hữu cơ Hồng Nhung”. Là
phẩm, có đầy đủ bao bì, mã người con của quê hương Quan Sơn, mỗi khi về quê chị
vạch theo quy định. Sản phẩm Hoàng Thị Minh Thùy đều được người dân gửi gắm tình
được đóng hộp 100 gram, 200 cảm mộc mạc, chân tình: “Nhờ có Thùy bán được tinh bột
gram, 500 gram thuận thiện nghệ, gia đình tơi mới trồng thêm nhiều nghệ để bán cho
cho việc bảo quản, sử dụng xưởng sản xuất, kinh tế gia đình cũng dần được nâng cao”.

của người tiêu dùng. Đưa sản phẩm sạch, chất lượng của quê hương đến người
tiêu dùng với chị như là một sự tri ân vùng đất nơi mình
* sinh ra và lớn lên.

Chị Hoàng Thị Minh Thùy Khác với chị Thùy, chị Lại Thị Toan (hiện công tác tại Ủy
thường trú tại phường Vĩnh ban nhân dân xã Cấm Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang)
Trại, thành phố Lạng Sơn cho nói về tinh bột nghệ hữu cơ trong niềm phấn khởi. Cuối năm
biết: “Bản thân tôi bị đau dạ 2014, khi đứa con trai thứ hai mới được mười lăm tháng tuổi,
dày từ năm 2004, đã nội soi, chị Toan phát hiện mình bị ung thư vòm họng. Sau gần bốn
uống thuốc từ Tây y đến Đông tháng với ba mươi lăm mũi xạ trị, tế bào ung thư mới được
y đều không khỏi. Mãi năm kiểm sốt. Thời gian sau đó chị rịng rã đi một số tỉnh tìm
2011, tơi mua bột nghệ từ hiểu các sản phẩm dùng sau xạ trị nhưng đều không mang
xưởng nghệ của bà Thi về
uống cùng với mật ong một 15
thời gian thấy đỡ. Sau một vài
năm xưởng sản xuất thành
công tinh bột nghệ, được biết
từ 25 đến 30 ki lô gam nghệ
tươi mới cho ra thành phẩm 1
ki lô gam tinh bột nghệ, tơi thử
chuyển qua uống tinh bột nghệ
thì thấy bệnh thun giảm
nhanh hơn. Từ đó, tơi kiên trì
uống tinh bột nghệ đều đặn,
sức khỏe cải thiện rõ rệt, hết
hẳn bệnh đau dạ dày lâu năm,
da dẻ hồng hào, ăn ngon ngủ
ngon. Từ chỗ trải nghiệm sản
phẩm thấy tốt, tôi giới thiệu
cho người thân trong gia đình,

anh chị em bạn bè, đồng
nghiệp, hàng xóm cùng dùng
và đều có phản hồi tích cực, tôi
bắt đầu nhập tinh bột nghệ
hữu cơ về bán. Hiện nay tôi

Văn nghệ

Xứ Lạng - Số 320-06/2020

lại hiệu quả rõ rệt. Mãi đến năm 2017, chị lên Quan Sơn và hàng trăm hộ gia đình ở các xã
mạng tìm hiểu và biết đến tinh bột nghệ hữu khác của huyện Chi Lăng và các huyện trong
cơ Hồng Nhung. “Cứ tưởng ở đâu xa, hóa ra tỉnh như Bình Gia, Tràng Định và huyện Lục
xưởng sản xuất tinh bột nghệ cách nhà mình Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Mơ hình sản xuất này
có sáu ki lô mét”, nghĩ vậy chị Toan lặn lội tới mỗi năm mang lại cho gia đình từ tám trăm
tận nơi mục sở thị. Là người kĩ tính, tìm hiểu triệu đến gần một tỉ đồng, tạo công ăn việc
kĩ lưỡng về chất lượng của sản phẩm tinh bột làm cho hàng chục lao động người địa
nghệ, chị mới quyết định trải nghiệm. Một phương trong xã với tiền lương từ 6 triệu
tháng, hai tháng, sáu tháng, một năm sức đồng một tháng trở lên. Với những đóng góp
khỏe dần ổn định, chị Toan ăn thấy ngon của xưởng chế biến gừng nghệ, gia đình bà
miệng, ngủ được giấc sâu hơn và rồi kết quả Hoàng Thị Thi nhận được nhiều Giấy khen,
ngoài sự mong đợi, ban đầu một tháng chị đi Bằng khen của các cấp, các ngành, đoàn thể.
kiểm tra sức khỏe một lần, sau ba tháng một Tại Đại hội Đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh
lần, cuối năm ngoái, bác sĩ bệnh viện K (Hà Lạng Sơn lần thứ III năm 2019, bà Hoàng Thị
Nội) giãn thời gian tái khám cho chị là sáu Thi vinh dự được Chủ tịch Ủy ban nhân dân
tháng. Trong niềm vui vỡ òa, chị tâm sự: “Tôi tỉnh tặng Bằng khen vì có thành tích xuất sắc
đã từng kiệt quệ về sức khỏe và kinh tế khi trong công tác dân tộc giai đoạn 2014 - 2019.
phát hiện mình bị ung thư, từng mất tự tin Với tinh thần, ý chí quyết tâm lập thân, lập
khơng dám ra khỏi nhà vì thân hình gầy gị và nghiệp, con trai bà Thi - anh Hồng Trọng
xấu xí sau xạ trị. Giờ đây tôi tự tin với sức Nghĩa - vinh dự được nhận giải thưởng

