BẢN ĐẠO ĐỨC KINH CỦA LÃO TỬ

|

LÃO TỬ

ĐẠO ĐỨC
KINH

Thu Giang Nguyễn Duy Cần

HÀ NỘI 8/2007

|

1 27/02/2010 - 1/ 1 2

Chương 1 Chương 1 | Cố, Bởi vậy,
Hữu Vô tương sinh, Có với Khơng cùng sinh,
Đạo khả đạo, phi Đạo có thể gọi được, khơng | Nan Dị tương thành, Khó và Dễ cùng thành,
thường đạo phải là Đạo "thường" Trường Đoản tương Dài và Ngắn cùng hình,
Danh khả danh, phi Danh có thể gọi được, không 27/02/2010 - 1/ 2 hình,
thường danh. phải là danh "thường" Cao Hạ tương khuynh, Cao và Thấp cùng chiều,
Vô danh thiên địa chi Không tên là gốc của Trời Âm thanh tương hoà, Giọng và Tiếng cùng họa,
thuỷ Đất; Tiền Hậu tương tuỳ. Trước và Sau cùng theo
Hữu danh vạn vật chi Có tên là mẹ của vạn vật. Thị dĩ Thánh nhân Vậy nên Thánh nhân.
mẫu. Xử vô vi chi sự, Dùng vô vi mà xử sự,
Cố, thường vô dục, dĩ Bởi vậy, thường không tư Hành bất ngôn chi giáo. Dùng bất ngơn mà dạy dỗ.
quan kì diệu dục, mới nhận được chỗ Vạn vật tác yên nhi bất Để cho vạn vật nên mà
huyền diệu của đạo; từ, không cản,
Thường hữu dục, dĩ Thường bị tư dục nên chỉ Sinh nhi bất hữu, Tạo ra mà khơng chiếm đoạt,
quan kì hiếu, thấy chỗ chia lìa của Đạo. Vi nhi bất thị, Làm ra mà không cậy công,
Thử lưỡng giả, đồng Hai cái đó, đồng với nhau; Công thành nhi phất cư. Thành công mà không ở lại.

xuất nhi dị danh, cùng một gốc tên khác Phù duy phất cư Vì bởi khơng ở lại,
Đồng vị chi Huyền. Đồng, nên gọi là Huyền. Thị dĩ bất khứ. Nên không bị bỏ đi
Huyền chi hựu Huyền, Huyền rồi lại Huyền,
chúng diệu chi mơn Đó là cửa vào ra của mọi Chương 3 Chương 3
huyền diệu trong Trời Đất

Chương 2 Chương 2 Bất thượng hiền, Không tồn tại bậc hiền tài,
Thiên hạ đều biết tốt là tốt, Sử dân bất tranh; Khiến cho dân tranh giành;
Thiên hạ giai tri mĩ chi Bất quí nan đắc chi hố, Khơng q của khó đặng,
vi mĩ, Thì đã có xấu rồi; Sử dân bất vi đạo. Khiến cho dân không trộm
tư ác dĩ; Đều biết lành là lành, cướp
Giai tri thiện chi vi Bất kiến khả dục, Không phô điều ham muốn,
thiện, thì đã có cái chẳng lành rồi Sử dân tâm bất loạn. Khiến cho lịng dân khơng
tư bất thiện dĩ. loạn.
Thị dĩ thánh nhân chi Vì vậy cái trị của Thánh
trị, nhân

3 4

|

Hư kì tâm, Hư lòng, Chương 5 Chương 5
Thực kì phúc, No dạ,
Nhược kì chí, Yếu chí, Thiên địa bất nhân, Trời đất khơng có nhân,
Cường kì cốt, Mạnh xương. Dĩ vạn vật vi sô cẩu; Coi vạn vật như lồi chó
Thường sử dân vơ tri vô Thường khiến cho dân không rơm;
dục, biết, không ham, Thánh nhân bất nhân, Thánh nhân khơng có nhân,
Sử phù trí giả bất cảm Khiến cho kẻ trí khơng dám Dĩ bách tính vi sơ cẩu. Coi trăm họ như lồi chó
vi dã. dùng đến cái khơn của mình. rơm.
Vi vô vi, Làm theo vô vi, Thiên địa chi gian, Có khoảng giữa Trời Đất,

Tắc vô bất trị. ắt khơng có gì là khơng trị. Kì du thác thược hồ! Giống như ống bễ.
Hư nhi bất khuất, Tuy trống không mà vô tận,
Chương 4 Chương 4 Động nhi dũ xuất, Càng động lại càng hơi ra.

Đạo xung nhi dụng chi Đạo thì trống khơng, nhưng Đa ngôn sổ cùng, Càng nói nhiều, càng khơng
hoặc bất doanh; đổ vô mãi là không đầy sao nói hết được,
Uyên hề tự vạn vật chi Đạo như vực thẳm, dường Bất như thủ trung Thà là giữ lấy cái Trung.
tòng. như tổ tơng của vạn vật

Toả kì nhuệ, Nó làm nhụt bén nhọn, Chương 6 Chương 6
Giải kì phàn, Tháo gỡ rối rắm,
Hồ kì quang, Điều hoà ánh sáng, Cốc thần bất tử, Thần hang khơng chết,
Đồng kì trần Đồng cùng bụi bặm. Thị vị Huyền tẫn Nên gọi Huyền tẫn

Trạm hề tự hoặc tồn, Nó trong trẻo thay! lại dường Huyền tẫn chi môn, Cửa của Huyền tẫn,
như trường tồn Thị vị thiên địa căn Gốc rễ của Đất Trời
Ngô bất tri thuỷ chi tử, Ta khơng biết Nó là con ai,
Tượng đế chi tiên. Dường như có trước Thiên Miên miên nhược tồn, Dằng dặc như cịn hồi,
đế. Dụng chi bất cần Dùng hồi mà khơng hết

|

5 27/02/2010 - 1/ 3 6

Chương 7 Chương 7 | Chính thiện trị, sai chạy,
Sửa trị thì chịu làm cho được
Thiên trường địa cửu. Trời dài đất lâu. | Sự thiện năng, thái bình.
Thiên địa sở dĩ năng Trời đất sở dĩ dài lâu, Làm việc thì hợp với tài
trường 27/02/2010 - 1/ 4 Động thiện thời. năng,
Thả cửu giả, Là vì Cử động thì hợp với thời

