THIẾT KẾ MỘT SỐ TRÒ CHƠI NHẰM PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG TINH CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH - ĐIỂM CAO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA TIỂU HỌC – MẦM NON
----------

ĐỖ THỊ KIM LINH

THIẾT KẾ MỘT SỐ TRÒ CHƠI NHẰM PHÁT TRIỂN
KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG TINH CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI
THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Quảng Nam, tháng 5 năm 2017

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA TIỂU HỌC – MẦM NON
----------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Tên đề tài:
THIẾT KẾ MỘT SỐ TRÒ CHƠI NHẰM PHÁT TRIỂN

KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG TINH CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH

Sinh viên thực hiện
ĐỖ THỊ KIM LINH
MSSV: 2113011227
CHUYÊN NGÀNH: GIÁO DỤC MẦM NON
KHÓA 2013 – 2017

Cán bộ hướng dẫn
Th.S HUỲNH THỊ TỈNH

MSCB: 1246

Quảng Nam, tháng 5 năm 2017

L̀ơi Cảm ơn

Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn và chı̉ bảo nhiệt tı̀nh cô Th.S
Huỳnh Thị Tỉnh – người đã tận tı̀nh giúp đỡ em hoàn thành khóa luận này.

Em cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối v́ơi: các thầy giáo, cô
giáo khoa Giáo dục mầm non – Trừơng Đại học Quảng Nam đã giúp đỡ em trong
suốt quá trı̀nh học tập và nghiên ćưu. Ban giám hiệu tập thể các cô giáo cùng các
cháu ĺơp Mẫu giáo Ĺơn 1 trừơng Mẫu giáo Quế Trung đã tạo điều kiện thuận lợi
giúp em tiến hành nghiên ćưu và thực nghiệm để hoàn thành khóa luận của mı̀nh.

Xin g̉ưi l̀ơi cảm ơn đến gia đı̀nh, các anh, các chị đồng nghiệp và bạn bè đã
hết lòng gíup đỡ, động viên em trong suốt th̀ơi gian v̀ưa qua.

Em xin chân thành cảm ơn!
Quảng Nam, th́ang 5 năm 2017
Tác giả

Đỗ Thị Kim Linh

DANH MỤC CỤM TỪ VIẾT TẮT

Kỹ năng vận động tinh KNVĐT
Hoạt động tạo hình HĐTH
MN
Mầm non MG
GV
Mẫu giáo TC
Giáo viên GD
Trò chơi CS
Giáo dục VD
Chăm sóc TC
Vı́ dụ TN
Tiêu chı́ ĐC
Thực nghiệm
Đối ch́ưng

DANH MỤC ĆAC B̉ANG

BẢNG TRANG
Bảng 2.1.Kết quả nhận thức của giáo viên về mức độ quan trọng 21
của TC đối với sự phát triển KNVĐT cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
thông qua hoạt động tạo hình

Bảng 2.2. Hiểu biết của giáo viên về khái niệm kĩ năng vận động 21
tinh

Bảng 2.3. Thực trạng việc thiết kế TC nhằm phát triển KNVĐT 22
cho trẻ MG 5 - 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình

Bảng 2.4. Kết quả đánh giá thực trạng mức độ KNVĐT của trẻ 5 - 25
6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình ở trường MN

Bảng 3.1. Mức độ phát triển KNVĐT của trẻ 5 - 6 tuổi nhóm ĐC 44

và nhóm TN trước TN tác động

Bảng 3.2. Mức độ KNVĐT của trẻ 5 - 6 tuổi đo được nhóm đối 46

chứng và thực nghiệm sau thực nghiệm tác động

Bảng 3.3. Mức độ phát triển KNVĐT của trẻ nhóm thực nghiệm 48
trước và sau thực nghiệm tác động

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ Trang
Biểu đồ 3.1. KNVĐT của trẻ 5- 6 tuổi nhóm ĐC và nhóm TN trước 45
TN tác động
47
Biểu đồ 3.2. Mức độ phát triển KNVĐT của trẻ 5- 6 tuổi đo được
nhóm đối chứng và thực nghiệm sau thực nghiệm tác động

Biểu đồ 3.3. Biểu đồ thể hiện mức độ phát triển KNVĐT của trẻ 48

nhóm TN trước và sau thực nghiệm tác động

MỤC LỤC
Phần 1: MỞ ĐẦU................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 2