khỏe và làn da được cải thiện rõ rệt nhờ vào Lương Định Của năm 2017 - phần thưởng
sản phẩm sạch tinh bột nghệ hữu cơ Hồng cao quý của Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên
Nhung”. Người phụ nữ nhỏ nhắn và kiên cộng sản Hồ Chí Minh dành cho nhà nông trẻ
cường ấy giờ đây luôn bận rộn với việc cơ xuất sắc cùng nhiều Giấy khen, Bằng khen
quan, việc kinh doanh tại nhà và dành thời của Đoàn Thanh niên các cấp.
gian chăm lo gia đình, đặc biệt là tận hưởng
niềm vui bên đứa cháu nội kháu khỉnh. Nhắc Khẳng định được uy tín, chất lượng trên
đến chị Toan, người phụ nữ không chỉ chiến thị trường, sản phẩm tinh bột nghệ hữu cơ
thắng căn bệnh hiểm nghèo mà dường như Hồng Nhung vừa qua (ngày 13 tháng 3 năm
chị còn truyền niềm lạc quan, yêu cuộc sống 2020) vinh dự được cấp chứng nhận sản
trong sứ mệnh đưa sản phẩm tốt đến với phẩm đạt chuẩn OCOP (chương trình “Mỗi xã
người tiêu dùng. một sản phẩm”) 3 sao tại Hội đồng, đánh giá
phân hạng năm 2019 của tỉnh. Hiện nay, bên
Sau ba năm có mặt trên thị trường, với cạnh sản phẩm gừng nghệ thái lát xuất khẩu,
giá bán 500 nghìn đồng một cân tinh bột nghệ tinh bột nghệ hữu cơ Hồng Nhung, xưởng chế
và 550 nghìn đồng một cân tinh bột nghệ viên biến của gia đình bà Hồng Thị Thi cho ra mắt
mật ong, hiện tại các sản phẩm của xưởng sản phẩm viên tam thất tinh bột nghệ mật ong.
chế biến đã có mặt tại nhiều tỉnh như: Bắc
Ninh, Bắc Giang; Hải Dương, Hải Phòng…; Dẫu chỉ là thành công bước đầu song
được các công ty, cửa hàng giới thiệu nông tiếng thơm về sản phẩm tinh bột nghệ hữu cơ
sản sạch của tỉnh Lạng Sơn, các hiệu thuốc Hồng Nhung đã ngày một lan tỏa. Mong rằng
uy tín và người tiêu dùng đánh giá cao về chất một ngày không xa, Quan Sơn sẽ không chỉ
lượng, mẫu mã và giá thành sản phẩm. Từ được mọi người biết đến như một miền q
thành cơng của sản phẩm, bình qn mỗi năm với tấm áo của núi rừng được điểm tơ bằng
gia đình anh Nghĩa thu mua thêm khoảng hai màu của sự no đủ, trù phú mà còn có thêm
trăm tấn nghệ tươi nâng tổng sản lượng gừng nhiều cái tên gắn với nông sản sạch nơi đây.
nghệ thu mua hàng năm lên gần một nghìn
tấn chủ yếu của các hộ gia đình trong xã (Ảnh trong bài
do tác giả bài viết cung cấp)
16