Dĩ kì bất tự sinh, khơng sống cho mình, Phù duy bất tranh, buổi.
Cố năng trường sinh Nên mới đặng trường sinh Cố vô vưu. Ơi vì không tranh,
Nên không sao lầm lỗi.
Thị dĩ thánh nhân, Vì vậy Thánh nhân,
Hậu kì thân nhi thân Để thân ra sau, mà thân ở Chương 9 Chương 9
tiên trước;
Ngoại kì thân nhi thân Để thân ra ngoài, mà thân Tri nhi doanh chi Ôm giữ chậu đầy,
tồn. đặng còn Bất như kì dĩ. Chẳng bằng thôi đi.
Phi dĩ kì vơ tư da? Phải chăng vì khơng riêng tư, Suỷ nhi chuyết chi, Dùng dao sắc bén,
Cố năng thành kì tư Mà thành được việc riêng tư? Bất khả trường bảo. Không bén được lâu.
Kim ngọc mãn đường, Vàng ngọc đầy nhà,
Chương 8 Chương 8 Mạc chi năng thủ. Khó mà giữ lâu.
Phú quí nhi kiêu, Giầu sang mà kiêu,
Thượng thiện nhược Bậc thượng thiện giống như Tự di kì cữu. Tự vời hoạ ưu.
thuỷ; nước; Công toại thân thối, Nên việc, lui thân,
Thuỷ thiện lợi vạn vật Nước thì hay làm lợi cho vạn Thiên chi đạo. Đó là đạo Trời.
Nhi bất tranh, vật mà không tranh,
Xử chúng nhân chi sở ố, Ở chỗ mà người người đều Chương 10 Chương 10
ghét,
Cố cơ ư Đạo. Nên gần với Đạo. Tải doanh phách bão Làm cho hồn phách hiệp
Cư thiện địa, Ở thì hay lựa chỗ thấp; nhất, một,
Tâm thiện uyên, Lịng thì chịu chỗ thâm sâu; Năng vô li hồ? Không thể chia lìa, đặng
Dữ thiện nhân, Xử thế thì thích dùng đến không?
lòng nhân; Chuyên khí trí nhu, Làm cho hơi thở tụ lại,
Ngơn thiện tín, Nói ra thì trung thành không

7 8

Năng anh nhi hồ? Như trẻ sơ sinh, đặng không? | Duyên thực dĩ vi khí, Nhồi đất để làm chén bát,
Địch trừ huyền lãm, Gột rửa lòng ham huyền Đương kì vơ, hữu khí Nhờ chỗ khơng mới có cái

diệu, | chi dụng. dụng của chén bát.
Năng vơ tì hồ? Đừng còn chút bợn, đặng
không? 27/02/2010 - 1/ 5 Tạc hộ dũ dĩ vi thất, Khoét cửa nẻo, làm buồng
Ái dân trị quốc, the,
Năng vô vi hồ? Thương dân trị nước, Đương kì vơ, hữu thất Nhờ chỗ khơng mới có cái
Mà làm như không làm, đặng chi dụng. dụng của buồng the
Thiên môn khai hạp. không? Cố, Bởi vậy,
Năng vô thư hồ? Cửa trời khép mở,
Mà làm như con mái, đặng Hữu chi dĩ vi lợi, Lấy cái có để làm cái lợi,
Minh bạch tứ đạt, không? Vô chi dĩ vi dụng. Lấy cái khơng đó để làm cái
Năng vô tri hồ? Hiểu biết tất cả, dụng.
Mà làm như không biết gì cả,
Sanh chi súc chi, đặng không? Chương 12 Chương 12
Sanh nhi bất hữu,
Sinh đó, ni đó, Ngũ sắc lệnh nhân mục Năm mầu khiến người mù
Vi nhi bất thị, Sinh mà không chiếm cho manh. mắt.
Trưởng nhi bất tể, mình, Ngũ âm lệnh nhân nhĩ Năm giọng khiến người điếc
Làm mà không cậy công, lung. tai.
Thị vị Huyền đức. Làm việc lớn mà không làm Ngũ vị lệnh nhân khẩu Năm mùi khiến người tê
chủ, sảng? lưỡi.
Đó gọi là Huyền đức Trì sỉnh điền liệp, Sải ngựa săn bắn,
Lệnh nhân tâm phát Khiến lịng người hố cuồng.
Chương 11 Chương 11 cuồng.
Nan đắc chi hoá, Của cải khó đặng,
Tam thập phúc, cộng Ba chục căm, hợp lại một Lệnh nhân hành Khiến người gặp nhiều tai
nhất cốc, bầu, phương. hoạ
Đương kì vơ, hữu xa chi nhưng nhờ chỗ không, mới
dụng. có cái dụng của xe. Thị dĩ Thánh nhân, Bởi vậy Thánh nhân,
Vị phúc bất vị mục. Vì bụng mà khơng vì mắt.

9 10

Cố khử bỉ thủ thử Nên bỏ cái này mà lấy cái | Nhược khả thác thiên Nên gửi gắm thiên hạ cho
kia hạ. họ.
|
Chương 13 Chương 13 Chương 14 Chương 14
27/02/2010 - 1/ 6
Sủng nhục nhược kinh, Vinh và Nhục đều là sợ hãi; Thị chi bất kiến danh Xem mà khơng thấy, nên tên
Q đại hoạn nhược Q và Hoạn đều là vì có viết Di; gọi là Di;
thân, thân. Thính chi bất văn danh Ngóng mà khơng nghe, nên
viết Hi; tên gọi là Hi;
Hà vị sủng nhục nhược Tại sao gọi Vinh và Nhục Bác chi bất đắc danh Nắm mà không giữ gọi là Vi.
kinh? đều là sợ hãi? viết Vi.
Sủng vi thượng, nhục vi Là vì, Vinh trên thì Nhục Thử tam giả bất khả trí Ba cái ấy không thể phân ra
hạ; dưới, cật. được,
Đắc chí nhược kinh, Được cũng sợ hãi, Cố hỗn nhi vi nhất. Vì nó hỗn hợp làm một
Thất chi nhược kinh. Mà mất cũng sợ hãi.
Thị vị sủng nhược kinh Vì vậy mới gọi "Vinh Nhục Kì thượng bất kiểu, Trên nó thì khơng sáng,
đều là sợ hãi." Kì hạ bất muội. Dưới nó lại khơng tối,
Hà vị quí đại hoạn Tại sao gọi "Quí và Hoạn Thằng thằng bất khả Dài dằng dặc mà khơng có
nhược thân? đều là vì có thân"? danh. tên.
Ngô sở dĩ hữu đại hoạn Là vì, ta sở dĩ có lo lớn Phục qui ư vô vật, Rồi lại trở về chỗ khơng có.
giả Thị vị vô trạng chi Ấy gọi là cái hình trạng
Vi ngơ hữu thân. là vì ta có thân, trạng, khơng hình trạng
Cập ngơ vơ thân, Nếu ta không thân, Vô vật chi tượng, Cái hình trạng của cái khơng
Ngơ hữu hà hoạn! Ta sao có lo! có vật.
Cố, Vậy, Thị vị hốt hoàng, Ấy gọi là "hốt hoảng".
Nghinh chi bất kiến kì Đón nó thì khơng thấy đầu,
Quí dĩ thân vi thiên hạ Kẻ nào biết q thân vì thiên thủ,
hạ, Tuỳ chi bất biến kì hậu. Theo nó thì khơng thấy đi.