3.1. Khách thể nghiên cứu ..................................................................................... 2
3.2. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................... 2
5.1. Nghiên cứu những vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài ............................. 2
5.2. Khảo sát thực trạng việc s̉ư dụng một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT
cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình ..................................................... 3
5.3. Thiết kế và thực nghiệm một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho
trẻ 5 - 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình ở trường MN...................................... 3
6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 3
6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận.................................................................... 3
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn................................................................ 3
6.2.1. Phương pháp quan sát .................................................................................. 3
6.2.2. Phương pháp điều tra ................................................................................... 3
6.2.3. Phương pháp đàm thoại................................................................................ 3
6.2.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm............................................................. 3
6.2.6. Phương pháp thống kê toán học ................................................................... 4
7. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Đóng góp của đề tài ........................................................................................... 5
9. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 6
10. Cấu trúc tổng quan của đề tài .......................................................................... 6
Phần 2: NỘI DUNG ............................................................................................... 7
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC THIẾT KẾ MỘT SỐ TRÒ CHƠI
NHẰM PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG TINH CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH ........................................................... 7

1.1. Các khái niệm cơ bản ...................................................................................... 7
1.1.1. Thiết kế........................................................................................................ 7
1.1.2. Trò chơi ....................................................................................................... 7
1.1.3. Vận động tinh .............................................................................................. 8

1.1.4. Kĩ năng vận động tinh ................................................................................. 8
1.1.5. Thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT tinh cho trẻ 5 - 6 tuổi
thơng qua hoạt động tạo hình ................................................................................. 9
1.2. Kĩ năng vận động tinh của trẻ 5 – 6 tuổi ....................................................... 9
1.2.1. Đặc điểm KNVĐT của trẻ 5 – 6 tuổi .......................................................... 9
1.2.2. Phát triển kỹ năng vận động tinh đối với trẻ 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động
tạo hình ................................................................................................................. 10
1.3. Trị chơi nhằm phát triển KNVĐT trẻ 5 - 6 tuổi ........................................... 11
1.4. Hoạt động tạo hình của trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 – 6 tuổi nói riêng .. 11
1.4.1. Hoạt động tạo hình của trẻ mầm non nói chung ....................................... 11
1.4.2. Hoạt động tạo hình của trẻ 5 – 6 tuổi nói riêng......................................... 12
1.5. Vai trị của hoạt động tạo hình đối với việc phát triển kĩ năng vận động tinh
cho trẻ 5 – 6 tuổi................................................................................................... 15
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VIỆC THIẾT KẾ MỘT SỐ TRÒ CHƠI NH̀ĂM
PH́AT TRỈÊN KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG TINH CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THƠNG
QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH ........................................................................ 18
2.1. Vài nét về trường Mẫu giáo Quế Trung- huyện Nông Sơn- tỉnh Quảng Nam
.............................................................................................................................. 18
2.1.1. Về cơ sở vật chất ........................................................................................ 18
2.1.2. Về đội ngũ giáo viên .................................................................................. 18
2.1.3. Về số lượng trẻ ........................................................................................... 18
2.2.4. Nội dung điều tra....................................................................................... 20
2.2.5. Phương pháp điều tra ................................................................................ 20
2.3. Kết quả điều tra ........................................................................................... 21
2.3.1. Nhận th́ưc của giáo viên về việc thiêt kế TC phát triển kỹ năng vận động
tinh cho trẻ 5 – 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình .......................................... 21

2.3.2.Thực trạng việc thiết kế một số TC nhằm phát triển kỹ năng vận động tinh
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 t̉i thơng qua hoạt động tạo hình của giáo viên mầm non .
.............................................................................................................................. 22

2.3.3. Thực trạng mức độ phát triển kĩ năng vận động tinh cho trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi thông qua TC trong hoạt động tạo hình ở trường mẫu giáo Quế Trung ....... 23
2.3.4. Nguyên nhân của thực trạng...................................................................... 26
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2....................................................................................... 27
CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ VÀ THỰC NHIỆM SƯ PHẠM MỘT SỐ TRÒ CHƠI
NHẰM PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG TINH CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI
THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH ......................................................... 28
1.1. Thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển kỹ năng vận động tinh cho
trẻ 5 – 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình ......................................................... 28
3.1.1. Ngun tắc thiết kế một một số trò chơi nhằm phát triển kỹ năng vận động
tinh cho trẻ 5 – 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình ........................................... 28
3.1.2. Cơ sở định hướng cho việc thiết kế một số trò chơi : ............................... 30
3.1.3. Các bước thiết kế trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi
thông qua hoạt dộng tạo hình ............................................................................... 31
3.2.1. Mục đích thực nghiệm............................................................................... 42
3.2.2. Nội dung thực nghiệm............................................................................... 42
3.2.4. Mẫu thực nghiệm ...................................................................................... 42
3.2.5. Các tiêu chí và thang đánh giá kết quả thực nghiệm................................. 42
3.2.6. Chuẩn bị cho thực nghiệm ........................................................................ 44
3.2.7. Phân tích kết quả thực nghiệm .................................................................. 44
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3....................................................................................... 50
Phần 3: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ SƯ PHẠM. ..................................... 51
1. Kết luận............................................................................................................ 51
2. Kết luận ............................................................................................................ 52
Phần 4: T̀AI LIỆU THAM KH̉AO ...................................................................... 53
PHỤ LỤC

