Bồi dưỡng hsg khtn7 chủ đề 5 ánh sáng

Năng lượng — Nhiệt - Điện

Đường truyền ánhsáng ——> Tỉa sáng - chùm sáng

Vùng tối - Vùng nửatối ——>_ Nhật thực - nguyệt thực

Hiện tượng phản xạ ánh sáng ——> Ảnh tạo bởi gương phẳng

Anh sáng là một dạng của năng lượng.
Năng lượng ánh sáng có thể thu bằng nhiều cách khác nhau.

Đường truyền của ánh sáng được biêu diễn bằng một đường thắng có mũi tên chỉ
hướng, gọi là tỉa sáng.

> >

Trong thực tế, chúng ta không thể phân biệt được một tia sáng mà chỉ nhìn thấy chùm
sáng gôm nhiêu tia sáng.
Chùm sáng gồm nhiều tia sáng hợp lại. Có ba loại chùm sáng:
Chùm sáng song song: gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng.

>

>

Chùm sáng hội tụ: gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.

eeea Chùm sáng phân kì: gơm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.

Vùng tơi năm phía sau vật cản, khơng nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
Vung nia toi năm phía sau vật cản, nhận được ánh sáng từ một phân của nguồn sáng

truyền tới.

<=F——~ Vùng sáng

_— Vùng tối

ca 4———}— Vùng nửa tối

Hiện tượng nhật thực quan sát được ở vùng tối hay vùng nửa tối của Mặt Trăng trên

Trái Đât. Khi đó, Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng thăng hàng. Mặt Trăng năm giữa

Mặt Trời và Trái Đắt.

Hiện tượng nguyệt thực quan sát được khi Mặt Trăng đi vào vùng tối của Trai Dat.
Khi đó, Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng thăng hàng. Trái Đất nằm giữa Mặt Trời và
Mặt Trăng.

gặp vật cản có bề mặt nhẫn. Hiện tượng phản xạ ánh sáng là hiện tượng ánh sáng bị hắt trở lại môi trường cũ khi |

Chủ đề 5. Ảnh sảng 41

Định luật phan xạ ánh sang: “Zia phản xạ nằm trong, lờ 206 chứa tia tới và pháp

tuyển của gương ở điểm tới. Góc phản xạ bằng góc tới.”
Sự phản xạ ánh sáng xảy ra khi ánh sáng chiếu tới bề mặt nhẫn, phẳng bị phản xạ lại

môi trường cũ.
Sự phản xạ khuếch tán xảy ra khi ánh sáng bị phản xạ trên các bề mặt gồ ghé, thơ ráp.

Tính chất ảnh tạo bởi gương phăng:
- Là ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn.

- Ảnh lớn bằng vật.
- Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó
đến gương.
Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng đối xứng với vật qua gương.
Mở rộng các dụng cụ quang học thường gặp: Gương cầu lỗi— Gương cầu lõm.

- Ảnh tạo bởi gương cầu lõm là ảnh ảo (không hứng được trên màn chắn) lớn hơn vật.

- Ảnh tạo bởi gương cầu lồi là ảnh ảo (không hứng được trên màn chắn) nhỏ hơn vật.

5.1. Trong khơng khí, ánh sáng truyền đi theo đường nào?

A. Đường vòng. B. Đường thắng.

C. Đường dích dắc. D. Đường cong bắt kì.
5.2. Bóng tối là gì?

A. Vùng mờ mờ sau vật cản.

B.Một phần trên màn chắn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền toi.

C. Vùng có ánh sáng truyền tới.

D. Vùng có màu đen trên màn chan.

5.3. Anh sang khi chiếu vào tắm pin năng lượng Mặt Trời, năng lượng ánh sáng sẽ được
chuyền hoá thành dạng năng lượng nào?

A. Nhiệtnăng. B.Cơ năng.
C. Điện năng. D. Quang năng.

5.4. Khi ta để tay dưới đèn ống sẽ tạo ra bóng của bàn tay In trên trang sách, vậy tại sao ta

vẫn đọc được chữ trên trang sách?

A. Bóng bàn tay là bóng tối. B. Bóng bàn tay là bóng nửa tối.

C. Bóng bàn tay khơng che hết chữ. D. Bóng bàn tay là màu trắng xám.

5.5. Tia sang dugc biéu dién nhu thé nao?

A. Doan thang gap khuc. B. Đường cong có mũi tén vé 2 hướng.

C. Đoạn thăng có mũi tên chỉ hướng. D. Đường thăng có mãi tên chỉ hướng.

5.6. Đặt một vật trước gương phẳng, ta quan sát thấy ảnh của vật đó như thế nào?

A. Ảnh hứng được, bằng vật. B. Anh không hứng được, nhỏ hơn vật.

C. Ảnh hứng được, lớn hơn vật. D. Ảnh không hứng được, bằng vật.

Chiêu một tỉa sáng đến gương phẳng và hợp với gương một góc 60°, ta thu được góc
:ao bơi tia phản xạ và tia tới có giá trị là bao nhiêu?
A. 60. B. 120°.
C.90°. D. 30°.
:
Trong hiện tượng phản xạ ánh sáng, góc phản xạ là góc được xác định như the nao?

