ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN: LÝ THUYẾT MẠCH ĐIỆN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KNH TẾ - KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP
KHOA ĐIỆN

BỘ MÔN: ĐIỆN CÔNG NGHIỆP

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT
HỌC PHẦN: LÝ THUYẾT MẠCH ĐIỆN

1. THÔNG TIN CHUNG LÝ THUYẾT MẠCH ĐIỆN
Tên học phần (tiếng Việt): ELECTRICAL CIRCUIT THEORY
Tên học phần (tiếng Anh):
Mã môn học: Điện/Điện công nghiệp
Khoa/Bộ môn phụ trách: Ths. Vũ Duy Hưng
Giảng viên phụ trách chính: Email:
Ths. Đinh Thị Hằng, Ths. Rỗn Văn Hóa, Ths. Vũ Thị
GV tham gia giảng dạy: Tố Linh, Ths. Trần Đông
4 (52, 16, 120)
Số tín chỉ: 52
Số tiết Lý thuyết: 16
Số tiết TH/TL: 120
Số tiết tự học: Bắt buộc
Khơng
Tính chất của học phần: Không
Học phần tiên quyết: - Sinh viên phải có tài liệu học tập
Học phần học trước: - Một tài liệu tham khảo, trong mục 10.2
Các yêu cầu của học phần:

2. MÔ TẢ HỌC PHẦN
Học phần trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản về 2 định luật Kirhof. Các

phương pháp phân tích mạch: biến đởi tương đương, phương pháp nhánh – dòng - thế nút.

Các định lý về mạch: định lý Thevenin-Norton, định lý cân bằng công suất, định lý xếp
chồng. Áp dụng số phức để giải bài tốn xác lập điều hòa, mạch hỡ cảm, mạch ba pha đối
xứng và không đối xứng, mạng 4 cực, mạch phi tuyến, quá trình quá độ.

3. MỤC TIÊU CỦA HỌC PHẦN ĐỐI VỚI NGƯỜI HỌC

Kiến thức

249

- Cung cấp cho sinh viên các kiến thức về hai định luật Kirhof 1,2. Các phương pháp
phân tích mạch: biến đởi tương đương, phương pháp nhánh – dòng - thế nút.

- Các định lý về mạch: định lý Thevenin-Norton , định lý cân bằng công suất, định lý
xếp chồng.

- Áp dụng số phức để giải bài toán xác lập điều hòa, mạch hỗ cảm, mạch ba pha đối
xứng và không đối xứng, mạng 4 cực, mạch phi tuyến, quá trình quá độ.

Kỹ năng
- Phân tích mạch điện tuyến tính ở chế độ xác lập và q trình q độ trong mạch điện.
Có khả năng tính tốn xác định dòng điện, điện áp tự cảm, hỗ cảm, công suất theo yêu cầu.
Năng lực tự chủ và trách nhiệm
- Có tinh thần tập thể, sẵn sang tham gia giải quyết các vấn đề liên quan đến mạch
điện, phân tích các loại mạch điện và phạm vi ứng dụng mạch điện.
- Có phẩm chất đạo đức tốt; có ý thức kỷ luật và tác phong công nghiệp, tuân thủ nội
quy, quy định pháp luật và các nguyên tắc an toàn nghề nghiệp; có trách nhiệm với cơng
việc, tập thể và xã hội.
4. CHUẨN ĐẦU RA HỌC PHẦN

Mã Mô tả CĐR học phần CĐR của CTĐT
CĐR Sau khi học xong môn học này, người học có thể: 1.2.1

G1 Về kiến thức
Cung cấp cho sinh viên các kiến thức về hai định luật Kirhof

1,2. Các phương pháp phân tích mạch: biến đởi tương đương,

G1.2.1 phương pháp nhánh – dịng - thế nút. Các định lý về mạch:
định lý Thevenin-Norton , định lý cân bằng công suất, định lý

xếp chồng

Áp dụng số phức để giải bài toán xác lập điều hòa, mạch hỗ 1.3.1
G1.3.1 cảm, mạch ba pha đối xứng và không đối xứng, mạng 4 cực,

mạch phi tuyến, quá trình quá độ.