Phần 1: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Như câu danh ngôn của Lư Tuấn “Nếu trước hết bạn không thể giáo dục

cho đứa trẻ trở nên hoạt bát, bạn tuyệt đối không thể dạy cho đứa trẻ thành người
thông minh” (Danh ngôn Thiếu nhi)
Giáo dục mầm non có vị trí quan trọng, là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân, là bậc học đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách con người
mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chăm sóc – giáo dục trẻ em ngay từ những
tháng năm đầu tiên của cuộc sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa
trong sự nghiệp chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ thành những con người
tương lai của đất nước nên chúng ta cần chăm sóc giáo dục trẻ chu đáo.
Đặc biệt, giáo dục thể chất cho trẻ càng có ý nghĩa quan trọng. Giáo dục thể
chất là một mắt xích quan trọng trong hệ thống giáo dục mà mỗi con người đều
cần đến ngay từ lứa tuổi mầm non. Chỉ khi có sức khỏe tốt người ta mới có đủ
khả năng để tham gia học tập và lao động sản xuất. Với trẻ mầm non, giáo dục
thể chất còn giúp trẻ phát triển đồng đều và hoàn thiện về các hệ cơ quan trong
cơ thể cũng như hoàn thiện nhận thức và nhân cách.
Sự phát triển vận động là một lĩnh vực quan trọng trong sự phát triển toàn
diện của mỗi trẻ và sự phát triển này bắt đầu ngay từ giai đoạn sơ sinh. Vận động
của trẻ được chia làm 2 loại là: kỹ năng vận động thô và kỹ năng vận động tinh.
Các kỹ năng vận động này được xem như cột mốc đáng nhớ đánh dấu từng giai
đoạn phát triển của trẻ. Hầu hết trẻ em đặc biệt trẻ 5 – 6 tuổi phát triển kỹ năng
vận động từ những tiếp xúc hàng ngày, qua q trình thích thú khám phá và hoạt
đợng vui chơi theo thời gian giúp trẻ phát triển những kỹ năng cần thiết. Đặc biệt
thơng qua hoạt động tạo hình nhằm phát triển kỹ năng vận động tinh và hoàn
thiện nhân cách cho trẻ.
Trên thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa vận động với trí tuệ
bắt đầu từ lúc mới sinh và chúng ảnh hưởng đến quá trình phát triển sau này của
trẻ. Đặc biệt, kỹ năng vận động tinh có liên quan chặt chẽ với q trình giáo dục

1

phát triển thể chất, khả năng tư duy logic, phát triển sự khéo léo của bản thân,…

Đây là kỹ năng đặt nền tảng cho các kỹ năng vận động khác.

Kỹ năng vận động tinh phát triền tùy thuộc vào việc tham gia các trò chơi,
thao tác với đồ vật, đồ chơi và luyện tập của mỗi trẻ. Ở các trường mầm non,
giáo viện tổ chức rèn luyện, phát triển kỹ năng này thông qua các hình thức như:
hoạt động học tập, hoạt động vui chơi, lao động,… Song, thực tiễn giáo dục mầm
non cho thấy việc phát triển kỹ năng vận động tinh cho trẻ 5 – 6 được tổ chức
trong các hoạt động khác nhau nhưng kết quả mang lại chưa cao. Việc lựa chọn
trò chơi phù hợp với việc chơi – tập luyện của trẻ, việc sắp xếp thời gian và sử
dụng các trò chơi trong hoạt động của trẻ còn nhiều hạn chế,…

Xuất phát t̀ư những yêu cầu lý luận và thực tiễn nên chúng tôi chọn nghiên
cứu đề tài: “ Thiết kế một số trò chơi nhằm ph́at triển kỹ năng vận động tinh
cho trẻ 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình ”