Văn nghệ

Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

Dành cho các em

Gấu Trắng lên chùa

Truyện ngắn của ĐẶNg ThaNh

Cái nắng đầu đông nhạt Minh họa: HOÀNG ĐIỂM
dần. Đã sang cuối giờ
chiều mẹ con nhà Tý đặc biệt thích chơi đùa với thú cưng. Đi học về, ngoài giờ tự
mới qua thị trấn Na Sầm và ôn luyện, Tý lại dắt chó đi chơi quanh xóm. Nhà đã có con
sắp tới ngã ba rẽ lên cửa khẩu. Eng rất hiền, khôn và vô cùng thân thiết với Tý. Ban ngày
Ngày nghỉ cuối tuần, Tý được khách của ông bà nội đến chơi nó khơng sủa ai bao giờ. Có
mẹ đưa về thăm ông bà ngoại mỗi một lần bác bán gạo đem gạo vào bếp cho bà, cầm cái
từ sáng sớm, cơm trưa xong, bao dứa đi ra là nó cắn cái bao kéo lại làm bác ấy hốt hoảng
nghỉ ngơi một lúc rồi vội quay mà thơi. Càng có tuổi Eng càng khôn ngoan hơn. Mọi người
về thành phố để ngày mai đi trong nhà đi đâu về đều được Eng đón chào niềm nở bằng
học. Như bao lần trước, ngoài cái “bắt tay” nồng hậu ở ngay bậc thềm. Đứa bạn nào đùa
sức hấp dẫn của núi đồi sông quá, hoặc bắt nạt Tý là nó trừng mắt nhảy vào “can thiệp”
suối đẹp hút hồn, được thăm ngay đấy.
ông bà, được vui chơi với hai
người anh họ, tập xe đạp trên Hôm cả nhà Tý xuống nhà ông cậu ăn giỗ cụ ngoại, bà dì
đường bê tơng liên thơn vắng trao cún con cho Tý và giới thiệu: “Nó là cháu nội con Eng
hẳn ơ tơ, Tý cịn ấp ủ một kế nhà cháu đấy!”. Thì ra cách đây hai năm, khi Eng có một đàn
hoạch riêng: lên chùa trên biên con kháu khỉnh, bụ bẫm mà con đầu đàn đẹp nhất lông trắng
giới để thăm Gấu Trắng. muốt, chỉ khác chút là mẹ nó đầu vàng, toàn thân trắng điểm
những đốm nhỏ vàng sẫm trơng tựa con báo hoa, cịn cún

Lồi gấu trắng chỉ có ở
vùng Bắc Cực. Thế sao Tý lại
muốn mẹ rẽ lên chùa để thăm
Gấu Trắng? Đó là một câu
chuyện khá li kì, sẽ là một kỷ
niệm khó quên trong tuổi ấu
thơ của Tý.

Mùa hè vừa qua Tý kết
thúc năm học lớp bốn một cách
vẻ vang với danh hiệu “học
sinh xuất sắc”. Bà dì (là em
ruột của bà nội) ở bên Thái
Nguyên, nhân dịp về giỗ cụ
ngoại đã đem cho Tý một phần
thưởng “đặc biệt” - một chú
chó con nòi Phú Quốc vừa tròn
hai tháng tuổi. Tuy là con gái
đầu lịng, nhưng đã mười tuổi
mà chưa có thêm em, Tý lớn
lên thông minh hiếu động và

Văn nghệ

Xứ Lạng - Số 320-06/2020 17

con đầu đàn này chỉ có viền vàng ở hai tai tháng nó đã nặng mười hai cân, vậy là mỗi
thơi. Ơng nội gửi sang Thái Nguyên cho bà dì tháng tăng được hai cân rưỡi. Nhưng rồi thói
con cún đầu đàn ấy. Chín tháng sau nó làm nghịch ngợm quá đà đã gây nhiều phiền tối
bạn với một con cái trắng, nịi Phú Quốc nhà cho chủ tớ, bà cháu nhà Gấu Trắng. Cái trò