G2 Về kỹ năng 2.1.4
Phân tích mạch điện tuyến tính ở chế độ xác lập và q trình

G2.1.4 q độ trong mạch điện. Có khả năng tính tốn xác định dòng
điện, điện áp tự cảm, hỗ cảm, công suất theo yêu cầu.

G3 Năng lực tự chủ và trách nhiệm 3.1.1
Có tinh thần tập thể, sẵn sang tham gia giải quyết các vấn đề

G3.1.1 liên quan đến mạch điện, phân tích các loại mạch điện và
phạm vi ứng dụng mạch điện

G3.2.1 Có phẩm chất đạo đức tốt; có ý thức kỷ luật và tác phong 3.2.1

250

công nghiệp, tuân thủ nội quy, quy định pháp luật và các
ngun tắc an tồn nghề nghiệp; có trách nhiệm với cơng
việc, tập thể và xã hội

5.NỘI DUNG MƠN HỌC, KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY

Tuần Số Số Tài liệu
thứ Nội dung tiết tiết học tập,
TH tham
LT
khảo
Chương 1: Những khái niệm cơ bản về mạch điện
1.1. Mạch điện và kết cấu hình học của mạch [1], [2],
[3], [4],
1.1.1. Định nghĩa mạch điện
4 [5]

1.1.2 Kết cấu hình học của mạch điện [1], [2],
[3], [4],
1 1.2. Các thông số trạng thái của quá trình năng lượng
[5]
trong nhánh
[1], [2],
1.3. Các thông số đặc trưng cơ bản của mạch [3], [4],

1.4. Các luật Kirhof trong mạch điện [5]

Chương 2: Mạch điện tuyến tính với kích thích
hình sin ở chế độ xác lập
2.1. Các đặc trưng của một đại lượng hình sin

2.2. Các phương pháp biểu diễn đại lượng hình sin

2 2.3. Phản ứng của nhánh với kích thích hình sin 4

2.4. Các loại cơng suất trong mạch điện tuyến tính

với kích thích hình sin

2.5. Hệ số công suất và các biện pháp nâng cao hệ số

công suất

Chương 3: Phương pháp số phức để phân tích
mạch điện tuyến tính ở chế độ xác lập
3.1. Biểu diễn các thông số của mạch bằng số phức.

3.2. Biểu diễn đạo hàm, tích phân hàm điều hồ bằng

3 số phức. 4

3.3. Các định luật kirhof dưới dạng phức

3.4. Phương pháp dòng điện các nhánh

3.5. Phương pháp dòng điện mạch vòng

3.6. Phương pháp điện thế các nút

251

Tuần Số Số Tài liệu
thứ Nội dung tiết tiết học tập,
TH tham
LT
khảo
Chương 4: Các phép biến đổi tương đương
4.1. Khái niệm về phép biến đổi tương đương. [1], [2],
[3], [4],
4.2. Thay một mạng 2 cực tuyến tính khơng ng̀n
4 bằng tởng trở vào hoặc tổng dẫn vào. 4 [5]

4.3. Thay một mạng 2 cực có ng̀n bằng máy phát [1], [2],
[3], [4],
điện tương đương.
[5]
4.4. Ứng dụng định lý máy phát điện tương đương để
[1], [2],
tính mạch điện [3], [4],

5 4.5. Điều kiện đưa công suất lớn nhất đến tải 4 [5]

4.6. Biến đổi các nhánh song song có ng̀n. [1], [2],
4 [3], [4],
4.7. Biến đổi sao – tam giác.
[5]

Chương 5: Mạch điện có hỗ cảm [1], [2],
5.1. Điện áp hỗ cảm 4 [3], [4],

6 5.2. Các phương pháp tính mạch có hỡ cảm 4 [5]