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn về kỹ năng vận động tinh cho trẻ
5 - 6 tuổi t̀ư đó thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi
thông qua hoạt động tạo hình.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi ở một số trường MN.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi thông
qua hoạt động tạo hình ở trường MN.
4. Giả thuyết khoa học
Hiện nay, việc phát triển KNVĐT của trẻ 5 - 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo
hình ở trường MN chưa được quan tâm nên hiệu quả còn chưa cao. Nếu thiết kế
và lựa chọn được các trò chơi phù hợp thì KNVĐT cho trẻ 5 – 6 tuổi thơng qua
HĐTH sẽ được nâng cao.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu những vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài

2

5.2. Khảo sát thực trạng việc s̉ư dụng một số trò chơi nhằm phát triển
KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình

5.3. Thiết kế và thực nghiệm một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho
trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình ở trường MN

6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Thu thập tài liệu, nghiên cứu, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái qt hố,
hệ thống hố những tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu, cụ thể hố lí
thuyết nhằm xây dựng cơ sở lí luận của đề tài
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
6.2.1. Phương pháp quan sát
- Phương pháp này được sử dụng để tìm hiểu hiệu quả và cách thức tổ chức
việc phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua HĐTH ở trường MN
- Quan sát hành động, thao tác của trẻ trong quá trình hoạt động để xác định
mức độ thực hiện KNVĐT ở trẻ
6.2.2. Phương pháp điều tra
Điều tra bằng phiếu Ankét để tìm hiểu về nhận thức, thái độ, cách thức tổ
chức nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình ở
trường MN
6.2.3. Phương pháp đàm thoại
Đàm thoại với GV để điều tra những khó khăn, hạn chế mà GV gặp phải,
cũng như cách thức tổ chức phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt
động tạo hình

6.2.4. Phương pháp thực hành
Chúng tôi tiến hành cho trẻ thực hành với các yêu cầu do chúng tôi đưa ra
để đo và đánh giá KNVĐT của trẻ ở trường MN ở mức độ nào.
6.2.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Phương pháp này dùng kiểm nghiệm tính hiệu quả, tính khả thi của trò chơi
nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình

3

6.2.6. Phương pháp thống kê toán học
Nhằm thu thập, xử lí các số liệu và phân tích kết quả nghiên cứu
7. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Gần đây, vấn đề vận động tinh xuất hiện khá nhiều trong các cơng trình
nghiên cứu về tâm vận động của các tác giả ngoài nước. Năm 1977, Jean –
Claude Coste, trong cuốn Tâm vận động đã đưa ra những lĩnh vực chủ yếu trong
sự phát triển tâm vận động của trẻ em trong đó có cầm nắm và phối hợp mắt –
tay [27]. Loise Doyon trong trong tài liệu Chuẩn bị cho trẻ đến trường cũng đã đề
cập đến những lĩnh vực cơ bản của tâm vận động trước tuổi học và vận động tinh
tế là một trong lĩnh vực cơ bản đó. Reno (1995) đã tìm ra một số tương quan
đáng kể giữa kỹ năng vận động tinh và việc viết sớm. Share, Jorm, Maclean và
Matthews (1984) đã phát hiện ra rằng sự khéo léo sẽ là tiên tri cho những thành
tựu của sự hiểu biết.
Joanne M. Landy và Keith R. Burridge năm 1999 đã cho ra đời cuốn sách
Ready – to – use Fine Motor Skills & Handwriting Activitives for Children (Sẵn
sàng hướng dẫn sử dụng kỹ năng vận động tinh và hoạt động viết cho trẻ em).
Trong cuốn sách này, ngoài sự hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực vận động tinh, nó
cịn bao hàm ba lĩnh vực quan trọng khác: Sự phát triển hoạt động với bút chì và
giấy, sự phát triển việc viết bằng tay, các hoạt động vận động tinh thú vị và hấp
dẫn. Đây có lẽ là một tài liệu vô cùng quý báu đối với giáo viên, các chuyên gia
và phụ huynh trong việc hỗ trợ và giúp đỡ những trẻ gặp khó khăn về kỹ năng

vận động tinh cũng như việc viết bằng tay của trẻ. Đối với những trẻ có kỹ năng
vận động tinh một cách bình thường thì tài liệu này sẵn sàng thúc đẩy và hướng
trẻ đến những kỹ năng đúng cũng như cung cấp các trò chơi, các hoạt động thú vị
và có giá trị hoạt động ấy là hoạt động tạo hình có nhiều hình thức: vẽ, chơi với
bột nặn, cắt, xé, thủ công, xâu chuỗi hay hoạt động trò chơi như xây dựng lắp
ghép, … [29]
Trong cuốn Đặc điểm giải phẫu tâm lí trẻ em các tác giả Phan Thị Ngọc
Yến, Trần Minh Kỳ, Nguyễn Thị Dung (2006) đã đưa ra một số trò chơi giúp trẻ
phát triển các cơ nhỏ như xâu hạt, so hình, so màu, lơ tơ…[23]