Nhược khả kí thiên hạ, Nên giao phó thiên hạ cho họ
Ái dĩ thân vi thiên hạ, Kẻ nào biết thương thân vì Chấp cổ chi đạo, Giữ cái đạo xưa,
thiên hạ, Dĩ ngự kim chi hữu, Để mà trị cái có của hiện

11 12

Năng tri cổ thỉ, nay. | Thục dĩ an dĩ cửu, Au hay nhờ động
Thị vị đạo kỉ. Biết được cái đầu mối của Động chi từ sinh. mà đứng lại đi?
xưa, |
Ấy gọi là nắm được giềng Bảo thử Đạo giả bất dục Kẻ giữ Đạo không muốn
mối của Đạo 27/02/2010 - 1/ 7 doanh, đầy.
Phù duy bất doanh, Chỉ vì khơng muốn đầy,
Chương 15 Chương 15 Cố năng tế bất tân Nên mới che lấp được mà
thành. chẳng trở nên mới

Cổ chi thiện vi sĩ giả, Bậc toàn thiện xưa, Chương 16 Chương 16
Vi diệu huyền thông, Tinh tế nhiệm mầu, siêu
huyền, thông suốt. Trí hư cực, Đến chỗ cùng cực hư không,
Tham bất khả thức. Sâu chẳng khá dò. Thủ tịnh đốc, Là giữ vững được trong cái
Phù duy bất khả thức, Bởi chẳng khá dò, "Tịnh".
Cố cưỡng vi chi dung. Tạm hình dung Đó. Van vật tịnh tác, Vạn vật cùng đều sinh ra;
Ngô dĩ quan phục. Ta lại thấy nó trở về gốc,
Dự yên nhược đông Thận trọng dường như qua Phù vật vân vân... Ôi! mọi vật trùng trùng,
thiệp xuyên, sông trên nước đặc. Các phục qui kì căn. Đều trở về cội rễ của nó.
Do hè nhược uý tứ lân. Do dự dường sợ mắt ngó bốn
bên. Qui căn viết tịnh, Trở về cội rễ, gọi là "Tịnh".
Nhiễm hề kì nhược Nghiêm kính dường như Thị vị viết Phục Mạng. Ấy gọi là "phục mạng".
khách, khách lạ, Phục Mạng viết Phục mạng gọi là 'Thường".
Hoán hề nhược băng chi Chảy ra dường băng tan, Thường.
tương thích. Biết Thường gọi là Minh.

Đơn hề kì nhược phác, Quê mùa dường gỗ chưa đẽo Tri Thường viết Minh, Không biết đạo thường mà
gọt, Bất tri thường vọng tác làm càn là gây hung hoạ
Khoáng hề kì nhược Trống khơng dường hang hung.
cốc, núi, Biết đạo thường thì bao
Hỗn hề kì nhược trọc. Pha lẫn dường nướcđục. Tri thường dung, dung,
Bao dung thì cơng bình,
Thục năng trọc dĩ chỉ, Ai hay nhờ tịnh Dung nãi công,
Tĩnh chi từ thanh; mà đục hóa trong,

13 14

Công nãi vương, Cơng bình thì bao khắp, | Quốc gia hôn loạn hữu Nước nhà rối loạn, mới có
Vương nãi thiên, Bao khắp là Trời, trung thần tôi ngay.
Thiên nãi Đạo, Trời là Đạo, |
Đạo nãi cửu, Đạo thì lâu dài Chương 19 Chương 19
Một thân bất đãi Suốt đời không nguy... 27/02/2010 - 1/ 8
Tuyệt thánh khí trí, Dứt Thánh bỏ Trí,
Chương 17 Chương 17 Dân lợi bách bội. Dân lợi trăm phần.

Thái thượng, hạ tri hữu Đời thái sơ, dân chỉ biết có Tuyệt nhân khí nghĩa, Dứt Nhân bỏ Nghĩa,
Dân phục hiếu từ. Dân lại thảo lành.
chi. đấy.
Tuyệt xảo khí lợi, Dứt xảo bỏ lợi,
Kì thứ thân nhi dự chi. Kế đó, dân than và khen đấy. Đạo tặc vô hữu. Trộm cướp khơng có.
Kì thứ chi. Kế đó, dân sợ đấy.
Kì thứ vũ chi. Kế đó, dân khinh đấy. Thử tam giả, dĩ Dứt ba khoản đó,
Tín bất túc n, Vì khơng đủ tin, Vi văn bất túc. Có đủ vào đâu.
Hữu bất tín yên. Nên dân không tin.
Cố lịnh hữu sở chúc. Phải được như vầy
Du hề kì q ngơn. Bậc thánh xưa, q lời nói, Kiến Tố bão Phác, Ăn ở giản dị và chất phác,

Công thành sự toại, Làm xong công việc cho dân, Thiển tư quả dục. Ít riêng tư, ít tham dục.
Bách tính giai vị ngã tự Mà dân cứ tưởng tự nhiên tự
nhiên. mình làm.

Chương 18 Chương 18 Chương 20 Chương 20

Đại Đạo phế, hữu Nhân Đạo lớn mất, mới có Nhân Tuyệt học vô ưu Dứt học không lo.
Nghĩa. Nghĩa. Duy chi dữ a, "Dạ" với "Ơi"
Huệ Trí xuất, hữu đại Trí Huệ sinh, mới có dối trá. Tương khứ kỉ hà? khác nhau chỗ nào
nguỵ. Thiện chi dữ Ác, Lành với dữ,
Lục thân bất hoà hữu Lục thân chẳng hồ, mới có Tương khứ nhược hà? Khác nhau ở đâu?
hiếu từ. hiếu từ.
Nhân chi sở uý, Chỗ mà người sợ,

15 16

Bất khả bất uý. Ta há chẳng sợ | Ngã độc dị ư nhân, Ta riêng khác người đời:
Hoang hề kì vị ương Nhưng chưa có chi, sợ cũng Nhi quí thực mẫu Ta q Mẹ ni mn lồi.
tai! vô ích. |

Chúng nhân hi hi, Người đời vui vẻ, 27/02/2010 - 1/ 9 Chương 21 Chương 21
Như hưởng thái lao, Như hưởng thái lao.
Như xuân đăng đài. Như lên xuân đài. Khổng đức chi dung, Dáng của Đức lớn,
Duy Đạo thị tùng. Theo cùng với Đạo,