5.3. Sơ đồ thay thế của mạch điện có hỡ cảm [1], [2],
[3], [4],
5.4. Sự truyền tải năng lượng trong mạch có hỡ cảm
[5]
7 Thảo luận chương 1, 2, 3, 4, 5 (trên lớp)
[1], [2],
7 Thảo luận chương 1, 2, 3, 4, 5 (trực tuyến) [3], [4],

Chương 6: Mạch điện ba pha ở chế độ xác lập [5]

6.1 Khái niệm chung về mạch 3 pha [1], [2],
[3], [4],
8 6.2 Đặc điểm mạch 3 pha đối xứng 4
[5]
6.3 Phương pháp phân tích mạch 3 pha đối xứng

6.4. Phương pháp phân tích mạch 3 pha khơng đối xứng

9 6.5.Công suất trong mạch 3 pha 4

Chương 7: Khái niệm về quá trình quá độ trong
mạch điện

10 7.1 Định nghĩa và nguyên nhân của quá trình quá độ 4

7.2 Các điều kiện đầu, các luật đóng mở

7.3 Cách xác định các điều kiện đầu

252

Tuần Số Số Tài liệu
thứ Nội dung tiết tiết học tập,
TH tham
LT
khảo
Chương 8: Tính quá trình quá độ bằng phương
[1], [2],
pháp tích phân [3], [4],

8.1 Phân tích đáp ứng quá độ thành đáp ứng xác lập [5]

mới xếp chồng với đáp ứng tự do. [1], [2],
[3], [4],
11 8.2 Phương trình đặc trưng và dạng đáp ứng tự do 4
[5]
8.3 Các bước tính QTQĐ bằng phương pháp tích
phân kinh điển [1], [2],
8.4 Khảo sát quá trình quá độ trong mạch điện đơn [3], [4],

giản [5]

Chương 9: Phương pháp toán tử Laplace xét quá [1], [2],
trình quá độ [3], [4],

9.1 Nhắc lại một số kiến thức cơ bản vể phép biến đổi [5]

12 Laplace 4

9.2 Sơ đồ toán tử và các luật Kirhof dưới dạng toán tử

Laplace

9.3 Tính q trình q độ bằng tốn tử Laplace

Chương 10: Khái niệm chung về mạch và phần tử
phi tuyến

10.1 Khái niệm về mạch điện phi tuyến và phần tử

13 phi tuyến 4

10.2 Điện trở, điện cảm, điện dung phi tuyến

10.3 Tính chất mạch điện phi tuyến

10.4 Các phương pháp tính mạch điện phi tuyến

Chương 11: Mạch phi tuyến ở chế độ xác lập với
kích thích khơng đổi

11.1 Đặc điểm của mạch phi tuyến với kích thích

khơng đổi

14 11.2 Phương pháp đồ thị 4

11.3 Phương pháp số

11.3.1 Phương pháp dò

11.3.2 Phương pháp tính lặp

253

Tuần Nội dung Số Số Tài liệu
thứ tiết tiết học tập,
LT TH tham
15 Thảo luận chương 6, 7, 8, 9, 10, 11 (trên lớp)
khảo
15 Thảo luận chương 6, 7, 8, 9, 10, 11 (trực tuyến)
[1], [2],
4 [3], [4],

[5]

[1], [2],
4 [3], [4],

[5]

6. MA TRẬN MỨC ĐỘ ĐÓNG GÓP CỦA NỘI DUNG GIẢNG DẠY ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC

CHUẨN ĐẦU RA CỦA HỌC PHẦN

Mức 1: Thấp
Mức 2: Trung bình
Mức 3: Cao

(Lưu ý: Khi đánh giá mức độ đóng góp từng “nội dung giảng dạy” tới các tiêu chuẩn (Gx.x.x) sẽ ảnh hưởng
tới việc phân bổ thời lượng giảng dạy của từng phần nội dung giảng dạy và mức độ ưu tiên kiểm tra đánh giá
nội dung đó).

