Bài giảng Phản ứng có hại của thuốc (ADR)

Adverse Drug Reaction

PHẢN ỨNG CÓ HẠI CỦA THUỐC
(ADR)

MỤC TIÊU HỌC TẬP

1. Trình bày được khái niệm, phân loại phản ứng có
hại của thuốc (ADR), nguyên nhân và các biện
pháp hạn chế ADR.

2. Phân tích được các điểm khác biệt giữa ADR
type A và type B.

3. Vận dụng được để giải quyết các tình huống liên
quan đến phản ứng có hại của thuốc trong thực
hành.

ADR – ĐỊNH NGHĨA

WHO – 1972

Phản ứng độc hại, không được định trước và xuất hiện
ở liều thường dùng cho người để phịng bệnh, chẩn
đốn, điều trị bệnh hoặc làm thay đổi một chức năng
sinh lý của cơ thể

[WHO Technical Report No. 498 (1972)]

Không bao gồm

– Phản ứng liên quan đến lỗi trong điều trị (Medication errors)
– Dùng quá liều (overdose)
– Lạm dụng thuốc (drug abuse)
– Không tuân thủ điều trị (non-compliance)
– Thất bại điều trị (therapeutic failures)

ADR – ĐỊNH NGHĨA

WHO – 2000

Phản ứng gây hại đáng kể hoặc bất lợi xảy ra sau một can
thiệp có liên quan đến việc sử dụng thuốc. Một phản ứng có
hại có thể là cơ sở để dự đoán được mức độ nguy hại của
việc sử dụng thuốc này để phòng, điều trị, điều chỉnh hoặc
ngừng thuốc

Luật Dược 2016
Phản ứng có hại của thuốc là phản ứng khơng mong
muốn, có hại đến sức khỏe, có thể xảy ra ở liều
dùng bình thường.

Tỉ lệ bệnh nhân nội trú gặp ADR: 10,1%

Drug Saf. 2015; 38(5): 437–453



PHÂN LOẠI

Theo tần suất gặp

❑Thường gặp: ADR > 1/100
❑Ít gặp: 1/1000 < ADR < 1/100
❑Hiếm gặp ADR< 1/1000







SO SÁNH ADR TYPE A VÀ TYPE B

Dự đoán được từ Type A Type B
tác dụng dược lý Có Không
Phụ thuộc liều
Tần suất xảy ra Có Không
Bệnh mắc kèm Cao Thấp
Tử vong Cao Thấp
Xử trí Thấp Cao
Thường chỉ cần Ngừng thuốc
Ví dụ hiệu chỉnh liều
Tụt đường huyết Sốc phản vệ với
khi dùng insulin penicillin

HC Stevens-
Johnson do
cotrimoxazol

NGUYÊN NHÂN GÂY ADR

NGUYÊN NHÂN GÂY ADR

Quá liều

Tăng nhạy cảm

NGUYÊN NHÂN GÂY ADR

Thiếu tính chọn lọc


CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA ADRTần xuất gặp ADR (%)

Số lượng thuốc sử dụng

Số lượng thuốc sử dụng