Ngã độc bạc hề kì vị Riêng ta im lặng, chẳng dấu Đạo chi vi vật, Đạo sinh ra Vật,
triệu, vết chi Duy hoảng duy hốt. Thấp thoáng mập mờ,
Như anh nhi chi vị hài, Như trẻ sơ sinh, chưa biết Hốt hề hoảng hề, Thấp thoáng mập mờ,
tươi cười. Kì trung hữu tượng, Trong đó có hình.
Luy luy hề nhược vô sở Rũ rượi mà đi, đi không chỗ Hoảnh hề hốt hề, Mập mờ thấp thoáng,

qui. về. Kì trung hữu vật. Trong đó có Vật.
Chúng nhân giai hữu Người đời có dư, Yểu hề minh hề, Sâu xa tăm tối,
dư, Kì trung hữu tinh. Trong đó có tinh.
Nhi ngã độc nhược di, Riêng ta thiếu thốn Kì tinh thậm chân, Tinh đó rất thực,
Ngã ngu nhân chi tâm Lòng ta ngu dốt vậy thay! Kì trung hữu tín. Trong đó có tín.
dã tai!
Độn độn hề. Mờ mệt chừ!

Tục nhân chiêu chiêu Người đời sáng chói, Tự cổ cập kim, Từ xưa đến nay,
Ngã độc hôn hôn. Riêng ta mịt mờ, Kì danh bất khứ. Tên đó không mất,
Tục nhân sát sát, Người đời phân biện, Dĩ huyệt chúng phủ. Gốc của vạn vật.
Ngã độc muộn muộn, Riêng ta hỗn độn.
Đạm hề kì nhược hải. Điềm tĩnh dường như tối Ngô hà dĩ tri chúng phủ Ta làm sao biết được
tăm, Chi trạng tai? Trạng thái của nó?
Liêu hề nhược vơ chỉ. Vùn vụt dường như không Dĩ thử. Nhờ đó vậy.
lặng.
Chúng nhân giai hữu dĩ, Người đời đều có chỗ dùng, Chương 22 Chương 22
Nhi ngã độc ngoan tự Riêng ta ngu dốt, thô lậu. Khúc tắc toàn, Cái gì khuyết thì lại toàn;
bỉ.

17 18

Uổng tắc trực, Cái gì cong thì lại ngay; | Cố, Bởi vậy,
Oa tắc doanh, Cái gì sâu thì lại đầy; Phiêu phong bất chung Gió lốc khơng thể thổi suốt
Tệ tắc tân, Cái gì cũ thì lại mới; | triêu, một buổi mai,
Thiển tắc đắc, Ít thì lại được, Sậu vũ bất chung nhật. Mưa rào không mưa suốt
Đa tắc hoặc. Nhiều thì lại mê. 27/02/2010 - 1/ 10 một ngày trường.
Thục vi thử giả, Ai làm nên mưa gió ấy?
Thị dĩ thánh nhân bão Bởi vậy Thánh nhân ôm giữ Thiên Địa. Trời Đất.
nhất, cái một, Thiên địa thượng bất Việc Trời Đất còn không thể

Vi thiên hạ thức. để làm mẫu mực cho thiên năng cửu lâu,
hạ. Nhi huống ư nhân hồ! Huống chi là việc của người!
Bất tự kiến, cố minh, Khơng xem là mình sáng, Cố, Vậy nên,
nên sáng;
Bất tự thị, cố chương, Khơng cho mình là phải, nên Tùng sự ư Đạo giả, Theo Đạo thì
chói; Đạo giả đồng ư Đạo. đồng với Đạo,
Bất tự phạt, cố hữu Khơng cho mình có cơng, Đức giả đồng ư đức, Theo Đức thì đồng với Đức
cơng, nên có cơng; Thất giả đồng ư thất. Theo Mất thì đồng với Mất
Bất tự căng, cố trưởng. Khơng khoe mình, nên đứng Đồng ư đạo giả, Đồng với Đạo
đầu. Đạo diệc lạc đắc chi. Đạo cũng vui tiếp đó,
Phù duy bất tranh, Chỉ vì khơng tranh, Đồng ư đức giả, Đồng với Đức
Cố thiên hạ mạc năng Nên thiên hạ không ai tranh Đức diệc lạc đắc chi. Đức cũng vui tiếp đó,
dữ chi tranh. nổi với mình. Đồng ư thất giả, Đồng với mất,
Thất diệc lạc đắc chi. Mất cũng vui tiếp đó.
Cổ chi sở vị khúc tắc Chỗ người xưa gọi là khuyết
toàn giả, thì lại toàn, Tín bất túc yên, Tin mà không đủ,
Khởi hư ngôn tai! Há phải lời nói sai đâu? Hữu bất tín yên. Nên mới khơng tin.
Thành, tồn nhi qui chi. Thành, là trở về chỗ Toàn
vậy.

Chương 23 Chương 23 Chương 24 Chương 24
Hi ngôn tự nhiên. Ít nói để cho tự nhiên Khí giả bất lập,
Nhón gót lên thì khơng đứng
vững;

19 20

Khoá giả bất hành, Xoạc chân ra thì khơng bước | Viễn viết Phản. Đi xa là trở về.
được.
Tự kiến giả bất minh, Tự xem là sáng thì không | Cố, Đạo đại, Thiên đại, Vậy, Đạo lớn, Trời lớn,

sáng. Địa đại, Vương diệc Đất lớn, Người cũng lớn.
Tự thị giả bất chương, Tự xem là phải thì khơng 27/02/2010 - 1/ 11 đại.
chói. Vực trung hữu tứ đại, Trong đời có bốn thứ lớn.
Tự phạt giả vô công, Tự xem là có cơng là khơng Nhi vương cư kì nhất Mà người là một.
công. yên.
Tự căng giả bất trưởng. Tự kiêu căng thì khơng đứng Nhân pháp Địa, Người bắt chước Đất,
đầu. Địa pháp Thiên, Đất bắt chước Trời,
Kì tại Đạo dã, Theo Đạo mà nói thì: Thiên pháp Đạo, Trời bắt chước Đạo,
Viết "Dư thực chuế "Đồ ăn dư, việc làm thừa" Đạo pháp Tự nhiên, Đạo bắt chước Tự nhiên
hành,
Vật hoặc ố chi:. Ai cũng oán ghét. Chương 26 Chương 26
Cố, hữu Đạo giả bất tử. Vì vậy, người có Đạo khơng
làm. Trong vi khinh căn Nặng là rễ gốc của nhẹ,
Tịnh vi táo quân.. Tịnh là chủ của náo loạn.
Chương 25 Chương 25
Thị dĩ Thánh nhân Ấy nên, Thánh nhân suốt
Hữu vật hỗn thành, Có vật hỗn độn mà nên, chung nhật ngày đi
Tiên thiên địa sinh. Sinh trước trời đất. Hành bất li tri trọng. mà khơng lìa xe nặng.
Tịch hề liêu hề , Yên lặng, trống không. Tuy hữu vinh quan, Tuy xem thấy cảnh tượng vẻ
Độc lập bất cải, Đứng riêng mà không đổi, vang,
Châu thành nhi bất đãi, Đi khắp mà không mỏi, Yến xử siêu nhiên. Mà lòng yên lặng vượt lên
Khả dĩ vi thiên hạ mẫu, Có thể là Mẹ thiên hạ. trên cả.
Ngơ bất tri kì danh, Ta không biết tên, Nại hà vạn thặng chi Vì sao vua nước vạn thặng,
Tự chi viết Đạo, Gọi đó là Đạo, chủ,
Cưỡng vi chi danh viết Gượng cho là Lớn. Nhi dĩ thân khinh thiên Lấy thân mà xem nhẹ thiên
Đại. hạ. hạ?
Đại viết Thệ, Lớn là tràn khắp, Khinh tắc thất bổn, Nhẹ thì mất gốc,
Thế viết Viễn, Tràn khắp là đi xa, Táo tắc thất quân Náo loạn thì mất chủ.