4

Trong cuốn Đánh giá và kích thích sự phát triển của trẻ 3 – 6 tuổi, tác giả
Tạ Ngọc Thanh (2009) đã đưa ra các chỉ số, cách đánh giá và các biện pháp kích
thích sự phát triển về tâm vận động trong đó có vận động tinh.[17] Năm 2009, tác
giả Nguyễn Thị Hà Lương đã tiến hành đề tài khóa luận tốt nghiệp: Một số biện
pháp rèn luyện kỹ năng vận động tinh cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi thông qua trị
chơi dân gian. Trên cơ sở lí luận và thực tiễn, tác giả đã đề xuất một số biện
pháp rèn luyện kỹ năng vận động tinh cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi thơng qua trị
chơi dân gian.

Năm 2010, tác giả Nguyễn Thị Phương Nam đã tiến hành luận văn tốt
nghiệp: Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng vận động tinh cho trẻ mẫu giáo 5 – 6
tuổi thông qua hoạt động tạo hình. Từ việc nghiên cứu lí luận và thực tiễn, tác
giả đã đề xuất các biện pháp: Lập kế hoạch chi tiết cho việc rèn luyện kỹ năng
vận động tinh cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình; bắt đầu
việc rèn luyện kỹ năng vận động tinh cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi với những hoạt
động tạo hình đơn giản; hướng dẫn cụ thể, thể hiện rõ ràng cách cầm nắm, thao
tác với các dụng cụ và nguyên vật liệu tạo hình; thường xuyên theo dõi và sửa sai
cho trẻ; tăng cường tổ chức các hoạt động tạo ra các sản phẩm tạo hình có ý

nghĩa thực tiễn đối với trẻ; tăng cường sử dụng các yếu tố chơi và trò chơi trong
quá trình tổ chức hoạt động tạo hı̀nh mọi lúc mọi nơi.

Nhìn chung, những nghiên cứu ở nước ngoài và trong nước đã có đóng góp
đáng kể cho việc xây dựng một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ MG
5 - 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình. Tuy nhiên, để có định hướng cụ thể và
nhất quán về việc thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ MG 5
- 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình, cần phải có cơng trình nghiên cứu vấn đề
này. Trên thực tế, chưa có tác giả nào đi sâu nghiên cứu thiết kế trò chơi nhằm
phát triển KNVĐT cho trẻ MG 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình.

8. Đóng góp của đề tài
- Xây dựng cơ sở lí luận và điều tra thực trạng của việc thiết kế một số trò
chơi nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ 5- 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình

5

- Thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 t̉i thơng
qua hoạt động tạo hình

9. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu thiết kế một số trò chơi thơng qua hoạt động tạo
hình về KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mẫu giáo Quế Trung – huyện Nông
Sơn – tỉnh Quảng Nam.
10. Cấu trúc tổng quan của đề tài
Ngoài trang viết tắt, mục lục, phần mở đầu, tài liệu tham khảo và phần phụ
lục, nội dung khóa luận bao gồm: Phần nội dung nghiên cứu:
Chương 1: Cơ sở lí luận của việc thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển kỹ
năng vận động tinh cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình
Chương 2: Thực trạng việc thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển kỹ năng

vận động tinh cho trẻ 5 - 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình
Chương 3: Thiết kế và thực nghiệm sư phạm một số trò chơi nhằm phát
triển kỹ năng vận động tinh cho trẻ 5 - 6 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình

6

Phần 2: NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC THIẾT KẾ MỘT SỐ
TRÒ CHƠI NHẰM PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG VẬN ĐỘNG TINH CHO
TRẺ 5 – 6 TUỔI THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Thiết kế
Thiết kế là việc tạo ra một kế hoạch hoặc quy ước cho việc xây dựng một
đối tượng hoặc một hệ thống (như trong bản thiết kế kiến trúc, bản vẽ kỹ thuật,
quy trình kinh doanh, sơ đồ mạch và các mẫu may). Thiết kế có ý nghĩa khác
nhau trong các lĩnh vực khác nhau (xem thiết kế ngành dưới đây). Trong một số
trường hợp, việc xây dựng trực tiếp của một đối tượng (như trong đồ gốm, kỹ
thuật, quản lý, lập trình và thiết kế đồ họa) cũng được coi là thiết kế. [29]
Chính thức hơn thiết kế đã được định nghĩa như sau:
- Hiểu theo nghĩa thiết kế là danh từ: Thiết kế là một đặc điểm kỹ thuật của
một đối tượng, nhằm thực hiện mục tiêu, trong một môi trường đặc biệt, sử dụng
một tập hợp các thành phần nguyên thủy, đáp ứng được các yêu cầu, chịu ràng
buộc;
- Hiểu theo nghĩa thiết kế là ngoại động từ: Để tạo ra một thiết kế, trong
một môi trường (nơi mà các nhà thiết kế hoạt động)
Một định nghĩa khác cho thiết kế là một lộ trình hoặc một cách tiếp cận
chiến lược cho một người nào đó để đạt được một kết quả duy nhất. Nó định
nghĩa các thơng số kỹ thuật, kế hoạch, thơng số, chi phí, hoạt động, quy trình và
cách thức và phải làm gì trong những ràng buộc pháp lý, chính trị, xã hội, mơi
trường, an toàn và kinh tế trong việc đạt được mục tiêu đó. [30].

Có thể hiểu: Thiết kế là việc tạo ra một kế hoạch cho việc xây dựng một đối
tượng để đi đến mục đích cần đạt tới.
1.1.2. Trò chơi
Trong từ điển tiếng Việt xuất bản năm 1992, chữ “trò” được hiểu là một
hình thức mua vui bày ra trước mặt mọi người. chữ “chơi” là một từ chung để chỉ
các hoạt động lúc nhàn rỗi, ngồi giờ làm việc nhằm mục đích giải trí là chính.

7

Từ đó, trị chơi được hiểu là những hoạt động làm thỏa mãn những nhu cầu của
con người, trước hết là vui chơi, giải trí. [6,2]

Theo những quan điểm giáo dục, trò chơi vừa là phương tiện phát triển toàn
diện nhân cách vừa là hình thái tổ chức cuộc sống. Đối với trẻ em, trò chơi là
hoạt động giúp trẻ tái tạo các hành động của người lớn và các quan hệ giữa họ,
định hướng nhận thức đồ vật và nhận thức xã hội. Trong trò chơi, nhu cầu và các
phẩm chất của trẻ về thể lực, trí tuệ, đạo đức và ý chí được hình thành, thỏa mãn,
thể hiện và phát triển. Trẻ em do được chơi nên phát triển. Do vậy, chơi là hoạt
động chủ đạo trong giáo dục trẻ em.

1.1.3. Vận động tinh
Vận động tinh là những vận động được thực hiện bởi các cơ nhỏ, chủ yếu là
cơ của các ngón tay trong những hoạt động địi hỏi sự tỉ mỉ, tinh tế, khéo léo. Là
thực hiện các cử động bàn tay, ngón tay mợt cách khéo léo, biết phối hợp thị
giác, các ngón tay với vận động hay phối hợp giữa bàn tay và cổ tay…
1.1.4. Kĩ năng vận động tinh
Kỹ năng là khả năng thực hiện có kết quả một hành động hay một hoạt
động nào đó trong những điều kiện nhất định, bằng cách vận dụng và lựa chọn
những tri thức, kinh nghiệm đã có.Vận động bàn tay tinh vi nhịp nhàng hơn nên
tập múa được. Trẻ có thể làm được một số việc tự phục vụ mình như xúc cơm,

cài cúc áo, đi tất, nhặt những vật nhỏ bằng hai ngón tay…
Kỹ năng vận động tinh là là khả năng điều khiển, phối hợp các cơ nhỏ của
bàn tay và ngón tay để thực hiện các hoạt động đòi hỏi sự tỉ mỉ, tinh tế, khéo léo
và chính xác.
Kỹ năng vận động tinh (fine motor skills) là khả năng điều khiển bàn tay và
các ngón tay. Kỹ năng vận động tinh phát triển tùy theo việc chơi-tập luyện của
trẻ ở giai đoạn sơ sinh và lứa tuổi mầm non (từ 3 tháng đến sau 24 tháng tuổi).
Đồ chơi trẻ sơ sinh, khối lắp ghép, đồ chơi nghệ thuật, sẽ giúp trẻ tập cầm
nắm đồ chơi, xoay, vặn, siết, lắp ghép khối, v.v. và tập làm các động tác phức tạp
hơn như thêu, đan, nặn tượng, vẽ tranh. Kỹ năng vận động tinh là cơ sở để trẻ
phát triển khả năng nghệ thuật của đôi tay và luyện viết chữ đẹp.