Chương Nội dung giảng dạy Chuẩn đầu ra học phần
1 G1.2.1 G1.3.1 G2.1.4 G3.1.1 G3.2.1

2 Chương 1: Những khái niệm cơ bản về mạch điện
3
1.1. Mạch điện và kết cấu hình học của 1 1
1

mạch

1.2. Các thông số trạng thái của quá trình 1 1 1 1

năng lượng trong nhánh

1.3. Các thông số đặc trưng cơ bản của 2 2 2 2
mạch

1.4. Các luật Kirhof trong mạch điện 3 3 2 3 2

Chương 2: Mạch điện tuyến tính với kích thích hình sin ở chế độ xác lập

2.1. Các đặc trưng của một đại lượng hình 1 1 1 1

sin

2.2. Các phương pháp biểu diễn đại lượng 1 1 1 1

hình sin

2.3. Phản ứng của nhánh với kích thích 2 2 2 2

hình sin

2.4. Các loại công suất trong mạch điện 2 2 2 2 2

tuyến tính với kích thích hình sin

2.5. Hệ số công suất và các biện pháp 2 2 2 2 2

nâng cao hệ số công suất

Chương 3: Phương pháp số phức để phân tích mạch điện tuyến tính ở chế độ xác

lập

3.1. Biểu diễn các thông số của mạch bằng 1 1
1

số phức

3.2. Biểu diễn đạo hàm, tích phân hàm 1 1 1

254

điều hoà bằng số phức

3.3. Các định luật kirhof dưới dạng phức 2 2 2 2 2

3.4. Phương pháp dòng điện các nhánh 3 3 3 3 3

3.5. Phương pháp dòng điện mạch vòng 3 3 3 3 3

3.6. Phương pháp điện thế các nút 3 3 3 3 3

Chương 4: Các phép biến đổi tương đương

4.1. Khái niệm về phép biến đổi tương 1 1 1 1

đương

4.2. Thay một mạng 2 cực tuyến tính

khơng ng̀n bằng tởng trở vào hoặc tổng 2 2 2 2 2

dẫn vào

4.3. Thay một mạng 2 cực có ng̀n bằng 3 3 2 3 3

máy phát điện tương đương

4.4. Ứng dụng định lý máy phát điện 3 3 3 3 3

tương đương để tính mạch điện

4 4.5. Điều kiện đưa công suất lớn nhất đến 2 2 2 2 2
tả

4.6. Biến đởi các nhánh song song có 2 2 2 2

nguồn

4.7. Biến đổi sao – tam giác 2 2 2 2

Chương 5: Mạch điện có hỗ cảm 2 2 2 2
5.1. Điện áp hỗ cảm

5.2. Các phương pháp tính mạch có hỡ 3 3 2 3 3

5 cảm

5.3. Sơ đờ thay thế của mạch điện có hỗ 2 2 2 2 2

cảm

5.4. Sự truyền tải năng lượng trong mạch 2 2 2 2 2

có hỡ cảm

Chương 6: Mạch điện ba pha ở chế độ xác lập

6.1. Khái niệm chung về mạch 3 pha 1 1 1 1

6.2. Đặc điểm mạch 3 pha đối xứng 2 2 2 2 2

6 6.3 Phương pháp phân tích mạch 3 pha đối 3 3 3 3 3

xứng

6.4. Phương pháp phân tích mạch 3 pha 3 3 3 3 3

không đối xứng

6.5.Công suất trong mạch 3 pha 3 3 3 3 3

Chương 7: Khái niệm về quá trình quá độ trong mạch điện

7.1. Định nghĩa và nguyên nhân của quá 1 1 1 1

7 trình quá độ

7.2 Các điều kiện đầu, các luật đóng mở 2 2 2 2

7.3 Cách xác định các điều kiện đầu 3 3 3 3 2

Chương 8: Tính q trình q độ bằng phương pháp tích phân

8 8.1 Phân tích đáp ứng quá độ thành đáp 2 2
2

ứng xác lập mới xếp chồng với đáp ứng tự

255

do

8.2 Phương trình đặc trưng và dạng đáp 3 2 3 2
ứng tự do