A. Góc hợp bởi tia phản xạ và mặt gương.
B. Góc hợp bởi tia phản xạ và pháp tuyến của gương tại điểm tới.;

C. Góc hợp bởi tia tới và pháp tuyến.
D. Góc hợp bởi tia phản xạ và tia tới.

5.9. Hiện tượng nhật thực quan sát được trên Trái Đất xảy ra khi nào? ;
A. Ta đứng quan sát ở vùng tối, vùng nửa tối của đám mây trên Trái Dat.
B. Ta đứng quan sát ở vùng tối, vùng nửa tối của Mặt Trăng trên Trái Đât.

C. Ta đứng quan sát ở vùng ban đêm khơng có Mặt Trăng chiêu sáng.

D. Ta đứng quan sát ở vùng sa mạc hay đại dương vào ban đêm. l
5.10. Một người cao 1,65 m đứng trước gương một khoảng 2 m. Chiêu cao ảnh người đó

qua gương là bao nhiêu?
A.1,65m.
B.2m. C. 3,65 m. D. 1m.

5.11. Hay néu hai vi du trong thyc té chứng minh rằng ánh sáng có năng lượng.

5.12. Em hay giải thích tại sao ở những vùng thời tiết nắng nóng, người dân thường sử

dụng dụng cụ sau đề phục vụ cho việc đun nóng thực phẩm và nước.

5.13. Hãy biểu diễn tia sáng truyền từ A đến B rồi đến C trong trường hợp hình vẽ dưới đây:

B 7A

7( 77/00 0Ô /0/ VY

C

Š.14. Khi xảy ra hiện tượng nhật thực thì Trái Dat, Mat Trời và Mặt Trăng có mối quan
hệ về vị trí như thế nào? Lúc này, thiên thể nào đóng vai trị là vật cản, ngn sáng
và màn chăn?

Trong trtrị oecuhcohiơi bob3ó2nngg tay tay dướiaeđây,y. em hãysy1n2hận xét-
có đặc điểm gì?
Vị trí của nguồn sáng năm ở đâu và nguôn sáng được sử dụng

5.16. Chiếu một tia sang SI hop với pháp tuyén một góc 45”. Hãy vẽ tia phản xạ và tính sơ
đo góc phản xạ? một góc 60°. Hay vé
tia phan xa va tinh sé
5,17. Chiếu một tia sáng SI hợp với tia phản xạ góc 30°. Hãy vẽ tia
'
đo góc phản xạ? nhận xét về phương
phản xạ và tính sơ đo
5.18. Chiếu một tia sáng SI hợp với gương một G;
của tia tới và tia phan
góc phản xạ?

5.19. Vé tia phan xa qua hệ gương phang sau và

xạ cuối cùng qua hệ gương.

G,
5.20. Một người sử dụng kính tiềm vọng đề quan sát, bên trong có cấu tạo gồm hai gương

phẳng (a) như hình vẽ. Em hãy giải thích hoạt động của kính tiềm vọng này.

45

on
(a)

Vẻ ảnh trong các trường hợp dưới đây:

Điểm sáng S đặt trước gương như hình vẽ.
a) Hãy vẽ ảnh S của S tạo bởi gương.
b) Vẽ một tia tới xuất phát từ điểm S cho tia phản xạ đi quaA.

S A

š.23. Theo em, những chữ cái nào trong bảng kí tự 24 chữ cái tiếng Anh từ A đến Z khi đặt

trước gương phăng như hình vẽ thì ảnh của nó khơng thay đổi so với chính nó như hình?

5.24. M6t người cao 1,63 m đứng trước gương phăng, ảnh của người đó cách họ một
khoảng là 3 m. Em hãy cho biết:
a) Ảnh của người đó cao bao nhiêu?
b) Người đó đứng cách gương bao xa?

5.25. Dudi day 1a hinh anh cua mét ban dung “kinh van hoa” quan sat va cac dung cu can
thiết đề chế tạo một chiếc '“kính vạn hoa” đơn giản. Em hãy cho biết “kinh van hoa”

được ứng dụng trong hiện tượng gì và các dụng cụ chính đề tạo nên nó?

Š.26. Cho hình vẽ:

60}

Zs xạ là bao nhiêu độ?
phăng? Vì sao?
a) Hãy tính góc tới.
b) Vẽ tia phản xạ và cho biết góc hợp bởi tia tới và tia phản
5,27. Trong 3 gương ở hình dưới, theo em gương nào là gương

(b)

5.28. Cho tia tới và tia phan xa hop với nhau một góc 90” như hình bên:

Vẽ gương phẳng và tính góc hợp bởi tia phản xạ và gương phăng.

5.29. Tai sao khi dat ban tay 6 dưới bóng đèn điện dây tóc thì bóng của bàn tay trên
mặt bàn rõ nét, cịn khi đặt dưới bóng đèn ống thì bóng của bàn tay lại nhoè?
5.30. Thực hiện các yêu cầu bên dưới:
B
a)Vẽ ảnh B' của B.
b)Từ B, vẽ hai tia tới hai mép gương phẳng và sau đó vẽ
hai tia phản xạ.
c) Nhận xét về đường kéo dài của hai tia phản xạ vừa vẽ.