8

1.1.5. Thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển kĩ năng vận động tinh
cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình

Thiết kế một số trò chơi nhằm phát triển kỹ năng vận động tinh cho trẻ 5 - 6
tuổi tạo hình là sáng tạo ra hệ thống trò chơi theo mục tiêu, quan điểm, nguyên
tắc, nội dung, yêu cầu, các bước nhất định, phù hợp với việc phát triển kỹ năng
vận động tinh cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động tạo hình trên cơ sở khai thác
lợi thế của hoạt động tạo hình ở trường MN.

Ở đây, thiết kế một số trị chơi thơng qua hoạt động tạo hình có thể hiểu trị
chơi này là sử dụng các bài tập tạo hình mang yếu tố trị chơi vào hoạt động để
kích thích cho trẻ tạo ra sản phẩm tạo hình đẹp, qua đó phát triển KNVĐT cho
trẻ. Các trò chơi này giúp trẻ hứng thú, tích cực hơn khi tham gia vào hoạt động
tạo hình, sử dụng đơi bàn tay của mình một cách khéo léo, nhanh nhẹn để tạo ra
sản phẩm tạo hình đẹp nhất nhưng lại mang tính thi đua trong quá trình hoạt
động, từ đó giúp phát triển các kỹ năng vận động tinh của trẻ được cao hơn.

Ví dụ: Cho trẻ thi nặn hình củ quả, con vật mà trẻ thích với mỗi trẻ là 2 màu
nặn khác nhau.

1.2. Kĩ năng vận động tinh của trẻ 5 – 6 tuổi
1.2.1. Đặc điểm KNVĐT của trẻ 5 – 6 tuổi
Ở giai đoạn này trẻ tiếp tục trở nên tinh khéo hơn về kỹ năng vận động tinh.
Trẻ thường xuyên sử dụng những kỹ năng này để thăm dò, khảo sát, khám phá
thế giới xung quanh và dần đạt tới sự độc lập. Trong thời gian này, trẻ đã thuần
thục trong việc tự ăn bằng các dụng cụ ăn uống, xếp chồng các khối lên nhau, nối
dài hơn các nguyên vật liệu xây dựng với nhau. Những chiếc tàu ngộ nghĩnh,
những hàng rào đẹp mắt… được trẻ tạo ra từ các khối gỗ hay những viên gạch đã
chứng tỏ sự phát triển đáng kể về kỹ năng vận động tinh của các bé trong thời kì
này. Chúng bắt đầu chú ý đến dụng cụ vẽ, viết mặc dù sự cầm nắm bút màu của
trẻ ban đầu có thể đang còn vụng về.
Vận động của trẻ giai đoạn này đã khá hoàn thiện. Trẻ từ 5 tuổi trở đi đã có
thể vận động toàn thân, hoặc làm các động tác phức tạp hơn trong hoạt động thể
chất như chơi đá cầu, nhảy dây, leo trèo, lộn xà đơn…

9

Các kỹ năng vận động nặng và nhẹ của bé đang tiến bộ, tạo ra khoảng thời
gian tuyệt vời để bé bộc lộ mình thông qua các hoạt động yêu cầu sự phối hợp cơ
thể phức tạp hơn, như bơi lội, nhào lộn, chạy vượt chướng ngại vật, đạp xe hoặc
trượt ván.

Trẻ 5 - 6 t̉i có tính tự chủ rất mạnh mẽ, có thể tự khống chế được cân
bằng thân thể và những động tác nhảy nhót. Có thể nắm vững được các kỹ năng,
kỹ xảo tinh tế có mục đích của tay như dùng bút, dao, kéo, cốc, học được cách
gấp giấy, nhào bột, nặn …. Kỹ năng vận động của trẻ ngày càng phát triển. Điều

này được thể hiện rõ qua những cử động của đơi tay và các ngón tay. Thời kì này
bé có thể sử dụng đôi tay hết sức khéo léo, thuần thục kết hợp quan sát. Tuy
nhiên đa số trẻ vẫn chưa điều khiển bàn tay của mình vào những hoạt động cần
sự nhanh nhẹn hay khéo léo nhất.