8.3 Các bước tính QTQĐ bằng phương 3 3 3 2
pháp tích phân kinh điển

8.4 Khảo sát quá trình quá độ trong mạch 3 3 3 2
điện đơn giản

Chương 9: Phương pháp tốn tử Laplace xét q trình q độ

9.1 Nhắc lại một số kiến thức cơ bản vể 1 1
phép biến đổi Laplace

9 9.2 Sơ đờ tốn tử và các luật Kirhof dưới 2 2 2 2
dạng tốn tử Laplace

9.3 Tính q trình q độ bằng toán tử 3 3 3 3
Laplace

Chương 10: Khái niệm chung về mạch và phần tử phi tuyến

10.1 Khái niệm về mạch điện phi tuyến và 1 1 1 1

phần tử phi tuyến

10.2 Điện trở, điện cảm, điện dung phi 1 1 1 1

10

tuyến

10.3 Tính chất mạch điện phi tuyến 2 2 2 2 2

10.4 Các phương pháp tính mạch điện phi 2 3 2 2 2

tuyến

Chương 11: Mạch phi tuyến ở chế độ xác lập với kích thích không đổi

11.1 Đặc điểm của mạch phi tuyến với 1 1
1

11 kích thích không đổi

11.2 Phương pháp đồ thị 2 2 2 2 2

11.3 Phương pháp số 2 2 2 2 2

7.PHƯƠNG THỨC ĐÁNH GIÁ HỌC PHẦN

(vị trí của x tùy thuộc theo mỡi tiêu chí trong CĐR học phần cần kiểm tra đánh giá để
đảm bảo CĐR của học phần đáp ứng theo mong muốn của CĐR CTĐT)

Điểm Quy định Chuẩn đầu ra học phần

phần TT thành (Theo QĐ Số: 686/QĐ- ĐHKTKTCN) G1.2.1 G1.3.1 G2.1.4 G3.1.1 G3.2.1

1. Kiểm tra thường

xuyên

Điểm + Hình thức: Tham gia
quá thảo luận, kiểm tra 15
1 trình phút, hỏi đáp X X X X

(40%) + Số lần: Tối thiểu 1

lần/sinh viên

+ Hệ số: 1

256

2. Kiểm tra định kỳ lần 1

+ Hình thức: Tự luận,

tham gia thảo luận, kiểm

tra 45 phút. X X X X

+ Thời điểm: Tuần 3 (sau

khi hết chương 3)

+ Hệ số: 2

3. Kiểm tra định kỳ lần 2 X X X X
+ Hình thức: Tự luận,
tham gia thảo luận, kiểm
tra 45 phút.

+ Thời điểm: Tuần 9 (sau
khi hết chương 6)

+ Hệ số: 2

4. Kiểm tra định kỳ lần 3 X X X X
+ Hình thức: Tự luận,
tham gia thảo luận, kiểm
tra 45 phút.

+ Thời điểm: Tuần 12
(sau khi hết chương 9)

+ Hệ số: 2

5. Kiểm tra định kỳ lần 4 X X X X
+ Hình thức: Tự luận,
tham gia thảo luận, kiểm
tra 45 phút.

+ Thời điểm: Tuần 15
(sau khi hết chương 11)

+ Hệ số: 2

6. Kiểm tra chuyên cần

+ Hình thức: Điểm danh

theo thời gian tham gia X X X X X

học trên lớp

+ Hệ số: 4

Điểm Hình thức: Tự luận

thi kết + Thời điểm: Theo lịch
2 thúc thi học kỳ
học X X X X X

phần + Tính chất: Bắt buộc
(60%)

Ghi chú: Số lần kiểm tra định kỳ bằng số tín chỉ học phần

8. PHƯƠNG PHÁP DẠY VÀ HỌC
 Giảng viên giới thiệu học phần, tài liệu học tập, tài liệu tham khảo, các địa chỉ
website để tìm tư liệu liên quan đến môn học. Nêu nội dung cốt lõi của chương và tổng
kết chương, sử dụng bài giảng điện tử và các mô hình giáo cụ trực quan trong giảng

257

dạy. Tập trung hướng dẫn học, tư vấn học, phản hồi kết quả thảo luận, bài tập lớn, kết
quả kiểm tra và các nội dung lý thuyết chính mỗi chương.