21 22

|

Chương 27 Chương 27 Chương 28 Chương 28

Thiện hành vơ triệt tích. Đi khéo, khơng để dấu chân; Tri kì hùng, thủ kì thư, Biết như con trống, giữ như
Thiện ngôn vô hà trích; Nói khéo, khơng để lỗi lầm; con mái,
Thiện số bất dụng trù Tính khéo, không dùng bàn Vi thiên hạ khê, Làm khe nước cho thiên hạ;
sách. toán; Vi thiên hạ khê, Làm khe nước cho thiên hạ,
Thiện bế vô quan kiện Đóng khéo, khơng cần khố thường đức bất li, hằng theo Đức mà khơng lìa.
nhi bất khả phai. mà không mở đặng Phục qui ư anh nhi. Lại trở về trẻ thơ.
Thiện kết vô thằng ước Thắt khéo, không cần buộc
nhi bất khả giải. mà không tháo đặng. Tri kì bạch, thủ kì hắc, Biết trắng, giữ đen,
Vi thiên hạ thức. Làm khuôn mẫu cho thiên
Thị dĩ Thánh nhân Cho nên Thánh nhân, hạ.
Thường thiện cứu nhân Thường khéo cứu người nên Vi thiên hạ thức, Làm khuôn mẫu cho thiên
cổ vơ khí nhân; khơng có người nào bị bỏ; hạ,
Thường thiện cứu vật, Thường khéo cứu vật, nên thường đức bất thắc, hằng theo Đức mà khơng sai.
cố vơ khí vậy. không vật nào bị bỏ Phục qui ư vô cực. Lại trở về vô cực.
Thị vị tập minh. Ấy gọi là "sáng bằng hai".

Cố, Nên chi, Tri kì vinh, thủ kì nhục, Biết vinh, giữ nhục,
Thiện nhân giả bất thiện Người lành là thầy của kẻ Vi thiên hạ cốc. Làm hang sâu cho thiên hạ;
nhân chi sư. không lành. Vi thiên hạ cốc, Làm hang sâu cho thiên hạ,
Bất thiện nhân giả, Người không lành là của cải thường đức nãi túc. hằng theo Đức mới đầy đủ.
thiện nhân chi tư. của người lành. Phục qui ư phác. Lại trở về mộc mạc.
Bất q kì sư, Khơng q người lành ấy,
Bất ái kì tư, Không yêu người không lành Phác tán tắc vi khí, Mộc mạc, tán ra, sinh đủ
ấy, hạng người.
Tuy trí đại mê, Dù bậc trí cũng mê to. Thánh nhân dụng chi Thánh nhân dùng hạng tàu

Thị vị yếu diệu. Yếu diệu là đó! tắc vi quan trưởng. năng, phong làm quan trưởng
Cố đại chế bất cát. Nên phép trị lớn không chia.

|

23 27/02/2010 - 1/ 12 24

| Tất hữu hung niên. Nhiều năm mất mùa.

Chương 29 Chương 29 |

Tương dục thủ thiên hạ Muốn lấy thiên hạ mà làm 27/02/2010 - 1/ 13 Cố thiện hữu quả nhi dĩ, Vậy thắng một cách khéo
nhi vi chi, (theo ý mình) léo,
Ngơ kiến kì bất đắc dĩ, Ta thấy không thể được rồi, Bất cảm dĩ thủ cường. không dám dùng sức mạnh.
Thiên hạ thần khí bất Thiên hạ là món đồ thần, Quả nhi vật căng, Thắng mà không khoe
khả vi dã. chẳng thể làm theo ý mình khoang,
được đâu. Quả nhi vật phạt, Thắng mà không tự khen,
Vi giả bại chi, Hễ làm thì hỏng, Quả nhi vật kiêu, Thắng mà không kiêu căng,
Chấp giả thất chi. Hễ giữ thì mất. Quả nhi bất đắc dĩ, Thắng vì cực chẳng đã,
Quả nhi vật cưỡng. Thắng mà không áp bức.

Cổ, vật Cho nên, vật Vật tráng tắc lão Vật mạnh lớn ắt già,
Hoặc hành, hoặc tuỳ, hoặc đi, hoặc theo, Thị vị bất Đạo. Ấy là Trái Đạo.
Hoặc hư, hoặc xuy, hoặc hà, hoặc hít, Bất Đạo tảo dĩ. Trái đạo, mất sớm.
Hoặc cường, hoặc luy, hoặc mạnh, hoặc yếu,
Hoặc toả, hoặc truy. hoặc che, hoặc phá.

Chương 31 Chương 31

Thị dĩ Thánh nhân Ấy nên Thánh nhân Phù giai binh giả bất Binh khí tốt là vật chẳng

Khứ thậm, khứ xa, khứ lánh bỏ những cái gì thái tường chi khí, lành,
thái quá. Vật hoặc ố chi. Vật nào cũng ghét nó.
Cố hữu Đạo giả bất xử. Nên chi, người có Đạo,
Chương 30 Chương 30 không dùng.
Quân tử cư tắc q tả, Qn tử thì trọng bên trái,
Dĩ Đạo tá nhân chủ giả, Ai lấy Đạo phò Vua, Dụng binh tắc quí hữu, Dụng binh thì q bên phải.
Bất dĩ binh cưỡng thiên Không dùng binh mà bức Binh giả, bất tường chi Binh là việc chẳng lành,
hạ, thiên hạ, khí,
Kì sự hảo huờn, Sẽ thấy đặng kết quả tốt. Phi quân tử chi khí, Khơng phải đồ của người
Sư chi sở xử. Chỗ đóng sư đoàn, quân tử.
Kinh cức sanh yên. Gai góc mọc đầy. Bất đắc nhi dụng, Bắt buộc mà dùng đến,
Đại quân chi hậu, Sau cuộc chiến chinh, Điềm đạm vi thượng. Điềm đạm là hơn.