1.2.2. Phát triển kỹ năng vận động tinh đối với trẻ 5 – 6 tuổi thông qua
hoạt động tạo hình

Theo Đặng Hồng Phương trong cuốn Phát triển tính tích cực vận động cho
trẻ mầm non thì các KNVĐT thơng qua hoạt động tạo hình địi hỏi trẻ biết cắt
dán thành thạo, cắt được các hình theo đường viền; vẽ và đồ cắt hình; biết cầm
bút đúng và tơ chữ cái…

Trẻ độ tuổi 5 - 6 t̉i đã thực hiện các cử động bàn tay, ngón tay mợt
cách khéo léo, biết phối hợp thị giác, thính giác với vận động. Cụ thể hơn phát
triển KNVĐT thông qua hoạt động tạo hình bao gồm các kĩ năng như kỹ năng
cầm nắm đồ vật, kĩ năng kết hợp các đối tượng để tạo ra sản phẩm, kĩ năng phối
hợp giữa tay và mắt.

Trong đó, kỹ năng cầm nắm các đồ vật là kỹ năng cầm nắm như: kéo để cắt,
bút chì để vẽ, bút màu để tô, hột hạt nhỏ,… Kỹ năng kết hợp các đối tượng để tạo
ra sản phẩm như: kết dính bột nặn, bơi hồ và dán các mảng nhỏ tạo thành hình,…
Và kỹ năng phối hợp giữa tay và mắt là kĩ năng đòi hỏi trẻ phải tập trung cao độ
cho mắt, đôi bàn tay cũng như sự phối hợp giữa chúng phải thật kĩ càng thì mới
cho hiệu quả cao, bao gồm các hoạt động như lấy khối để điền khuyết, xâu hạt,
kết dính hạt vào bảng để tạo sản phẩm…

10

1.3. Trò chơi nhằm phát triển KNVĐT trẻ 5 - 6 tuổi

Trong lịch sử mỗi dân tộc đều có kho tàng trị chơi cho trẻ em được tích lũy
và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Trong đó, trẻ em một mặt được giải trí,
mặt khác lại được hiểu thêm về thế giới xung quanh và hồn thiện những khả
năng của mình.Mỗi giai đoạn xã hội đều có ảnh hưởng đến nội dung của trị chơi
bằng con đường tự phát hoặc tự giác. Hơn thế nữa, trò chơi còn được sử dụng
như một phương tiện giáo dục, phương tiện truyền đạt những kinh nghiệm từ thế
hệ này sang thế hệ khác.
Vui chơi, học tập, lao động là ba hoạt động đặc trưng của con người. Chơi
là hoạt động đặc trưng của trẻ em lứa tuổi mầm non. Mỗi lứa tuổi có nội dung
chơi, tính chất chơi khác nhau. Thoạt đầu, chơi chỉ mang tính ngẫu nhiên, tình
cờ, dần dần mang tính chủ tâm hơn, đến tuổi mẫu giáo chơi trở thành hoạt động
chủ đạo, ảnh hưởng mạnh đến sự phát triển mọi mặt trong đời sống tâm lý, nhân
cách của trẻ. Chính vì lẽ đó, các nhà giáo dục sử dụng trị chơi như là phương
tiện để giáo dục tồn diện cho trẻ.
Ở lứa tuổi này, trò chơi của trẻ rất phong phú và đa dạng. Để phát triển
KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi thì có thể sử dụng nhiều trị chơi lắp ghép xây dựng,
trị chơi vận động thơng qua hoạt động thể chất, trò chơi dân gian hay một số trò
chơi tạo bóng từ đơi tay… Như vậy trị chơi như là một nền tảng và môi trường
tốt nhất để phát triển KNVĐT cho trẻ 5 - 6 tuổi.
1.4. Hoạt động tạo hình của trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 – 6 tuổi
nói riêng
1.4.1. Hoạt động tạo hình của trẻ mầm non nói chung
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật chiếm một vị trí quan
trọng, nó giúp hình thành nhân cách trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời của
cuộc sống. Thông qua HĐTH trẻ được khám phá ý thích vẻ đẹp kì diệu và muốn
tạo ra nhiều cái đẹp.
Trong giáo dục MN, HĐTH có mối quan hệ chặt ché với HĐVC, khi tham
gia chơi khả năng nhận thức và sáng tạo của trẻ dần dần được hình thành và phát
triển từ đó làm phong phú trí tưởng tượng nhận thức, xúc cảm – tình cảm của trẻ

11