bà, sinh ra một đàn năm con trong đó có cún chó choai ngứa răng thì chẳng ai lạ gì. Cứ
trắng này. Bế cún trên tay, vuốt vuốt cái lưng đêm đến, lúc bà nội nó rình mị săn chuột,
thon có hai khốy ở bả vai làm cho hàng lông Gấu Trắng lúc đầu cũng bị cuốn theo. Nhưng
hai bên xuôi xuống khấu đuôi, rồi chạy ngược chỉ một lúc sau mặc bà sục sạo khắp các chậu
lên thành một hàng lông dựng đứng kéo tới hoa cây cảnh tìm chuột, Gấu ta nằm nghỉ
tận hai khốy ấy, trơng thật là độc đáo và ngộ buồn mồm bắt đầu giở trị gặm nhấm. Tìm mãi
nghĩnh. Đây là điểm đặc trưng của nịi chó chẳng cịn khúc xương nào, nó quay ra gặm
Phú Quốc. mấy chiếc dép để tầng thấp nhất trên giá giầy
dép ở góc thềm. Mấy đêm sau đến lượt đơi
Cún con vừa về đến nhà đã quấn quýt lấy giày thể thao của bố Tý. Khi mọi người cảnh
bà nội nó. Mà lạ là Eng cũng chiều cháu quá giác để giày dép lên cao hoặc cho vào tủ giày,
cơ. Mặc cún con liếm mặt, gặm chân, cắn thì đến lượt mấy chậu cảnh đúc bằng ê bơ nít
đi, rồi “lợi dụng” khi bà nó nằm nghỉ, nó cịn giả sứ cũng bị gặm cho nham nhở… Chưa
mon men đến bập vào bầu vú tong teo của bà. hết tội, vụ bê bối lớn nhất mà nó gây ra thật
Đến nước này thì bà nó phải cho nó biết thế không ai ngờ tới. Nhà bác cả kề bên nhà ông
nào là “lễ độ” bằng một cú hất mõm khiến nó bà nội Tý, sơ ý không sập cửa, Gấu Trắng lẻn
văng ra hàng mét mà vẫn không chừa! Khi vào khi nào không ai biết, thế là nó hồn nhiên
nghe ơng nội Tý mắng: “Con này nghịch như tè vào tấm thảm lau chân trước cửa, xong
gấu thế!”… Ý tưởng đặt tên Gấu Trắng mới việc, chạy vào cửa nhà tắm để lại dấu ấn
lóe lên trong đầu Tý. Thế là chỉ vài hôm gọi bằng một bãi…rắn bon!
tên mới, cún con đã chấp nhận cái tên rất
“ngầu” này cho đến tận bây giờ. Thế là diễn ra cuộc luận tội Gấu Trắng
giữa bác cả và bố cái Tý:
Từ dạo ấy, đón cái Tý mỗi buổi đi học về,
khơng chỉ có con Eng ngồi điềm đạm giơ tay - Con này còn quậy phá hơn cả gấu! - Bố
đợi trước thềm, mà Gấu Trắng cũng lanh cái Tý kết tội rất hùng hồn khi nhớ đến mấy
chanh chạy ra tận cổng quấn lấy chân Tý đôi dép và giày thể thao bị cắn nham nhở mà
như giành phần ưu ái của cô chủ nhỏ. Cuối phải vứt vào thùng rác.
giờ chiều là lúc hai bà cháu nó đứng sẵn ở
cổng đợi cơ chủ ngoắc xích vào cổ dắt đi dạo Đến lượt bác cả cịn gay gắt hơn:

một vịng quanh xóm, ra tới chỗ tập kết rác
bên đường Bà Triệu để giải quyết “nỗi buồn” - Phú Quốc phú kiếc gì mà dám đái trên
rồi mới trở về. Một hôm đi dạo về, Tý khoe thảm ở trước cửa, lại cịn ị bậy ngay trước
với ơng: nhà tắm nữa!

- Ông ơi! Con Gấu Trắng này có tố chất Nghe hai người lớn nói về Gấu Trắng với
vệ sĩ. Khi con dắt ra đến đầu ngõ, con khoang lời lẽ mất cảm tình, Tý ta đã hơi chột dạ nghĩ
nhà ông Vượng chạy ra đùa với con Eng. Gấu đến thân phận mong manh của nó.
Trắng ta tưởng bị tấn cơng, bất kể chênh lệch
tuổi và sức vóc, đã lao thẳng vào chân sau Một hôm, sau giờ đi dạo của bộ ba Tý,
con khoang để bảo vệ bà nó đấy! Eng và Gấu Trắng trở về, ông nội đang ngồi
đọc báo trước thềm vẫy Tý lại gần. Với giọng
Nghe xong ông nội gật gù: trầm buồn ông bảo:

- Đúng là nịi chó q! Tổ tiên nó từng - Nhà mình sau khi sửa sang lại sân đằng
được giải ở hội chợ thi chó khơn tổ chức mãi trước, phá bỏ cái nhà để xe, làm lại hàng rào
tận thủ đô nước Pháp cách đây hàng thế kỷ thoáng đãng, ngay cả cái cũi của con Eng
đấy! cũng xén nhỏ lại rồi, không gian này chỉ nuôi
một con chó là đủ. Ơng đã đăng ảnh của Gấu
Được chăm sóc tử tế, tiêm phòng đầy đủ, Trắng lên facebook và nhận được mấy tin trả
Gấu Trắng lớn nhanh như thổi. Chưa có con lời rất thích. Nếu họ đến mua, ơng cháu mình
cún nào lớn nhanh như nó, trong vòng bốn đành phải chia tay Gấu Trắng thôi!

18 Văn nghệ

Số 320-06/2020 - Xứ Lạng

Nghe ơng nói vậy cái Tý đã muốn khóc, - Bạch thày, cháu nó sợ bán đi, lỡ bị làm
nhưng nó cố trấn tĩnh lại: thịt thì tội nghiệp lắm. Thấy thày muốn nuôi,
nên cháu tin tưởng gửi nó lên chùa ạ!

- Cháu ứ chịu đâu! Ông đã bảo nó là nịi
chó q, mà lại bán đi? Người ta làm thịt nó Nhà sư quay ra phía chú lái xe, đón mẩu
thì sao? bánh mỳ, từ từ bẻ vụn chia cho hai con cún.
Cả hai con vừa vẫy đuôi vừa lượm bánh ăn
- Không lo cháu ạ! Ông sẽ chỉ bán cho ai rất ngon lành. Đến mẩu cuối cùng, chúng
nuôi thôi chứ không bán cho hàng thịt. Trong cùng đứng cả lên, liếm liếm bàn tay nhà sư
số người hâm mộ có một Cựu chiến binh là như đã từng quen biết từ lâu. Không kịp cả
bạn ông và một hịa thượng trụ trì chùa trên uống nước, nhà sư xin cáo từ kẻo về chùa
biên giới. Hôm qua lúc cháu đi học, ông bạn quá muộn. Cái Tý vội ra cũi tìm sợi xích mới,
của ơng đã đến xem nhưng khơng ưng vì sợ quàng cổ Gấu Trắng, hai tay đưa lên phía
chó lớn khó quen khó dạy. Ơng cháu ta đợi nhà sư:
thêm thời gian nữa, biết đâu…- Rồi ông an ủi
đứa cháu mà ông yêu chiều nhất nhà - Đợi ra - Thưa thày xích đây ạ!
Giêng trời ấm lên, ơng sẽ tìm bạn cho con
Eng, để nó đẻ cho cháu một lứa cún con rõ Cầm lấy đầu sợi xích, Đại đức lấy trong
đẹp! Khi ấy có bán thì người ta đem về ni túi ra tờ giấy bạc hai trăm ngàn đưa cho cháu
chứ ai nỡ thịt chó con? gái:

Trong tâm trạng vô cùng nuối tiếc con - Cháu cầm chút lộc Phật để cho Gấu
chó vừa hay ăn chóng lớn, lại dũng cảm, Trắng dễ nuôi và khỏe mạnh. - Đại đức quay
khơn ngoan… Tý bùi ngùi lần tìm trên mạng sang chào từ biệt gia chủ, rồi bước khoan thai
địa chỉ ngôi chùa trên biên ải. Nó biết được ra ngõ.
trụ trì ở đấy là Đại đức Thích Thiện Nhân,
người đã từng đến nhà mình làm lễ cho cụ bà Lạ lùng thay, không bao giờ theo người
khi cả nhà mãn tang cụ cách đây sáu, bảy lạ, mà hôm nay Gấu Trắng cun cút chạy theo
năm về trước. Cuối cùng nó nhắn một dịng sư thày như mọi ngày vẫn theo cô chủ nhỏ đi
tin: “Thưa Đại đức, cháu muốn gửi Gấu Trắng dạo quanh xóm vậy. Đến khuya, ông nội Tý
lên chùa ạ!”. nhận được tin nhắn: “Thày trị tơi đã đem Gấu
Trắng về đến nơi đến chốn. Vậy tin để cụ yên
Không lâu sau, nhân chuyến đi công quả tâm!”. Thế là Gấu Trắng được lên chùa.

