Bài giảng Thuốc chống động kinh

THUỐC CHỐNG
ĐỘNG KINH

MỤC TIÊU HỌC TẬP

1.Trình bày cơ chế tác dụng chung, phân loại thuốc theo
cơ chế tác dụng. Liệt kê được các thuốc thường dùng
trong điều trị động kinh cơn lớn, động kinh cục bộ, động
kinh cơn nhỏ, động kinh múa giật và trạng thái động
kinh.
2. Trình bày được dược động học,tác dụng, cơ chế tác
dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng không mong
muốn và tương tác của các thuốc chống động kinh:
phenytoin, carbamazepin, acid valproic và ethosuximid.
3. Phân tích được các chỉ định, tác dụng KMM, CCĐ của
các thuốc trên từ tác dụng và cơ chế tác dụng

ĐỘNG KINH?

Cơn co giật: sự rối Các phần của
loạn chức năng thần não xung động
kinh trung ương do sự lỗi gây ảnh
phóng điện đột ngột, hưởng
quá mức của các
neuron
Động kinh: các cơn
co giật tái phát

Neuron bình 1 neuron nhận được quá nhiều
thường nhận thông tin từ các neuron khác,
được vài xung các xung động lan tỏa đến các

động từ các neuron khác trong não một
neuron khác cách bất thường => động kinh

CÁC LOẠI ĐỘNG KINH

Động kinh cục bộ Động kinh toàn bộ

ØĐơn giản: cảm giác, vận Ø Cơn lớn: co cứng- giật
động, thực vật rung
ØCơn nhỏ:vắng ý thức,
ØPhức tạp: tâm thần- vận mất trương lực, giật cơ)
động, thuỳ thái dương ØTrạng thái động kinh
ØĐộng kinh cục bộ tồn thể
hố thứ phát

NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ CHẾ ĐỘNG KINH

Kích thích (q nhiều)
§ Hoạt hố kênh Na+, Ca++
§ Hoạt hố Chất TGTK loại

kích thích—glutamate,
aspartate
Ức chế (q ít)
§ Ức chế kênh Cl- , K+
§ Chất TGTK—GABA

THUỐC CHỐNG ĐỘNG KINH

Cơ chế tác dụng ® ĐK cục bộ và cơn lớn

® ĐK cơn vắng
Ức chế kênh Na+: Phenytoin,
carbamazepin, lamotrigin, acid valproic

Ức chế kênh Ca++: ethosuximid,
trimethadion, acid valproic

Tăng hoạt tính GABA

Ức chế GABA- transaminase
vigabatrin, acid valproic

Hoạt hóa receptor GABA - Cl-
benzodiazepin, phenobarbital

Tăng giải phóng GABA ở tiền sinap:
gabapentin

LỰA CHỌN THUỐC CHỐNG ĐỘNG KINH

Loại động Thuốc lựa chọn Thuốc thay thế
kinh
- Phenytoin, - Lamotrigin
ĐK cục bộ và - Carbamazepin, - Primidon, vigabatrin,
ĐK cơn lớn - Acid valproic - Gabapentin (ĐK cục bộ)
- Phenobarbital
ĐK cơn nhỏ - Trimethadion,
(vắng) - Ethosuximid - Clonazepam, lamotrigin
- Acid valproic
ĐK múa giật - Acid valproic - Felbamat

- Clonazepam - Primidon
ĐK trạng - Clorazepat
thái - Phenobarbital
- Diazepam
- lorazepam
- Phenytoin

LỰA CHỌN THUỐC CHỐNG ĐỘNG KINH
Động kinh trạng thái

Khởi đầu Thuốc Liều khởi đầu
Diazepam IV 5-10mg
Lorazepam IV 2-6mg

Tiếp theo Phenytoin IV 15-20mg/kg
Phenobarbital IV 10-20mg/kg

THUỐC CHỐNG ĐỘNG KINH

Phenytoin Carbamazepin Acid valproic

Tác dụng Chống động kinh: (-) kênh Na+ Chống động kinh
cơ chế
Chỉ định àĐk cục bộ, cơn lớn đa cơ chế

àĐau dây thần kinh sinh ba àĐk cục bộ, cơn

Chống loạn nhịp RLTT hưng trầm cảm lớn, cơn nhỏ

Tác dụng RL TKTƯ: buồn ngủ, run cơ, mất điều vận

KMM RL tiêu hóa: buồn nơn, nơn, chán ăn…
RL huyết học: giảm BC, TC, bất sản dòng hồng cầu
HC rebound, độc với thai nhi, dị ứng

Tăng sản lợi RL tâm thần Độc với gan
RL nội tiết: ¯ADH,
­Glucose, ¯Ca++ máu.

CCĐ RLCH porphyrin, TT mang thai TT Mang thai
Viêm gan cấp, mạn
Suy tim, gan, RLtạo máu, suy RLCN tụy
thận nặng tủy, Block nhĩ thất.

ETHOSUXIMID (ZARONTIN)

Tác dụng- Chỉ định
Ức chế kênh Ca++ loại T ® động kinh cơn vắng

Tác dụng không mong muốn
- RL TKTƯ: nhức đầu, chóng mặt, bồn chồn, mất tập trung
- RL tâm thần: rối loạn hành vi
- RL tiêu hóa: buồn nôn, nôn, chán ăn
- RL huyết học: ¯BC, TC, suy tủy
- Phản ứng dị ứng- miễn dịch: mày đay, Stevens- Johnson,
Lupus ban đỏ

NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ ĐỘNG KINH

n 80% bệnh nhân có thể kiểm sốt 1 phần hoặc hồn tồn các cơn
động kinh nếu điều trị thích hợp

n Các thuốc chống ĐK chỉ điều trị triệu chứng
n Được chỉ định với bn có nhiều hơn 2 cơn động kinh trong 6 tháng

-1 năm
n Khởi đầu điều trị với liệu pháp đơn trị liệu

Ít TDKMM, giảm tương tác thuốc, tuân thủ tốt hơn
n Thêm thuốc thứ 2 chỉ cải thiện có ý nghĩa với 10% bệnh nhân

§ Thuốc thường dùng đường uống
§ Kiểm sốt nồng độ thuốc/huyết tương là cần thiết
§ Tránh ngừng thuốc đột ngột
§ Ngừng thuốc được cân nhắc sau 2-3 năm hoặc hơn mà ko có

cơn động kinh nào
§ Tỉ lệ tái phát khi ngừng các thuốc chống động kinh là 20-40%