25 26

Thắng nhi bất mĩ, Thắng trận, đâu có tốt, | Dân mạc chỉ lệnh nhi tự Dân không bắt buộc, mà tự
Nhi mĩ chi giả. Mà cho là tốt, quân. phục tùng.
Thị lạc sát nhân. Là vui giết người, | Thỉ chè hữu danh, Pháp độ bày ra,
Phù lạc sát nhân giả, Phàm vui giết người, Danh diệc kị hữu. Thì mới có tên,
Tắc bất khả dĩ đắc chí ư Không thể vừa ý muốn 27/02/2010 - 1/ 14 Phi diệc tương tri chỉ, Tên kia đã có,
Thiên hạ hĩ. thiên hạ Tri chi khả di bất đãi. Cũng phải biết dừng, biết
Thí Đạo chi tại thiên hạ, dừng không hại
Kiết sự thượng tả. Việc tốt chuộng bên trái, Du xuyên cốc chi ư Đạo sánh với thiên hạ
Hung sự thượng hữu. Việc dữ chuộng bên phải. giang hải. Như sông biển với suối khe.
Thiên tướng quân cư tả, Phó tướng ở bên trái,
Thượng tướng quân cư Thượng tướng ở bên phải: Chương 33 Chương 33
hữu.
Ngôn dĩ tang lễ xử chi. Là chỗ đứng trong khi tang Tri nhân giả trí; Biết người là Trí;
lễ. Tự tri giả minh. Biết mình là sáng.
Sat nhân chi chúng, Kẻ giết người nhiều Thánh nhân giả hữu lực. Thắng người là có sức;

Dĩ ai bi khấp chi. Thảm thương khóc đó, Tự thắng giả cường. Thắng mình là mạnh.
Chiến thắng dĩ tang lễ Kẻ chiến thắng, lấy tang lễ Tri túc giả phú. Biết đủ là giầu.
xử chi. mà xử đấy. Cưỡng hành giả hữu Gượng làm là có chí.
chí.
Chương 32 Chương 32 Bất thất kì sở giả cửu. Khơng mất bản tính là lâu
dài.
Đạo thường vô danh Đạo thường thì khơng tên, Tử nhi bất vong giả tho. Chết mà không mất là sống
phác, mộc mạc, lâu.
Tuy tiểu, Tuy nhỏ,
Thiên hạ mạc năng thần Dưới trời chưa chi thần phục Chương 34 Chương 34
dã. được.
Hầu vương nhược năng Nếu bậc Vương Hầu giữ Đại Đạo phiếm hề, Đạo lớn tràn lấp,
thủ chi, được Nó, Kì khả tả hữu. Bên phải bên trái.
Vạn vật tương tự tân. Vạn vật sẽ tự xưng thần. Vạn vật thị chi nhi Vạn vật nhờ Nó mà sinh ra,
Thiên địa tương hợp, Trời Đất hoà hợp, sinh nhi bất từ. Mà khơng một vật nào bị Nó
Dĩ giáng cam lộ. Nước ngọt rơi xuống,

27 28

|

Công thành bất danh khước từ. Chương 36 Chương 36
hữu. Xong việc rồi, không để tên.
Y dưỡng vạn vật nhi bất Tương dục hấp chi. Hòng muốn thu rút đó lại,
vi chủ, Che chở, nuôi nấng muôn Tất cố trương chi. Là sắp mở rộng đó ra.
Thường vơ dục, khả lồi, mà khơng làm chủ. Tương dục nhược chi, Hịng muốn làm yếu đó,
danh ư tiểu. Thường không ham muốn, Tất cố cường chi. Là sắp làm đó mạnh lên.
Vạn vậy qui yên nhi bất nên có thể gọi tên là nhỏ Tương dục phế chi, Hịng muốn vứt bỏ đó,
vi chủ. Được muôn vật theo, về mà Tất cố hưng chi. Là sắp làm hưng khởi đó.
Khả danh vi đại. không làm chủ, Tương dục đoạt chi, Hòng muốn cướp đoạt đó,

Dĩ kì chung bất tự vi Nên có thể gọi tên là Lớn. Tất cố dữ chi. Làm sắp ban thêm cho đó,
đại. Bậc thánh nhân, cho đến Thị vị vi minh. Ấy gọi là ánh sáng huyền vi.
ngày cùng, khơng cho mình Nhu nhược thắng cương Mếm yếu thắng cứng mạnh.
Cố năng thành kì đại. là lớn. cường.
Cho nên mới thành được Ngu bất khả thốt ư Cá khơng thể thốt vực sâu.
việc lớn của mình uyên, Lợi khí nước nhà
Quốc chi lợi khí, Khơng thể bảo cho mọi
Chương 35 Chương 35 Bất khả dĩ thị nhân. người đều biết.

Chấp đại tượng, Nắm được Đại Tượng, Chương 37 Chương 37
Thiên hạ vãng. Đi khắp thiên hạ,
Vãng nhi bất hại, Đi đến đâu cũng không hại, Đạo thường vô vi, Đạo thường khơng làm,
An bình thái. Được yên ổn thái bình. Nhi vô bất vi, Nhưng khơng gì khơng làm.

Nhạc dữ nhị, Nhạc và bánh, Hầu vương nhược năng Bậc Hầu Vương giữ được
Quá khách chỉ. Khách đi qua đường dừng thủ chi, Nó,
lại. Vạn vật tương tự hố. Thì vạn vật sẽ tự thay đổi.
Đạo chi xuất khẩu Đạo ra cửa miệng,
Đạm hồ kì vơ vị, Lạt lẽo vô vị. Hoá nhi dục tác, Muốn thay đổi mà nhúng tay
Thị chi bất túc kiến. Nhìn khơng đủ thấy, vào,
Thính chi bất túc văn. Lắng không đủ nghe.
Dung chi bất túc kí. Dùng Nó, khơng hết.