dưới huyện Chi Lăng trở về, Đại đức rẽ vào
địa chỉ mà ơng đã có lần làm lễ. Nghe điện Vậy mới có chuyến ghé thăm Gấu Trắng
thoại xong, ông nội cái Tý khoan thai tản bộ hôm nay tại ngôi chùa trên miền biên viễn
ra đầu ngõ. Gặp Đại đức vừa tới nơi, hai bên này. Gửi xe xong, Tý theo mẹ leo mấy chục
cùng nhau thi lễ: bậc lên đến sân chùa. Nó thực sự choáng
ngợp trước quang cảnh ngôi chùa đẹp uy
- A di đà Phật! Xin mời Đại đức ghé thăm nghi tọa lạc trên một khoảng đất cao ráo và
tệ xá ạ. rộng mênh mông, được những dãy núi trập
trùng bao quanh ba phía. Hướng chính nhìn
- Nam mơ bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật! ra thung lũng rộng đã được xây dựng thành
- Nhà sư đáp lễ, rồi cùng gia chủ sánh bước một phố thị sầm uất. Tiến vào trung tâm,
vào sân. Hai con chó khôn ngoan vẫy đuôi rối đường đi lối lại được quy hoạch rất khang
rít chào đón khách. trang, thoáng đãng, dưới những tán cây mới
trồng đã kịp bén rễ xanh tươi, hứa hẹn một
- Đây là con Gấu Trắng phải không, thưa tương lai khơng xa sẽ có một không gian rợp
cụ? - Nhà sư từ tốn hỏi. bóng cây cổ thụ xen lẫn những cây đào cây
mận đang thì ra nụ chuẩn bị chào mùa xuân
- Bạch thày! - Cụ chủ nhà giọng lịch lãm - tới và những luống hoa đủ màu sặc sỡ. Tý
Đây là hai bà cháu nó, con đầu vàng nhỏ hơn nóng ruột được gặp Gấu Trắng bao nhiêu thì
chút ít là bà nội, con có sóng lơng dài trên mẹ Tý lại bình tĩnh bấy nhiêu để làm đầy đủ
lưng, đã nhỉnh hơn là cháu đấy ạ! thủ tục dâng hương lễ Phật.

- Vậy ra nó lớn nhanh, đã vượt cả bà nó Từ trên Tam bảo bước xuống, hai mẹ con
rồi ư? Tôi đã nhận được tin nhắn của cháu gái đã được vãi già đón tiếp niềm nở:
đây, ý cụ thế nào?
19
Văn nghệ

Xứ Lạng - Số 320-06/2020

- Hai mẹ con cháu lễ Phật xong rồi ư? sang cùng bác giúp việc nhổ cỏ cho luống rau
Ngồi đây uống ly trà tươi nhé! gần đấy.

- Thưa cụ - mẹ Tý từ tốn đáp lời - Chúng - Để chị xem nào! - Tý đã trấn tĩnh, ngồi
cháu lễ Phật rồi ạ! Cũng khơng cịn sớm nữa, xuống quàng vai Gấu Trắng - Ăn uống ra sao
cụ cho mẹ con cháu ra thăm vườn sau có mà chị thấy không mập như hồi ở nhà? Ừ,
được không ạ? nhưng mà săn chắc hơn đấy! Vườn rộng, tha
hồ chạy nhảy phải không?
- À! Tôi nhớ ra rồi, đây là cô chủ nhỏ của
Gấu Trắng phải không? - Bà vãi già hướng Gấu Trắng đã bình tĩnh ngồi lại. Nó hết
sang phía cái Tý. giơ tay phải lại giơ tay trái bắt tay cô chủ. Cả
hai đều như không muốn rời nhau.
- Sao cụ biết ạ? - Tý ngạc nhiên hỏi.
Chỉ đến khi mẹ Tý nhắc:
- Trước khi về thành phố làm việc, Đại đức
có dặn tơi, chiều nay có khách quý - Bà vãi già - Lặn mặt trời rồi, ta về kẻo tối giữa
vui vẻ - Thế thì mời hai mẹ con theo tôi! đường, ông bà đã dặn thế nào con nhớ chứ?