 Các phương pháp giảng dạy có thể áp dụng: Phương pháp thuyết trình; Phương pháp
thảo luận nhóm; Phương pháp mơ phỏng; Phương pháp minh họa; Phương pháp miêu
tả, làm mẫu, phương pháp giảng dạy online sử dụng LMS, ZOOM….
 Sinh viên chuẩn bị bài từng chương, làm bài tập đầy đủ, trau dồi kỹ năng làm việc
nhóm để chuẩn bị bài thảo luận.
 Trong quá trình học tập, sinh viên được khuyến khích đặt câu hỏi phản biện, trình
bày quan điểm, các ý tưởng sáng tạo mới dưới nhiều hình thức khác nhau.
9. QUY ĐỊNH CỦA HỌC PHẦN

9.1. Quy định về tham dự lớp học
 Sinh viên/học viên có trách nhiệm tham dự đầy đủ các buổi học. Trong trường hợp
nghỉ học do lý do bất khả kháng thì phải có giấy tờ chứng minh đầy đủ và hợp lý.
 Sinh viên vắng q 50% b̉i học dù có lý do hay khơng có lý do đều bị coi như
khơng hồn thành khóa học và phải đăng ký học lại vào học kỳ sau.
 Tham dự các tiết học lý thuyết
 Thực hiện đầy đủ các bài tập được giao
 Tham dự kiểm tra giữa học kỳ
 Tham dự thi kết thúc học phần
 Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học

9.2. Quy định về hành vi lớp học
 Học phần được thực hiện trên nguyên tắc tôn trọng người học và người dạy. Mọi
hành vi làm ảnh hưởng đến quá trình dạy và học đều bị nghiêm cấm.
 Sinh viên phải đi học đúng giờ quy định. Sinh viên đi trễ quá 15 phút sau khi giờ học
bắt đầu sẽ không được tham dự buổi học.
 Tuyệt đối không làm ồn, gây ảnh hưởng đến người khác trong quá trình học.
 Tuyệt đối không được ăn uống, nhai kẹo cao su, sử dụng các thiết bị như điện thoại,
máy nghe nhạc trong giờ học.

10. TÀI LIỆU HỌC TẬP, THAM KHẢO

10.1. Tài liệu học tập:

[1]. Ths.Vũ Duy Hưng, Ths. Nguyễn Hải Bình, Ths. Rỗn Văn Hóa, Tài liệu học tập Mạch
điện, 2019.
10.2. Tài liệu tham khảo:

[2]. Đỗ Huy Giác, Bài tập lý thuyết mạch, Khoa học kỹ thuật, 2006
[3]. Lê Văn Bảng, Giáo trình lý thuyết mạch điện, NXB giáo dục, 2010.
[4]. Phạm Thị Cư, Lê Minh Cường, Trương Trọng Tuấn Mỹ, Mạch điện II, NXB Đại học
Quốc gia TP. Hờ Chí Minh, 2019

258

[5]. Phạm Văn Minh, Nguyễn Bá Khá, Giáo trình mạch điện, NXB giáo dục, 2013.
11. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN

 Các Khoa, Bộ môn phổ biến đề cương chi tiết cho toàn thể giáo viên thực hiện.
 Giảng viên phổ biến đề cương chi tiết cho sinh viên vào buổi học đầu tiên của học

phần.
 Giảng viên thực hiện theo đúng đề cương chi tiết đã được duyệt.

Phòng Đào tạo Trưởng khoa Hà Nội, Ngày .... tháng .... năm 2020
(Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên) Trưởng bộ môn Người biên soạn
(Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên)

PGS.TS Võ Thu Hà Ths. Vũ Duy Hưng Ths. Vũ Duy Hưng

259