29 | 30

27/02/2010 - 1/ 15

Ngô tương trấn chi. Ta nên ngăn lại, | Thất Đạo nhi hậu Đức, Mất Đạo rồi mới có Đức,
Dĩ vơ danh chi phác, Dùng cái mộc mạc của vô Thất Đức nhi hậu Nhân, Mất Đức rồi mới có Nhân.
danh, | Thất Nhân nhi hậu Mất Nhân rồi mới có Nghĩa,

Vơ danh chi phác. Cái mộc mạc của vô danh. Nghĩa,
Diệc tương vô dục, Cũng nên không ham muốn? 27/02/2010 - 1/ 16 Thất Nghĩa nhi hậu Lễ. Mất Nghĩa rồi mới có Lễ.
Bất dục dĩ tịnh, Khơng ham muốn thì điềm Phù Lễ giả, trung tín chi Lễ chỉ là cái vỏ mỏng của
tịnh bạc, lòng trung tín;
Thiên hạ tương tự định Thiên hạ sẽ tự yên. nhi loạn chi thủ. mà cũng là đầu mối của hỗn
loạn.
Chương 38 Chương 38 Tiền thức giả, Đạo chi Tiền thức chỉ là hoa của Đạo,
hoa,
Thượng đức bất đức, Đức cao là do khơng có đức, nhi ngu chi thỉ; Mà cũng là gốc của ngu.
Thị dĩ hữu đức; Bởi vậy mới có đức.
Hạ đức bất thất đức, Đức thấp là do có đức, Thị dĩ đại trượng phu Ấy nên bậc đại trượng phu
Thị dĩ vô đức. Nên khơng có đức Xử lì hậu bất cư kì bạc, Ở chỗ dầy, không ở chỗ
mỏng,
Thượng đức vô vi Đức mà cao thì khơng làm, Xử kì thực bất cư kì Chuộng trái, không chuộng
nhi vô dĩ vi. lại khơng cậy đó là có làm hoa. hoa,
Hạ đức vi chi Đức mà thấp thì có làm, Cố khứ bỉ thủ thử. Nên bỏ đây mà giữ đó.
nhi hữu dĩ vi. Lại cho là có làm.
Chương 39 Chương 39
Thượng nhân vi chi Nhân mà cao thì làm,
nhi vơ dĩ vi. Nhưng khơng cho đó là có Tích chi đắc Nhất giả: Đây là những vật xưa kia đã
làm. được ngôi Một:
Thượng nghĩa vi chi Nghĩa mà cao, cũng làm, Thiên đắc Nhất dĩ Trời được Một mà trong,
nhi hữu dĩ vi. Lại cho là có làm. thanh,
Thượng lễ vi chi Lễ mà cao, thì làm Địa đắc Nhất dĩ ninh, Đất được Một mà yêu,
nhi mạc chi ứng. Nếu không được đáp Thần đắc Nhất dĩ linh, Thần được Một mà linh,
Tắc nhương tí nhi Thì xăn tay mà lườm. Cốc đắc Nhất dĩ doanh, Hang được Một mà đầy,
nhưng chi. Vạn vật đắc Nhất dĩ Muôn vật được Một mà
Cố, Vì vậy, sinh, sống,

31 32

Hầu vương đắc Nhất dĩ Hầu vương được Một mà trị | Chương 40 Chương 40
vi thiên hạ trinh. thiên hạ.
Kì trí chi Nhất dã. Đều là đã đến được chỗ Một | Phản giả Đạo chi động; Trở lại là cái động của Đạo;
mà nên cả. Nhược giả Đạo chi Yếu, mềm là cái dụng của
Thiên vô dĩ thanh tương Nếu trời không trong sẽ vỡ, 27/02/2010 - 1/ 17 dụng. Đạo.
khủng liệt.
Địa vô dĩ ninh tương Đất không yên sẽ lở, Thiên hạ vạn vật sinh ư Vạn vật dưới trời sinh nơi
khủng phế Hữu; Có;
Thần vơ dĩ linh tương Thần không linh sẽ tán, Hữu sinh ư Vô. Có sinh nơi Khơng.
khủng hiệt.
Cốc vơ dĩ doanh tương Hang không đầy sẽ cạn, Chương 41 Chương 41
khủng kiệt,
Vạn vật vô dĩ sinh Vạn vật không sống sẽ dứt, Thượng sĩ văn Đạo, Thượng sĩ nghe Đạo,
tương khủng diệt, Cần nhi hành chi. Cố gắng theo liền.
Hầu vương vơ q cao Hầu vương không trị thiên hạ Trung sĩ văn Đạo, Trung sĩ nghe Đạo,
tương khủng quyết. sẽ mất. Nhược tồn nhược vong. Thoạt nhớ, thoạt quên.
Cố, Bởi vậy, Hạ sĩ văn Đạo. Hạ sĩ nghe Đạo,
Quí dĩ tiện vi bổn, Quí lấy Tiện làm gốc, Đại tiếu chi. Cả cười, bỏ qua.
Cao dĩ hạ vi cơ. Cao lấy Thấp làm nền. Bất tiếu, bất túc dĩ vi Nếu không cười, sao đủ gọi
Thị dĩ hầu vương tự vị Nên chi hầu vương tự xưng Đạo. đó là Đạo
cơ quả bất cốc. là "con cơi", "ít đức"
Thử kì dĩ tiện vi bổn Đó là lấy tiện làm gốc? Cố kiến ngôn hữu chi: Nên chi người xưa nói:
da? Phi hồ? Không phải vậy sao? Minh Đạo nhược muội, Sáng về Đạo, dường tăm tối,
Tiến Đạo nhược thối. Tiến về Đạo, dường như thối
Cố, Vậy lui.
Trí số dự vơ dự. quá khen thành như không Di Đạo nhược lội. Ngang với Đạo, dường như
Bất dục khen tầm thường.
Lục lục như ngọc. Bậc thánh nhân không muốn Thượng Đức nhược cốc, Đức mà cao, dường như
Lạc lạc như thạch. được quí như ngọc trũng thấp,

bị khinh như sỏi. Đại bạch nhược nhục, Thật trong trắng, dường như
bợn nhơ.

33 34

Quảng đức nhược bất Đức dồi dào, dường không | ích, Thêm là bớt.
túc. đủ. Hoặc ích chi nhi tổn. Chỗ mà người xưa dạy,
Kiến đức nhược thu, Đức vững chắc, dường như | Nhân chi sở giáo, Ta nay cũng dạy:
cẩu thả. Ngã diệc giáo chi. Dùng bạo động chết bạo tàn,
Chất chân nhược du. Kẻ chân chất, dường như 27/02/2010 - 1/ 18 Cường lương giả bất
biến đổi. đắc kì tử, Người nói câu đó là Thầy ta.
Đại phương vơ ngung, Vng lớn, khơng góc. Ngơ tương dĩ vi giáo
Đại khí vãn thành. Chậu lớn, muộn thành. phụ.
Đại âm hi thanh, Âm lớn, ít tiếng.
Đại tượng vơ hình. Tượng lớn, khơng hình. Chương 43 Chương 43
Đạo ẩn vô danh. Đạo kín, khơng tên.
Phù duy Đạo, Chỉ có Đạo. Thiên hạ chi chí nhu, Cái rất mềm của thiên hạ,
Thiện thải tha thành. Hay cho, lại tác thành. Trì sính thiên hạ chi chí Thắng cái rất cứng trong
kiên. thiên hạ.
Chương 42 Chương 42 Vô hữu nhập vô gian. Cái khơng có xen vào được
chỗ không thể xen vào,
Đạo sinh Nhất, Đạo sinh Một, Ngô thị dĩ tri vô vi Do đó mà ta biết được
Nhất sinh Nhị, Một sinh Hai, chi hữu ích. sự lợi ích của vơ vi
Nhị sinh Tam, Hai sinh Ba,
Tam sinh vạn vật. Ba sinh vạn vật. Bất ngôn chi giáo, Dạy bảo mà không cần đến
Vạn vật phụ âm nhi bão Trong vạn vật không vật nào lời nói,
dương, mà không cõng âm bồng Vơ vi chi ích, Lợi ích của vô vi,
dương. Thiên hạn hi cập chi. Trong thiên hạ ít ai hiểu kịp.
Xung khí dĩ vi hoà. Nhân chỗ xung nhau mà hoà
với nhau Chương 44 Chương 44