Ra đến cửa sau đã có một bác giúp việc Cái Tý mới vỗ vỗ lên đầu Gấu Trắng:
chờ sẵn, đon đả:
- Thôi chị về đây! Gấu Trắng ngoan, biết
- Hai mẹ con em theo chị sang bên này! nghe lời mọi người ở đây, không được cắn
nhau với bạn, chỉ được đuổi bắt và cắn bọn
Hướng ra phía cuối vườn, Tý đã trơng chuột, cáo, chồn thôi nha.
thấy khá nhiều “vệ sĩ” thú cưng đang chơi đùa
từ cuối vườn rau tới tận tường rào dựa vào Hai mẹ con Tý đi lối đầu nhà, ra tới gần
vách núi, đủ cỡ to nhỏ, màu sắc khác nhau. cổng chính mà Gấu Trắng vẫn lẽo đẽo theo
Có con nịi chó nhật lũn cũn trong bộ lông sau như chẳng muốn rời xa chủ cũ. Vãi già đã
màu tam thể. Có con nịi chó tây cao lớn có đứng sẵn ở đấy từ khi nào, vồn vã:
nhẽ phải nặng bằng Tý. Hơn chục chú khuyển

“vệ sĩ” vậy mà chúng tảng lờ như không hề - Hai mẹ con cháu nán lại một chút xíu
thấy người lạ tới đây. Thấy vẻ ngạc nhiên của nha! - Rồi cụ xẵng giọng - Gấu Trắng vào
khách, bác giúp việc giải thích: vườn chưa?

- Qua bàn tay tiếp nhận của Đại đức, Gấu Trắng ngước nhìn Tý như chào tạm
được ăn cơm của nhà chùa, những chú biệt rồi mới cun cút chạy ra sau chùa. Vừa lúc
khuyển này thay tính đổi nết rất nhiều! – Rồi bác giúp việc khi nãy, tay xách túi rau cải ngọt,
chỉ tay ra cuối vườn bác tiếp lời - Con chó lai miệng cười tươi rói:
kia nặng bốn sáu cân, trước khi về đây nó
từng cắn người lạ đấy! Bây giờ ban ngày nó - Hai mẹ con chịu khó xách về chút quà
không sủa ai, chỉ đêm đến mới làm phận sự của nhà chùa!
thôi! Đúng là “cảnh tùy chủ”.
- Thơi thơi bác ơi! Cháu có q trên q
- Ở nhà cháu cũng thế! - Tý góp chuyện - mang về rồi. - Mẹ Tý từ chối khéo.
Chó nhà cháu chẳng cắn ai bao giờ.
- Trước khi đi Đại đức dặn tơi rồi, có chút
- Gấu Trắng đâu? - Bác giúp việc gọi to. rau sạch của nhà chùa gửi về làm quà biếu
hai cụ và gia đình, cơ và cháu chịu khó mang
Mọi người nhìn sang đã thấy con chó nịi về giúp.
Phú Quốc từ đâu phi nước đại tới nơi và như
nhận ra người nhà, nó lao tới chồm hai chân Khơng biết nói gì hơn, mẹ con Tý cảm ơn
trước lên hai bàn tay Tý vừa chìa ra với nó. vãi già và bác giúp việc, đỡ mớ rau tươi, rồi
Cái đi ngốy tít, cổ họng phát ra tiếng rên chia tay, tạm biệt ngơi chùa miền biên giới.
ư ử, rồi nó rướn người như muốn thơm lên
mặt cô chủ nhỏ. Nắng chiều đã tắt, hai mẹ con Tý lên xe
hướng về thành phố , mát tay ga lướt trong
- Mày vẫn chưa quên tao chứ Gấu Trắng? - gió chiều đơng se lạnh. Cái Tý nói với mẹ mà
Tý cười nói mà giọng đã rưng rưng muốn khóc. như tự an ủi mình “Thế là con yên tâm, Gấu
Trắng đã được nuôi nấng chu đáo và lại có
- Gấu Trắng hư! Bẩn hết áo chị bây giờ! - một công việc ý nghĩa là bảo vệ vườn rau cây

Mẹ Tý mắng yêu Gấu Trắng như muốn ngăn cảnh của nhà chùa. Sau tết, đến mùa lễ hội
nỗi cảm xúc quá đà của con gái. Rồi chị quay chùa trên này, mẹ lại đưa con lên đây để thăm
lại Gấu Trắng mẹ nhé!”
20
Văn nghệ

Số 320-06/2020 - Xứ Lạng