Nhân chi sở ố, Chỗ ghét của người
Duy cô quả bất cốc, Là cô lậu, quả đức, bất thiện Danh dữ thân, thục Danh và thânh, cái nào q
Nhi vương cịng dĩ vi Thế mà bậc vua chúa lại thân? hơn?
xưng. dùng đó mà tự xưng. Thân dữ hoá, thục đa? Thân và Của, cái nào trọng
Cố, Vậy, hơn?
Vật hoặc tổn chi nhi Sự vật trong đời bớt là thêm,

35 36

|

Đắc dữ vong, thục Đặng và Mất, cái nào khổ Chương 46 Chương 46
bệnh? hơn?
Thiên hạ hữu Đạo, Thiên hạ có Đạo,
Thị cố, Vậy nên, Khước tẩu mã dĩ phẩn. Ngựa cỡi vun phân ruộng.
Thậm ái tất thậm phí; Thương nhiều ắt tổn nhiều, Thiên hạ vô Đạo, Thiên hạ không Đạo,
Đa tàng tất hậu vong. Chứa nhiều ắt mất nhiều. Nhung mã sinh ư giao. Ngựa chiến ni ngồi
Tri túc bất nhục, Biết đủ, không nhục. thành.
Tri chỉ bất dãi, Biết dừng, không nguy. Hoạ hạc đại ư bất tri Không hoạ nào lớn bằng
Khả dĩ trường cửu. Và có thể lâu dài. túc; không biết đủ.
Cữu mạc đại ư dục đắc. Không hại nào to bằng muốn
Chương 45 Chương 45 đặng.
Cố Bởi vậy
Đại thành nhược Thành tựu mĩ mãn dường Tri túc chi túc Biết đủ trong cái đủ
khuyết, như dở dang, Thường túc hĩ mới ln ln đủ.
Kì dụng bất tệ. Thì chỗ dùng của nó khơng
hư được. Chương 47 Chương 47
Đại doanh nhược xung, Đầy tràn dường như trống
không, Bất xuất hộ, tri thiên hạ. Không ra khỏi cửa, biết việc
Kì dụng bất cùng. Thì chỗ dùng của nó vơ thiên hạ.

cùng. Bất khuy dữ, kiến Thiên Khơng dịm ngồi cửa, thấy
Đại trực nhược khuất, Rất ngay thẳng dường như Đạo. được Đạo Trời.
cong queo, Kì xuất di viễn, Càng ra xa,
Đại xảo nhược chuyết. Rất khéo léo dường như Kì tri di thiểu. Càng biết ít.
vụng về,
Đại biện nhược nột. Rất hùng biện dường như ấp Thị dĩ thánh nhân, Bởi vậy thánh nhân,
úng. Bất hành nhi tri. Không đi mà biết,
Táo thắng hàn, Nóng nảy thắng lạnh lẽo, Bất kiến nhi danh, Không thấy mà hiểu,
Tịnh thắng nhiệt. Yên lặng thắng hăng hái. Bất vi nhi thành. Không làm mà nên.
Thanh tịnh vi thiên hạ Thanh tịnh mới chính được
chính. thiên hạ.

|

37 27/02/2010 - 1/ 19 38

Chương 48 Chương 48 | chi lấy thành tín mà ở,
Đắc tín hĩ Nên được thành tín vậy.
|
Vi Học nhật ích, Theo học, càng ngày càng Thánh nhân tại thiên hạ Thánh nhân lo cho thiên hạ,
thêm, 27/02/2010 - 1/ 20 Hấp hấp vi thiên hạ hồn Mà khơng để lịng lộ ra.
Vi Đạo nhật tổn. Theo Đạo, càng ngày càng kì tâm
bớt. Bách tính giai chú kì Trăm họ đều chú tai mắt.
Tổn chi hựu tốn, Bớt rồi lại bớt, nhĩ mục
Dĩ chí ư vô vi. Đến mức vô vi. Thánh nhân giai hài chi. Thánh nhân xem thảy như
con mình.
Vơ vi nhi vô bất vi, Khơng làm mà khơng gì là
không làm, Chương 50 Chương 50
Thủ thiên hạ thường dĩ Thường dùng vơ vi thì được
vô sự. thiên hạ, Xuất sinh nhập tử. Ra sống thì vào chết.

Cập kì hữu sự bất túc dĩ Bằng dùng hữu vi thì khơng
Thủ thiên hạ đủ
trị thiên hạ
Sinh chi đồ thập hữu Đường của sống có mười ba;
Chương 49 Chương 49 tam
Tử chi đồ thập hữu tam Đường của chết có mười ba;
Thánh nhân vơ thường Lịng của Thánh nhân khơng Nhân chi sinh. Cái sống của con người,
tâm, phải luôn luôn không thay, Động chi tử địa diệc Đi tới chỗ chết cũng có mười
Dĩ bách tính tâm vi tâm Mà lấy cái lòng của trăm họ thập hữu tam ba.
làm lịng mình. Phù hà cố? Cớ sao vậy?
Thiện giả ngô thiện chi Với kẻ lành thì lấy lành mà ở Dĩ kì sinh sinh chi hậu. Vì quả lo tận sống cái sống
Với kẻ chẳng lành cũng lấy của mình.
Bất thiện giả ngơ diệc lành mà ở,
thiện chi Cái văn thiện nhiếp sinh Ai biết cái đạo nhiếp sinh,
Đắc thiện hĩ. Nên được lành vậy. giả.
Tín giả ngơ tín chi Với kẻ thành tín thì lấy thành Lục hành bất ngộ tỉ hổ, Đi đường không gặp thú dữ.
tín mà ở, Nhập quân bất bị giáp Vào trận khơng bị đao
Bất tín giả ngơ diệc tín Với kẻ khơng thành tín cũng binh. thương,
Tỉ vơ sở đầu kì giác, Té không chỗ đâm,
Hổ vơ sở thố kì trảo, Cọp không chỗ vấu,

39 40